เดือน ๗ จุลศักราช ๑๒๕๐

​วันที่รัชกาล ๗๑๒๒ วัน ๖ ๑ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑๑ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

ไม่ได้ออกขุนนาง

วันที่รัชกาล ๗๑๒๗ วัน ๔ ๖ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑๖ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

ไม่ได้ออกขุนนางเหมือนกัน วันนี้พระลาวเฝ้าในชั้นต่ำ เป็นพระมาแต่เมืองหนองคาย กรมหมื่นประจักษ^๑นำเฝ้า

วันที่รัชกาล ๗๑๒๘ วัน ๕ ๗ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑๗ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาย่ำรุ่งแล้ว พระบาทสมเดจพระเจ้าอยู่หัวเสดจพระราชดำเนินทรงพระราชยานแต่พระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทไปประทับพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัยดำรัสด้วยพระบรมวงษานุวงษข้าราชการที่มาส่งเสดจ แลทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานสัญญาบัตรให้หลวงสารภัณฑวิสุทธิ เปนพระนรนารถภักดีศรีรัษฎากร กรมพระคลังมหาสมบัติ ๑ ขุนศรีสาคร ปลัดกรมสรรพากรนอก เปนหลวงมงคลรัตนราชมนตรี​ศรีสมุห เจ้ากรมสรรพากรใน ๑ ขุนชำนินิตยภัตร เปนหลวงพินิจโภไคย กรมพระคลังมหาสมบัติ ๑ ขุนสุนทรภักดี เปนหลวงโภคาพินิจ กรมพระคลังมหาสมบัติ ๑ ขุนธนศักดิ เปนหลวงธนศักดิ ๑ ขุนวิเสศสมบัติ เปนหลวงวิเสศสมบัติ กรมพระคลังมหาสมบัติ ๑ ขุนอภัยสมบัติ เปนหลวงอภัยสมบัติ ๑ ขุนสำเรจสมบัติ เปนหลวงสำเรจสมบัติ ๑ นายดิถ เปนขุนศรีสาคร ปลัดกรมสรรพากรนอก ๑ นายเชยจางวาง เปนขุนศรีสุพรรณ ปลัดกรมสรรพากรนอก ๑ พระยาสมบัติภิรมย เปนพระยาวิเชียรคิรีศรีสมุทวิสุทธิศักดา^๒ ผู้ว่าราชการเมืองสงขลา ๑ โปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่องราชอิศริยยศสำหรับตระกูลชั้นที่ ๒ ชื่อทุติยจุลจอมเกล้า ๑ พานทองคำ ๑ คนโฑทองคำ ๑ กระโถนทองคำ ๑ เปนเครื่องยศ ฯ ท้าวเสือว่าที่ราชบุตร เปนพระยาประทุมเทวาภิบาล ผู้ว่าราชการเมืองหนองคาย ๑ ท้าวคำต้น เปนราชบุตรเมืองหนองคาย ๑ หลวงไชยภักดี ยกระบัตรเมืองไชยา เปนพระศรีราชสงครามรามภักดี ปลัดเมืองไชยา ๑

กรมพระกระลาโหมนำพระยาวิเชียรคิรี พระศรีราชสงครามรามภักดี กราบถวายบังคมลากลับไปรักษาราชการบ้านเมือง กรมมหาดไทยนำพระยาประทุมเทวาภิบาล ราชบุตรเมืองหนองคาย กราบถวายบังคมลาไปบ้านเมือง

แล้วพระเจ้าอยู่หัวเสดจพระราชดำเนินลงเรือพระที่นั่งเวสาตรี ใช้จักรแต่ท่าราชวรดิฐถึงบางไทร เวลาเที่ยงทอดเรือพระที่นั่ง แล้วเสดจลงเรือจักรนารายน์ใช้จักรขึ้นไปถึงพระราชวังบางปอิน เวลาบ่ายโมงหนึ่งเสดจเข้าในพระราชวัง

​วันที่รัชกาล ๗๑๒๙ วัน ๖ ๘ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑๘ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาย่ำค่ำแล้ว พระเจ้าอยู่หัวเสดจออกท้องพระโรงน่าพระทวารเทวราชคัลไลย ประทับดำรัสด้วยพระบรมวงษานุวงษและข้าราชการที่ขึ้นไปตามเสดจจนเวลา ๒ ทุ่มเสศ เสดจขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๑๓๐ วัน ๗ ๙ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑๙ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

