ลิลิตสุภาพ สดุดีพระราชบัญญัติประถมศึกษา

ร่าย

ศรีสิทธิ์พิพิธพิพัฒน์ สยามรัฐรมเยศ พิเศษเกษมพิสัย ไพศาลเกษตรสมา ไพบูลย์มหาสมบัติ ไพจิตรจรัสเจริญจรุง กรุงเทพมหานคร อมรรัตน์โกสินทร์ มหินทรายุธยา กอบป้อมปราการกั้น เขื่อนคูชั้นนอกใน มนเทียรไทยเถือกถ่อง ก่องแก้วเก็จแกมกาญจน์ โอฬารเล่ห์เมืองแมน ส่ำราษฎร์แสนสำราญ พึ่งสมภารทรงภพ พระเดชลบแดนหล้า เฉกสูรย์จ้าแจ่มแสง แรงพระคุณคือธาร มานพระเกียรติยศ ปรากฎไกรเกริกหล้า ต่างเทศทั่วทิศอ้า โอษฐ์ซ้องสดุดี พระนา

โคลง ๔

จักรีพงศ์บพิตรเรื้อง รามินทร ราชเอย
ฉัฎฐมนรินทร์ ร่มเกล้า
ณ กรุงรัตนโกสิน- ทรเทพ นครแฮ
เป็นประมุขสยามเจ้า เจิดไท้ ทรงธรรม.
นำสยามข้ามสู่พื้น ภูมิอารย์
ปลุกกมลเพื่อมาน มนัสเอื้อ
ชาติศาสน์กษัตริย์ฐาน ถิ่นเกิด
รังสฤษฏิ์ลูกเสือเกื้อ กิจพร้อมเพรียงสรรพ์
เป็นเอกบัณฑิตทั้ง เอกวี- รราชเอย
ยิ่งพระญาณคัมภี- รภาพพ้น
เอกอัจฉริยะศรี กษัตริย์มิ่ง เมืองแฮ
เหล่าราษฎร์ภูมิจิตต์ล้น เลิศด้วยปรีดี.

โคลง ๓

งามโยธีทุกพรรค์ ยลยรรยงยิ่งผู้
พร้อมสรรพเพื่อต่อสู้ เศิกให้ห่างหนี
งามนาวีไวว่อง ท่องพิทักษ์น่านน้ำ
กำจัดศัตรูล้ำ ล่วงเข้าทางชล- มารคนา.
งามพลอากาศยาน ชาญหนเวหาสกล้า
ท่องพิทักษ์ทางฟ้า เฟื่องด้วยกลรำ- บาญนา
งามตำรวจผึ่งผาย รายพิทักาถิ่นท้อง-
ที่, ดับความขุ่นข้อง ขัดข้อกฎหมาย ท่านนา.
งามนิกายเสือป่า โอ่อ่าเครื่องแบบพร้อม
ฝึกหัดมนัสนอม ชีพเอื้ออำรุง ชาตินา.
งามจรุงจิตต์เหลือ ลูกเสือสบเหล่าล้วน
เด็กเด็กฝึกหัดถ้วน- ถี่ด้วยความขยัน ยิ่งนา.

โคลง ๔

พลขันธ์เตรียมถี่ถ้วน ทุกประการ ฉะนี้นา
งามเงื่อนเทพทวยหาญ เหิ่มห้าว
พิทักษ์ซึ่งทิพยสถาน เทศถิ่น สรวงแฮ
ลุล่วงเพราะเดชท้าว ท่านผู้เรืองรณ.

โคลง ๓

งามพลเรือนร่มเกล้า มวลอมาตย์ดาษเฝ้า
ใฝ่เกื้อกิจสนอง คุณแล.  
งามผองเสวกไท้ ทั้งราชบริพารใต้-
ฝ่าเบื้องบาทบงสุ์ ท่านแล.  
งามพระวงศ์แวดล้อม งามดุจดวงดาวพร้อม-
พรั่งล้อมรัชนี- กรแล.  
งามชีพราหมณ์พรตเรื้อง พึ่งพระอุปถัมภ์เปลื้อง-
ปลดร้ายแรงความ- เจริญแล.  
งามนักเรียนรักรู้ เรียนเพื่อจักเป็นผู้
ใหญ่เบื้องอนา- คตแล.  
งามประชาแช่มช้อย ต่างกอบอาชีพน้อย
ใหญ่แล้วแต่กำ- ลังแล.  

