ไตรภูมิกถา ผูก ๔ (เลขที่ ๖๐๕๗)

เริ่มอังกา ฉกงจักแก้วนันมีสักดานุภาพพนักหนา ผีแลวามีผูใดใปใหวนปคำรพยบูชา แกก่งจักนันด้วยเขาตอกดอกใมใส แลกงจักแก้วนันเทียรยอมบำบัดเสียชึอความไขความเจบปฺรภฤติให้อยูดีกินดี[๑]สรรพสัวตติวิพทธนาการด้วยทรพยสิงสินแลสมปตตินันมากนักแลฯ กงจกแก้วนีปรเสิดดี กวาแก้วอันชิอว่าสรพพ์กามทธทนันได้ลแลแสนเทาใส้แลก่งจักแก้วนันหาเริ่มอังกา ฉาใจบมีใดดุจด่งฺงมีใจ้[๒]๚ เมิอแลก่งจักแก้วนันเหาะขินมา แลยังมีทันธิจพนทองพระมหาสมุททรด่งงแลนำพระสุมุททรนักกเหลิกแตกออกให้กงจักแก้วนันเหาะขินมาเถิงบนอากาศแลเหนดุจด่งงกงแกวนันเปนเคริองปรดับบนอากาศเหลิอมพณณรายพรายงามด่งงเมิอพระจนธรเมิดเพงบูรรพ์แล ๚

ไนกาลวันนันพอเปนเดิอนเพงแลผูงคนทหลายแตงแงแผตน[๓]แลวแลน่งงอยูในทีสำรานแลเจรจาเหลนหัวใปมาด้วยกันสบายพรอมเพรียงงกันทังผูงฺงบาวแลผูงฺงสาว[๔]เดกเหลกหญิงงชายทังหลายยอมแตงแงแผตนแล้วใปเหลนด้วยกันบางหมูกเหลนในกลางปา บางเหลนในกลางนำ กลางนา แลหนทางหลวง วันนันคนทังหลายอยู่ในเมิองพรญาผูเป็นมหาจกกพัดดิราชเจ้าอยูนันแล เมิอกงจักแก้วนันพุงขินเทิยมพระจนธรเจ้านัน พอเมิอยามคำสนฺธิบาตฺร[๕]แลวแลเทาพรจนธมาดูพระจนธรขินมาวันนันสองดวงครันมาใกลยยัง ๑๒ โยชนจักนันจมาเถิงเมิอนันคนทังหลายใด้ยินเสียงแหงกงจักแก้วอันผนแลตองลมเสิยงนันดังเพราะนกหนาแลเพราะกว่าเสิยงงพาดแลภินฆองกล้องแตรสงขกังสดาลดุริยดนตรีทังหลาย ฯ จิงคนทังหลายนันใดยินเสียงอันเพราะแลถูกเนีอจำเริอญใจ[๖]นักหนาแลยินลาภยินดี[๗]ทุกคนแล้วกเว้นกันว่าฉันนีหลากหนอวันนีเปนฉในอันว่าเราทังหลายแตกอนบหอนแลมาให้เหนเปนอัสสจรรฉันนี วันนิลาพระจนธเจ้ากขินมาเปนสองดวงแล เริ่มอังกา ฉิเตมงามบริบูณณ์เสมอกันทังสองอันแล ขินมาเทิยมกันดังราชหสทองสองตัวนันแล้เทียมกันขิ้นบนอากาศเข้าจึงรองเรียกกันให้มาแลดูทังหลายแล ฯ ลางคนใสว่าพรจนธรออกสองดวงฯ ลางคนรองว่าสูนีเปนบาชัวหญายังบหอนใดยินวามีเดิอนสองอันบางฤๅอันนึงตฺรวันใสมันหากพ้นทีทีจรอนแลมันบมีรองแลฯ คนจำพวก ๑ รองว่าดังนีเอยชาวเราสูมาดูเขาเลานีเป็นบาทุกอันทุกเราใชความทิจกลาวแลมากลาวบัดแปรว่าเดิอนขิน[๘]เปนสองอันตฺรบัดแหงว่า[๙]อันนิเปนนึงเปตตร วันฉันนันหนาใครหัว[๑๐]เขาฝูงนีเปนบาจิงแล ฯ ตรวันสิพึงตกใป บัดเดียวนีใสดังฤๅ แลว่า ตรวันจมาออกดวยเดิอนบัดเดียวทันใดปานนีอันนีมิใชอันอีนเลย อันนีคือปราสาทของเทพยดาแล จิงดูรุงเริองสุกใสเพราะว่าแก้วแหวนเงินทองอันทีปรดับปรดาปราสาทนันแล ฯ คนจำพวกนึงเรางหัว[๑๑]แลว่าเข้าฝูงนันมาว่าด่งนีเลาใสเวย ๆ สูชาวเจ้าทังหลายญาใดโจทเถียงกันใปมาเลยอันนีมิใชเดีอนมิใชตฺรวันมิใชปราสาทแกวเพทยดาอันสูทังหลายว่าเดิอนกดีตฺรวันกว่าปราสาทแก้วเทพยดากดี แลบหอนเคยใด้ยินเสียงมิเสียงกองเสียงด่งงนักหนาดังงนีสักคาบอันนีถาจะมิใสคือกงจักแก้วอนชิอวาจักรตนนันใดยินทานยอมกลาวมาแตกอนดังนิแล ๚

อันวาก่งจักแก้วนันยอมมาด้วยบุญทานผูมิบุญแลจใดเปนพรญามหาจักกพัตติราชนันใส้ ฯ คนทังหลายตางคนตางว่าไปว่ามาแกกันอยู่ด่งงนันเข้า บฺมิใดเชิอถอยเชิอคำ[๑๒]ของกันแต่สักคนเลย ฯ จิงกงจักแก้วนันจากพระจนธรเจ้ามา แลเข้าไกลกว่าเกายิงโยชน ๑ จิงจเถิงเมิองนัน ฯ จิงชนทังหลายเหนแท้แลเหนงามนักแลมิใจรักทุกๆ คนแลเสิยงกงจักนันด่งงมิกองนักหนา ด่งงทานให้เสียงฤๅชาปรากฎว่าพระญาองคนัน ธ จใด้เปนพระยาปรมมหาจักกดิราชแล ฯ จิงมาเถิงพระนครทิพระญาผูมีบุญเสดจอยูนัน เมิอด่งงนนคนทังหลายจิงว่าดังนิ เริ่มอังกา ฉีคนจำพวก ๑ นันจิงว่าด่งงนี้อันว่ากงจักแกวดวงนิใสมิใด้มาด้วยบุญพระญาองคอีนเลยดีรายมาด้วยพฺรญาทาน[๑๓]ผูเปนเจ้าเปนนายนีแล ฯ ทานนิใส้มีบุญนักหนาทานจ่ใด้เปนบรมมหาจักกพัดดิราชแลทานคำนึงเถิงก่งจักแก้วอยูแลจิงก่งจักแกวดวงงนิมาหาทานแลฯ จิงก่งจักแก้วนันกมาเถิงเมิองนันแล้วรอนลงทิปรตูเมิงทานแล้ว ๆ กทำปรทิกสิณ ๓ รองเมิองนัน ๗ รอบแล้วแลเข้าลวงฺงอากาศ[๑๔]โดยหนทางหลวงแลวกเข้ามาสูพระราชมนเทียรข้องพรญาแลปรทักสิณพรญานัน ๓ รอบพระราชมณเทียรพรญานัน ๗ รอบแลกเข้ามาสูพรญานันดุจด่งงมีใจแลจมาปมานอปแกพรญานันแล้ว แลเขามาอยูแทปตีนนอนนันนิแลทีแหงใด้กดีใสก่งจักแก้วนันกอยูในสฐานทีนัน ฯ จิงผูงค่นทังหลายเขากเอาเข้าตอกแลดอกใม้จุบุบผชาติเทียนแลทูบวาศ[๑๕]ชวาลาแลกรแจะจวงจันธนำมันหอมมาใหว้มานปคำรพยวนทาการบูชาแกกงแก้วนัน ฯ แลเมิอก่งจักแกวแลสถิตต่งงอยูในทิอันบังควรแล้วใส้ แลยังรสมีกงจักแกวนันกรุงเรีองรอบคอบทัวทังพระราชมณเทียรนันทุกแหงด่งแหงดงงยอดเขายุคนธรเมิอเพงปุรณณ์ แลเมิอพระจนธรเสดจจขินมาเหนิอจอมเข้านันแลรุงเรืองนักหนาแล ฯ เมิอนันพระญานันจิงเสดจมาออกปราสาทเพิอวาจักมาชมกงจักแก้วนันจิงอำมาตยกทูลแดพระญาวาขออังเชิอญ[๑๖]พรองคเจ้าชมกงจักแก้วอันมิรสมิอันรุงเรืองงามๆ ทัวทังพระราชมณเธียรพระองค์เจ้านี ๆ พระญาองคนันจิงเสดจมานันในแทนทองอันปรดับด้วยแก้วนันอันมีอยูแทปปญชรนันพระมหากรสตรเจ้านันกชมกุงจักแก้วอันรุงเริองดวยแกว ๗ ปรการนันงามนักหนาหาทิจอุปมาบมิใด้ดังนัน ฯ พรญาองคนันจังมิพระองคการปรภาทด้วยอำมาตยอชมนตริทังหลายว่าฉันนี ฯ

