ไตรภูมิกถา ผูก ๙ (เลขที่ ๖๐๕๗)

เริ่มอังกา ถโดยหฺนากใด ๑๐๕๐๐ เยาชน โดยปริมณฑลเราบเขานันใส กใด ๑๕๗๔๐๐๐ เยาชน เนากเขัานันมีแมนำอันนึงชือวาสีทนฺดรสมุทฺธรเล้ามเราบ โดยกวางนำนันได ๑๐๕๐๐๐ เยาชนโดยฤกนำนันใด้ ๑๐๕๐๐๐ เยาชนนนแล โดยปริมณฑลเราบนันใด ๑๖๖๙๕๐๐ เยาชนแล เนากนำนันออกมามีภูเขาอันนึงชือว่าสุทสฺสน โดยสูง เริ่มอังกา ถาใดั ๕๒๕๐ เยาชนจมลงใตนำ กใด ๕๒๕๐ เยาชน โดยหฺนาใด ๕๒๕๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบเขานัน กใด ๑๖๖๙๔๐๐ เยาชน เนากเขานันมีแม่นำสีทนฺตรสมุทฺธเลามเราบ โดยกฺวางใด ๕๒๕๐ เยาชน โดยฤกกใด้ ๕๒๕๐ เยาชนแล ฯ เนากนำนันมีภูเขาอันนึงชือวาเนมินฺธร โดยสูงใด ๒๖๒๕ เยาชน จมลงใต้นำนันกใด ๒๖๒๕ เยาชน โดยหฺนากใด ๒๖๒๕ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบใด ๑๗๑๖๗๕๐ เยาชน เนากเขานันมีนำสีทนฺดรสมุทฺทรเลามเราบ โดยกฺวางนำนันใด้ ๒๖๒๕ เยาชน โดยฤกกใด ๒๖๒๕ เยาชน โดยเราบนันใด ๑๗๕๐๓๗๕ เยาชนแล ฯ เนากนำนันมีเขาอันนึงชือว่าวินนฺตก โดยสูงใด ๑๓๑๒ เยาชนแล ๔๐๐๐ วา จมลงในนำกใด ๑๓๑๒ เยาชน ๔๐๐๐ วา โดยหนากใด ๑๓๑๒ เยาชน โดยปริมณฑลเราบเขานันใด ๑๗๕๐๓๗๕๐ เยาชน เนากเขานันมีนำสีทนฺดรสมุทฺธรเลามเราบ โดยกฺวางนำนันกใด ๑๓๑๒ เยาชน ๔๐๐๐ วา โดยฤกได้ ๑๓๑๒ เยาชนแล ๔๐๐๐ วา โดยเราบนำนันใด้ เนากนำมีเขาอันนึงชือว่าอสฺสกณฺณโดยสูงใด ๖๕๖ เยาชน แล ๒๐๐๐ วา จมลงใตนำกใด ๖๕๖ เยาชน ๒๐๐๐ วา โดยหนากใด ๖๕๖ เยาชน ๒๐๐๐ วา โดยปริมณฑลเราบเขานัน เริ่มอังกา ถิใด ๑๗๕๑๙๗ เยาชนแล ๔๐๐๐ วา เนากเขานันเทียรเยามนําสมุทร แลมีแผ่นดินใหฺญอฺยู ๔ ดานแลกลางสมุทรนันมีแผนดินเลกอฺยูเราบใด ๒๐๐๐ โสดนำเราบแผ่นดินเราบเขาทังหฺลายนัน แลมีเขาจกฺกวาฬเปนกำแพงเลามเราบนำทังมวนนันแล ฯ แตเขาอสฺสกณฺณออกใปเถิงกำแพงจกฺกวาฬแลหวางนัน โดยกฺวางใด ๓๐ เยาชนแล ๖๐๐๐ วาโสด เขากำแพงจักรวาฬ โดยสูงใด ๘๒๐๐๐ เยาชน จมลงใต้นำใดั ๘๒๐๐๐ เยาชน โดยหฺนา กใด ๘๒๐๐๐ เยาชน ๚

แตแดนกำแพงจักรวาฬเถิงเขายุคนฺธร หวางกลางเปนหนทางพฺระอาทิตฺยแลพฺระจนฺธรแลพฺระนวเคราะห แลดารากรทังหฺลายแตงเทียวใปมาในหนทางวิถีใหเรารู้จักว่าปีแลเดิอนวันคืน แลให้รู้จักการณดีแลรายนัน แตแผนดินเรานีขึนใปเถิงพระอาทิตฺยเทียว โดยสูงใด้ ๔๒๐๐๐ เยาชน ๘๐๐๐ วา โสดแล พระจนฺธรเจ้านันเดิอนตำกว่าพฺระอาทิตฺย ๘๐๐๐ วาแล ฯ พฺระอาทิตฺย โดยกฺวางใด ๔๐๐๐๐๐ วา โดยปริมณฺฑลเราบใด้ ๑๒๐๐๐๐๐ วาแล พฺระจนฺธรด้วยกฺวางใดั ๓๙๒๐๐๐ วา ดวยปริมณฺฑลเราบใด ๑๑๗๖๐๐๐ วาแล แตกําแพงจกฺกวาฬมาเถิงแดนเข้ายุคนฺธร แลมีหนทางอันพระอาทิตฺยเดอนนัน ๓ ทาง ใหรูจักรดูทังหฺลาย ๓ ๆ ทางนึง ชือว่าโคนวิถีแล เมิอรดูหนาวพฺระอาทิตฺยเดอนฝายกำแพงจกฺรวาฬ คิอในเดิอน ๑๒ ฯ ๑ ฯ ๒ ฯ ๓ ฯ อันนีชือวาอชฺฌวิถีแล ๚ เมือรดูเรานเดอนทางกฺลางเดิอน ๔ ฯ ๕ ฯ ๖ ฯ ๗ ฯ ทางอันนึงชือนาควิถี เมือรดูฝนเดอนฝายอุตฺตรทิศคือเดิอน ๘ ฯ ๙ ฯ ๑๐ ฯ ๑๑ ถ้าแลว่าพระอาทิตฺยเดอนในหนทางอันชือว่าเคาณวิถีนัน ในหฺวางทางเคาณวิถีนัน โดยกฺวางใด ๔๓๓๗๒๕ เยาชนแล ในทีบนเปน ๓ ภาคฺยนันกฺวางใด ๑๔๔๕๗๕ เยาชน ภาคฺย ๑ เบืองทักษิณเราแล ใกฺล้กำแพงจักรวาฬชือวาพาหิรกขณฺฑลภาคฺย ซึงกฺลางชือมชฺฌิมมณฺฑลภาคฺยนึง เบืองอุดรทิสใกล้พฺระสุเมรุราช เริ่มอังกา ถีชืออุตฺตรมณฑล ฯ

