- วันที่ ๑๖ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- —บันทึก สมุดรูปภาพเรื่องรามเกียรติ
- วันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๒๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- จดหมายบันทึกความเห็น ในตำนานเครื่องโต๊ะแลถ้วยปั้น ตอนพระราชบัญัติ
- —บันทึกความเห็นเรื่องตั้งโต๊ะเครื่องบูชาและลักษณการเล่นโต๊ะ
- วันที่ ๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น (๒)
- วันที่ ๑๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น (๓)
- วันที่ ๑๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๒๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น (๒)
- —คำจารึกฐานพระ ที่ศาลาหม่อมเฉื่อย
- วันที่ ๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๖ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- —วันที่ ๓ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- —วันที่ ๖ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๐
- วันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๑๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ พ.ศ. ๒๔๖๐ น
- วันที่ ๑๗ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๒๒ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๐ ดร
- วันที่ ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๐ น
วันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ น (๒)
บ้านปลายเนอน คลองเตอย
วันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๖๐
กราบทูล กรมพระดำรงราชานุภาพ ทราบฝ่าพระบาท
สำเนาคำจารึกฐานพระ ที่ศาลาหม่อมเฉื่อย๑ซึ่งประทานมานั้น ได้พิจารณาดูเหนมีทางแปลไปได้อีกหลายคำ ได้เขียนมาถวายทอดพระเนตรนี้แล้ว ยังไม่เห็นเงาอยู่อีกสองคำเท่านั้น ถ้าให้โปรเฟสเซอร เซดัส ตรวจสันนิฐานอีกที บางทีจะได้ชิดเข้าไปอีกเกือบหมด ต้องขอโทษโปรเฟสเซอรที่แก้คำแปลเสียบ้าง เพราะคิดจะให้ใกล้คำที่ไทเคยใช้ที่สุด
เสียงกับหนังสือรหว่างไทกับเขมร เพี้ยนเปลี่ยนตัวกันอยู่ ต เขมรอ่านว่า ด ท อ่าน ต ป อ่าน บ พ อ่าน ป ตัวอย่างเช่นคำว่า ไป เขมรเขียน เทา อ่านว่า เต้า เราจำคำนั้น มาเขียนโคลงเปน เต้า ตามเสียง ตัวหนังสือไขว้กันไป ในคำจารึกนี้ ทนลิง เขมรต้องอ่านว่า ตอนลิง จึงสันนิฐานว่าเปน ตำลึง เรานี้เอง เฃ้าใจว่าเปนภาษาจีน ที่ฝรั่งเฃาเขียนว่า เตล คำเขมรเหนจะใกล้จิงกว่าเรา
-
๑. หม่อมเฉื่อย (ยมาภัย) ในสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ มารดาหม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิศกุล ↩