- แจ้งความ จำหน่ายหนังสือ นรางกุโรวาท
- คำปรารพภ์
- ข้อแนะผู้ใหญ่ผู้จะเลี้ยงเด็ก
- นรางกุโรวาท สำหรับทารก (อายุระหว่าง ๑ ขวบครึ่งถึง ๒ ขวบ)
- นรางกุโรวาทสำหรับเด็ก ชั้นที่ ๑ (อายุระหว่าง ๗ ขวบถึง ๘ ขวบ)
- ชั้นที่ ๒ (อายุระหว่าง ๘ ขวบถึง ๙ ขวบ)
- ชั้นที่ ๓ (อายุระหว่าง ๙ ขวบถึง ๑๐ ขวบ)
- ชั้นที่ ๔ (อายุระหว่าง ๑๐ ขวบถึง ๑๑ ขวบ)
- ชั้นที่ ๕ (อายุระหว่าง ๑๑ ขวบถึง ๑๒ ขวบ)
- ชั้นที่ ๖ (อายุระหว่าง ๑๒ ขวบถึง ๑๓ ขวบ)
- ชั้นที่ ๗ (อายุระหว่าง ๑๓ ขวบถึง ๑๔ ขวบ)
- คาถาสำหรับกราบหมอนเมื่อจะนอนทุกทิวาราตรี (รจนาใหม่)
- มูลประสงค์นรางกุโรวาท
ชั้นที่ ๗ (อายุระหว่าง ๑๓ ขวบถึง ๑๔ ขวบ)
๏ เด็กดรุณ,รุ่นสาว,หนุ่มราวนี้ อายุสิบสาม,ถึงสิบสี่,ที่คับขัน ชั่วกระชาก,ดีลาก,ฉากประชัน เป็นอัฒจันทร์,คั่นท้าย,ทั้งร้ายดี น่าพ่อแม่,ดูแล,ให้มากหน่อย มิควรปล่อย,ปละไว้,หมั่นใชจี้ ให้โอวาท,คาดคั้น,กลั่นจรีย์ เพียงสิบข้อ,พอที่,ประทังทอย ๚
ภาคที่ ๑ ความสัตย์
๏ (ข้อ ๑ ทำราชการ) เกิดมาชาติ,อาจอุดม,สมมนุษย์ ทั้งสมเช่น,เป็นบุรุษ,ใมซุดถอย ประพฤติดี,มีวิชา,อาษาคอย หาช่องพลอย,ช่วยชาติ,รับราชะการ กิจอันใด,ไม่สำคัญ,ฉันท์ปกถิ่น อย่าเหม่หมิ่น,มุ่งสมัค,สมหลักฐาน แม้นสมหวัง,ดังมนัศ,เป็นรัฐบาล จงเอางาน,หลวงพินิจ,ยิ่งกิจตน อย่าล่วงละ,อคติ,ดำริห์รอบ มุ่งความชอบ,ความซื่อ,อย่าสื่อสน สวามิภักดิ์,รักกิตย์,อุทิศทน ควรผ่อนปรน,ขึงคม,ให้สมกาล หมายชื่อเสียง,เสียงประโยชน์,ปราโมทย์มุ่ง อย่ามัวยุ่ง,ยศสมบัติ,พัศดุ์ฐาน รู้ศึกขวย,การที่ช่วย,รัฐบาล ใช่ทำงาน,ค้าขาย,หมายร่ำรวย หมายประมูล,พลูผล,ประดลประโยชน์ บรรเทาโทษ ,ถนอมชาติ,โอกาศช่วย เพ่งเอาบุญ,อุดหนุนไทย,อย่าได้งวย ถึงจะม้วย,มั่งมี,ทวียศ ก้มหน้าดึ่ง,ถึงเพลา,ชตาอับ จงยั้งยับ,รงับอุรา,อย่าขบถ เมื่อหมดช่อง,ปองอุตส่าห์,อย่ารันทด ทุกคนหมด,มุ่งใม่มี,ที่พองาน สิ่งใดดี,มีผล,แก่คนไทย ได้เพียงใด,ด่วนหมาย,อย่าตายด้าน ข้อสำคัญ,นั้นเรา,ต้องเอาการ เป็นรัฐบาล,รัถะบา,ฤๅพานิช อย่าวายหวัง,ตั้งมุ่ง,ผดุงชาติ คั่งแค้นขาด,คุณูปถัมภ์,เลิกทำกิจ ได้ทำคุณ,บุญอุดม,สมชีวิต ฝากชื่อติด,แผ่นดินไทย,ไว้เป็นดี ๚
๏ (ข้อ ๒ คนเคราะห์ร้าย) ในโลกนี้,มีพิกล,คนเคราะห์ร้าย ถึงแสนหมาย,เสงี่ยมคม,สมราศรี อินทรีย์ยุติ,สุจริต,จิตร์วจี ทรงคุณปรี,ชาเฉลียว,เชี่ยวเชิงเรียน มุ่งรมัด,สัตย์ซื่อ,รักชื่อชาติ ทั้งสามารถ,สมองดี,ใม่มีเสี้ยน แต่ล่อแหลม,แต้มตบิด,ใม่มิดเมี้ยน ทำดีเวียน,หวาดเห็น,ว่าเป็นร้าย ยั่วครั่นคร้าม,หยามหยิ่ง,ส่อสิ่งโทษ ถึงทำดี,มีประโยชน์,โหดฉิบหาย ทั้งสองข้าง,ต่างเว้น,เห็นอุบาย จะขยาย,ใจแดงๆ,แจ้งต่อกัน เลยล่มจม,ถล่มทลาย,จนตายจาก คุณวิบาก,ยากจะโผล่,แข่งโทสันต์ เหตุหากเป็น,เช่นนี้,มีอนันต์ เหมือนหลับฝัน,ร้ายเฉภาะ,คนเคราะห์ร้าย เฉกโชคดี,มีมาถึง,พึงต้อนรับ บางคนกลับ,หลีกรย่อ,ใม่ขอหมาย โลกจึงมี,ดีน้อย,คนถ่อยราย ระกะก่าย,เกลื่อนพิภพ,หลบใม่ทัน ท่านผู้รู้,ครูศักดิ์สิทธิ์,จึงคิดสอน ประชากร,เกี่ยงกระแสร,แก้โมหันต์ ขอห้ามขาด,มนุษย์ะชาติ,ประมาทกัน ให้ถือมั่น,เมื่อจะคบ,ปะพบใคร ว่าเขาดี,มีมงกุฎ,สุจริต อย่าด่วนคิด,ลบหลู่,ตู่สงไสย ใม่ว่าแย้ม,แต้มทาง,มาอย่างไร ฝืนเชื่อไว้,ว่าประสงค์,คงจะดี จนตระหนัก,สักขี,มีพยาน อย่าสีลาน,หูเบา,เดาร้อยสี ต่อชั่วช้า,จริงจึงลา,สามัคคี ฤๅบางที,ดีแท้,ให้แก้ตัว ต่อเหลือแก้,แท้ฉกาจ,ชาติคนถ่อย จึงค่อยปล่อย,เข้าชุด,มนุษย์ชั่ว เพราะสาบคน,พิกลกลาย,เป็นควายงัว นี่น่ากลัว,นักหนา,เหมือนฆ่าคน ธรรมดา,อิจฉาจิตร์,หงุดหงิดง่าย จงประยัด,รมัดหมาย,ขยายผล เผยเยี่ยงควร,สงวนประชา,ชูสากล นั่นแลตน,รู้ศึกประโยชน์,คุณโทษปอง ๚
๏ (ข้อ ๓ อย่าตัดสินก่อนใต่สวน) รู้ศึกจริง,ทิ้งประมาท,ขยาดโทษ เสียประโยชน์,เพื่อนชาติ,โดยพลาดช่อง ใม่ชอบชั่ว,กลั้วร้าย,หมายลำลอง มิอยากดอง,ค่องผิด,ติดมลทิน อยากสังสรรค์,บัณฑิตย์,จริตเลีศ ชักให้เกิด,สุจริต,นิจจะศิล ความคิดนี้,ดีนัก,ควรจักชิน แต่อย่าหมิ่น,พินิจฉัย,ใช้พิจารณ์ ศุภาสิต,บัณฑิตย์เอก,ท่านเศกสอน ใต่สวนก่อน,สืบซัก,เอาหลักฐาน จึ่งตัดสิน,หมิ่นเชื่อ,นั่นเชื้อพาล ลิงสันดาน,อับประลักษณ์,เสียศักดิ์ตัว ฟังใครบอก,หลอกฤๅจริง,ทุกสิ่งโทษ อย่าด่วนโกรธ,ด่วนเดา,เหมาว่าชั่ว ต้องต่อว่า,ประจันหน้า,กันอย่ากลัว ว่าจะมัว,หมองงาม,เพราะถามกัน ในโลกนี้,ใม่มีมูล,อากูลฝอย จับเท็จติด,ประดิษฐ์ประดอย,สำออยปั้น กอบเหตุผล,กล อุบาย,ขยายยัน กลบยุติธรรม์,ตบตา,เชื่อว่ามี พูดพล่อย ๆ,ใม่มีฝอย,หมาม่อยใม่ ใช่คำไทย,เขมรข่า,น่าบัดสี คนรักชาติ,มาทกมล,เป็นคนดี ฟังวจี,แล้วจงถาม,วู่วามใย ใม่คบคน,คนหนึ่ง เหมือนหนึ่งพราก มนุษย์จาก,เพื่อนมนุษน์,หนึ่งหลุดไล่ ฤๅโกรธา,ฆ่าฟัน,หนึ่งบัลไลย น่ายั้งใจ,ตริตรอง,ให้ต้องดี ๚
๏ (ข้อ ๔ ถืออมิตรเหมือนใม่มี) รู้คุณ,โทษประโยชน์หวัง,ชังคนชั่ว ใม่ควรกลั้ว,เกลียดจริต,คิดเลี่ยงหนี แม้นเขาดื้อ,ก็ถือใจ,เหมือนใม่มี อย่าพาที,อุกอำนาจ,ประมาทใคร การดูถูก,ลูกมนุษย์,นี้สุดชั่ว ลืมนึกตัว,ก็มนุษย์,สุดวิไสย เราเป็น ไทย,อย่าให้ใคร,ดูถูกไทย เหมือนตบแข้ง,แสยงใจ,ไหวถึงกัน นิไสยโง่,อยากจะโอ่,ตัวโตเอก ชอบสับเขก,คนเสมอ,ฤทธิ์เพ้อฝัน เชื่อเขาชั่ว,ตัวผู้บี้,จะดีครัน คิดเช่นนั้น,นั่นมนุษย์,ชอบฉุดตีน ให้โลกด่ำ,ต่ำลง,คงแต่ตน สัปปะดน,ดากกะลี,ใม่มีศีล อยากแข่งเขา,เราก็ควร,จะด่วนปีน อุบายจีน,สามก๊ก,ยกเสียเทอะ ๚
๏ (ข้อ ๕ สมบัติบ้า) เล่นเบี้ยติด,เท่ากะคิด,สมบัติบ้า เสี่ยงชตา,เงินกะโลภ,โอบสเออะ แต่เจ้ามือ,สื่อแสวง ,คนแทงเคอะ มากมาเถอะ,เป็นต้องรวย,ช่วยเจ้ามือ คนเสียมาก,หากได้,ไปแต่น้อย มิหนำคอย,ชักลด,กดดื้อๆ วิธีเล่น,เห็นเฉียบ,ได้เปรียบคือ เจ้ามือถือ,ทางได้,ไว้แก่ตน วิไสยโลก,โชคดี,นั้นมีน้อย โชคร้ายพลอย,คอยเขี่ย,ให้เสียผล เสี่ยงบ่อยๆ,คอยแต่เสีย,เบี้ยประดล ดูเป็นคน,มักได้,งานใม่เออ ชักหมกมุ่น,วุ่นโลภ,ลโมบคว้า ถึงได้มา,ยังใม่พอ,ถ่อเผยอ เคราะห์จะดี,อยู่ตาปี,มีฤๅเฮอ คงจะเจอ,จอดครืน,ขืนพนัน ชักเกียจคร้าน,งาน ใม่เอา,มัวเขลาคลั่ง มิหนำรั้ง,ชาติให้โผ,หาโทสันต์ ยากวางใจ,นิไสยพิรุธ,มนุษย์ฉนั้น คล้ายคนปั่น,หัวจิ้งรีต,นอกรีดเมา อันน้ำใจ,ประหนึ่งไฟ,จุดในหลอด สว่างปลอด,โปร่งโคม,โฉมเฉลา แม้นหกพราด,ราดฉู่,ก็ดูเอา อาจจะเผา,บ้านใหม้,เพราะ ไฟโคม ใจของเรา,ก็ตัวเรา,เป็นเจ้าของ ตัวเราต้อง,ตามพิทักษ์,อย่าหักโหม หากพลั้งผลุน,ลมุลลม่อม,ถนอมโลม ปล่อยประโจม,โครมคราม,ใช่ความดี ๚
