เดือน ๑ จุลศักราช ๑๒๕๑

​วันที่รัชกาล ๗๖๘๓ วัน ๗ ๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๓ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๔ โมงเสศเสดจลงประชุมประทับจนเวลา ๕ โมงเสศเสดจขึ้นเลิกประชุม

อนึ่งในเวลาวันนี้มีพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ ๑๐ รูป ที่ตำหนักพระเจ้าลูกเธอ ซึ่งประสูตร วันที่ ๒ ตุลาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ แต่เจ้าดารารัศมี ในการขึ้นพระอู่

เวลาทุ่มเสศเสดจออกขุนนาง พระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทตามเคย มีพระบรมราชโองการดำรัสถามพระยาจ่าแสนบดี ว่ามีราชการสิ่งใดบ้าง พระยาจ่าแสนบดีกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ราชการในกรมมหาดไทย วันนี้ไม่มีสิ่งใด

แล้วดำรัสถามพระราชเสรฐ ด้วยหนังสือโกหร่านอักษรภาษาอาหรับอ่านได้ฤๅไม่ได้ พระราชเสรฐกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ได้เรียนโกหร่านแต่คำภีร์เดียวพออ่านได้

จึงดำรัสถามพระยานรินทรราชเสนีว่ามีราชการสิ่งใดบ้าง พระยานรินทรราชเสนีกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า มีใบบอกเข้ามากราบบังคมทูล ๒ ฉบับ

ฉบับที่ ๑ บอกพระยาอมรินทรฤๅไชยเมืองราชบุรี ว่าด้วยมีตราพระคชสีห์ ถึงพระยาอมรินทรฤๅไชยว่าขุนนครเสมาน้องภาพมาแจ้งความว่า อ้ายนวม อิเนียม } ทาษภาพค่าตัว ๒ ชั่ง ๘ ตำลึง ภาอ้ายชุด อิเจิง } บุตรทาษหนีไปอยู่กับพระยาเสนาภูเบศ ข้าหลวงเสนาให้พระยาอมรินทรฤๅไชย มีหมายไปถึงพระยาเสนาภูเบศ ให้ส่งตัวทาษมาพิจารณายังศาลากลาง พระยาเสนาภูเบศทราบ​หมายแล้ว ได้เอาเงินค่าตัวอ้ายนวม อิเนียม } ๒ ชั่ง ๘ ตำลึง ไปมอบให้พระยาอมรินทรฤๅไชย ๆ ได้หาตัวภาพมารับเงินภาพหายอมรับไม่ จะเอาเงินค่าของหายกับกระเศียรอายุลูกทาษ พระยาเสนาภูเบศหายอมส่งตัวทาษให้มาพิจารณาไม่ ได้คัดค้นหนังสือพระยาอมรินทรฤๅไชย พระยาเสนาภูเบศ } ส่งเข้ามาด้วยแล้ว

ฉบับที่ ๒ บอกพระยาสุรินทรฤๅไชย เมืองเพชรบุรี มีความว่าหรุ่นมารดาพระยาสุรินทรฤๅไชย ถึงแก่กำม์ จะทำศพวันที่ ๖ ธันวาคม ขอรับพระราชทานหีบศิลาน่าเพลิงเผาศพ

จึงดำรัสสั่งพระยานรินทรราชเสนี ให้มีตราไปถึงพระยาเสนาภูเบศให้ส่งตัวทาษไปให้พระยาอมรินทรฤๅไชย พิจารณา

แล้วดำรัสสั่งพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นสมมตอมรพันธุ์ ให้ทำสัญญาบัตรให้พระราชเสรฐี เป็นที่พระยาจุฬาราชมนตรีเจ้ากรม กรมท่าชวา

แล้วดำรัสถามพระราชเสรฐีว่า เจ้าเกิดปีไร พระราชเสรฐีกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ช้าพระพุทธเจ้าเกิดปีวอก ๑๒๑๐ จึงดำรัสว่าแก่กว่าพระชนม์พรรษาหลายปี ควรจะเป็นได้

แล้วโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรทหาร ๕ นายในกรมทหารบก พระบวรราชนุรักษ์ เป็นนายพันตรี นายร้อยตรีหม่อมราชวงษ์คัดเป็นนายร้อยโท ขุนราชโอสถ ผู้ช่วยนายแพทยเป็นนายแพทย นายสิบเอก นายดำ นายจ่าสิบ นายดิด } เป็นนายร้อยตรี เวลายามเสศเสดจขึ้น