ด่งงใด้ยินมาพระอาจารย์ทงหลายกลาวมาแตกอนว่า พรญาองคใด้แลมีบุญใสแลจใด้เปนมหาจักพัดดิราชแลปราบทั่วทังจักรวาฬใสแลกงจักกเริ่มอังกา ฉุแก้วอันชือว่าจักรตนนันยอมมาสูด้วยบุญสมภารพระองคนัน ๆ แลวาคราทีนี้เยียวว่า[๑๗]เราใสใด้กทำบุญ แตกอนแลบุยนันจมาเถิงแกเราจริงจิงกงจักแก้วอัน[๑๘]มามาเราบัดนีรูว่าวันนันพอเปนวันเพงอุโบสถสิลแลพระญาองคนันจให้ทานแล้แลรกสาสิล ๘ อันแล้วเมตตาภาวนาอยูแลราพึงเถิงทานแลสิลภาวนาแลจึงกงจักแก้วนันมาหาเราเมิอกลางคืนนิแล ฯ พระญาองคนันจึงเอาผ้าอันขาวอันเนิอลเอิยดนันมาพาดเหนิอพระองสาทังสอง กฺราบหฺวาย[๑๙]ด้วยผ้าเลกหฺลกผ้าสาลี[๒๐]มิลางพวกกหมผ้าชมพุผ้าหนผ้ากรอบเทียรยอม ถือเคริองฆ้าหนาใมกัปธนูหอกดาปแหลนหลาวหมวกในหัวเขามกสวนใสเคริองเงินคำ ถหมอยอกลิงกชุมสายหลายคันกันใปชมหมูใม้ในกลางปาด่งงมีพวกถือทงเลกแลทงใหญทงราม[๒๑]ทังแดงทังขาวดูงามด้วยพิดาลแลมา[๒๒]เปนอแองชพพนิอนดิ มิอันขาวอันดำอันแดงมีอันเหลิองเริองทุกแหงทุกพายพรายงามดังแสงตรวันริองทังแผนดินเปนใด้แกสิแผนดินจิงเสดจจลวงอากาศกลางหาวด้วยพระญาจกกพดดิราช ฯ เมิอนันเสนาบดิผู้ใหญจิงบังคับเจ้าเมิองทังหลายให้เอากลองอันงามอันทานเอาทองเปนสายแลมิแสงเปนอันแดงงาม ดงงแสงไฟนันไปตีปาวแกผูงรามฎรทังหลายด้วยถ้อยคำว่าด่งงนี้ ทานผูเปนพระญาผูเจ้านายของเรานี จใด้เปนบรมจักกพัตราธิราชแลบัดนีปทิปใด้ทัง ๔ ทวิปนิแลวผูใดจิจใครใหวใครชมบุญเจ้านายไสเรงให้ชักชวนกันมาใหวมาชมเจ้านายเทิยด ฯ บัดนิเจ้านายเราเสดจใปปราบทวิปทัง ๔ แลจ่งทานทังหลายแรงแตงแงตนแลพากันใปโดยเสดจเจ้านายเร้าแลพลางชมสมภารเจ้านายเร้าด้วยยเทิอด ฯ เมิอนันคนทังหลายใด้ยินเสียงกจกแกวนันเพราะดังใปกอนหนาพรญามหาจักกพัดดิราชเจ้านันโดยอากาศเวหา ฯ จิงคนทังหลายตาง ๆ กอลการงานอันตนทำคางอยูนันกละใวแลวจึงชักชวนกันแตงแงแผตนทากระแจะเริ่มอังกา ฉูแลจันนำมันหอมแลมีมือถือเขาตอกดอกใมใปบูชากงจักแกวนันแล ฯ

เมิอนันคนทังหลายยินลาภยินดี[๒๓]แล้วกใปโดยเสดจทุกคนแล ฯ ครันวาเขานึกในใจเขาว่า จใปโดยเสดจจทานใส่คนทังหลายนันหากเปฺลี่ยวใปโดยอากาส[๒๔]ดวยบุญอำนาจแหงกงจักแก้วนันแล ฯ ผูงพราหมณาจารโยกดี แลลูกเจ้าลูกใท้ทัวบานทัวเมิองแลลุกขุนมนตรี หัวหมืนหัวพันแลใพรกดุมภี เสฏฐีพญารีพอค้าครัวสูตรแพศยทังหลาย ผูงนีเทิยรยอมมีกายอันงามบริสุทธิทุกคนหามุนธิลบมิใด้เลยสักคน แมนวาแตกอนโพนใสตัวเข้านันกอปรด้วยมุนธิลด้วยการณใด ๆ กดี แลด้วยเดชบุญอำนาจจแหงกงจักแก้วนันแลอาจจสามาดถ์มาบันเทาเสิยซึงสพพมุนธิลอันมีนิในกายแหงมนุสสปุถุชนทังหลายนันเสิยสินทุกปรการแล ฯ แลจกลาวให้รู้ ๆ วากำลังริพลโยธาแหงมหาบรมจักกรพัดดิตราธิราชเจ้านันเทาใด ฯ ผิจใครรูใสว่ายังมิทิทำเนแหงนึง[๒๕] โดยกวาง ๑๒ โยชน แลโดยปริมณฑลรอบนันใด้ ๓๖ โยชนแล้วจิงให้ริพลทังหลายนันนังอยูในทีแหงนันจึงกงจักแก้วกพออยูใส้พรองคสมเดจมหาจักกรพัตราธิราชเจ้านันกดีแลรีพลทังหลายนันกดี กยอมใปโดยอากาศดุจจด่งงวิชาธรอันมิริทธิด้วยสาตราคมสมถนำ[๒๖]อันพิเสดแลโปบนอากาศนันทุกเมิอพรญากกดีริพลกดีใปบนอากาศด่งงนันเพิอเพราะอานาจจแหงกงจักแก้วนันแล ฯ องคพระญามหาจักพัดดิราชนันรุงเริองงามด่งงเดิอนเพงปุณณแลมิลูกเจ้าเงาขุนทังหลายทิไปโดยเสดจจทานนันกรุงเริองงามด่งงดารากรทังหลายอันหอมลอมเปนบริวารพระจันทร์เจ้านันแลว (อันว่าชันทั้งหลายนัน) ยินดีตรีสนุก[๒๗]นิสุกขสารสำรานบานใจแลชมชืนหืนเริงตา[๒๘]เกิงบนจง[๒๙]มีองคแตงแงแผตนชมเหฺลนชมหัว[๓๐]แล้วแลรองขัปเสียงพาดเสียงพินแตรสงขทังเสียงกลองใหฺญัแลกฺลองรามกฺลองเลก[๓๑]แลฉิงแฉงบันเดาะสเนาะวังเวง ลางคนตีกลองตีพาดฆองดีกรับสพพทุกสิงลางจำพวกกดีดภินแลตีฌรอพุงงเริ่มอังกา เฉดอแลกันฉิงรำจัปรบำเตนสารพฺพนักดุนทังหลาย[๓๒]สพพดุริยดนตรีอยูครืนเครงอลลวลลเวงด่งงเผนดินจทลมแลผูงคนทังหลายอันเปนบริวารซึงใปโดยเสดจพระมหาจักกพดดิราชเจ้าในกลางอมพราอากาศวันนันงามหนักหนาด่งงเทพยดาทังหลายซึงเปนบริวารแหงสมเดจอำมรินตราธิราชเจ้านันแล ๚

เมิอธเสดจจใปในอากาศนันแลกงจักแกวนันใปกอนพรองคใสใปลัดแลผูงริพลทังหลายกดีแลพิฤกสาชาติทังหลายอันใหญแลนอยแลมีลูกแลกอกอันตรการนันกพรำใปโดยเสฺดจฺจ[๓๓]ทังสองตฺราบขางหนทาง[๓๔]แล ฯ อันวาผูงคนทังหลายหมูใด้แลมิใจจใครกินผลใม้สิงใด้กใด้โดยใจผูนันแลคนผูใดจใครใดดอกใมสิงใดมาทัดทรงใสกใดสิงนันโดยใจแล คนผูใด้จใครอยูรมกเข้าในรมใมนันโดยใจ ฯ อันว่าคนผูงคนทังหลายใดอันอยูตำใสกแลดูริพลของทานอันใปวันนันแลมีใจว่าจใครรูจักลูกเจ้าลูกใทกดี ขุนนางกดี หัวหมืนหวพันทมุนทนายทังหลายคือผูใด้ชือใดๆ ด่งงนันใสด้วยเดชอานาจจแหงงกงจักแก้วนันดังแลด่งงรูเจรจาแลใปบอกชือคนทังหลายนันแกบุคคลอันทืจใครรูจักชือเขานัน ๆ เข้ากหากรูจักชือลูกเจ้าลูกใทอีกด้วยคนทังหลายนันเอง เพราะด้วยเสิยงแหงก่งจ่กแก้ว นันหากพรณณาใหเขารูใด้ยินเขาจิงรูจักชือทังหลายแล ๚