๏ (ข้อ ๖ การปกครอง) การปกครอง,ท้องที่,นี่ดีอยู่ ควรจะรู้,ชูปัญญา,เป็นราศรี ตั้งหนึ่งตัว,ครอบครัว,ของตัวมี อยู่ในที่,ตำบลหนึ่ง,พึ่งรัฐบาล สำเริงจิตร์,เลี้ยงชีวิต,ใม่ผิดธรรม์ ตำบลนั้น,ท่านให้,ผู้ใหญ่บ้าน ควบคุมกัน,กำนัลแขวง,จัดแจงงาน ขึ้นกรมการ,อำเภอแคว้น,แดนอาณา หลายอำเภอ,อเลอเหล่า,ตั้งเจ้าเมือง หลายเมืองเขื่อง,เขตร์ทำเล,ตั้งเทศา เทศาภิบาล,ทั้งนั้น,รวมกันมา ขึ้นศาลา,มหาดไทย,ที่ในกรุง เสนาบดี,มีทำนุก,ทุกกระทรวง แยกทบวง,กรมมี,น่าที่มุ่ง สยามินทร์,ปิ่นพระวงษ์,ทรงผดุง รัฐะบำรุง,ยอดยศถา,เสนาบดี ไพรัชะฐาน,รัฐบาล,บำรุงถิ่น มีเจ้าแผ่นดิน,ทุกประเทศ,เขตร์กรุงศรี แต่ต่างนาม,ต่างอำนาจ,ต่างชาติมี ต่างวิธี,ปกครอง,กว่าของไทย ทุกกษัตริย์,ทุกจังหวัด,ฉัตร์มงกุฎ ขึ้นอาวุธ,ยุติธรรม์,นั่นเป็นใหญ่ ถึงอาวุธ,ยุติธรรม์,นั้นๆไซ้ ทั่วทั้งโลก,ขึ้นโชคไชย,คือเวลา ๚
๏ (ข้อ ๗ ชาติ แล รัฐบาล แยก แลเกี่ยวกันอย่างไร) มนุษย์ะชาติ,ราษฎร,นครหนึ่ง ต่างก็พึ่ง,รัฐบาล,ฐานรักขา พยุงยก,ปกครอง,ผองไพร่ฟ้า ให้วัฒนา,นิราไภย,เทอดไกวัล ประชากร,สโมสร,สำเรีงผล แต่เอกชน,จนทั่ว,ครอบครัวนั่น เข้าพวกพา,สมาคม,นิยมกัน ตั้งบริษัท,ถัดถั่น,หลั่นกัน า ต่างกอบกิจ,คิดค้า,หาประโยชน์ บ้างอุโฆษ,คุณพรรลึก,บ้างศึกษา บ้างปลูกเกาะ,เสาะชนิด,พิทยา เพื่อพัฒนา,โภคพืช,ยืดยืนไป ให้บ้านเมือง,เรืองรุ่ง,ผดุงชาติ ตามสามารถ,อาจจะแผ่,ได้แค่ไหน เฉลิมรัฐ,สวัสดี,ชีวิไลศ์ ตามไสมย,ตามโอกาศ,ตามชาติปอง ส่วนรัฐบาล,ท่านก็แบ่ง,ตำแหน่งมุ่ง ทนุบำรุง,ข้าแผ่นดิน,สิ้นทั้งผอง เจริญสุข,เจริญสิน,ถิ่นปกครอง โดยมิต้อง,ไถนา,หากำไร มหาชน,ผลหลาย,เพราะนายช่วย จึ่งแบ่งสร่วย,อากรภาษี,พะลีให้ น่าที่รัฐ,ะบาลนั้น,กันโพยไภย น่าที่ไพร่,ไถนา,โภคานุกูล ธรรมเนียมคล้าย,นายบ่าว,น้าวหน่วงพึ่ง ขาดข้างหนึ่ง,ถึงอิกข้าง,ก็ร้างสูญ นายชื่นฉาว,บ่าวไพร่,ก็ไพบูลย์ นายอาดูร,บ่าวโศก,โสโครกครวญ นายดุร้าย,ใม่จ่ายยุ้ง,สบุ้งเบียง บ่าวก็เลี่ยง,หลีกล่า,เข้าป่าสวน นายเอาใจ,บ่าวไพร่,ก็ชื่นชวน นายรบกวน,เกีนน้ำใจ,บ่าวไพร่งอม แม้น บ่าวรวย,ช่วยนาย,ให้หายจน บ่าวร้อนรน,นายรงับ,ดับถนอม น้ำพึ่งเรือ,เสือพึ่งป่า,ว่าหว่านล้อม นายบ่าวพร้อม,ใจเมือง,ประเทืองพร บ่าวโง่เขลา,นายบรรเทา ทุเลาโง่ นายพลั้งโผล่,พลาดไฉน,บ่าวไพร่ต้อน เส้นเลือดเลี้ยง,กรัชกาย,คล้ายราษฎร รัฐบาล,ปานเกษกร,นครกาย ๚
๏ (ข้อ ๘ สมาคมประหนึ่งเอกชน) ราษฎร,สโมสร,สมัคเข้า กันเป็นเหล่า,สมาคม,สมกฎหมาย เหมือนเอกชน,คนหนึ่ง,คล้ายคลึงลม้าย อาการหลาย,อย่างใม่ผิด,ชีวิตมี อาไศรยตัว,ครอบครัวตน,คนร่วมชาติ จึ่งสามารถ,อุบัติคง,ดำรงที่ ชีวิตสมา,คมสภา,คือสามัคคี อาหารมี,มาเพราะหมาย,เรี่ยรายรวย ๚
๏ (ข้อ ๙ สกลสามัคคี) สมาคม,อุดมะคุณ,เป็นบุญโลก ไฉนโชค,ของมนุษย์,จะฉุดช่วย ให้ทุกชาติ,ขาดอิจฉา,ซาหมัดมวย สามัคคี,ยินดีด้วย,เข้าช่วยกัน ดังสากล,ะไปสนีย์,ทวีโชค หมดทั้งโลก,รวมกันจริง,เป็นมิ่งขวัญ สมานสงบ,รบร้า,เลิกฆ่าฟัน อั้งยี่มนุษย์,ยุติธรรม์,หลักสัญญา ถึงมนุษย์,สุดวิไสย,เป็นได้ฉนั้น ควรพร้อมกัน,หมั่นหวัง,เผื่อข้างหน้า คนฉลาด,ขึ้นทุกชาติ,มาทเวลา พระศึกษา,เสด็จมาโปรด,เปลื้องโทษคง ขอให้เป็น,เช่นหวัง,สักครั้งหนึ่ง สมรำพึง,สมจิตร,พิศวง จะรอดทรัพย์,รอดแรง,ที่แกล้งลง เพราะประสงค์,ฆ่าฟัน,ผลาญกันเอง มนุษย์ะโลก,กรรโชกเปรียบ,เทียบง่ายๆ ก็กละกาย,เอกะชน,ผลกาจเก่ง ชาติต่อชาติ,คนต่อคน,ฝึกฝนเพลง เป็นนักเลง,เหล้าพนัน,ตีรันชิง มือ ซ้ายทึ้ง,ดึงขวา,พาพิรุธ จะแย่งพุท,ธเงินบาท,อำนาจหยิ่ง อ้างแต่คำ,ยุติธรรม,อุ้มอ้ำอิง อ้ายที่จริง,ยุติโกง,โพลงเหมือนเพลีง ปืนยิงขา,ขาโขยก,โรคป่วยขา เดี๋ยวแขวะคว้า,จมูกหู,ลู่เสียเหลีง ทิ่มลูกตา,ควักหน้า,ปากันเปิง สัตว์ป่าเยิง,ยังทุเลา,เบากว่าคน ทุกรัฐบาล,ท่านก็รู้,สองหูกบ จะเลิกรบ,แล้วยิ่งรบ,ตลบ ร่น อ้ายใม่ไว้,ใจกัน,มันชอบกล ต่างชาติรน,เอารัดเอาเปรียบ,เฉียบต่อกัน ๚
ภาคที่ ๒ สงครามแลไมตรี
๏ (ข้อ ๑ การสัมพันธ์ชาติต่อชาติ) ชาติต่อชาติ,มาทะว่าวาง,ตัวต่างชาติ ต่างอำนาจ,ต่างแรง,คอยแข่งขัน ทำสัญญา,เป็นทีว่า,รักษาธรรม์ แต่ใจนั้น,แย่งประโยชน์,คอยโจทย์ชิง ชาติแรงกว่า,แผลงศักดา,ใม่ราถอย ข่มชาติน้อย,เขี้ยวเข็ญ,งอเป็นขิง เป็นไมตรี,แต่ไมตรี,ยากมีจริง มีแต่สิ่ง,สอง หน้า,เป็นพาลี ถึงกระนั้น,ยุติธรรม์,ประจันโลก ยังช่วยโชค,ชาติมนุษย์,ฉุดมาที่ ให้เกือกูล,กันและกัน,ฉันท์ไมตรี เพราะต่างมี,ใจลโมบ,โลภอยากรวย ใม่อยากช่วย,แต่ต้องช่วย,ด้วยจำเป็น ใม่อยากเล่น,แต่ต้องเล่น,เต้นไปด้วย เพราะรถไฟ,เรือไฟ,คลองใหญ่ย้วย ย่นทางช่วย,ไปมา,หากันไว เรารวยเข้า,รวยท่อน,ไม้ขอนสัก ถึงเครื่องจักร์,ฝรั่งแปลก,แลกมาได้ เร่วกระวาน,นองา,สินค้าไทย แลกของใช้,จีนฝรั่ง,มาทั้งปวง สรรพะกิจ,วิทยา,จะพาคุณ ไทยยี่ปุ่น,เลียนฝรั่ง,ได้ทั้งหวง เขาแก่กว่า,เป็นพี่ป้า,น้องกล้าล้วง เอาความเจริญ เชิญช่วง,มาชิงจำ เขาพวกมาก,รู้มาก,ดีมากดอก ตวันออก,อ่อนหัด,ขัดยังค่ำ อยากเหมือนเขา,เราต้องเอา,อย่างเขานำ เร่งหัดทำ,ตัวเรา,เหมือนเหล่าครู ๚
๏ (ข้อ ๒ อนุญาโตตุลาการ) ทุกๆชาติ,ถึงใม่อาจ,รวมกันได้ แต่เลิกใม่,รบล้าง,ต่างคนอยู่ ใม่ป่วยการ,ทหารหลวง,เงินร่วงพรู แรงเตรียมสู้,เศีกไล่,ไปไถดิน เกีดประ โยชน์,โภชน์ผล,สกละโลก รงับโศก,เกษมสุข,ขึ้นทุกถิ่น นัดชุมนุม,ปรองดอง,ลองต่อลิ้น ใม่เป็นชิ้น,สิ้นเชื่อ,เหลือจะปอง สุดสำเร็จ,เด็ดขาด,ต่างชาติหวัง จะขี่หลัง,คนอิกชาติ,ตากวาดจ้อง จึงคารา,คาซัง,กันทั้งกอง ต่างชาติต้อง,ป้องชาติ,เตีมสตรา พูดตามตรง,คงล้ม,ใม่สมหวัง แต่ถ้ายัง,ทุกชาติ,ปราถนา มีอุบาย,คล้ายหยุด,ยุทธนา คือ อนุญา,โตตุ,ลาการนั้น ใช้ดับเข็ญ,เป็นกลาง,ระหว่างชาติ เกิดวิวาท,บาดหมาง,มีทางกั้น ใม่ต้องโต้,โยยุ่ง,รบพุ่งกัน ตั้งศาลอา,บิเตรชั่น,เท่านั้นพอ ทุกๆชาติ,ทรงอำนาจ,อาจจะแต่ง คนตำแหน่ง, ทวนพยาน,ได้ค้านแย้ง จึ่งได้แจ้ง,เท็จจริง,สิ่งต่าง ๆ แต่คนเรา,หูเบา,เข้าถูกทาง มักเชื่อข้าง,พูดก่อน,หลอนใจตน ใม่ถามใต่,ไฉนจะรู้,ผู้ต้องหา ใม่ทราบว่า,หาความ,ถูกหยามป่น ยิ่งใม่ต้อง,โทษทัณฑ์,ขันล้นพ้น คนดีทน,ปนคนเหน้า,เปล่าๆเปลือยๆ ผู้รักยุ,ติธรรมคร้าม,ใส่ความกลอก ร้ายกว่าหลอก,เลี้ยวลด,โป้ปดเปื่อย เดาคาดหน้า,ชล่าป่าย,ลงชายเฟือย ยำความเห็น,เผ่นเจื้อย,จนสีลาน จงรวัง,ฟังหู,หูหนึ่ง ไว้ เช่นผู้ใหญ่,สอนถูก,บอกลูกหลาน อย่าหูเบา,หลงเดา,เหมาประจาร แสนสามาน,เสมออุทาม,ไส่ความคน ๚
ภาคที่ ๔ การเป็นเจ้าของ