ผิเมิอพฺระอาทิตฺยเดอนนาควิถีเยามเดอนในพหิรกมณฺฑลใสยัง เดอนในมชฺฌิมมณฺฑลนันในเดอน ๑๒ แต ๑๕ วัน เมิอพฺระอาทิตฺยบเหานเดอนในอุตฺตรสกคาบ หนทางอนชือวาอชฺฌวิถีนันโดยกฺวางใดั ๔๓๓๗๒๕ เยาชน ทีแบงเปน ๓ ภาคฺย แลภาคฺย ๑๔๕๗๕ เยาชน ภาคฺยเบองเบิองแตฝายกำแพงจักฺรวาฬชื่อ พาหิรกมณฺฑล ภาคฺย กฺลางชือมชฺฌิมมณฺฑล ภาคฺชืออุตรมณฺฑล ผิเมือพระอาทิตฺยเดอนอชฺฌวิถีนันเยามเดินในมชฺฌิมมณฺฑลทุกเมิอ ยังเดอไนพาหิรกมณฺฑล เมือเดิอน ๑๕ วัน เมือพฺระอาทิตฺยใปในอุตรมณฺฑลในเดิอน ๖ สิบ ๔ วัน เมือฝายหฺลังแตเดิอน ๗ ดฺวยหนทางนาควิถีนันโดยกฺลางใส ใด ๔๓๓๗๒๕ เยาชนนิแลบันเปน ๓ ภาคฺยแลภาคฺย ๑๔๔๕๗๕ เยาชน ภาคฺยเบิองทกฺสินชือพาหิรมณฺฑล ภาคฺยกฺลางชือมชฺฌิมมณฺฑล ภาคฺยเบิองตีนเนาน[๑] ชืออุตรมณฺฑล ผิเมิอพระอาทิตฺยเดอนในนาควิถีนัน เยามเดินในอุตฺตรมณฺฑลทุกเมิอ ยังเดอนในมชฺฌิชมณฺฑลในเดิอนสิบ ๑๕ วัน ฝายหฺลังแล เดิอน ๑๑ ทังเราดเดิอนบเหานเดอนในพาหิรกมณฺฑลสักคาบเลย ฯ กฺลาวด้วยมณฺฑลฝูงนี้ เยามกฺลาวด้วยวิถีเขาเองใส บฺมิได้กฺลาวในวิถีอันอื่น ฯ โดยยาวแหงหนทางทัง ๓ อน ชิงนกฺสตฺรทังหฺลายอยูใด ๙๐๐๐๐๐ แลหนทางแลทางนันมีนกกฺษตฺรอฺยูแล ๙ แล ๙ คือนนกฺขตฺตฤกษนันคืออุตรภทฺรเรวดิ ๑ อสฺสุณี ๑ ภรณี ๑ กฺริตฺติกา ๑ เราหิณี ๑ มิคฺคสิร ๑ อทฺร ๑ ปุพฺยพฺพสุ ๑ ดาว ๙ หฺมูนีแลอฺยูในอชฺฌวิถี ปุสฺส ๑ อลฺเลส ๑ มาฆ ๑ บุพฺพผลุล ๑ อุตฺตรผลณ ๑ หสฺฐ ๑ จิตฺร ๑ สฺลาสิก ๑ พิเหข ๑ ดาว ๙ หฺมูนีแลอยูในเคาณวิถี ฯ อนุราธะ ๑ เขสฺฐ ๑ ปุญฺสาธ ๑ อุตฺราสาธ ๑ สฺราพฺพณ ๑ ธนิสฺฐ ๑ สตฺตพิส ๑ บุพฺพภทุ ๑ ดาว ๙ หฺมูนี้แนอฺยูในนาควิถี ๚ หฺวางดาวหฺมูนันโดยใกฺลกันแลเยาชน ฯ ดาวอันชืออสฺสุนีนันมีวิมานแกัว ๕ อันอฺยูเรียงกัน ฯ นกฺษตฺรอันชือภรณีมีพิมานแกัว ๓ อัน ชุมกันด่งฺงเกานเสา ฯ ดาวอันชือกฺริตติกานันมีพิมานแกัว ๗ อัน ชุมกันอยู ฯ ดาวอันชือเราหินีนันมีพิมานแกัว ๔ อันเรียงกันดงฺพนม ดาวอันชือมิคฺคสิรนันมีวิมานแกัว ๓ อันเรียงกันด่งฺงเริอ ฯ ดาวอันชืออสฺเลส นันมีวิมานแกัว ๔ อันอฺยูชุมกัน ฯ ดาวอันชืออทฺระนันมีวิมานแกัวอันเดียว ดาวอันชือปนพฺพสุนันมีวิมานแกัว ๕ อันอยูเรียงกัน ดาวอัน ปุสฺสะนันมีวิมานแกัว ๔ อันอฺยูเรียงกันดังเรีอ ดาวอันนิงชือแปฺลัสนัน มีวิมานแกัว ๔ อันอฺยู ฯ ดาวอันชือมาฆนันมีวิมานแกัว ๔ อันอฺยูเรียงกัน[๒] ฯ ดาวอันชือบพฺพผลคุณนันมีวิมานแกัว ๒ อันอฺยูเรียงกัน ฯ ดาวชืออุตฺตรผลคุณมีวิมานแกัว ๒ อัน ฯ ดาวอันชือหสฺฐนันมีพิมานแกัว ๔ อันอฺยูชุมกัน ฯ ดาวอันชือจิตฺรนันมีวิมานแกัวอัน ๑ ฯ ดาวอันชือสฺวาตินันมีพิมานแกัวอัน ๑ ฯ ดาวอันชือใพสาขนันมีวิมาน ๒ อัน แกัว ๖ อันเปน ปริมณฺฑล ฯ ดาวอันอนุราธนันมีวิมานแกัว ๗ อันอฺยูเรียงกัน ฯ ดาวอันชือเชสฐะนันมีวิมานแกัวอัน ๑ ดาวอันชือมูละนันมีวิมานแกัว ๕ อันอฺยูเทียมกัน ฯ ดาวอันชือปุพฺพาเมาธนันมีวิมานแกัว ๔ อฺยอันอฺยูชุมกัน ฯ ดาวอันชืออุตฺตราเมาธนันมีวิมานแกว ๔ อันอฺยูเรียงกัน อันชือเมพฺพณฺณนันมีพิมารแกัว ๓ อันเทียมกัน ฯ ดาวอันชือธนิสฺฐนันมีวิมานแกัว ๔ อันชุมกันอฺยู ฯ ดาวอันชือสตฺตพิธนันมีวิมานแกัวอัน ๑ ฯ ดาวชือบุพฺพภทฺรนันมีพิมานแกัว ๒ อันเทียม ฯ ดาวอันชืออุตฺตรภทฺรนันมีวิมานแกัว ๒ อันเทียมกันฯ ดาวอันชือเรวดีนันมีวิมานแกัว ๔ อันชุมกัน ฯ ดาวฝูงนีแลเรียกชือว่าสงฺคาพิสนกฺษตฺร แลมณฺฑลเริยงกันใด ๒๗๐๐๐๐๐ เยาชน มณฺฑลอัน พฺระอาทิตฺย เดอนกใด ๒๗๐๐๐๐๐ เยาชน แมนวาเดอนในวิถีใด ฯ กฺดี มณฺฑลนันมิใหฺญบมิเนาย ๚

เริ่มอังกา ถูผิพระอาทิตฺยเสฺดจในอพฺภนฺตรวิถีมณฺฑลชันใน ใกล้เขัาพฺระสุเมรุราช เมิองบุพฺพพิ เทห ทฺวีปเบิองอมรเคายานทฺวีปใส พระอาทิตฺยเสฺดจในพาหิรกวิถีมณฺฑลชันเนากใกฺลกำแพงจักรวาฬแล ในชุมพูทฺวีปแลอุตฺตรกุรุทฺวีปใส พฺระอาทิตฺยเสฺดจขินเทิยมมณฺฑลในทามกฺลางเมิอพฺระอาทิตฺยเสฺดจด่งฺงนัน ในบุรพพิเทหทฺวีปนานค้าพลันรุง เมิอกฺลางวันใด ๑๘ นาที เมิอกลางคืนใด ๑๒ นาที แลในอมรเคายานทฺวีปโพนใสนานรุงพลันคำ เมิอกฺลาคืน ๑๘ นาที เมิอกฺลางวัน ๑๒ นาทีแล ฯ อันว่าชมฺพูทฺวีปแลอุตฺตรกุรุทฺวีป กฺลางวันแลกฺลางคืนเสฺมอนกัน เมิอกลางวัน ๑๕ นาทีจึงคำ เมิอกฺลางคืน ๑๕ นาทีจิงรุง ฯ เมิอพฺระอาทิตฺยเสฺดจในอพฺภนฺตรมณฺฑลกฺดี ในพาหิรกมณฺฑลกฺดี ในแผนดินอุตฺตรกุรุทฺวีปกฺดี ในชมฺพูทฺวีปกฺดีอันเราอฺยูนี้กด่งฺงกฺลาวนันในแผนดินบุพฺพพิเทหแลอมรเคายานทฺวีปนันแล ฯ ถาพฺระอาทิตฺยเสฺดจใปในหนทางเคาณวิถีนานคำ เพฺราะวา พฺระอาทิตฺยนานกลับเขาพฺระสุเมรุราช เพฺราะพฺระอาทิตฺยใปทางคดแล พฺระอาทิตฺย พลันลับเขาพฺระสุเมรุราช แลจิงพลันคำแลนานรุง แลเพิอด่งฺงนันให้พิจฺจารณาดูในตฺรีพิธมณฺฑล หากรูแลเหิยมวามีเมิอกฺลางคืนมาก แลนานรุงเมิอกฺลางวันมากแลนานคำ เพิอด่งฺงนันลางคาบ กฺลางวันกบกฺลางคืนเทากัน เพิอพฺระอาทิตฺยเดอนในมณฺฑลฝูงนี้แลเดิอน ๘-๙ เมิอสิ้นสงกฺรานฺต เดิอนแล้วยางเขาเดิอน ๘ แทนัน เดอนในยอดเขายุคฺคนฺธร คฺรันเมิอตฺรวันเทิยงเราเญียบหัวเจัาแลเราแล เมิอคฺรังนันกฺลางวัน ๑๘ นาที กฺลางคืน ๑๒ นาที ฯ อันวานีในวันสงกฺรานฺตแลวใส้ เถายจากเขายุคนฺธรวัน ๑ ในคฺรบวัน ๑ ด้วยใกลเขายุคนฺธรใด ๗๕๐๐ เยาชน ดูเงาเราออกจากตัวเราครึงนิ้วมือ ๑ ครังเถิง ๒ วัน พฺระอาทิตฺยเถายจากเขายุคนฺธรใด ๑๕๐๐๐ เยาชน เมิอตฺรวันเทิยงเราดูเงา เราคฺลาดออกจากตนใดนิวมิอ ๑ ฯ คฺรันวาเถิง ๓ วารกฺดี เคลือนโดยอันดับเถิง ๑๕ วารกฺดี พฺระอาทิตฺยขยดออกมาจากเขายุคนฺธรทุกวารโดยอันดับ คฺรันวาเถิง ๑๕ วัน ใกลเขัายุคนุธรใดั ๑๑๒๕๐๐ เยาชน เมิอตฺรวันเทิยง ดูเงาออกจากตัวเราใด ๗ นิว เริ่มอังกา เถกึง เถายมา ถฺวน ๒ วัน ถฺวน ๓ วัน ถฺวน พอเถิงเดิอน ๙ ดัวยว่าใกลเขัายุคนธรใดั ๒๒๕๐๐๐ เยาชน ดูเงาเราออกจากตัวเราใดฝาตีน ๑ แล เมิอดงฺงนันกฺลางวัน ๑๗ นาที กฺลางคืน ๑๓ นาที ถฺวน ๓๐ วัน พอถฺวนพอเถิงเดิอน ๑๐ พฺระอาทิตฺยใปใกฺลเขายุคนฺธรใด ๔๕๐๐๐๐ เยาชน พอเถิง มชฺฌิมมณฺฑลในนาควิถี ดูเงาเราคฺลาดออกจากตัวเขาสองฝ่าตีน เมิอด่งฺงนันกฺลางวันใด ๑๖ นาที กฺลางคืนใด ๑๔ นาที ถฺวน ๓๐ วันแล ฯ เมิอหฺนาเถิงเดิอน ๗ พฺระอาทิตฺยเถายคืนใกฺลจักรวาฬฟากโพนใดั ๑๑๒๖๐๐ เยาชน พอเถิงกฺลางอชฺฌวิถี เงาเราเถายคืนยังฝ่าตี ๑ เมิอด่งฺงนันกฺลางวันใด ๑๗ นาที กฺลางคืน ๑๓ นาที ถฺวน ๓๐ วัน เมิอหน้าพอเถิงเดิอน ๘ พฺระอาทิตฺยใปเถิงเจามเขายุคนฺธรด่งฺงเกา ด้วยใกฺลเขาจักรวาฬฟากโพนใด ๑๓๕๐๐๐๐ เยาชน ดูเงาเราบฺมิออกจากตัวเราเลยสักหยาด เมิอด่งฺงนันกฺลางวันได้ ๑๘ นาที กฺลางคืนใด ๑๒ นาทีแล ฯ ในวิถี ๓ อันนัน มีราศี ๑๒ อันโสด อันวาชือแหงราศี ๑๒ อัน คือว่า เมส ตฺรีกษฺภ เมถุน กรกฏ สิงฺค กงฺส ตุลฺล พิจิก ธนู มงฺกร กุมฺภ มิน แลราศีทีนักษตฺรอฺยูนัน โดยกฺวางใด ๒๒๐๐๐ เยาชนเทากัน พฺระอาทิตฺยใปในวิถีฝูงนันๆ แลวันเคลื่อนใปในวิถีนันแล ๗๕๐๐๐ เยาชน ตัวเงาเราในแผ่นดินนีคฺลาดนิวมือ ๑ เคลือนใปโดยอันดับนันใด ๓๐ วัน จิงข้ามพ้นจากราสี ๑ นึงใกลใด ๒๒๕๐๐๐ เยาชน ดูเงาเราในแผนดินนีคฺลาดใดฝาตีน ๑ เคลือนใปใด ๑๒๐ วัน โดยใกลใด ๙๐๐๐๐๐ เยาชนจิงพ้นวิถีแล อันด่งฺงนันว่าพ้นรดูนึงแล ฯ อันว่ารดูนันมี ๓ รดู ๑ มีรดูหนาว อนิงรดูเราน อนงรดูฝน แลรดูนันมี ๔ เดิอน ทัง ๓ รดูด้วยกันเปนปี ๑ แล ฯ ถ้าว่า พฺระอาทิตฺยใปในเคาณวิถีเบืองทักษิณเรา เมิอนันว่าเปนหนาวแล ในเคาณวิถีนันมี ๔ เดิอน ๑๒ ฯ ๑ ฯ ๒ ฯ ๓ แล ถาพฺระอาทิตฺยขามพ้น เริ่มอังกา ไถเคาณวิถีวันใด พ้นรดูหนาววันนันแล ๚

