๔๐. เรื่องตั้งเมืองกลันตันเปนประเทศราช

เมืองกลันตันเดิมเปนเมืองขึ้นเมืองตรังกานู ดังกล่าวมาแล้ว เห็นจะเปนในราวปีจอฉศก จุลศักราช ๑๑๗๖ พ.ศ. ๒๓๕๗ พระยากลันตัน (หลวงมหะหมัด) เกิดวิวาทบาดหมางกับพระยาตรังกานู (อมัด) จึงมืใบบอกเข้ามายังพระยาวิเศษภักดี (จ๋ง) ผู้ว่าราชการเมืองสงขลา จะขอถวายต้นไม้ทองเงินขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ พระยาสงขลาไม่ยอม พระยากลันตันจึงบอกเข้ามายังพระยานครฯ (น้อย) จะประจวบกับเวลากรมหมื่นศักดิพลเสพ เสด็จอยู่ที่เมืองนครศรีธรรมราชหรือไม่ ข้อนี้ไม่แน่ แต่พระยานครศรีธรรมราชรับธุระพระยากลันตันบอกเข้ามายังกรุงเทพฯ จึงโปรดให้เมืองกลันตันเปนเมืองประเทศราชขึ้นต่อกรุงเทพฯ อยู่ในบังคับบัญชาเมืองนครศรีธรรมราชแต่นั้นมา[๑] ตั้งแต่นั้นเมืองนครศรีธรรมราชจึงได้ว่ากล่าวเมืองไทรบุรีกับเมืองกลันตัน ส่วนเมืองสงขลาคงได้ว่ากล่าวเมืองตรังกานูกับเมืองปัตตานี ซึ่งแยกเปน ๗ หัวเมือง