วันนี้ไม่ได้เสดจออก เจ้าจอมเอี่ยมป่วยเปนอหิวาตกโรค ได้มีพระราชหัตถเลขาโดยโทรเลขให้กรมหมื่นประจักษส่งพระปลัดช้าง^๓ วัดโปรดเกษขึ้นมารักษา

วันที่รัชกาล ๗๑๓๑ วัน ๑ ๑๐ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิศก ๑๒๕๐

(๒๐ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

ไม่เสดจออกเหมือนกัน

​วันที่รัชกาล ๗๑๓๒ วัน ๒ ๑๑ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๑ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาย่ำค่ำแล้ว พระเจ้าอยู่หัวเสดจออกท้องพระโรง เจ้าอธิการฟักวัดธรรมิกราชเฝ้าถวายป้าน พระราชทานเงิน ๑ ชั่ง โต๊ะฟักถวายของเปนเครื่องยาต่าง ๆ พระราชทานเงิน ๑๐ ชั่ง แลพระราชทานเงินพระครูธรรมทิวากร วัดชุมพลนิกายาราม ๕๑ ชั่ง ให้ปฏิสังขรณพระอารามตามเช่นเคยพระราชทาน เมื่อเวลาเสดจพระราชทานพระกระฐิน เพราะเมื่อปีกุนนพศกยังหาได้พระราชทานไม่ ด้วยไม่ได้เสดจพระราชทานพระกระฐิน แล้วเสดจขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๑๓๓ วัน ๓ ๑๒ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ์๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๒ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาย่ำค่ำ เสดจออกท้องพระโรง พระบรมวงษานุวงษเฝ้าเหมือนกัน

​วันที่รัชกาล ๗๑๓๔ วัน ๔ ๑๓ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๓ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

ย่ำค่ำเสศ เสดจออกท้องพระโรง เจ้านาย ข้าราชการ (เฝ้า) เวลายามเสศ เสดจขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๑๓๕ วัน ๕ ๑๔ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๔ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เปนวันวิสาขบุรณมี เวลาเช้าพระสงฆวัดนิเวศธรรมประวัติ วัดชุมพลนิกายาราม ๓๕ รูป เข้ารับบิณฑบาตรในพระราชวัง พระเจ้าอยู่หัวเสดจลงทรงบาตร เจ้าพนักงานได้จัดการที่จะเดินเทียนแลมีเทศนาที่พระอุโบสถวัดนิเวศธรรมประวัติ ครั้นเวลาเยนฝนตกไปจนค่ำ พระเจ้าอยู่หัวไม่เสดจพระราชดำเนินโปรดเกล้าฯ ให้กรมหมื่นสมมตอมรพันธุ์^๔ เสดจไป มีเทศนา พระอมราภิรักขิตถวายเทศตอนประสูติสมัย เครื่องบูชากัณ ผ้าไตร ๑ วัตถุเปนมูลค่าจตุปัจจัย ๑ ชั่ง

ที่กรุงเทพ ฯ เวลาเช้ามีการเลี้ยงพระสงฆที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เวลาค่ำมีเดินเทียนแลเทศนาที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

​วันที่รัชกาล ๗๑๓๖ วัน ๖ ๑๕ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๕ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาเช้าพระสงฆ ๓๕ รูป เข้าไปรับบิณฑบาตในพระราชวัง ครั้นเวลาค่ำพระเจ้าอยู่หัวเสด็จลงเรือพระที่นั่งเก๋งทองไปประทับวัดนิเวศธรรมประวัติ เสดจประทับทอดพระเนตรนักเรียนร้องถวายไชยมงคล โปรดให้สมเดจพระบรมโอรสาธิราชทรงแจกเงินอาจาริยกึ่งตำลึง นักเรียนคนละสลึง แล้วเสดจประทับในพระอุโบสถ ทรงจุดเทียนเครื่องนมัสการ แล้วเสด็จไปบูชาพระคันธารราษฎ์ พระศรีมหาโพธิ แลพระเจดียที่หลังพระอุโบสถ แล้วเสดจมาประทับน่าพระอุโบสถ โปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการ แลพวกอุบาสกอุบาสิกา เดินเทียนรอบพระอุโบสถ แล้วเสด็จเข้าในพระอุโบสถ พระมหาธรรมเวโคถวายเทศนา โปรดเกล้า ฯ ให้พวกอุบาสิกาเข้าไปฟังเทศนา โปรดให้แจกเงินพวกฟังเทศคนละ ๑ สลึง เสดจกลับเวลา ๕ ทุ่มเศษ

