จงบำเพ็ญตนเป็นผู้ว่าง่าย
(จาก- โสวจสฺสตา...เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ: ความเป็นผู้ว่าง่าย เป็นมงคลอันอุตดม –มงคลสูตร พุทธภาษิต)
เมื่อตนปรารถนาหาที่พึ่งแก่ตน จงบำเพ็ญตนเป็นผู้ว่าง่าย เพราะ “ความเป็นผู้ว่าง่าย” คือ “ธรรมทำที่พึ่ง” ซึ่งเป็นเหตุนำความสวัสดีมงคล มาสู่ตนนั่นแล
กาพย์ฉะบัง ๑๖ | |
๏ ผู้ซึ่งจะพึงพอใจ | ของผู้อยู่ใน |
ฐานะอิสสระชนนาม | ฯ |
๏ ให้ท่านมานเมตตาตาม | กรุณาพยายาม |
พะยุงผะดุงดลดี | ฯ |
๏ ได้ด้วยตนช่วนตนมี | คุณเด่นเป็นศรี |
สมบัติอัตตภาพเพียงพอ | ฯ |
๏ เบื้องต้นยลเค้าเราขอ | อ้างธรรมนำชะลอ |
ฉลาดเฉลิมเริ่มเทียว | ฯ |
๏ ต้องมีข้อนี้ทีเดียว:- | “ว่าง่ย” หมายเฉลียว |
ระลึกไว้ก่อนการดี | ฯ |
๏ แม้ขาดปราศจากจักมี | คุณะกรณี |
อเนกลักษณะประการ | ฯ |
๏ ก็ยังยากนักจักพาน | พบใครในสถาน |
เป็นที่จะพึงพึ่งตน | ฯ |
๏ มนุษย์ไหนคงไม่ข้องกมล | รักใคร่ใช้คน |
ที่ดื้อที่รั้นชั้นทราม | |
๏ “ว่าง่าย” อธิบายคือ: “ความ- | ยินดีโดยงาม |
ราบรื่นด้วยชื่นตาใจ” | ฯ |
๏ เคารพนบน้อมยอมใน | คำสั่งสอนใด |
ซึ่งได้สำแดงแจ้งจำ | ฯ |
๏ ไป่เป็นเช่นคนแข็งคำ | คือท่วงทีทำ |
กระด้างแกมดื้อถือดี | ฯ |
๏ ด้วยจิตต์เจือทิฏฐิมี | มานะทวี |
หนักเข้าขึ้นขั้นขันแข็ง | ฯ |
๏ “ว่าง่าย” ฝ่ายคุณควรแสดง | คือใครใคร่แสวง |
หวังซึ่งที่พึ่งประสงค์ | ฯ |
๏ ผลประสพพบได้โดยจง | จึ่งอ้างเป็นองค์ |
“ธรรมทำที่พึ่ง” พึงหมาย | ฯ |
๏ ยังอื่นดื่นอีกมากมาย | เช่นได้ง่ายดาย |
สะดวกสะดับรับสอน | ฯ |
๏ จากท่านในฐานอุปกรณ์ | การุณย์สุนทร |
วาทะอนุศาสน์อาทิอวย | ฯ |
๏ เจริญสรรพสุขรับทรัพย์รวย | รุ่งศักดิ์เรืองสวย |
ด้วยยศด้วยเกียรติแก่เรา | ฯ |
๏ ได้ตามความรู้ฤๅเชาวน์ | สามารถอาจเอา |
มาสู่สิทธิสมผล | ฯ |
๏ ใช่แต่เท่านั้นชั้นชน | ผู้ใหญ่ในตน |
ก็เต็มหฤทัยทำคุณ | ฯ |
๏ เป็นปรัตถประโยชน์ยืดหนุน | เนื่องไปไพบุลย์ |
บ่บกบ่พร่องมองเห็น | ฯ |
๏ หากศิษย์นิสสัยไป่เป็น | ฝ่ายต่ำบำเพ็ญ |
“เป็นผู้ว่าง่าย” ฝ่ายสูง | ฯ |
๏ การสั่งสอนทั้งทางจรูง | เจริญรู้สู่ฝูง |
ศิษย์ง่ายแก่ฝ่ายอาจารย์ | ฯ |
๏ จนถึงท่านซึ่งสถิตฐาน | เป็นใหญ่ในการ |
ปกครองบ้านช่องชุมชน | ฯ |
๏ ใครใครในครอบครัวตน | ตลอดไปได้คน |
ว่าง่ายว่างามเจริญ | ฯ |
๏ “ว่าง่าย” อย่าหมายเพียงเผิน | ว่านำดำเนิน |
ในส่วนเดียวดีที่แสดง | ฯ |
๏ มีบ้างทางชั่วกลั้วแฝง | พึงรู้ผู้แรง |
ด้วยลำละโมภมากครัน | ฯ |
๏ ปลื้มปลาบด้วยลาภยศอัน | อิ่มใจใฝ่ฝัน |
จะได้เกินไปไป่พอ | ฯ |
๏ ปรารภริประจบสอพลอ | ผลเพื่อเอื้อขอ |
ให้ดีให้เด่นเป็นตาม | ฯ |
๏ ลักษณะฉะนี้ชี้นาม | “ว่าง่าย” หมายความ |
ฉะนั้นก็นั่นนฤคุณ | ฯ |
๏ คือชะนิดผิดธรรมจำจุน | เจือจิตต์คิดหนุน |
ทะนุสุภวัฒน์หวังผล | ฯ |
๏ “เป็นผู้ว่าง่าย” หมายดล | สวัสดีมงคล |
มุ่งข้างทางธรรมจำเทอญ | ๚ |