| ๏ นกขุนทองป้องปีกคำรบรับ |
บินขยับจับช่องพระแกลใหญ่ |
| พอลับเนตรสาวสรรค์กำนัลใน |
ก็บินไปโดยลำพังกำลังแรง |
| ออกลอยลมชมดงอยู่ร่มรื่น |
ในภาคพื้นแดดอับพยับแสง |
| หมายเมืองพาราณสีไม่มีแคลง |
กำลังแรงร่อนไปในไพรวัน ฯ |
| ๏ พระสุริยงลงลับเหลี่ยมสิงขร |
พระจันทรเทวบุตรก็ผุดผัน |
| ขึ้นลอยรถหมดเมฆวิเวกครัน |
สว่างวันหิมวาพนาลัย |
| สงัดเสียงสิงสัตว์กำดัดดึก |
ขุนทองนึกเอกาลงอาศัย |
| นอนสุมทุมพุ่มพงพนมไพร |
ครั้นรุ่งจรรีบไปในเมฆา |
| ครั้นแดดร้อนผ่อนพักหาอาหาร |
อิ่มสำราญบินรีบถีบถลา |
| ประมาณทางค้างคืนสองทิวา |
ถึงพาราณสีบูรีพลัน |
| ลงจับแกลแลเห็นอรุณน้อย |
กระโดดลอยลงที่ตักเกษมสันต์ |
| สำรวลป้องปีกประนมบังคมคัล |
นกว่าฉันรำลึกถึงเป็นพ้นใจ ฯ |
| ๏ เจ้าอรุณฟังพลอดแล้วกอดจูบ |
ประโลมลูบสาลิกาแล้วปราศรัย |
| เห็นสารสวมคอนกพระตกใจ |
หนังสืออะไรเจ้าสาลิกาทอง ฯ |
| ๏ สาลิกาว่าสารของเจ้าแม่ |
ในกระแสเศร้าใจอาลัยหมอง |
| สั่งให้ลูกรีบมาหาพระน้อง |
แต่ความอื่นขุนทองไม่แจ้งการ ฯ |
| ๏ ปางอรุณสุริยวงศ์ทรงสดับ |
พระหัตถ์จับคลี่กระดาษราชสาร |
| เป็นความขำล้ำรสในพจมาน |
ให้นิ่งอ่านนะพระน้องของสำคัญ |
| ในสารศรีว่าพี่นางไม่สร่างโศก |
แสนวิโยคเพียงชีวาจะอาสัญ |
| ด้วยพระองค์หลงรักนางอำพัน |
เธอมาดมั่นโมโหพาโลตี |
| นางอำพันฝ่ายน้อยพลอยสำทับ |
พี่อายกับหญิงชายชาวกรุงศรี |
| เพราะเถรเฒ่าเจ้าเล่ห์เสน่ห์ดี |
มันทำให้ภูมีนั้นคลั่งไป |
| พี่สืบดูรู้แจ้งไม่แคลงจิต |
ไม่มีใครจะคิดช่วยแก้ไข |
| อนุชาเร่งร้อนอย่านอนใจ |
ก็สิ้นในสารศรีที่มีมา ฯ |
| ๏ พระอรุณรู้แจ้งแกล้งทำเฉย |
ตรัสภิเปรยกับด้วยเจ้าปักษา |
| สั่งขุนทองให้อยู่ห้องที่ไสยา |
จะไปเฝ้าพระบิดาในราตรี |
| ครั้นถึงจึ่งบังคมอยู่เคียงอาสน์ |
ถวายราชสารทองของโฉมศรี |
| พระพี่กับเชษฐาเป็นราคี |
ให้ลูกรีบจรลีไปพารา ฯ |
| ๏ พรหมทัตฟังอรรถโอรสราช |
พระหวั่นหวาดวาบจิตคิดกังขา |
| แล้วคลี่สารอ่านแจ้งในกิจจา |
พระตรึกตราพลางตรัสกับโอรส |