๏ (ข้อ ๑ เอกะชนแลบริษัทผิดกันไฉน) เอกะชน,ที่เป็นคน,เจ้าของทรัพย์ รับผิดรับ,ชอบ สรรพ,และรับผล ปสุสัตว์,พัศดุ,พาหนะตน กว่าจะพ้น,กรรมสิทธิ์,ชีวิตม้วย ฤๅยกให้,ขายขาด,ปราศะจาก แต่ถ้าหาก,ยังอยู่,ต้องดูช่วย รับปกปัก,รักษา,คราร่ำรวย ใช้สรอยด้วย,ดังสมมุติ,สุดแต่คน ส่วนบริษัท,มีผู้จัด,อำนวยแทน ถึงมาทแม้น,ออกทรัพย์,แลรับผล รับผิดชอบ,เฉภาะทรัพย์,ถ้าอับจน ความผิดพ้น,กงการ,ฐานอาญา ถึงเข้าหุ้น,ลงทุน,อุดหนุนให้ ตนก็ได้,แต่ชุมนุม,คุมปฤกษา ตามกฎหมาย,บริษัท,ชัดบรรชา และตรวจตรา,ว่าคดี,มีโทษคุณ ต้องพึ่งพิง,สิ่งของตน,เช่นคนอื่น มิได้ตื่น,ชื่นชม,สมอุดหนุน ผู้อำนวย,การล้วน,มีส่วนทุน แม้มีหุ้น,น้อยอำนาจ,สิทธิ์ขาดเทียว ผู้จัดการ,ที่เป็นภาร,ธุระนี้ ถึงใม่มี,หุ้นช่วย,ด้วยสักเอี่ยว มีอำนาจ,ขาดเด็ด,เสร็จคนเดียว แต่ต้องเหลียว,รวังคำ,กรรมะการ รับเองรอบ,ชอบผิด,กิจบริษัท ดำริห์จัด,แจ้งประจักษ์,ตามหลักฐาน ใม่เป็นสิทธิ์,ใม่เป็นอิศ,ะระงาน แล้วแต่ท่าน,ผู้อำนวย,ช่วยบรรชา ถ้าทำกิตย์,ผิดสั่ง,ขัดบังคับ ตัวก็รับ,ผิดพ้อง,ต้องโทษา เปรียบเหมือนต้น,เรือนเรียน,เสมียนตรา ถึงปราถนา,ทำมิได้,ดังใจรัก ผู้อำนวย,การเข้า,เป็นเจ้าของ แต่ก็ต้อง,ทำตาม,ความสมัค ผู้เข้าหุ้น,ทุนรอน,พึ่งผ่อนพัก ประหนึ่งลัก,ษณะจัด,รัชะการ ประชาราษฎร์,อาจจะเข้า,เป็นเจ้าของ ผู้อำนวย,การต้อง,ปรองสมาน,รับปกครอง,กิตย์ทำนอง,รัฐบาล ผู้จัดการ,นั้นก็เค้า,ที่เจ้ากรม เป็นวิธี,สามัคคี,ประนีประนอม มหาชน,กมลพร้อม,ยอมผสม เกีดนิกาย,คล้ายคณา,สมาคม ผิดนิยม,เอกะชน,คนเดียวครัน ๚
๏ (ข้อ ๒ ใครเป็นเจ้าของต้องรับผิดชอบ) ใม่ว่าใคร,ได้ครอง,เจ้าของทรัพย์ ก็ต้องรับ,ชอบผิด,กิจผ่อนผัน โดยสิทธิ์ฃาด,สมอำนาจ,ยุติธรรม์ มีขีดขั้น,ตามควร,ส่วนเป็นนาย มีกำไร,นายก็ได้,อุดมบุญ ถ้าฃาดทุน,ก็ถูกริบ,นายฉิบหาย เช่นเจ้าของ,รถไอ,ทับใครตาย ซัดลูกจ้าง,ร้างบ่าย,ใม่พ้นตัว ถ้าลูกจ้าง,ต่างผิด,ก็ติดโทษ,ตามที่โฉด,เขลาทำ,ด้วยลำชั่ว สุดวิไสย,นายกิจ,จะคิดกลัว ตัวจะมัว,หมองล้วน,เป็นส่วนปัน ๚
๏ (ข้อ ๓ รวังของยืมท่าน) ยืมหนังสือ,ฤๅของ,เงินทองใคร เอามาใช้,เอามาอวด,ควรกวดขัน สงวนยิ่ง,สิ่งของตัว,กลัวสิ่งนั้น จะเสียหาย,หมายมั่น,กตัญญู แม้นเคราะห์ร้าย,หายหก,สูญตกหล่น จงร้อนรน,ด่วนรู้ศึก,นึกอดสู ขวนขวายไป,ใช้ให้คุ้ม,คิดอุ้มชู ให้ท่านผู้,ให้ยืม,ท่านปลื้มพอ ถ้าใม่หาย,แต่พอวาย,ธุระใช้ คืนไวไว,อย่าให้ตาม,ทวงถามขอ รลึกบุญ,คุณตอบ,ขอบใจฅอ จึงสมข้อ,ประพฤติตน,ของคนดี ๚
ภาคที่ ๕ การปันแรง
๏ (ข้อ ๑ ระหว่างพลเมือง) คนร่วมชาติ,เหมือนญาติมิตร์,ใครคิดเขลา ถือเขาเรา,ริศยา,บ้าบัดสี ใม่ขอพึ่ง,ประหนึ่งไป,พึ่งไพรี ฤๅน้ำใจไมตรี,ดีต่อกัน ธรรมดา,ปัญญาคน,ใม่พ้นโลภ หลงโกยโกบ,เงินทอง,ปองแฃ่งขัน จึงเกิดการ,ปันแรง,แบ่งประชัน ลงท้ายหัน,พึ่งพา,ประสามิตร์ เพราะลำพัง,ตนจะตั้ง,ทิฐิมานะ อุตสาหะ,กรากตระหน่ำ,กระทำกิจ จนตัวงอ,มิพอเพียง,เลี้ยงชีวิต ให้สมจิตร์,โศมนัศ,ดังปัจจุบัน ทั้งทำนา,ทอผ้า,ตกปลากุ้ง ยังน้ำตุ้ง,น้ำตาลเกลือ,เนื้อสมัน หวีน้ำอบ,ตบแต่ง,แป้งน้ำมัน ไหนจะรัน,เข้าครัว,เหลือตัวนัก นี่ชาวนา,ทำนา,หาเข้าให้ โรงสีไฟ,สีเรื่อย,ใม่เหนื่อยหนัก ชาวประมง,ส่งปลา,สวามิภักดิ์ พรานส่งเนื้อ,เกลือดัก,ชาวนาเกลือ ชาวสวนส่ง,ผลไม้,ชาวไร่ผัก แม่ครัวสมัค,สำรับทำ,อิ่มหนำเหลือ ฝ้ายชาวไร่,ลาวเลี้ยงไหม,ใฝ่เอื้อเฟื้อ ทอผ้าผลัด,ตัวเสื้อ,สำเรีงครอง ช่างฉลาด,ทำภาช,ะนะให้ สำหรับใช้,อไรหน่อย,คอยสนอง แลกเปลี่ยนประหนึ่ง,พึ่งชีวี,ฉันท์พี่น้อง อ้ายเงินต้อง,ตั้งแผน,คแนนกลาง สุดวิไสย,การสิ่งใด,ใครจะโกบ โดยฤทธิ์โลภ,รับคนเดียว,เหนียวรอบข้าง การปันแรง,สำแดงแยบ,เป็นแบบวาง สมถูกทาง,รัษฐนิติ,ประสิทธิ์คุณ สมเด็จพระ,ปะระมา,มหานิพนธ์ ที่สุดจน,พระเลิศหล้า,ถ้าจะหมุน มาเกี่ยวเข้า,ชาวนา,แข่งขาบุญ ไพร่สถุล,คงเป็นต่อ,ข้อชำนาญ พระใจเพ็ชร์,สมเด็จนเรศร์,มหาราช ยอดองค์อาจ,อรรคบุรุษ,มงกุฎทหาร จะจีบพลู,สู้สัตรี,ที่สามาน คงสุดทาน,เทียบแท้,แพ้ฝีมือ ขรัวอินโข่ง,นายโรงเพียร,ภาพเขียนวาด พระยาราช,สงครามช่าง,อย่างมีชื่อ วิ่งงัวแข่ง,เด็กวัด,ที่หัดปรือ ถึงเลิศลือ,ช่างแท้,ก็แพ้มัน รัษฐนิติ,ประสิทธิ์สรรพ์,ให้ปันงาน ใครเชี่ยวชาญ,ไหนช่ำ,ให้ทำนั่น เหนื่อยก็น้อย,ดีก็มาก,เร็วหลากครัน,แจกปันกัน,เกีดคุณ,อุดหนุนเมือง ๚
๏ (ข้อ ๒ ระหว่างชาติต่อชาติ) การพานิช,กิจช่าง,เพทางคศาสตร์ มนุษย์ะชาติ,ไหนถนัด,หัดปรุเปรื่อง ให้เหนื่อยน้อย,ทุนน้อย,ใม่ค่อยเปลือง สดวกเครื่อง,มือของ,สำรองทัน ทำแปลกแปลก,แลกใช้,ให้ความสุข กันทุกๆ,ชาติประเทศ,ทุกเขตร์ขัณฑ์ ปานพลเมือง,วงเฃื่อง,กว่าเท่านั้น ท่านเรียกปัน,แรงระหว่าง,ชาติต่างแดน เช่นกรุงไทย,ไถ่วิชา,หาของใช้ โดยอาไศรย,จีนฝรั่ง,ตั้งแบบแผน เขาได้ไม้,สักเข้า,เราไปแทน ทุกเขตร์แคว้น,พึ่งเพียร,แลกเปลี่ยนกัน เลี้ยงชีวิต,คิดหวัง,ตั้งประโยชน์ คุณอุโฆษ,โรจรุ่ง,บำรุงถวัลย์ ลโมบคิด,ริศยา,รบฆ่าฟัน แล้วต่างบัล,ไลยพินาศ,ทุกชาติเวียน คงอุ,โฆษ,แต่ประโยชน์,เป็นโภชน์ผล คุณของคน,แต่หลัง,ยังเสถียร เช่นศาสตร์พิสิตฐ์,พิทยา,ศึกษาเรียน นานจำเนียร,มาจนถึง,เราพึ่งรู้ ๚
ภาคที่ ๖ การเขม็ดแขม่
๏ (ข้อ ๑ เลี้ยงชีพชอบ) การเลี้ยงชีพ,ตีบเตี้ย,เสียสบาย สรุ่ยสุร่าย,เกินเหมาะ,ก็อดสู ยาจกตระหนี่,เศรษฐีบ้า,ใม่น่าดู ควรเชิดชู,สุขนิยม,สมขบวน การกินอยู่,หลับนอน,ผ่อนสุภาพ หยาบอย่าหยาบ,หรูอย่าหรู,รู้สงวน สอาดสอ้าน,สราญกมล,มงคลควร เลีกก่อกวน,เลี้ยงยาก,ลำบากเทื้อ ๚
๏ (ข้อ ๒ โทษเป็นนี่) การเป็นนี่,มีคุณ,ยามหมุนทรัพย์ ให้มันกลับ,เกิดกำไร,ได้เศษเหลือ แต่ใจ คน,มักใม่พ้น,เหลวล้นเจือ แรกดีหลาย,ปลายเรื้อ,ลงโรเร เป็นนี่เรา,เปรียบเหมือนเรา,ถูกเขาผูก ฅอเราถูก,ลากเขม็ง,หมดเก่งเก๋ ตรองรอบคอบ,ชอบชวน,ควรคเน อย่าโมเม,เป็นนี่,ดีกว่าเป็น ยิ่งหนุ่มสาว,คราวคนอง,ปองแต่ทรัพย์ จะใคร่จับ,จ่ายโผน,กระโจนเล่น ท่านใม่ตาม,ใจให้,ก็ใม่เว้น วิ่งเขี้ยวเข็ญ,กู้เขา,เอาแต่เริง ซ้ำจับโน้น,ซนนี่,ทวีบุก ฉุกละหุก,จุกยา,ว่าหลิงเจิ้ง มักเฉฉุด,ทุจริต,ริผิดเชิง ฤทธิ์ละเลิง,ใจเปรียว,ใม่เหนี่ยวลง ยามถูกทวง,หน่วง ใม่ไหว,ใช้ใม่มี มุ่นผูกนี่,ที่อื่น,มายื่นส่ง เขาชักลด,หมดวิ่น,สิ้นทนง ยิ่งวิ่งยิ่ง,หมุนวง,ลงทุกที มักลงท้าย,อายเขา,ต้องเข้าศาล เจิดประจาร,สาระพัด,จะบัดสี เพียงล่มจม,ล้มลลาย,ปลายยังดี ถ้าถึงที่,ถึงซุก,คุกตราง ผู้ฉลาด,ฃาดทุน,วุ่นนี่สิน โดยทำกิน,มิได้รัน,ดันข้างๆ เมื่อสิ้นเนื้อ,ประดาตัว,กลัวนี่ค้าง ใม่วุ่นวาง,พัละวัน,ให้พันพัว เถีด เคราะห์ร้าย,ล้มลลาย,หมายสมัค ใม่ยอกยัก,พยายาม,ริความชั่ว โชคร้ายใช่,ทุจริต,ผิดเพราะตัว หวังทำคุณ,หมุนมัว,ยั่วให้เป็น คนเช่นนี้,ใม่มีเสีย,เงี่ยข้างร้าย ถึงถูกริบ,ฉิบหาย,อายเล่นๆ ใม่เหมือนข้อ,ฉ้อฉน,ทนลำเค็ญ มิควรเว้น,พะวงหวัง,จะตั้งตน ชีวิตมี,ฤดียุด,สุจริต, อย่าน้อยจิตร์,อิดท้อ,คิดย่อย่น ตั้งตัว ใหม่,จริงใจ,หนีไม่พ้น การมีจน,ใม่สำคัญ,พรรณละลวง อย่าเอาอย่าง,ทางขลาด,ชาติงัวควาย ยามกลัวอาย,กลัวผิด,ใม่คิดหน่วง, ชีวิตชิง,ยิงกาย,เสียดายดวง วิญญาณหวง,ไว้เถิดหนอ,เผื่อก่อคุณ ๚
