ไตรภูมิกถา ผูก ๕ (เลขที่ ๖๐๕๗)

เริ่มอังกา ฌแลมีแก้วทังหล้ายเปนบริวารลอมมาทัง ๔ ดาน คือหนัาแลหลังซายขวาตามกันมาโดยอากาศแล้ว ๔ กเขาไปในปราสาทแหงพรญามหาจักกพัตติราชนันแล ฝูงแก้วปริวารตามสอลอมมารุเรืองงามนักหนาเหมือนดาวดารากรอันลอมพรจันทรในเมือเพงปุณณนันแล ฯ แลพรญาแก้วนันกมาเฝาพรญาจักกพัตติราชอยูคังนัน จิพรญามหาจักกพัตติราชพรองคนันมีทยจใครลองตระบะของเริ่มอังกา ฌาพรญาแก้วอันชือวา มณิรตนนัน ธจิงให้ทำใมลํานึงยาว ๑๖ สอก แลพอกทอมงามแล้ว ๒ จิงให้ตีตระเคียวเทาง[๑]ใสพระญาแก้วนันแล้วจิงเอาสายทองคำผูกแขวนใวกับปล้ายใมแล้ว ๒ ยกใมทันให้คนถือใป้กอนแล้วจิงแลดูเหนรุงเรืองสวางสองใหเหนห่นทางทุกแหง แมนมือทัง ๔ ปรการกดี มือปรการ ๑ คือวาเดือนดับมืด มืดกลางคืนดิกปรการนึง คือวาปาชรัตมืดปรการ ๑ คือวามิดฟามืดฝ่น มิดปรการ ๑ คือมีดเทียงคืน แมนว่ามืดทัง ๔ ปรการดั่งนีกดี บ่มิอาจจมืดมืดอยูใดเลยด้วยอำนาจจรสมีพรญาแก้วนันกสวางใหเหนทางทัวทุกแหงดั่งกลาววันนันแล ฯ แลพรญามหาจักกพัตติราชนันกเสดจไปด้วยริพลทังหลายแลเหนห่นทาง รุงเรืองใส่สวาง ดั่งกลางวัน ฝูงคนทิทำใรใถนาเขากใบทำดั่งกลางวันนันแล ฯ คนทังหลายทิซือขายกอใปซือขายดั่งกลางวันนันแล ฯ ค่นทังหล้ายทิชางถากใมแลฟันใมเข้ากใปถากใมฟันใมเมือกลางคืนใด้สัพพการทังปวงเหมือนกลางวันนันแล ฝูงคิค่นทิกทำสิงใดเขากทำสิงนันทุกปรการ แมนกลางคืนกดีเหมือนด่งงกลางวันสินแล ฯ แลค่นทังหลายจิงรูจักสักดิริทธิตระบะแหงพระญาแก้วนันเพาะดวยบุญสมภารแหงพรญามหาจักกพัตติราชนันแล ฯ ทานผู้มีบุญดั่งงนีใสใดเสวยราชสมบัตติ เยนเนือเยนใจ[๒]นักหนาฝูงอนาราษฎรทังหลายใดความสุกขสำรานปูนปานดั่งงเทพยดาในสวรรคคนันแล ฯ มนีรตตนวณนานิตถิตาฯ กลาวเถิงพรญาแก้วอันชือมนีรตตนโดยสังเขปแล้วแตเทานีแล ๚

เริ่มอังกา ฌิด้วยเดชบุญทานผูใดเปนพรญามหาจักกพัตติราชนันแล ว่ายังมีนางแก้วผูนึงใส ลางคาบมิผู้หญิงผู้มิบุญอันใด้ก่ทำมาแตกอนแลนางนันมาเกิดในแผนดินเรา อยูนียอมมาเกิดในเมืองอันมีชือมัทธราชเกิดในกรกูลกรสัตรคั่งงทังหลายจิงใดกฺลาว มาเปนเมีย[๓]ของพรญามหาจักกพัตติราชนันแล ฯ ผิแลว่าหาผูหญิงอันมีบุญบ่มิใด้ในแผ่นดินเราอยูนีใส้ อันเพือบุญของพรญามหาจักกพัตติราชนันใปชักนำมา นางแก้วอันอยูในแผนดินอันชืออุตรนันมากับทังเครืองสำรับสัพพาภรณอันแล้วด้วยแก้วสัตตพิธรนตนแลรุงเรืองงามนักหนาแลมาโดยอากาศดุจจดงงนางฟาแลลงมาใหว้มานบพรญาหมาจักกพัตติราชเจ้านันแล ฯ อันวานางแก้วนันโสดบ่มิตำบ่มิสูงดูงามพอกดีสมควรถูกเนือจำเริญใจ[๔]ฝูงค่นทังหลายแลมีฉวีวัณณเกลาเกลียงหมดใสงามนักหนามาตรวาละอองทุลีผงนอยนึงจติดแปดกายนันกบ่มีเลย ดุจดอกบัวแลถูกนำนันแล ฯ ในกายแหงนางแก้วนันมีลักษณอันอุดมถวนทุกแหงงามเพิงใจ[๕]คนทังหลายทุกคนในเมืองมนุสสเรานีแล ฯ แตเทาว่า[๖]มิเทานางฟาเมิองใตรตรึงษาสวรรคคนัน เพราะเหตุหารัสมีบมิใดเลยแล ฯ อันวานางฟาทังหลายในสำนักนี พรอินทรมิหมูรัสมีออกจากตัวเข้าใกลนักบุญนางเมิอนันบุญนางแก้วนันมิรัสมิใหลออกจากตนใดแล ๑๐ สอก ทังหลายรอบตัวนางนัน แมนวามือเทาใดกดีบมิพักหาเทิยรแลชวาลาเลย แลนางแก้วมิพระภักตรเกลาเกลิยงหมดใสงามนักหนาแล เนิอแลหนังนันออนด่งงสำลีอันทานสพัดใด้ลรอยคาบ แลชุบเปฺรียงปฺรโค[๗]จามจุรี อันใสงามนักหนา ฯ เมิอใด้พรญามหาจักกพัตติราชนันเยนแลหนาวใส ตัวนางแก้วนันอุน เมือใด้พรญามหาจักกพัตติราชนันรอนใส ตัวนางแก้วนันเยน ตัวนางแก้วนันหอมด่งงแกนจันทรกริสนาอันบ่ดแล้วแลปรุงลงด้วยข้นทารสสอันหอมทัง ๔ ปรการ แลหอมฟุงอยู นักหนาทุกเมิอแล ฯ เมิอแลนางแก้วเจรจากดี หัวรอกดี กลินปากนางแก้วนันหอมฟุงออกด่งงกลินดอกบัวอันชือวานิลลบลแลจงกลนี เมือบานอยูนัน อันวา กลินปากแหงนางแก้วนี หอมอยูด่งนันทุกเมิอแล ฯ เมิอใด้แลพรญามาหามาสูนางแก้ว ๒ นัน มีเริ่มอังกา ฌีใดนังอยูในทิอยูตนนัน ยอมลุกใปตอนรับพระญาแล้ว ๒ เอามอรทองมานังเฝาอยูพัดพรญานันแล้ว ๒ นางจิงนวดฟันค่นบาทแลกรของพรญานันแล้วจิงนังอยูเบิองตำ นางแก้วบหอนจขินนอนเหนิอแทนแก้วกอนพรญามหาจักกพัตติราชนันเลยสักคาบ นางแก้วนันบหอนล่งจากแทนแก้วนันพายหลังพรญาเลยสักคาบ ฯ แมนวา นางแก้วนันจกทำการงานอันใด้ ๒ กดียอมใหวทูลแด่พรญานันให้จรูกอนเมือใดพรญาสังใหทำนางจิงทำ นางนันบหอนลเมิดทานผูเปนผัวเลยสักคาบ ฯ กทำอันใด้ ๒ กดี ยอมชอบใจผัวทุกปรการ ว่ากลาวอันใด้ ๒ กดียอมพึงใจผัวทุกปรการแล เทาแต[๘]พรญาจักกพัตติราชผูเดียวแล หากใดเปนผัวนางใส ส่วนอันวาชายผูอินใสจใดเปนผัวนางแก้วนันหามิใด้ ฯ อันวานางแก้วนันจักใด้เอาใจออกหาก[๙]แกพรญานันนอยนึงกหาบมีใด้แกนางเลยแล ฯ อิตถีรัตตนวัณณนานิตถิตา ฯ กลาวเถิงนางแก้วแล้วเทานิโดยสังเขปแล ๚