| เจ้าพ่อเอ๋ยใครเลยในแหล่งหล้า |
ใครจะว่าตัวชั่วไม่มีหมด |
| พระโคบุตรสุริยวงศ์ผู้ทรงยศ |
ก็ปรากฏเลิศลบในภพไตร |
| นางมณีพี่เจ้าก็อภิเษก |
ให้เป็นเอกอัคเรศเธอรักใคร่ |
| ถ้าแม้นดีจะไม่คิดก็ผิดไป |
เป็นจนใจที่จะแจ้งแห่งความจริง |
| ในเรื่องราวแต่บูราณว่าการหึง |
หน่อยตามตรึงตรอมใจฤทัยหญิง |
| จะยุ่งหยาบจาบจ้วงด้วยช่วงชิง |
จะดีจริงหรือจะมีราคีมา |
| จริงดังคำเขาว่าทำเสน่ห์แท้ |
ก็เห็นแน่จะชังนางเหมือนอย่างว่า |
| เจ้าเป็นน้องร่วมท้องทั้งสองรา |
พระผ่านฟ้าเธอจะหมางระคางแคลง |
| เจ้าจะไปพ่อนี้ให้ระแวงผิด |
ครั้นว่าคิดลึกนักจะมักแหนง |
| กำลังวุ่นถ้าหุนระแวงแคลง |
จะเกิดแหนงหน่ายรักกันหนักไป ฯ |
| ๏ อรุณฟังบังคมพระบิตุเรศ |
ซึ่งโปรดเกศตรัสความตามวิสัย |
| แต่ลูกนี้จิตนึกคิดตรึกไป |
ถ้าเหมือนในสารศรีของพี่ยา |
| ถูกเสน่ห์เล่ห์ลมให้หลงรัก |
จะเสียศักดิ์เสื่อมเดชพระเชษฐา |
| ไปเห็นแน่จะได้แก้พระจักรา |
ให้มนตราคลายองค์พระทรงฤทธิ์ |
| ทั้งพี่นางอยู่ระหว่างในเวรโทษ |
แม้นทราบโสตเที่ยงแท้แน่ว่าผิด |
| ทูลให้ล้างเสียให้ตายวายชีวิต |
จะปกปิดคลุมงำไว้ทำไม |
| ถึงพี่นางจะระคางพระทรงฤทธิ์ |
ก็รักสนิทเหมือนพี่น้องร่วมท้องไส้ |
| เกิดยุ่งยิ่งกันอย่างนี้ถ้ามิไป |
ดูเหมือนใจไม่รักพระจักรา ฯ |
| ๏ พรหมทัตฟังอรรถพระโอรส |
เห็นหมดจดสมความตามปรึกษา |
| คิดชอบชั้นเชิงดีอันปรีชา |
ตามปัญญาดวงจิตจงคิดความ |
| อรุณรับกราบลามาสู่อาสน์ |
ไม่ไสยาสน์ตรึกความจนยามสาม |
| ซึ่งบิตุรงค์ว่าพระองค์จะแคลงความ |
จะผ่อนตามมิให้มีราคีพาน |
| จะชวนสี่อสุรารักษาสระ |
ไปเฝ้าพระภูวนาถถึงราชฐาน |
| แม้นเธอหมางจะได้อ้างเป็นพยาน |
ดำริการเสร็จสรรพก็กลับพลัน |
| ครั้นรุ่งแสงแจ้งจบพิภพพื้น |
พระพลิกฟื้นปรีดิ์เปรมเกษมสันต์ |
| ชำระองค์สรงสนานสำราญครัน |
กระแจะจันทน์รื่นรสสุคนธา |
| พระทรงเครื่องเรืองงามอร่ามฉาย |
ดูแพรวพรายจำรัสพระเวหา |
| พระกุมแก้วแล้วชวนสาลิกา |
ไปทูลลาบิตุเรศพระชนนี ฯ |