วันที่รัชกาล ๗๑๓๑ วัน ๗ ๑ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๖ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาเช้า พระบาทสมเดจพระเจ้าอยู่หัว เสดจลงทรงบาตในพระราชวัง ครั้นแวลา ๒ ทุ่มเศษ พระเจ้าอยู่หัวเสดจพระราชดำเนินวัดนิเวศธรรมประวัติ ทรงจุดเทียนนมัสการ แลมีการเดินเทียนดังเช่นวันก่อน แล้วมีเทศนา พระมหาทิตินทโรถวายเทศนาตอนปรินิพพาน แล้วเสดจกลับพระราชวังเวลา ๕ ทุ่มเศษ

ที่กรุงเทพ ฯมีการเลี้ยงพระแลเดินเทียน เทศนาทั้ง ๓ วัน

วันนี้มีการสดัปกรณตามกาลานุกาลด้วย

​วันที่รัชกาล ๗๑๓๘ วัน ๑ ๒ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๗ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

วันนี้ไม่ได้เสดจออก กรมหลวงเทวะวงษวโรประการ^๕ ขึ้นมาจากกรุงเทพ ฯ เข้าไปเฝ้าข้างใน ในเรื่องที่จะมีพระราชหัถสั่งให้จัดแคบิเนต ปฤกษาจัดราชการแผ่นดินให้เรียบร้อยขึ้น แลรับสั่งเรื่องอื่นอีก เวลาค่ำวันนี้กลับลงไปกรุงเทพฯ

วันที่รัชกาล ๗๑๓๙ วัน ๒ ๓ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๘ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

เวลาทุ่มเศษเสดจออกท้องพระโรง เจ้านาย ข้าราชการเฝ้า เวลา ๔ ทุ่มเศษ เสดจขึ้น

วันนี้ กรมหมื่นประจักษให้เชิญพระอัษฐิสมเดจพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน แลพระอัษฐิสมเดจพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณเพชรรัตน แลสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ ขึ้นไปพระราชวังบางปอิน

​วันที่รัชกาล ๗๑๔๐ วัน ๓ ๔ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒๙ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

วันนี้ไม่ได้เสดจออกที่ท้องพระโรง เพราะฝนตก

วันที่รัชกาล ๗๑๔๑ วัน ๔ ๕ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๓๐ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

วันนี้เวลาเช้า โปรดให้จัดการบำเพญพระราชกุศล ในการที่สมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ สิ้นพระชนมาบันจบครบปี ๑ เจ้าพนักงานเชิญพระโกษพระอัษฐิสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ ขึ้นสถิตยบนบุศบกสลักปิดทอง มีพระแว่นฟ้ารอง ๒ ชั้น แต่ใช้พระแว่นฟ้าที่ทำอย่างใหม่ มีเครื่องสูงบังแซกล้อม ในพระที่นั่งวโรภาศพิมาน แลเชิญพระพุทธรูปประจำวันพระชนษาสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอตั้งบนชั้นหมู่สลักปิดทอง

เวลาเช้า ๔ โมงเสศ เสดจออกพระที่นั่งวโรภาศพิมาน ทรงจุดเทียนเครื่องนมัศการ พระธรรมราชานุวัตรถวายศิล แลพระธรรมราชา แลถานานุกรมเปรียญ แลเจ้าอธิการในกรุงเก่า รวม ๓๐ รูป สวดถวายพรพระ ครั้นจบแล้วทรงประเคนพระสงฆรับพระราชทานฉัน ครั้นฉันแล้วทรงทอดผ้าไตร ย่าม ๑๕ พระสงฆสดัปกรณ โปรดพระราชทานพัดงานพระเมรุแก่ถานาแลเจ้าอธิการที่ยังไม่ได้ แลโปรดให้​พระนางเจ้าพระราชเทวี ทรงทอดผ้าไตร ย่าม ๑๕ สำรับ ไตรย่ามเป็นของหลวงทั้ง ๓๐ สำรับ พระนางเจ้าพระราชเทวีทรงบริจาควัตถุเปนมูลค่าจตุปัจจัยถวายพระสงฆที่รับพระราชทานฉันรูปละ ๕ ตำลึง ทั้ง ๓๐ รูป เงิน ๗ ชั่ง ๔๐ บาท พระสงฆถวายอนุโมทนา อติเรก ถวายพระพรลา แล้วมีสดัปกรณผ้าขาว ๑๐๐ พับ เงินองค์ละ ๑๐๐ บาท

