- คำนำ
- อธิบายความว่าด้วยประกาศรัชกาลที่ ๔
- ๑ ประกาศพระราชบัญญัติมรฎกสินเดิมแลสินสมรศ
- ๒ ประกาศเรื่องโจททิ้งฟ้อง
- ๓ ประกาศเรื่องค่าฤชาธรรมเนียม
- ๔ ประกาศให้ข้าราชการลอกพระราชบัญญัติจากหอหลวง
- ๕ ประกาศห้ามตัดกระบวนทางเสด็จ
- ๖ ประกาศพระราชทานนามหม่อมเจ้า
- ๗ ประกาศว่าด้วยสังฆทาน
- ๘ ประกาศให้ใช้ในคำว่า สมเด็จ ให้ถูกตามเกียรติยศ
- ๙ ประกาศห้ามไม่ให้ใช้คำว่า ชอบเนื้อเจริญใจ แลติดเนื้อต้องใจ ในคำกราบทูล
- ๑๐ ประกาศเรื่องนามพระยาอิศรานุภาพแลพระธัญญาภิบาล
- ๑๑ ประกาศเรื่องเรียกกะปิน้ำปลา ว่าเยื่อเคยน้ำเคย
- ๑๒ ประกาศเรื่องเรียกกะปิน้ำปลา ว่าเยื่อเคยน้ำเคย
- ๑๓ ประกาศเรื่องนาม พระอินทรอาสา ขุนอินทโรดม
- ๑๔ ประกาศนามพระที่นั่งสุทไธสวรรย์แลพระที่นั่งพุทไธสวรรย์
- ๑๕ ประกาศเตือนผู้ที่ใช้อักษรผิด
- ๑๖ ประกาศว่าด้วยการสร้างวัด
- ๑๗. ประกาศพระราชบัญญัติฝ่ายพระบวรราชวัง เรื่องเล่นเบี้ยในพระบวรราชวัง
- ๑๘ ประกาศเรื่องถวายฎีกา
- ๑๙ ประกาศเรื่องนามหลวงบันเทาทุกขราษฎร์
- ๒๐ ประกาศว่าด้วยเรื่องฟ้องหาปาราชิก
- ๒๑ ประกาศห้ามคฤหัสถ์ไม่ให้สมคบภิกษุสามเณรที่ประพฤติอนาจาร
- ๒๒ ประกาศว่าด้วยเรียกชื่อกรมล้อมพระราชวัง
- ๒๓ ประกาศว่าด้วยถวายของในงานโกนจุก
๒ ประกาศเรื่องโจททิ้งฟ้อง
(คัดจากหมายรับสั่งเดือนยี่ ปีกุญ จุลศักราช ๑๒๑๓)
ด้วยเจ้าพระยายมราช รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ณวัน๗ฯ ๒ ค่ำปีกุญตรีศก เวลาเช้าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงวิริยปรีชาญาณทศพิธราชธรรม์อันมหาประเสริฐ เสด็จออกณพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหสุริยพิมานโดยสถานอุตราภิมุข พร้อมด้วยสมเด็จเจ้าพระยาแลเสนาบดีมนตรีกระวีชาติปโรหิตาจารย์เฝ้าลอองธุลีพระบาทโดยอันดับ นายพินิจราชการมหาดเล็กลำดับความกราบทูลพระกรุณาว่า ตั้งแต่ ณวัน ๑ฯ ๗ ค่ำ ปีกุญตรีศกมาจนถึงณวัน ๑ฯ ๑ ค่ำ ปีกุญตรีศก ได้ ๗ เดือน ราษฎรผู้มีคดีฟ้องไว้กับขุนศรีธรรมราชจ่าศาลณศาลหลวงด้วยข้อความเพ่ง อาญา อุทธรณ์ นครบาล ๑๑๒๒ ฉบับ ได้ส่งฟ้องไว้ให้ตุลาการหมายเกาะจำเลยมาพิจารณาแต่ ๓๖๐ ฉบับ ผู้มาฟ้องละฟ้องของตนไว้ที่ขุนศรีธรรมราชจ่าศาลผู้รับฟ้อง ๔๑๑ ฉบับ พระศรีภูริปรีชา เสนาบดีศรีสาลักษณ์ผู้ประทับ ๑๙๗ ฉบับ ตุลาการผู้พิจารณา ๒๔ ฉบับ เข้ากัน ๖๓๒ ฉบับ
จึงมีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งว่า ให้เจ้าพระยายมราชเปนผู้สำเร็จการในกรมลูกขุนผู้ปรับแลตุลาการพิจารณาความราษฎรทั้งปวง เปนยุติธรรมตามกฎหมายให้แล้วโดยเร็ว เจ้าพระยายมราชซึ่งได้แต่งกฎหมายประกาศไว้สำหรับผู้รับฟ้องผู้ประทับแลตุลาการผู้พิจารณา แต่นี้สืบไปเมื่อน่าถ้าผู้ใดมาฟ้องไว้แล้วทิ้งฟ้องเสียไม่มาเตือนขุนศรีธรรมราชจ่าศาลให้ส่งฟ้องไปให้ผู้ประทับก็ดี มิได้มาเตือนพระศรีภูริปรีชาศรีสาลักษณ์ให้ส่งฟ้องที่ประทับไว้ไปให้ตุลาการก็ดี มิได้มาเตือนตุลาการให้หมายเกาะจำเลยมาพิจารณาก็ดี ผู้ที่มาฟ้องละฟ้องของตนไว้ให้ความค้างช้าอยู่ในผู้รับฟ้องผู้ประทับแลตุลาการนั้นหาชอบไม่ ถ้าผู้ฟ้องละฟ้องทิ้งไว้ไม่มาเตือนผู้รับฟ้อง ผู้ประทับฟ้อง แลตุลาการให้พิจารณาต่อไป พ้นกำหนด ๑๕ วันแล้วให้ยกฟ้องนั้นเลิกเสียอย่าให้พิจารณาต่อไป
อนึ่งผู้มีคดีฟ้องขึ้นใหม่ด้วยข้อความประการใดๆ ก็ดี ให้ขุนศรีธรรมราชจ่าศาลเขียนบานแผนกจดหมายสังกัดมูลนายบ้านเรือนผู้ฟ้องไว้ว่าจะกล่าวโทษคนนั้นด้วยเรื่องความอย่างนั้นไว้ก่อน แล้วให้ผู้ฟ้องหานายประกันๆ ให้จงได้ใน ๓ วัน อย่าให้ขุนศรีธรรมราชเรียกค่าเชิงประกันแก่ผู้มาฟ้องนั้นเลย ถ้าผู้มาฟ้องขัดแขงมิให้นายประกันก็อย่าให้ขุนศรีธรรมราชรับฟ้องนั้นไว้ อนึ่งผู้มาฟ้องให้นายประกันแล้ว ผู้รับฟ้องก็รับฟ้องไว้ยังหาได้ส่งเจ้ากระทรวงไม่ ผู้ฟ้องป่วยแลมีราชการไป ก็ให้ผู้หนึ่งผู้ใดมาบอกแก่ผู้รับฟ้องไว้เปนคำนับ ถ้ากลับจากราชการแลหายป่วยแล้วให้เตือนว่าความต่อไปใน ๑๕ วัน ถ้าพ้นกำหนดจะให้ยกฟ้องเสีย ให้นายเวรมหาดไทย กลาโหม หมายประกาศทุกหมู่ทุกหมวดให้เจ้าต่างกรมแลหากรมมิได้ ฝ่ายน่าฝ่ายใน ในพระบรมมหาราชวังแลพระบวรราชวัง แขวงกำนันพันนายบ้าน นายอำเภอ อาณาประชาราษฎรผู้มีคดีให้รู้จงทั่ว ให้ทำตามหมายประกาศนี้จงทุกประการ ตามพระบรมราชโองการโปรดเกล้า ฯ
ลงพิมพ์ณวันเสาร์ เดือน ๓ ขึ้น ๓ ค่ำ ปีกุญตรีศก จุลศักราช ๑๒๑๓