| ๏ สองพระองค์ทรงสอนอวยพรสวัสดิ์ |
จงกำจัดโพยภัยในวิถี |
| พระรับพรอภิวันท์อัญชลี |
แล้วจรลีอุ้มสาลิกามา |
| เหาะทะยานผ่านรีบดั้นกลีบเมฆ |
ดูวิเวกมาในห้องพระเวหา |
| ลอยละลิ่วปลิวไปในเมฆา |
พระพายพาพัดส่งให้ตรงไป |
| รอนรอนอ่อนแสงนรังสี |
มาถึงที่ยักษาอยู่อาศัย |
| พระเหาะตรงลงริมคงคาลัย |
พระหน่อไทร้องเรียกอสุรี |
| สุรเสียงก้องกังวานสะท้านลั่น |
สี่กุมภัณฑ์อยู่ไหมในสระศรี |
| ฝ่ายว่าสี่อสุราในวารี |
เสียงใครนี่เรียกเราในสาคร |
| สี่กุมภัณฑ์หันคว้าตะบองเพชร |
ต่างระเห็จผุดขึ้นดูอยู่สลอน |
| เห็นพระอนุชาสถาพร |
สโมสรยินดีทั้งสี่คน |
| ขึ้นบนฝั่งนั่งใกล้ปราศรัยถาม |
พ่อโฉมงามมาไยในไพรสณฑ์ |
| ทูลกระหม่อมจอมภพจบสากล |
เสด็จด้นแดนใดจึงไม่มา ฯ |
| ๏ อรุณฟังแจ้งเรื่องแต่เบื้องก่อน |
เมื่อพระจรไปจากท้าวยักษา |
| ไปได้นางกลับมาสร้างพระพารา |
ภิเษกสองกัลยาเป็นคู่ครอง |
| อันนามเมืองของพระองค์ผู้ทรงยศ |
ชื่อปราการบรรพตไม่มีสอง |
| บัดนี้ข่าวว่าท้าวไม่ปรองดอง |
ใช้ขุนทองนั้นให้ถือหนังสือมา |
| เป็นความลับคับขันกระชั้นชิด |
เราตั้งจิตจะไปเฝ้าพระเชษฐา |
| รำลึกถึงสี่นายเราหมายมา |
หวังจะชวนอสุราไปด้วยกัน ฯ |
| ๏ ทั้งสี่มารทูลตอบว่าขอบจิต |
ข้าก็คิดมุ่งหมายจะผายผัน |
| มานึกน้อยใจตัวเหมือนชั่วครัน |
พระทรงธรรม์กลับมาก็ช้านาน |
| ไม่รู้เลยจริงจริงเป็นความสัตย์ |
ด้วยสงัดอยู่ในกระแสสาร |
| จะไปเฝ้าเจ้าฟ้าเมืองปราการ |
แล้วขุนมารเก็บของในคงคา |
| เที่ยวเลือกหักฝักบัวเท่ากงเกวียน |
กระจับสดเท่าเศียรมหิงสา |
| ทั้งสี่ตนเก็บคนละแบกมา |
อรุณพาชวนเหาะขึ้นเมฆี |
| หมายปราการบรรพตกำหนดเนตร |
ข้ามประเทศป่าไม้คิรีศรี |
| อสุราอรุณสกุณี |
จรลีลอยฟ้ามาไรไร |
| ครั้นอัสดงลงลับพระเวหน |
นภาดลมัวหมองไม่ผ่องใส |
| ลมก็พัดริ้วริ้วตามทิวไม้ |
ก็แกว่งไกวกระโชกลั่นอยู่ครั่นครื้น |
| วิเวกแว่วแจ้วเสียงชะนีน้อย |
โหยละห้อยร่ายไม้ไห้สะอื้น |
| เสือคะนองมองเนื้อขยับยืน |
นภาพื้นสว่างแสงพระจันทร |