จกลาวเถิงผูงคนทังหลายใสผีแลว่าผูใด้แลจใครใปด้วยเสดจพระญามหาจักพัดดิราชนันแมนวายืนกดี นังงกดี นอนกดี หากปลีวขิณใปโดยอากาศเองแลมีภักยางภักเดิน[๓๕]เลย ทังเสิอสาดอาสนทินังทีนอนทีอยูทีกินแลจใครเอาใปด้วยใสสิงนันใปด้วยแล ฯ ถ้าว่าผูใด้จใคร ยินใปผูนันกยินใปแล ฯ ผูใด้จใครนังใปผูนันกนังใปแลผูใดจใครนอนใปกนอนใปแล ผูใด้จใครทำการงานใปทำการงานใปถ้าแลผู้ใด้ทำการงานคางอยูใสครันนิกวามีเอาใปการงานทังปวงนันกมี ใด้ใปด้วยแลผูใดจใครใปโดยอากาศด้วยทานแลใครทำการงานใปด้วยเลา เริ่มอังกา ไฉเข้าผูงนันกทำการงานไปพลางง แลบมิใด้ปวยการ[๓๖]ของเขาเลย ๚

ตรวันออกกลางเขาพระสุเมรุราชแลเขาสตตพันฝายบานซาย[๓๗]แลขามสมุทรธรอันมีฝายทิศตรวันออกนันจึงใปเถิงแผนดินอันมีฝายตะวันออกอันชือปุพพวิเทหนันแล ฯ กวางใด้ ๗๐๐ โยชนครันใปเถิงแหงนึงทีนันราบเพียงดีสนุกมีนำสุกใสรงาม[๓๘] บมิหากทากบมีใดมลิก[๓๙]ทินันด่งงแสงแตงแสงถากดวยพราด้วยขวานใด ๑๒ โยชน โดยมณฑลรอบใด ๓๖ โยชนแลทีนันท์ทัปหลวงพระญามหาจักพัดติราชแตโบราณ เมิอธเสฺดจไปพิพาดเหฺลน[๔๐]นันแลฯ จิงกงจักแก้วนันกยุดอยู่ในอาสดุจจดุ่งฺงมีเพลาลักขัดใว้[๔๑]แลบมีใดติงใด้ใหวแลมิใด้ผูผัดใป[๔๒]เลยฯ ครันว่าก่งจักแก้วแลยุดอยูด่งงนันองคพรญามหาจกกพดดิราชแลริพลทังหลายจึงลงมาจากอากาศแลมายังพืนแผนดินดูรุงเริองงามด่งดาวผิบมิด่งงปันด่งงฟาแมลบ ผิบมีด่งงนันดังแสงแหงอินธนูแลลงมาอยูทิสนุกนิทุกคน ผูใดจไครอาบนำกใดอาบโดยใจ้ ผูใดจใครกินเข้าแลนำกใดกินโดยใจปรารถนาสิงใดสิงนันทุกคน ฯ เมิอพระญามหาจกกพดดิราชเจ้าเสดจจใปอยูด่งงนันแล ทาวพรญาทังหลายแตบันดามิอยูในแผนดินปุรรพพพเทหนัน ฯ ครันเขารูวาพรญามหาจกกพดดิราชเสดจไปเถิงแผนดีนทีเขาอยูนัน แลพรญาใหญกดี นอยกดีแลพระญาองคใดองคนิงกดีแลจอาจจสามาตถ์แลจแตงเคริองสพพ์ยุทธแลจมารพยพุงงดวยยพรญามหาจกกพัดดิราชนันมิอาสสามาตถ์เพิอจทำใดเลยเทียรยอมมีใจรักใจใครชักชวนกันมานัปมาใหวมาเฟามาแหนองคสมเดจจพรญามหาจักกพัดดิราชเจ้าอยูแล ฯ สรพพปีสาจจแลผีสางกดี สรพพสิงสัตวอันใดอันนิงอันรูฆามนุสสใหตายนันกดี แลจบมีใจนึกรายตอสมเดจจพรญามหาจกกพดดิราชนันแตน้อยกหามีใดเลยฯ เพราะเหตุวากลวบุญแลอำจจแหงสมเดจจพรญามหาจกกพดดิราชเจานันแล๚

เมิอกงจักแกวแรกมาแตมหาสมุทธใสชือวาจกกรตนแล แลเมิอพรญามหาจกกพัดดิราช ธ ใปเริ่มอังกกา โฉปราบทัง ๔ แผนดินใด้แล้วใสแลก่งจักแก้วนันจิงใด้ชือว่าอรินทแล เปนสองชือด่งงนีแล ๚

อันวาทาวพรญาทังหลายอันอยูในแผนดินบุรพพพิเทหนัน ตางองคตางแตงเคริองบัณณาการทังหลายมีอาคือเทียรแลทูปวาตสุคนธชาติ[๔๓]อันดิอันตรการอุดมแลปรณิตตแล้วกชวนกันมาไหวนปคารพยำแยง[๔๔]แตสมเดจจพรมหาจกกพดดิราชเจ้านันแล้วกมาเฟามาถวายบังคมแล้วกถวายตัวเปนขาพรญามหาจกกพดดิราชนันทุกคนแล ฯ เมิอทาวพรญาทังหลายมาเฟามาคนพระญาจกกพดดิราชเจ้าอยูด่งงนันดูรุงเริองงามด้วยกุตกาลกิแลเคริองปรดัปสพพาภรณอันปรดับแลทาวพรญาทังหลายนันเทิยรยอมปรดวยดัปตนแลวดวยแก้วสตตพิธรตนแลดูรูงเริองงามนักหนา ด่งฝองนำแตคนธิทองแลมาลางตินพรญามหาจักกพัดดิราชเจ้านันแล ฯ อันว่าทาวพระญาทังหลาย ครันวาถวายบังคมแล้วกกราบถวายตัวแดทานวาด่งงนิบพิทานแตนิใปเอหนาตูทังหลายถวายตัวเป้นขาแกทานผูเปนเจ้า ๆ ปรารถนาสิงใดตูข้าทังหลายจหามาถวายแกทานผูเปนเจ้าๆ จใชตูขาทังหลายให้ทำการงานสิใดแล้วตูข้าทานทังหลายจทำการงานสิงนันถวายแดทานผูเปนเจ้าฯ อันวาบานแลเมิองแหงตูข้าทังหลายหมูนีแลขอถวายเปนอำเพอแกทานผูเปนเจ้าแลอังชิญจทานผูเป็นเจ้าใดโปรดเกล้ากหมอมผูขาทังหลายนิเทิตฯ เมิอแลทาวพรญาทังหลายถวายบังคมปรนมนอบนปคำรพยำแยงแดพรญามหาจักพดดิราชแล้วกลาวด่งงนัน ฯ สวนอันวาพรญามหาจักกพดดิราชบพิตรทานนันแลพรองคจใดกลาวถ้วอยคำตอบทาวพรญาทังหลายผูงนัน ว่าเราจเอาทรพยสิงสินสวยสาอากอรแกทาวพรญาองคใด้องคนิง หามิใด้เลย ฯ เพราะเหตุทานมิสมปตติเหมิอนทิพยอยู่แล้วด้วยเดชอำนาจจแหงกงจกแก้วนัน ๚

อนิงเลาทานบฺมิถอดถอยรอยความ[๔๕]การงานทาวพรญาทังหลายให้เข้าพฺลัดทีนาคลาทีอฺยู่[๔๖]ให้เข้านอยเนิอน้อยใจ[๔๗]ด่งฺงนันกหามิใดเลยพรองคเจ้าใส้เทิยรยอมอนุเคราะห์เข้าให้เข้าชื่นเนือชื่นใจ[๔๘]เข้าไห้เข้าใดความสุกขเสมเปรมปรียินดีมิให้เปนอนตรายแกเขาเลย ๚

สมเดจจมหาจกกพดดิราชนันรรูบุญรูธัมม์ ธ เริ่มอังกา เฉารูสังสอนคนทังหลายใหรูในธมม์เพียงด่งงพรพุทธเกอดมาแลสังสอนโลกยทังหลายให้อยูในทำธมมใส ฯ ครังนันพรญามหาจกกพดดิราชนันธกสงสอนแกทาวพรญาทังหลายให้อยู่ในธมมจีงกลาวด่งงนีว่าทาวพรญาทังหลายจงต่งงอยูในทศมิตราชธมมทังหลาย ๑๐ ปรการ อยาให้ขาดจงรักลูกเจ้าเงาขุนทมุนทนายไพรฟาข้าในทังหลาย ญาใดเอิยเลิอกทีรัก ญาใดมักทีชัง[๔๙]แล้วรักเขาจงเสมอกันแลสัตวทังหลายนียากทีจเกอดมาฝนคน ครันวาเกิอดมาใดเปนทาวเปนพรญาดังงชาวเจาทังหลายนียอมมีญสมภารมากแลวจิงชาวเจ้าทังหลายรุบุญรูธมมรูกลัวรูลอายแกบาปนันจงนักเทิดจบังคับถอยความสิงอันใด[๕๐]กดี ด้วยใจอันฌืออันชอบด้วยทางธมฺม[๕๑] ญาให้พันวันพนคืนทาแลทำด่งงนีใส เทพยดาแลมนุสสทังหลายกสรเสินคุณแลทานแล ฯ อันวาชาวเจ้าทังหลายเกิดมาแลใด้เปนทานทาวพรญาด่งงนีใสสูชาวเจ้าหากอยูแลหากเกิดมาเมิอใรแลสูชาวเจ้าทังหลายเทียรยอมใดทำบุญแลธมมแลทำกุสลมาแตกอนโพนจึงได้เกิดมาเปนทาวเปนพรญาด่งงนีใสแลสูชาวเจ้าทังหลายใด้รูจักคุณแก้ว ๓ ประการคือ พระพุทธเจ้า พระธมฺมเจ้า พระสํฆเจ้าใด้ใหวนบคำรปแตกอน แลพระธมฺมอันบุราณาจารยมิต้นว่า พระพุทธเจ้าเทสนาใวแลมินักปราชผูรูเทสนาให้ทานทังหลายฟงงว่าอันใด้ชอบธมม ควรชาวเจ้าจำแลทำตามอันนันอันใด้ว่ามีชอบธมมควรชาวเจ้าเวนเสิยทังหลายเวนเสิย ๚