๏ (ข้อ ๓ โทษเพ้อพนัน) การพนัน,นั้นชั่ว,ใครยั้วต้อง ลงกะป๋อง,ขลาดเขว,เนระถุน โลภมักได้,ใม่ใช้แรง,สำแดงทุน คลั่งจะหมุน,สมบัติบ้า,น่าละอาย ชตาดี,มีเพลา,พาร่ำรวย เพลาซวย,มากมัก,ชักฉิบหาย ได้มาโกบ,ลโมบโกย,โปรยกระจาย ลงท้ายกลาย,หวดดถลา,คว้าทุนเรือน หมื่นแสนคน,มิใคร่พ้น,พินาศทรัพย์ เห็นแต่ยับ,เห็นแต่ย่อย,ลอยเลื่อนเปื้อน คนช่ำชอง,ฉลาดคล่อง,ยังต้องเอือน ถึงรวยเพื่อน,ฝูงมาก,อย่ายากเป็น ๚
ภาคที่ ๗ กำลังใจ
๏ (ข้อ ๑ ฝึกใจให้แข็ง) โลกนิยม,ชมใคร,ใจมั่นคง สิ่งใดลง,รับปาก,ใม่หลากเล่น มานะจิตร์,ใม่ คิดคร้าม,ถึงลำเค็ญ ยอมยากเข็ญ,เข่ญพะลัง,ตามตั้งใจ ฝรั่งเรียก,ว่าวิล,ศิลศักดิ์สิทธิ์ ลงตั้งจิตร์,แล้วใม่เปลี่ยน,หันเหียนไหว พะลังจิตร์,อมหิทธิ์,พิชิตไชย ฝึกใจให้,แข็งแรง,สำแดงพร สัมประทา,ก็อุตสาห์,ศรัทธาแน่ว ลงหลักแล้ว,ทิฐิถนอม,ใม่ยอมถอน จงเพียรฝึก,บึกบึน,ขึ้นทุกตอน นึกร่อนๆ,เล่นๆ,ใม่เห็นจริง ใจแม่นยำ,ทำอไร,มิใคร่ค้าง สมควรวาง,ใจมอบ,ชอบทุกสิ่ง จนรบทัพ,จับโจร,ใม่โผนทิ้ง ยอมเข้าปิ้ง,มิยอมเปิด,เพรีดน้ำคำ ๚
๏ (ข้อ ๒ ทำสิ่งที่ถูก) เกิดเป็นไทย,ใจไทย,ใม่หละหลวม ทำกำกวม,เก่งแต่ปาก,ถลากถลำ ใม่ตลอด,รอดฝั่ง,ยั้งอย่าทำ ทำแล้วจ้ำ,เอาจนลุ,สมจุใจ จะทำใด,ใคร่ครวญ,ให้ควรก่อน รู้จนพลอน,รอบคอบ,สอบสวนไล่ เห็นถูกต้อง,คล่องประจักษ์,อึกอักใย อย่าทำใม่,ตกลง,หลงโลเล กะอักกะไอ,ไข่กบพุง,พุ่งอุบอับ ทำแล้วจับ,จริงๆจังๆ,อย่ายั้งเหย ทำโดยปลื้ม,ใม่ลืมประณีต,ฉูดฉีดเซ แน่วคเน,เลื่อมใส,ใคร่จะทำ ให้เต็มรัก,เต็มใคร่,เต็มใจฅอ ลเอียดลออ,สมอก,ใม่ตกต่ำ บากกมล,ทนยาก,ยอมกรากตรำ เอาให้สำ,เร็จอุดม,สมเป็น ไทย ๚
๏ (ข้อ ๓ การอวดดี) คนรุ่นหนุ่ม,คุมสติ,นิและยาก ปัญญามาก,ลากแล่น,หาแผนใหม่ พวกนักรู้,ผู้นิยม,ปฐมะไวย ว่าเป็นไสมย,น่ากลัว,ทั้งชั่วดี แรกเรียนรู้,ครูสอน,ข้อนยังน้อย แต่ตัวปล่อย,ปัญญาหรู,รู้เต็มที่ เห็นโลกโล่ง,โปร่งฟ้า,หมดราคี,แทบใม่มี,วิธีใด,ที่ใม่ชิน ใม่รู้จัก,ติตัว,มัวแต่ตื่น ติคนอื่น,เมาเห่อ,เพ้อบ้าบิ่น ดูถูกคน,กละงั่ง,ทั้งแผ่นดิน พอใจนิน,ทาตบม,ชมแต่ตน ต่อเข้าริม,มัชฌิมะไวย,ได้สติ สมาธิ,มากมี,ทวีผล หวลรู้ศึก,รลึกดู,ความรู้คน ช่างอับจน, น้อยนัก,หวลหนักใจ ยิ่งรู้มาก,หลากอยู่,กลับรู้น้อย ดูถูกดูถ้อย,ถอยพยศ,ลดลงได้ ต่างชีวิต,สุดคิด,เอาไชยใคร ยอมเข้าฝูง,จูงไป,ด้วยกันควร เรารู้ดี,ทางนี้,ทีคนอื่น ถึงเขาตื้น,ทางเรา,เขาใม่ห้วน รู้อย่างอื่น,เราตื้นบ้าง,ต่างกระบวน คนเรียนล้วน,ต้องเป็นผู้,ความรู้มี ๚
๏ (ข้อ ๔ การ เดา) โง่แกมหยิ่ง,ยิ่งเขลา,ยิ่งเดาพุ่ง ยิ่งใม่มุ่ง,หมายสอบ,ชอบวิถี นึกครูบา,กล้าบอก,ออกวจี ล้วนอวดดี,พุ่งเดา,ดังเราทำ ชักจริต,ผิดๆถูกๆ,ผูกพะวง มักลืมหลง,ลวกหวัด,ลัดถลำ เลวกว่างั่ง,น่าชังกว่าลิ่ม,ทิ่มพลาดพลำ ใม่น่าจำ,เอาเป็นสูตร์,นักปรูชเดา อุดมบัณฑิตย์,จ้องจิตร์,จะหาหลัก ใม่ชอบชัก,เชิงคาด,ประมาทเขลา ต่อหมดช่อง,ตรองคลำ,เถอะทำเนา จำใช้เค้า,เดาเลศ,ตามเหตุแจง ถึงกระนั้น,ก็ยังพรั่น,ใม่มั่นจบ กว่าจะพบ,หลักฐาน,พยานแถลง เดาเทียบเคียง,เพลี่ยงพลั้ง,ตั้งรแวง ดังแสดง,เหตุตรง,จงรวัง ๚
ภาคที่ ๘ วางตนให้ควร
๏ (ข้อ ๑ วางตนสถานกลาง) เป็นหญิงชาย,ก็ต้องหมาย,เป็นผู้ดี ได้เข้าที่,สมาคม,สูงสมหวัง จงวางหน้า,วางตา,ท่าเหยีบยั้ง แลหัดบัง,คับใจ,ใช้ความคิด ยามกระทำ,กรรมะกาย,อย่าวายตรึก ทั้งรู้ศึก,มนสา,วาจาจิตร์ ให้สมส่วน,สงวนตน,อย่าพ่นพิศ ทำแผลงฤทธิ์,เล่ห์พญา,นาคาคาย เป็นผู้น้อย,อย่า เผ่นหยอย,ขึ้นยอดแย้ จะล้มแผ่,ผกขว้ำ,คมำหงาย เป็นผู้ใหญ่,อย่าไว้ปึ่ง,บูดบึ้งดาย การเราะราย,ทักทายกัน,นั้นความดี แลอย่าทำ,หยำเป,โลเลล่อย ให้ผู้น้อย,ทอยประหัด,รัศมี จะบอกส่วน,ควรแค่ไหน,ไว้ในนี้ เหลือปัญญา,ว่าไว้ที,แต่ที่ควร ๚
๏ (ข้อ ๒ ทำตนให้คนนิยม) ทุกหญิงชาย,มักจะหมาย,มีเกียรติคุณ ฤๅมีบุญ,มีฤทธิ์,ประสิทธิ์สงวน อยากอย่างไหน,แล้วน้ำใจ,จงใคร่ครวญ ทำถูกส่วน,สมเพลา,มาเหมือนปอง ขมิ้นกะปูน,จะให้สูญ,ศรีแดงกวาว ก็ต้องรีบ,บีบมนาว,ถูกคราวคล่อง น้ำมนาว,ซาวขมิ้น,สิ้นแดงดอง เป็นศรีเหลือง,อล่องฉ่อง,นี่ฉันใด ความนิยม,เท่ากะซ่ม,สำหรับราด ควรหมายมาท,สมานหวัง,รวังไหว ใจกว้างขวาง,เสมอสร้าง,สระกว้างไว้ กุ้งปลาได้,พึ่งน้ำ,เมื่อยามแล้ง ถึงจะดี,มีพิชา,ปัญญาแยบ แต้มคับแคบ,เค็มนัก,มักแสลง ใม่เชื่อตัว,ยั่วนิยม,ได้สมแรง เรื่องแสวง,ปอบปุล่า,นี่น่าทำ เสียนิดหน่อย,พลอย กะเขา,ดื่มเหล้ากลั่น เล่นพนัน,ขันต่อ,ข้อขำขำ ใม่เมามาย,ป่ายชัก,หัวปักปำ พอชักนำ,สนิทเกลอ,อย่าเพ้อคร้าม เช่นแข่งม้า,หาต้นไม้,ชันลายคราม พยายาม,นิยมด้วย,อย่าขวยขาม สนุกสนาน,รัฐบาล,ท่าน ไม่ปราม ควรผ่อนตาม,เพื่อนฝูง,จูงนิยม แม้นเห็นเล่น,เป็นโทษ,ชักโฉดชั่ว ก็ออกตัว,เลี่ยงลับ,อย่าทับถม ควรปรามปราม,ปล่อยๆ,สำออยคม ให้คนชม,นิยมประจบ,คบเป็นมิตร์ คำขัดฅอ,ตรงกะยอ,ล่ออลุ่ม อย่าสุ่มบุ่ม,บ่ำสำนึก,ฝึกจริต เดินสายกลาง,ทางควร,สงวนคิด อย่าให้ผิด,อย่าให้เผีน,ดีเกีนดี นักปราชว่า,ปอบปุล่า,เปรียบอากาศ เลี้ยงชีพฉุด,มนุษย์ะชาติ,คลาดเป็นผี ปอบปุล่า,หม่าคุณ,บุญบาระมี โซกราศรี,สนองชื่อ,ลำลือเรา รู้ศึกกมล,คนรัก,เราสักคน เหมือนมีผล,เพิ่มส่ง,ลงกระเป๋า เข้าเม็ดหนึ่ง,ถึงนิดๆ,ใม่ผิดเค้า เป็นเข้าเข้า,คแนนท้น,ให้ล้นยุ้ง มีสัตรู,ผู้เดียว,เฉี่ยวเสียหาย เท่ากะจ่าย,เงินขว้าง,เสียตั้งถุง อย่าเหวเขว,เก๋เก่ง,นักเลงฟุ้ง อมิตร์เหมือนยุง,มุ้งเมตตา,กันอย่ากวน ๚
ภาคที่ ๙ ไอดีลส์
๏ (ข้อ ๑ ศรัพท์ไอดีลส์) ภาษาไทย,ใม่พบอไร,จะใกล้กลาย ทำเนียบคล้าย,ไอดีลส์,ตัดสินด่วน จะรอค้น,ข้นคเน,คงเรรวน ฉวยจืดจวน,เรีศะร้าง,จะค้างไป หมายความว่า,สาเหตุ,วิเศษสุด ซึ่งมนุษย์,เป็นเป็น,คิดเห็นได้ ถึงเกินเป็น,เห็นจังจัง,ก็ชั่งใคร คล้ายของจริง,สิ่งนั้นไซร้,เรียกไอดีลส์ เป็นต้น ว่า,รูปพญา,ราชะสีห์ เป็นไอดีลส์,ช่างดี,ผู้มีศีล แต่อ้ายไล,ย็อนที่,เต้นสี่ตีน มันเที่ยวปีน,ตามป่า,น่าของจริง เป็นความคิด,ประดิษฐ์ประดอย,รู้ลอยหาย เป็นที่หมาย,พยายาม,อยากงามยิ่ง ใคร่เอาอย่าง,ทางให้,ใกล้ประวิง จะใกล้สิ่ง,นั้นได้,สมใจจอง แปลศรัพท์ไว้,เกรงจะใม่,ใคร่เหมาะเหมง แต่ตัวเอง,ยังใม่ชอบ,สอบสมอง จึงปล่อยทั้ง,ฝรั่งไว้,ใช้ลำลอง พอให้คล่อง,ใจสดวก,ใช่ลวกเลื่อน ๚