ผิสงกฺรานฺตเข้าเดิอน ๔ วัน ๑ พฺระอาทิตฺยเถายจากกำแพงจกฺกวาฬในวันนัน ถ้าแลพฺระอาทิตฺยเดอนในอชฺฌวิถีซึ่งเหนือหัวเรา เมิอนันว่าเมิอเรานแล ในอชฺฌวิถีนันมี ๔ เดิอน คือเดิอน ๔ ฯ ๕ ฯ ๖ ฯ ๗ นันแล ผิพฺระอาทิตฺยขามพ้นอชฺฌวิถีวันใด ว่าพ้นเมิอเรานนันแล พฺระอาทิตฺยใปในนาควิถีเบืองอุดรเรา เมิอนันว่าเมิอฝนแล ในนาควิถีนัน ๔ เดิอน คือ เดิอน ๘ ฯ ๙ ฯ ๑๐ ฯ ๑๑ นันแล ผิพฺระอาทิตฺยขามพ้นนาควิถี คือว่าจากตุลแลมาในพิจิกนันแล ถิงเดิอน ๑๒ วันใดว่าพ้นเมิอฝนวันนันแล สงฺกฺรารเขัาเดิอน ๘ วัน ๑ พฺระอาทิตฺยเถายจากเขัายุคนฺธรคืนมาวันนันแล ฯ พฺระอาทิตฺยด่งฺงนันเราบเขัาพฺระสุเมรุราชพอใด้ขวบปี ๑ จิงครบทีเก่าแล เหฺยิยมว่ามีเมิอหนาวเมิอเรานเมิอฝน พฺระอาทิตฺยใส เหฺยิยมว่าเมิอใปเคาณวิถีนันหฺนาวแลยังมีเมิอเรานบาง เพิอวาวัวนี มักเรานมีเมิอมักเอฺยน ฯ เหฺยิยมว่าใปอชฺฌวิถีเรานเพิอแพะ บฺมิมักนำสักคาบเยามเรานแล ๚เหฺยิยมว่าใปในนาควิถีนัน มีฝนเพิอนาคมักนำ ฯ พฺระอาทิตฺยอฺยูในวิมานแกัวผลิกรตน รสฺมีพฺระอาทิตฺยประดุจด้วยวิมานนันแล เรานยิงเรานเพิอด่งฺงนันแล ฯ พฺระจนฺทอฺยูในวิมารเงิอนแลวิมานแกัวมณีรตน แลยิงเอฺยนเพฺราะด่งฺงนันแล พฺระอาทิตฺยให้เห็นเสางทฺวีปแท้ ในทฺวิป ๑ ยังเห็นสเนายใดครึงนันกมืด แลเห็นนันด้วยรสฺมีพฺระอาทิตฺยเสางนันใด ๑๓๕๐๐๐๐ เยาชน ทีมืดนีใด ๓๐ นาที ขฺวางรอบรสมีพฺระอาทิตฺยนันแล ฉายาทีนันใปใด้ ๔๕๐๐๐ เยาชนแล ๚

เมิอตฺรวันออกในแผนดนเราอฺยูนี้ เปนตฺรวันเทิยงในบุพฺพพิเทหแลเปนตฺรวันตกแหงอุตฺตรกุรุเปนเทิยงคืนในอมรเคายานทฺวีป ฯ ถ้าตฺรวันออกในบุพฺพพิเทหเปนตฺรวันเทิยงในอุตฺตรกุรุเปนตฺรวันตกในอมรเคายานทฺวีปแลเปนเทิยงคีน ในชมฺพูทฺวีปเรัาอฺยูนีแล ฯ ถ้าตฺรวันออก เริ่มอังกา โถอุตฺตรกุรุ เปนตฺรวันเทิยงใบอมรเคายานทฺวีปนี้เปนตฺรวันตกในแผนดินเราอฺยูนีแล เปนเทิยงคืนในบุพฺพ พิเทหะแล ๚ ถาแลตฺรวันออกในอมรเคายานทฺวีป เปนตฺรวันเทิยง แผ่นดินเราอฺยูนี เปนตฺรวันตกในบุพฺพพิเทหเปนเทิยงคืนในอุตฺตรกุรุแล อันวารุงแลคำมีอฺยูเปนด่งฺงนีแล ฯ สวนวาเหนเปนเดิอนเพงแลดับนันใส คือพฺระอาทิตฺยใปฝายพฺระเมรุขางนึง แลพฺระจนฺทรอฺยูฝายพฺระเมรุขาง ๑ แลโดยใกลกันใดั ๑๓๕๐๐๐๐ เยาชน ดูรสฺมีเหนแทเราบปริมณฺฑลด่งฺงนันว่าพฺระจนฺทรเพงบูณฺณแล ฯ เดิอนแรมคำ ๑ พฺระอาทิตฺยขฺยดเขามาใกฺลพฺระจนฺธร แลพฺระจนฺธรใปเถิงพฺระอาทิตฺยใกฺลัเขัาใดั ๑๒๖๐๐๐๐ เยาชน แลรสฺมีพฺระอาทิตฺยมากกวาพฺระจนฺธร รสฺมีพฺระอาทิตฺย รสฺมีพฺระจนฺธรเนายนึงฝายหฺนาได้ ๒๖๑๓๓ เสาก ๑ แล ๘ นิว วิมานพฺระจนฺธรหากบังพฺระจนฺธรเอง จิงเหนเปนแวง แลบางฝายหฺนา เพิอด่งฺงนันเรัาเหนพฺระจนฺธรนันบฺมิใดกลมด่งฺงเพงเลย ด่งฺงนันเรียกว่าเดิอนแรมค่ำ ๑ แล ฯ คฺรันเถิง ๒ คำ พฺระอาทิตฺยถฺดเข้ามาใกฺล้พฺระจนฺธร ยังใกฺลกันใดั ๑๑๗๐๐๐๐ เยาชนแล รสฺมีพฺระอาทิตฺยมาบังพฺระจนฺธร เยียแวงกฺวาเกาเลาใดั ๒๒๖๖ วา กับ เสางเสาก คืบ ๑๐ นิว ด่งฺงนันว่าเดิอนแรม ๒ ค่ำแล ฯ คฺรันวาเถิง ๓ คำ พฺระอาทิตฺยถฺดเขัาใกฺลพฺระจนฺทรยังใกฺลใดั ๑๐๘๐๐๐๐ เยาชน รสฺมีพฺระอาทิตฺยเรงบังพฺระจนฺธรเข้ากฺวาเกาเรงเวงใดั ๗๘๓๙๙ วา ๓ เสาก ๓ นิว ดงฺงนันว่าเดิอนแรมคำแล ฯ โดยอันดับกับด่งฺงกฺลาวมาแล้วนี้ใปเถิง ๑๔ คำ พฺระอาทิตฺยถดเขามาจะใกล้พฺระจนฺธร ยังใกฺลใด ๙๐๐๐๐ เยาชนใส เงาพฺระอาทิตฺยเรงมาบังพฺระจนฺธร กยังเห็นแตเนาย ๑ พฺระจนฺธรเนายตฺรวันออกแล ด่งฺงนันเรียกว่าเดิอนแรม ๑๔ คำแล ๚ คฺรันเถิง ๑๕ วัน พฺระอาทิตฺยจิงทันพฺระจนฺทร รสฺมีพฺระอาทิตฺยเงาพฺระจนฺธรแล บฺมิใดัเหนพฺระจนฺธรเริ่มอังกา เถาเลย ด่งฺงนันเรียกว่าเดิอนดับแล ๚