พระเจ้าอยู่หัวเสดจประทับทอดพระเนตรงิ้ว ที่น่าพระที่นั่งวโรภาศ งิ้วโรงนี้เปนงิ้วผู้หญิงของจีนเม่งฮวด เวลาบ่าย ๒ โมงเสศเสดจขึ้น

เวลาบ่าย ๕ โมง เสดจออกน่าพระที่นั่งวโรภาศ ทรงโปรยผลกัลปพฤกษ ๔๐๐ ผล ฉลาก ๓๐๐ พระราชทานพระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการ โปรดให้ทิ้งทานต้นกามพฤกษ ๔ พุ่มๆ ละ ๕ ตำลึง แล้วทอดพระเนตรงิ้วจนค่ำ

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสดจทรงจุดเทียนในพระที่นั่งวโรภาศพิมาน พระสงฆที่รับพระราชทานฉันเมื่อเช้าสวดพระพุทธมนตธรรมจักกัปปวัตนสูตร แล้วพระญาณไตรโลก^๖ ถวายเทศนากัณฑ์หลวง พระอาจาริยแสงวัดรอถวายเทศนากัณฑ์ของพระนางเจ้าพระราชเทวี พระราชทานผ้าไตร ย่าม วัตถุจตุปัจจัยเปนมูลค่าราคากัณฑ์ละ ๔๐ บาท เวลา ๕ ทุ่มเสศ เสดจขึ้น

มีการมโหรสพ งิ้วโรง ๑ หนัง ๒ โรง ญวนหก ไม้ต่ำสูง สิงโต มังกร ดอกไม้เพลิงต่างๆ

​วันที่รัชกาล ๗๑๔๒ วัน ๕ ๖ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๓๑ พฤษภาคม ๒๔๓๑)

วันนี้เปนวันตรงกับวันสิ้นพระชนมสมเดจพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน สมเดจพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณเพชรรัตน แลสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ สิ้นพระชนมมาครบปีในวันนี้ด้วย เปนสองสมัย เจ้าพนักงานเชิญพระอัษฐิสมเดจพระนางเจ้าสุนันทา แลสมเดจพระเจ้าลูกเธอ ขึ้นประดิษฐานในบุศบกที่พระที่นั่งวโรภาศพิมานด้วย

เวลาเช้า ๔ โมงเสศ เสดจออกทรงจุดเทียนนมัศการ พระอมราภิรักขิตถวายศิล พระสงฆวันนี้ในส่วนสมเดจพระนางเจ้าสุนันทาแลสมเดจพระเจ้าลูกเธอนั้น พระอมราภิรักขิตแลถานาอันดับวัดเสนาศนาราม ๒๐ รูป ส่วนสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ ในการสิ้นพระชนมครบปีนั้น พระปริยัติวงษาจาริยแลถานากับเจ้าอธิการในกรุงเก่า ๓๐ รูป รวม ๕๐ รูป พระราชทานฉันๆ แล้วสดัปกรณไตรทั้ง ๕๐ รูป สมเดจพระเจ้าอยู่หัวทรงทอด ๒๕ สมเดจพระนางเจ้า ๑๐ พระนางเจ้า ๑๕ จตุปัจจัยค่าส่วน ๓๐ รูป ๆ ละ ๕ ตำลึง ส่วน ๒๐ รูป ๆ ละ ๔ ตำลึง มีสดัปกรณรายร้อย วันนี้เติมอีก ๑๐๐ แล้วมีเทศนาในส่วนสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ กัณฑหลวง พระครูวัดกระษัตราธิราชถวายเทศนา กัณฑ์ของพระนางเจ้า พระอาจาริยปั้นวัดทองปุถวายเทศนา ทอดพระเนตรงิ้วจนบ่าย เสดจขึ้น

​วันนี้เมื่อเวลาสาย กรมหมื่นพรหมวรานุรักษ^๗ เสดจขึ้นมาในการทำบุญ ภอมาถึงพระที่นั่งก็โปรดให้ประโคมแตรสังฆพิณพาทย์ เพราะท่านเปนผู้ที่ไม่ใคร่ไปไหนแลไม่ใคร่เข้าวังแลไปไหนไม่ใคร่จะทันการงานด้วย แลเมื่อบ่ายสมเดจกรมพระทั้งสองพระองค์^๘ แลกรมหลวงเทวะวงษก็ขึ้นมาในการพระราชกุศลด้วย