๏ (ทำเนียบไอดีลส์) หัดปืนยิง,สิ่งดี,ต้องมีเป้า เหตุนี้เอา,ไอดีลส์ตั้ง,หวังให้เหมือน เป็นสูนย์ชีพ,ถีบให้ถึง,เหมือนหนึ่งเตือน มิให้เฝื่อน,ใฝ่หวัง,เอาอย่างนั้น เห็นใครดี,ศรีประพฤดิ์,ยึดเป็นครู ให้เด็กดู,ไอดีลส์,ปีนบากบั่น เอาอย่างเพียร,เลียนบ้าง,อย่างกระชั้น จะคล้ายนั่น,ได้ที่สุด,ใม่หยุดเลียน เช่นเรานับ,ถือที่สุด,พระพุทธเจ้า เราก็เอา,เป็นไอดีลส์,ศีลเสถียร พระสงฆ์ศิษย์,คิดรัก,สมัคเพียร เอาอย่างเวียน,หวังนิยม,พรหมจรรย์ ถึงใม่เป็น,อริยะ,สละกิเลศ ก็ยังเซา,บรรเทาเลศ,เหตุโมหันต์ ใม่มีเมีย,เคลีย คลอ,ล่อชีวัน ให้โศกศัล,ห่วงใย,ยามไกลกัน ข้าแผ่นดิน,จินตกะวี,ที่รักกลอน ก็ขอพร,พระเลีศหล้า,ศิวาสวรรค์ เป็นไอดีลส์,ปีนไป,จะใคร่ทัน ชอบโคลงฉันท์,เชีญพระ,ปะระมา เป็นไอดีลส์,นรินทร์อิน,นั่นโคลงเพราะ ใคร่เสนาะ,นิพนธ์ความ,สยามภาษา พระจอมเกล้า,เจ้าชีวิต,สถิตย์ฟ้า เป็นไอดีลส์,ถวิลว่า,ให้คล้ายคลึง เลี้ยงน้ำใจ,ไทยแล้ว,ใม่แคล้วเฝ้า สมเด็จจุล,ะจอมเกล้า,เราคิดถึง ไอดีลส์กอด,พระยอดรัก,หลักรำพึง นารีพึ่ง,สุริโยไทย,เป็นไอดีลส์ กตัญญู,น่าจะดู,พันนรสิงห์ ยอมตายทิ้ง,ถวายเจ้า,เขามีหมิ่น ฤๅขุนชำนาญ,ทหารใหญ่,ไกลอย่างจีน ใม่บ่ายปีน,หนีเจ้า,ยามเศร้าโทรม สมเด็จนเรศร์,มหาราช,ชาติ์เดชะ ก็ควรจะ,เป็นไอดีลส์,ปิ่นกระลาโหม พระรักชาติ,รักอำนาจ,อาจออกโรม แรงน้อยโถม,แรงใหญ่,เอาไชยคืน สัตรีกล้า,อาษาเจ้า,น่าเอาอย่าง ท้าวเทพสัต,รีถลาง,ใช่อ้างอื่น อุบายฉลาด,รั้งชาติ,ขยาดฟื้น พระยอดฟ้า,น่าจะยืน,เป็นอย่างเลียน หนุ่มๆไทย,ไสมยใหม่,ไปยุหรบ ศึกษาจบ,วิรัชะเวช,วิเศษเสถียร ประพฤติชอบ,รอบรู้,สมสู้เพียร ไบเล่าเรียน,รั้งวิชา,มาเมืองเรา ธรรมเนียมไทย,ใช้เทียบ,ทเนียบฝรั่ง เหมาะดีทั้ง,อุไภยไสมย,อย่างใหม่เก่า ไอดีลส์ดี,ศรีสงวน,ควรจะเอา สมเด็จพระ,มงกุฎเกล้า,ของเราเอย ๚
ภาคที่ ๑๐ เราอยู่ที่ไหน
๏ (ข้อ ๑ เตรียมตัว) โลกราหู,ที่เราอยู่,หมู่มนุษย์ มีหลายชุด,หลายชาติ,ศาสนา หลายประเทศ,หลายเขตร์,หลายอาณา ต่างภาษา,ต่างธรรม์เนียม,ต่างเตรียมงาน ล้วนต่างตั้ง,หวังดี,ตามที่หวัง ตามกำลัง,ตามฤทธิ์,ตามคิดอ่าน ใครทำชอบ,ผละชอบ,ตอบบรรดาร สุขสำราญ,ศฤงฆารนิคม,อุดมแดน ใครทำพลาด,ชาติก็เชือน,เป็นเถื่อนถ่อย ความสุขด้อย,โสกะโดก,โสโครกแสน อัตตะคัด,ขัดสน,คนคับแค้น, วิชาแม้น,อมรยุบ,ชุบชีวัน ล้วนเตลีด,เกิดกะเจีง,ร่าเริงโถม ลงท้ายโทรม,ทรามชรา,แล้วอาสัญ ที่แท้ธาตุ,ปัจจัยปรุง,ผดุงกัน หากโมหันต์,เหิมมัว,ว่าตัวตน คลั่งทำชั่ว,ตัวผู้ทำ,ก็ตรำทุกข์ ใครทำชอบ,ตอบสุข,ทำนุกผล กายะกรรม,คำพูด,สูตร์ใจคน ได้ยากดี,มีจน,เพราะตนทำ แล้วก็ตาย,แต่ชั้นกาย,กระจายร่วง ป่วยการหวง,ทรัพย์ปั้นเจ๋อ,เพ้อยังค่ำ เฝ้าเวียนว่าย,ตายเกีด,เชีดประจำ ลครเล่น,เต้นรำ,ขำเหมือนเรา เมื่อฉนี้,กระวีชาติ,ปราชประเสริษฐ์ ต่างก็เกีด,แล้วก็ตาย,คล้ายคนเขลา แต่คนโง่,เหมนโฉ่,โกร้ลำเนา แล้วก็เหน้า,สูญนาม,ส่อความร้าย ปลูกโง่ไว้,ให้เป็นเยี่ยง,เลี้ยงตัวโง่ กากกาลี,ดีใม่โผล่,แก้โง่หาย แต่บัณฑิตย์,คิดแหนบ,อย่างแยบคาย คุโณบาย,บวกประโยชน์,อุโฆษยืน แข่งความโง่,โทสันต์,ให้บรรเทา เป็นเยี่ยงเหล่า,เพื่อนมนุษย์,ช่วยขุดขืน ล้างชั่วร้าย,ทลายยุบ,ชุบชาติฟื้น ให้ดีดื่น,สุขดาษ,ชาติสมบูรณ์ ชาติจะเดีน เจริญลึก,เพราะศึกษา ชาติจะล่า,ก็เพราะชา,พาชาติ สูญ เราเกิดชาติ,มาทหวัง,ตั้งประยูร โลกเพิ่มพูล,สกุลมนุษย์,จนสุดแรง ควรศึกษา,หารู้,ชูประโยชน์ เป็นคุณโปรด,โคตร์นิคม,สมแสวง แล้วจึ่งม้วย,ช่วยชีวี,ดีสำแดง พ้นแอ้งแม้ง,เหมนโฉ่,เช่นโคควาย เราเป็นไทย,อุบัติใน,ชมพูทวีป ฝรั่งหนีบ,ซ้ายขวา,น่าขวนขวาย รีบเล่าเรียน,เวียรประวิง,ทั้งหญิงชาย เลีกง่วงเหงา,เช้าจนบ่าย,ด่วนวายเวย เห็นฤๅไม่,ไทยเดี๋ยวนี้,ไม่มีเพื่อน พม่ายวน,ซวนลงเกลื่อน เหลือเชือนเฉย เพราะเขลานอน,มอญเขมร,เดนชเลย ไทยยังเงย,หน้าจู๊,อยู่ผู้เดียว ตาเถ้าเจ๊ก,แพ้เด็ก,ยี่ปุ่นเก่ง อาเกาหลี,ขยี้เจ๊ง,หน้าเซงเขียว เพราะศึกษา,พายี่ปุ่น,สมบุญเกรียว ยกย่องชาติ,ฉลาดเฉลียว,โดดเดี่ยวดี การศึกษา,หาใช่นุเคราะห์,เฉภาะเด็ก แต่ยังเล็ก,ผู้ใหญ่หัด,เป็นบัดสี การศึกษา,ยายกะตา,ปัญญามี ควรทวี,มานะรัก,สมัคเรียน การศึกษา,มีใช่ว่า,ตั้งหน้าทื่อ เรียนหนังสือ,เลขผา,ขาเสมียน การศึกษา,คืออุตส่าห์,ศึกษาเพียร รู้อ่านเขียน,ได้ยิ่งดี,กว่าที่งง ตัวศึกษา,วิชาครู,รู้ผิดชอบ ควรมิควร,สวนสอบ,เลีกหอบหลง รู้ให้เหมือน,เพื่อนเขารู้,ชูเผ่าพงษ์ รู้ทนง,ถนอมตน,พ้นเปนควาย การฟังเหตุ,เทศนา,พาเฟื่องฟู จูงความรู้,ผู้ใหญ่,เข้าใจง่าย ถึงแก่กาก,อยากจะหวัง,ฟังธิบาย คงขยาย,ตัวฉลาด,รู้ลาดเลา เพราะฉนั้น,การเทศ,เป็นเลศถูก สำหรับปลูก,ความรู้,ผู้ยังเขลา ให้รู้พลัน,ทันเวลา,ดีกว่าเซา งมโง่เง่า,เจ่าจับ,นอนหลับตา ๚
๏ เชิญพวกเรา,เผ่าสยาม,มีความมุ่ง จักผดุง,เพื่อนสยาม,ตามวาศนา จงอุตส่าห์,ประสารู้,งูงูปลาปลา อ่านตำรา,แจ้งจิตร,ประดิษฐ์ปรุง ช่วยโอวาท,นุศาสน์เทศ,แด่เพศไทย เด็กผู้ใหญ่,ใคร รัก,สมัคมุ่ง ใคร่เปิดหู,เปิดตา,พาพยุง ปัญญารุ่ง,เรืองเรี่ยม,เทียมพลเมือง พวกรู้ดี,มีสมอง,ตรองชอบผิด พร้อมจิตร์คิด,ประคองสยาม,ใม่ทรามเซื่อง ดีกว่าเขลา,เมาใม่ฟื้น,วันคืนเปลือง เห็นแก่เฟื้อง,เสียชั่ง,ใม่รั้งรู้ สมนราง,กุโรวาท,นุศาสน์ไว้ สำหรับไทย,ได้อ่าน,สำราญหู แล้วดำริห์,ตริทำนอง,ทุกช่องคู ไหนชอบลู่,ชอบทาง,เอาอย่างจำ ข้อไหนพลาด,ปราชโปรด,ปราโมทย์แก้ โดยเผื่อแผ่,ความรู้,คุณูประถัมภ์ ให้ถูกต้อง,ถ่องถ้วน,ควรแนะนำ เหมือนเป็นตำ,รวจหน้า,อาษาเดิน ดีกว่าหยุด,คุดคู้,อยู่กะต๊อบ ยามกุ๊ก ช็อบ,ยังใม่เปิด,รเหีดเหีน กินเข้าแดง,แกงร้อน,ก่อนพอเพลีน ใช่เสือกเชิญ,โต๊ะดิเน่อ,เผยอทำ เห็นราษฎร,ข้อนจะหิว,หน้านิ่วกลอก ยิ่งบ้านนอก,ขอกนา,ยิ่งหน้าหงำ กระหายวิชา,น่าสงสาร,ลงคลานคลำ น่าแนะนำ,ค้ำจุน,เอาบุญเอย ๚
๏ (ข้อ ๒ พิภพมนุษย์) โลกเราอยู่,ดูมณฑล,เหมือนผลซ่ม ลิ่วลอยคว้าง,กลางลม,ใม่จมดึ่ง ด้วย เดชฤทธิ์, อาทิตย์ดูด,ภูกูฎตึง เหมือนโลกดึง,ดูดหน่วง,ดวงพระจันทร์ คืนกะวัน,โลกหัน,รันรอบหนึ่ง เหตุนี้จึง,มืดสว่าง,ข้างที่หัน ด้านรับแสง,สูริย์สว่าง,เป็นกลางวัน อิกข้างนั้น,บังหล้า,เป็นราตรี ส่วนดวงจันทร์,นั่นก็เลื่อน,เขยื้อนโยก เวียนรอบโลก,เดือนหนึ่ง,วงถึงที่ โลกเวียนรอบ,ขอบพระลบ,บรรจบปี ตามราศรี,ปันสิบสอง,เป็นช่องเดือน ดาวอังคาร,พุฒพฤหัศบดิ์,ถัดศุกร์เสาร์ เหมือนโลกเรา,ใหญ่น้อย,ต่างลอยเลื่อน เวียนรอบวง,สุริยัน,ใม่ฟั่นเฟือน มีคนเหมือน,เราฤๅไง,ใครจะรู้ พวกนักปราช,คาดเค้า,เดาต่างๆ แต่จะอ้าง,พยานชัด,ยังขัดอยู่ รู้แท้แต่,โลกเรา,เอาเป็นครู เรียกราหู,อยู่เมียง,เคียงพระจันทร์ จันทร์อังคาธ,โลกะธาตุ์,เงาพาดทับ บังจันทร์ลับ,แสงอาทิตย์,จึ่งผิดผิน ดวงจันทร์บัง,แสงอุไทย,ในกลางวัน จึ่งลือลั่น,สุริยคราธ,ปลาดทาย แสงจันทรา,ดารารยับ,ล้วนรับแสง อาทิตย์แรง,ร้อนเรีง,ดังเพลีงฉาย แต่ล้วนสิ่ง,จริงจัง,ดังธิบาย โลกเราภาย,ในถเกีง,เป็นเพลีงพลอน มีดินหุ้ม,คลุมเมือก,เหมือนเปลือกซ่ม แต่เป็นหล่ม,ทเลคลื่น,ชื้นกระฉ่อน ถึงสามเซี่ยว,ปัตถพินทร์,เหลือดินดร ตั้งสิงขร,พนัศะแคว,กระแสรชล ในโลกนี้,สี่มหา,ทวีปโอบ, (๑) เอเซีย (๒) ยุโหรบ, (๓) แอฟริกา, อยู่หน้าต้น (๔) อเมริกา,หน้าหลัง,ทั้งสากล มีเกาะกล่น,เกลื่อนราย,ฝ่ายชลา ยุโหรปประเทศ,เขตร์เหล่า,คนขาวตั้ง เรียกฝรั่ง,หลายชาติ,ฉกาจกล้า เตอกีแขก,แซกอยู่นิด,รอิดรอา ชาติใหญ่กว่า,เบียดเบียฬ,เจียนจะเอน คือ ฝรั่งอังกฤษ,อิตาลี เยอรมนี,ฝรั่งเศส,เพศขาวเสน ออสเตรีย,รุสเซีย กรีก,อีกสะเปน วิลันดา,สะวิเดน, นอเวปัน โปรตุเกต,เขตร์เด็นมาก,อิกมากแคว้น ทั้งวินิส,สวิสะแลนด์,แดนหลายหลั่น ชาติเล็กน้อย,พลอยตั้ง,ยังอนันต์ แต่ล้วนพันธุ์,พวกฝรั่ง,ทั้งลำเนา ประเทศแถบ,แอฟริกา,แขกหน้าดำ อิยิบต์นำ,หน้าชุด,มนุษย์เขลา ซูลูนิโคร,โซกำลัง,ฝรั่งเอา เป็นแคว้นเขา,แทบทั้งนั้น,ปันอาณา ชมพูทวีป,ฤๅทำเล,เอเซียนั้น มนุษย์พันธ์,ม่วงเหลือง,บ้างเชื่องป่า เอกราช,ชาติเปอเซีย,เปลี้ยศักดา มัชฌิมมหา,ธรณินทร์,แขกอินเดีย พึ่งปกครอง,ของอังกฤษ,สิ้นฤทธิ์เดช กระทั่งเขตร์,พม่ามอญ,อ่อนตั้วเตี้ย เหลือแต่ไทย,เป็นไทยตั้ง,ถึงยังเพลีย ก็ใกล่เกลี่ย,กล้าสู้,จนอยู่โยง ยวนเขมร,รเนนกำลัง,ฝรั่งเศส เอาเป็นเขตร์,อินโดชีน,กรุงจีนโม่ง โตแต่ร่าง,ก้างกรอบ,ลงหอบโครง ยิปุ่นเผ่น,เป็นนายโรง,แผดโผงฤทธิ์ ชาติเกาหลี,บัดนี้,ถูกยี่ปุ่น ผลักเอาซุน,สิ้นศักดา,อาญาสิทธิ์ เกาะใหญ่เล็ก,เจ๊กแขก,แทรกหลายทิศ ของอังกฤษ,โปรตุเกต,เข็ดเดชา เกาะชวา,วิลันดา,อาญาสิทธิ์ มลายู,ทู้อังกฤษ,คิดเป็นข้า ซีกโลกหลัง,ตั้งทวีป,อเมริกา ผิวกายา,เจ้าของแขวง,แดงดังปูน ถูกฝรั่ง,ประดังยก,ไปปกครอง ขับเจ้าของ,อนาถา,เข้าป่าสูญ เป็นทำเล,อเมริกัน,ขันประมูล สืบสกูล,สกลเกษตร์,หลายเขตร์คง ทางสมุท,ปรู๊ดใกล้,เรือไฟเชื่อม ทางบกเอื้อม,ถึงใกล้,รถไฟส่ง ยังคลองลัด,ตัดไป,ให้ใกล้ตรง ใครประสงค์,ถึงกัน,พลันสบาย ชาติฝรั่ง,ครั้งนี้,มีอำนาจ เพราะสิทธิศักดิ์,นักปราช,ฉลาดหลาย กำลังทรัพย์,สรรพอาวุธ,อุตม์อุบาย การค้าขาย,การรบ,รวยครบครัน ที่อัมหิทธิ์,อังกฤษทั้ง,ฝรั่งเศส รุสเซียประเทศ,เยอรมนี,ที่เข้มขัน ออสเตรีย,อิตาลี,อเมริกัน นอกจากนั้น,พอประมาณ,ข้างด้านเรา ก็ยิ่ปุ่น,บุญะฤทธิ์,มหิทธิ์ฉมัง จนฝรั่ง,แพ้อำนาจ,ขยาดเขา ประเทศไทย,ซีวิไลศ์,ขึ้นใม่เบา ถึงกำลัง,จะยังเซา,ก็เข้าทาง ด้วยวิไสย,ไทยฉลาด,สามารถมาก ถ้าแม้นอยาก,ทเยอทยาน,ปานเขาบ้าง ถึงใม่เหมือน,ก็คงแม้น,ใม่แค่นค้าง ใช่จืดจาง,ใจเข้ม,อยู่เต็มตัว ขาดความรู้,หู่เหีม,คร้านเคลี้มหนิด ถ้าพร้อมจิตร์,เอะอะ,ผงะหัว เอาอย่างเขา,เร้าศึกษา,แล้วอย่ากลัว มิใช่ชั่ว,ชาติสยาม,คร้ามใครเอย ๚
๏ (ข้อ ๓ โลกแลมนุษย์มีมาอย่างไร) (โลกแลสัตว์) ปัณหานี้,ว่าที่จริง,ใช่สิ่งอยาก แต่ลำบาก,ที่จะเชื่อ,ด้วยเหลือขัน ถ้าถามพราหมณ์,ถามฝรั่ง,แขกทั้งนั้น คงยืนยัน,พระเจ้าสร้าง,เป็นอย่างจริง ผิดแต่นาม,พราหมณ์คิด,พระอิศวร ฝรั่งแขก,แปลกสำนวน,ใม่ควรกริ่ง พระเดชา,ยะโฮวา,เมตตาชิง สร้างสรรพะสิ่ง,สากล,จนมนุษย์ ถ้าไปอ่าน,ตำนาญคณา,พิชาศาสตร์ พุทโธวาท,พระบาฬี,เป็นที่สุด คงบอกได้,ปัจจัยปรุง,พยุงยุติ ให้โลกผุด,มนุษย์เผ่น,เป็นตามเพลง แรกอย่างใร,ใครเผยอ,เจ๋อไปรู้ เป็น แต่คู,คารมเดา,เค้าเขยง น่าจะเกีด,อาทิตย์รเบีด,เปีดมาเอง แตกโผงเผง,ก้อนไฟ,ปลิวไกลเกีน จนเหลือ ฤทธิ์,อาทิตย์ดูด,สูดเอากลับ ลอยวับๆ,กับพระจันทร์,ต่างหันเหีน เปือกนอกเย็น,เป็นชิ้น,แผ่นดินเนีน โขดเขาเขีน,ห้วยหนอง,ท้องทเล เกีดพฤกษา,ลดางอก,เป็นดอกผล เกีดชีพชนม์,สกลอื่น,ปลิวผื่นเร่ จตุบท,ทวิบาท,กลาดเลเพ มัจฉาเข,จรอนันต์,พันธุ์นานา สัตว์เสือกคลาน,ผ้านแผ่,แควพิภพ พระลบอบ,อุ่นอุดม,สมภักษา เกีดแปลกเปลี่ยน,เพี้ยนพืช,ยาวยืดมา โลกสภา,วรคล่ำ,ทุกทำเล บางคนประมาณ,สองร้อยล้าน,ปีกว่า ๆ บ้างเถียงว่า,ต่ำกว่านั้น,คิดหันเห กว่าห้าพัน,นั้นมิใช่,ใครคเน พยานประเด,ดื่นหลัก,ประจักษ์ใจ เชื่อโลกนี้,มีนาน,กว่ากาลนั้น แต่หมดปัญญาเชื่อ,ว่าเมื่อไหน สัตว์ทั้งหลาย,ขยายพันธ์,แปลกกันไป แต่อย่างไร,กลายเป็นคน,จนจริง ๆ บางคนทาย,คนกลาย,มาจากหนอน แต่ก็ข้อน,ขัดพยาน,ยั่วค้านกริ่ง ถ้าแม้นกลาย,แล้วคงกลั่น,จากพันธุ์ลิง ด้วยเห็นสิ่ง,อวัยะวะ,คล้ายมนุษย์ สมองคน,พิเศษพ้น,เดรัจฉาน สุขุมะญาณ,หยั่งสำนึก,พิลึกสุด คนจึ่งได้,เป็นใหญ่ยอด,ตลอดชุด เกีดสมมุติ,กันเอาเอง,หลายเพลงมา ๚
๏ (มนุษย์) แขกฝรั่ง,ทั้งผอง,ครองยุโหรป เป็นพวกโฉบมาผจญแคว้นคนป่า ชาวอินเดีย,อาเรีย ชาติ,เกลื่อนกลาดครา อพยบ,หลบหา,แหล่งสำราญ เจ้าถิ่นแพ้,แร่ทิ้ง,พวกชิงแย่ง เอาเขตร์แขวง,ยุโหรบรั้ง,ตั้งภูมิ์ฐาน ใครใคร่รู้,ดูตำรา,พงษาวดาร คงทราบการ,เก่าสังเกตุ,หมายเหตุจำ โลกเจรีญ,เดีนมา,ช้าเพียง ไหน ใม่เหมือนไสมย,ยุคน้อย,ร้อยฉนำ นี่เจรีญ,เกีนคาด,ฉลาดล้ำ น่าจะทำ,นายข้อ,อิกต่อไป ร้อยปีหน้า,ถ้า ใครอยู่,คอยดูเถิด คงจะเกีด,มหัศจรรย์,พนันได้ ยิ่งกว่านี้,อสีติคูณ,ประยูรไทย คงจะ ใม่,เหมือนสยาม,ยามนี้เลย การที่เป็น,เช่นนี้,ผู้ปรีชา เห็นเป็นเพราะ,เภาะศึกษา,พาแผ่เผย คุณศีลา,จาริยวัตร์,หัดจนเคย ศึกษาเอ๋ย,เอกจริงจริง!,ยวดยิ่งแล้ว เหตุฉนี้,พี่น้อง,พวกพ้องไทย ควรเฝ้าใฝ่,ศึกษา,อย่างกล้าแกล้ว เอาพิทยา,ภรณะเชีด,ชาติเพรีดแพร้ว เฉกกอดแก้ว,สาระพัดนึก,พิลึกเอย ๚
๏ (ข้อ ๔ พงษาวดารกรุงแลชาติสยาม) กรุงสยาม,ล้ำลึก,ดึกดำบรรพ์ ก่อนสี่พัน,สองร้อยศก,รกเป็นป่า เพียงเขตร์ดง,พระยาไฟ,ตอนได้มา ท้องทุ่งนา,เดีมเชีง,เวิ้งทเล ค่อยๆขึ้น,งอกเป็นพื้น,แผ่นดินราบ คำนวนทราบ,สมเค้า,ใช่เดาเขว ขุดดินลึก,กึกถอง,ของทเล พอคเน,เอาเป็นแน่,แต่กระนั้น ฃอมทมิฬ,ครองแผ่นดิน,เป็นถิ่นเฃา ไทยอยู่เหนือ,ใม่เอื้อเอา,เป็นเขตร์ขัณฑ์ อยู่ห้วงวัง,ยังซีมีพงษ์พันธุ์ เสฉวนชั้น,โน้นแม่น,เป็นแคว้นไทย ครั้งเลียดก๊ก,ยกกำลัง,ตั้งเมืองฌ้อ ไทยต้านต่อ,ท้อทู้,สู้ใม่ไหว จึ่งอพยบ,หลบบาก,จากเซียมไซ จีนจึ่งได้,เสฉวน,เป็นส่วนแดน ไทยมาอยู่,ยูนาน,เรียกย่านเถียน จีนตามเบียฬ,ยายี,จึ่งหนีแล่น พญาสิง,หนวัติ,กษัติย์แคว้น สู่เชียงแสน,สฐาปนา,เมืองนาเคนทร์ เมื่อพุทธศก,๖๓๙ กำจัดเหล่า,ฃอมแหลก,แตกพ่านเพ่น สืบเชื้อวงษ์,ดำรงหลัก,นัคเรนทร์ เป็นปัตถเวนทร์,สร้างเวียง,เรียงลงมา,ทางข้างใต้,รายจน,มณฑลเฉลียง อุดมสเบียง,เลี้ยงทำนุก,ไทยสุฟขา พุทธศก,ตก ๑๐๐๐,นั้นพญา ครองสัชนา,ไลยเกื้อ,เมืองเหนือลือ เลีศเตชะ,พระร่วง,ปวงไพร่ฟ้า เชื่อบุญญา,ธิการล้น,คนนับถือ พระสินธพ,อมเรศร์,เดชรบือ คนเรียกชื่อ,พญาแกรก,แรกเปลี่ยนวงษ์ ในครั้งนั้น,ปันจังหวัด,กษัตริย์สยาม หลายเขตร์คาม,ขัติยฤทธิ์,พิศวง คือ (๑) เชียงแสน, (๒) แคว้นเฉลียง,เพียงแดนดง (๓) ละโว้ ตรง,ปัจฉิมะขัณฑ์, (๔) สุพรรณะภูมิ์ (๕) มณฑลต่ำ,ศรีธรรม,ะราชได้ ต่างอำนาจ,ชาติไทย,ผ่านไอยสูริย ขับชาติขอม,อมหิทธิ์,ไปทิศบูรพ์ ตั้งมั่วมูล,นครหลวง,ใม่ล่วงเกีน พระรามา,ธิบดี,หนีโรคห่า