กัณฑ์ทศพร
- ปัณฑุกัมพลสิลาอาสน์ ที่ประทับของท้าวสักกเทวราชอยู่ภายใต้ต้นปาริฉัตรในดาวดึงสเทวโลก.
- ท้าวสักกเทวราช ทรงทราบความที่นางผุสดีเทพกัญญา จะจุติจากดาวดึงสพิภพ ลงไปเกิดในมนุษยโลก จึงให้พระนางทรงเลือกพระพรสิบประการได้ตามความปรารถนา
- พระนางผุสดีเทพกัญญาทูลขอพรสิบประการ ดังมีแจ้งในกัณฑ์ทศพร.
๏ อมฺหากํ ภควา .พุทฺธตาธิคมนสมเย จตุนหุตาธิกา ทฺวิโยชนสตสหสฺสพหลา อยํ มหาปวี อยทณฺฑปหตกํสตาลา วิย วิราวสตํ วิราวสหสฺสํ วิราวสตสหสฺสํ วิมฺุจมานา รวติ วิรวติ จลติ วิจลติ นทติ วินทติ กมฺปติ สงฺกมฺปติ วิวิธปฺปการา อรปฺจมลกรติมิติมิงฺคลวิจริตตรงฺคปจณฺฑตรภุชคปติ นิวาสนฏฺานสมฺภูตา ปรปฏาลวาตวาลสมุตุงฺคตรงฺคสงฺกิณฺณวิวิธวีจิสฺส สมุหา มหาสาคโร สงฺขุพฺภึสุ สตฺตรตนสมุชฺชลิตมณิปภาภาสิโต สห อจฺฉริยภูตเทววิมานํ วิวิธวิจิตฺรปุปฺผผลวรตา ลลิตลลมฺพิวิกสิตกุสุมสฺจิตมานปุถุลสลิลตรุวรตร ชลธรทิพฺพยาน วิราชิตา สุเสทิตตลุนปลฺลวาโกมลวิลสิตเวตฺตงฺกุโร วิย สิเนรุปพฺพตราชา โอนมึสุ จมฺปกํ สรลํ นีปํ นาคปุนฺนาคเกตกํ ทิโสทิสํ โอกิรึสุ นเภ ตตฺถ คตา มรุกสฺส พมปพมุปฺปภมรมธุกรคโล ฯ
ผุสฺสตี วรวณฺณาเภติ อิทํ สตฺถา กปิลวตฺถุํ อุปนิสฺสาย นิโครธาราเม วิหรนฺโต โปกฺขรวสฺสํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
สตฺถา อันว่าพระสรรเพ็ชญ์พุทธอยู่เกล้า อุปนิสฺสาย เจ้ากูธเสด็จอาศรัย กปิลวตฺถุํ แก่พิชัยกบิลพิศดุ์ บุรีรัตนพิศาล วิหรนฺโต ธเสด็จสิงสำราญสำริทธิ์ นิโครธาราเม ในพิจิตรนิโครธาราม อารพฺภ พระผู้ผจญเบญจกามพิษัย ตั้งหฤทัย เสด็จเฉพาะ โปกฺขรวสฺสํ อนุเคราะห์แก่โบษขรพรรษธารา อิทํ ธมฺมเทสนํ ยงงพระธรรมเทศนามาธูร คาถาสหสฺสปฏิมณฺฑิตํ อันบริบูรณ์ประดับนิด้วยคาถา ถึงสหัส อักษรอรรถบเอ ฯ
๏ ผุสฺสตี วรวณฺณาเภติอาทิกํ คือผุสสตีวรวัณณาเภตเปนอาทินี้ กเถสิ พระก็ชี้ชาติแต่หลัง กำบังไปบันทูร จตุวิธปริสานํ แก่จดูรพิธบรรสัษยทงงผอง อันมารองรับรศธรรมท่านนั้น ยทา หิ สตฺถา ปวตฺติตปวรธมฺมจกฺโก อนุกฺกเมน ราชคหํ คนฺตฺวา ฯ หิ ด่งงแท้จริง ยทา กาเล ในกาลถึงเมื่อใดนั้นโสด สตฺถา อันว่าพระสมโพธิพุทธอยู่เกล้า เหง้าพระสุนทรสวรรค์ ปวตฺติตปวรธมฺมจกฺโก อันมีพระธรรมจักรอันเลอศ ประเสรอฐเทศนาแลแล้ว คนฺตฺวา ธก็เสด็จแคล้วคลาไป ราชคหํ ยงงพิชัยราชคฤหนครอันอดิศรเกษมศุข อนุกฺกเมน โดยอนุกรมโสดแล ตตฺถ เหมนฺตํ วีตินาเมตฺวา ธก็เสด็จอยู่ให้สิ้นเดือนหนาวจาวจรด ถดถึงสัมพัษรฉิน ในบุรินทราชคฤหน้นน ฯ อุทายีเถเรน มคฺคุทฺเทสเกน วีสติสหัสฺสขีณาสวปริวุโต อันว่าพระชิเนนทร์ มีพระกาลุทายีเถรเปนพิถีนายก อีกอริยศราพกญิบหมื่น เนื่องคลื่นเปนบริพาร ท่านแล ปมคมเนน ยาว กปิลวตฺถุํ อคมาสิ ธก็เสด็จยัง กบิลพัศดุบุรีราช อันเปนอาทิดำเนอร ท่านนั้น ตทา สากฺยราชาโน มยํ อิมํ สิทฺธตถกุมารํ อมฺหากํ าติเสฏฺํ ปสฺสิสฺสามาติ สนฺนิปติตฺวา ในกาลเมื่อนั้น อันว่าบ้นน พุทธพงษ์ทั้งหลาย ชุํกนนหมายในใจ ว่าเราจะไปเห็นพระไตรโลกนารถ อนนเปนพระญาตยุดมแห่งเราทงงผองน้นนแล ฯ
๏ ภควโต วสนฏฺานํ วีมํสมานา จึ่งจะเอากันพิจารณา หาสถานอันพิจิตร ที่พระสัมพุทธาทิตย์ จะสถิตสิงสำราญอยู่นั้น นิโคฺรธสกฺกสฺสาราโม รมณีโยติ สลฺลกฺเขตฺวา ธก็หมายในหฤทัย อันว่าไทรชาติพนารามสนามเจ้านิโครธ ที่นั้นโสด สนุกนิ์ ควรแก่พระผู้นฤทุกขนฤโทษบพิตรแล ฯ
๏ ตตฺถ สพฺพํ ปฏิชคฺคนวิธึ กตฺวา จึ่งจะชำระองค์กวาดมุทิล ทงงดอนดิน รันราบ ดูชรบาบเพียงพลาญเลอศน้นน คนฺธปุปผาจุณฺณาทิหตฺถา ปจฺจุคฺคมนํ กโรนฺโต ก็มีมือถือบุษปคนธ์ ที่จะไปรับพระทศพลบพิตรน้นน สพฺพาลงการปฏิมณฺฑิเต ทหรทหเร นาครทารเก จ นาครทาริกาโย จ ปมํ ปหิณึสุ อันว่า พระสากยราชทงงหลาย ก็ใช้เด็กชายชาวเมืองหมู่บ่าว แลเด็กหญิงถ่าวชาววยงก็ดี อันกันมยงทักแท่ ให้แต่งแง่ดูงาม ตามกนนไปเปนอาทิแล ฯ