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสดจออกทรงโปรย แลโปรดให้ทิ้งทานพุ่มกามพฤกษเหมือนเมื่อวานนี้ เวลาค่ำพระสงฆที่รับพระราชทานฉันเมื่อเช้านี้ทั้ง ๕๐ สวดพระพุทธมนตอนัตลักขณสูตร ครั้นสวดมนตจบแล้วมีเทศนาในสมัยสิ้นพระชนมสมเดจพระนางเจ้าสุนันทา ๒ กัณฑ์ กันฑ์หลวง พระมหาธรรมเวโคถวายเทศนา กัณฑ์ของสมเดจพระนางเจ้า พระมหาทิตินทโรถวายเทศนา เวลา ๒ ยาม เสดจขึ้น การมโหรสพทั้งปวงมีครบเหมือนเวลาวานนี้

วันที่รัชกาล ๗๑๔๓ วัน ๖ ๗ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๑ มิถุนายน ๒๔๓๑)

เจ้าพนักงานเชิญพระอัษฐิสมเดจพระนางเจ้าสุนันทา แลสมเดจพระเจ้าลูกเธอกลับจากพระที่นั่งวโรภาศ ยังคงอยู่แต่พระอัษฐิสมเดจพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์

​เวลาเช้า ๔ โมง พระเจ้าอยู่หัวเสดจออกพระที่นั่งวโรภาศในการพระสงฆรับพระราชทานฉัน พระสงฆวันนี้ พระอมราภิรักขิตแลถานา เจ้าอธิการในกรุงเก่าแลอันดับวัดนิเวศ รวม ๓๐ รูป ฉันแล้วสดัปกรณไตรแลถวายไทยทานแลสดัปกรณรายร้อยเท่ากันกับเวลาวันแรก เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ ทรงโปรยเหมือนวันก่อน

เวลาค่ำ มีสวดมนตแลมีเทศนาเหมือนกัน วันนี้เทศนากัณฑ์หลวง พระอาจาริยฟัก วัดธรรมิกราช กัณฑ์ของพระนางเจ้า พระมหาหนู วัดศาลาปูน การมโหรสพทั้งปวงมีพร้อมเหมือนวันก่อนมา เปนเสรจการพระราชกุศลเท่านี้

วันที่รัชกาล ๗๑๔๔ วัน ๗ ๘ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๒ มิถุนายน ๒๔๓๑)

วันนี้ตามโบราณวิธี นิยมว่า เปนดิถีพุทธสริรฌาปนกิจ คือวันถวายเพลิงพระสรีรธาตุแห่งพระสัมมาสัมพุทธ

เวลา ๒ ทุ่มเสศ พระเจ้าอยู่หัวเสดจพระราชดำเนินไปวัดนิเวศธรรมประวัติ นักเรียนในวัดนั้นร้องถวายไชยมงคล โปรดให้สมเดจพระบรมโอรสาธิราช ทรงแจกเงินอาจาริย แลนักเรียน แล้วเสด็จเข้าในพระอุโบสถ ทรงจุดเทียนนมัศการ แล้วเสด็จประทับน่าพระอุโบสถ โปรดให้มีการเดินเทียน แล้วเสดจประทับในพระอุโบสถ มีเทศนาธาตุวิภัชกถากัณฑ์ ๑ เทศยังไม่จบเสดจกลับ โปรดให้แจกเงินอุบาสิกาด้วย

​วันที่รัชกาล ๗๑๔๕ วัน ๑ ๙ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๓ มิถุนายน ๒๔๓๑)

วันนี้มีการแก้สินบน ซึ่งพระนางเจ้าพระราชเทวี พระอรรคชายาเธอ ทรงบนไว้เมื่อเจ้าจอมเอี่ยมป่วยอหิวาตกโรค โปรดให้แก้ที่พระที่นั่งวโรภาศพิมาน ได้แห่เทวะรูปซึ่งสมมุตว่าพระบรมรูปสมเดจพระเจ้าปราสาททองแต่เก๋งภัก กระบวนมีเสลี่ยงทรงเทวะรูปกั้นกลดกำมะลอแลกระบวนแห่ต่างๆ เบตเตลดที่กรมหมื่นประจักษจัดขึ้น ครั้นถึงน่าพระที่นั่งจึงเชิญเทวะรูปบนม้าหมู่ พระเจ้าอยู่หัวได้เสดจออกในเวลานั้นด้วย ทรงจุดเทียนทองเงินบวงสรวงแลมีงิ้ววันหนึ่งคืนหนึ่ง เสดจขึ้นเวลาเช้า ๕ โมงเสศ