มาตั้งศรี,อยุทธยา,น่าสรรเสรีญ สืบพระวงษ์,ธำรงสยาม,ยามจำเรีญ ทุกไทยพเอีน,อ่อนน้อม,ยอมยอกร มีกษัตริย์,มหัศจรรย์,ขวัญประเทศ สมเด็จนเรศวร์,มหาราช,ชาติไกรษร พระนารายน์,คุณะเลีศ,เชีดนคร แผ่พระกฤษ,ะฎากระฉ่อน,ร่อนโลกีย์ แต่จุลศัก,ราช ๗๑๒ สามสิบสาม,กษัตริย์ครอง,พระกรุงศรี ถึงศักราช,๑๑๒๙ ปี เสียธานี,แก่พม่า,ปราไชย พระเจ้าตาก,บากบั่น,ใม่พรั่นม้วย รักชาติช่วย,ชาติฟื้น,แก้คืนใหม่ ตั้งกรุงธน,ผจญอมิตร์,คร้ามฤทธิ์ไทย เหตุพระได้ สหายเอก,เฉกพระองค์ สมเด็จพญา,บรมมหา,กษัตริย์ศึก เลิศพิลึก,เรืองฤทธิ์,พิศวง ช่วยปราบศึก,ฮึกหาญ,ต้านณรงค์ ไทยจึงคง,เป็นไทย,มิได้ทราม สยองเกล้า,เจ้าแผ่นดิน,สิ้นศักดิ์สิทธิ์ เสียจริต,ล้างมนุษย์,น่าสุดขาม สิ้นบารมินทร์,สิ้นแผ่นดิน,สิ้นพระนาม พระสยาม,ยอดโย,คาวะจร สมเด็จพุท,ธยอดฟ้า,มหากษัตริย์ สร้างกรุงรัต,ะนโกสินทร์,ย้ายถิ่นถอน ตั้งพระวงษ์,จักรกรี,ศรีนคร ยุทธนา,พม่ามอญ,หยอนเดชา แผ่มหา,อาณาจักร์,หลักบำรุง เฉลิมกรุง,ผดุงชาติ,ศาสนา เชีดเดโช,ปรโม,รุราชา พระเกียรดิ์ปรา,กฎกระจาย,มิวายวัน สมเด็จพุท,ธเลิศหล้า,ราโชรส สนองพระองค์,ดำรงยศ,เถลิงถวัลย์ พระนั่งเกล้า,เจ้าจักรี,มีบุญครัน สืบสวรร,ยาธิปัตร์,ครองฉัตร์ไชย สมเด็จ พระ,ปรเมนทร์,มหามงกุฎ พระจอมเกล้า,เจ้าอยุท,ธยาใหญ่ ยอดคุณะ,มหาราช,ของชาติไทย เฉลิมมไหย,สูริย์สัน,ตติวงษ์ ทำสัญญา,มหาประเทศ,ห้ามเหตุร้าย การค้าขาย,คึกนิคม,สมประสงค์ ฝูงไพร่ฟ้า,สวามิภักดิ์,รักบาทบงสุ์ เทอดธำรง,บาระมี,โดยปรีดา สมเด็จพระ,ปรมินทร์,ปิ่นพระวงษ์ จุฬาลง,กรณ์บรม,โอรสา พระบาทจุล,ะจอมเกล้า,เจ้าชีวา ปิยะมหา,ราชเริ่ม,เฉลีมภพ เบญจมรัช,จัดปรุง,ผดุงกิตย์ ดังนฤมิตร์,สยามประเทศ,พิเศษจบ ส่ำศฤงฆาร,บ้านเมือง,ประเทืองทบ ที่เคารพ,บูชา,มหาชน ผ่านสยาม,สี่สิบสาม,รัชะศก เลิศดิลก,ซิวิไลศ์,อำไพผล สวรรคต,สลดฤไทย,ทุกไพร่พล เศร้าโศกพ้น,พิไรเฉลย,กว่าเคยมี สมเด็จพระ,ปรเมน,ทรมหา วชิราวุธ,สนอง,ครองกรุงศรี พระนามพระ,มงกุฎเกล้า,เจ้าชีวี ลำดับกษัตริย์,ฉัตถี,จักรีวงษ์ เป็นที่พึ่ง,ไพร่ฟ้า,ประชาราษฎร์ บำรุงชาติ,ศาสนะนิยม,สมประสงค์ นิราศไร้,ไภยพาล,สำราญองค์ เสด็จดำรง,รัฐาธิบาล,อยู่นานเทอญ ๚
๏ (กรุงสยาม) นครสยาม,ยามสมบูรณ์,พูลอำนาจ พระนารายน์,มหาราช,ชาติสรรเสรีญ พระรามา,ธิบดี,ก็ดีเกีน ศรีอยุท,ธยาเจรีญ,เพราะบุญญา ก่อนนั้นไป,ไทยมิใคร่,เอาใจเมือง ชอบแต่เรื่อง,รบรับ,เขี้ยวขับฆ่า ถัดถึงชุด,สมเด็จพระพุท,ธยอดฟ้า สร้างมหา,นครรัตน์,ปัจจุบัน พระนั่งเกล้า,เจ้าศรัทธา,สร้างอาราม สง่างาม,อร่ามรุ่ง,ผดุงถวัลย์ พระจอมเกล้า,เจ้าของชาติ,สามารถครัน ทรงรังสรรค์,บุรีสเรีง,บรรเทีงทวี แต่องค์ไหน,ใม่เสมอ,เลอพ่อเจ้า สมเด็จจุล,ะจอมเกล้า,ของเรานี่ เมือง นิมิตร์,ตละฤทธิ์,พระศุลี แต่เคยมี,ชาติไทย,ไทยใม่เคย มีบ้านเมือง,รุ่งเรือง,เหมือนเมืองนี้ เพราะบารมี,ปรีชา,สง่าเผย ทุกชาติภาค,บุรพา,ใม่กล้าเย้ย เจริญเลย,เลิศล้ำ,ดึกดำบรรพ์ ๚
๏ (ชาติสยาม) มนุษย์ไทย,ในครั้ง,ต้นตั้งชาติ ยังฉกาจ,กากกำแหง,เข้มแข็งขัน เบื่อสงบ,รบสนุก,บุกฆ่าฟัน เลี้ยงชีพฉันท์,คนป่า,น่าพึงกลัว มีกษัตริย์,จังหวัดหลวง,ห้วงยังซี จีนข่มขี่,หนีล่า,ใม่กล้ามั่ว ถึงยุดอยู่,ยูนาน,อาการกลัว รวังตัว,จีนตั้ง,แต่รังแก ยุคเชียงแสน,แคว้นเหนือ,ยังเหลือร้าย ค่อยขยาย,วงษ์วาร,เผยผ้านแผ่ ถึงเฉลียง,เลี้ยงตัว,ใม่กลัวแพ้ เลยสืบแสร้,ขัติยะ,ถึงละโว้ คบพวกขอม,ขอมนำ,อย่างธรรมเนียม ให้ค่อยเรี่ยม,รู้หลัก,ขึ้นอักโข ยังแตกก๊ก,ปกครอง,กองโต ๆ ต่างย้ายโย้,แย้งอำนาจ,วิวาทกัน จนตั้งศรี,อยุทธยา,ทวาเรศร์ ทวีเหตุ,ศึกษา,ปัญญาขยัน คบคนห่าง,ต่างหน,รคนพันธุ์ เป็นคั่นๆ,ค่อยทวี,ดีเรื่อยมา ข้อร้ายกาจ,ชาติไทย,มิใคร่เปรื่อง ก็เพราะเรื่อง,ฆ่าคิด,ริศยา ใครหลักแหลม,แต้มดี,โผล่ปรีชา ถึงถูกครา,เปลี่ยนเจ้า,มักเข้าร้าย อิศระ,อยู่กะใคร,เป็นใหญ่กว่า กดขี่ข้าง,อนาถา,ฆ่ากันง่าย ไหนดัศกร,มอญพม่า,มาทำร้าย ไหนเจ้านาย,ฆ่าเสียเอง,ใม่เกรงใจ คนมีแวว,แล้วมิค่อย,ปล่อยให้รอด เพลี่ยงลงนิด,ชีวิตวอด,ปลอดใม่ไหว อยุทธยา,แพ้พม่า,ปราไชย เพราะหมดไทย,สามารถ,เป็นราชการ ทั้งคนไทย,ใจเสีย,เปลี้ยทั้งชาติ จึ่งพินาศ,อนารถมนุษย์,สุดสงสาร เพราะเจ้าเลว,เหลวเขลา,ใม่เอางาน จึ่งล้างผลาญ,ชาติสยาม,ให้ทรามโซ สมเด็จพุท,ธยอดฟ้า,พญาทหาร พระอวตาร,ชุบหัวใจ,ชาติไทยโผ พ้นขุมร้าย,หายรย่อ,ฝ่อมโน เผยภิญโญ,โอฬาร์,เพราะบารมี พระจอมเกล้า,เจ้าศึกษา,มหาฉลาด โปรดปลูกชาติ,เชิงศึกษา,ส่อราศรี สมเด็จจุล,จอมเกล้า,เผ่าจักรี จำเรีญจรีย์,รอยบาท,นารถชนก เยี่ยมไสมย,ซิวิไลศ์ ชาติไทยผิด เหมือนนฤมิตร,ชีวิตร์วิชา,ศึกษาดก ในกึ่งร้อย,ถอยหลัง,ยังเงอะงก ครั้นถึงศก,นี้ฉลาด,ประชประเปรียว สมเด็จพระ,มงกุฎเกล้า,เจ้าไพร่ฟ้า ทรงศึกษา,ศิลปศาสตร์,ฉลาดเฉลียว คงฟื้นฝึก,ศึกษา,ปรีชาเกรียว ถ้าไทยเหลียว,หลัง ตื่น,ชื่นหัวใจ ด้วยบ้านเกิด,เมืองนอน,ผิดก่อนมาก เจริญหลาก,ดิลกถวัลย์,ทันใสมย มาเถิดเรา,เจ้าจูง,แล้วฝูงไทย ศึกษาให้,เหีมอำนาจ,ชูชาติเอย ๚
๏ (ข้อ ๕ ข้อมุ่งหมาย) โง่แกมหยิ่ง,ชิงรู้,หลงตู่นึก น่าอดสู,ดูพิลึก,ไร้ศึกษา ทำอไร,ใม่รู้เหตุ,เจตนา เหมือนหลับตา,เดีนเซ่อ,ลเมอเดา มักหละหลวม,รวมเล่น,เป็นตลก น่าจะตก,ใจทิ้ง ทั้งยิ่งเขลา ให้รู้เหตุ,เภทผล,ที่คนเรา มุ่งจะเอา,อย่างไหน,จึ่งได้ทำ เช่นเป็นข้า,อาษานาย,หมายความชอบ ให้นายขอบ,ใจทนุ,อุประถัมภ์ สมแรงตน,ทนลำบาก,สู้กรากกรำ ได้ทั้งบำ,เหน็จคุ้ม,ตัวรุ่มรวย จะทำใด,ต้องให้,ถูกใจนาย อย่าขยาย,ขี้เท่อ,เผยอช่วย เอาแต่ใจ,ตัวเป็นใหญ่,ไถลงวย ทำงานป่วย,การบอบ,ชอบใม่มี เพราะต่างจิตร์,ต่างใจ,มิใคร่พ้อง เป็นบ่าวต้อง,ตามสั่ง,รวังจี๋ ขืนเถียงนาย,หมายชนะ,คะคานนี้ อยากจะดี,จะเป็นร้าย,ยั่วนายชัง เถียงทเลาะ,เดาะสำนวน,กวนให้โกรธ สำหรับโจทย์,กับจำเลย,เฉลยฉมัง นายเหมือนผู้,พิพากษา,ว่าใม่ฟัง ตัวผิดพลั้ง,ตั้งวิวาท,เร่งหวาดแพ้ ลำพังลม,ฤๅจะข่ม,ร่มตกขอบ หวังจะบิด,ผิดเป็นชอบ,คิดกอบแก้ ต้องสมเหตุ,ผลสนอง,ถูกถ่องแท้ ใช่เพียงแต่,พล่ามๆ,ความชะนะ ทำอไร,ใช่เด็ก,อ็อบเยกต์หยั่ง ให้ถูกปัง,ดังนาย,มุ่งหมายกะ นายลนลาน,อย่ามัวคลาน,ง่านเงอะงะ รีบเอะอะ,เร็วพลัน,นั่นถูกใจ นายนอนพัก,แล้วมัก,ใม่ชอบอึง ขืนทลึ่ง,โลดโผน,เป็นโดนใหญ่ ใม่รู้เลศ,เหตุเพ่ง,เก็งผิดไป หวังดีไผล้,เป็นร้าย,เมื่อปลายมือ เป็นทหาร,นั้น หวัง,ฟังบังคับ เป็นพระสงฆ์,คงสำหรับ,คนนับถือ เป็นลคร,ฟ้อนรำ,ให้ล่ำลือ เป็นเสมียน,เขียนหนังสือ,มือว่องไว เป็นราชะทูต,สูตร์ถึง,ใม่ตึงหย่อน เพื่อนที่นอน,บำเรอจิตร์,พิศมัย เป็นบ่าวท่าน,งานสำหรับ,จะรับใช้ ทำการใม่,มองอ็อบเยกต์,เหมือนเจ๊กเคอะ ตัวเองอยู่,ที่ไหน,ก็ใม่หือ ฤๅแค่นทื่อ,ทำขงเบ้ง,เก็งเสออะ เหตุใม่รู้,ตู่คิด,ผิดงะเงอะ รวังเถอะ,ทำให้ตรง,ประสงค์เอย ๚
