- คำนำ
- แจ้งความพิมพ์ครั้งที่ ๒
- กลอนดอกสร้อย ‘รำพึงในป่าช้า’
- กลอนสุภาพ ‘ความรัก’
- กลอนสุภาพ ‘มนุษย์เรา มีดีที่ตรงไหน ?’
- กลอนสุภาพ อธิบาย ‘สนฺตุฏฐี ปรมํ ธนํ’
- กลอนสุภาพ อธิบาย ‘อุฏฺาตา วินฺทเต ธนํ’
- กลอนสุภาพ ‘พ่อแม่รังแกฉัน’
- กลอนสุภาพ ‘หญิงไทย’
- ลิลิตดั้น มาตาปิตุคุณคาถาบรรยาย
- ลิลิตดั้น สดุดีบ้านบางระจัน
- ลิลิตสุภาพ สดุดีพระราชบัญญัติประถมศึกษา
- โคลงดั้นวิวิธมาลี อธิบาย ‘อตฺตาหิ อตฺตโน นาโถ’
- คำกาพย์ เรื่องพระศิวประติมา
- คำฉันท์ สามัคคีบรรยาย
- คำฉันท์ ยอเกียรติชาวนครราชสีมา
- คำฉันท์ เทวธรรมบรรยาย
- คำอธิบายศัพท์
โคลงดั้นวิวิธมาลี อธิบาย “อตฺตาหิ อตฺตโน นาโถ” “ตนนั่นแหละ เป็นที่พึ่งแห่งตน”
๑โคลงสี่ วิวิธมาลี
พุทธภาษิตนี้ | ควรคะนึง นักพ่อ |
เป็นเครื่องเตือนจิตต์คิด | ค่ำเช้า |
ยามความเกียจคร้านดึง | ดูดชัก เรานา |
ควรยกธรรมนี้เฝ้า | ใฝ่ตรอง |
ยามนี้เราบ่ได้ | เดือดดาล ใดเฮย |
เพราะพึ่งผู้ปกครอง | ครบหน้า |
เสื้อผ้าค่าอาหาร | ฤๅห่อน ทุกข์เลย |
ทุกข์แต่เพียงเอื้อนอ้า | โอษฐ์ขอ. |
นับว่าเราได้พึ่ง | ผู้ปก ครองเฮย |
แต่ท่านไม่เนาพะนอ | เนิ่นช้า |
มินานท่านจะงก | งันแก่ ตายพ่อ |
ต่อจากนี้แล้วคว้า | พึ่งใคร. |
ไหนจักเลี้ยงท่านผู้ | ปกครอง เราเฮย |
ผู้แก่เฒ่าถึงสมัย | บุตรเกื้อ |
ไหนจะลูกเมียตรอง | ตรึกตระ เตรียมเทอญ |
ใครเล่าจักเอื้อเฟื้อ | ฟักฟูม |
เรามีมือเท้าเท่า | เทียมเขา สิ้นพ่อ |
กิจซึ่งไม่เกินภูมิ | มนุษย์แล้ว |
แม้บากบั่นหมั่นเอา | ใจใฝ่ ฝึกแฮ |
คงสิทธิ์สักครั้งแคล้ว | คลาดไฉน ? |
หน้าที่มนุษย์พ้อง | พึ่งพา กันเฮย |
แต่จักพึ่งตะบึงไป | ไป่ได้ |
หมูไปไก่จึงมา | เหมาะแก่ กันพ่อ |
บางอย่างตนต้องใช้ | ช่วยตน |
เราไม่หัดว่ายน้ำ | นึกหมาย |
พึ่งเพื่อนยามตกชล | ช่วยอุ้ม |
ยามขาดเพื่อนมิวาย | วอดชีพ ฤๅพ่อ |
มีเพื่อนเพื่อนคุ้มได้ | สะดวกหรือ ? |
ยามเรือล่มโลดเข้า | กอดเขา แน่นเฮย |
รวบตวัดขัดมือ | ขัดเท้า |
ทั้งเพื่อนและตัวเรา | ฤๅรอด ชีพเลย |
นี่แหละคอยเฝ้าเพ้อ | พึ่งเขา. |
ลูกเสือควรยึดข้อ | ภาษิต นี้เทอญ |
ควรพึ่งแต่ตัวเรา | รอบด้าน |
บำเพ็ญฝึกฝนกิจ | การช่วย ตนเทอญ |
ทั้งช่วยเพื่อนบ้านด้วย | ดุษฎี. |
แม้เราปลงจิตต์พร้อม | เพรียงกัน ฉะนี้นา |
ต่างฝ่ายต่างกะวี | กะวาดถ้วน |
พยายามฝึกหัดสรร | พพิท ยาแฮ |
สยามจักหลั่งล้นล้วน | เลิศงาม. |
ชาติต้องการให้ช่วย | ฉันใด ก็ดี |
อาจช่วยได้ดังความ | มุ่งเกื้อ |
ชูเทศเทิดไผท | เทียมเทศ อารย์พ่อ |
สมเกียรติยศผู้เชื้อ | ชาติไทย. |
-
๑. ผู้แต่งตั้งใจพูดกับลูกเสือซึ่งอยู่ในความปกครองของบิดามารดา ↩