ประพาสเมืองตรัง และแรมกันตัง

วันที่ ๓ อังคาร ที่ ๒๔ เมษายน พุทธศก ๒๔๗๑

๏ วันที่สาม ตามกะ รยะหวัง

เที่ยวเมืองตรัง หวังผสม ชมถนน

ที่กรมทาง สร้างรักษา มหาชน

ใช้รถยนตร์ ไปไหนไหน ได้สบาย

อังคารที่ ญี่สิบสี่ ราศีเมษ

จะประเวศ รถไฟ เหมือนใจหมาย

จากทุ่งสง สองโมง สามส่วนปลาย

​ถึงห้วยยอด แล้วถ่าย ขึ้นรถยนตร์

ชมช่องโคน โชนลหาล ลำธารพรุ

เขาน้ำพุ ประพาสเมือง เนื่องถนน

ชมเมืองตรัง ทั้งนิคม สมกมล

แล้วเลยดล กันตัง ยั้งศัยยา

อ่าองค์สรรพ เสด็จประทับ ที่เสวย

กาแฟขนม นมเนย ผลพฤกษา

ทั้งเจ้าเมือง กรมะการ ทุกท่านมา

ส่งเสด็จ ณชาลา สถานี

ขึ้นประทับ รถที่นั่ง หลังชั้นหนึ่ง

แต่พอถึง กำหนด รถไฟรี่

จากชุมทาง ทุ่งสง ลิ่วพงพี

มุ่งไปที่ กันตัง ดังอัตรา

พระรัถา ผู้บัญชา รัถาเสร็จ

โดยเสด็จ ชิดเชื้อ เอื้ออาษา

เคยรู้จัก สมัคร์สมาน เนื่องนานมา

แสนปรีดา โอกาศ สมมาทครัน

สู้อุตส่าห์ หากุสุม ผูกกลุ่มมัด

​ริบิ้นรัด ช่อบุเค เก๋คมสัน

ถวายพระนาง พ่างใจ ใคร่ภิวันทน์

ทุกสิ่งอัน เอาธุระ ไม่ละวาง

สถานี ที่วัง น่ากังขา

วังเจ้าหรือ วังก์ป่า ใครมาสร้าง

พ่วนรำพึง จนถึง ถิ่นกะปาง

อางขนาง คำแขก ฟังแปลกครัน

ถึงคลองมวน ยางยวน ล้วนย้อนยอก

แปลใม่ออก สักคำ น่าขำขัน

จะปวดมวน หรือประมวล จำนวนกัน

ญวนแถบนั้น ก็ไม่มี ทีอำยวน

ถึงห้วยยอด รถจอด สถานี

จรลี จากรถ หมดโดยด่วน

เจ้าจังหวัด จัดทนุก ทุกขบวร

เตรียมรถส่วน ขนของ และผองคน

รถที่นั่ง หลังใหม่ จอดไว้หน้า

สมสง่า น่าเชีญ ดำเนีรหน

นายตำรวจ นายอำเภอ เอ่อกังวล

​ที่จะปรน ปรือปลูก ถูกพระทัย

เจ้าจังหวัด พระอรรถ ะโกวิท

อำเภอสนิธ ว่าเฉลียง ทับเที่ยงใต้

ขุนกันประศาสน์ ฉลาดฉลอง คล่องสุดใจ

กรมะการ น้อยใหญ่ ต่างไหวการ

พระนางประทับ รถใหญ่ กับในกรม

รถอีกถม เรียงรอ พอทุกท่าน

เจ้าเมืองนั่ง หน้าหมาย ทูลรายงาน

ยามรถผ่าน ขนานรบิน ทราบสิ้นพลัน

จากห้วยยอด ตลอดถนน รถยนตร์แล่น

นึกนึกแม้น นฤมิต คิดก็ขัน

อ่านรายงาน หลายล้าน ท่านให้ปัน

เงินสร้างสรรพ์ มรรคา น่ายินดี