๏ (ข้อ ๖ เราเป็นอไร) รู้ศึกตน,เราเป็นคน,สนสายหลง ขังในกรง,ทนงสมมต,ใม่หมดเผลอ กินอิ่มมื้อ,หลับมื้อ,ทื่อลเมอ ประมาทชเง้อ,ทเยอตกาย,ตายเพราะเมา เราเป็นไทย,ไสมยใหม่,ในระศะ ใม่ใช่พระ,สุวรรณหงษ์,องค์อิเหนา ใม่พิลึก,ดึกดำบรรพ์,ชั้นๆเรา ใม่ใช่เจ้า,กรับลคร,อย่าหลอนตน อย่าสัปปะดน,อยากเป็นคน,วิเศษสวรรค์ เช่นอรหันต์,มหัตมะ,เตชะผล วิชาดี,เดรถี,ฤๅนิครนถ์ คิดคนคน,คมกว่าคิด,ผิดมนุษย์ อ่านหนังสือ,ฤๅฟัง,เล่าครั้งไหน อย่าคลั่งไคล้,วิเศโส,โยให้หยุด เรื่องสังวาศ,สวาดิหวัง,วุ่นทั้งชุด เรืองฤทธิ์เดช,วิเศษสุด,ฉุดให้เฟือน อันผู้หญิง,ที่จริงชาย,หมายเผื่อแผ่ เพราะอ่อนแอ,พึ่งชาย,สุดหมายเหมือน ควรอ่อนน้อม,ถ่อมสงสาร,สมานเตือน แล้วอย่าเลือน,หลงพราง,ว่านางฟ้า สมณะทิชา,ชราพิการ,ใม่หาญรบ ที่สุดศพ,นบนอบ,เถีดชอบกว่า ควรแข่งขัน,คนฉกรรจ์,ล่ำสันท้า คนอ่อนอย่า,ก๋ากะก้ำ,ทำทนง แต่ผู้หญิง,ก็ผู้หญิง,ใม่ทิ้งเพศ พระก็พระ,จะวิเศษ,ก็เพียงสงฆ์ อย่าตื่นตาย,คล้ายลคร,ร่อนใม่ลง ให้น่าสง,สารกว่า,น่าเชยชม การหรูหรา,กล้าโว,โรมันติก ออกกระดิก,เดียดสนุก,สุกจำบ่ม พยายาม,ตามไสมย,ไทยนิยม ดีกว่าร่ม,เถรโก้,โข่งโบราณ เราเป็นเรา,ให้เหมือนเขา,ที่เข้าพวก จึ่งสดวก,ผู้ดีอุดม,สมสันถาน นอกคอกเพื่อน,เหมือนตลก,ลามกมาร พวกน้อยทาน,มากได้,ที่ไหนมี เพราะผู้หญิง,ยิงกาย,ยอมตายกลิ้ง นั่นเป็นสิ่ง,สาระพัด,จะบัดสี เพราะผู้ชาย,ฉิบหายหาญ,ผลาญชีวี ก็ใม่ดี,สัตรีฉลาด,รวาดรวัง การซื่อสัตย์,มิได้ตัด,ดัดดำริห์ นักปราชติ,แต่พิกล,ซุกซนคลั่ง เหมือนยามเมา,เขลาดื้อ,ใม่รื้อยั้ง เพราะเหวมั่ง,ร่มมั่ง,ล้วนพลั้งเอย ๚
๏ (ข้อ ๗ ความรัก) สิ่งน่ารัก,ศักดิ์สยาม,คือความรัก น่ารู้จัก,น่าหา,น่าสงวน เหมือนเพชร์ติด,ชีวิตมนุษย์,เห็นสุดควร จะชื่นชวน,เชิดชม,นิยมปอง สัมมะหา,คณานก,สัตว์ตกคลัก ยังรู้รัก,รู้ชม,ประสมสอง คนหยัก ๆ,ใม่รู้จัก,เสียเป็นกอง ถึงปกครอง,คู่ตัว,เป็นผัวเมีย ใม่เคยรัก,สักแต่หลง,ทนง ซด คนละรศ,หลงกะรัก,แปลกดักเดี้ย ร่านหลงโลภ,โฉบชั่ว,เช่นตัวเพลี้ย กินความรัก,ชักเพลีย,เปลี้ยปรีชา ยากขีดเส้น,เห็นได้,ต่อใครรู้ การชมชู้,ตู่ว่ารัก,ชักกังขา รักก็รัก,ชู้ก็ชู้,คู่ปรีดา อย่าหลับตา,พัละวัน,เป็นอันเดียว อันความรัก,มักฉงาย,ว่าหลายแหล่ รักพ่อแม่,ครูอาจารย์,เหมือนหวาน,เปรี้ยว รักตัวเตีย,รักเมียมิตร์,ผิดกันเทียว ฟังประเดี๋ยว,เฉลียวหน่อย,ค่อยๆตรอง หลงนะหนา,ที่ว่ารัก,ยักหลายชั้น ความรักมัน,มีอันเดียว,ใม่เกี่ยวข้อง เหมือนแก้วสาม,เหลี่ยมฉาย,ศรีก่ายกอง ลูกแก้วต้อง,ว่าที่ถูก,ก็ลูกเดียว รักสำคัญ,นั้นกาย,ใม่วายรัก คู่ชีวิต,มิตร์สมัค,รักฉุนเฉียว สอนรักชาติ,ศาสนา,พญาเลี้ยว ลงท้ายเหนี่ยว,รักมนุษย์,ที่สุดเล็น การเมตตา,ว่าจริงใจ,มิใช่รัก น่าขยัก,ออกเป็นสอง,พอตรองเห็น จิตร์เมตตา,ทุกชีวา,ใม่น่าเว้น ความรักเป็น,เอกะเทศ,สังเกดเอย ๚
๏ (ข้อ ๘ ฆ่าตัว) เกีดชีวี,เหมือนทวี,กำลังโลก เผื่อปะโชค,เฉลยคุณ,หนุนสุขา ต่อสรรพะสัตว์,อุบัตินิทัศน์,ดัดจริยา ช่วยอนา,คตะยุค,สุขสำราญ เปรียบซื้อหา,นาฬิกา,เวลาบอก พฤกษางอก,ดอกผล,คนกินหวาน เราเกีดมา,มีเพลา,อาษางาน ฤๅคิดอ่าน,คุณะประโยชน์,อุโฆษ ไว้ เรา เชื่อว่า,ฆ่าใคร,เราได้บาป เราควรทราบ,เราก็คน,พ้นสงไสย เราฆ่าตัว,ก็ชั่วช้า,เช่นฆ่าใคร เหมือนตัดไม้,ผลย้อย,ต่อยนาฬิกา มีทุกข์ร้อน,ข้อนขี้ขลาด,พรวดพราดหนี แค่นอวดดี,ที่ว่าตน,เป็นคนกล้า แท้ความคิด,ผิดมนุษย์,หลุดตำรา ท่านว่าบ้า,คราหนึ่ง,จริงถึงดี มิใช่ว่า,ถ้าใม่ฆ่า,ค้ำฟ้าอยู่ ทุกข์สุขอู้,เสมอไป,ก็ใช่ที่ มันรู้แปลง,รู้เปลี่ยน,เพี้ยนทุกที ถนอมชีวี,นี่ชอบกล,อย่ารนเอย ๚
๏ (ข้อ ๙ กตัญญู) มีชีวัน,ไร้กตัญ,ญุตาคุณ ก็ทารุน,เลวกว่าสัตว์,เดรัจฉาน เหมือนแช่งโชค,โลกสบั้น,อันตรธาน เปรียบสันดาน,ชั่วเหมือนใร,อยากใคร่มี ใครด่าให้,ใช่มนุษย์,หลุดเป็นหมา ยังสูงกว่า,คนเช่นว่า,น่าบัดสี ถ้าโลกหมด,กตัญญู,คอยดูซี ท่านผู้อุป,ระการี,มินำพา ท่านเลี้ยงไว้,หวังจะได้,สนองท่าน ตามต้องการ,พึ่งพัก,ช่วยรักขา แม้นตระหนัก,มนุษย์อัก,กตัญญุตา ก็แปลว่า,โลกสูญ,นุกูลกัน เหมือนรถล้อ,ก็เพราะข้อ,พึ่งล้อแอก กำกงแยก,กันปรุง,ผดุงมั่น ในโลกนี้,มีมนุษย์,ใม่สุดพันธุ์ เพราะยุติธรรม์,กตัญญู,รู้ไหมเอย ๚
๏ (ข้อ ๑๐ อวิชา) เรามีครู,รู้หลัก,นักปราชไฉน อย่าถือใจ,เถ่อทนง,นั่นหลงหนา มนุษย์รู้,ครูคร่ำ,เรียนตำรา ล้านละห้า,ก็ใม่ถึง,อย่าพึ่งเพ้อ เรารู้ได้,เราอยู่ใน,สกลโลก โลกวงโบก,รอบอาฑิตย์,ใม่ผิดเผลอ ดาวพระเคราะห์, เฉภาะเห็น,เหมือนเป็นเกลอ เวียนอเลอ,ราศรี,นี่เหมือนเรา แต่วงจัก,ระราศรี,นี่ก็เดีน โหว่งๆเหีน,ไปไหนมั่ง,ก็ยังเขลา ดาวเต็มฟ้า,น่ะอาทิตย์,ฤทธิ์ใม่เบา เหลือจะเดา,เดีนไปไหน จึ่งใม่โดน ทุกๆกิตย์,ถ้าแม้นคิด,คงติดปลาย ก็เพราะคน,ฉงนฉงาย คล้ายหัวโขน ครอบญาณคน,จนปัญญา,ใม่กล้าโยน ต้องโลดโผน,สืบคเน,ทุกเพลา ใม่ว่าสรร,พะสิ่งใด,ในพิภพ คงประจบ,ประแจงใช้,ได้ ทุกท่า ไม้รากง่าว,เราเห็น,ก็เป็นยา แร่หลายอย่าง,ต่างตำรา,น่าเป็นคุณ เรายังงม,มิรู้ผสม,ปัจจัยเหมาะ เราจึ่งเหาะ,ใม่เหมือนนก,น่ามกมุ่น เรียนวิชา,หาเค้า,คิดเอาบุญ ช่วยชุบหมุน,ดุ้นอไร,ให้ใช้ดี ผู้ แรกคิด,พิทยา,สาระพรรณ วิศณุกรรม์,เมื่อไหร่เล่า,คนเรานี่ ถ้าเราปลูก,ถูกทำนอง,ลองดูซี บางทีมี,ช่องชงัด,มหัศจรรย์ รู้ศึกตัว,กลัวเขลา,อย่าเดากล้า เป็นนายโรง,โปร่งฟ้า,ให้น่าขัน อุตส่าห์ลอง,ช่องวิชา,แต่อย่าดัน ข้อสำคัญ,อย่าประมาท,องอาจเทอญ ๚
๏ (ข้อ ๑๑ ปลูกศรัทธา) ถึงรู้ดี,ถ้าใม่มี,สติรั้ง อไรจะบัง,คับใจ,มิให้เขว สติบ่ม,นิยมยืน,เป็นพื้น เพ พึ่งพอใจ,ใขว่คเน,ยึดเย้ยัน พอใจนี้,จำต้องมี,สิ่งที่เหนี่ยว ให้เล็งเหลียว,เกี่ยวกระบิด,สนิทขนัน สำคัญจริง,สิ่งที่เหนี่ยว,เฉลียวทัน ปล่อยไฝ่ฝัน,สิ่งร้าย,ชักปลายเชือน เรารู้ดี,ทำดี,ก็มีสุข ทำชั่วรุก,ทุกข์เผา,เช่นเงาเหมือน ปลูกพอใจ,ในที่ถูก,เหมือนปลูกเรือน กลางสวนเกลื่อน,ไม้หอม,ล้อมกำแพง เหตุฉนั้น,ท่านแต่ก่อน,สอนบุตร์หลาน ราตรีกาล,น้อมกระมล,มงคลแสวง เมื่อเข้านอน,กราบหมอนดี,ผีให้แรง เสริษฐ์สำแดง,เทพยดา,รักษาตน ที่แท้ท่าน,จะให้หมั่น,ศรัทธาปลูก ในสิ่งถูก,ทวีปอง,สนองผล เคารพสิ่ง,ควรเคารพ,สรบมงคล ดังเศกมนต์,ประดลช่วย,อำนวยพร อย่าหลงโซด,โลดลเมอ,ว่าเร่อร่า น่าอุตส่าห์,สงวนสุภาพ,แลกราบหมอน เจริญธรรม,กตัญญู,คู่อาทร เทอดถาวร,ศิริวัฒน์,สวัสดิ์ทวี ๚
๏ ยามยกบุญ,ยกทาน,การกุศล ปราโมทย์กมล โมทนา,ส่อราศรี แล้วตรวจน้ำ,นำสนอง,นี่ของดี เตือนให้มี,เมตตา,ใม่น่าทิ้ง คนโบราณ,ท่านเห็น,เป็นประโยชน์ ยั่วมาโนช,กรุณา,เข้ามาสิง จึงได้ทำ,นำวิธี,ก็ดีจริง ควรชายหญิง,เฉลีมสยาม,จะตามเอย ๚