โคลง ๔

บำเทิงทวยราษฎร์เรื้อง รมย์สราญ ฉะนี้นา
ด้วยเดชพระสมภาร ผ่านเกล้า
ทุกข์สุขพระวิจารณ์ เจนจบ
รังสุขรอนโศกเศร้า สิทธิ์ด้วยปรีชา พระแล.

ร่าย

กาละเมื่อพุทธศก ตกสองพันสี่ร้อย สร้อยเคยหกสิบสี่ ที่หนึ่งตุลาคม สมเด็จภูบดี มีพระราชโองการ มานสุรสีหนาท ประกาศกฤษฎีกา ตราพระราชบัญญัติ จัดประถมศึกษา ทั่วอาณาจักรสยาม ตามบำรุงดรุณ สืบสกุลชาวไทย ในอนาคตกาล เพื่อไพศาลส่ำราษฎร์ ในศาสตร์ศิลปวิทยา สมเป็นอารยชน เชิดภูวดลแดนสยาม งามเกียรติเกริกไกรกาล นานคู่ดินคู่ฟ้า โอ้! พระคุณท่านอ้า จักอ้างอันใด เทียมนา.

โคลง ๔

ในเมื่อพระมิ่งเจ้า จอมประชา สยามเอย
แผ่ประถมศึกษา สบหล้า
เฉกพระสุริยา ทิตย์ส่อง ทวีปแฮ
ลอดเมฆลบมืดจ้า แจ่มแจ้งแสงฉัน.
อัศจรรย์ประจักษ์โอ้! อานุภาพ พระเอย
กอบพระการุณย์อาบ เอิบเกล้า
ทวยราษฎร์ต่างแปล้ปลาบ ปลื้มพระ คุณนา
เซ็งแซ่สรรเสริญเร้า เร่งซ้องสาธุการ
ปานพระสัมพุทธเจ้า จอมมุนี นาถเฮย
แสดงพระธรรมจักรศรี สิทธิ์พร้อง
แก่ปัญจวัคคีย์ เป็นประ- ถมแฮ
ไตรโลกบันลือก้อง กึกด้วยอัศจรรย์.
อันส่ำสมณะทั้ง พรหมณา จารย์เฮย
ทวยเทพมารพรหมอา- นุภาพเรื้อง
ใครใครทั่วถิ่นสา กลโลก
ไป่อาจคัดค้านเบื้อง บทไท้บัณฑูร แท้แล.

ร่าย

ปูนประถมศึกษา ฉะนั้นแล ปรากฏคุณโอฬาร ฉะนั้นแล ธประทานทวยราษฎร์ ฉะนั้นแล กัมปนาทกึกก้อง ฉะนั้นแล ซ้องสรรเสริญอุทโฆษ ฉะนั้นแล โชติช่วงทั่วชาตรี ฉะนั้นแล เพียงรพีส่องภพ ฉะนั้นแล ลบเมฆหมอกคือมาร ฉะนั้นแล อันรำบาญบารมี ฉะนั้นแล ทวีพระคุณ โอภาส ฉะนั้นแล ส่อพระราชการุณย์ ฉะนั้นแล เด่นอดุลแก่ด้าว ชูพระเกียรติยศท้าว เทิดฟ้าเฟื่องขจร ฉะนั้นแล

โคลง ๔

ภูธรพระผู้สฤษฎิ์ ศึกษา ฉะนี้แล
บำบัดโฉดเขลาคลา คลาดพ้น
โอ้ ! เป็นพระคุณหา ใดเปรียบ เล่าเอย
คือพระผู้เลิศล้น “พระเจ้าศึกษา.”
รามินทร์พระผู้สฤษฎิ์ ศึกษา ฉะนี้แล
คือพระอวยวิทยา ยิ่งแก้ว
โอ้! เป็นพระคุณหา ใดเทียบ เล่าเอย
คือพระผู้เลิศแล้ว “พระเจ้าวิทยา”
ราเมศวร์พระเจ้าสฤษฎิ์ ศึกษา ฉะนี้แล
ประสาทอารยธรรม ทั่วหล้า
โอ้ ! เป็นพระคุณหา ใดเท่า เล่าเอย
คือพระผู้เลิศฟ้า “พระเจ้าอารยธรรม.”

