- คำนำ
- พระราชหัตถเลขา เรื่องเสด็จประพาสลำน้ำมะขามเฒ่า เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๑
- พระราชกระแส เรื่องจัดการทหารมณฑลกรุงเทพฯ ในรัชกาลที่ ๕
- วันที่ ๒๘ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๐ จิรประวัติวรเดช
- วันที่ ๒๙ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๐ สยามินทร์
- วันที่ ๓ กันยายน ร.ศ. ๑๒๐ จิรประวัติวรเดช
- วันที่ ๔ กันยายน ร.ศ. ๑๒๐ สยามินทร์
- วันที่ ๔ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๔ จิรประวัติวรเดช
- --มณฑลกรุงเทพ ฯ พลรบ อัตราธรรมดา
- วันที่ ๒๑ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๔ สยามินทร์
- วันที่ ๒๒ มกราคม ร.ศ. ๑๒๕ จิรประวัติวรเดช
- --(ร่าง) ประกาศกำหนดอัตราเงินผู้ที่ได้เสียภาษีอากร ต้องในจำพวกยกเว้นชั่วคราว
- --(ร่าง) ประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร ร.ศ. ๑๒๔
- วันที่ ๒๓ มีนาคม ร.ศ. ๑๒๕ สยามินทร์
- วันที่ ๒๑ มกราคม ร.ศ. ๑๒๖ จิรประวัติวรเดช
- วันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๖ สยามินทร์
วันที่ ๒๒ มกราคม ร.ศ. ๑๒๕ จิรประวัติวรเดช
ที่ ๔๖/๑๕๓๒๙
ศาลายุทธนาธิการ
วันที่ ๒๒ มกราคม รัตนโกสินทรศก ๑๒๕
ขอเดชะฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้า ฯ
ด้วยตามที่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ขยายพระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร โดยได้ประกาศใช้ในมณฑลต่างๆเป็นลำดับมาแล้วนั้น ส่วนในมณฑลกรุงเทพ ฯ ข้าพระพุทธเจ้าได้รับพระราชทานหารือกับพระเจ้าน้องยาเธอ ฯ เสนาบดีกระทรวงนครบาล ทรงเห็นแน่ว่า เป็นสมัยอันสมควรต้องจัดในมณฑลกรุงเทพ ฯ ด้วยโดยเร็วให้ทันกับมณฑลอื่นที่ได้จัดติดต่อกันโดยรอบแล้ว จะได้เป็นการสะดวกในทางการและเห็นด้วยเกล้า ฯ พร้อมกันว่า สมควรจะประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหารในมณฑลกรุงเทพ ฯ ตั้งแต่ ร.ศ. ๑๒๗ เป็นต้นไป แต่ส่วนการในคราวที่จะเกณฑ์คนนั้น ในชั้นแรกจะเกณฑ์แต่ฉะเพาะหัวเมืองมณฑลกรุงเทพ ฯ ๖ หัวเมืองนั้นก่อน เมื่อการได้ดำเนินลงรูปแล้วจึงจะเกณฑ์ในกรุงเทพ ฯ ภายหลังตามที่กระทรวงนครบาลจะเห็นสมควรเมื่อใด และควรประกาศใช้พระราชบัญญัติเสียทีเดียวตั้งแต่บัดนี้ โดยเหตุ ๓ ประการ คือ
๑. จะได้ให้พลเมืองรู้ตัวและเข้าใจดีเสียแต่เนิ่น ไม่เข้าใจผิดตื่นเต้นในคราวที่ถึงกำหนดจัดการ หรือปล่อยโอกาสให้ผู้ทุจจริตล่อลวงราษฎรในการหลบลี้ทหารนั้นได้ ทั้งจะได้ปรากฏความแน่นอนของวิธีเกณฑ์ทหารอย่างใหม่นี้ด้วย ซึ่งแม้แต่เดี๋ยวนี้ก็เป็นทางให้นานาประเทศเห็นว่าเป็นความเจริญขึ้นเพราะวิธีที่ได้จัดเปลี่ยนแปลงนี้อยู่แล้ว
๒. เป็นทางป้องกนคนมณฑลติดต่อกันที่ใช้พระราชบัญญัติล้กษณะเกณฑ์ทหารแล้วไม่ให้หลบหนีมาในมณฑลกรุงเทพ ฯ โดยความเข้าใจผิดเพราะบังเกิดข้อสงสัยไม่แน่นอน ซึ่งกระทำให้ราษฎรต้องเสียผลไปโดยไม่บังควร
๓. เมื่อได้ออกประกาศใช้พระราชบัญญัติแล้ว สำมะโนครัวพลเมืองจะได้กวดขันและสะดวกขึ้น และจะได้ตั้งข้าหลวงทหารบกประจำเมืองนั้น ๆ ตรวจจัดการบัญชีใหลงระเบียบไว้ มีเวลาเนิ่น ๆ ที่จะวางระเบียบการให้สะดวก เพราะมณฑลกรุงเทพ ฯ ผิดกบมณฑลอื่นๆอยู่หลายอย่าง
ได้รับพระราชทานร่างประกาศใช้พระราชบัญญัติ และประกาศกำหนดอัตราผู้ที่ได้เสียภาษีอากรต้องในจำพวกยกเว้น มาทูลเกล้าฯถวายด้วยแล้ว ถ้าทรงพระราชดำริเห็นสมควรแล้วขอรับพระราชทานออกประกาศตั้งแต่บัดนี้ไป
ควรมิควรแล้วแต่ละทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ
ขอเดชะ
(ลงพระนาม) ข้าพระพุทธเจ้า จิรประวัติวรเดช
ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