กาลเมือนันฝูงโหราพริฒาจารทังหลาย จิงกราบทูลแดพรญามหาจักกพัตติราช ว่าด่งงนีอันวาพระองคเจ้าใด้เปนมหาจักกพัตติราชด่งงนีอันวาเคริองสำรับบุญแหงพระองคใสไปบมีถวนกอนเลย ฯ จิงพรญามหาจักกพัตติราชนัน ธกใหทานรักษาสีลลแลรำพึงเถิงขุนคลัง ผูจมาเปนขุนคลังแหงพรองคนัน ฯ เมีอนันยังมีมหาเสฏฐีผูนึง อันเปนวงษแหงมหาเสฎฐีผูปรเสิดดิแตโบราณ ฯ แลขุนคลังผู้นันอาสสามาตรถจทำการยใหพอใจพรญามหาจักกพัตติราชทุกปรการใด้ ผิวาพรญาจักกพัตติราช ธคำนึงทรัพยสิงสิลอันใดแลจใครเอาใสแลขุนคลังผูนันอาสสามาตถนำเอามาถวายแดพรญานันใดทุกปรการแล ฯ ขุนคลังผูนันจิงเอามาต่งงใหเปนขุนพระคลังแก้วสำรับพรญามหาจักกพัตติราชนันฯ ด้วยยอำนาจจบุญธัมมของพรองคนันแล จิงขุนคลังผูนัน ดุจมีตาทิพยหูทิพยด่งงเทพยดาในสวรรคคนันแล ฯ ส่วนอันวาแก้วแหวนเงินทองทังหลายอันมึในแผนดินนีกดี แมนวาอยูใตแผนดินแลลึกลงใปใด ๑๒ โยชนกดีชแมนวา[๑๐]อยูในทองมหาสมุทธรกดี แลขุนพระคลังงนันอาสสามาตถแลเหนทัวทุกแหงแลเริ่มอังกา ฌุผิวาเมีอใดขุนพระคลังงนันคำนึงจใครเอาเงิอนทองแก้วแหวนสิงใดกดีอันนวาเงีอนทองแก้วแหวนนัน หากขินมาสุขุนพระคลังนันเองแลใดโดยใจขุนพระคลัง ผิวาขุนพรคลังงนันจใครให้เปนเคริองสนิมธิพาภรณสิงใด้ ๒ กดีเงินทองแก้วแหวนฝูงนันหากเปนเองโดยใจขุนพรคลังงนัน อันคำนึงทุกปรการแลขุนพระคลังนันขีนใปทูลแดพระญามหาจักกพัตติราช ว่าข้าแตพรองคผูเปนเจาเปนนายแลพระองคเจ้าเสวยสมบัตติจงเปนสุกขเอยนใจญามีกังวลในพรทัย ฯ ถาวาพระองคเจาปรารถนาเอาทรัพยสมบัตติเทาใด ๒ กดี เชิญพระองคเจาเริยกเอาแกขาพรเจ้าผูเดิยว หากจปรกอบมาถวายแดพรองคเจ้าจ่งทุกปรการแล ฯ ผิว่าพระองคเจ้ามีพระทัยยจใครใหรังวัน[๑๑]แกข้าทัยของพรองคเจากดี ขาพุทธเจ้าจปรกอบมาถวายแกพระองคเจ้า ๒ จงปรสาทใหตามพระหืฤทัย[๑๒]พระองคเจ้า ๒ ญาคิดสิส่งงใสเลย ฯ ผิพรองคเจ้าจใครให้มานอยเทาใด้ ๒ กดีโดยพรทยพรองคเจ้าญาคิดเลย เมิอนันขุนพระคลังแก้วแลดูรำพึงนึกในใจว่า จใครเอาสิงใด้สินันกภูลเกิดขินมาแล เทิยรยอมเตมด้วยแก้ว ๗ ปรการ แลมาเดิยรดาศอยูเตมทังทองพรคลังหลวงแล ฯ จิงขุนพระคลังแก้วนัน กกราบทูบแดพรญามหาจักกพัตติราชดังงนี ฯ บพิตรขาแตพรองคเจ้าแตนิใปเบิองหนา อันวาแก้วสัตตพิธรัตตนอันอุตตมัดดังงนี ขาพรพุทธเจ้าจปรกอบถวาย แดพรองคเจาทุกเมีอแล อันอังเชิญพรองคเจ้าเรงใหทานแกฝูงใพรฟาข้าใท้ทังหลาย ญาใดคิดเสิยดายเลย พรองคเรงใหทานตามพรอัชฌาสัยยพรองคเจ้าบัดนีเทิด ฯ เมีอนันพรญามหาจักกพัตติราชพรองคจใครลองเดชตระบะแลสักดานุภาพพของขุนพระคลังแก้ววันนันใส พระองคให้แตงเรือทังหลายอันปรดับด้วยแก้วทัง ๗ ปรการแล ใหมีปราสาทเงิอนแลปราสาทท่อง อันปรดับด้วยแก้ว ๗ ปรการทังหลาย พรญามหาจักกพัตติราช จิงเสดจขีเริอแล้วเสดจจนังงอยูในปราสาทอันมีทิในเรือนัน พรองคเริ่มอังกา ฌูจิงเสดจออกใปเถิงกลางพระมหาสมุทธรนัน แลมิสัมเภาทังหลายอันตามเสดจจใปเปนบริวารวันนันใด้ ๘๔๐๐๐ ลำ แลมิเริอเงิอนเริอท่องแลสัมเภาเภตราเหลนด้วยนาคราชทังหลายในกลางนำนัน ๚

กาลวันนันพรญามหาจักกพัตติราช ธ จิงตรศสังแกขุนพรคลังแก้วนันวาฉันนี้[๑๓] ดูกรขุนพรคลังแกวบัดนีกูมิพรทัยยจใครเอาแก้ว ๗ ปรการ จงขุนพรคลังแก้วเรงหามาให้แกกูทันใจ้กูบัดในทามกลาง[๑๔]พระสมุทธรเริอบัดนี เมิอนันจิงขุนพรคลังแก้วกรับพรองการว่า ข้าพระพุทธเจ้าจปรกอบถวายแกพระองคดุจจมีพระองการ[๑๕]บัดนี้ ขุนพรแก้วนันคลังแก้วนันจิ่งเลงล่งใปในนำมหาสมุทธด่งงนัน บัดเดียวพูลเกิอดเปนตุมแลให้ทังหลาย นันขินมายอมเตมด้วยแก้วแลแหวนเงิอนทองทังหลาย ผุดขินมาเตมทังแมนำมหาสมุทธนัน ฯ จิงขุนพระคลังแก้วนัน กเอามาถวายแดพรญามหาจักกทัตติราชเจ้า ๒ นันจกปรสารทให้รังวัน แกฝูงใพรฟาข้าใท้ทังหลายวันนันบมิรูสินเลย อันวาขุนพระแก้ว แหงพรญามหาจักกพัตติราชนีมีเดชตระบะสักดานุพาภดงงกาวมานีแลฯ คหบดีรัตตนวณนานิตถิตา ๚