| อรุณน้อยลอยแลดูเดือนหงาย |
ดารารายรอบแขแลสลอน |
| ดูวาวแววสีสว่างกลางดงดอน |
จับสิงขรแสงขาวดูวาววง |
| จะใกล้รุ่งฟุ้งกลิ่นบุปผาเผย |
หอมระเหยอบไปในไพรระหง |
| กระเหว่าร้องก้องเสียงในพุ่มพง |
ทั้งไก่ดงขันดังก้องกังวาน |
| พระสุริย์ศรีส่องสว่างกระจ่างหมด |
ถึงปราการบรรพตเกษมศานต์ |
| อรุณเหาะนำหน้าพญามาร |
ลงพระลานหน้าท้องพระโรงไชย |
| สาลิกาลาพ่อเจ้าเข้าวังหลวง |
ทุกกระทรวงเสนามาไสว |
| แลเห็นสี่กุมภัณฑ์หวั่นฤทัย |
แต่อุ่นใจด้วยพระอนุชา |
| บ้างดูฝักบุษบงเท่ากงเกวียน |
กระจับโตเท่าเศียรมหิงสา |
| ทั้งเวียงวังสังเสริญพระเดชา |
จนเวลาแสงสายขึ้นพรายพรรณ |
| พระโคบุตรสุริยวงศ์ก็ทรงเครื่อง |
อร่ามเรืองพร้อมเหล่าพวกสาวสรรค์ |
| ยุรยาตรจากปราสาทนางอำพัน |
จรจรัลออกพระโรงพรรณราย |
| พร้อมตำแหน่งเสนาพฤฒามาตย์ |
เดียรดาษดุษฎีพระโฉมฉาย |
| อสุรากับอรุณก็น้อมกาย |
ต่างถวายอภิวันท์เป็นหลั่นมา ฯ |
| ๏ พระโคบุตรสุริยวงศ์ทรงสวัสดิ์ |
โองการตรัสเรียกอรุณเสน่หา |
| ที่พระน้องมิได้ต้องพระมนตรา |
พระเรียกหานั่งแท่นอันเดียวกัน |
| ราพณ์รายต่างถวายกระจับสด |
ทั้งฝักสัตบงกชอันเฉิดฉัน |
| พระเบือนพักตร์ปราศรัยสี่กุมภัณฑ์ |
เราจากกันจะประมาณก็นานมา |
| อันเวียงไชยไกลกันถึงกลางเถื่อน |
มาเยี่ยมเยือนขอบใจแลัวยักษา |
| ทั้งสี่นายยังสบายในกายา |
หรือโรคาแผ้วพานประการใด ฯ |
| ๏ อสุรินทร์ยินดีแล้วก้มกราบ |
ศิโรราบกราบทูลสนองไข |
| ในแดนดงพงพีไม่มีภัย |
สำราญใจอยู่ในที่นทีธาร |
| รำลึกถึงบาทบงสุ์ผู้ทรงเดช |
ไม่แจ้งเหตุว่าเสด็จมาราชฐาน |
| พระอนุชาไปบอกจึ่งแจ้งการ |
แสนสำราญรีบมาชมบังคมคัล ฯ |
| ๏ พระตรัสตอบขอบใจในขุนยักษ์ |
แล้วผันพักตร์สั่งเหล่านางสาวสรรค์ |
| ให้แต่งเครื่องพร้อมเพรียงเลี้ยงกุมภัณฑ์ |
แล้วทรงธรรม์ชวนเชิญพระอนุชา |
| เข้าสู่วังพรั่งพร้อมสนมนาฏ |
ขึ้นปราสาทนางอำพันด้วยหรรษา |
| นางโฉมยงเห็นองค์อรุณมา |
ตกประหม่าแข็งขึงตะลึงไป |
| ด้วยตัวร้ายหมายว่าอรุณรู้ |
จะจับกุมท่านครูเป็นไฉน |