แลเราจกลาวเถิงบาป ๕ ปรการอันควรเวนเสิยนันใหเชาวเจ้าทังหลายฟังบัดนี ฯ บาปอันนีงใสคือว่าสพพ์สตวทังหลายอันมีชีวิตรจิตรวิญญาณรูใหวรูตีงปรดาว่ามดตัวนิงกดีปลวกตัวนิงกดิ มีควรฆาให้ตายเสิยเลย มาตรว่าคนผูใดกทำรายดวยปรการใด ๆ กดี มิควรฆาไหตายควรสังสอนโดยธมมแลเพราะวาปลงชีวิตรสัตวอนรูติงนันเปนบาปรายนักหนา ครันวาตายใปเกิดในนรกทนทุกขเวทนาเดิอดรอนอยูหิงนานนักเมิอพ้นจากนรกแล้วขินมาเกิดเปนคนยอมใด้เปนคนทนทุกขโสกเดิอดรอนจากทานยอมใด้ทำรายแกคนลำบากนักแลหาความสุกขเอยนใจบมิใด ๆ รอยชาติพ้นชาตติแลยอมใดพรดพรากจากญาติกาทิรักทังหลายแล ฯ ผิแลว่าคนบมิกลัวบาปนันแลยังทำบาปอีกเลากเรงสีบเริ่มอังกา ฉำบาปนันใปอีกบมิรูสินสุดเลย ๚

อันนึง คือว่าทรพยสิงสินทานอันเจ้าของเขามิใด้ให้แกตนชาวเจ้าญาควรเอา อนิงตนมิใดเอาแลใชใหผูอีกเอากดีมิควรใชให้ผูอีนเอาเลย ฯ ใดโลภแลผูใดอันเอาสินทานอันทานมิใดให้แกตนด่งงนัน ครันว่าไปเกดในนรกแล้วทนทุกขเวทนาหิงนานนักครันวาพนจากนรกขินมานันเปนคนโหดปริชาดีนักหนาหากเผดเรดใรเขนใจ่[๕๒]นักหนาแลมีอาจจพพณณาเถิงความยากใรนันถวใด้เลยแมนมาตรวาจมิทรัพยอันใดๆ แลเปนสิลของตนเลกนอยกดี ยอมมิผูมาชิงชวงฉกลักเอา แม้นใด้ใสพกใวกตกเสิยบฺมิใฟไหมเสิยบฺมิกนำพัดพาเอาไป[๕๓]แตเปนคนเขนใจ้อยูด่งงนิใดเถิงพ้นกาเนิอดจิงสินบาปนันแล ฯ ผิคนแลมีรูจักบาปกมมวิบากดนด่งงนันแลตนจกทำบาพพไปเบองหนาอีกเลาใสกเรงสืบบาพพนันใปอีกเลาบมีรูสินบรมิรูสุสุดบาพพนันเลย ๚

อนิงอันวาบาพฺพปรทารกมฺม[๕๔] คือวาทาชู่ด้วยเมียทานนันแล ชาวเจ้าทังหลายญาควรกทำเลยมาตรนอย ๆ กดี ญาใดกทาเลย ฯ ผิแลผูใด้แลกทำปรทารกกมมใดจใปตกนรกสิมพวนใมงีวนันเปนเหกแลหนามนันยาวยอมเหลกแหลมคมนักแลมีเปลวใฟลุกอยูบมิเหิอดแลมีผูงงยมภบาลถือหอกทิมแทงขันให้ขินให้ลงทนทุกขเวทนาอยูหิงนานนักครันวาพนจากนรรกขินมาเปนสระสเปเทิน[๕๕]เปนกรเทยใด้พ่นชาตติผิเกิดมาเปนผูชายกดีใสเข้ายอมใด้สืบหลายกำเนอดนักแล ๚

อนิงอนวาความมุสาวาทคือวาหาคำบมีใด้แลกลาวนันสูชาวเจ้าทังหลายญาควรกลาวถ้าแลวาผูใด้กลาวคำมุสาวาทไสผูนันแลจตกนรกแลมีผูงยมภบาลทังหลายหากทำให้ทนทุกขเวทนาหึงนานนักหนาครันพ้นจากนรกขินมาเปนคนใสยอมเหมนลินลามกอาจมทังหลายนักหนาแลมิรูปปกายอันให้หินนักหฺนา[๕๖]ผีผิดทานแล ทานแลทานจกทารายหนิทานบหอนจรอดทานใดกทำรายทุกชาติ ชิงวาผ้าอันจนุงจหมนันกเหฺมนสาปเหฺมนสาง[๕๗]พิงเกิยดนักหนาใดพนชาติจิงสินบาตตนัน ผิแลมีรูจักกมม์วิบากชองตนด่งงนัน แลยังกลาวมุสาวาทไปพายหนาอีกเลาใสแลบาพพนันหาทิสุดทีแลวบมิใด้เลย ๚

อันนึงอันวาเหลานันแลสูชาวเจ้าทังหลายญาพึงคปหากันกินเลย ถ้าแลว่าผูใด้คปหากนกินเหลาใสบาพพนันจใปตกเริ่มอังกา ฉะนรก แลมียมภบาลทังหลายทำรายแกตน ๆ ทนทุกขเวทนาหึงนานนัหนาแลเมิอพ่นนรกจากนรกขินมามาใดเปนผีเสิ้อ ๕๐๐ ชาติแลเปนสุนกขา ๕๐๐ ชาติ แมนดิเกิดมาเปนคนใดกเปนบาอนีงแลมิรูปกายนันบมิงามเปนคนอปปลักใจพาลมิรูจักความผิดแลชอบแลเปนคนโหดหืน[๕๘]นักหนา ผิวามิรูจักบาพพตนนันแล ยังจทำบาพพนันสืบไปเลาแลบาพพนักกเรงมากไปเลาแล ยากทิจพันจากบาพพทังหลาย แลกมมอันใดอันมิควรกทำชาวเจ้าทังหลายญาใด้กทำสืบไปอีกเลย ๚

อันวาถอยคำทิเรากลาวมานิชือเบญจสิลแลควรแกชาวเจ้าทังหลายผูเปนทาวเปน พรญาเรงจำไวให้หมันแล สังสอนทาวพรญาลูกเจ้าเงาขุนทมุนทนายใพรฟาเข้าใทยทั้งหลายอันมีในอนาราชเพราะตนให้รูแลให้อยูในความชอบด่งงนันใหจำเริญสวัดดีทุกๆ ชาติแล ๚

ดูกรชาวเจ้าทาวพระญาทังหลายปรการนิงด้วยใพรฟ้าข้าใทยราชฎรทังหลายทำใรใถนากินในแผนดินเรานีเมิอใด้เข้านันเปนร้วงใสใหผูดิเขนใจชื่อนันใปดูบันดาโดยอุดมเทียบ[๕๙]นันแลกทำเข้าเปลอกนันเปนสิบสวนแลเอาเปนหลวงนันแตสวนนึง แล ๙ สวนนันใหแกเขาแล ผิแลดูเหนวาเขามิใดเข้านันใสมีควรเอาแกเข้าเลย ฯ อนิงควรใหเขาสักส่วนแกใพรแลทแกลวทหาทหลาย เพิอลลหกกคาปจิงพอเขากิน ญาไหเขาอดเข้าหญาก ผิวาจใชเขากทำการอันใด้ ๆ ใสให้ใชเขา แตภบังควรแลญาใช้หนักหนาให้ลำเลิอใจ[๖๐] ๆ ผิผูใดแลเถ้าแกไสผูนันบมิควรใชเขาเลยปลอยเขาใปตามใจ เข้าแลอนิงด้วยเอาสินส่วยแกราษฎรทัง่หลายใสใหเอาโดยโบราณท้าวพรญาทังหลายแตกอนอันนันแลผูเถ้าผูแกทั้งหลายสรเสิญวาขอบธมมนันบฺมิควรเอายิงเอาเหฺลิอ[๖๑]ไปเลยชือวาเราเอาของเขาใหยิงให้เหลิอใปใสแลทาวพระญาผูใดแลจมาเสวยราชพายหนัาเรานจักใดเอาเปนหญ้าบงแลทำเนิยมสืบๆ กันใปแลจใดบาพพแกเรานีนักหนาเพราะว่าเราทำความอันมิชอบธมมผูงนีใว กัปแผนดินแล ๚