๏ ตโต ราชชุมาเร จ ราชกุมาริกาโย จ อันดับน้นน บ้นนพระสากยราช จึ่งจะส่งอาตมอนุชกุมารกุมารี ไปรับพระมุนีนารถน้นน เต อนฺตรา สามํ คนฺธปุปฺผจุณฺณาทีหิ สตฺถารํ ปูชยมานา อันว่าพระสากยราชทงงหลาย ก็ถวายฉํอํพุชมาลย์ ในกันดาลท้าวทงงหลาย ผู้ก่อนน้นน ภควนฺตํ คเหตฺวา นิโคฺรธารามเมว อคมํสุ จึ่งจะอันเชอญพระผู้มีญาณ เสด็จยงงสถานนิโครธาราม รจิตรน้นน ฯ ตตฺถ ภควา วีสติสหสฺสขีณาสวปริวุโต ปญฺตฺตปวรพุทฺธาสเนนิสีทิ อันว่าพระผู้มีพระภาคยพิมลแลอรหนตเนื่องคลื่น ถ้วนญิบหมื่นเปนบริพาร นั่งในกำราลไพรโรจ ในนิโครธาราม รังเรขน้นน ฯ ตทา สากิยา มานชาติกา มานถทฺธา อันว่าพระสากยวงษ์ทงงหลาย มีใจหมายอนนเยียใหญ่ใคร่แขง จักแสดงโดยชาติตระกูลสูรยพงษน้นน ฯ เต อยํ สิทฺธตฺถกุมาโร อมฺเหหิ ทหรทหโร อมฺหากํ กนิฏฺโ ภาคิเนยฺโย ปุตฺโต นตฺตาติ จินฺเตตฺวา อันว่าพระศรีธารถเพาพาล ควรเปนลูกหลานเปนน้อง แห่งพวกพ้องพระญาติเราโสดไซ้ ฯ เต ทหรทหเร ราชกุมาเร อาหํสุ จึ่งจะบริหารแก่พระราชกุมารทงงหลาย อันหนุ่ม ดงงนี้ ตุมฺเห ภควนฺตํ วนฺทถ อันว่าชาวเจ้าผู้นงพาล จงนมัสการแก่พระศรีธารถ ก่อนเทอญ ฯ มยํ ตุมฺหากํ ปิฏํโต นิสีทิสฺสามาติ อันว่าพวกตูผู้เถ้า ก็จะนั่งเฝ้าแฝงหลัง แห่งลำพังชาวเจ้า อันหนุ่มเหน้าทงงหลาย อยู่น้นน ฯ เตสุ เอวํ ภควนฺตํ อวนฺทิตฺวา นิสินฺเนสุ ในเมื่อพระญาติทงงหลาย บมิถวายอัญชลีแก่พระ แลทำมานะมโน นิศจลน้นน ฯ ภควา เตลํ อชฺฌาสยํ โบตฺวา อันว่าพระผู้ทรงทิพจักษุ์ ก็เห็นลักษณพระญาติ ด้วยอำนาจพระญาณ ด่งงน้นน ฯ น มํ าติโย วนทนฺติ อันว่าพระญาติท่ววไท้ บมิหวังไหว้พระตถาคต ใจแลไปกรรกษ บารนี ฯ
๏ หนฺทาหํ เต วนฺทาเปสฺสามีติ แม้ดงงฤๅก็ดี อันว่าพระมุนีนารถ ยงงพระ-ญาติทุกองค์ จงจะให้นมัสการ แด่พระผู้กัลชาญพิเศษ เทอญฯ
๏ อภิาปาทกํ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปชฺชิตวา อันว่าพระผู้ผ่านสงสาร ก็ถึง แก่จัตุรถัทธฌานสมาธิ์ อันเปนอาทิ์แก่อภิญญา ด่งงน้นน ฯ ตโต วุฏฺาย อากาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา พระผู้นฤทุกข์ ก็ลุกจากอาศน์ เสด็จอาคาตในคคะนานดรแล ฯ เตลํ สีเส ปาทปํสุํ โอกิริยมาโน วิย ดุจด่งงจะเรี่ยราย ปรายลอองบววบาท เหนือเกล้าญาติตระกูล อันมูลมาชุมนุมในที่น้นน ฯ คณฺฑามฺพรุกฺขมูเล ยมกปาฏิหาริยสทิสํ ปาฏิหาริยํ อกาสิ พระเจ้าจึ่งกทำปราฏิหาริยาศจรรย อนนอนรรค ดุจยมกปราฏิหารย ในต้นคัณฑามพพฤกษน้นน ฯ ตทา สุทฺโธทนมหาราชา ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อาห จึ่งกรุงสุทโธทนะเห็นอัศจรรย์ ก็ทูลพลันด่งงนี้ ฯ ภนฺเต ตุมฺหากํ ชาตทิวเส อิสิสฺส กาฬเทวิลสฺส ชฏลสฺส วนทนตฺถํ อุปนีตานํ โว ข้าแต่พระ มุนีนารถ ข้าเห็นพระบาทยุคล แห่งพระทศพลบพิตร อันพิจิตรรัศมี ธาตรีนำแกล่ใกล้ เพื่อจะให้ไหว้กาฬเทพิล ในวันพระมุนินโทรทยน้นน ฯ ปาเท ปริวตฺเตตฺวา พฺราหฺมณสฺส มตฺถเก ํเต พระบาททงงสอง ฉลองขึ้นเหนือเกล้า ทชีเถ้ากาฬเทพิลน้นนฯ ทิสฺวาปิ อหํ ตุมฺหากํ ปาเท วนฺทึ ข้าเห็นเสร็จ ไหว้พระสรรเพ็ชญ์บววบาทแล ฯ อยํ ปฉมวนฺทนา อนี้คือข้าถวายบงงคม เปนประถมแห่งข้านมัสการแก่ ท่านแล ฯ วปฺปมงคลทิวเส ชมฺพุฉายาย สิริสยเน นิปนฺนานํ โว ในเมื่อเจ้ากูธเสด็จบรรธม ใต้ร่มชมพูพฤกษไสยาศน์ เมื่อแรกอาทิตย์แสงศรี ในวนนพระราชพิธีการยมงคลน้นน ฯ ชมฺพุฉายาย อปริวตฺตนํ ทิสฺวา ข้าเห็นร่มชมพูตรูรัตนพิศาล ตรงตระการกว่าชื่นแลฯ อหํ ตุมฺหากํ ปาเท วนฺทึ ข้าไหว้พระบาทบงกชแห่งพระตถาคต ทศพลบพิตรแล ฯ อยํ เม ทุติยวนฺทนา อนี้คือข้าไหว้พระบาทลำยอง เปนคำรบสองแห่งข้า ถ้วนหน้าญาติสรรเสรอญ เมอลอุกฤษฐกว่าชื่นแล ฯ อิทานิ อิมํ อทิฏฺปุพฺพํ ปาฏิหาริยํ ทิสฺวา ในกาลตรบัด อันว่าข้าเห็นอัศจรรย์ แต่ก่อนอนนบห่อนเห็น แลมาเห็นเปนปรากฏด่งงนี้ ฯ อหํ ตุมฺหากํ ปาเท วนฺทามิ ข้าไหว้พระบาท แห่งพระสยมภูวนารถนายกแล ฯ อยํ ตติยวนฺทนา อนี้คือข้า เคารพยด้วยงาม ถ้วนถึงสามแห่งข้า ทุกท่ววฟ้าอัศจรรย์ โสดแลฯ รญฺเ ปน วนฺทิเต อวนฺทิตฺวา าตุํ สมตฺโถ นาม เอกสากิโยปิ นาโหสิ ในเมื่อพระสาศดาน้นนโสด แลกรุงสุทโธทน์นมัสการ กฤษดาญชลี อันว่าสากยกษัตรีย์ทงงหลาย และจะอาจมีใจหมายเพื่อบมิหวังไหว้ สมเด็จไท้ทรงญาณ ก็บเห็นอหังการ ตนหนึ่งเลย ฯ สพฺเพปิ วนฺทึสุเยว อันว่าพระสากยราชอนนมาชุํนุํ ก็ถวายกรกรรพุมบงกชทศนขะ นมัสการกฤษดาญชลียยุ่งแล ฯ อิติ ภควา าตโย วนฺทาเปตฺวา อันว่าพระมุนีนารถ ยงงพระญาติทุกองค์ ให้จำนงโอนอ่อนแก่พระตถาคต แลแล้ว ฯ อากาสโต โอตริตฺวา พระผู้มีพระภาคย ธก็เสด็จลงจาก อากาศจงกรมน้นน ฯ