| ซังตายทักถามว่ามาเมื่อไร |
พระหน่อไทอภิวันท์จำนรรจา |
| น้องนึกถึงซึ่งองค์พระพี่เจ้า |
จึ่งมาเฝ้าทรงเดชพระเชษฐา |
| พระโคบุตรชื่นชมภิรมยา |
เข้าแนบองค์อนุชาแล้วเล่าความ |
| นางมณีพี่ถนอมให้เป็นใหญ่ |
ไม่รู้ไว้ตัวเลยทำหยาบหยาม |
| วันหนึ่งพี่มาหาพะงางาม |
มาติดตามหวงหึงให้อึงอาย |
| จนพี่ว่าแล้วยังไม่ฟังห้าม |
จะขืนตามเข้าไปตีนางโฉมฉาย |
| แล้วว่าพี่นี้ดูใช่ผู้ชาย |
มางมงายลุ่มหลงงวยงงไป |
| ถูกเสน่ห์เล่ห์ลมลำเลิกแซ่ |
ครั้นสอบซักจะเอาแน่ก็ไม่ได้ |
| มิทำบ้างก็จะตั้งแต่กวนใจ |
พี่จับได้ไม้เรียวรี่ไล่ตีรัน |
| เขาโกรธามิได้มาให้เห็นพักตร์ |
พระน้องรักเจ้าไม่รู้จะโศกศัลย์ |
| ด้วยขอบเขตกรุงไกรอยู่ไกลกัน |
จึงไม่ทันจะไปทูลพระบิดา ฯ |
| ๏ อรุณฟังบังคมบรมนาถ |
ถึงชีวาตม์ก็ถวายพระเชษฐา |
| อย่าว่าแต่เพียงตีพระพี่ยา |
แม้นผิดแล้วถึงจะฆ่าควรบรรลัย |
| น้องจะลาไปหาพระพี่นาง |
จะระคางเคืองเข็ญเป็นไฉน |
| ทูลพลางทางลุกขึ้นคลาไคล |
เสด็จไปปรางค์ทองของพี่ยา |
| ตรงขึ้นอัฒจันทร์สุวรรณมาศ |
กำนัลนาฏแวดล้อมอยู่พร้อมหน้า |
| นางโฉมยงทรงเห็นอนุชา |
ก็โศกากอดน้องประคองกาย |
| สะอึกสะอื้นฝืนคิดถึงความหลัง |
ให้แค้นคั่งข้อนทรวงนางโฉมฉาย |
| พระชลนัยน์ไหลหลั่งลงพรั่งพราย |
บรรยายเล่าความกับอนุชา |
| พี่รอใจไว้ท่าพระน้องแก้ว |
เป็นบุญแล้วที่เจ้ารีบมาเห็นหน้า |
| พี่ต้องโพยโบยรันเช่นริ้วปลา |
ทั้งกายาย่อยยับระยำไป |
| อันความเจ็บนั้นก็เบาบรรเทาหาย |
แต่ความอายปิ้มว่าเลือดตาไหล |
| เรื่องสาราที่ให้สาลิกาไป |
พี่จนใจเหมือนอย่างกระจกเงา |
| นางอำพันนั้นใช้อีทาสา |
รีบไปหาหมอเณรเป็นเถรเฒ่า |
| ทำพระองค์หลงรักจนมัวเมา |
จะให้เจ้าไปจับอ้ายคนดี ฯ |
| ๏ พระอนุชาสุริยวงศ์ทรงสดับ |
เคารพรับทูลสนองนางโฉมศรี |
| แม้นจริงเหมือนวาจาดังพาที |
เป็นไรมีที่จะจับไม่ยากใจ ฯ |
| ๏ นางมณีฟังน้องสนองสาร |
พี่แจ้งการมั่นคงไม่สงสัย |
| มันแต่งของส่งกันทุกวันไป |
จะต้องให้คนดูรู้สำคัญ |