อนิงเริ่มอังกา ชใพรฟาข้าใททังหลายอันอยูแวนแควนแดนดีนเมิองเร้าผิแลวาข้าจไปคาขายกินกดีแลว่าเข้าหาทุนบมิใดแลเข้ามาหาขอเร้าผูเปนเจ้านายแลขอกูเงินทองใปเปนทุลคาขายกินด่งงนันเราผูเปนทาวพระญานิควรปลงเงินทอง[๖๒]ในทองพระคลัง นันใหแกเข้าแลวาเขาเอาใปมากนอยเทาใดกดีให้ตรากเปนบานชีใวแตตนๆ ปีใสเราผูเปนใทยบมิควรเอาเปนดอกเปนปลายแกเขาเลย ควรใหเริยกเอาแต่เทาทุนเกานัน แลคืนแลพาสีแลดอกนันญาใดเอาเขาเลย ๚

อนึงผูเปนทาวเปนพรญาให้ทรัพยสิงสินแกลูกแกเมียชาวแมชาวเจ้าผูใหญผูนอยทังหลายเพิอเปนศเบิยงเลิยงเขากินอยูเปนกำลังเปนเคริองแตงแงแผตนนัน ควรให้แกเข้าๆ จิงกเตมใจเข้าแลผูเปนทาวพรทาวญาอยาควรคิดเสียดายทรัพยนันเลย ๚

อนิงเมิอเราน่งงอยูใสเมิอแลลูกขุนทังปวงเขาเผานันผูเปนทาวพระญานีแมนจาพิพาทเจรจาสิงใดกดี ญาเจรจามากแมนจยินแยมดวยสิงใดญายิมแยมมากแตพอปรมานเทิดเรงให้รำพึงเถิงความชอบญาใด้ปรมาทลืมตนเลย แมนจบังคับถอยความของใพรฟาข้าใทยทงหายใสญาใดว่าโพนๆ ว่าพี ๆ ดาตีกันบังคับถอยความ[๖๓]นันให้ถูกถวนโดยธมม์พิจจารณารูปความนันแตตนจนปลายให้ตรลอดรอดแล้วจิงบังคับด้วยใจอันฌืออันตรงนันแล ๚

อนึงให้เลิยงดูรักสาสมณพราหมณแลนักปราชญราชบัณฑิตยผูรูธมม ๆ มานันให้นังอยูทีสูงแล้ว ๆ จิงถามเถิงธมมอันปรเสตติ นันแล ๚

อนึงขาคนใพรฟาขาคนคือว่าผูใดๆ กดี แลกทำความชอบให้ใด้เปนปรเยาชนแกทาวพรญาดวยยความอันชอบของเขานันใสดวยใสใหรังวันแกผูนันตามมา แลนอยหนักแลเบาโดยอำเพิอปรเยาชน[๖๔]ของเขานันแล ฯ ผิแลว่าทาวพรญาองงใด้แลเสวยราชสมปตติแล้วแลทำความชอบธมม์ใสใพรฟาขาใทยทังหลายกอยูเยนเปนสุกขใด้หลกขาดดีในสริสมปติ[๖๕]เพราะด้วยบุญสมภารของทานผูเปนเจ้าเปนจอมแลเข้านำชำปลาอาหาน[๖๖]แก้วแหวนแสนสตเนาวรตนเงิงทองผาผอน แพรพณณ์นันกบริบูณณ์ อีกฝูงเทวาฟาฝนนันกตกชอบรดูกาลบมินอยบมิมากทังเขาในนาทังปลาในนำ[๖๗] กบหอนรูรวงโรงเสียใปด้วยผนดวยแลเลย ๚

อนิงวันคืนแลปีเดิอนทังหลายเริ่มอังกา ชาบหอนรูหลากเลย[๖๘] อนึงผูงเทพพารักสาทังหลายอันอยูรักสาเปนเสิอบาทรงเมิอง[๖๙]นันทานกรักสาดุจเกรงทาวพระญาผูใดกทำความาอันชอบคลองธมมใสเทวาฟาฝนนันกพิปริตแมนทำใรใถนากบันดานรให้เสียหายตายด้วยแลฝนแล ๚

อนึงผลใมทังหลายแลพิพิชชอันเกิอดเหนิแผนดินอันมิโอชารศยอันดีอรอยนันกลับหลายเสียไปเพิอโอชารศนันจมลงใปใตแผนดินสินทังตนทังลำอันปลูกนันมันกมิงามเลยทังแดดแลลมทังผนแลเดินดาวกบมิชอบอุตุกาลด่งงเกาเลยเพราะว่าพระญากทำบมิชอบธมมนัน ฯ แลเทพยดาทังหลายเขาเกลิยดเขาชังพรญาอาธมม์นันนักเขาบมิใครแลดูหนานคันนันแมนวาเขาแลดูกดีบหอนแลดูซิงหนายอมแลดูแตหางตาเขาใส[๗๐] ฯ ดูกรชาวเจ้าทังหลายตราบใดชาวเจ้าทังหลายแลมีอายุสมอยูใส จ่งชาวเจ้าจำคำทีกูสังสอนนีไวจงหมันแลเรงทำตามความชอบธมม์นีใวเทิด ฯ ในกำเนิทนีกดี กำเนิอดหนาโพนกดีเทียรยอมจจำเริญสพพสวัดดีทุกปรการแล ฯ เมิอสินชนมาพิทิใสใปเกิอดกำเนอดดหน้ายอมใด้ใปเกิดในชันฟา ๖ ชันแมนเกิดในมนุสสกดี ยอมใด้เกิดทิกรทูลอันมียศสกดี มีบุญสมภารทุกปรการนันแล ๚

ผิวาใดเหนมีข้นโจทว่าเมิอพรฐาจักกพัดดิวา ธ สงสอนทาวพระญาทังหลายครังนันแลทาวพรญาทังหลายผูงนันเข้ายังยินดีด้วยพระญามหาจกกพดดิราชนันบางฤๅ ๆ ว่า เขาบมิใด้ยินดีแลมีใด้ต่งงอยูในความอันสังสอนนันใหปรเสอดดิเลยว่าด่งงนี ฯ วาบรมพรพุทธเจ้าพระองค์สางสมภารมามากแลเทาเถิงใดตรัศสแกสพพญุตญาณด่งงนันกดีพระเจ้าบมิยินมีทาตามบันทูลเทสนานัน สงสอนโลกยทังหลายลางคนยินดีแลทำตามพรบนทูล ลางข้นสิยังบมิยินดีบมิทำตามพรบันทูลพรพุทธเจ้าใสผิผูใดมิบุญมีสมภารจิงกทำตามใส ฯ ผูใดบุญน้อยบมิอาจจทำตามใด้ เทียรยอมกธำตามความอันมีชอบด่งงนัน กยังมิมากฯ พระญามหาจกกพดดิราชบมิคูบมิเหมิอนดวยพรพุทธเจาแลเริ่มอังกา ชิคลาดกันใกล้มากนันด่งงฤๅ แลทาวพรญาทังหลายจทำตามคำสังสอนนันใด้ถวนคน ลางคนเอาคำสังสอนแลทำตามลางคนบมิเอาคำสังสอนบมิใด้ทำตามคำสังสอนนันแล ๚

เมิอครังนันพรญามหาจักกพัดดิราชเทสนาธมมอันชือว่าใชยวาคสังสอนทาวพรญาทังหลายอันมีฝายตะวันออกในแผนดินอันชือปุพพวิเทหนันแลวจิง ธ จึงเลิยงลาอามสามย[๗๑]ทาวพรญาทังหลายอีกลูกเจ้าขุนทมุนทนายใพรฟาทังหลายด้วยเขาแลนำโภชนาหารทังปวงอันมิโอชารศสอันมิสำเรทธิ[๗๒] ฯ จิงกงจักแก้วนันกเหาะขึนใปบนอากาศแล้วกทำพระญามหาจักกพัดดิราช แลริพลทังหลายใปโดยอากาศใปสูทิศตรวันออกแล้วจิงบายหนาใปยังกำแพงจกกวาฬฝายบุพพิทิสแลวจิงลุเถิงผังมหาสมุทฺธรอันมิฝายบุพพ์ทิศ จิงกงจักแก้วนันลงสูนำมหาสมุทธๆ อันแรงตีฟองนองลลอกนักนัน แลมหาสมุทธนันกลัวกงจักแก้วแลมีอาจจตีฟองนองลลองขินมาใด้เลย ฯ ผิจอุปมาดุจจด่งงพรญานาคราชอันเลิกพังพานอยูแล้วถูกถูกอาชญาแลกลัวอาชญานันแลกมหัวชปลงเรนอยูนันแลมีดงงฤๅ คือมหาสมุทธกลัวบุญแหงก่งจักแก้วนันแล้วบมีอาจจตีฟองนองลลอกขินใด้เลย ฯ เมิอกงจักแก้วนันใปสูพรมุทธวันนัน แลนำมหาสมุทรนันนอยหลิกแยกแตกเปนคลองใปโดยกวางใดโยชน ๑ ผิจนัปดวยวาใด ๘๐๐๐ วาแลแลเหนนำสองขางนันงามด่งงกำแพงแก้วใพรทูร จิงกงจักแก้วนันลงใปเถิงพืนพระสมุทธรแลนำนัน กหลิกก่งจักแก้วแปลงพืนสมุทธดวยวาใด้ ๘๐๐๐ วาแลอนวาแก้วสตตพิธรตตน ๗ ปรการอันมิในพืนพระสมุทรนัน แลแก้วสตตพิธรตนอันปรเสดดิตางๆ กมาเองแลอยูซึงทางทีพระญาจักพัดดิราช เสดจใปด้วยแลริพลทังหลายนันด้วยเดชอำนาจจแหงกงจักแกวนันแลวโดยริมหนทางแตผังมหาสมุทธข้างนิใปบบเถิงผ่งขางโพนแลตรหลอดใปเถิงตินกำแพงจกรวาฬนันแล ๚