เมิอเดิอนออกใหมขึนคำนึง พฺระอาทิตยคฺลาดพฺระจนฺธร ใปัทีดับนันใกฺลออกใดั ๑๐๐๐๐๐ เยาชน พฺระจนฺธร ถดใปัโดั ๑๐๐๐๐๐ เยาชน เหน พฺระจนฺธรเนาย ๑ ฝายตฺรวันตก ใหฺญ ๒๖๑๓๓ วา เสาก ๘ นิว ด่งฺงนันจากเดิอนแลเหนเดิอนออก ๒ วัน พฺระอาทิตฺยใปใกล พฺระจนฺธรใด ๒๐๐๐๐๐ เยาชน พฺระจนฺธรกถดใปใด ๒๐๐๐๐ เยาชน เหนพฺระจนฺธรเรงใหฺญโดยอันดับนันด่งฺงกลาวเกานนันแล เดิอนออก ๓ วัน พฺระอาทิตฺยใปพ้นพฺระจนฺธรใด ๓๐๐๐๐๐ เยาชน พฺระจนฺธรถดใปัใดั ๓๐๐๐๐ เยาชน เดิอนเรงใหฺญโดยอันดพฺพดังนันใปเถิง ๑๔ วัน พฺระอาทิตฺยใปใกลพฺระจนฺธรใด ๑๓๕๐๐๐๐ เยาชน พอลับเข้าพฺระสุเมรุราชอฺยูซึงกันดังฺงนันวาเดิอนเพงบูณฺณแล อุปมาด่งฺงฤๅ แลว่ารสฺมีใปงำด่งฺงนัน พฺระจนฺธรอุปมาด่งฺงปฺรทิป อันมีนำมันสวน ๑ แลปฺรทิปอันมีนำมันเนายตามใปหนทางเมิอเดิอนมืด กเรองรสฺมีเหนปริมณฺฑลพฺระอาทิตฺย ๒ ใสอุปมาด่งฺงปฺรทีปใหฺญ แลมีนำมันใดัพันสวนใส ปฺรทีปกใดพัน ๑ แลตามในทีตระหลาด[๓] ด้วยใปกฺลางหนทาง แลปฺรทีปอันหใญใปทัวปฺรทีปอันเนายนันแลทันเถิงใดรสฺมีอันเนายกหาย แตนันด่งฺงพฺระจนฺธรอันงามพรณด่งฺงนันบางแล เหิญยฺมวาพฺระอาทิตฺย ผิว่าปฺรทีปใหฺญกับด้วยปฺรทีปเลกอฺยูด้วยกันเมิอใด แลว่ารสฺมีปฺรทีปเลกนันบเหานเหบเลย กกฺลายเปนรสฺมีปฺรทีปใหฺญ นันใปสินแล ฯ อนึงดูพฺระจนฺธรกับพฺระอาทิตฺยใปใกลกันนันแล เหฺญิยฺมว่าพฺระอาทิตฺยเรวกวาพฺระจนฺธรใส เมิอมาโดยทักขิษิณาวฏฺฌทังสงฺคพีสนักษตฺรอันอฺยูในทฺวาทสราสี ใปเปนบริวารพฺระอาทิตยแล พฺระอาทิตยแลพฺระจนฺธรเองทังราศีวิถีราสีเดิอน เวียนประทกฺษิณพฺระสุเมรุราช บเหานคฺลาดกันเทาเสนผมเลยสักคาบ เทาแตพฺระอาทิตฺยพฺระจนฺธรกับแลดาว ๖ ดวง คือดาวพฺระอังคาร แลพุทธ พฺระหสฺบดี สุกฺร เสาร เกตุอันพฺระนพฺพเคราะหหากรูคลาดกันใส ใปในทักขิณาวฏนัน พฺระอาทิตยเดอน เริ่มอังกาถํใปเร็วกว่า พฺระจนฺธรพ้นพฺระจนฺธรแลวันล ๙๐๐๐๐ เยาชน รฺรกสงคาพีสใปเร็วกว่า พฺระอาทิตฺยแลวันล ๗๕๐๐ เยาชน ฝูงสัตฺวอฺยู่ใน ๔ ทฺวีปอันมีในจกฺรวาฬนี้ เยามอาศัยแก่พฺระอาทิตฺยพฺระจนฺธรนีแล จิงรูจักว่าวันแลคืนปีแลเดิอนแล ฯ ฝูงมนุสฺสอฺยูใน ๓ ทฺวีปพัน เยามเอาหัวเนานใปสู่จักฺรวาฬ แลเอาตีนมาสูพฺระสุเมรุราชด่งฺงเรานีบางแล เพิอด่งฺงฤๅ แลใปดุจกันด่งฺนัน เหียมว่าด่งฺงนี เมิอพฺระอาทิตยพิงขึนใส ฝูงคนแลดูพฺระอาทิตฺยฝายมือขวาขึ้นชือวาทักษิณหัตถอฺยู ฝ่ายจกฺกวาฬ มือซายชืออุตฺตรหัตถอฺยูฝายเขาพฺระสุเมรุราชด่งฺงนัน เหียมวาเอาหัวใปสู่จักรวาฬ แลเอาตีนมาสูพฺระสุเมรุด่งฺงนัน เพิอด่งฺงนันด้วยประการน้นแล ฯ แผนดิน ๔ อันนี้ อฺยู ๔ ด้านพฺระสุเมรุราช แผ่นดิบบุพฺพพิเทหอฺยูตฺรวันออกพฺระสุเมรุราช โดยกวางใด ๗๐๐๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบ ๒๑๐๐๐ เยาชน แผนดินอุตฺตรกุรุทฺวีปเบืองตีนเนานพฺระสุเมรุราช โดย กฺว้างใด ๘๐๐๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบใด ๓๒๐๐๐ เยาชน เปน ๔ มุมแล ฯ แผนดินอมรเคายานทฺวีป อฺยูเบืองตฺรวันตกพฺระสุเมรุราช โดยกฺวางใด้ ๙๐๐๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบใด ๒๒๕๐ เยาชน เพิอเปนอฒจนฺธรแล ฯ แผนดินชมฺพูทวีปอฺยูเบิองหัวเนานอันเราอฺยูนี้ โดยกฺวางใด ๑๐๐๐๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเฺราบใด ๓๐๐๐๐ เยาชน เมิอบนแผ่นดินใหฺญทัง ๔ อันนี้แล มีแผนดินเลกเลามเราบแล แผนดินใหฺญแล แผนดินเลก ๕๐๐ เยาชน แลแผ่นดินเลก ๔ อันซึ่งอฺยูหวางกฺลางทฺวีปใหฺญ ๔ อันนี้ เรียกวายุปรทฺวีป โดยกฺว้างแลอันแล ๑๐๐๐ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบใด ๓๐๐๐ เปนเมืองแหงพฺระญาคฺรุทฺธอฺยู ๚

แผ่นดินชมฺพูทฺวีปอันใด ๑๐๐๐๐ เยาชน แลเปนทีเขางมนุสฺสเราอฺยูนีใด ๓๐๐๐ เยาชนแล แตนำถวมเปนทเลเสียนันใปใด ๔๐๐๐ เยาชน แตเปนทิป่าเสิย คือปาพฺระหิมฺมพานฺตใด ๓๐๐๐ เยาชน แลในปาพฺระหิมฺมพานฺนันสนุกนินักหฺนาแล อันว่าเขาพฺระหิมฺมพานนันโดยสูงใด ๕๐ เยาชน โดยใหฺญใดั ๒๕๐๐ เริ่มอังกา ถะเยาชน แลมีเยาดใด ๘๔๐๐๐ เยาด แลในตีนเขาพฺระหิมฺมพานฺตนัน มีใม้หวาต้นนึงใหฺญเปนทีในฝังนำชือสีทานที โดยใหฺญต้นหวานันออมเราบใด ๑๕ เยาชน แตดินขินใปเถิงคาคบสูงใด ๕๐ เยาชน แตคาคบขินใปเถิงเยาด ๕๐ เยาชน แลคาคบขางตฺรวันออกมาเถิงขางตฺรวันตกโดยใกฺลใด ๑๐๐๐ เยาชน แตปลายคาคบฝ่ายตีนเนาน[๔]ใปเถิงคาคบฝ่ายหัวเนาน[๕]ใด ๘๐๐๐๐๐ วา แตเราบใด้ ๒๔๐๐๐๐๐ วา แลเดากวานันงามนักหฺนา แลมีกฺลิ่นเหามนัก แลลูกวานันโดยใหฺญเทาเกฺลางอันใหฺญแลหินหฺวานด่งฺงนำผึง อันว่าลูกเหามนันถาวาตกถูกตัวๆ นันเหมมด่งฺงเหามนำกฺรฺตด่งฺงแกนจนฺธรนัน ถายืนมือลวงเข้าใปในเนือวา พอสุดแขนจึงเลดในวา แลฝูงนกกินลูกใม้วานัน นกลางตัวใหฺญเทาชางสาร ลางตัวใหฺญเทาเริอน ลูกวานันหลนตกลงทัวทังเราบต้นนัน ๚ สฺวนวาลูกอันเปนในคัาเบิองตีนเนัานนันแลตกลงในทานทีกเปนเหฺยิอแกฝูงปลาในนำนัน ยางลูกวาอันตกลงนับกฺลายเปนเทางสุกชือชมฺพูนุท ลำปาใม้หวานันใปเบิองหนา มีมขามเปามลูกใหฺญนัก แลกินมีรดดีนัก ลำปามขามเปามใปเบิองหฺนามีป่าสหฺมอ แลลูกสหฺมอนันกินหฺวานด่งฺงนำผิง ลำปาสหฺมอนันใปเบิองหฺนา มีแมนำใหฺญ ๗ อัน ถัดนำใปเบิองหฺนามีป่าใม้วารสาหวานด่งฺงนำผึ้งแล ฯ หฺมูใม้นันโดยกฺวางใดแล ๔๐๐๐ วา ถัดนันใปมีปาใมนารีผล แลวาลูกใมนันงามนัก ด่งฺงสาวอันพึงใหฺญใด ๑๖ ปี แลฝูงผู้ชายใดเหนกมีใจรักนัก คฺรันว่าลนตกลง ฝูงนกกลุมกินด่งฺงหฺมีกินผิง แลผาใมฝูงนันเบิองตฺรวันออกรีใปเถิงแม่นําสมุธฺรเบิองตฺรวันตกนันรีใปเถิงแมนำใหฺญ ๗ อันนันแล โดยกฺวางใดแล ๑๐๐๐๐๐ วา ถดแมนําในเบิองหฺนามีปา ๖ อัน อนึงชือกุอรภ ปาอันนึงชือเการภ ปาอันนึงชือมหาพิเทห ปาอันนึงชือตปันทล ปาอันนึงชือเสาเมาเลฺาล ปาอันนึงชือใชยเยต แลวาปาฝูงนีเทียรเยามคนผู้ นักธมฺม[๖] อฺยูใส ปลาเนิออันหากตายเอง เขาจิงกินแล ปาอันนันมีทฺรายจามจุรีอฺยู เริ่มอังกา ทมากนัก ฝูงคนทีอฺยูแหงนัน เขาเทียรเยามหางจามจุรีมามุงเรือนอฺยูแล แลฝูงค่นทีอฺยูแหงนันเขาบเหานรูทำใรใถนากินเลย อันฺว่าเขัาแลถัวหากเปันเปันเองบฺมิยากใจเขัาเลย เขัาแลถัวนันกินหฺวานด่งฺงนำผึง ถัดนปานันเขัาใปมีปาใม้มขฺวิต แตพณใมอันมีในหิมพารนันกินหฺวานแลมีรสทุกฺขอัน ๚