อันวาพรญาผูเปนมหาจักกพัตติราชนันย้อมมิลูกชายพันพรองคแลมิรูปโฉมอันงามยอมรูหลักนักปราชแกลวหานทุกคน สวนลูกชายผูเปนพีเออย[๑๖]ทังหลายนันแล รู้หลักยิงกวาทังหลายแลปรเสิดดีกวา ยิงกวานองชายทังหลายนันแล ดวยบุญของพรญามหาจักกพัตติราชนันอันจใดทำมาแตกอนใส แลลูกแก้วของพรองคนัน อาสสามารตถรูเนิอรูใจข้น[๑๗]ทังหลาย คีอว่าผูนีดิกรู ผูนีรายกรู แมนว่าอยู่ใกลใด ๑๒ โยชนกดี อาสสามาตถลวงรูเนิอรูใจข้นทังหลายนันสินแล อันว่าลูกแก้วแหงพระองคนัน ธจิงกราบทูลแดพรญาจักกพัตติราช ผูบิดาว่าด่งงนีว่า ขาแตสมเดจพระราชบิดาเจ้า แตนีไปเบิองหนา อันวาความบานความเมิอง[๑๘]แลราชบิดาอันใด้ ๒ กดีขอญาใด้เคิองพรราชหฤททัยพรองคเจ้าเลย จงพระองเจ้าอยูเสวยสุกขทุกปรการเทิด สวนอันวาความบานความเริ่มอังกา เฌเมิองกิจการ ใด้ ๒ กดีไวพนักงานตูข้าทังหลาย[๑๙] ๒ หากรูว่าแตงให้จ่งชอบธัมมทุกอันแล ฯ แตวันนันใปพรญามหาจักกพัตติราช ธ หาความก่งวลด้วยความบานความเมิองแลกิจจการใด ๒ กดี ธบมิ1ได้อาวอรสักสิงเลย พรญามหาจักกพัตติราชนัน ธ มีลูกแก้วอาจจตางเนิอตางใจ้ ธ ด่งงนันถวน ๗ ปรการโดยสำรับเคริองอันพรญามหาจักกพัตติราชแล พรญาจักกพัตติราชนัน ธ เปนเจาเปนนายแกคนทังหลาย[๒๐]อันมีในแผนดินใหญ ๔ แผนแลแผนดินนอยทังหลาย ๒ พัน อันมีในขอบจักรวาฬนีแล ฯ แลทานนันยอมอยูในท่ศพิทธราชธัมมทุกเมีอ แลข้นทังหลายอันต่งงอยูในโอวาทานุสาสน คำสังสอนของพรองคใส ครันวาตายวายชีพพ กใปใดเกิอดในเมิองฟาแล ฯ ทีผูใด้อันใจบาปรายนัน พรญาจักกพัตติราชเจ้านัน ธ บหอนเจรจาด้วยเลยตราบใดพรญาจักกพัตติราชยังอยูใส อันวาก่งจักแก้วนัน กยังอยูด้วยตราบนัน บมิใด้เคลิอนคลาเลย เมิอใดพรญาจักกพัตตินัน ธ สวรรคคตแล้วใส้ ก่งจักแก้วนันจิงคลาดจากทีอยูแลกงจักแก้วนันกขื้นลงใปในทองมหาสมุทธโพนดงงเกาเลาแล ฯ ด้วยปรการทังหลาย ๗ ดังงนี อนึงคือวายัง ๗ วันพรญามหาจักกพัตติราชจทิวงคต อนึงคือวายัง ๗ วันพรญาจออกทรงผหนวด อนึงคือวาพรพุทธเจาจอุบัตติ ถ้าแลเมีอใดแลมีด่งงนีใสแลกงจักแก้วนัน จิงจากพรญาจักกพัตติราชนันแล คืนใปอยูในทองพรสมุทธดังกอนเลาแล ฯ เมีอใดแลเกอดพรญาจักกพัตติราชเลาใส กงจักแก้วนันคืนขินมาหาพรญาจักกพัตติราชองคอินนันด่งงกลาวมากอนโพนนันแลฯ เมิอใดกงจักแก้วอันนายยกแกฝูงแก้วทังหลาย[๒๑]นันใปจากพรญาจักกพัตติราชแล้วใส อันวาชางแก้วอันปรเสิดดินัน คือวาอุโบสถกรกูลกดี แลชางฉัททันตกรกูลกดี แลชางแก้วแลมาแตกรกูลอันใด้ ชางแก้วนันกคืนใปอยูทีกรกูลนันด่งงเกาเลาแล ฯ ทังม้าแก้วนันเลากดีคืนใปอยูใปพลาหกกรกูลดงงเกาเลาแลฯ ทังแก้วมนีรัตตนแลมวารแก้วทังหลายใด้ ๘๔๐๐๐ จำพวกนันกดีกคืนใปอยูเริ่มอังกา ไฌนเขาวิปลปัพพตนันด่งงเกาเลาแล ฯ แลนางแก้วนันกดีผิแลมาแตอุดรกุรุทวีปใสกคืนใปยังทีอยูคืออุดรกุรุทวีปโพนด่งงเกา ผิแลวานางนันมาเกอดในแผนดีนเร้าอยูนีกดีอันวารัสมีทีออกตัวนางนันกหายใปสินแล อยูเปน ปรกติด่งงฝูงหญิงงเราทังหลายนิแล ฯ อันวาขุนพระคลังแก้วนันแลคานัน กมีใดเหนใปใกลด่งกอนเลย แมนวาคำนึงจใครเอาอันใด ๒ กดี กบมิลนดังใจดุจจกอนนันเลยแลฯ ทังลูกแก้วพรญามหาจักกพัตติราชนันกดี กมิใดรูหลักเลยแล คำนึงรูทุกสิงนันกดี กมิใดคำนึงรูดงงเกาเลยแล แลวาลางคาบลูกแก้ว พรญามหาจักกพัตติราชนันแลมีบุญหากกำใดกทำมา แตกอนหนักหนาเลาแลใด เปนพรญาจักกพัตติราชแทนพ่อนันกมี ถาแลวาเปนแทนพ่อใสเทียรยอมรูบุญรูธัมมอันปรเสิดดิทุกปรการด่งพ่อนันแล ๚

เมิอนันจิงพรญาจักกพัตติราชนัน ธ กทิพพธรชงคพิธร[๒๒]ชโลม้ ด้วยกระแจะจวงงจันทร แล้วจิงเอาผ้าขาวอัมเนิอลเอียดนันมาตราสังสพพพระญาจักกพัตติราชนัน แล้วจิงเอาสำลีอันดีด้วยสพัดใดแลรอยดายมาหอชัน ๑ แล้วเอาผ้าขาวอันลเอียดมาหอชัน ๑ เลาแล้วเอาสำลีอันลเอียดมาหอเลาดังงนัน นอกผ้าตราสังทังหลายเปนพันชัน คือวาหอผ้าหาร้อยชัน แลสำลีอันออนนันกใด ๕ รอยชันจิงรศด้วยนำหอมอันอ่บใด้แลรอยคาบแล้วเอาใสในโกฏฐทองอันปรดับนีดําถหมอ[๒๓] แลรจจณาด้วยวัณณลวดลายทังหลายอันเอิยดนักหนาแล้วจิงยกสพพใปสงษการ[๒๔]ด้วยแกนจันทนกริสนาทังหาแล้วบูชาด้วยเข้าตอกดอกใม้ทังหลาย ครันวาสงษการเสจจแล้วค่นทังหล้ายจิงเกบเอาธาตุพรญามหาจักกพัตติราชนันใปบรรจุ แลกอพระเจติยแทบทางคบแหงกลางเมือง[๒๕]นัน แตใหค่นทังหลายใปใหว้นบบูชา ฯ ผูใดแลใดใหวน่บคำร่พยบูชาใส ผูนัน ครันวาตายใปใด้เกิดในเมิองฟาดุจจด่งงใดใหวพระปัจเจกโพธิเจ้า พระอรหันตเจ้าใสอาจจใหสมบัตติ ๓ ปรการ คือ มนุสสสมบัตติ สวรรคคสมบัตติ นิพพานสมบัตติ แล ฯ ถาผูใดใดใหว้บูชาพรญามหาจักกพัตติราชเริ่มอังกา โฌใสกจให้ใด้สมบัติสองปรการ คือ มนุสสสมบัตติ แลสวรรคคสมบัตติ บมิอาจจให้นิพพานสมบัตติใด้ เพราะเหตุพรญามหาจักกพัตติราชนันเปนปุถุชนใส ๚

แมนเถิงวาพรมหาจักกพัตติราชองคผูมีบุญแล้วสิ ปราบใดทัง ๔ แผนดินด่งงนีใสยังวารู้เถิงแกทิวงคตแล้วแลว่ายังมิต่งงอยูหมันค่งใด้ ยังรูใหลใปมาในสงษารนีใสใจบมิพ่นจากความทุกขใน้สงษาวฏนิเมีอใด้ใดเถิงแกนิฤพพานแล้วใสจึงพนจากทุกขทังหลายในสงษารวฏนิแล ฯ พรัณณนาเถิงพรญามหาจักกพัตติราชแล้วเทานีแล ๚

