- คำนำ
- อธิบายความว่าด้วยประกาศรัชกาลที่ ๔
- ๑ ประกาศพระราชบัญญัติมรฎกสินเดิมแลสินสมรศ
- ๒ ประกาศเรื่องโจททิ้งฟ้อง
- ๓ ประกาศเรื่องค่าฤชาธรรมเนียม
- ๔ ประกาศให้ข้าราชการลอกพระราชบัญญัติจากหอหลวง
- ๕ ประกาศห้ามตัดกระบวนทางเสด็จ
- ๖ ประกาศพระราชทานนามหม่อมเจ้า
- ๗ ประกาศว่าด้วยสังฆทาน
- ๘ ประกาศให้ใช้ในคำว่า สมเด็จ ให้ถูกตามเกียรติยศ
- ๙ ประกาศห้ามไม่ให้ใช้คำว่า ชอบเนื้อเจริญใจ แลติดเนื้อต้องใจ ในคำกราบทูล
- ๑๐ ประกาศเรื่องนามพระยาอิศรานุภาพแลพระธัญญาภิบาล
- ๑๑ ประกาศเรื่องเรียกกะปิน้ำปลา ว่าเยื่อเคยน้ำเคย
- ๑๒ ประกาศเรื่องเรียกกะปิน้ำปลา ว่าเยื่อเคยน้ำเคย
- ๑๓ ประกาศเรื่องนาม พระอินทรอาสา ขุนอินทโรดม
- ๑๔ ประกาศนามพระที่นั่งสุทไธสวรรย์แลพระที่นั่งพุทไธสวรรย์
- ๑๕ ประกาศเตือนผู้ที่ใช้อักษรผิด
- ๑๖ ประกาศว่าด้วยการสร้างวัด
- ๑๗. ประกาศพระราชบัญญัติฝ่ายพระบวรราชวัง เรื่องเล่นเบี้ยในพระบวรราชวัง
- ๑๘ ประกาศเรื่องถวายฎีกา
- ๑๙ ประกาศเรื่องนามหลวงบันเทาทุกขราษฎร์
- ๒๐ ประกาศว่าด้วยเรื่องฟ้องหาปาราชิก
- ๒๑ ประกาศห้ามคฤหัสถ์ไม่ให้สมคบภิกษุสามเณรที่ประพฤติอนาจาร
- ๒๒ ประกาศว่าด้วยเรียกชื่อกรมล้อมพระราชวัง
- ๒๓ ประกาศว่าด้วยถวายของในงานโกนจุก
๒๓ ประกาศว่าด้วยถวายของในงานโกนจุก
(คัดจากหมายรับสั่ง เดือน ๔ แรม ๑๒ ค่ำ ๑ ปีฉลู จุลศักราช ๑๒๑๕)
พระยารักษมณเฑียรรับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สั่งว่า ทุกวันนี้พระบรมวงศานุวงศ์ที่เปนเจ้าต่างกรมผู้ใหญ่ โสกันต์หม่อมเจ้าในกรมครั้งไรก็ได้จัดของ[๑]มาทูลเกล้า ฯ ถวาย โปรดเกล้า ฯ พระราชทานตอบแทนให้ตามสมควรเปนเจ้าต่างกรมผู้ใหญ่ทุกครั้ง พระบรมวงศานุวงศ์ที่เปนเจ้าต่างกรมแลยังไม่ได้ตั้งกรมผู้น้อย จะโสกันต์หม่อมเจ้าในกรมแลในพระบรมวงศานุวงศ์ ยังไม่ได้ตั้งกรมก็หาได้จัดของมาทูลเกล้า ฯ ถวายเหมือนเจ้าต่างกรมผู้ใหญ่ไม่เปนอันมาก จะสำคัญว่าเปนแต่พระบรมวงศานุวงศ์ผู้น้อยจะทูลเกล้า ฯ ถวายของนั้นไม่ควร จึงทรงพระราชดำริห์ว่า พระบรมวงศานุวงศ์ผู้ใหญ่ผู้น้อยก็ทรงพระมหากรุณาโปรดเกล้า ฯ ชุบเลี้ยงตามสำคัญทุกพระองค์ ตั้งแต่นี้ไปเบื้องน่า ถ้าพระบรมวงศานุวงศ์ที่เปนเจ้าต่างกรมเจ้ายังไม่ได้ตั้งกรมจะโสกันต์หม่อมเจ้า ก็ให้จัดของมาทูลเกล้า ฯ ถวาย จะได้ทรงพระราชทานตอบแทนให้ตามสมควรทุกพระองค์
อนึ่งข้าราชการที่ทรงพระมหากรุณาชุบเลี้ยงเปนเจ้าพระยาแลพระยาโกนจุกบุตรหลานครั้งใด ก็ได้เคยจัดของมาทูลเกล้า ฯ ถวายทุกครั้ง ให้จัดของมาถวายตามเคยเหมือนแต่ก่อน แต่ข้าราชการที่เปนพระหลวงแลเจ้าภาษี ซึ่งตั้งตึกร้านบ้านเรือนอยู่ณกรุงเทพฯ จะโกนจุกลงท่าบุตรหลานแต่ก่อนนั้น ก็หาได้จัดของมาทูลเกล้าฯ ถวายเหมือนข้าราชการผู้ใหญ่ไม่ ตั้งแต่นี้สืบไปเมื่อน่า ถ้าพระยา พระ หลวง เจ้าภาษี จะโกนจุกลงท่าบุตรหลาน ก็ให้จัดของมาทูลเกล้า ฯ ถวายจะได้พระราชทานตอบแทน ให้เหมือนข้าราชการที่เลื่อนกันตามควรแก่วาศนานั้น ให้มหาดไทย กลาโหม หมายให้กราบทูลเจ้าต่างกรม เจ้ายังไม่ได้ตั้งกรม แลหมายบอกข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยแลเจ้าภาษีซึ่งขึ้นกรมท่าคลังสินค้า คลังมหาสมบัติให้รู้จงทั่ว
[๑] ของถวายที่กล่าวในประกาศนี้ หมายความของคาวหวานเครื่องเลื่อนซึ่งมักให้กันเปนประเพณีมีงาน ของทรงตอบแทนนั้นหมายความว่าของพระราชทานทำขวัญเด็กที่โกนจุก