ในพฺระหิมพานนันมีแมนําใหฺญ ๗ อันๆ นึงชืออนพฺพดาษศ อันนึงชือกนฺธมุนฺธสฺระ อันนึงชือรตนกศฺระ อันนึงชือกุณาลสฺร อันนึงชืออันฺวากินีสฺระ อันนึงชือพลิปฺปาสฺร แลว่านํ้า ๗ อันนี้เทากัน โดยกฺวางกฺดีฤกกฺดี มณฺฑลเราบกฺดี เทากันทุกอันแล โดยกฺว้ฃางใด ๔๓๒๐๐๐ วา โดยฤกใด ๔๓๒๐๐๐ วา โดยมณฺฑลเราบใด ๑๒๙๖๐๐๐ วา แลนำอันชืออนพฺพปศฺรนันมีภูเขา ๕ อันเลามเราบ เขาอันนึงชือสุทสฺสนกุฏ เขาอันนึงชือจิตรกูฏ เขัาอันนึงขือกาลกูฏ เขาอันนึงชือคนฺทมาทนกูฏ เขาอันนึงชือใกฺรลาศ แลเขาทังหฺลาย ๕ อันนีโดยสูงแลอันแลอันใด้ ๒๐๐ เยาชน แลเขาอันนึงชือสุทสฺสนกูฏนัน เทียรเยามเทางแลเลามนพฺพดาบศฺระอฺยูด่งฺงกำแพงโดยหฺนาใด ๔๐๐๐๐๐ วา เลามมาในสฺระด่งฺงปากกา แลเขาอันชือจิตฺรกูฏนันเทียรเยามแกัวสัตตพิธรัตนะ แลเขาอันชือกาฬกูฏนันเขียวด่งฺงเดากอังชัน แลเขาอันชือคนฺธมาทนกูฏนันเทียรเยามแกัว อันชือมสาลรตน กฺลวในเขัานันด่งฺงถัวสแตกแลราชมาศพรณฺณไมทีเกอดในเขานัน ลางต่นรากเหาม ลางต่นแกนเหาม ลางต้นเยาดเหาม ลางต่นเปฺลือกเหาม ลางตนลำเหาม ลางตนเดากเหาม ลางตนลูกเหาม ลางต่นใบเหาม ลางต่นยางเหาม แลวาใมในเขานันเหาม ๑๐ สิงด่งฺงกฺลาวนีแล ใม้ทังหฺลายนัน เทียรเยามเปนยา แลว่าเชือกเขาเถาวันอันมีในเขานันเทียรเยามมีทุกสิง แลเทียรเยามเหามอฺยูทุกเมิอบฺมิรูวายรศเลย จิงเรียกว่าคนฺธมาทน เพิอด่งฺงนัน แลเขานันเมิอเดิอนดับแลรุ่งเรืองชัชวาลอฺยูด่งฺง ถานเพฺลอง ถ้าเมิอเดิอนเพงเรืองอฺยู ด่งฺงใฟใหฺมป่าแล เริ่มอังกา ทาใหม้เมิองแล ภูเขานันมีถำ แลคูหาเทียรเยามเปนทีอฺยูแหงพฺระปจฺเจกเพาธิเจ้าทังหฺลาย ทีปากปฺรตูคูหานเทางนัน มีใมต้น ๑ ชือมกช สพฺพตน โดยสูงใด ๖ เยาชน โดยใหฺญใดเยาชน ๑ เดากใม้อันมีในนำกฺดี บนบกกฺดี เยามบาในหนาไบนัน เมิอพฺระปตฺเยกพุทฺธิเจ้าใปอฺยูในคูหานันเมิอใดใส แลมีลมอันนึงชือสมารวาต แลพัดเดากใมนันเข้ามาเราบเหฺนือแท่นแกัวอันมีในคูหานัน แลเปนเคฺริองบูชาพฺระปจฺเกเพาธิเจ้าแล คฺรันว่าเดากใมเหิยว จิงมีลมอันนึงชือสมชฺชนวาศพัดเอาเดากใมนันใปเสิยให้สิน แลลมอันชือว่าสมารวาศพัดมาเราบด่งฺงเกา เปนเคฺริองบูชาพฺระปจฺเจกเพาธิเจ้าด่งฺงนันทุกคาบ ฯ เขาอันชือไกฺรลาศนันเทียรเยามเงิอน แลเขาฝูงนันโดยใหฺญแลสูงเทากันทุกอันแลเขัาทังหฺลายนันเยามคอมใปอนพฺพดาษศฺรนันอฺยูด้วยอำนาจอานุภาพฺพแหงนาคราชแลฝูงเทพยดา ใหฝนตกแหงนันทังแม่นำใหฺญ แลแม่นำเลก อฺยูแตหฺวยแตเขาใปอฺยูอเนาพฺพดาษศฺรนัน บเหานรูบกเลยสักคาบ อันว่าพฺระอาทิตฺยพฺระจนฺทรใปลวงฝายเงายังแหงอนพฺพดาษศฺรนัน ผิใปลฺวงชือ[๗] กฺดีกมิใดเสางอนพฺพดาษศฺรเสางอนพฺพดาษศฺรนันเลย นำนันศยนักหฺนา กมาเรียกชืออนพฺพดาษศฺร เพิอด่งฺงนัน แลอนพฺพดาษศฺร มีทา ๔ อันแล ในทาทีลงอาบนำมีบันใดเทางปฺรดับนิด้วยแกัว แลมีขดานสิลาแก้วเรางขางใตเราบเกฺลิยงเพิยงงาม[๘] แลนำนันใสนักหฺนาเหนเงาปลาแลใต้นำนันใสงามดั่งแก้วผลึกรัตน แลทานึงฝูงเทพยดาผูชายลงอาบ ทานึงฝูงเทพยดาผูหญิงลงอาบ ทานงพฺระปจฺเจกเพาธิลงอาบ ท่านึงฤๅษีสิทฺธิวิชาธรทังหฺลายลงอาบ ปากเข้าอันอฺยูฝายอเนาดาตสฺระมี ๔ ทิสโดยทิสใหฺญ ทิส ๑ ด่งฺงหฺนาสิงห ทิส ๑ ด่งฺงหนาช้าง ทิสนึงด่งฺงหนามา ทิส ๑ ด่งฺงหนาวัว แลวานําอเนาดาดศฺรใหฺลออกขางปากวัวใส ฝั่งนำนันมีวัวมาก นำอันใหฺลออกมานันใปเบืองตฺรวันออกใหฺลเวียนเราบอเนาดาดสฺระเลามเราบ แล้วนำนันจิงใหฺลใปข้างอีสาณตกเบืองตน สมุทรนำอันใหฺลออกเบืองตีนนอน ใหลเวียนเริ่มอังกา ทิราบอเบาตฺพดาษฺศฺร ๓ เราบ แล้วใหฺลใปหน้า จิงมาคบกัน[๙] ด่งฺงกฺลาวเกานนีแล จิงใหฺลใปขางพายัพออกใปเถิงนำสมุทร นำอันใหฺลออกเบืองตฺรวันตก ใหฺลเวียนเราบอเนาดาดสฺระ ๓ เราบ แล้วจิงใหฺลใปในหรดี ออกแม่นำสมุทร นำอันใหฺลเบืองหัวเนาน ใหฺลเวียนเราบอเนาดาดสฺระ ๓ เราบ ชืออาวฏคงฺคา โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา ใหฺลใปเบืองหัวเนานใปโดยใกลใด ๔๘๐๐๐๐ วา ชือกนฺหคงฺคาใปต้องภูเขาอันนึงกพุงขินเบิองบนใด้ ๖๐ เยาชน โดยกฺลมใด้ ๖๐๐๐ วา ชืออากศคงฺคา ตกล่งเหฺนิอสิลาอันนึงชือติยคนท ๒ ปาสาณ เปนสฺระใหฺญอันนึงแหงนัน โดยใหฺญใด ๕๔ เยาชน ชือติยังคฬเปากขรณี นำหักฝังนำติยังคนฺธเปากขรณีนันใปแตสิลาโดยใกฺลใด ๔๘๐๐๐๐ วา ชือพหันฺธคงฺคา นำนันจิงใหฺลตกสิลาใปใกฺลได้ ๔๘๐๐๐๐ วา ชืออุมงฺคคงฺคา แลใหลัใปต้องภูเขาอันนึงชือพิชฺฌนติรจฺฉานบรรพต นำนันจิงพุ่งขินเหนือแผ่นดินขินเปนแม่นำ ๕ อันด่งฺงนิวมือ ชือปญฺจมหานที อันนึงชือคงฺคา อันนึงชือยมนา อันนึงชืออจิรวดี อันนึงชือมหี อันนึงชือสรภู นำนันใหฺลมาในเมืองคนแลออกแม่นำสมุทรหว่างกฺว้างแม่นำฝูงนันมีสระใหญแลอันแลอันโดยกฺว้างสระนันใด้ ๔๒๓๒๐๐๐ วา ในหว่างสระฝูงนัน แตบ่มีโสส บ่มีแห้ง[๑๐] แลนำนันใสงาม โดยกฺว้างใด ๒๐๐๐๐๐ วา เนากนำนันมีบัวขาวโดยกฺว้าง แลเนากบัวขาวนันมามีบัวแดงนันโดยกฺว้างใด ๔๐๐๐๐ วา เทากันกับบัวขาว เนากบัวแดงนันมีเดากกมุทขาว โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากกมุทขาวนันมีป่ากมุทแดง โดยกฺว้างใด้ ๔๐๐๐ วา เนากกกมุทแดงนั้ง มีป่าอุบลขาวโดยกฺว้างไดั ๔๐๐๐ วา เนากป่าอุบลขาวนันมีอุบลเขียวกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าอุบลเขียวนันมีป่าเข้าสาลีขาว โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าเข้าสาลีขาวนันมีป่าเข้าสาลีแดงกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เริ่มอังกา ทีเนากเข้าสาลีแดงนันมีป่า แตงชแลง[๑๑] มีลูกโตเทาใหใหฺญ โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าแตงชะแลงนันมีป่านำเต้า กฺว้างได้ ๔๐๐๐ วา เนากป่านำเต้านันมีป่าแตงจิง โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าแตงจิง[๑๒] นันมีป่าอ้อยลำเทาต้นหมาก โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าออยนันมี ป่ากฺล้วยแลมีลูกเทางาชางสาร โดยกฺว้างได้ ๔๐๐๐ วา เนากป่ากฺล้วยนันมีป่าขฺหนุนลูกใหฺญเทาตุ่มอันจุน้ำใด ๖๐ กัลออม โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา เนากป่าขนุนนันมีป่ามมฺวง โดยกฺวางใด ๔๐๐๐ วา เนากป่ามมฺวงนันมีป่ามขฺวิด โดยกฺว้างใด ๔๐๐๐ วา แลสรรพลูกใมใหฺญนอยเยามมีรศดีหนักหนาทุกสิงแล ๚