ปญฺตฺตปวรพุทฺธาสเน นิสีทิ ธจึ่งเสด็จพแนงเชอง ดำเกิงเหนือรัตนาศน์ อนนธลาดเลงงามกว่าชื่นแล นิสินฺเน ปน ภควติ ในเมื่อพระมุนีนารถ เสด็จเอา อาศน์แลแล้ว ฯ สิกฺขปฺปตฺโต าติสมาคโม อโหสิ อันว่าชุํนุํพระญาติสหรคต ก็ลุแก่สิกขาบทพระสรรเพ็ชญ์พุทธบพิตรแล สพฺเพ เอกคฺคจิตฺตา หุตฺวา นิสีทึสุ อันว่าพระญาติท้งงชิ่น สทิ้นท้ยนจินดา เปนเอกรรคจิตร สถิตในสถานอยู่น้นน ฯ ตโต มหาเมโฆ อุฏฺจหิตฺวา ในตรบัดน้นน บ้นนมหาเมฆพยู่ห์ จรก็ลู่ขึ้นกลางโพยมากาศโสดแล ฯ โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิ อันว่าห่าฝนสวรรค์ชื่อโบษขรพรรษธารา ก็ตกลงมาเมื่อน้นน ฯ ตามฺพวณฺณํ อุทกํ เหฏฺา วิรวนฺตํ คจฺฉติ นํ้าฝนน้นนมีแสงดุจทองแดงบมิเศร้า ทรับทราบเท้าธรณีดลบอยู่เลยฯ เย เตมิตุกามา เต เตเมนฺติ อันว่าคนท้งงหลายผู้ใคร่ให้ต้ององค์ ฝนก็ตกลงชุ่มทราบอาบท่ววสรีราพยพ สบสรรพางค์ คนผู้ใคร่น้นน ฯ อเตมิตุกามสฺส สรีเร เอกพินฺทุมตฺตมฺปิ น ปตติ อันว่าคนท้งงหลายผู้ใดแลบมีใจปรารถนา ฝนก็บมาเมลดหนึ่ง ต้องตนซึ่งผู้บจงใคร่น้นน ตํ ทิสฺวา อจฺฉริยพฺภูตชาตา อเหสุํ จึ่งภิกษุบริพาร เห็นอาการอัศจรรย์ ก็มีใจอาลัยดงงนี้ อโห อจฺฉริยํ โอ อัศจรรย์นักหนา อโห อพฺภูตํ โอบห่อนเห็นแก่ตาแลมามี อโห พุทฺธานํ อานุภาโว โออานุภาพพระศรีสาศดา ดูมหิมากว่าชื่นแล ฯ เยสํ าตีนํ สมาคเม มหาเมโฆ เอวรูปํ โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิ ในเมื่อชุํนุํพงษ์ญาติกากร อันว่าโบษขรพรรษธารา ก็ตกลงมาด้วยเดช พระผู้เชษฐแก่สงสารน้นน ฯ กถํ สมุฏฺาเปสุํ อันว่าภิกษุบริพาร ก็บันดาลคำด่งงนี้ฯ ตํ สุตฺวา สตฺถา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฉิตฺวา อันว่าพระผู้เปนบดีพุทธาจารย์ ครั้นได้ยินภิกษุบริพารพรรณนา ก็มีพุทธฎีกาด่งงนี้ ฯ อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกขเว อิทาเนว ดูกรภิกษุบริวาร อันว่าท่อธารโบษขรพรรษธารา ตกลงมาใช่แต่กาลบัดนี้เลอยฯ ปุพฺเพปิ โพธิสตฺตกาเล มม าติสมาคเม มหาเมโฆ โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิเยวาติ วตฺวา ในเมื่อชุํนุํพงษ์พระญาติ แห่งพระสวยัมภูวนารถบวร อันว่าปโยธรอัศจรรย์ ก็ให้โบษขรพรรษธารา ตกลงมาบนาน ก็มีในกาลก่อนโพ้นฯ วตฺวา ตุณฺหี อโหสิ อันว่าพระผู้เปนโลกยสาศดา ครั้นธมีพระพุทธฎีกาแล้วเสร็จ สมเด็จบพิตรก็บมีพุทธฎีกากว่าน้นนเลอย ฯ เตหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ อันว่า พระเจ้าผู้มีภาคยบวร แลภิกษุนิกรอาราธน์ ขออัญเชอญให้ประกาศธรรมเทศนา อันมีมาแต่หลัง ให้ภิกษุทงงหลายฟังด่งงนี้ ฯ
๏ อตีเต ภิกฺขเว สิวิรฏฺเ เชตฺตุตฺตรนคเร สิวิมหาราชา นาม รชฺชํ กาเรนฺโต ดูกรพงษพวกภิกษุ ในกาลอันฦกลับไป อันว่าพระภูวไนยนารถชื่อสีพิราชราชาเสวอยมหามไหศวรรย์ อันอนรรฆพิเศษ ในเมืองเชดุดร อันมีในนิกรสีพิราษฎร์น้นน สญฺชยํ นาม ปุตฺตํ ปฏิลภึสุ แลท้าวสีพิราชน้นนปรากฏ มีอาตมเอารสบวร ชื่อ ภูธรสญชัยราชน้นน โส ตสฺส วยปฺปตฺตสฺส มทฺทราชธีตรํ ผุสฺสตึ นาม ราชกญฺํ อาเนตฺวา จึ่งท้าวสีพิราชให้ไปกล่าว นางนงถ่าวถนิมกาม ทรงนามเจ้าสบรรษดี ลูกสาวศรีกรุงมัททราช ให้เปนบาทบริจาริกา แด่พระยาสญชัย อันอุทัยยงงเยาวน้นน ตสฺส รชฺชํ นิยฺยาเทตฺวา ธก็เวนราไชสูรย์ อันบริบูรณแก่เจ้าสญชัยราชแล ผุสฺสตึ อคฺคมเหสึ อกาสิ ธก็ตั้งเจ้าสบรรษดี เปนอรรคมหิษีเสมออาตม์ แด่โอรสราชสญชัยน้นน