อันวาพรญาจักกพัตติราชนิยังมีจำพวก ๑ เลาใส ฯ ยังมีพรญาองคะนึงธรงนามชือพรญาศิธัมมโสกขราช ธ ใดเสวยราชสมบัตติในเมีองอันนึงสมยาชีอวา ปาตลีบุตตมหานคร เมิอพรญานันเสวยราช พรพุทธิเจาแหงเรานิเสจจเขาสูนิฤพพานแล้วใด ๒๑๙ พรพรรณณสาพรญานันมีสหนมใด ๑๖๐๐๐ นาง ผูเปนพระอัคคมเหสีนัน ธรงนามชือวานางอสันทมัตตา ครันวาพรญานันใดเสวยราชสมบัตติใส ฝูงทาวพรญาทังหลายในชมพูทวีปมาใหวมากราบทุกพระองคด้วยบุญพรญามหากรกสัตรนันเองแล ฯ มิใชแตวาทาวพรญาทังหลายมาใหวมานบพรญาองคนัน เมิอใร ฯ ทังหมูเทพยดาทังหลายแลหมูสัตวทังหลายอันอยูแดนแผนดินนิลงใปภายตําใตแผนดินนีงลึกลงใปใดโยชนนึง อันอยูแผนดินนิขินใปเบิองบนไดโยชน ๑ เทิยรยอมมาใหวมาเฝามาแหนบำเรอเชอพักดิ[๒๖]พรญาสีธัมมาโสกขราชทุกทิพาราตรีกาลบมิใดขาด ด้วยบุญพรญาองคนันแล ฯ หมูเทพยดาอันอยูในหิมพานตเทิยรยอมเอานำในอโนดัตรสระอันหอมอันใสผองดงงแก้วผลีกรตนเยน กินกหวาน[๒๗]อันมีรศนักหนา เอามาถวายเสิมอแลวันล ๑๖ กัลลออมทุกวัน ถวายแดพรบาทพรเจ้าศีธัมมาโสกราชนันทุกวัน ฯ พรบาทพรเจ้าศีธัมมาโสกขราชให้เอานำ ๘ กัลลออมใปถวายแดพรสงฆ นำสองกัลป์ลออมใปถวายแกพรสงฆ พรองคอันธรงพรปิฎกใตรย นำ ๒ กัลป์ลออมใสใหแกนางอสันธมิตตาผูเปนพรอรรคคมเหสีฯ แลนำ ๒ กัลป์ลออม[๒๘]ใสใหแกนางพรสหนมทังหลาย ๑๖๐๐๐ ฯ เริ่มอังกา เฌานำ ๒ กัลป์ลออมใสใวเปนสำรับนำสรงแลนำเสวยพรองค แตงตั่งงนันทุกวารบมิได้ขาดฯ เทพยดาลางจำพวกเอาเชิยกเขา[๒๙]อันชีอวานาคลดาวันนันเปนอันออนอันหอมมาถวายใหเปนใมสีพระทันตทุกวัน ฯ แลใมสีพรทันตนัน พรองคใหใปถวายแดพรสงฆแลวันล ๖ พรองคทุกวาร แล้ว ธ จิงแจกให้แกพรศหมุนทังหลาย ๑๖๐๐๐ ทุกวาร ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผลมขามปอมอันมีรสสหวานแลนัก มีพรรณณด่งงทองแลเสวยเปนอยาทิพยนัน เอามาแตปาหิมพานตนันมาถวายทุกวารฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผลสมออันงามด่งงทองแลหอมนักแลเสวยเปนอยาทิพย แลเอามาแตปาหิมพานตมาถวายแดพรญาศีธัมมาโสกราชทุกวาร ฯ เทพยดาลางจำพวกกเอาผลมมวงสุกขอันมีพรรณด่งทองกนีหวานแล้วหอมเอามาแตปาหิมพานตแลเอามาถวายแดพรญาสีธัมมาโสกราชทุกวัน ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผาทิพยอันงามนักหนามิพรรณณ ๔ สิงเอามาแตฉัททันตสระเอามาถวายแดพพระเจ้าศีธัมมาโสกราช ใหนุงใหห่มทุกวาร ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผาเชดหนาทิพยอันงาม อันมีพัณณ ๕ สิงสีดําสีแดงสีขาวสีเหิองสีเขิยว มาแตฉัทธันตสระมาถวายพรญาสีธัมมาโสกขราช แตงให้เชดหนาแลเนีอตัวพรองคทุกวัน ฯ อันวาผาทิพยฝูงนันโสด ทาแลวาแปดเหิอแลใค[๓๐]แลเกาหมนหมองใปใส บมิภักฌักฝาดดวยนำเลย ก่อใฟขินใหลุกเปนเปลวแล้ว เอาผาฝูงนันทอดเขาในเปลวใฟ ๒ บมิใหมผานันเลย เหิ้อแลใคชีอบันดานติดแปดผานันหมดสินแล แลดูผานันไหม้ออกหมดใสงามดี มีพณด่งงผาไหม้แล ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาเกิอกทอง[๓๑] เขาทิพยอันดีมีพรรณณอันงามมาถวายแกพรญาศีธัมมาโสกราชแตงรองฉลองพรบาททานแล ฯ เทพยดาลางจำพวกเอากาทวกทิพยอันดีมีพัณณคันธอันหอมนักหนา มาถวายแดพรญาสีธัมมาโสกราชแตงสรงพรเกศทุกวัน ฯ เทพยดาเริ่มอังกา ฌํลางจำพวกเอาออยอันหวานแลหอมแลมีโอชารศอันอุดมแลมีสำเทาสำหมากเอามาแตหิมวันต เปนกรยาเสวยทุกวัน ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผลมพร้าวอันอุตดมมาถวายฯ เทพยดาลางจำพวกเอาผลลูกตาลอันอุดมมาถวาย เทพยดาลางจำพวกเอาผลใมว่าอันอุดมมาถวาย เทพยดาลางจำพวกเอาผลลูกลานมาถวาย เทพยดาลางจำพวกเอาผลใมว่าอันอุดมมาถวาย ฯ เทพยดา ลางจำพวกเอาผลกรสังแลหมาหาดอันอุดมมาถวาย เทพยดาลางจำพวกเอาขหนมอันอุดมมาถวาย ฯ เทพยดาลางจำพวกเอาลูกแฟงแดงเตาอันอุดมมาถวาย ฯ นกเปลาแลนกแขกเตา นกคลานกจริง คาบเอารวงเข้าอันชือสัญชาติสาลีอันมีในทีริมฉัทธันตสระนันมาถวายทุกวันเสมอวันล ๙๐๐๐ เกิยนแลเข้านันโสต บมิพักตำมิพักฝัดบมีพักรอนเลยยแล ฝูงห่นปาทังหลาย หากมาเกลดให้เปนเข้าสาน แลเขาสานนันโสดแมนว่าเมลดนึงกดีบมีใดหักเลย เขานันเปนเขาต่นเปนกรอยาเสวยแดสมเดจจพรบาททาวศีธัมมาโสกราชทุกเพร้าทุกขงายทังแลง[๓๒]ทุกขวันทุกคืนนมิขาดสักเมีอเลย ฯ ฝูงผึงฝูงบินทังหลาย หากมาทำร้วงแล้วแลโวนำผึงในโอ่งในออมเปนกรอยาเสวยทุกเมีอ ฯ ฝูงช้าวครัวทังหลายบมิพักยากใจด้วยฟินด้วยใมสักอันแล ฝูงหมีทังหลายอันอยูในปาหากหันฟืนมาสงแกชาวครัวทังหลายทุกวัน ด้วยบุญแหงพรญาศีธัมมาโสกราชนันแล ๚

อันวานกทังหลายอันมีอาทิ คือ น่กกรวิกแลน่กยุงแลน่กกรเริยนแลนกกรเหวาทังหลายเทิยรยอมชวนกันมาฟ้อนรําตีปีกฉิกหางแลรองด้วยสัพพสำเนิยงเสียงอันใพรเราะหถวายแด่พรญาสีธัมมาโสกราชทุกวันบมิใด้ขาดแล ฯ นกฝูงนันเทิยรยอมฝูงนกอันอุดมแลมาแต่ปาพระหิมพานโพนใส เสิยงนกอันชิอวาน่กกรวิกนันใส้ แลมีเสิยงอันใพรเราะหถูกเนิอพึงใจแกฝูงสัตวทังหลายยิงนักหนา แมนวาเสิอจเอาเนิอใปกินกดี ครันวาใด้ยินเสียงนกกรวิกนันรองกลืมเสียแลมิอาจจเอาเนิอใปกินใด้เลยแล แม้นวาเดกอันทานใลตีแลแลนหนี ครันวาใดยินเสียงน่กนันรองกบมิรูสึกทิจักแลนหนีใด้ เลยแลวาน่กทังเริ่มอังกา ฌะหลายอันทีบินใปในกากาศ ครันวาใด้ยินเสิยงแหงน่กกรวิกกบมิรูสึกทิจบินใป ปลาในนำกดีครันวาใดยินเสียงน่กนันรองกบมิรูสึกทีจหวายใปเลย เพราะวาเสิยงแหงนกกรวิกนันเพราะหนักหนาแลเปนฉงนอยูแล ฯ แตฝูงสัตวอยูเหนิอแผนดินแลกลางอากาศยอมมากทําบำเริอร่อมาแดพรบาทพรเจ้าสีธัมมาโสกขราชด่งงกลาวมานิแล ฯ ทังฝูงเทพยดาอันอยูในนำพระสมุทธกยอมเอาแก้วแหวนเงินทองทังหลายมาถวายแกแลฝูงนาคราชทังหลาย เอาผ้าอันงามด่งงดอกชาติบุตรอันบริสุทธิบมิใด่รค่นดวยดายใทแล้วด้วยใหมเทดวิเสศด่งผ้าทิพย เอามาถวายใหหํมแลแตงรองพระองคแลพระบาทพระเจาศีธัมมาโสกราช นาคราชลางจำพวกเอากรแจะจวงจันทรคันธรศ อันปรเสิดดีอันดีมาถวายทุกเมิอ พระบาทพรเจ้าศีธัมมาโสกราชนี ธ มีบุญสมภารมากนักหนา ด่งกลาวมานิแล ๚

แลพรญาสีธัมมาโสกราชนัน ธใด้ฟังธัมมเทสสนาแกเจาใท[๓๓]พระสงฆองค ๑ ชือวาเจ้านิเถรนันใส พระญานัน ธ มีใจใส่สัทธาในสาสนาพระพุทธเจ้านักหนาใจ ธ ออนนอมพรศีรตนใตรยอันนักหนา ธ แตงฉันจังหัน หกหมีนสำรับอันพรญาพิมพิสาลราชง ผูเปนพรบิดาพระญาศิธัมมาโสกราชแตงให้ฝูงปริพาชกทังหลาย ๖ หมืนกินแตกอนมาทุกวัน ฯ พระญาศีธัมมาโสกราชให้เอามาแจกปริชกทังหลายนันกเอามาถวายแดพระสงฆทังหลาย ๖ หมืน พรองคทุกวารแล ฯ พรญานัน ธ ใหทำมหาวิหารในอุทอยานนัน สางเปนอารามชืออโสการาม ถวายเปนสำนักนิพรสงฆทังหลายแล ฯ แตนันใปเมือหนาสรรพของถวายอันเข้าทังหลายเอามาถวายกดีฝูงเทพยดาทังหลาย เอามาถวายแตปาหิมวันตกดีมนุศยทังหลายเอามากดี สิงสัตวทังหลายเอามาถวายกดีพรญานัน ยอมเอาใปบูชา แกพรสีรตนใตรกอนแล้วจิงให้แกนางอสันธมิตตาแล้วจิงแจกแกพรสหนม ๑๖๐๐๐ แลจิงแจกแกเทวราชแล้วจิงแจกแกลูกเจ้าลูกขุนทมุนธนายใพรฟาข้าใททังหลายในเมืองนันทุกข้น ๚

