สำเนียงแม่กก กด กบ
๏ ในแม่ กก กด กบ ๓ แม่นี้ เปนคำตายทั้งสิ้น ผันด้วยไม้ ่ ้ ไม่ได้ แต่สำเนียงแปลกกัน ด้วยเปลี่ยนตัวกับไม้ตรี ให้สังเกตตามหมู่อักษร สูง กลาง ต่ำ ถึงเปนคำตายด้วยกัน ก็มีสำเนียงต่างกัน เปนสูงเปนต่ำในตัวเอง เหมือนอย่างคำในแม่กกว่า ถ่มขาก หัวเราะคาก | ไอขุก คลานคุก | ถูกโขก ภูลโคก | ลักฉก ต่อยชก | เขียนฉาก ฉุดกระชาก | น้ำกระฉอก ช้ำชอก | ทึ้งถก เงื่อนกระทก | หวายถัก ถามทัก | ช่างถาก ปลิงทาก | โคถึก อึกกระทึก | ถาแถก กระแทก | ถ่องเถือก ทางเปนเทือก | ผันผก ชายพก | เก็บผัก อยุดพัก | แห้งผาก เสมอภาค | ไว้เปนแผนก บานพแนก | เข้าผอก ยาพอก | ถั่วเปนฝัก ผลแฟงฟัก | ของฝาก ปูฟาก | ไม้สัก ถามซัก | พระศก น้ำไหลซก | ข้าศึก ต้นซึก | ผาศุก ส้อนซุก | นกแสก เสียดแทรก | วาศอก ทางเปนซอก | น้ำหก จีนฮก |ไม้หัก หอบฮัก ๆ | ค้นหูก นกฮูก | ดังนี้เปนตัวอย่าง ๚ะ แลคำที่ใช้ไม้ตรี คือ สามก๊ก เสื่อกก | สี่กั๊ก เสียงดังกัก | กุกกู๊ หนูกุกต้นตะกู | เก๊ก เขาเกก | แก๊ก ดังแก็ก | จิ๊กๆ นกจิก | ร้องจ๊อก แหนจอก | เจ๊ก โจกเจก | น้ำไหลโจ๊ก เปนโจก | เจี๊ยก กรรเจียก | กระต๊าก เข้าตาก | ตีต๊อก จักตอก | ไก่ขันเอ๊ก คนเอก | โอ๊ก โอก | อ๊อก ออก | เอี๊ยก ลำเอียก | กลืนเอื๊อก เรอเอิ๊ก | ดังนี้เปนต้น ๚ะ
----------------------------
๏ ในแม่ กด มีคำว่า ๚ะ
๏ เชือกขด ไม้คด | ข้องขัด ลอกคัด | ผ้าขาด เคียนคาด | รอยขีด สังคีต | คลองขุด มังคุด | ข้อนขอด กิ่วคอด | กบเขียด ขึ้งเคียด | ธงฉัตร พูดไม่ชัด | แดงฉาด สีชาด | ฉวยฉุด จุดชุด | ผักกระเฉด ไชยเชฐ | เฉาโฉด ช่วงโชติ | คลานถัด สายบันทัด | สถิตย์ แปดทิศ | ถอนถอด ทิ้งทอด | เปนผด ไม้ตพด | เพี้ยนผัด น้ำพระพัฒ | ผุดผาด พิงพาด | ทำผิด ยาพิศม์ | พั้งผืด พรรณ์พืชน์ | ดำผุด วันพุฒ | รสเผ็ด พลอยเพชร์ | สำเนียงแผด พวกแพทย์ | สีฝัด กุ้งฟัด | รสฝาด ฟันฟาด | ของสด รีบซด | คำสัตย คลื่นซัต | ฝนสาด เผ็ดซูดซาด | ที่สุด เสื่อมซุด | นักสวด ทรงซวด | ต้นสีเสียด มารเทรียด | ประเสริฐ ทรงเทริด | ฝึกหัด จีนฮัด | เนินหาด อุปฮาด | โรคหืด ฮืดฮือ | ปั้นหวด จีนฮวด |
คำไม้ตรี แม่กด ดังนี้ ก๊าดเชิญ ร้ายกาจ | เสื้อสะก๊อด สร้วมกอด | ดังป๊อด ตับปอด | คนชื่ออ๊อด บ่นออดๆ | ลั่นดังเอี๊ยด ป่นละเอียด |
“ในแม่กบมีคำว่า”
งูขบ นำคบ | ไล่ขับ บังคับ | ผ้าเข้มขาบ จรเข้คาบ | คันขอบ รอบคอบ | ลั่นฉับ กำชับ | เป็ดถบ กระทบ | ถึงถับ สำทับ | สถูป เทียนธูป | ผ้าแถบ จวนแทบ | ประสบ เซาซบ | ฟันสับ ซ้อนซับ | คำศัพท์ มีทรัพย์ | ต้องสาบ ซึมทราบ | นับครบสิบ เลือดไหลซิบๆ | เจ็บแสบ กินแซบ | ปักเสียบ เงียบเซียบ | ห้วยหุบ จรเข้ฮุบ |