๏ ตสฺสาปิ อยํ ปุพฺพปโยโค อนี้คือปูรรพปรารถนา นางก็ทำมาแต่ก่อนพู้น อิโต หิ เอกนวิติกปฺปาวสาเน วิปสฺสี นาม สตฺถา สมฺมาสมฺพุทฺโธ โลเก อุทปาทิ ด่งงจริงในเมื่อได้เก้าสิบเอ็ดกลัป แต่ภัททกลัปนี้ไปหนหลงง กาลกำบงงเสร็จสุด อันว่าพระพุทธองค์ ทรงนามพระพุทธพิบรรษี ก็เกอดมามีในโลกยนี้ ตทา พนฺธุมตีนคเร พนฺธุโม ราชา รชฺชํ กาเรสิ อันว่าท้าวผู้มีมหิมา สมญาชื่อกรุงพันธุมดี ศรีสุรกษัตร เสวยสมบัติในเมืองพันธุมดี นครน้นน ตสฺมึ พนฺธุมตีนครํ อุปนิสฺสาย เขเม มิคทาเย วิหรนฺโต ในเมื่อพระพุทธพิบรฺรษี อาศรัยแก่พันธุมดีนคร พระมุนีวรเสด็จอยู่ ในกู่แก้วเกษมมฤคทายพนน้นน ตสฺมึ เอโก สามนฺตราชา รญฺโ พนฺธุมสฺส อนคฺเฆน จนฺทนสาเรน สทฺธึ สตสหสฺสคฺฆนิกํ สุวณฺณมาลํ เปเสสิ อันว่าเอกสามนตราช ก็ส่งกุสุมมาศมาลา คณนาได้แสนทอง รังรองเนื้ออนรรฆ์ อีกแก่นจันทนอนรรฆ มาถวายแด่เจ้าจอมจักรอัครจรรโลงราษฎร์ พระบาทพันธุมดี นครน้นน รญฺโ ปน เทฺว ธีตโร อเหสุํ อันว่าลูกสาวสองพงาแห่งราชาพันธุมดี ก็เกิดมีมาสององค์ โสดแล โส ตํ ปณฺณาการํ ตาสํ ทาตุกาโม หุตฺวา ท้าวธก็ใฝ่ จะให้บรรณาการ แก่นางนงพาลพธู พบูรัตนสองราชน้นน จนฺทนสารํ เชฏฺกาย อทาสิ ธก็ให้แก่นจันทน์ อันมีพรรณแก่นางผู้พี่แล สุวณฺณมาลํ กนิฏฺกาย อทาสิ ธก็ให้ดอกไม้มาศ แก่นางนาฏกนิษฐน้นน ฯ
๏ ตา อุโภปิ น มยํ อิมํ อมฺหากํ สรีเร อุปเนสฺสามาติ จินฺเตตฺวา อันว่าท้าวทงงสององค์ก็จินดา อันว่าเราบ่พอพึง คำนึงที่จะทัดธาร ดอกไม้มาลย สุพรรณ แลแก่นจันทน์นี้ สตฺถารเมว ปูเชสฺสามาติ ควรเราถวายด้วยใจบริสุทธิ แด่สมเด็จพระพุทธโสดเทอญ ราชานํ อาหํสุ จึงจะทูลแด่พระนเรนสูร ว่าด่งงนี้ ตาต จนฺทนสาเรน จ สุวณฺณมาลาย จ ทสพลสฺส ปูเชสฺสามาติ ข้าแด่พระราชบิดา เผือจะบูชาพระพุทธ ด้วยบุษปสุพรรณแลแก่นจันทน์ จำแนกนี้ ตํ สุตฺวา ราชา สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิ อันว่าพระนรินทร์คร้นนได้ยินคำราชธิดา ก็บัญชาว่าสาธุแล ฯ
๏ สา สุขุมํ จนฺทนจุณฺณํ กาเรตฺวา อันว่านางผู้พี่ก็ให้บดแก่นจันทน์ โดย ปรตยุบนนลอยดแล สุวณฺณสมุคฺเค ปูเรตฺวา คณฺหาเปสิ ก็ใส่เต็มประอบกาญจน์ นางนงพาลส่งให้ สาวใช้เชื้อชูไปเมื่อน้นน กนิฏฺภคินี ปน สุวณฺณมาลํ อุรจฺฉทํ กาเรตฺวา ส่วนนางกนิษฐกุมารี ก็ใช้สุพรรณพัฒกีรจนา เหมมาลาลงการ ประดับนิกันดาลสกนธ์ ในอุรสถนนิมมาลาศ ดาดด้วยแก้วแพร้วไพฑูรย์ พิพิธน้นน
สุวณฺณสมุคฺเค ปูเรตฺวา คณฺหาเปสิ ก็เอาดอกไม้น้นนใส่ประอบทอง สาวตระกองชูไปเมื่อน้นน
ตา อุโภปิ มิคทายวิหารํ คนฺตฺวา อันว่าสองกระษัตรีย์ก็ลีลา ยงงมฤคทายพนพิหาร ด้วยศฤงฆารอนนมากน้นน ตาสุ เชฏฺกา ปน จนฺทนจุณฺเณน ทสพลสฺส สุวณฺณวณฺณํ สรีรํ ปูเชตฺวา อันว่านางผู้ภรรดา ก็บูชาพระชินศรี อนนมีรัศมีดุจสุวรรณ ด้วยแก่นจันทน์จูรณน้นน
เสสจนฺทนจุณฺณานิ คนฺธกุฏิยํ วิกิริตฺวา อันว่าจันทนอนนเสศ เจ้าผู้เชษฐก็ ประพรม ในกุฏยุดมเสาวคนธน้นน ภนฺเต อนาคเต กาเล ตุมฺหาทิสสฺส พุทธสฺส มาตา ภเวยฺยนฺติ ปฏฺนํ กตฺวา คาถมาห เอสา ฯ เปฯ คเตติ นางจึ่งปราถนาด่งงนี้ ข้าแด่พระชินศรี ข้าขอเปนชนนีแด่พระพุทธ อันอุดดมด่งงเจ้าข้า ในกาลอนน จะมาภายภาคหน้า ด้วยผลตูข้าอนรรต์ แห่งบูชาจันทนจูรณนี้
กนิฏฺภคินี ปน ทสพลสฺส สุวณฺณวณฺณํ สรีรํ สุวณฺณมาลาย อุรจฺฉเทน ปูเชตฺวา อันว่านางผู้อนุชธิดา ก็บูชาพระสวยัมภู อันอำไพรูดุจกาญจน ด้วยบุษบา หารกนก อันประดับอกองค์อรน้นน ภนฺเต ยาว อรหตฺตปฺปตฺตา อิทํ ปสาธนํ มม สรีรา มา วิคตํ โหตูติ ปฏฺนํ อกาสิ เจ้าจึ่งปรารถนาด่งงนี้
ข้าแต่พระผู้ผ่านสงสาร อันว่าสร้อยสงงวาลเพณี รุจีรัตโนภาศ อย่าได้ปราศจากตนข้า ต่อชั่วหน้าอตยนต์ เท่าลงอรหนตดลนฤพาน โสดเทอญ ฯ
๏ สตฺถา ปน ตาสํ ปูชานุโมทนํ อกาสิ อันว่าพระสาศดา จึ่งกทำอนุโมทนา ด้วยบูชาแห่งราชธิดาทงงสองนั้น โสดแล
๏ ตา อุโภปิ ยาวตายุกํ ตฺวา อันว่าสองราชธิดา ก็อยู่จนสิ้นชนมายุพิธี ในธรณีดลน้นน อายุหปริโยสาเน ตโต จวิตฺวา คร้นนท้าวทงงสองตยุติ ถึงเสร็จสุดเสียชาติ ปราศจากมานุษยโสดแล เทวโลเก นิพฺพตฺตึสุ เจ้าก็เสร็จอุทัย ในสุราไลยโลกย์โพ้น ตาสุ เชฏฺภคินี เทวโลกโต มนุสฺสโลกํ มนุสฺสโลกโต เทวโลกํ สํสรนฺตี ลํ้าแต่ราชธิดาทงงสององค์ อันว่านางผู้พี่นงพงา เที่ยวไปเมืองฟ้า แลแหล่งหล้าสงสารโสดแล เอกนวุติกปฺปาวสาเน อมฺหากํ พุทฺธสฺส มาตา มหามายา เทวี นาม อโหสิ ในเมื่อได้เก้าสิบเอ็ดกัลปวายวาง นางก็ได้เปนพุทธมาดานามทยพิธีศิริมหามายาบพิตรแล