ใม่เปลืองเปล่า ไทเรา เอาธุระ

มิแพ้มะ ลายู ชูราศี

ถนนไท แลเตอไร้ต์ ใช้ได้มี

เหมือนวิถี สิงคโปร์ อ่าโอ่งาม

รถยนตร์สวน ประมวลชน คนโดยสาน

​ขนของผ่าน รถที่นั่ง หลายหลังหลาม

เกีดถนน รถยนตร์ ก็เกีดตาม

บังเกีดความ สดวกกมล พละเมือง

เออน่าชม กรมทาง สร้างรักษา

เป็นสง่า เป็นคุณ ดุนกระเดื่อง

คนเราน้อย จึงมิค่อย จะรุ่งเรือง

ดำเนีรเนื่อง ทันถนน ขนสินค้า

เห็นสวนบ้าง ปลูกยาง และอย่างอื่น

แต่ยังดื่น ตาเห็น รกเป็นป่า

ทั้งเรือนโรง ยังโหรง เต็มประดา

ต้องการทุน หนุนอุสาห์ วิชาเชาวน์

ถนนดี เช่นนี้ น่ามีถิ่น

ตั้งหากิน เอาการ ให้ปานเขา

จับปลูกยาง ร้างพริกไท ไฉนเรา

นึกแต่เอา ร่อนร่อน ปล่อยอ่อนแอ

เห็นเมืองตรัง ยังทราม กว่ายามนึก

ถึงมีตึก ตลาดบ้าน ไม่ผ้านแผ่

รู้ศกกร่อย จ๋อยจริง ยิ่งชแง้

​ยิ่งท้อแท้ แพ้ถนน คนละชั้น

รถแล่นปอง ช่องโตน โชนน้ำตก

ถึงป่ารก ธรรมะชาต ไม่หวาดหวั่น

อาจสู้ไหน สู้ได้ ง้อใครกัน

ผิดสวนนา ค้านั่น ง้อปัญญา

ง้อทุนรอน งอนง้อ พ่อแคว้นด้วย

ปรองดองช่วย แขยะศอก ให้ออกหน้า

เหยื่อสมอง ตรองป่วน รัญจวนมา

จนรัถา ขึ้นสิงขร ขย่อนใจ

ไงฝนตก ซกพรำ น่ารำคาญ

ถึงสถาน เขาเขีน พอเดีรไหว

พี่เดีรนำ พักปะรำ ที่ทำไว้

ริมธารใหญ่ น่าชม สมที่มา

เขาตั้งเครื่อง เสวยกลางวัน พากันหนาว

ด้วยฝนพราว หยุดหน่อย ก็ปล่อยสร้า

ไปน้ำตก วกไกล จำใจลา

ขึ้นรถยนตร์ วนมา หาเมืองตรัง

พาไปโน่น ไปนี่ ที่นิเวสน์

​อยู่บนเขต เขาเนีน ไม่เพลีนหวัง

ศาลากลาง วางตระหง่าน บ้านผู้รั้ง

รู้สึกสัง เวชมาก บอกยากจน

คล้ายชุมพร แต่ชุมพร ตอนโชคอับ

ยิ่งยุบยับ โทรมะนัง ซังขัดสน

ดีแต่บ้าน รถไฟ นายจักร์กล

แต่ชั้นจน โรงกุลี ดีกว่าเมือง

เหนื่อยเนตร์นัก มาพัก สถานี

ถวิลวิถี กรมทาง อยู่ข้างเปรื่อง

เมืองรักษา ขายหน้า หรือน่าเคือง

คนโทษเปลือง แรงไถล นายใม่พอ

แม้มีทุน สนับสนุน เจือจุนจ้าง

เมืองก็คน กรมทาง ก็คนหนอ

ใช้คนดี ดีได้ ใยย่อท้อ

ที่ต้องป้อ แป้เปิ่น ขัดเงินทำ

ชุมแต่จีน ปีนป่าย ตะกายค้า