กลาวเถิงเมิองนันผูงคนทังหลายนันใปโดยเสจจวันนันตางคนตางแลเหนแก้วแหวนเงินทองอันดีตางกเลิอกเอาอันดีอันพึงใจตนลางคนกวาดเอาใสพกใสหอผ้าแลคนทังหลายนัน ยอมชืนชยินดีทัวทุกคนรองชมว่าแตกอนเรามาเราบหอนใดพบใดเหนแล บัดนี เริ่มอังกา ชีเรามาใดพปใดเหนด่งงนิเพราะบุญสมภารเจานายเราแลฯ จึงก่งจักแก้วนันกนําใปเถิงสมุทผังสมุทธโพนจรดตีนเขากำแพงจักกวาฬฝายบูรพทิด พระญาจกกพัดดิราชนันจึงจัปเอาสุวณณพิงคารอันเต็มไปด้วยนำอันหอมนันมาแล้ว ธ จิงหลงงลงแล้ว ธ กวาด่งงนีแดนนีเปนแดนเมิองแหงกูแลเปนอนาอราฎฐแหงกูผายหนตรวันออกแล ฯ ครันธวาเทานันแล้วพระญามหาจกกพดดิราชเจ้านันกกลับคืนมาโดยหนทางเกานันเลาแล ฯ จึงลูกเจ้าเงาขุนแลใพรฟาขาไททังหลาย บางคนมากอนบางคนมาหลัง พรญามหาจกกพดดิราชนันแล ฯ สวนวาก่งจักแก้วนัน จึงคอยมาพายหลังคนทังหลายเพราะวามิให้นำในสมุทนันกลดหนทางคนทังหลายเสีย ฯ สวนวานำพระสมุทนันมีใจรักกงจักแก้วนักหนามิใครจให้ใปจากเลย ผิจอุปมาดุจนางผูนิงแลมิรูปงามแลใดผัวอันพึใจแลผูนันไปจากตบชานานแล้วแลคืนมาหาคนเลาแลวสิวาผูนันจใปจากตน[๗๓]อีกเลา แลวาใจตนรักผัวตนมิใครให้ใปจากเลยแลกลาวถอยคำเลาเลามผัว[๗๔]ตนเพราะมีใหใครให้ใปจากตนันแลมิด่งงฤๅ คือวานำมหาสมุทมีใครให้ก่งจักแก้วนันใปจากตนแลมีอุปมาดุจจนันแล ฯ แลนำพระสมุทธมีใจรักนักอดทนมิใดจึงตามมาส่งกงจักแก้วนันคอยกลบหนทางตามมาแตวานำนันมีใด้ถูกตองริมกงจักแก้วนัน ฯ แก้วแหวนเงินทองทังหลายกมีใจรักก่งจักแก้วนันนักหนาจึงชวนกันมาสงกงจักแก้วเถิงผังสมุทธรข้าง ๑ แล ฯ ครันวา ก่งจักแก้วขินจากพระมหาสมุทธรฯ นำนันกเตมมาด่งงเกาแล ๚

เมิอนันสมเดจจพระมหาบรมจักกพดดิราชบพิตรปราบแผนดินเมิงเบิงตรวันออก อันชื่อวาบุรรพพิเทหและเอานำสมุทรแลดินเข้ากำแพงจรกวาฬเป็นแดนเมืองฝายขางออกแล ๚ แลวใครมาปราบแผ่นดินชมพูทวีปอันเราอยูนี แลมิพระมุทหากเป็นแดนนันธกเสทจจมาโดยทางอากาศเวหาเลาแล ฯ เมิอนันจิงกงจักแกวนันหากชักชวนพรองค์เสดจจใปโดยอมพารากาศโดยนียมดังกลาวมาแต่เกานนั้น ดูจจเดียวแลแล้วจิงมาในแผนดีนอันเราอันนีแล ๚ อันวาท้าวพระญาทังหลายซึงอยูในแผนดินชมพูทีเริ่มอังกา ชุนี ตางองคกตางมาถวายเคริองบณาการแลใหวนบคำรพยยำเกรงแตบรมมหาจกรพตติราชแลมหาจกกพตติราชนัน ตรัศสสังเสานด้วยบุญและธมม อันชีอวาใชวาสาสนแล้ว ธกสเสจจใป้ยังพรสมุทและนำในพระสมุทธกหลิกออกเสางขางใหเป็นทางด่งกลาวมาแตเกานนันแล ฯ อันวาริพลทั้งหลายกเกปเอาแก้วแหวนในเทัางสมุทธตามไปเขาปราถนาเกปเอาเตมเหาปเตมพกแล้วจิงใป้เถิงกำแพงจกรวาฬเบิองทกสิณแล ๚ จิงพระญามหาจกกตติราชจิงเอานำใบสุวณณพงคาหลังลงแล้ววาด่งงนี แตนีเป้นแดนเมิองเราเป้นอนาราฐแหงกูเบิองทกสิณแลครัน ธ ว่าแล้วจิงคืนมาโดยห่นทางเกาอันเดินในมหาสมุทนันครันคืนมานำสมุทนันกกลับเราปเตมงามด่งงเกาเลาแล ฯ เมิอนันพระญามหาจกกพตติราชนัน ธ ปราปแป่นดินเบิองตฺรวันออกแล้ว ๆ มาปราบแผนดินดันเราอยูนีกวางใด ๑๐๐๐๐ โยชนอันชิอว่า ชมพูทวิป แล้ว ฯ แล้ว ธ จักใครใปปราบแผนดินเมิองขางตรวันตกอันกวางใด ๑๐๐๐ โยชน ชิอว่า อมรโคยานี อันมีนำสมุทธเปนแดนจิงจากนำสมุทธใปหนปจฺฉิมทิศ จิงปราบแผนดินนันแล้ว ธ กสังสอนท้าวพรญาทงหลายนันโดยด่งงกลาวกอนนันแล้ว ๆ กขามสมุทธใปเถิงตีนเขากำแพงจกรวาฬฝายข้างปจฉิมทิศแล้ว ธ จึงเอานำใบคนธิทองมาหลังลงแล้ว ฯ ว่าแต่นีเปนแดนเมิองกูเปนอนาราฏรกูแล แลว ธ จึงคีนมาแล ฯ แล้ว ธ จใครใปปราบแผนดินเมิองอุตรกุรุทวิปอันกวางใด ๘๐๐๐ เยาชนอันชิอวาอุตรกุรุทวิปนันแลผูงทาวพรญามาใหวนัป ธ แล้ว ธ จิงสงสอนทางพรญาทังหลายเสดจจแล้ว ๆ ข้ามนำสมุทธใป ๆ เถิงตินเข้ากำแพงจกรวาฬเมิองอุตรทิศนันแล้วจิงเอานำในคนธิทองมาหลังลงแลวาแตนีเปนแดนเมิองกูนีเปบอนารามฎรแหงกุแล ฯ แลจิงคืนมาโดยทางในกลางสมุทด่งงเกา ครัน ธ มาแล้วนาสมุทธคายกลบตามมาเต็มงามด่งงเกาแล ๚

ฝูงทาวพญาทังหลายอันมิในแผนดินเลกนอย ๒ พนนันเลาเขาหากมาเอง ออกหาเอง[๗๕]แลมิภักใปปราบเข้า ฯ แลกลาวเถิงแผนดินสองพันนัน เพราะว่าแผนดินสองพันนันเปนบริวารแผนดินใหญ ๔ อันนันเริ่มอังกา ชูแล ฯ แผนดินใหญอันนึงแลมิบริวารใด ๕๐๐ แผนดินแลแลสพพทรัพยอันมีในแผนดินทังหลายอันมีในสพพจักรวาฬแลมิอยูในนำสมุททัง ๔ อัน ฯ สมุทธแตลอัน ๆ รสมีพรอาทิตยพรจนธปมารสองไปยอมเปนสมปตติแหงพระญาจกรพดดิราชวาแลเมิอดูมหิมาเพิยงดงงก่งจักเทียมพรอินทผูเปนเจ้าใตรตริงสาสวัรรค์นันแล ฯ เมิอพรญาจกกพดดิราช ธ ปราบทวิปจตรกรพาฬ แล้ว ธ กคำนึงในพรหทยแลมีพรพยยจใครแลดูสมปตติอันมหิมาเขาพระองคทังมวน ฯ ครันวา ธ คำนึงด่งงนัน อันวากงจักแก้วนันดูจด่งงว่ารูพรทัยยทานจิงกงจักแก้วนันกผันเหาะพุงขินใปเบองบนอากาศ แลมิรสมิด่งงพรจนธพุงขินแวดเขาพระสิเนรุราชนัน ฯ ดุด่งงพรอาทิตยสองอันเปนใตแผนดินขินทังมวน นิเรงพุงขินใปบนแลผูงคนทังหลายเหนเหลิอมใสดูรุงเริองงามชนทังปวงปุงว่า พระอาทิตยเปนสองดวงงแล้ว ฯ เมิอพรญามหาจกกพดดิราชเจ้าแลริพลทังหลายอันมาดวยพรองคดงงกลาวมานันกขินใปเถิงบนอากาศดวยอำนาจจแหงกงจักแก้วนัน เขากแลเหนทัวทูกแหงทุกตมบนกแลเหนเขาพรสิเนรุราชนันอยูทามงลางแลเขาเหนแผนดินอันใหญแลกลวางอยูแลเขาพรสุเมรุทัง ๔ ทิตย แล้วกเหนแผนดินนอย ๒ พันซิงเปนบวิวารแหงแผนดินใหญ ๔ ทิตยนันแลแลกแลเหนนำพรมหาสมุทธทัง ๔ อันอยูขันทุกแดนเปนแมนําใหญแลแมนํานอยทังหลายเหนยอดภูเขาใหญทุกอัน เหนปาใหญทัง ๔ แผนดินนันแล้วแลเหนเมิองนอยแลเมิองใหญเมิองราม[๗๖]แลถินถานคามชนบทอันมีรูจักชือนามนันจนัปบมิถวใด้เลย ๚