คำไม้ตรีแม่กบดังนี้ หอยจุ๊บแจง ปลาไหลจุบ | ไก่เจี๊ยบ ผักกระเจียบ | ร้องปี๊บเปี๊บ เปิบเข้า | ดอกไม้ปี๊บป๊าบ ต้นปีบ ๚ะ
๏ อักษรต่ำที่มีตัว ห นำน่า ในแม่ กก กด กบ นี้ก็มีสำเนียงต่างกัน กับอักษรต่ำดุจคำว่า
ผมหงอก เพาะไม่งอก | ไรเหงือก นกเงือก | เจบหงอด เง้าๆ งอดๆ | ทำปากหงับ อ้าปากงับ | ลายกระหนก พัดขนนก | น้ำหนัก สำนักนิ์ | รู้สำนึก เหนียวหนึก | ผักหนอก ภายนอก | ใบหนาด ไชยนาท | เคราหนวด หมอนวด | ถอนดังหนับ คำนับ | แช่หมัก ลาวว่ามัก | พลูหมาก ของมาก | สวมหมวก เถามวก | สูญหมด ไข่หมด | กำหมัด ผูกมัด | แห้งหมาด นอรมาด | กระหมุดกระหมิด มืดมิด | หลาวหมุด ดำมุด | คลานหมอบ หมายมอบ | ถ้วยหยก ผ้ายก | ความหยาก ทุกข์ยาก | โหยกเหยก โยกเยก | เย้าหยอก หนามยอก | ย้อยหยด มียศ | น้ำหยัด เยียดยัด | น้ำหยาด มาระยาด | ไม่หยุด ยงยุทธ์ | ยาหยอด อย่างยอด | ไม่มีที่เหยียด ยัดเยียด อ่อนหยับ ยุบยับ | คำหยาบ ปลิวยาบ | ยกหยิบ แดดยิบๆ | ไหย้าหยวบ ๆ ไหวยวบ | จังหรีด จารีต | ดิ้นหรบๆ พลรบ | สำหรับ สำรับ | ดินอิหรอบ โดยรอบ | ตอหลัก ฉกลัก | ทำหลากๆ ฉุดลาก | กระโหลก มีในโลกย์ | หลอนหลอก ปอกลอก | ตาเหลือก คาวเลือก | ปลาหลด หย่อนลด | อยู่หลัด ๆ ปากลัด | ประหลาด ปูลาด | เป่าหลอด เล็ดลอด | หลีกหลบ เขียนลบ | นอนหลับ ความลับ | เข็ดหลาบ ลำลาบ | หว้ายแหวก บางแวก | เป็นหวัด แว้งวัด | ไหวหวาด เขียนวาด | หวุดหวิด ชีวิตร | ดังนี้เปนต้น
จัดคำเสียงต่างๆ เปนคู่กันในแม่ กก กด กบ ภอเปนที่สังเกต เปนตัวอย่างเท่านี้ ๚ะ
----------------------------
๏ อนึ่งในแม่ กก กด กบ อักษรต่ำไม่มีตัว ห นำ เพราะจะผิดจากคำเดิมในภาษามคธ แต่อ่านสำเนียงเหมือนตัว ห นำน่า ดุจคำว่า กนก ดิลก ประโยค ประมาท อำมาตย์ ประโยชน์ อนาถ อเนก กากนึก อกนิฐ เปนต้น แลคำที่อักษรกลางอยู่ข้างน่าเสียงอักษรสูงกลางกลบออกไปเปนเหมือนกับสำเนียง ห นำนั้นก็มีอยู่หลายคำ แต่มักมาแต่คำแผลงโดยมาก เหมือนคำเหล่านี้ บัญญัติ บำญัติ | เสรจ สำเรจ | ตรัส ตำรัส | จรัด จำรัด | ตรวจ ตำรวจ | ปราบ บำราบ | เกิด กำเนิด | ตรับ ตำรับ | บวก ผนวก | บวช ผนวช | ขด ขนด | สวด สำรวด | ตริ ตำริท | กำราบ อร่าม | อร่อย | เปนต้น ๚ะ
๏ ที่แผลงออกจากอักษรกลาง แต่สำเนียงไม่เปน ห นำ คงเปนเสียงอักษรต่ำอยู่นั้นก็มี เหมือนคำว่า ปราศ บำราศ | อาจ อำนาจ | เช่นนี้เปนต้น ๚ะ
----------------------------