กลาวถิ่งเมืองนันยังมีกาลวัน ๑ เทพยดา เริ่มอังกา ญทังหลายเอาลำออยอันใหญเท้าสำหมากอีกด้วยของฝากหมากใมทังหลาย มากนักหนามาถวายแดพรญาศิธัมมาโสกราช แลยอมเอามาแตปาหิมวันต อ้อยฝูงนันโสดกินหวานกินออนนักหนาพรองคให้หีบออยทังหลายนันอังคาดดแดพระสงฆ[๓๔]ทัง ๖ หมืนพรองคด้วยจังหันวันเมือใปฉันในราชมณทิร[๓๕] เมิอพรสงฆทังหลายฉันแล้วพรองคจิงลงนำทักษิโณทกแล้ว แลเมิอพระสงฆใปสูอารามใสพรองคตามลงมาสงพรสงฆทังหลายเถิงตีนอัสสจันร[๓๖]พระราชมณทิรนันแล ธ นมัศศการพรสงคถวนทุกพรองคแล้วกสรรเสอนคุณพรศีรตนใตรแล้วจิงพรองคเสดจเข้าใปในพรราชมณทิรแล ในวันนันใสนางอสันทมิตตาราชเทวี ครันรุงเชานางกลุกจากทีน้อน แล้วกชำรพรองคแล้วนางจิงแตงจังหันแลเข้าอยาคูอีกสัพพาหารแลหมากพลูอังคาดแดพรสงฆทังหลาย ๖ หมีนพรองคแล้วแลล่งนำทักขิโณทก แล้วแลใหว้นบคำรพยแล บางกอำลาพรสงฆเขาใปในราชมณทิรด้วยบริวารทังหลาย ฯ นางอสันทมิตตานันนังอยูบนแทนแล้ว แลเหนออยทีเทวดาทังหลายเอามาถวาย แดพรญาศีธัมมาโสกราชนัน นางจิงใปปอกอ้อยทอน ๑ แลวนางจิงเสวยออยนันในทามกลางฝูงนางทังหลาย เมิอนันพรญาศีธัมมาโสกราชนันลงใปสูพรสงฆทังหลายแล้วแลเดิอนขินมาแลเสดจเขาสรูพระราชมณทิร พระองคจิงแลเหนนางอสันธมิตตานัน แลนังอยูเหนิอแท่นแลเสวยออยอยูณทามกลางนางทังนักสนมทังหลาย แลนางนันมีรูปโฉมโนมพรรณณตรัสกติ[๓๗]พรองคมิพรทยรักษยิงกวานางนักสหนมทังหลาย จิงกลาวด้วยคำสรรเสอนธรงพรสรวนเหลนด้วยคดีวา ฉันนัใครนีหนอแลมานังอยูแลมากินออยในทิทามกลางนางนักสหนมทังหลายแลมีหนาอันงามนักหนา เจ้านีจวาผูหญิงฤว่า รเบงรบํา อันแสงแตงแลงามพันแพงพรรณณ[๓๘] เมิอด่งงนัน พรองคยืนอยูซึงหนานางนันแลกลาวถอยคำยอกเหลนเทานิแล ฯ ครันวานางอสันธมิตตาใดยินพระราชสาวมี ตรัสทักดังนันนางกรำพึงวาด่งนี อันวาพระองคเจ้าวกูนีเสวยราช เริ่มอังกา ญาแลใดเปนใหญ่แกทาวพรญาทังหลายในชมพูทวีปแตเหนิอ แผนดินนีลงใปเบองตำใดโยชน ๑ แลแตเหนิอแผนดินนีขินไปเบิองบนใดโยชน ๑ เทพยดาแลครุธราชนาคราชแลยักษคันธัพพกินรกินรีแลวิทธาธรแลหมาผีหมาในแลราชสีหแลหมีแลเสิอเหลิองเสิอโครงกมาใหว้มากล้าบทานนีอีกทังชางมาข้าใทเสนาพลาพลใพรมากนักหนา แลมิเงิอนทองของแก้วผ้าผ่อนเข้านำเตมยุงเตมฉางมากหลายนักหนา แลพรองคเจากูนีเสวยราชสมบัติในกลางชมพูทวีปนีแลมีหมูทาวพรญาทังหลายแลสมณพราหมณาจารย์แลครหัฏฐลูกเจ้าเงาขุนทังหลายเปนบริวาร ด่งงพรอินธรอันอยูทามกลางฝูงเทพยดาทังหลาย แลทานเสดจมากลายข้าพรบาท[๓๙]เหนขาพรบาทนังอยูแลกินออยแลพรองคิกลาวถอยคำดุจมิรูจักข้าพรบาทเลยแลมากลาวเยาะไยใต้ ขาพรบาทเหลนวาใครนีหนอ แลมานังกินอ้อยพรองคเจ้ากูดูถูกข้าพรบาทแลวากลาวข้าพรบาทดังนี เพิอพรองคทรงยสสักดิใหญ่อิสสรสมบัตติอันมโหฬาร แลวากลาวขานี้หาบุญบมิใดเลย แลขานียอมกินเพาะบุญพรองคทุกวันมิคลา[๔๐]แล ๚

นางอสันธมิตตารำพึงดังงนันจิงมีใจดันรายแกพรญาศีธัมมาโสกขราช ผูเปนภัสดาภรจิงกราบทูลแดพรบาทพรเจ้าศรีธัมมาโสกขราชวา ฉันนีมหาราชข้าแตบพิตร อันวาออยนีบมิพักปลูกพังฝัง[๔๑]ออยนีหากเปนเองอยูในปาหิมวันตแลเทพยดาทังหลายเอามาถวายด้วยอำนาจจบุญ ข้าพรบาทใสข้าพรบาทจิงกินออยนีเพราะบุญข้าพระบาทเองแล ฯ เมิอนันพรญาศีธัมมาโสกขราช ใดยินคำนางอสันธมิตตากลาวดังนัน พรองค ธจิงรำพึงพรทัยด่งงนี นางรำพึงทุกวันนี้ว่าตัวนางนีมิบุญแลวากูนีพึงบุญนางมิอยาแล[๔๒] พรองคจิงกลาวแกนางอสันธมิตตา พระองคจึงวาเปนคำชำแดกเมาะว่า[๔๓]ปรชดใหแกนางด่งนี ว่าดูกรเจ้าอสันธมิตตา ผิวาเทพยดาทังหลายเอาออยมาแตปาหิมวันต แลมาถวายแดเจ้าด้วยบุญเจ้าจิงใส อันวาราชสมบัตติทังปวงอันมีในสกเริ่มอังกา ญิกลชมพูทวีปทังปวงนี้เจ้าวาเราใด้เพราะบุญเจ้าแลฤๅ ฯ ส่วนว่าบุญใสเจายอขีนใป[๔๔]ใวเถิงอักขนิฎฐมหาพรหม ส่วนวาบุญของเราใสเจ้าขมลงใปใวเถิงมหาอวิจีนรก ฯ ผิแลวาเจ้ามีบุญกาวเราจรึงใสกดียิงนักหนาแลใรเราจลองบุญของเจ้าดูพรุงนีแลแลเมีอเชาพระสงฆเจ้าทังหลายจมาฉันจังหัน[๔๕]ในพรราชมณทิร ๖ หมืนพรองค ครันพรสงฆทังหลายภุทธากริตย[๔๖]แล้วเราจถวายผาใตรจีวรแดพระสงฆทังหลาย ๖ หมืนสำรับจิงถวนพระสงฆทัง ๖ หมืนพรองคนัน แลพรุงนีเมีอเชาเจ้าเรงหาไตรจิวรใวให้เราจ่งใด ๖ หมีนสำรับในวันพรุงนีเชาเทิด ฯ ถาเจาหาใวใหแกเราใด้ ดุจจด่งคำเราว่าดังนี เราจิงจรู้ใดรูว่านางมิบุญจริงแล ปรากฏบุญนางทัวทังชมพูทวิปนันจริงแลฯ ถาแลวานางหาให้แกเรามิใด้ดุจจด่งงคำเราวานิใสเรากจรู้บุญนางในวันพรุงนีแล ครันวาพระองคตรัศยเทานันแล้วกเสดจใปจากทีนันแล เมิอนันนางอสันธมิตตาครันใด้ยินพรพัศยดาภร[๔๗]กลาวแกนางด่งนัน นางกเรงเปนทุกข[๔๘]นักหนา นางกคิดในใจวาชะรอยพรบาทพระราชสาวมีนีเคียดแกกูแล้วมีอยา[๔๙]จิงกลาวด่งงนีแกกูนางกคิดเลาว่าชะรอยพรองคเจ้าวากูเคิยดแกพรองค ๒ จิงกลาวนักหนาด่งงนี ฯ นางอสันธมิตตากเปนทุกขโสกนักหนาแลหาใจใหญ[๕๐] แล้วกนอนกลิงใปกลิงมาเหนิอขเนยทอง แตชิพพคำ[๕๑] เทาเถิงเทิยงคืนแล นอนบมิหลับเลยสักนอย นางอสันธมิตตาเรงหาใจใหญแล้วแลคำนึงใปในใจวาดังนีแลวา กูจใดใกรจีวรมาแตทีใด้แลจถวน ๖ หมีนสำรับด่งงนีหนอ ฯ วันนันใสเดิอนเพงบูณณวันอุโบสถมีแลในเมีอราตรีกาลเทียงคืนวันจิงพรจตุโลกบาลทัง ๔ คน ๒ นึงชือวาทาวเวรุราช คนนึงชือว่า ทาวทัฒฒรถราช คนนึงชือวา ทาววิรูปักขราช คนนึงชือวา ทาววิรุฬหกราช แลพรจตุโลกบาลทัง ๔ คนนีใส ครันเถิงวันดับกดีวันเพงกดีเดีอนขิน ๘ คำ เดีอนแรม ๘ คำกดี ยอมใปเทิยวดูข้นทังหลายอันทำบุญแลทำบาพพในแผนดินนี ๚