| แล้วนางสั่งคนสนิทชิดใช้สอย |
ลอบไปคอยดูคนกระเดียดขัน |
| ถ้าจับได้เราจะให้รางวัลครัน |
นางกำนัลชื่นชมบังคมลา |
| ถึงเฉลียงเมียงชม้อยคอยชะแง้ |
สองตาแลคอยข้างนางทาสา |
| จะกล่าวฝ่ายนางอำพันกัลยา |
พระอนุชาลาลุกไปจากปรางค์ |
| ด้วยตัวนั้นเหมือนวัวสันหลังขาด |
ให้ขยาดกลัวกานึกอางขนาง |
| พยักเรียกสาวใช้ร่วมใจนาง |
เข้าในปรางค์บอกความตามกิจจา |
| วันนี้น้องฝ่ายขวาเจ้ามาเฝ้า |
พระผ่านเกล้าเธอยังรักอยู่หนักหนา |
| ไปบอกเถรทำให้ต้องพระน้องยา |
ไปพูดจากันเถิดเจ้าเล่าให้ฟัง ฯ |
| ๏ นางทาสีอัญชลีทูลเฉลย |
อย่ากลัวเลยครูเฒ่าท่านทำขลัง |
| แล้วเข้าห้องจัดของละล้าละลัง |
กระจกตั้งขี้ผึ้งติดตะบิดตะบอย |
| จนขนเม่นเน้นหนังเข้าดังนับ |
เลือดซิบซับก็ไม่ว่าอุตส่าห์สอย |
| จนปีกแปล้แลเปิดดูเลิศลอย |
นุ่งหิ่งห้อยห่มต่วนสีนวลเพลาะ |
| ยุรยาตรนาดกรดูอ้อนแอ้น |
ส่ายซัดแขนกระเดียดขันขยันเหมาะ |
| นางกำนัลแลพบประสบเคราะห์ |
วิ่งหัวเราะมาทูลนางแจ่มจันทร์ |
| บัดนี้อีสาวใช้มันไปวัด |
มันเดินดัดจริตกระเดียดขัน |
| เจ้าอรุณทรงพระสรวลชวนกำนัล |
อภิวันท์พี่นางจากปรางค์ทอง |
| แลเห็นกายฝ่ายนางสาวใช้ชี้ |
อีห่มสีนวลนั้นถือขันของ |
| เจ้าอรุณจำได้ดังใจปอง |
ตรงไปท้องพระโรงเรียกขุนมารมา |
| เดินพลางทางเล่าเนื้อความลับ |
ช่วยกันจับคนกระทำพระเชษฐา |
| ท่านจงแปลงเป็นแมงวันให้เร็วรา |
สะกดตามอีทาสาคนนั้นไป |
| ฟังมันพูดกิตติศัพท์กับเถรเฒ่า |
อันตัวเราจะไปก็ไม่ได้ |
| พนาสูรฟังสารสำราญใจ |
ฤทธิไกรกลับแปลงเป็นแมงวัน |
| บินวู่จู่ไปจับที่ปลายผม |
อีทาสาเดินงมกระเดียดขัน |
| เจ้าอรุณโฉมงามสามกุมภัณฑ์ |
ก็พากันตามแลไปแต่ไกล |
| นางทาสีถึงกุฎีบันไดเถร |
พอจวนเพลลงนั่งพับเพียบไหว้ |
| เถรพยักทักถามเนื้อความไป |
วันนี้ไซร้ห่มสีนวลมากวนกัน |
| ตัวรูปนี้เหมือนมดอดน้ำอ้อย |
ต่อดึกหน่อยนอนเพ้อละเมอฝัน |
| แต่นอนตรึกเพลงยาวมาเก้าวัน |
ยังไม่ทันจะจบเล่าพอเจ้ามา |
| นางสาวใช้ทำงอนอ่อนชม้าย |
แก่จะตายแล้วไม่หย่อนยังข้อนว่า |