กนิฏฺภคินี ปน ตเถว สํสรนฺตี ส่วนว่านางผู้น้อง เที่ยวแห่งห้องสงสาร ไปมานานดุจน้นน กสฺสปทสพลสฺส อุปฺปาทกาเล กึกิสฺสรญฺโ ธีตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ นางก็ได้เปนลูกสาวจ้าวจิตร แห่งกรุงกิงกิศวราช ทนนพุทโธบาทพระพุทธกาศยปน้นน
สา จิตฺตกมฺมกตาย วิย อุรจฺฉทมาลาย อลงฺกเตน อุเรน ชาตตฺตา เหตุ นางเกอดมามีอุราฉทกด้วยดวงมาลย์ เปนสังวาลย์วรรเวจเขบจขบวน คือคำนวณในดนูดูงามกว่าชื่นแล อุรจฺฉทา นาม กุมาริกา หุตฺวา ก็มีสํญาชื่ออุรัจฉทากุมารี สาวกระษัตรีสรราชน้นน
โสฬสวสฺสิกกาเล อุตฺตมรูปธรา ในเมื่อนางหนุ่มเหน้า ได้สิบหกเข้าขเนนับ โฉมงามสรัพพาลพธู ตรูแก่ตาน้นน ตถาคตสฺส ภตฺตานุโมทนํ สุตฺวา นางก็ได้ฟงง-ภัตตานุโมทนา แห่งพระสาศดาบพิตรแล โสตาปตฺติผเล ปติฏฺาย นางก็ประดิษฐานในโสตาบดี มารคญาณอนนยิ่งแล อปรภาเค ภตฺตานุโมทนํ สุณนฺเตเนว ปิตรา โสตาปตฺติผลปตฺตทิวเสเยว อรหตฺตํ ปตฺวา จำนยรนางก็ดล แก่อรหรรตผลพระดิลก ในวันพระชนก นางก็ได้สดับสัพพภัตตานุโมทนา ก็ลุแก่โสดาปรดิผลแล ฯ
๏ ปพฺพชิตฺวา ปรินิพฺพายิ นางก็บวชได้เปนอารย ก็นฤพานโสดแล ฯ
๏ กึกิสฺสราชาปิ อญฺา สตฺตธีตโร ปฏฺลภิ อันว่ากรุงกิงกิศวราช พระบาทน้นนก็มี ราชบุตรีเจ็ดองค์ ด่งงนี้
ตาสํ นามานิ สมณี สมณโคตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สงฺฆทาสี จ สตฺตมาติ ฯ นามานิ อันว่านามไธยทั้งหลาย ตาสํ สตฺตนฺนํ ราชธีตานํ หมายแห่งราชธิดาทงงเจ็ดองค์ พงษดยวใดน้นนโสด สมณี จ อิติ หนึ่งคือนางนงโพธส้อยสมณีก็ดี สมณโคตฺตา จ อิติ หนึ่งคือภควดีศรสมณโคตรก็ดี ภิกขุนี จ อิติ หนึ่ง คือนางไพโรจเรืองภิกษุนีก็ดี ภิกขุทาสิกา จ อิติ หนึ่งคือกุมารีรัตนภิกษุทาสิกาก็ดี ธมฺมา เจว อิติ หนึ่งคือนางธรรมาธูรก็ดี สุธมฺมา จ อิติ หนึ่งคือนางนารีสูรสุธรรมาก็ดี สงฺฆทาสี จ อิติ หนึ่งคือนางสังฆทาสี บุตรีชาติสุดเสร็จ สตฺตมา คำรบเจ็ดพระองค์ อเหสุํ มีในวงษวรราช แห่งพระบาทท้าวกิงกิศวเรสูรราชน้นน
ตา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท เขมา อุปฺปลวณฺณา จ ปติจฺฉราปิ โคตมี ธมฺมทินฺนา มหามายา วิสาขา จาปิ สตฺตมา ฯ นามานิ อันว่าชื่อทงงมวลบงงควรโคตร ฝูงน้นน ตาสํ สตฺตนฺนํ ราชธีตานํ แห่งเบื้องบ้นน ราชธิดาทงงเจ็ดตน อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โหนฺติ มีในเมื่อพระทศพลบพิตร เสด็จอุบัติ
เขมา จ อิติ ตนหนึ่งคือนางกษัตรเขมา มาพาภาศพิมล อุปฺปลวณฺณา จ อิติ หนึ่งคือนางอุบลพรรณานารีราชสาวกษัตร ปตฺตาจารา จ อิติ หนึ่งคือนางปัตตาจารจารณานิตยนิโรธก็ดี โคตมี จ อิติ หนึ่งคือนางโคตมีมียศโยคอนรรตก็ดี ธมฺมทินฺนา จ อิติ หนึ่งคือนางธรรมทินนานายกชาติเศรษฐีก็ดี มหามายา จ อิติ หนึ่งคือนางศิริมหามายา ยาดานารถบพิตรก็ดี วิสาขา จ อิติ หนึ่งคือนางวิศาขา ขาทนียเอมโอช ถวายแก่พระสมโพธิสรรเพ็ชญ์ สตฺตมา คำรบเจ็ดนางหนุ่มเหน้า ทนนในเมื่อพระพุทธเจ้า เสร็จธรรมาในโลกยนี้ ฯ ตาสุ ผุสฺสติ สุธมฺมา นาม หุตฺวา ล้ำแต่นางทงงเจ็ดองค์ อันว่านางผู้ทรงนามสุธรรมา คือราชธิดาสบรรษดีนี้โสดแล ฯ ทานาทีนิ ปุญฺานิ กตฺวา นางก็ทำบุญอันอดุลย เปนต้นว่าให้ทาน อันเปนการกุศลน้นน วิปสฺสิสฺส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส กตาย จนฺทนจุณฺเณน ปูชาย ผเลน ด้วยผลแห่งนางสังกัล์ปก็ทำจันทนเรณู บูชาพระพุทธพิบรรษีน้นน โสดแล ฯ รตฺตจนฺทนปริปฺโผสิเตน วิย สรเรน ชาตตฺตา เหตุนางมีองค์อันอุดดม ดุจทลบมด้วยรัตตจันทนน้นน ฯ ผุสฺสตีติ นามํ กรึสุ อันว่าพระญาติทงงหลาย ก็หมายนามกรพิธี ชื่อเจ้าสบรรษดีศรี เสาวภาคยน้นน เทเวสุ จ มนุสฺเสสุ จ สํสรนฺตี นางก็อันโทลไปมาในพิทธยาภพนี้ ฯ อปรภาเค สกฺกสฺส เทวรญฺโ อคฺคมเหสี หุตฺวา นิพฺพตฺติ จำนยรนางก็ได้เปน อรรคมหิษี แด่พระเพชรปาณีศรีสุรเทพโพ้น อถสฺสา ยาวตายุกํ ตฺวา ในกาลเมื่อน้นน อันว่าบ้นนภควดี ก็อยู่จนสิ้นชนมายุพิธีในเทพพู้น ปญฺจสุ ปุพฺพนิมิตฺเตสุ อุปฺปนฺเนสุ ในเมื่อบุพนิมิตรทงงหลาย แลหมายเกอดมามีแก่นางด่งงน้นน ฯ