ไทชาชา หาเช้า ก็กินค่ำ

เจ้าจังหวัด ฉลาดเก่ง คนเกรงยำ

​วางท่าทำ กึกกัก ยักแต้มคู

ข้อไหนขัด ปัดพ้น ใม่จนมุม

ทั้งยังหนุ่ม กรุ่มวิชา อาษาสู้

แม้มีทาง มีทุน หนุนความรู้

จะยอมงัน อั้นตู้ อยู่ทำไม

ครั้งซินบี๊ ทวีกิตย์ คิดเอาหน้า

ฉลาดขา หาสิน ในถิ่นใต้

ช่วยประเตื้อง เมืองตรัง หวังกำไร

จนต้องไป ปรทิศ เพราะพิษปืน

สวนยางเจ๊ก เล็กใหญ่ ใม่ให้เช่า

เกรงเชือดเอา ต้นตาย ฉิบหายฝืน

สวนเจ้านาย ทำถวาย ต้นตายยืน

เพราะจีนพื้น เมืองเช่า เชือดเจ๊าเจียว

ห้าโมงบ่าย รถไฟ ไปประเทียบ

พวกเราเหยียบ รถนั่ง สมหวังเที่ยว

ทางรถยนตร์ ถนนซ่อม เหลืออ้อมเชียว

จึ่งต้องเลี้ยว พึ่งรถไฟ ไปกันตัง

ค่าเช่ารถ ยนตร์เรา มอบเจ้าเมือง

​ใยปล่อยเปลือง เงินท่าน สมานหวัง

ต้อนรับเจ้า เอาธุระ พอประทัง

ทั้งกำลัง ทั้งทรัพย์ ออกยับเยีน

เจ้าเมืองตรัง ทั้งนคร ธรรมะราช

ตามเรายาต ราประจำ ใช่ทำเผีน

ผ่านนาป้อ พรุใหญ่ สวนไหล่เนีน

ปลูกยางเยี่น ย่านยั้ว เจ๊สัวทำ

ถึงป่าเตียว นึกเฉลียว ออกเตียวหนัง

ลิงกระมัง นามอะเลอ เหอะเหอขำ

ในประทา นุกรม อมพะนัม

ใม่มีคำ เตียวลง ยังสงกา

ถึงกันตัง รถยั้ง สถานี

รถยนตร์มี หญิงวรรณ ฯ สันไว้ท่า

แล่นเลียบคอย คล้อยถนน พ้นชาลา

เดี๋ยวถึงท่า กันตัง สลั้งเรือน

เป็นตึกจีน ของจีน รายตีนท่า

ถนนหน้า ตึกเปรอะ โคลนเลอะเปื้อน

เรือไฟลือ ชื่อถลาง จอดค้างเดือน

​ใม่ซ่อมเหมือน, เรือพณิชย์ ด้วยติดทุน

เห็นพิลีก ตึกตั้ง แต่รังร้าง

ซินบี๊สร้าง ปิดผนวก เลี้ยงปลวกขุน

นายอำเภอ เป็นใข้ ใคร่ทำคุณ

แต่เหลือรุน กายขยับ มารับรอง

แม้มีวัน ตครั่นใจ ใคร่เสด็จ

เยี่ยมภุเก็จ สม-สฤษกดิ์ฯ คิดสนอง

แต่วันหมด งดไป สมใจจอง

เหมือนใคร่ปอง เยี่ยมพระยา ปะตานี

ด้วยกะวัน กระชั้นเกีน เนี่นสักวีก

ถิ่นเที่ยวอีก หลายทาง หว่างวิถี

ยิ่งเพลีนเพรีด ยิ่งเขยีด ออกทุกที

อ๋อกระนี้ ฤดีมนุษย์ สุดลำพอง

เลี้ยวถนน ทุพละภาพ ลำลาบลุ่ม

เหมือนแล่นสุ่ม ท้องนา น่าสยอง

ช้างสเทือน ยังมิเหมือน สเทือนดอง

รถยนตร์ย่อง โขยกเขยก โผลกผลกพลำ