อันว่าฉทฺทนฺตสระนันมีภูเขา ๗ อันเลามเราบ แลเขาอันนึงเทียรเยามเทาง อันนีงเทียรเยามแกัว เขาอันนังเทียรเยามเขียวด่งฺงเดากอังชัน เขาอันนังเทียรเยามแกัวผลิกรัตน เขาอันนึงเทียรเยามชาติหิงคุล เขาอันนึงเทียรเยามแกัวอมรกฏแลพฤทฺธิแหงพฺระฉทฺทนฺตคชราชเพาธิ สัตฺวเกิดนันแล ฯ แผ่นดินแหงนันเทียรเยามเทาง แลทีนันมีขดานแก้วใพรฑูล แลแผ่นดินนันโดยสูงใด ๕ เสาก โดยกฺว้างใด ๕๐ เสาก มีสฺรพังเทาง ๒ อันๆ นึงนำนันใสแลเหาม ทีอันนัน ยังมีอฺยูต่อเทาบัดนีแล ผิว่าชางตัวใดเกิดในกระกูล (ฉทฺทนฺต) แลชางตัวนันเปนพฺระาชางในทีนัน ใหฺญสูงแลยาวขาวงามนักหนา อุปมาด่งฺงสังขอันทานขัดให้งาม ทังหัวแลหาง หฺน้าตางามนัก ทัง ๔ เขาเถิงฝ่าตีนแดงงามด่งฺงชาติหิงคุลแลนำครั่ง ชางนันคฺรันว่าใหฺญขินเปนสารแรงนักหฺนา หาตัวเสมอบฺมิใด โดยใหฺญใด ๘๘ เสาก โดยยาวใด ๑๒๐ เสาก งวงชัางนันขาวใสด่งฺงแกนกฺล้วย โดยรีใด ๕๗ เสาก งามงอนดุจปล้องเงินอันท่านใส่ปฺล้องเทางแหงลำงาโดยหนาใด ๑๕ เสาก โดยยาวใด ๓๐ เสาก มีพรณฺณออก ๖ สิง มีสีเหลืองด่งฺงเทางคำ แลมีทีดำ ดำด่งฺงปีกแมฺลงทับ มีทีแดง แดงด่งฺงชาติหิงคุลแลนำครั่ง มีทีขาวขาวด่งฺงเงิน มีทีหม่นหม่นด่งฺงเงินแล (มีทีเขียว เขียวด่งฺง) เดากอินฺทนิลแลแสง ๖ สิงนีเทียรเยามพราย เริ่มอังกา ทุฉายฉฺวัดเฉฺวียนเราบตัว พฺระาช้างนันบฺมิเอือนบฺมิวายเลยสักคาบ แลชางตัวนันมีอานุภาพอาจเหาะใปโดยอากาสด้วยฝูงบริวารทังหฺลาย เปนพฺระาแก่ช้างสารทังหลายใด ๘๐๐๐ สาร อฺยูแทบตีนเขาพฺระหิมพานฺต แลเหนือขดานแกัวใพฑูลอันมีเหนือแท่นเทางแลมีอฺยูแทบฉทฺทนฺตสฺระนัน ฝูงชางซึงเปนบริวารนัน กเยามใหฺญสูงแลงามนักหนาแลฉทฺทนฺตสระนันโดยใหฺญโดยปริมณฺฑลมีด่งฺงกฺลาวเกานนันแล เปนทีอาบนําเปนทีเหล้นแก่พฺระาช้างนันแล ในกฺลางฉทฺทนฺตสระนัน มีนํานันใสงาม บฺมิรูเสร้งแล มิรู้แห้งด้วยปริมณฺฑลเราบใด ๖๐๐๐๐๐ วาแล ถัดนำนันมาเนาก มีป่าผักตบเปนอฺยูเวียนเราบคอบหนาใด ๘๐๐๐ วา ถัดป่าผักตบนันมา ชั้นเนากมีป่านิลุบลแลมีเดากอันงามอฺยูเราบสระนันใด ๘๐๐๐ วา ถัดป่านิลุบลมาชั้นเนากมีเดากรตฺตุบล เปนอฺยูเราบ กฺว้างใด ๘๐๐๐ วา ถัดรตฺตุบล[๑๓]มาชั้นเนาก มีป่าเดากเสตุบล[๑๔]ออกมาเนาก มีป่าเดากจงฺกลเปนอฺยูเราบ โดยกฺว้างใด ๘๐๐๐ วา ถัดป่าจงฺกณีออกมามีป่า เดากบบัวแดงเปนอฺยูเราบ โดยกฺว้าง ๘๐๐๐ วา ถัดบัวแดงออกมา มีเดากบัวขาวอฺยูเราบ โดยกฺว้าง ๘๐๐๐ วา ถัดป่าบัวขาวออกมาเนาก มีเดากกมุทเปนอฺยูเราบ กฺว้างใด ๘๐๐๐ วา แลเดากบัวทัง ๗ สิ่งนัน จัดกันอฺยูชิดอันสด เดากผักตบเปนหฺมูงามนัก ถัดบัวเดาก ๗ สิ่งนันมาเนาก มีเดากผักตบเปนอฺยูเราบโดยเสาด โดยหนา โดยกฺว้างใด ๘๐๐๐ วา ถัดป่าผักตบมาเนากแถบขอบฝั่งนำเพียงเทางช้าง นำนันใสงามบฺมิเหฺมน เข้าสาลี บฺมิพักปลูกพักฝัง มีต้นๆ กตํ่า มีรวงอันงามหนักหนา โดยกฺว้างใด ๘๐๐๐ วา ถัดเข้าสาลีออกมาเนากมีฝูงใม้ใหฺญทังหฺลาย งอกเคียงเรียงรายฉทฺทนฺตสระนัน แลเปนลูกงามนักหนา ถัดป่าใม้ฝูงนันออกมามีถัวหลายสิงเกี่ยวพันลำใมขึ้นใป ถัดปาถั่วนันจิงมีป่าฟักแลแฟงแตงเต้าลูกเทาใหหาม ถัดนันมีป่าออยหลายสิงหลายพรณฺณใหฺญเทาลำหมาก ถัดป่าอ้อยนันจิงมีป่ากฺล้วยมากหลายพรรณลูกใหฺญเทางาชาง มีรศเหามหฺวาน ถัดป่ากฺล้วยแล้วมีป่าใม้รัง มีเดากสรภู่ดูล้นกิ่งค่า ถัดป่ารังแลมีป่าขนุนลูกเทากฺลองใหฺญ ถัดป่าขฺนุนจิงมีป่ามขามแลกิบหฺวานด่งฺงนำผึงแลนำตาล ถัดป่ามขามมีมขฺวิด ถัดป่าเริ่มอังกา ทูมขฺวิดมีป่าใหฺญแล ประดับนิด้วยใม้หลายพรณฺณ ถัดป่านันมีใมซาง ใม้ทังหฺลายฝูงนันเปนเครื่องประดับนิฉทฺทนฺตสระ แลภูเขา ๗ อันเลามเราบชั้นนึงชือสุวรรณรัตนบรรพต โดยสูงใด ๕๖๐๐๐ วา ชันนึงชือสพฺพมณิบรรพต สูงใด ๔๘๐๐๐ วา ชั้นนึงชือจุฬสุวรรณบรรพต สูงใด ๔๐๐๐๐ วา ชันนึงชือมหาอุทกบรรพต สูงใด ๓๒๐๐๐ วา ชั้นนึงชือจุลอุทกบรรพต สูงใด ๒๔๐๐๐ วา ชั้นนึงชือมหากาลบรรพต สูงใด ๑๖๐๐๐ วา ชั้นนึงชือจุลกาบรรพต สูงใด ๘๐๐๐ วา เขาอันชือสุวรรณรตฺนบรรพตนันอฺยูในทังหฺลาย ฝ่ายเขานันเบืองในใส้เรือนด่งฺงเทาง แลเงารสฺมีเขานันจฺรดในฉทฺทนฺตสระนัน ดูเรืองงามด่งฺงพฺระอาทิตฺยแรกขิน เมิอเดิอน ๔ เดิอน ๕ ชางทังหฺลายเทียรเยามบ่ายหน้าใปอาบนำ ในฉทฺทนฺตสระอันมีในป่าหิมพานฺตนัน โดยอีสานทิส มีใมมะค่า ตนนึงอฺยูในนัน แลมีร่มเยนสนุกนินักหนา ใมตนนันใหฺญใด ๔๐๐๐ วา โดยสูงแตดินเถิงค่าคบใด ๔๖๐๐๐ วา แตค่าคบเถิงปลายสุดยอดใด ๘๔๐๐๐ วา แลมีค่าคบใหฺญ ๔ อัน โดยทิศใหฺญแลคา ใด ๔๘๐๐๐ วา โดยปริมณฺฑลเราบกิ่งค่าใม้นันใด ๒๘๘๐๐๐ วา แลว่าพฺระาช้างนันอฺยูเหล้นในร่มต้นใม้ประคำนัน ด้วยฝูงชางทังหฺลายแลมีบริวาร คฺรันว่าเถิงเพลาพฺระาช้างนันลงอาบนำแลฟูมเหล้น ในฉทฺทนฺตสระนัน อันว่าฝูงนางช้างทังหลาย กมาขัดสีเนือตัวหน้าตาให้แก่พฺระาช้างนัน แลมีมลทินหมดใสขาวผ่องด่งฺงสังข์นัน แล้วจิงขินใปอฺยูทีร่มใมประคำต้นน้นดุจเก่า แล้วจิงฝูงช้างจิงค่อยลงอาบเมิอภายหลัง แลพ่นนำเหล้นโดยซ้ายแลขวา บ้างเอางาแทงดินเหล้น บ้างกดําหัว หัวเหล้นตามสบาย คฺรันว่าช้างนันอาบนำแล้ว ลางตัวกเอารากบัว ลางตัวเอาฝักบัว ลางตัวเอาเดากบัว ลางตัวเอาข้าวสารชาติสาลี ลางตัวกเอาแตงเต้าลูกเทาใหหาม ลางพวกเอาอ้อยลำงามเทาลำหมาก ลางพวกเอาเครือกฺล้วยลูกใหฺญเทางาช้างสาร บางจำพวกเอาขนุนลูกใหฺญเทากฺลอง ลางพวกเอามขฺวิด ลางพวกเอามมฺวง ลางพวกเอามขาม ลางพวกเอาเดากรัง สฺรพรั่ง เริ่มอังกา เททังกิ่งค่าหักถือมา เทียรเยามชูเหนือหัวเอาใปเฝ้าใปคัลพฺระาชางทุกวาร ทีป่านันสนุกนีด่งฺงกล่าวมานี้แล ๚