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสดจออกทรงจุดเทียนสังเวยแล้วทอดพระเนตรงิ้วจนเวลา ๔ ทุ่มเสศ วันนี้มีลครชาตรีด้วย จะมีลครชาตรีไป ๕ วัน

วันที่รัชกาล ๗๑๔๖ วัน ๒ ๑๐ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๔ มิถุนายน ๒๕๓๑)

วันนี้เวลาเช้า มีลครไทย เวลาย่ำค่ำแล้ว เสดจออกพระที่นั่งวโรภาศ ทรงจุดเทียนบวงสรวงแล้วประทับทอดพระเนตรลคร พระสงฆเปนปลัดของพระพิศาลสมณกิจ ชื่อพระปลัดเกตวัดพระนอน เมืองเพชรบุรี เฝ้าถวายป้าน เวลายามเสศ เสด็จขึ้น

​วันที่รัชกาล ๗๑๔๗ วัน ๓ ๑๑ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๕ มิถุนายน ๒๔๓๑)

เวลาย่ำค่ำแล้ว เสดจออกพระที่นั่งวโภาศพิมาน ทรงจดเทียนบวงสรวงแลมีลครไทย เสดจประทับทอดพระเนตรลคร พระสงฆในกรุงเก่า ๔ รูป เฝ้าถวายป้าน จาน ชาม ต่างๆ เวลา ๔ ทุ่มเสศเสดจขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๑๔๘ วัน ๔ ๑๒ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๖ มิถุนายน ๒๔๓๑)

เวลาเช้า เจ้าพนักงานเชิญเทวะรูปแห่กลับไปที่เก๋งภัก แต่ยังมีลครชาตรีอีก ๒ วัน วันนี้พระเจ้าอยู่หัวไม่ได้เสดจออก

วันที่รัชกาล ๗๑๔๙ วัน ๕ ๑๓ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๗ มิถุนายน ๒๔๓๑)

เวลาย่ำค่ำแล้ว เสดจออกท้องพระโรงน่าประตูเทวะราชคัลไล เจ้านายข้าราชการเฝ้า พระนิเทศชลธี^๙ส่งโคมลอยใหญ่ มีดอกไม้เพลิงในนั้นด้วย ขึ้นมาถวาย โปรดให้พระชลยุทธ^๑๐ เข้าไปจุดในพระราชวัง เสดจขึ้นเวลายามเสศ

​วันที่รัชกาล ๗๑๕๐ วัน ๖ ๑๔ฯ ๗ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิ๒๑ศก ๑๒๕๐

(๘ มิถุนายน ๒๔๓๑)