๏ สกฺโก เทวราชา ตสฺสา ปริกขีณายุกภาวํ ตฺวา อันว่าเจ้าฟ้าฟอกไพชยนต์ ก็เห็นยุบลแห่งนาง อันจะวายวางอายุศมน้นน มหนฺเตน ปริวาเรน ตํ อาทาย พระภรรดาธิบดี ก็เอาราชเทพีลีลาด้วยบริพาร อันมโหฬารมากน้นน นนฺทนวนุยฺยานํ คนฺตฺวา ก็เสด็จไปยงงตำบลแห่งนนทพโนทยาน อนนเปนสถานสวนสวรรค์วิเศษน้นน ตตฺถ ตํ อลงฺกตสิริสยนปิฏฺเ นิปนฺนํ สยํ สยนปสฺเส นิสีทิตฺวา เอวมาห อินทรก็นั่งแนบแทบไสยาศน์ แห่งอรอาตมาชายา อันกรีธาภิรมย์ บรรธมทิพอนรรฆ์ ในสวนสวรรค์พิศาล จึงมีอินทรวโรงการ ด่งงนี้ ภทฺเท ผุสฺสติ เต ทสวเร ทมฺมิ เต คณฺหาหีติ ดูกรเจ้าสบรรษดี เทพีเทพอับษร พี่จะให้พรสิบอัน แด่สาวสวรรค์อรรคราช จงน้องนาฏมาเอาหนาเจ้า
สกฺโก ตํ วรํ ททนฺโต อิมสฺมึ คาถาสหสฺสปฏิมณฺฑิเต มหาเวสฺสนฺตรชาตเก ปมํ คาถมาห พระเทพาธิราช ก็จะประสาทพระพร แก่บวรราชกัลยา ก็กล่าว คาถาเปนอาทิ อันมีในมหาแพศยันดรชาติชาดก พระดิลกก็บันทูร บริบูรณธรรม์ ถ้วนถึงพันคาถา ลงการาดิเรกน้นน
ผุสฺสตี วรวณฺณาเภ วรสฺสุ ทสธา วเร ปพฺยา จารุปุพฺพงฺคิ ยํ ตุยฺหํ มนโส ปิยนฺติ ฯ ภทฺเท ผุสฺสติ ดูกรเจ้าสบรรษดี มหิษีสวรรค์งามรอบ วรวณฺณาเภ เมาะ วราย วณฺณาภาย สมนฺนาคเต ฯ สมนฺนาคเต อันกอปรด้วยสรรพลักษณ์ โฉมตระศักดิ์เสาวภาคย์ พิศมลากลำยอง วณฺณาภาย ใสรงงรองสรรพางค์ สำอางองค์เทพี รุบากฤษดีเลงเลอศ วราย อันประเสรอฐโสภา จารุปุพฺพงฺคิ เมาะ จารุปุพฺพงฺเคน วรลกฺขเณน สมนฺนาคเต อันกอปรด้วยลักษณาการดุลย์ สุนทรเทพมกุฎ ตฺวํ อันว่าเจ้าผู้อุดดมภิรมยศุขอาจิณ พนิดาอินทรแสวงหวงง กตฺวา จงแม่มาสดับฟังเสร็จสรบ ฯ วเร พรคำรบโดยด่วน ทสธา เมาะ ทสหิ โกฏฺาเสหิ อนนเปนสวัสดิส่วนสิบประการ คเหตพฺเพ แลนางนงพาลพี่จะพึงเอาไป ปพฺยา เมาะ ปวิยํ ในพิสัยแหล่งหล้า วรสฺสุ เมาะ คณฺหาหิ จงนางน้องหน้าแม่มาเอา ยํ ตุยฺหํ มนโส ปิยํ เมาะ ยํ ยํ วรํ พระพรเราใดใด มนโส ปิยํ แลพอพึงใจเจ้าจงเสพย์ ตุยฺหํ แห่งน้องผู้เปนอดิเทพเทพี โหติ แลมีด่งงน้นน ตฺวํ อันว่าเบื้องบ้นนเทพอนุช คณฺห จงเจ้าอย่าหยุดอย่าอย่า แม่มาว่าวอนขอ ตํ ตํ วรํ พระพรพอใจน้นนน้นน ทสหิ โกฏฺาเสหิ อนนเปนโกษฐาศ ถ้วนหม้นนทศพิธ เพื่อเจ้าจะเสียชีวิตวายชนม์ ยงงเมืองคนนี้นาเจ้า เอวเมสา มหาเวสฺสนฺตรธมฺมเทสนา เทวโลเก ปติฏฺาปิตา นาม อโหสิ อันว่ามหาแพศยันดรธรรมเทศนาน้นน ชื่อว่า ประดิษฐานหม้นน ในสุราลัยโลกยแล ฯ
๏ สา อตฺตโน จวนธมฺมตํ อชานนฺตี อันว่าเจ้าสบรรษดี มิรู้ว่าจะสิ้นชีวิต แห่งตน วายวางชนม์เจียรเทพโพ้น
ปมตฺตา หุตฺวา ทุติยํ คาถมาห อันว่านางผิทำงล ลืมตนหลงตรดัดปมตภาพ มนัศปรดาบหนักหนา ก็สวดคาถาคำรบสอง สนองเทพบดินทรคืนด่งงนี้ ฯ เทวราช นโม ตฺยตฺถุ กึ ปาปํ ปกตํ มยา เทวราช บพิตรพระเทพาธิราช นโม เม อันว่ามูรธาศไหงว้แห่งข้า เต อตฺกุ จงมีแก่เจ้าฟ้าฟอกไตรตรึงษ์ กึ ปาปํ อันว่า บาปคำนึงอันใด มยา ปกตํ แลข้าธต้งงใจจงกทำโทษ ตว สนฺติเก ในสำนักนิเจ้ากูโสดสาหศ แห่งท้าวบุรินททเทเวศรนี้ ฯ รมฺมา จาเวสิ มํ านา วาโตว ธฺรณีรุหนฺติ เทวราช บพิตร พระเทพภรรดา ฯ วาโต อิว เมาะ ยถา วาโต ด่งงฤๅด่งงวาตพยู่หพันฦก ธรณีรุหํ ยงงต้นพฤกษเสาวภาคย์ จาเวสิ แลให้ถอนรากพฤกษผล สกานา จากสถานตนแห่งห้นน ตฺวํ อันว่าเบื้องบ้นนพระบาท เสวยราชสมบัติ มํ จาเวสิ จงกำจัดตูข้า านา เมาะ ตาวตึสฏฺานภวโต จากสถานฟากฟ้าสุราไลย ที่ไตรตรึงษเสวยศุข รมฺมา จ อนนสรนุกนินิศกรรม สมสุรราชมานาน เอวเมว ด้วยประการดุจน้นน ฯ อถสฺสา ปมตฺตภาวํ ตฺวา สกฺโก เทฺว คาถา อภาสิ อนนดับน้นนบ้นนพระอินทก็รู้สวภาพ มนัสประดาบทำงล แห่งตนเทพภรรยา ก็สวดคาถาคำรบสอง สนองคืนด่งงนี้
น เจว เต กตํ ปาปํ อันว่าพิบัติบาปกำม์ แลเจ้าจะกทำในเมืองนี้ก็บมี นี้นา เจ้า ฯ น จ เม ตฺวมสิ อปฺปิยา อนึ่งเจ้าจะบมิรักบมิใคร่ แห่งพี่ผู้จะหวงงฝนนใฝ่ สมศุขก็บมีนี้นาเจ้า ฯ ปุญฺํ เต ปริกฺขีณํ บุญแห่งเจ้าจักนาศ จากอาวาศเวียง อินทร์ พิภพไส้ เยน เตวํ วทามิหํ เหตุใดน้นนนาเรียมกล่าว นางนงถ่าวรักเร่ง ฟงงคำพี่นี้