โคลง ๓

ชนกบำรุงลูก ปลูกศึกษาสิ่งรู้
พระใช้อื่นไกลผู้ “พระเจ้าชนกสยาม” ยอดแล
ครูมีความรักศิษย์ อวยพิทยายิ่งแก้ว
พระใช่อื่นไกลแล้ว “พระผู้ครูสยาม” ยิ่งแล
ราชมีความรักราษฎร์ ปกครองชาติร่มด้าว
พระใช่อื่นไกลท้าว “พระเจ้าจอมบาล- เมือง” แล.

โคลง ๔

เจ้าปราณพระโปรดเอื้อ อุปถัมภ์
พระพุทธศาสน์จำ รัสไซร้
พระมนัสหน่วงในธรรม ทศพิธ เพ็ญแล
ปรากฎพระนามไท้ “พระเจ้าทรงธรรม์.”

โคลง ๒

หนักใดฉันหนักด้าว คือหนักพระคุณท้าว
เทียบอ้างอุปมา เหมือนแล.  
พาลุกาเกลื่อนล้วน เหลือจักนับเม็ดถ้วน
เทียบด้วยคุณธรรม ท่านแล.  

โคลง ๔

ขอเดชอำนาจเรื้อง ไตรรัตน์
ขอเดชทวยเทพชัช วลิตฟ้า
ขอเดชอดีตกษัตริย์ สยามราช โพ้นนา
ขอเดชบุญเจ้าหล้า พระผู้เพ็ญกุศล.
ดลพิทักษ์พระเจ้า จอมธรร มิกเทอญ
เสวยราชย์มไหศวรรย์ สวัสดิ์เรื้อง
สรรพสิ่งอุปัทวัน- ตรายเริด ร้างเทอญ
สรรพ์พิพัฒน์เพียบเบื้อง บาทได้ทวีคูณ.
พูนพระชนม์ยิ่งร้อย ขวบปี
เพิ่มพระฉวีผ่องใส อย่าเศร้า
เสริมสุขเกษมศรี อย่าเสื่อม
พระพละพระเจ้า อย่ารู้โรยลง.
พระประสงค์จงสิทธิ์ได้ ดังประสงค์ พระเทอญ
พระชยสิทธิคง คู่ฟ้า
พระเกียรติยศยง อยู่ยั่ง ยืนเทอญ
พระเดชกะเดื่องหล้า แหล่งพื้นปฐพี.

ร่าย

ศรีสิทธิ์รจิตพจน์ ยอพระยศพระบาท ราชรามาธิบดี ศรีไผทไทยเทศ ด้วยเจตนาหน่วงรัก ภักดีดูดดื่มกมล ณยุคลบัวบาท จึงถวายวาทสดุดี พระกรณีย์อำนรรฆ ตามลักษณะปัญญา โดยฐานานุรูป แทนเทียนธูปมาลา ถวายบูชาทรงชัย อยู่ยืนไปชั่วกัลป์ ผลอันนี้จงนำ อำนวยสิริสวัสดิ์ สรรพ์พิพัฒน์มงคล ศุภผลแก่ชาติ สยามราษฎร์ทั่วหล้า สมดั่งคำตูข้า พร่ำพร้องทุกประการ นี้เทอญ.

สำเร็จวันที่เก้า เดือนก- รกฏเฮย
สองสี่หกห้าพ. ศกไซร้
นามผู้แต่ง อ. น. ก. บอก ไว้นา
บกพร่องแห่งใดได้ โปรดเอื้ออภัย

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