วันนี้เสดจพระราชดำเนินกรุงเก่าเวลาเช้า ๓ โมงเสศ เสดจโดยเรือกลไฟชื่อเอดเดอแกมป์ เปนกระบวนข้างหน้า เสดจไปประทับวัดกระษัตราธิราช เวลาเช้า ๕ โมง เสดจขึ้นวัด นักเรียนในโรงเรียนพระอารามนั้นร้องโคลงถวายไชยมงคล อุบาสิกา อุบาสกมาถวายของต่างๆ โปรดให้แจกเงินทั้งนักเรียนแลอุบาสกอุบาสิกา เสด็จเข้าในพระอุโบสถ พระสงฆถวายไชยมงคล ทรงนมัศการ แล้วโปรดพระราชทานวัตถุปัจจัยแก่พระสงฆ ๓๒ รูป ๆ ละ ๔ บาท พระสงฆถวายอนุโมทนา เสด็จออกจากพระอุโบสถ ทอดพระเนตรสถานต่าง ๆ ในพระอารามแลทอดพระเนตรรูปสมเดจพระวันรัตซึ่งอยู่หลังพระประธานด้วย แล้วเสด็จกลับลงเรือพระที่นั่งล่องมาประทับที่ประรำซึ่งกรมการปลูกรับเสด็จที่ปากคลองท่อ ทรงพระราชยานเสดจไปตามลำคลองท่อ ประทับวัดมงคลบพิตร ทรงจุดเทียนนมัศการแล้วประทับอยู่ครู่หนึ่ง เสด็จไปวัดพระศรีสรรเพชร เสด็จขึ้นบนลานพระเจดียทรงนมัศการแลเสดจทอดพระเนตรที่ต่างๆ ในพระอารามนั้น แล้วเสดจต่อไป ถึงพระราชวังซึ่งมีปราสาทเก่า ๆ เหลือแต่ถาน ประทับที่ปราสาทซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างขึ้นบนเนินสรวมปราสาทเก่ายังไม่แล้วเสรจ เสด็จประทับที่บนนั้นทรงจุดธูปเทียนบูชาพระมหากระษัตร ซึ่งเสดจดำรงศิริราชสมบัติในกรุงเทพทวาราวดีศรีอยุทธยาโบราณทุกพระองค์ คือ ๑ สมเดจพระรามาธิบดี (อู่ทอง) เทียนทองเทียนเงิน ๒ สมเดจพระราเมศวร เทียนใหญ่ ๓ สมเดจพระบรมราชาธิราช ​เทียนใหญ่ ๔ เจ้าทองจันทร์ เทียนเล็ก ๕ พระรามราชาธิราชที่ ๑ เทียนใหญ่ ๖ สมเดจพระนครินทราธิราช เทียนใหญ่ ๗ สมเดจพระบรมราชาธิราชที่ ๒ เทียนใหญ่ ๘ สมเดจพระบรมไตรโลกนารถ เทียนใหญ่ ๙ สมเดจพระอินทราชา เทียนใหญ่ ๑๐ สมเดจพระรามาธิบดีที่ ๒ เทียนใหญ่ ๑๑ สมเดจพระบรมราชามหาพุทธางกูร เทียนใหญ่ ๑๒ พระรัษฎาธิราชกุมาร เทียนเล็ก ๑๓ สมเดจพระไชยราชาธิราช เทียนใหญ่ ๑๔ พระยอดฟ้า เทียนเล็ก ๑๕ สมเดจพระมหาจักรพรรดิ เทียนใหญ่ ๑๖ พระมหินทราธิราช เทียนใหญ่ ๑๗ สมเดจพระมหาธรรมราชา เทียนใหญ่ ๑๘ สมเดจพระนเรศวร เทียนทอง ๑๙ สมเดจพระเอกาทศรถ เทียนใหญ่ ๒๐ เจ้าฟ้าศรีเสาวภาคย เทียนเล็ก ๒๑ สมเดจพระเจ้าทรงธรรม เทียนใหญ่ ๒๒ พระเชษฐาธิราช เทียนเล็ก ๒๓ พระอาทิตยวงษ เทียนเล็ก ๒๔ สมเดจพระรามาธิเบศร (ปราสาททอง) เทียนใหญ่ ๒๕ เจ้าฟ้าไชย เทียนเล็ก ๒๖ พระศรีสุธรรมราชา เทียนเล็ก ๒๗ สมเดจพระนารายน์ เทียนเงิน ๒๘ พระธาดาธิเบศร (เพทธราชา) เทียนใหญ่ ๒๙ พระสุริเยนทราธิบดี (เสือ) เทียนใหญ่ ๓๐ สมเดจภูมินทรมหาราชา (ท้ายสระ) ๓๑ พระบรมราชาธิราชที่ ๓ (บรมโกษ) เทียนใหญ่ ๓๒ พระอุทุมพรมหาพรพินิต เทียนเล็ก ๓๓ พระบรมเอกทัศน์ (อนุรักษมนตรี) เทียนเกนใช้ ทรงสักการะเสรจแล้วเสดจพระราชดำเนินไปประทับเสวยที่ประรำบนเนินปราสาทเก่า มีราษฎรคนหนึ่งมาถวายจานเชิงอย่างเก่า โปรดพระราชทานเงิน ๓๐ บาท บ่ายโมงเสศ เสด็จไปวัดธรรมิกราช แลวัดราชประดิษฐานแล้วเสด็จวัดเสนาศนาราม นักเรียนร้องถวายไชยมงคล โปรดให้แจกเงินแล้วเสดจมาวังจันทรเกษม ลงเรือพระที่นั่งล่องกลับลงมาเวลาบ่าย ๓ โมงเสศ ถึงพระราชวังบางปอินเวลาบ่าย ๕ โมง