ตีเรือกลาด อย่างหาด เจ้าสาราญ

​แต่เหลือทาน ฝนชุก โคลนคลุกคล่ำ

ลับเจ้าใหญ่ นายโต โอ้โห!กรรม

เสียงครวญคร่ำ ใคร่บาท ราชดำเนีร

เข้าสวนยาง ยามง วงเนีนกว้าง

พระองค์เจ้า จรูญสร้าง ปางเนาเนี่น

ผู้ช่วยเท ศานคร ก่อนพเอีญ

เป็นอัคระราช ะทูตเจรีญ ราชไมตรี

ยามลาพัก สร้างตำหนัก ตึกฝรั่ง

พร้อมเครื่องตั้ง เครื่องแต่ง แผลงเต็มที่

เป็นเรือนแรก แปลกเช่น เคยเห็นมี

ตั้งบนที่ รโหฐาน ลานเนีนโต

รถขึ้นมา หน้าตำหนัก ลงพักแรม

พี่อยู่แง้ม ห้องขวา สง่าโอ่

ห้องพระนาง พี่น้อง เฉีดฉ่องโช

ละล้วนโอ ฬารเนตร์ นิเวศเนา

น่าขอบบุญ คุณยิ่ง หลานหญิงวรรณ ฯ

ถนอมขวัญ พวกพระนาง ใม่หมางเหงา

เลี้ยงน้ำชา สายัณห์ สรวลสันเย้า

​ประสาเรา พี่น้อง ซร้องสำราญ

พาดูโรง รีดยาง บางเป็นแผ่น

อัดตราแผน ฝรั่งทำ รมดำด้าน

หญิงรับโท รเลขรุด ให้หยุดงาน

ด้วยค่าซาน ท้องตลาด ทำขาดทุน

ผู้จัดการ สท้านใจ ไล่กุลี

เกรงกลับมี ทางฉิบหาย แทนหมายทุ่น

แปลกเพื่อนเขา เอาใจ ใม่ไล่รุน

ต่างนุกุล กันและกัน ฉันท์ไมตรี

ขาดทุนขาย เลีกจ่าย รายค่าแรง

เข้าทุนแบ่ง ตามได้ ใม่จู้จี้

ทำยางตบึง แบ่งครึ่ง ให้กุลี

ใม่พักรี รอเลีก เพีกกิตย์การ

เจ๊กฉลาด ขาดทุน กลับหมุนไก

เอากำไร เลี้ยงเหล่า ใม่ร้าวฉาน

ฝรั่งซื่อ มื้อซุด ให้หยุดงาน

ใม่คิดหว่าน ล้อมกุลี ให้มีกิน

มีชีวิต ใครคิด ยอมอดตาย

​ใม่ได้ดี ก็ร้าย สุดหมายหมิ่น

ต้องตีสาย ธิบายรบอบ ตอบรบิน

คงจะยิน ยอมเฉพาะ ยักเหมาะครัน

ค่ำเสวย เครื่องใหญ่ ในห้องล่าง

เอร็จอร่อย น้อยอย่าง ช่างจัดสัน

เถาพงศ์ฉาย ซิเนมา เฮฮากัน

เพื่อนบ้านบรร เทีงใจ พลอยได้ดู

ถึงสวนป่า ยังกล้า ไฟฟ้าใช้

สว่างไสว รัตยา น่ามาอยู่

มีงานสวน ยวนใจ มิให้จู๊

พอชื่นชู เฉลิมชีวา ประสาพอ

ยามชรา ลาขาด ราชะการ

เบี้ยบำนาญ จานเจือ พอเหลือหลอ

เสียแต่สร้าง ห่างทเล เหพนอ

แต่เบ็จกรอ กระแหม่ทรัพย์ อับโอโซน

สี่ทุ่มซึม ครึ้มชิวา ลาบรรทม

หวังผงม ชราอาตม์ พักผาดโผน

วันยังค่ำ ตรำสถล รถยนตร์โยน

พอเอนโอน องค์ม่อย ผ็อยนิทรา ฯ ๑๑๒ คำ