กลาวเถิงพระจตุโลกขบาลเมีอนัน ทาวกุเวรุราชคือองคเริ่มอังกา ญีพระใพรสัพพมหาราช ธ มีหมูยักษเสนาบดีเปนบริวาร แลเสดจใปในยานทิพพอันดี แตอาลกมนธาพิ่มาอันมีเบิองอุดรทิศษ แล้วจิงเสดจจลวงทักษิณทิศษใส้ ฯ พระใตรสัพพมหาราช ธ คลายผานหนาบัญชร[๕๒]วรราชมณทิรทาง อสันธมิตตานอนอยูนัน จิงพระใตรสัพพมหาราชนัน ธ ใด้ยินเสียงนางอสันธมิตตาถอยใจใหญ[๕๓]อยูเพราะวาอยูยหาผ้าใตรจิวรบมิใดถวน ๖ หมืนสำรับดังงคำทานผูเปนสาวมีกลาวนัน แลพรใตรสัพพมหาราชนัน ธจิงลงจากยานทิพยแล้วแลเข้าใปใกลนางอสันธมิตตา แลววาด่งนีวาดูกรเจาอสันธมิตตาแมเจายาใดเปนทุกขเปนโสกเลย เมิอกำเนิอดเจ้าแตกอนโพน เจ้าใดให้ทานผ้าซืงแกพระปเจกกโพธิเจ้าพรองค ๑ บุญของเจ้านันยังมากนักหนาแลด้วยเดชอำนาจจบุญเจ้าอันเจ้าใดถวายผ้าแกพระปเตยกโพธิเจ้าแตกอนนัน ผลบุญนัน จใด้แกเจ้าแลจงเจ้ามารับเอาเทิด ครันพรใตรสัพพกลาวแกนางให้รูแล้วด่งงนัน ฯ จึงพรใตรสัพพมหาราช ธ จึงเอาปรอบแก้วทิพพอนึงมาด้วยริททิแหง ธ พระใตรสัพพ ๒ จึงเปอดฝาปรอบแกว[๕๔]นันแลว ธ กยินใหแกนางอสันธมิตตา แลดูผ้าทิพยอันมีทีในปรอบแกวนัน ฯ ครันวาพระใตรสัพพมหาราช ธ ทรงพรอบแก้วนันให้แกนางอสันธมิตตาแล้ว ๒ ธ กสังสอนนางอสันธมิตตาด้วยถอยคำวาด่งงนี ปเท ดูกรเจ้า อสันธมิตตา ผิแลวาเจ้ามีปรใยชนด้วยผาใสเจาจิงเผยฝาปรอบผาทิพยนีแล้ว ๒ เจาจิงชักเอาผาออกจาก ปรอบแก้ว[๕๕]นีเทิดผ้าทิพพยอยูในปรอบแก้วนีแล้ว ผิแลว่าเจ้าจเอาเทาใด ๒ กดีบมิรูสินสุดเลย ผาฝูงนี้ใสแมนแลวาจปรารถนาเอายาวเทาใดกด ใดดวยใจทุกเมิอแล ผิแลวาเจ้าจใครใดสันเลาใสกใด้ดวยใจเจ้าทุกเมีอแลฯ พรใตรสัพพมหาราชกลาวเทานันแล้ว ธ กเสดจจขีนสูยานทิพยแล้วกเสดจจใปสูอาฬกนันธาพิมา อันเปนทิยูโดยอุดรทิสสพรสิเนรุราชบรรพพตนันแล ๚

ครันวารุงขินเมีอเชาพรเจ้าศรีธัมมาโสกราช ธกอังคาดจังหัน[๕๖]แดพรสงฆทังหลาย ๖ หมืน พระองค ๒ ครันวาพัดตากริตย[๕๗]เริ่มอังกา ญุแล้วจิงพระเจ้าศรีธัมมาโสกขราช ธ กบูชาพรสงฆเจ้าดวยทูปแลเทิยรเข้าตอกดอกใม้ แลกรแจะจวงจันธรทังหลาย เสจจแลวจิงนางอสันธมิตตาเทวีนางกเอาตอกดอกใม้อันเปนภูภวงแลผูกหอยรอยแลกรองด้วยดีมีพรรณณสิงตางกันอันจแตงกำปลาย[๕๘]หลอยทุกปรการใสเตมปรอบทองอันใหญให้เอาจำเทาจัน[๕๙]จุนธอันหอมเทิยรทูป นางอสันธมิตตาจิงเอาปรอบแก้วอันเตมด้วยผ้าทิพยใสในปรอบสุวัณณรัตตนอันนึงแล้วจิงเอาปรอบทองอันอืนครอบ เหิอนนันจิงให้สาวใชผูเชิอใจถือใปด้าย เมิอนางอสันธมิตตาใปด้วยบริวารทังหลาย นางจิงอังคาศจังหันแดพระสงฆทังหลาย ๒ ฉันแลวนางจิงบูชาพรสงฆด้วยเขาตอกดอกใม้เทิยนทูปปรทิปชวาลา ทูปจำจันเทานำมันหอมหมากพลูแล้วนางจิงนังอยูพระเจาศรีธัมมาโสกขราชแล ๚

กาลนันพรญาจิงแลดูหนานางอสันธมิตตาแล้ ธ จิงกลาวด่งงนี ดูกรเจาอสันธมิตตาเจ้าจ่งเอาผามาให้แกเร้า ๖ หมืน สำรับเรวบัดนีเราจใหทานครานีเราจักพิงบุญเจ้าแลจถวายเปนใตรจีวร แดพรสงฆทังหลายจงถวน ๖ หมืนพระองคแล เมิอนันนางอสันธมิตตาจิงรับพรองการด้วยดีแล้วกกราบทูลด่งงนีข้าแตบพิตรผูเจ้าขาพระเจ้าจักถวายผา แกพรองคบัดนีจงถวน ๖ หมืนพรองคโดยพรหฤทยแหงพรองคเจ้าบัดนีเทิอด ฯ ครันวานางอสันธมิตตากราบทูลแลวมิชานางพรญาจิงเผยปรอบสุวัณณรัตตนอันใสปรอบแก้วนันออก นางจิงเอาปรอบแก้วทิพยนันชูยูดวยมือขางชาย นางจิงใขฝาปรอบแก้วนันขินด้วยมือขางขวาแล้วแลจึงเอาฝาปรอบวางใวจิงมือขางขวาชักเอาผ้าทิพยออกจากปรอบแก้วยนันแตทีลผิน ๒ นันพอใดเปนใตรจิวรแดพรสงฆพระองคนางถวายผืนนึงกอน ฯ พรบาทพรเจ้าสีธัมมาโสกราชจิงรับเอาผืนผาผืนนึงกอนนันถวายแดเจ้าทย[๖๐]ผูเปนพริฒาจารย์อันแกกวาพระสงฆทังหลายนันกอนแลว อันวาผานันมีพัณณเปนอันงาม ปรดุจจเกอดมาแตต่นกัมมพริกษอันมีในอุตตรกุรุทวีปเริ่มอังกา ญูปนั้น ๚