| ไม่คิดถึงอนิจจังสังขารา |
ยังจะว่าเรื่องราวเพลงยาวเพราะ ฯ |
| ๏ เถรกระอำตอบว่าสีกาแม่ |
ถึงตัวแก่ใจยังกำลังเหมาะ |
| นึกนึกว่าจะสึกออกซัดเพลาะ |
กลัวจะเดาะตามติดเสียอีกนาง |
| นางสาวใช้ยิ้มละไมอยู่ในหน้า |
เถรชราเอาใจมิให้หมาง |
| พี่เมตตาว่าหยอกเล่นดอกนาง |
นี่ขัดขวางอยู่ในวังหรืออย่างไร ฯ |
| ๏ นางทาสีอัญชลีแล้วเล่าเรื่อง |
แม่ขวัญเมืองให้มาแจ้งแถลงไข |
| พระอนุชามาเฝ้าองค์ท้าวไท |
พระทรงศักดิ์รักใคร่ยังไม่คลาย |
| เขาร่วมห้องน้องพี่เป็นที่รัก |
จะทูลองค์ทรงศักดิ์ให้เสื่อมหาย |
| จงโปรดด้วยช่วยเพิ่มเติมน้องชาย |
พอให้คลายเบาใจพระทัยนาง ฯ |
| ๏ เถรหัวเราะว่าออเจ้าเท่านั้นหรือ |
มิได้ครือเคืองข้องทำหมองหมาง |
| เวลาค่ำจึ่งจะทำไม่อำพราง |
จะให้ล้างเสียให้ได้เป็นไรมี |
| ตัวเจ้ากับกัลยาเป็นผาสุก |
นายสนุกบ่าวคะนองทั้งสองศรี |
| ให้เถรแก่แดดิ้นอยู่กุฎี |
อเวจีไม่ต้องผลักเพราะรักกัน ฯ |
| ๏ แมงวันยักษ์ฟังประจักษ์ก็แจ้งเรื่อง |
ให้แค้นเคืองเฉียวฉุนคิดหุนหัน |
| ปากกระเดาะเหาะโลดกระโดดพลัน |
เรียกกุมภัณฑ์พ่ออรุณจงหนุนมา |
| ฤทธิแรงแปลงรูปเป็นยักษ์ร้าย |
ข้างมือซ้ายจับจิกอีทาสา |
| ขวากระหวัดรัดเถรด้วยฤทธา |
อสุราอรุณหนุนถึงพลัน |
| เสียงสนั่นครั่นครื้นพื้นฤทธิ์ยักษ์ |
กุฎีหักโครมครืนเถรยืนหัน |
| เสียงอ่างโอ่งโฉ่งฉ่างโผงผางลั่น |
เถรขยันภาวนามหามนต์ |
| เป็นนาคินทร์ปลิ้นปลูดกระลูดเลื้อย |
ดูยาวเฟื้อยขู่ฟ้อดังเสียงฝน |
| สองตาแดงดังแสงพระสุริยน |
กายพิกลโตดำเท่าลำตาล |
| ราพณ์ร้ายรูปกลายเป็นครุฑราช |
เผ่นผงาดฤทธิแรงกำแหงหาญ |
| เข้าจิกจับสัประยุทธ์ฉุดทะยาน |
ครุฑประหารนาคม้วยด้วยฤทธา |
| เถรก็หายกลายรูปเป็นหนูหริ่ง |
กระโดดวิ่งเข้าโพรงไม้ในพฤกษา |
| ครุฑก็หายกลายเห็นเป็นวิฬาร์ |
เข้าไล่คว้าจับหนูอยู่ในโพรง |
| ขบขยาบจับพลาดฟาดสะบัด |
ตาเถรพลัดไปเป็นลิงวิ่งโขยง |
| แหกตาหลอกกลอกคางทำหางโก่ง |
แล่นโขย่งโลดกายขึ้นปลายยาง |
| ยักษ์เป็นงูเลื้อยไล่ตลอดยอด |