อนิงเลาเขาหวยหนองคลองนำบิงใหญบางนอยทอทานลหานสรอันปิปทุมกุสุมทุกสิงทุกพัณณมิดอกแลเง้วขินแลดูกรการนักหนาแล ฯ แลกงจักแก้วนันใหพรญามหาจกกพดดิราชเจ้าทอดพระเนตรแลดูท้วนทุกพรรณ์แล้วใปแล กงจักแก้วนันจงนาลงหมสูแผนดินอันเราอันอยูนิแล ฯ ลงมาสูเมิองทิพรญามหาจกกพดดิราช ธ เสดจจอยูนันแลฯ เริ่มอังกา เชเมิอกงแก้วนันมาเถิงปตูเรินหลวงแหพระญามหาจกกพดดิราช นันกอยูเหนิอกลางอากาศนันบมิตําบมิสูงแตภอปรมาณสมควรดี นันผิผูงคนทังหลายเอาตอกแลดอกใมใหวนปคำรพบูชา ฯ เมิอพรญามหาจกกพดดิราช ธ เถิงเริอนอนหลวงแล้ว ธ จิงตรัดสังใหปลูกมณทปผาแก้วอันนิงขินทิดีแล้วแลมิแก ๗ ปรการเปนเคริองปรดบมณฑปผาแก้วนัน แลมีปรตูคูหานันแล้วด้วยแก้วแลทองรุงเริองงามนักหนา แล้วใหกงจักแก้วนันอยูทินันแลใหผูงคนทังหลายเอาเขาตอกดอกใมมาใหวนปคำรพยบูชาก่งแก้วนันจิงมาอยูในมณทปผาแก้วนัน ฯ อันวาในปรางปราสาททิพรญามหาจกกพดดิราชเจ้าอยูนัน ธ มิภักตามปรทิปแลชวาลาเลยหากสองอยูด้วยรสมิแหงกงจักแก้วนันสองใปใหรุงเริองทุกแหงแมนว่า กลางคืนกดี เหมิอนด่งงกลางวันนันแลว ผูใด้แลมีใจ จใครใหมืดใปโดยใจเขาผูนันแล้ว ฯ กลาวเถิงก่งจักแก้วแล้วเทานีแล ๚

เมิอนันผูงลูกเจ้า เจาขุนหมุน ธนายจิงให้ปลูกโรงชางอัน ๑ งามนักหนา หลังคาแลเสานันเทียรยอมเงินแลทองกัปด้วยแก้ว ๗ ปรการแล้วจิงทำกระแจะจวงจนทรอันหอมใวในกลางโรงชางนันจิงปูผาหลายอันเหนิอแทนทองอันมีในโรงชานันเบิองบนดฑด้วยผาพีดานมีแก้ว ๕ เปนดาบ[๗๗]ดูเริงทุกแหงแล้วจิงใสบนชพฺพนิการ[๗๘] ยอมแก้วแกวงใปแกวงมางามนักหนาด้วยแก้ว ๗ ปรการใสแก้วเขาฤดูงามดงดาวในเมิองฟาเหนอผาแลเสิอนันหอมอปแลรมดวยกแจจวงจันทานเอาเข้าตอกดอกใบอันหอมทุกสิงมาลาดลงเหนิอ ๆ นันทานกรองเปนสอยผูกยอยเปนภูภวงทัวกลางโรงชางนันทานแสงแตงลวนแตด้วยแก้ว ๗ ปรการแลมีรสมิเขียวขาวแดงเหลองดูเริงดูรุงดูเลิอมดูใสในโรงชางนัน ทานใสผ้าเขิยวผาขาวผาดำผาแดงผาเหลิองด้วยแก้ว ๗ ปรการยิงดูเริงยิงเริองด่งงวิมานเทพยดาในเมิอฟา ฯ ครันเข้าแตงโรงชางนันแล้ว เข้าทูลบอกแกพรญามหาจกกพดดิราชว่าดูขาทานแตโรงชางตนผูเปนเจ้าทานแล้ว สพพอังเชิญผูเปนเจ้าทานคำนึงเถิงชางแก้วเริ่มอังกา ไชอันจควร มาเปนชางตนของผูเปนเจาทานเทิด ๚

คราทีนันจิงสมเดจจพระญามหาจกกพดดิราชนัน ธ จิงอวยทานรกสาสิลสิน ๗ วนแลคำนึงเถิงบุญอันกทำคำนึงเถิงธมมอัน ธ รูด่งงกลาวมาแตกอนนันแล้ว ธ จิงคำนึงเถิงชางแก้วทังหลายนันอันชือฉทธนตกดี แลผูงชางแก้วทังหลายอันชือวาอุโบสถกรกูลกดี เทิยรยอมตัวใหญตัวสารอันงามขาวด่งงเดิอนเมิอวันเพบบูรณณนัน แลมีตีนแดงงามตังตรวันแรกออกแลมิลักษณเท้าว ๙ แหงดูงามนักด่งงแสงปันมิงวงแดงงามด่งงดอกบัวแดงอาจจใปโดยอากาศด่งงอรหนตผูมีอานาจจ แลใปโดยอากาศเรวนัก ชางนันใหญสูงงามด่งงเขาเงินแลพระพิสสนูกมม์เอาชาติหิงคล[๗๙]ทาให้งามอันมากอันดีอันมิลกสณด่งงนัน ด้วยบุญพระญามหาจกกพัดดิราช ชางนันหากมาเองโดยอากาศด่งงราชหงสทองอันชือธรรราชแลบินมายังเมิองพระญามหาจกกพดดิราชนันชางแก้วนันจิงมาเถิงเมิองพระญามหาจกกพดดิราชนันจิงเข้าใปในโรงทองอันทานแตงใจตาน[๘๐]แลงามนักหนาจิงมาอยูเหนิอฟูกผ้าอันทานลาดปูใวแล้ว กยืนอยูเหนิอแทนทองนันแลแลชางนันรูเชิองแลชำนิดีนักหนาด่งงชางเกาอันสำเริยกเสิยกสาร[๘๑]ชาหิงงนานแล้วแลชางนีดีนักหนา ผิมาแตฉททนตกรกูลกดี ผิมาแตอุโบสถกรกูลกดี เทิยรยอมตัวดียีงกวาชางทังหลายจิงจมาแล ฯ คราทินันเขาจิงขินใปใหว้ทูลบอกแดพระญามหาจักกพดดิราชเจ้าแลว่าชางเชิอกผูตัวงามมาอยูในโรงแล้วขออังเชิอญทานผูเปนเจ้าเสดใปชมชางเผิอกผูเทิอดฯ คราทินันจิงยืนพรหัฎฐใปลูบคลำชางแก้ว ๆ นันจึงคอยชมอยหัว[๘๒]แลวกมลงเอางาเทาดินใว้สำำคันว่าใหวพระญามหาบรมจกกพดดิราชเจ้า ๆ นัน ธ มิใจจใครขิชางนันแลผูงขุนนางทังหลายรูพระทัยพรญามหาจกกพดดิราชนันเขาจึงตปแตงเคริองปรดับนีชางนันให้เริ่มอังกา โชทิวทัวสารพางด้วยสิงทังหลายเปบตนว่าเงิอนแลทองแก้วแหวนทังหลายแลผ้าอันมีคาอันควรผิจคณนา เงอนทองเขาของแก้วทังนันบมิใด้เลยดูรุงเริองงามด่งงดาวในเมิองฟา ฯ พรญามหาจกกพดดิราชนัน ธ จิงขินขีชางนันแล้ว ธ จิงมีพระทัยย จใครใปโดยอากาศชางนันจิงเหาะขีนใปบนอากาศด่งงราชหงสทองอันเปนพรญาแกหงสทังหลายพรญาหงสนันชือพรญาธรรมราชแล ฯ จิงผูงริพลทังหลายกใปในอากาศด้วยทานด่งงเมิอใปด้วยก่งจกแก้วนันแล ๚