ในเจามเขัาใกฺรลาศนันแล ว่ามีเมืองอันนึงเทียรเยามเงิอนแลเทางแลมีฝูงกิณรีอฺยูแหงนัน บานเมืองแหงนันสนุกนินักหฺนา ด่งฺงเมีองใตฺรตฺรึงสาสฺวรรค แลเมืองนันพฺระศปรเสฐร ธ อฺยูนันแล เขาอันชือว่าจิตรกูฏนัน มีคูหาเทางคำ เมิอพฺระเพาธิสัตฺวเจ้าเปนพฺระาหงฺสทฒรฏฺทฒรฏฺฐราช เปนพฺระาหฺงสเทางใด ๙ หฺมื่นกอฺยูในคูหานัน แลฝูงหงส์ทังหฺลายเยามอฺยูบำเรอหแดพฺระาหงฺสเทางนัน ด่งฺงชางสารฝูงใด ๘๐๐๐๐ แลบำเรอแดพฺระาชางอันชือพฺระาฉทฺทนฺตนันแล ๚

แผ่นดินชมฺพูทฺวิปอันเราอฺยูนีแล มีนําถ้วมอฺยูใด ๓ เกาฏิ ๒ ล้านวาแล แตเปนป่าแลเขา พฺระหิมฺพานฺต์นันใด ๒๔๐๐๐๐๐๐ วา แตฝูงมนุษยอฺยูแจกเปน ๒ ส่วนๆ นึงชือมชฺฌิมปฺระเทส ส่วนนึงชือปจฺจนฺตปฺระเทศฺศแล แดนอันชือว่ามชฺฌิมปฺรเทศนัน มีเมืองอันนึงเทียรเยาม ทิสตฺรวันออกแลมีบ้าน บ้านใหฺญอันชือกชังคลเบืองตฺรวันออก แลว่าบานนันมีใมรังต้นนึง ภายเนากใม้รังนัน ชือว่าปจฺจนฺตปฺรเทศภายในใมรังนันชือว่ามชฺฌิมปฺรเทศแล เบืองอาคเนยแล มีแม่นำอันนึงชือสัลลวตี ภายเนากนำนันชือปจฺจนฺตปฺรเทศ ฝ่ายหัวนอนแลว่ามีบ้านอันนึงชือเสตกณฺณิกะ ภายเนากบ้านนันชือปจฺจนฺตประเทศ ภายในบ้านนันชือมชฺฌิมปฺรเทศแล เบืองตฺรวันตก นันแล มีบ้านพฺราหฺมณอันนึงชือถูนคาม ภายเนากบ้านพฺราหฺมณนันชือปจฺจนฺตปฺรเทศ ภายในบ้านพฺราหฺมณนันชือมชฺฌิมปฺรเทศแล เบืองตีนนอนแลมีภูเขาอันนึงชืออุสีรธชะ ภายเนากเขานันชือปจจนฺตปฺรเทศแล แตมชฺฌิมปฺรเทศโดยรีใปใด ๓๐๐๐ เยาชน แลโดยกฺว้างนันใด ๒๕ เยาชน โดยปริมณฺฑลเราบคอบนันใด ๑๑๐๐๐ เยาชนแล ๚

เริ่มอังกา ไทแตใบมชฺฌมปฺรเทศนันแล มีเมืองใหฺญใด ๑๖ เมือง แลพฺระพรหมทัง หฺลายกฺดี เทพยดาทังหฺลายกฺดี ถ้าว่าสิ้นอายุสฺมเยามลงมาเกิดในมชฺฌิมประเทศนัน แลพฺระพุทธิเจ้ากฺดี พฺระปัตเยกเพาธิกฺดี พฺระอรหนฺตาขีณาสพเจ้ากฺดี พฺระาจักรวรรดิราชนันกฺดี พฺราหฺมณแลฤๅษีเศรษฐีผูมีบุเทียรเยามมาบังเกิดแหงมชฺฌิมประเทศนีแล อันว่าแผ่นดินชมฺพูทฺวีปนี้ใด ๑๐๐๐๐ เยาชนแล อันว่าเบืองตฺรวันออกกฺดี ตฺรวันตกกฺดี ดุจด่งฺงธูปเกียนนันแล จิงว่าฝูงคนทังกลายอันเกิดในแผ่นดินนี้แล มีหน้านันด่งฺงแผ่นดินนี้แล ๚

อันว่าแผ่นดินอุตฺตรกุรุทฺวีปเปน ๔ เหลี่ยม โดยรีแลกฺว้ฃางใดเทากันใด ๘๐๐๐ เยาชน ฝูงคนอันเกิอดในแผ่นดินนันมีหน้าด่งฺงแผ่นดินนันแล ๚

อันกว่าแผ่นดินในบุพฺพพิเทหทฺวีป โดยกฺว้างใด ๘๐๐๐ เยาชน แลกลมด่งฺงเดิอนเพงบูรณฺณ ฝูงคนอันเกิดในแผ่นดินนันแล มีหฺนาด่งฺงแผ่นดินนันแล ๚

อันว่าแผ่นดินกฺดี แม่นำกฺดี ภูเขากฺดี ฝูงใม้ใล อันมีพรรณใหฺญแลสูงงามด่งฺงกฺลาวมานี้แล อันว่าหาจิตแลหาชีวิตบฺมิใดด่งฺงนีกฺดี เทาว่ามีแตอวินิโภครูป ๘ อัน คือปฐวี อาป เตช วาย วณฺณ คนฺธ รส โอชา กยังว่าเถิงทีอันรู้ฉิบหาย บ่ห่อนตั้งอฺยูหมั้นคงตรงเทิยงใดเลย อย่าว่าแก่ฝูงสัตฺวอันมีจิตแลว่าจะตั้งอฺยูมั่นคงตรงเทิยงใดเลยแล ดูกรสปฺบุรุษทังหฺลาย เร่งพิจารณาเห็นซึ่งอนิจฺจสงฺขารสุขภาพนี้ แลระลึกตรึงเอาใจใส่เร่งกระทําบุให้ทานรักษาสีลเมตตาภาวนาเอาอาตมใปส่งอมตมหานครนิพพานนัน อันปราศจากทุกฺข ปราศจากเศาก ปราศจากเราคภัย บ่มีใข้ บ่มีเจ็บ แลมิรูเถ้ามิรูแก่ บฺมิรูตาย บฺมิรูฉิบหาย ความสบายรอดใด จอดทีนิพฺพานอันสนุกนิสุขศานตยืนยงหมันคงตรงเทิยงแตสถานนิพพานนี ดีหลี[๑๕] ทุกเมิอแล ๚

กฺลาวเถิงอวินิโภครูปอันเปนนวมกณฺฑโดยสังเขปเทานีแล ๚

แตฝูงอันมีจิตแลมีชีวิตอันเกอด เริ่มอังกา โทในภูมิทัง ๓๑ ชันทังนีมิเทิยง เยามฉิบหายด้วยมัตยุราช หากกระทำให้หานใส อันว่าสิงทังหฺลายอันทีมีแตรูปแลว่าหาจิตมิใด อันมีในภูมิ ๑๒ ชันแหงนี เทาเวนใวแตอสฺีสัตฺตวขินใปเบิองบนแล ฯ อันฺวาทีตำแตอสฺิสัตฺตลงมาหาเรานีมีอาทิ คือพฺระสุเมรุราชเยามรูฉิบหายใปด้วยใฟด้วยนำด้วยลม หากกระทำให้ฉิบหายเสียใดแลเมิอว่าใฟจมาใหม้กัลฺปนี้แล มีด่งฺงฤๅบางสินอันว่าใหฺม แลลางใหฉิบหายเสียนันมี ๓ จำพวกแล จำพวก ๑ เพิอใฟ จำพวก ๑ เพิอนำ จำพวก ๑ เพิอลมแลใฟ หากมาล้างมากกฺว่านำแลลม ใฟมล้าง ๗ คาบ นำมล้างคาบ ๑ ใฟมล้าง ๗ คาบเล่า นำจิงมล้างคาบ ๑ เล่า โดยอันดับด่งฺงนัน แตใฟมล้าง ๑๖ คาบ แตนำมล้าง ๘ คาบ ทังนัน เปน ๖๔ คาบ จิง มล้างคาบ ๑ เมิอว่าใฟมาลางมากกว่านำ ๆ นำมล้างมากกว่าลมเพิอด่งฺงนัน ๚