สนฺติเก มรณํ ตุยฺหํ อันว่าความจะม้วยจะมรณ์ แห่งน้องผู้เปนอับษรสุราลัย ก็จะมี ในที่นี้ วินาภาโว ภวิสฺสติ อันว่าความบมิสมศุขด้วยกัน แห่งน้องผู้เปนอับษรสวรรค์ก็จะมีแลนาเจ้า
ปฏิคฺคณฺหาหิ เม เอเต วเร ทส ปเวจฺฉโต ฯ ภทฺเท ผุสฺสติ ดูกร น้องนงโพธเภาพงา ตฺวํ อันว่าเจ้าผู้เปนอินทรพนิดาเยาวโยค ฯ ปฏิคฺคณฺหาหิ จงเจ้ามาอาโภครองรับ เอเต ทสวเร พรธนับสิบประการ ชีวิตพฺพยุตฺตเก อนนจะควรบริบาลรบด ปวิยํ ในปรฐพีเมทนียมณฑล เม สนฺติเก ในสำนักนิตนแห่งพี่ ปเวจฺฉโต เมาะ ททมานสฺส อนนให้แท้ที่ใจจง เต วเร พรมงคลน้นนโสด ตุยฺหํ แก่แก้วกาโมทยมหิษี กัลยาณีสาวสวรรค์ประเสริฐนั้น ฯ
๏ สา สกฺกสฺส วจนํ สุตฺวา อันว่านางสบรรษดีน้นน ชั้นได้ยินพระสาศน แห่งอินทราธิราช เจ้าไตรตรึงษน้นน นิจเยน อตฺตโน มรณํ ตฺวา ก็รู้ว่าตนจะ ตายวายชีพสมีปการ ด้วยพิจารณ์น้นน ฯ วรํ คณฺหนฺตี อาห นางก็จะเอาพรบริบูรณ์ ก็ทูลพระอินทรคืนด่งงนี้ วรญฺเจ เม อโท สกฺก สพฺพภูตานมิสฺสร ฯ สักกบพิตรไทเทเพนทรผ่านเผ้า เกล้าสุรโลกเมาลี อิสฺสร อนนเปนอธิบดีศรีอับษร สพฺพภูตานํ แห่งภูตคณนิกรอมรแมนเมืองฟ้า ตฺวํ อันว่าเจ้าข้าผู้เป็นจอมนารถ เจ อโท ผิไทก็จะประสาทปรสิทธิ ตํ วรํ พรพิพิธมงคล ทสวิธํ ประการดลสิบสิ่ง เม เมาะ มยฺหํ แก่ข้าผู้เปนนางน้องมิ่งเมียรัตน์ อนนจะเสียสวรรค์สํบัดิ พลัดพระองค์พระบาทนี้ ฯ สิวิราชสฺส ภทฺทนฺเต ตตฺถ อสฺสํ นิเวสเน ฯ ภทฺทนฺเต บพิตรท้าวผู้ผ่านเผ้า เจ้าเสวตรกุญชร ยํ นิเวสนํ ยงงบวรปราสาทอันใด สิวิราชสฺส แห่งกรุงไกรสีพิราช พระบาทเจ้าจุมพล อุตฺตมํ อนนอุดมมณฑลจักร อากยรณ นิเวสนโต กว่ามณเฑียรธรจนา ในพสุธาดิเรกฯ ราชูนํ แห่งเอกกษัตรท้งงหลาย สกลชมฺพุทีเป ิตานํ อนนอยู่ในสายสากลชามพูทวีป โหติ ก็มีในทีป ทงงมวล อหํ อนนว่าข้าผู้จะแปรปรวนชีวิตรสิ้นสุด อสฺสํ เมาะ ภวิสฺสามิ ก็จะ จยรตยุติลงเกอด ตตฺถ นิเวสเน ประเสรอฐในเรือนรัตนแสนสํบัดิเมืองมิ่ง อุตฺตเม อันงามมิ่งรจนา สิวิราชสฺส แห่งพระยาสีพิราช พระบาทไทเปนเฉลอมแผ่นน้นน นีลเนตฺตา นีลภมู จงมีเนตรเพราพรรณ คิ้วคืออัญชนน พรายเพรอดนั้น นีลกฺขีว ยถา มิคี ตาดุจตามฤคดำปลอด เมื่อน้อยคลอดปูนปีหนึ่งน้นน ผุสฺสตี นาม นาเมน จงทรงนามสบรรษดี เมื่อดลปรถพีดลโพ้น ตตฺถ อสฺสํ ปุรินฺทท บพิตรพระบุรินทท ข้าขอมียศในปราสาท แห่งพระบาทท้าวสญชยบพิตรน้นน ฯ ปุตฺตํ ลเภถ วรทํ ยาจโยคํ อมจฺฉรึ ปูชิตํ ปฏิราชูหิ กิตฺติมนฺตํ ยสสฺสินํ ฯ โภปุรินฺทท บพิตรผู้เปนเจ้าเมืองแมนแผนผ่านฟ้า อหํ อันว่าข้าข้อยนารถเทพี ลเภถ เมาะ ลเภยฺยํ ก็จะพึงมีโสดบมินาน ปุตฺตํ ลูกสงสารสายสวาศ วรทํ เมาะ อลงฺกตสีสอกฺขียุคลหทยมํสรุธิรเสตจฺฉตฺตทาราทิกสฺส ยาจิตยาจกสฺส วรภณฺฑสฺส ทายกํ ฯ ทายกํ อันอาจให้แหล่เหลือนับ วรภณฺฑสฺส ทุกธนทรัพย์เลอศล้น อลงฺกตสีสอกฺขิยุคลหทยมํสรุธิรเสตจฺฉตฺตปุตฺตทาราทิกสฺส เปนต้นว่า มุรธาลงการมกุฎ พิสุทธศิโรเพศ เนตรยุคลกมลหฤทยางค์มางษโลหิต พิจิตรเสวตรฉัตร เอารสรัตน ราชเทพี ยาจิตยาจกานํ แก่โยคีคณอนรรต์ สบจตุรพรรณอเนก อันปรเตยกเข้ามาขอ แลลูกพอใจกูน้นนโสด ยาจโยคํ จงปองประโยชน์ด้วยยาจก อนนตกตื่นมาบมิขาด อมจฺฉรึ อนนอาจอวยด้วยง่าย จับจ่ายทรัพย์คลงงคลี่ อย่าได้ตรหนี่ตรหนัก ปฏิราชูหิ แลท้าวทงงผืนแผ่นจักรแหล่งหล้า มม ปุตฺตํ ปฏิจฺจ ชีวนฺเตหิ อันพำนักนิแก่ลูกข้าครองสกนธ์ ปูชิตํ กำนลคณอเนก อดิเรกเรืองปรากฏ ยสสฺสินํ เมาะ มหาปริวารวนฺตํ อันมียศมเหาฬาร มีบริพารอนนมากน้นน คพฺภํ เม ธารยนฺติยา บพิตรในเมื่อข้าทรงครรภ์ ในเมืองมรรตยมานุษยน้นน มชฺฌิมงฺคํ อนุนฺนตํ จงอรรฒางคชรบาบ เอ็วรัดราบรางชางคนแน่งเทอญ กุจฺฉิ อนุนฺนโต อสฺส มีทางท้องสรแทบ อรรแถ้งแนบน้อยงามแง่น้นน จาปํ วลิกฺขิตํ สมํ อันราบเพียงเกาทันธ์ พระพิศวกรรม์รงงเรขแล ฯ ถนา เม นปฺปวตฺเตยฺยุํ สองนมเฉกเฉลาลเอ่ง อย่าคล้อยเคล่งคลาทรวงท้าวน้นน ฯ ปลิตา นสนฺตุ วาสว