องคพรญาจกกพดดิราชนันงามนักหนา ด่งงสมเดจจพระอินทราเมิอทรงชางไอยราวณณนันแลมีหมูเทพยดาทังหลายลอมเปนบรวาร ฯ อันวาพรญาจักกพดดิราชเจ้ากดีแลผูงริพลทังหลายกดี กใปเวียนเขาพระสุเมรุราชแล้วจึงใปเลิยบกำแพงจกกวาฬแล้วจิงเสดจกลับคืนมาสูพระนครทีพรองคเสดจจอยูนันเรวแตเชาก่อนงาย[๘๓] ใปแล้วกลับมากินเข้ายังงมิทันสายเลยแล ฯ หตถิรตนวณณา นิตถิตา ๚

ตโต ถัดนัน จิงลูกเจ้าเจ้าขุนทมุนทนายเสวกทังหลายจิงแตงโรงม้าอันงามนักหนาแลนักหนาแลปรดัปนีสพพทุกปรการด่งงโรงชางแก้วอันกลาวแตกอนนันแล ฯ ครันวาเขาแตงสพพทุกปรการด่งงโรงชางแก้วอันกลาวแตกอนนันแล ฯ ครันวาเขาแตงสพพแล้วเจขาจึงเข้าใปใหว้ทูลบอกแตพรญามหาจกกพดดิราชเจาวว่า ตูขาพระเจ้าทังหลาย[๘๔]แตงโรงมาตนสำเรจจแล้วบัดนีขอเชิญพรองคเจ้าเสดจจคำนึงเถิงมาแก้วอันจมาด้วยบุญของพระองคเจ้าเทิดฯ กาลนันจึงพระญา จักพดดิราชนัน ธ จึงอ้วยทานแล้วรักสาสิล ๘ ปรการแล้ว ธ จิงคำนึงเถิงบุญแลธมม์อันแลรูแล้ว จึงคำนึงเถิงมาแล้วทังหลายอันตัวดีตัวปรเสดดิกวามาทังหลายฯ ครันวาพระองค ธ คำนึงเถิงด่งงนันใส บัดใจจิงมาแก้วตัวปรเสดดิตัวดีตัวเร้วอันชือวาม้าพลหกอสสวราช ตัวดีกวาม้าทุกตัวอันเกิอดใบกรกูลสินทุพชาติอันงามด่งงศีเมฆแลหมอกขาวแลมีรุงเริองเขียวด่งงสายฟาแลบรอบใสมีกีบเทาทัง ๔ แลหนาผากแดงด่งงนำครังดูตัวนันพิลิกกำยำด่งงนายชางหากแสงปันดูสันหลังนันขาวงามแลเกลิยงเริองงามด่งงเดิอนแลดูขนหัวนันดำเลิอมงามด่งคาเริ่มอังกา เชากาเริองงามด่งแก้วอินทิลแลดูเสฐมดำออนชืนบานด่งงหญาปลองแลทานแสงเอามาเริยงใวดูงามนักหนา ฯ แลมานันอาจจใปใดยอากาศดูจจด่งงผูงฤสีสิทธิผูมีสักติแลใปโดยอากาศนันแล ฯ ด้วยบุญญานุภาพพพระญามหาจกกพดดิราชนัน หากให้ชักนำม้าแก้วนันมาโดยอากาศแลเหนเริองงามด่งงหมอกเมฆข้าวแลรุงงเขิยวนันมาอยูในโรงทองทิทานกทำด้วยแก้ว ๗ ปรการนันเองแล้ว ฯ จิงลูกเจาเจาขุนทังหลายเข้าจิงมาใหว้ทูลบอกแดพระญามหาจักกพดดิราชให้ ธ รู้ครันว่า ธรูแล้ว ธ จิงสังให้ปรดับปรดามาแก้วปรเสดดินัน ด้วยเคริองปรดปทังหลายมีอาทิคือใสกพึงแลพรวนทองเคริองสนิมอาภรณชองหางภานหนาสำรัปปรดัปอานแววสะอาดพาดเหนิอหลังพรญาพาชีเทาทัง ๔ มีด้วยพรวนทองสองหูใสใสปลอกแก้วแลจิง ใสสรอยทองในคอเริองามด่งงแสงใฟฟาเบิองหนาเฉลิมตามทองคำแลว่า ทานทำเคริองปรดับทัง ๔ กิปนันแลเคริองในตัวมานันเทิยรยอมแตลวนทองแลแก้ว ๗ ประการดูเริองงามยิงกวาเดิอนเมิอเพงบุณณนันแล ฯ ครันว่าเขาปรดับมาตนนันแลวจิงเอาใปถวายแดพรญามหาจกกพดดิราชๆ จิงขินขีมานัน ๆ จิงภาพรองคเหาะใปโดยอากาศกัปด้วยริพลทังหลาย ฯ ธ กเสจจใปเลิยมกำแพงจกรวาฬดุจชางแก้วนันแล้ว ฯ ครันว่า ธ เลิยบแล้ว ธ จิงกลับคืนมาเถิงทิอยู่ ธ นัน พอทันกินเข้างายบมีทันสายเลย ฯ อสสวรตนวณณา นิตถิตา ๚

ดัพพนัน[๘๕]จิงลูกเจ้าเงาขุนขุนแลโหราจารยทังหลายเขาจึงกราบทูลแดพระญามหาจกกพดดิราชว่า ฉันนีวา เคริองสำรับบุญของพรองคเจ้าใสใปมีถวนกอน[๘๖] ฯ แลขอเชิอญพรองคฆเจ้าคำนึงเถิงแก้วอันเกิอดสำรัปบุญของพระองคเจากอนเทิด ฯ เมิอแลขากราบแดพระองคด่งงนันกาลนันจิงพรญามหาจกกพดดิราชนัน ธ จิง อ้วยทานรักสาสิล ๘ ปรการ ธ จิงรำพึงเถิงบุญอันกทำแลธมมอันรูแลคำนึงเถิงแก้วอันเปนของพระญามหาจกกพดดิราชเจ้าแตกอนนันแล ๚

จ กลาวเถิงแก้วดวง ๑ โดยยาวใด ๔ สอกโดยใหญเทาดุมเกียนใหญสองหัว แก้วนันมิดอกบัวทองสองดอกออกแหงมิสายมุกดามากหากหลายติดในกลางมุกดา แลดอกบัวทองนันเริ่มอังกา ชํโสดดูขาวใสงามด่งงอยูในกลิบดอกบัวทองนันแล ฯ แก้วอันเปนพรญาแกแก้วทังหลาย ใด ๘๔๐๐๐ จำพวกแลแก้วทังหลายผูงนันลางจาพวกเทาลูกฟ้ก ลางจำพวกเทาลูกตาล ลางจำพวกเทาลูกมตูม ลางจำพวกเทาลูกมนาว ลางจำพวกเทาลูกมมวง ลางจำพวกเทาลูกมขามปอม ลางจำพวกเทาลูกมกลำ ลางจำพวกยาว ลางจำพวกกลม ลางจำพวกเปน ๔ เลิยมดูงามนักหนา ฯ ลางอันมิพรรณอันแดงลางอันสีขาว ลางอันสีเขียว ลางอันทราม ลางอันแดงกำ ลางอันหม่น ลางอันอันก่าน[๘๗] ลางอันเหลิอง ดูรุงเริงนักหนา เทิยรยอมเข้ามาเผาพระญาแกวดวงงนัน พระญาหงสตัวนิง ชือพระญามทธราชแลมีหมูหงสทังหลายใด้ ๘๔๐๐๐ มาลอมรอบเปนบริวารนันแล เมิอนันแก้วอันมิสักดินักหนา แลมีแก้วทังหลายเปนบริวาร แก้วนันยูในยอดภูเขาอันชือพิปุลบพพโพนใส ฯ ด้วยบุญแหงพรญามาหาจักกพดดิราชนัน หากใปชักใปชวนเอาแก้วดวงงนันมาแลแก้วนันบมีอาจจอยูใดในทิอยูแหงตนนันใดเลย ฯ แกวนนัจิงเหาะมาโดยอากาศแลมิหมูแก้วบริวารใด ๘๔๐๐๐ ตามกันมาวันนันดูรุงเริองเตมทังอากาศแล ฯ อันวาแก้วจำพวกนีดูวาเมีอใด้แลมีพรญามหาจักกพดดิราชใสแก้วนันจิงมาแขรงด้วยรสมิแหงพระจนทรนันทุกเมิอแลฯ ผิแลว่าเมิอใดพรญามหาจกกพดดิราชนันแลสวดดาใลแล้วแก้วนันจิงคืนใปอยูในยอดเขาอันชือวิบูลบพพต นันชาหึงนานนักแลมีใดเปลงรสมีออกแขงด้วยรสมีแหงพรจนทรนันเลย ๚

เริ่มอังกา ชะเพราะว่าอยูถาทานผูมีบุพทิทานจมาเปนพระญาจกกพดดิราชพายพหนาโพนแล ฯ แลแก้วนันจิงมีใดแปลงรสมิเอาแหงด้วยพรจนทร แล ฯ เมิอใด้ตอมีพรญามหาจกกพดดิราช ๆ นันคำนึงเถิงแก้วนัน ๆ นันจิงมาหาพระญาจกกพดดิราช แลเปล่งรสมิออกแขงด้วยรสมีพรจนทรแลรสมิแหงแก้วนันแลเหนดูรุงเริองงามด่งงรสมีพรจนทรเมิอวันเพงปูณณนันแล ฯ แก้วสุวณณาอัตถกา นิตถิกา แตเทานิกอนแล ๚