ดัพพนันนางจิงชักเอาผาออกจากปรอบแก้วนัน เอามาถวายแดพระสงฆเจ้าโดยอันดับใปถวนพระสงฆทัง ๖ หมืนพรองคนันแล ฯ นางอสันธมิตตาเอาผาออกจากปรอบแก้วด่งงนันกดีแลผาในปรอบแก้วนันบมิรูสินบมิรูสุดเลย แลผาทิพยนันยังเตมปรอบแก้วนันอยูด่งงเกาบมิใดบกพรองแตนอย ๑ เลย ฯ พรบาทพรเจาสิธัมมาโสกราชเหนเปนมหัศจรรยดังง ธกยินดีนักหนา ทกนังอยูนมัศการแดพระสงฆทังหลาย ๒ ธจึงให้อนุโมทนาด้วยทานอันพระบาทพรเจ้าสิธัมมาโสกราชให้นันถวนทุกพรองคเสจจแลวจึงพระสงฆใปจากพรบาทพรเจ้าสิธัมมาโสกราช ฯ กเสจจล่งใปส่งพระสงฆทังหลายเถิงปรตูพรราชมณเทิยรใหวพรสงฆเจ้าแล้ว ๒ พระองคจิงกลับคืนมาสูพระราชมทิรเปนปรกติด่งงนันบมิขาด ฯ ครันวา ธ คืนมาเถิงในปราสาทแล้ว ๒ ธ จึงเจรจาด้วยนางอสันธมิตตาวาด่งงนี ภัทเธ ดูกรเจ้าอสันธมิตตาผูเปนกัลยาณีทิพยแตวันนีใปเมิอหนา ถินถานบานเมิองปราสาทเริอนหลวงชางม้าข้าไทใพรพลทังผองเงิอนทองของแก้ว แลนางนักสหนมทังหมืน ๖ พันเรามอบเวรให[๖๑]แกเจ้า แลจงนางฝนเจาแกเขาเทิด ฯ อนึงแตวันนีใปเมิอหนาผิแลวาเจ้ามีใจจใครทำการอันใด ๒ กดีใสจงเจากทำโดยใจเจ้า พีจตามใจเจ้าจงทุกปรการแล ฯ แลแตนันใปกดีแล อันวานางอสันธมิตตาผูเปนบาทบริจาแหงพระเจ้าสีธัมมาโสกราช ๒ ธใหอนุญาตดังงนันกดี อันวานางผูเปนบาทบริจานัน นางกดีบมิอาจจลเมิอดทานผูนันเปนผัวนันแตนอย ๑ เลย ฯ แมนวานางจทำการอันใด ๒ นอยนึงกดีเทิยรยอมรำเริยนแตพระบาท[๖๒] ธผูเปนผัวแลทานบันชาด้วยนาง ๒ จิงกทำใส แลญาว่ากล่าวนันอืนเลย ฯ พรบาทสีธัมมาโสกราชใปบมิเสวยเข้า นางอสันธมิตตาบมิอาจเสวยกอนฯ แมนวาพรบาทบมิใดบันท่มใสนางนันกบมิอาจจบันท่มกอนเลยเมิอใดแลพรองคผูผัวหลับแล้วนางจิงนอนแล แมนวานางนอนพายหลัง ด่งงกดนางบหอนตีนพายหลังสักคาบเทิยรยอมตนกอนทานผูเปนผัวทุกเมือเริ่มอังกา เญแล ฯ เจ้าอสันทมิตตาผูนีแลมีมารยาตรแลปรากฏด้วยรูหลักเฉลิยฉลาด ค่นรักษกหลายทังมิตรสหายกมากรูเจรจาปราสัยยแลมิเกิยดคร้านอุสสาหนักหนามักทำบุญใหมีพิจารณาใดราชาพิเสกด้วยสมเดจจพรบาทในปราสาทแลใดเปนใหญแกพรสหนมทังหลายหมืน ๖ พันนันแล ๚

เมิอนันจิงผูนางทังหลายซืงบันดาเปนเมิยรักษแตพรบาทสิธัมมาโสกราชมาแตกอนนันเข้าทังหลายเหนวาพระองครักษนางอลันธมิตตาด่งงนันเข้ากยินรายแลมีใจหิงษา[๖๓] เจ้าจิงเจรจาด้วยกันดงงนี อันวาทานผูเปนเจาเรานีปรบาทคิดรำพึงในใจทานวานางอสันธมิตตานีหากเปนหญิงคนเดิยวใส อันจเปนผูหญิงกวานางอสันธมิตตานีชะรอยว่าหาบมิใดเลย ฯ เหมิอนทานรำพึงในใจทานค่นนีบมิญาแล[๖๔]ทานจิงบมิดูเราเถิงสองตาเพิอด่งงนัน ฯ อันวาเนิอความนันกรูเถิงพรกันณสมเดจพรบาทพรเจ้าสีธัมมาโสกขราช ๒ นันธกรำพึงในพระทัยวาดังนี อันวาฝูงนางทังหลายแลวาเข้ากลาวด่งงนี เข้าฝูงนีเปนข้นพาลนักหนารูแตติเตียนนิณทาทานผูมิบุญอันวาผูหญิงมีหญิงมิบุญหนักใหญใฝอันใด[๖๕]มาหาอันใดด่งงเจ้าอสันธมิตตานิเขาใปมิรูจักวาผูมีบุญ ผิด่งงนันมากูจสำแดงใหเขารูจักเจ้าอสันธมิตตาวาผูมีบุญ เพราะวาเขานียอมคนใจพาลแลเขาบมิรูจัก ๚

กาลวันนึงพรองคจิงใหหาเข้าหนมตมใด ๑๖๐๐๐ ลูกพรองคจิงถอดแหวนพระธัมมรงค ดวง ๑ ออกจากพระกรแหงพระองค ๒ จิงใสเข้าในขหนม[๖๖]นันแล้ว พระองคจิงเอาขหนมอันนีใสแหวนนัน วางใวเหนือขหนมทังหลายนันแล้วพรองคจิงให้เริยกนางทังหลาย ๑๖๐๐๐ มาชุงนุงกันแลว พระองคจิงตรัศวา ฉันนีดูกรนางทังหลาย ขหนมทีในตระใลทอง[๖๗]นันลูกใดลูกนึงทีพึงใจสูใสสูเลิอกเอาแลค่นลดวงแลถือขหนมนันอยูในมือสู เมิอใดสูทังหลายเอาขหนมนันแลวถวนทัง ๑๖๐๐๐ แล ยังขหนมแคลูกเดิยวไส กูจิงจใปใหแกเจาอสันธมิตตา เอาตอพายหลังสูทังหลาย เพราะวาขหนมทังหลายทั้ง ๑๖๐๐๐ แลกับดวงนึงนีใสกูถอดพระธัมมรงคจากมือกู ๒ เอาใสใวในขหนมเริ่มอังกา ไญนันแล กูอทิฏฐานว่านางผูใดมีบุญใหญใดขหนมอันกูใสแหวนนีเทิอด ฯ แลสูทังหลายจงอทิฏฐานในใจสูแล้ว ๒ เลิอกเอาลคนลดวงโดยขอบใจแหงสูเทิอดฯ เมิอนันนางทังหลาย ๑๖๐๐๐ นันเลิอกเอาขหนมทีในกรใลทองคนลลูก โดยพึงใจเขาสินทัง ๑๖๐๐๐ ดวงแล้วแลมิอาจจเอาขหนมดวงทีใสแหวนนันใดเลย ฯ สวนวาเข้าขหนมดวงเดียวอันทีใสแหวนนันยังค่งอยูในคระใลทองนัน พระองคใหนางอสันธมิตตาใปเอานางอสันธมิตตาจิงคอยลุกใปแลมีดําเนิอรเปนอันงาม แลยิบเอาขหนมดวงนันมาถืออยูในมือนาง พระญา ธจิงตรัสแกนางทังหลายว่าสูทังหลายนีมีขหนมถืออยูในมือสูนันสูบิออกดู ผิวาผูใดแลใดแหวนพระธัมมรงคกูใสเอามาใหแกกู ๒ จิงรูจักวาผูนันมีบุญจริงแล ฯ เมิอนันอันวาทังนางทังหลาย ๑๖๐๐๐ นันตางคนตางแบะขหนมในมือต่นออกทุก ๒ คนกบมิใดแหวนพระธัมมรงคสักข้นพรองคจิงจับเอาขหนมทีในมือนางอสันธมิตตา พระองคจิงแบะขหนมนันออกตอหนานางทังหลายเอิยนใหนางทังหลายแลดู พรองคจิงใดแหวนพระธัมมรงคในขนมดวงนันตอหนานางทังหลายแล พรองคเจาจิงวาเจ้าอสันธมิตตานีมีบุญมากกวานางทังหลาย แลสูหากมิรูวานางอสันธมิตตานีมีบุญใดกทำมาแตกอน แลสูยอมกลาวขอนกูแลแหนวากูรักษนางอสันธมิตตาใส แลกูสำแดงบุญนางอสันธมิตตาให้สูรูใสครันนางอสันธมิตตาใดยินพรองคมิพระโองการด่งนัน นางจใครสำแดงบุญแหงตนซึงใดทำมาแตกอน นางจิงถือปรอบแก้ว ด้วยมือข้างซาย แล้วเอามือขางขวาชักเอาผ้าทิพยในปรอบแก้วนันออกใดพันผืน นางจิงเอาถวายแดพรเจาสีธัมมาโสกขราช ต่อหนานางทังหลาย ๑๖๐๐๐ แล้วนางอสันธมิตตาจิเอาผาทิพยนันออกจากปรอบแก้วนันใหแกทาวพรญาทังหลาย อันกินบานนอกแลคนล ๕๐๐๐ ผืน ให้แกเยาวราชอันตาง ๒ เริ่มอังกา โญองคพรญาแลองคลรอยผืน แลให้แกเจาฟาเจาราชกรกูลทังหลายแลคนล ๕๐ ผืนฯ ใหแกนางทังหลายอันเปนเมียพรญาทิกินเมืองบานนอกออกแกนางนันแลคนล ๕๐ ผืน แลให้แกหมูมนตรีเสนาบดีแลค่นล ๕๐ ผืนฯ แลใหแกพรสหน่มทังหลายใด หมืน ๖ พันนันแลคนล ๒๕ ผืน แลใหแกไพรฟาขาใททังหลายด้วยกันทังหญิงแลชายใหญนอยอันมีในเมิองปาตลีบุตตมหานครนันแล ๒๒ ผืนทัวทุกคนบมิใด้เปลาเลยสักคนแล ๚

