วันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๔๗๒ น

บ้านปลายเนิน คลองเตย

วันที่ ๑๙ มกราคม ๒๔๗๒

กราบทูล สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทราบฝ่าพระบาท

ลายพระหัตถ์ ลงวันที่ ๑๖ โปรดประทานรูปพระเมรุเก่าไปให้ดูเป็นพระเดชพระคุณล้นเกล้า ได้ดูถี่ถ้วนแล้ว

รูปพระเมรุที่ทรงคาดคเนว่า จะเป็นพระเมรุพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น เห็นจะไม่ใช่ คาดด้วยเกล้าว่าจะเป็นพระเมรุสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ที่คาดว่าดังนั้นด้วยหลัก ๒ ประการ คือ ประการที่ ๑ ได้ยินผู้ใหญ่เล่าว่า พระเมรุสมเด็จพระเทพศิรินทร์นั้น เดิมทีทำเป็นยอดมณฑป พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จออกทอดพระเนตรไม่โปรด ตรัสสั่งให้แก้เป็นยอดปรางค์ แต่การแก้ตลอดชั้นทำไม่ทันกำหนดงาน แก้ได้แต่เพียงยอด กลายเป็นมณฑปยอดปรางค์ ซึ่งได้ลักษณกับรูปฉายนี้ ประการที่ ๒ เจ้าพระยาธรรมาธิกรณบอกเกล้ากระหม่อมนานแล้ว ว่าได้รูปพระเมรุสมเด็จพระเทพศิรินทร์มา ยังให้ฉายจำลองแล้วจะเอามาให้ แต่ก็เลยเงียบหายไปจนบัดนี้ สันนิษฐานว่าคงได้ที่แหล่งนี้เอง คือรูปนี้ เพราะเจ้าพระยาธรรมาธิกรณเป็นหลานเขยนายโหมด อมาตยกุล

ได้ถวายรูปกลับคืนมานี้แล้ว ได้ทรงพระเมตตาโปรดตรัสสั่งให้นายหงีพิมพ์ส่งให้เกล้ากระหม่อมอย่างละแผ่นด้วย

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนริศรานุวัดติวงศ์

  1. ๑. เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (ม.ร.ว. ปุ้ม มาลากุล)

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