บพิตรอันว่าเกษาเสวตร ศิโรเพศอย่ามีหนึ่งเลย กาเย รโช น ลิมฺเปถ บพิตรอันว่าธุลีเผ้าผง อย่าติดองค์โอภาศนี้ วชฺฌญฺจาปิ ปโมจเย อันว่าข้าขอโปรด นักโทษเที้ยรทุจริตน้นน ฯ มยูรโกญฺจาภิรุเท ในมณเฑียร อากยรณด้วยเสียงโกรญจสำเนียงโมรมาธูรน้นน ฯ นารีวรคณายุตฺเต กอปรด้วยสาวษัตรี นารีรัตนประเสรอฐน้นน ฯ ขุชฺชเจลาวกากิณฺเณ อันเดียรดาษด้วยเตี้ยเค้าค่อม เคี้ยคอยทวารทุกแห่งแล สุทฺทมาคธวณฺณิเต จึงมีหมู่มหานศทงงมาคธสดุดี เบอกบายศรีสมโพธิน้นน ฯ จิตรคฺคเฬรุฆุสิเต เสียงสรหลักแก้วกาญจน์ เบอกใบทวารกึ่งกลางดุจดุริยางคห้าสิ่งน้นน ฯ สุรามํสปฺปโพธเน มีนายโรงเตือนแต่งเข้า เหล้าแพ่งมัศยมางษมากเทอญ ฯ สิวีราชสฺส ภทฺทนฺเต บพิตรจงมูลมีในปราสาท แห่งท้าวสีพิราชราชาธิเบศร์น้นน ฯ ตตฺถ อสฺสํ มเหสิยา ข้าขอเปนนางนารถ แห่งพระบาทสีพี อนนมียศอากยรณ์ใน มณเฑียรธน้นน ตตฺถ สิวิราชสฺส อคฺคมเหสีภาโว ปโม วโร อันว่าสวภาพเปนอรรคชายา แห่งกรุงสีพิราชาธิราช ในปราสาทบวร พรน้นนเปนที่พึ่ง ทยรธนับหนึ่งแล นีลเนตฺตตา ทุติโย วโร อันว่าสวภาพตาเพราพรรณพพรอง เปนพระพรคำรบ สองสิ่งแล ฯ
๏ นีลภมุกตา ตติโย วโร อันว่าสวภาพคิ้ว นิลาญชนเลงงาม เปนพรคำรบสามสิ่งแล ฯ ผุสฺสตีติ นามํ จตุตฺโถ วโร อันว่าสวภาพทรงนามสุบรรษดี ยอดไท้ ข้าขอได้ถ้วนถี่ เปนพรคำรบสี่สิ่งแล ฯ
๏ ปุตฺตปฏิลาโภ ปญฺจโม วโร อันว่าข้าขอมีลูกชาย จงฦๅสายในแหล่งหล้า เปนพรคำรบห้าประการ โสดแล ฯ อนุนฺนตกุจฺฉิตา ฉฏฺโ วโร อันว่าสวภาพท้องบมีทรวดเสมออก เปนพรคำรบหกสิ่งแล ฯ อลมฺพตฺถนตา สตฺตโม วโร อันว่าสวภาพนมบคล้อยตก ขอแด่นายกเทพทรงเพ็ชร เปนพรคำรบเจ็ดสิ่งแล ฯ อปฺปลิตภาโว อฏฺโม วโร อันว่าสวภาพอย่ามีหงอกเหง้า ท้าวถึงสกนธ์ ขอแด่พระผู้ผจญแทตย์ เปนพรคำรบแปดประการ โสดแล ฯ สุขุมจฺฉวิภาโว นวโม วโร อันว่า สวภาพสุขุมฉวี กัลยานีศรีสํบูรณเศร้า เปนพรคำรบเก้าสิ่งแล ฯ
๏ วชฺฌปฺปโมจนสมตฺถตา ทสโม วโร อันว่าสวภาพข้าขอโปรด ฝูง นักโทษทงงหลาย อันจะล้มตายฉิบ เปนพรคำรบสิบสิ่งแล ฯ
๏ ตํ สุตฺวา สกฺโก อาห อันว่าท้าวสหัสนัยน์จอมไตรตรึงษพิมาน ก็มีอินทรโองการด่งงนี้
เย เต ทส วรา ทินฺนา มยา สพฺพงฺคโสภเณ ภทฺเท ผุสฺสติ ดูกรเจ้าสบรรษดี อับษรศรีสุรศักดิ์ ฯ สพฺพงฺคโสภเณ เมาะ สพฺพลกฺขณสมฺปนฺเน อนนกอปรด้วย สรรพลักษณลำยอง ฯ เย ทส วรา อันว่าพระพรใดทงงผองสิบสิ่ง มยา ทินนา แลพี่แกล้งกลิ่งให้แล้ว เต เมาะ ตุยฺหํ แก่นางน้องแก้วแก่นกัลยาณี อนนมีศรีสวัสดิ เสาวภาคย์ โหติ อย่าพร่องพรากสักอนน แลมีโดยกรรม์อนนเกอดน้นน ฯ สิวิราชสฺส วิชิเต สพฺเพ เต ลจฺฉสิ วเร ฯ สา ตฺวํ อันว่าเจ้าผู้ผ่านเผ้าเกล้าอับษร สพฺเพ เต วเร พระพรนั้นสิบประการด้วยดี ลจฺฉสิ เมาะ ลภิสฺสสิ ก็จะพึงมีบมินาน แก่นางนงพาลภักตรพิเศษ วิชิเต เมาะ นิเวสเน ในนิเวศเรือนรัตน์ สิวิราชสฺส แห่งเจ้าจอมกษัตรสีพิราช ด้วยอำนาจนางขอแก่พี่นี้ ฯ
๏ ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห ฯ สตฺถา อันว่าพระสาศดามหาบรมไตรภพนารถ ปกาเสนฺโต ธก็จะประกาศพรรณา ตํ อตฺถํ อรรถาธิกนิกร อนนมีในมหาแพศยันดรชาติชาฎก พระดิลกบันทูร ฯ จตุวิธปริสานํ แก่จดูรพิธบรรสัทยทงงหลาย ด่งงนี้ อิทํ วตฺวาน มฆวา เทวราชา สุชมฺปติ ผุสฺสติยา วรํ ทตฺวา อนุโมทิตฺถ วาสโวติ ฯ
๏ ภิกฺขเว ดูกรภิกษุบริพาร มฆวา อันว่าท้าวผู้ผ่านคชาธารสารเสวตร เทวราชา อนนเปนเชษฐแก่เทพดา ราชาบรเมนท์มิ่ง วาสโว เมาะ เทวเสฏฺโ ยศยงพ้นเทพดา สุชมฺปติ เมาะ สุชํ นาม อสุรกญฺํ ปติ ฯ ปติ อนนเปน ภรรดาธิเบศร์ อสุรกญฺอํ แห่งอสุเรศสุมารี สุชํ นาม อนนมีชื่อสุชาดา ภรรยาอินทอัคราช ฯ อิทํ วจนํ ยงงพระสาศนด่งงนี้ วตฺวา คร้นนธชี้ให้ตรัสแจ้ง แกล้งแสดงกลประกาศ ทตฺวา ก็ประสาทใสโสมนัศ วรํ เมาะ ทสวเร ยงงพรพิพัฒทัศเพธ ผุสฺสติยา แก่ออกท้าวสุรสุเดศรผุษสดี อนุโมทิตฺถ ก็เกษมศรี ปรีดิปราโมทย์ ในมาโนชท่านน้นน ฯ
ทสวรวณฺณนา นิฏฺิตา บรรพบริบูรณ์ คำหลวงเลือกล้วนผู้ปรีชานิพนธ์ใน แผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถโน้น ฯ ๑๙ ฯ