เมิอว่าใฟมลางกามภูมทัง ๑๑ ชั้นแลลางรูปภูม เมิอพรหมอันเปนปฐมฌาน ๓ ชัน คือวาชั้น พฺรหฺมปาริสชฺชา แลพฺรหฺมปเราหิตาแลมหาพฺรหฺม จิงผฺสมภูมอันไฟใหฺม้ใด ๑๔ ชัน ใฟจิงใหฺม้ เมิอว่านำมลางนัน[๑๖] เลามฺลางกามภูม ๑๑ ชัน มลางภูมพฺรหฺมอันเปนปฐมฌาน ๓ ชันแล มฺล้างรูปภูมพฺรหฺมอันเปุนทุติยฌาน ๓ ชันนึง คือ ปฺริตฺตาภา แลอปฺปมาณาภา แลอาภสฺสรา ผฺสมภูมอันนำถฺวมใด ๑๗ ชันจิง อยา เมิอว่าลมแลมฺล้างกามภูมทัง ๑๑ ชัน มล้างรูปภูมเมือง พฺรหฺมอันเปนปฐมฌาน ๓ มฺลางรูปภูม เมืองพฺรหฺมอันเปนทุติยฌาน ๓ ชัน มฺล้างรูปภูม เมืองพฺรหฺมนัน คือตติยฌาน ๓ ชัน คือปริตฺตสุภา แลอปฺปมาณสุภา แลสุภกิณฺหกา ลมจิงอยาพัดแล แตนันบฺมิอาจพัดเถิงจตุตฺตฌานภูมใด ผฺสมแตลมมลางใด ๒๐ ชัน เมิอมฺล้างมี ๓ ปฺรการ เพิอด่งฺงนี้แล เมิอว่าใฟแลไหฺม เริ่มอังกา เทากัลฺป แลใหฺม้ฝูงคนทังหฺลายฝูงกฺทำบาปด้วยกาย ผูกฺทำบาปด้วยปาก ผูกฺทำบาปด้วยใจ แลมิรูบุธมฺมเลยสักอัน แลมิรูจักบิดาแลมาดา แลมิรูจักสมณ พฺราหฺมณ แลมิรูจักทานผูทรงธมฺม แลมิรูจักวาพีเนางแลาติมิตฺสหาย แลเหนกันด่งฺงกฺวางแลทราย ด่งฺงเปดแลใก ด่งฺงหมูแลหมา ด่งฺงชางแลม้า เยามใลฆาใลฟันกันนัน ด้วยบาปกมฺมอันเขาใดกฺทำบาปด่งฺงนีแล เกอดอุบัติบฺมิดีทัวทังจักรวาลนีทุกแหงแล คนทังหฺลายผูกฺทำใรใถนากินทุกแหงคฺรันวาหฺว่านเข้า ๒ นันเถากขึน[๑๗]พอวัวกัดใดแล้ว ฝนฟากมิใดตกสักแหงเลยแลมีแตเสียงฟาร้อง ส่วนว่าฝนมิใดตกเลยสักเลด ทังเข้ากฺดี นำกฺดี ตายแหงด่งฺงทานเอาใฟลน ฝูงคนทังหฺลายยินรายทุกแหงแล ท่านผู้มีพฺระปันานัน คฺรันว่า ทานเห็บนิมิตฺรด่งฺนี้กบันดาลใจใสสัทฺท เร่งกฺทำบุธมฺมแล้ว ยำแยงพ่อแลแม่ผูเถ้า ผูแก่ สมณพฺราหฺมณ คฺรันว่าตายใดใปเกอดในเทวเลากฺย ตายจากเทวเลากฺยกใด ใปเกอดในพฺรหฺมเลากฺย ทีใฟใหฺมบฺมิเถิงนันแล คนผู้หาปัญญาบฺมิใด แลมิใดกฺทําบุทำธมฺม คฺรันว่าตายกใดใปเกอดในนรอันมีในจักรวาฬอันอืนอันใฟใหฺม้มิเถิงนันแล อันวาเตาแล ฝาปลา[๑๘] แลจรเขทังหลายนันต่างแห้งตายเหือดไป ด่งฺงท่านแกลงตากใว้[๑๙] แลเหนกฺลาดใปทัวแผนดินทุกแหงแล ตฺรบัดแลเหนพฺระอาทิตฺยขึ้นมาเสางดวงด่งฺงหฺนาผีเสือแลผีพฺราย ด่งฺงจคาบคันเอาฝูงคนทังหฺลายอันใปมิทันตายนัน คฺรันตฺรวันดวงนึงตกแล้ว ตฺรวันดวงนึงขึนมา แลทอนกันอฺยู[๒๐]บนอากาศเรานนักหฺนาแล ดูเรืองอฺยูทุกแหงหากฺลางคืนมิใดเลย เมิอด่งฺงนันคนทังหฺลายอันยังมิตายนัน กเกอดคอกันร้องให้ แลเชดนำตาเสียจิงคำนึงถิงบุ ธมฺมเมตตาภาวนา คฺรันตายใปเกอดในเทวเลากฺยแล พฺระอาทิตฺยเสางดฺวงเรานด่งฺงนันทังแม่นำเลกแลแม่นำใหฺญั อีกหฺวยเหฺนางคฺลองบึง บาง บอ แลสฺระ บกเพฺรางแหงสินแล อฺยูมาบหึง[๒๑] ตฺรบัดเปนตวัน[๒๒] ขินมาดฺวงนึงอีกเลาเปน ๓ เริ่มอังกา ทํดฺวง แลตฺรวันนึงตกใป ตฺรวันนึงเทิยง ตฺรวันดฺวง ๑ ขินมาเร่งเรานยิ่งกฺว่าเกานักหฺนา แลวาแม่นำใหฺญ ๕ แถวแหงสินแล อฺยูบฺมิหึง ตฺรบัดเกอดเปนตฺรวัน ๔ ดฺวงขินมา จิงแมนำใหฺญทัง ๗ อัน ๆ นึงชือฉทฺทนฺตสฺระ อันนึงชือมนฺทากินีสฺระ อันนึงชือสีหปาตสฺระ อันนึงชือกนปณฑสฺระ อันนึงชือรตนกาลสฺร อันนึงชือกุนาลสฺร แลว่าสฺร ๗ อันนีแหงสินในเมิอมีตฺรวัน ๔ ดฺวงนันแล ทังฝูง มังกรภิมเทาง[๒๓] แลจรเขตายสินแล อันดัพฺพนันมาบฺมิหึง ตฺรบัดบังเกอดตฺรวัน ๕ ดฺวง นำสมุทฺธแหงสินยังอฺยูแตข่อมือเดียว จิงเหนเงือนแลเทางแกัวสตฺตพิธรตนแล อฺยูบ่หึง ตฺรบัดบังเกอดเปนตฺรวัน ๖ ดฺวง แลเรานเร่าเท่าทั่วจักฺรวาฬ แลเห็นเปนตฺรวันลุกอยูเตมทัวจกฺกวาฬด่งฺงท่านเผาหฺมอ แลเรานเรารงมอฺยูในเตาหฺมอนัน อฺยูบฺมิหึง ตฺรบัดเกอดเปนตฺรวันขึ้น ๗ ดฺวงแลเราน สัตฺวใหฺญ ๗ ตัว อันอฺยูสิทนฺตสมุทฺททัง ๗ นัน อันอฺยูในหฺว่างเขาสตบริพันอันเลามเขาพฺระสุเมรุราชนันใว แลสัตฺวอฺยูในฉทฺธนฺตใสสมุทฺธนัน แล สัตฺวทังหฺลายอันมีในสีทนฺดรสมุทฺธ อันอฺยูในสมุทฺธนัน เยามมาใหฺว้มานบคำรพฺยปลาตัวใหฺญอันเปนพฺระญาปลานันแล แลว่าปฺลาทัง ๗ ตัวนันอฺยูในสีทนฺดรสมุทฺธ ๗ ชันนัน ปฺลาชันเนากนันชือติปิรมหามจฺฉา แลปฺลาตัวตพฺพนันเปนพฺระญาปฺลาชืออุปนฺธมหามจฺฉา ตัวนันชือ นิมฺมธรมหามจฺฉาตัวนิงชือชนาเราหแล พฺรญาปลา ๗ อิตัวนิโดยใหฺญเทากันทัง ๗ ตัว เยามริใดัแล ๔๐๐๐๐๐๐ วา เมิอตฺรวันขึ้น ๗ เริ่มอังกา ทะดฺวง เรานนักหฺนาและพฺระญา ๗ ตัวเชื่อมแลใหฺลเปนนำมันใหฺมเขาอสฺสกณฺณแลแผนดินชมฺพูทฺวีปทีเรายูนี้เกานทุกแหงแล ใหฺม้ทังเขัาพฺระหิมพานฺต ๗ อันแล มีเยาดใด ๘๔๐๐๐ นัน แล้วเลือนใหฺมทังแผ่นดินเลก ๒๐๐๐ ใหฺมใปชันอันนันเนืองๆ ใหฺมทังบุพพวิเทหแลอุตฺตรกุรุแลอมรเคายานทฺวีป ทังเมิองคฺรุทฺธราช ทัง ๔ แผ่นดินใหฺญ ด่งฺงวาใหฺญปาแลใหฺมนรกทังหฺลาย ๚