กระหวัดกอดลิงคะมำลงต้ำผาง |
| เสียงศอกอุบทุบอึกร้องโอยคราง |
ลิงก็หายกลายร่างเป็นเถรชรา |
| ยักษ์กระหวัดรัดแขนเป็นครุฑอัด |
เอาเชือกรัดโยงติดกับทาสา |
| แต่หัวผีที่กุฎีดาษดา |
กับตำราคุณไสยน้ำมันพราย |
| อรุณน้อยสั่งให้ร้อยเอาหัวผี |
ผูกคอเถรกับทาสีมาถวาย |
| ทั้งตำราผ้าห่อผูกคอตะพาย |
ให้นำไปขุดรูปปั้นที่ฝังมา |
| เถรกระอำเดินตามนางทาสี |
สาวใช้แบกคัมภีร์เดินไปหน้า |
| เอาเชือกผูกคอล่ามตามกันมา |
จนถึงหน้าพระโรงรัตน์ชัชวาล |
| พวกข้าเฝ้าเหล่าเสนามาพร้อมพรั่ง |
บ้างก็ชังบ้างก็คิดจิตสงสาร |
| องค์อรุณอสุราพญามาร |
ข้าราชการแวดล้อมอยู่พร้อมมูล ฯ |
| ๏ ปางพระองค์ทรงโลกเฉลิมภพ |
ขจรจบปัถพินบดินทร์สูร |
| สถิตเหนือแท่นสุวรรณอันจำรูญ |
ก็ไพบูลย์ด้วยสุรางค์นางเรียงราย |
| เสด็จทรงสรงสนานสำราญจิต |
ทรงภูษิตเครื่องต้นวิมลฉาย |
| ร่มแสงสุริยาเวลาบ่าย |
พระผันผายเสด็จยังพระโรงทอง |
| ประโคมวังดังวิเวกปี่ไฉน |
กำนัลในเชิญเครื่องเนื่องสนอง |
| พระประทับยับยั้งบัลลังก์ทอง |
ดูทำนองผุดผาดสะอาดงาม |
| อสุราอรุณเข้าเคียงอาสน์ |
อภิวาทจอมภพเคารพสาม |
| พร้อมด้วยหมู่เสนาพฤฒาพราหมณ์ |
สง่างามหมอบเรียงเคียงกันไป |
| เจ้าอรุณทูลเหตุพระเชษฐา |
เถรชราทำเสน่ห์น้องจับได้ |
| พามาเฝ้าพระองค์ผู้ทรงชัย |
ทั้งขุดได้รูปปั้นสำคัญมา ฯ |
| ๏ พระโคบุตรสุริยวงศ์ก็สงสัย |
มันอยู่ไหนเล่าพระน้องเสน่หา |
| เจ้าอรุณสั่งยักษ์ให้พามา |
อีทาสาเมียงหมอบหอบคัมภีร์ |
| ทั้งรูปรอยเถรถือมาตามหลัง |
ดูรุงรังพันพัวล้วนหัวผี |
| พระเห็นเถรกับทาสนางเทวี |
ไม่สมประดีอ้นอั้นตันพระทัย |
| พระตรัสถามตำแหน่งด้วยแคลงจิต |
มึงคบคิดกันทำจริงหรือไฉน |
| เถรชราฟังถามให้คร้ามใจ |
ก็ทูลไปทุกสิ่งตามจริงมา |
| ขอพระองค์ทรงยศทศทิศ |
ข้าทำผิดโทษควรถึงซึ่งสังขาร์ |
| ด้วยโฉมยงองค์อำพันกัลยา |
ใช้ทาสานารีคนนี้ไป |
| ว่าพระองค์รักนางฝ่ายข้างขวา |
ไปบนข้าทำพระองค์ให้หลงใหล |
| ด้วยอยากได้ลาภพาลสันดานใจ |
มิโปรดไว้ชีวาฆ่าก็ตาย ฯ |