เมีอนันพรญาสิธัมมาโสกขราช แลท้าวพรญาสามลราชตระกูลพรหลวงขุนหมืนทมุนทนายพลใพรฟาขาใททังหลายอันมาชุมนุมมัวมวลกัน[๖๘]แหงนันเหนนางอสันธมิตตาเอาผาทิพยออกจากปรอบแก้วลูกเดิยวนันบมิรูสินบมิรูสุดด่งงนัน ข้นทังหลายเหนเปนอัศษจรรยยิงนักหนา จิงโหร้องสองสาธุการถวาย ด้วยเสิยงมีกองเสิยงรอง เสิยงช่มรงมในวันนัน ด่งง ตลาจเบิองดินใดยินทัวทุกแหงทุกสถานแล พรญาสีธัมมาโสกขราช เหนของอันตรการอันบหอนมีแลมีด่งงนัน พระองคยิงอัศษจรรย์นักหนาแลจใครรู้ อำเพิอบุญ[๖๙]นางอสันธมิตตาอันใดกธำมาแตกอนนัน พระองค ธ จึงตรัศษถามฉันนิ ภัทเธ ดูกรเจ้าอสันธมิตตาราชเทวี อันวาปรอบแก้วนีพีเหนเจาใดมาแลพีแลดูใสพิศษว่งแกใจพิเพราะว่าพีมิรูแหงพรอบแก้วนีมา[๗๐]แลฯ ปรอบแก้วนีเจ้าใด้มาแตใดเชอญเจ้ามาบอกแกพีแลพีจขอชมบุญเลาเทิอด ฯ เมิอนันจิงนางอสันธมิตตาเมิอนางจสำแดงบุญแหงนางอันใดกทำมาแตกอน แลนางพระญานันจังกราบทูลด่งงนี เทวขาแตบพิตรพุทธิเจ้า ข้าเมิอกําเนิอดกอนโพน ข้าพรบาทใดถวายผาเชดหนาผืน ๑ แดพระปเตยกโพธิเจ้าพรองคนึงเมิอขาใด้ถวายผานันพระใพรสัพพมหาราชเปนทิพยญาณแกขาแล ฯ เมิอวันพรองคกลาวแกข้าพรเจ้าวาจเอาผาใตรจีวรแกขาจ่งใดหกหมืนสำรับจถวายแดพรสงฆ ๖๐๐๐๐ พรสงฆเริ่มอังกา เญานันข้ากหาใหพลันนันพระหฤทยพระองคเจ้ามิใดแล กข้ากเปนทุกโสกนักหนาแลข้านอน กลิงเกลิอกใปมาเหนีอทินอนเมีอนันพระใพรสัพพมหาราชเจ้าจิงเสดจมาด้วยยักขเสนาบดีทังหลาย กกลายหนาตางปราสาทราชมณทิรทิขานอนแลใดยินเสิยงขาหาใจใหญใฝหาผา[๗๑]จใครใดใตรจิวรอยูนันพระใพรสัพพมหาราช ธ จิงลงจากญาณมาไกลทินอนขาพรบาท จึงพระใตรสัพพมหาราชกกลาวแกข้าดังนี ดูกรเจ้าสันธมิตตาเทวีญามีทุกโสกสักอัน จ่งเจ้าคำนึงดูกอน เมีอกำเนิอดกอนโพนเจ้าสิยังใดอวยทานผาเชดหนาผืน ๑ แดพรปเตยกโพพิเจ้าพรองค ๑ นันแล เจ้าญารอนใจเลย แลเจาจใด้ด้วยผลบุญของเจ้าอันใด้อวยทาน แดพรปเตยกโพธิเจ้าวันนันหากจให้ใด้ผาทิพยแกเจ้าบัดนีแลฯ ครันพรใตรสัพพกาวแล้ว ธจิงเอาปรอบแก้วดวง ๑ มายือนใหมือขาแลแลสอนขาวาด่งงนี[๗๒]ผิแลเจามีปรโยชนด้วยผ้า[๗๓] เจ้าถือปรอบแก้วนีด้วยมือขางซ้าย แลเจ้าถือชายผาทิพยด้วยมือขางขวาแลวเจาจึงเอาผาทิพยในปรอบแก้วนิเทิอด ฯ จำเดิอมแตขาใดปรอบแก้วแตสำนักนี พรใพรสัพพมหาราชนันมาใว ผิแลชาจปราดถนาเอาผาเทาใด ๒ กดีกใดด่งงใจข้าใฝแลฯ ผิขาจใครใด้ผ้าขาวกใดผาขาว ผิขาจใครใดผาแดงกใดผาแดงโดยใจ[๗๔] ผิขาจใครใดผ้าดำกใดผ้าดำโดยใจ ผิขาจใครเอาผาเหลิองกใดผาเหลิองโดยใจ ผิขาจใครใดผาแตงออนกใดผาแตงออนโดยใจ ฯ ผินึกในใจวาจใครใด้ผ้าพรรณณสิงใด้ ๒ กดี กใดโดยใจขาทุกอันแล ฯ ผิแลขาจใครเอาผาทิในปรอบแก้วนีออกลาดใปให้เตมทัวทังชมพูทวีปอันกวางใด้ ๑๐๐๐๐ โยชนนีกดีกจทัวทังมวนอันจสินจสุดในทีปรอบแก้วนีเลย เพีออำนาจจผลบุญอันขาใด้อวยทานผาเชดหนา ๑ แดพรปเตยกโพธิเจาแตกอนนัน แลผลบุญนันจึงใดแกข้าบัดนีแล ๚

นางอสันธมิตตาเทวี สำแดงผลบุญนันอันใดเริ่มอังกา ญํกทำแตกอนใหพรญาสิธัมมาโสกขราชฟังด่งงนัน แล้วนางอสันธมิตตาจึงจสังสอน[๗๕]อนุโมทนา พรญาสีธัมมาโสกขราชด้วยโคลงธรรมม[๗๖]ด่งงนีวา ขาแตพรราชสมภารเจ้า อันวาฝูงเทพยดาแลมนุสสทังหลาย อันเกิอดในโลกยนี แลใดพบพรพุทธพรธรรมมพระสงฆเจาใสทุกขนักยากนักหนา แลผูใดแลมีปริชารูหลักแลข่วนขว้ายทำบุญธรรมมใส กจใดเถิงพระนวโลกุตตรธัมมแล ฯ กจพาตนเข้าสูนครนิพพาน ต่นเปนข้าแตผูเปนเจ้า อันว่าคนทังหลายนิจใดมาเกิอดเปนมนุศในเมิองดิน[๗๗]นิกยากนักหนาแลผูใดมาเกอดเปนมนุสสด่งงนันโสดแลจมีใจใสสัทธา แลรูจรูหลัก เชิอบุญเชิอบาพพ นันกยากนักหนาแล ฯ อนึงโสด[๗๘]ผิวามิใจใสสัทธา เชิอบุญเชิอบาพพแลรูหลักด่งงนันกดี แลจใดฟังธัมมอันพรพุทธเจาบันทูลใว[๗๙]นันกยากนักหนาใส ผิแลวาใดฟังธัมมด่งนันกดี แลจจําใวใดเปนหมับค่งแล้ว แล้วจเทสสนาให้ทานอืนฟังสืบใปเลาใดฟังด้วยด่งงนันกดียากนักหนาแล ตนเปนขาแตผูเปนเจ้าอันวาเกอดมา เปนคนแลยากนักหนาด่งงนันกดีผูเปนเจ้ากยังตรัสสรูแล้ว แลอันวาเปนคนแลมีใจใสสัททาในสาสนาพรพุทธเจาแลรูหลักเชีอบุญเชีอบาพพ ด่งงนันกดีพรองคกตรัสสรูแล้ว อันวามีใจใสสัททา แลใดฟังพรธัมมเทสนาด่งงนัน พรองคกยอมตรัศสแล้วแล อันวาฟังธัมมแล้ว แลจำพรธัมมนันใดแลเทสนาใหผูอืนฟังสืบไปพายหนานันเริ่มอังกา ญะกดีพระองคเจ้า กตรัสสรูแล้วแลทังนีไสยอมการกทำยากนักหนาทุกปรการพรองคเจ้าพรำตรัสสรูอยูทุกปรการแล เหตุดงงนีแลขาจิงผิดแตพระองคเจ้า ฯ แตนีใปเมิอหนา จ่งผู้เปนเจาเอาพรองคผูเปนเจ้าปรกอบในสาสนาพรพุทธเจ้า แลพระองคเจ้าเรงสดับนีฟังธัมมจำสิลทำบุญจงนักหนาในสาสนาพรพุทธเจ้าเทิอด เอวํ กมีด้วยปการด่งงณีแล ๚