​วันที่รัชกาล ๗๖๘๔ วัน ๑ ๒ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๔ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร ๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้าเลี้ยงพระที่ตำหนักพระเจ้าลูกเธอที่ประสูตร แต่เจ้าดารารัศมี เวลา ๒ ทุ่มเสศ พระบรมวงษานุวงษ์แลข้าราชการผู้ใหญ่เข้าไปที่ตำหนักในการสมโภช พระบาทสมเดจพระเจ้าอยู่หัวเสดจลงสมโภช เป็นอย่างไทยตามธรรมเนียม แล้วจึ่งสมโภชอย่างลาวมีบายศรีอย่างเมืองเชียงใหม่สำรับหนึ่ง พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นประจักษศิลปาคม จัดบายศรีโต๊ะเงิน เงินอย่างลาวพุงขาวเติมขึ้น อิกสำรับหนึ่ง เงิน ทอง} ซึ่งเป็นของญาติพระวงษ ถวายสมโภชนั้น ก็จัดวางไว้ตามธรรมเนียมแต่ก่อน ของพระราชทานสมโภชสำหรับลงพระอู่ทองคำหนัก ๕ ตำลึง เงินราง ๖ แท่ง เงินวางข้างพระอู่ ๑๐ ชั่ง ขันลงยาสำรับหนึ่ง กาทองคำกาหนึ่ง แต่เงินร้อย ๑๐๐ ชั่งนั้น เคยงดไว้พระราชทานวันอื่น ครั้งนี้ทรงพระราชดำริห์ว่าพระญาติพระวงษของพระเจ้าลูกเธอ มาพรักพร้อมเป็นการครึกครื้น จึงโปรดพระราชทานเติมขึ้นอีก ๑๐๐ ชั่ง เป็น ๒๐๐ ชั่ง ได้โปรดให้ทำชื่อเงิน ทอง นาก } อย่างลาว พระราชทานผูกข้อพระหัตถ์ข้างละ ๓ ข้อ พระบาทข้างละ ๓ พระบรมวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน} ทรงผูกพระหัตถ์สมโภชเหมือนอย่างเจ้านายเมืองเชียงใหม่แล้วเจ้าดารารัศมีก็ผูกข้อพระหัตถ์ทำขวัญตามธรรมเนียมข้างฝ่ายเหนือ แล้วพระราชทานพระนามว่า พระลูกเจ้าเธอ​พระองค์เจ้าวิมลนาคนพีสี แปลว่าผู้ประเสริฐไม่มีมลทิลของเมืองเชียงใหม่ เวลายามเสศเสรจการสมโภช วันนี้หยุดประชุม

วันที่รัชกาล ๗๖๘๕ วัน ๒ ๓ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๕ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้า ๕ โมงเสศ โปรดเกล้า ฯ ให้สมเดจพระบรมโอรสาธิราชเสดจออกเลี้ยงพระที่พระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทองค์กลาง พระสงฆ์ที่เป็นพระบรมวงษานุวงษ์ ซึ่งยังทรงผนวชจะได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดวันนี้ คือพระบรมวงษเธอกรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นวชิรญาณวโรรศ พระวรวงษเธอพระองค์เจ้าอรุณนิภาคุณากร เปนปตนะ แลหม่อมเจ้าหม่อมราชวงษอิก ๑๐ รูปนั้น เสรจแล้วเสดจขึ้น

เวลาบ่าย ๓ โมงเสศ เสดจออก ทรงจุดเทียนเครื่องนมัสการแล้ว พระยาโหราธิบดีจึ่งเข้าไปจุดเทียนโต๊ะเครื่องสังเวยมีบายศรีเงินทอง}บวงสรวงเชิญเทพยดา อาลักษณ์อ่านประกาศเสรจแล้ว เสดจทรงพระสุหร่ายประพระสยาม ๑ เทวรูป ๔ ต้นภูเขาทอง ๓ ภูเขาแทนทองคำกับเงินพระราชทานเบี้ยหวัด ทรงประพระสุหร่ายเสรจแล้ว เสดจทรงเจิมตั้งแต่พระสยาม จึงถึงเงินที่จะพระราชทานเบี้ยหวัด แล้วพระยาโหราธิบดีจึ่งเข้าไปเจิมทุกอย่างเหมือนพระเจ้าอยู่หัวทรงเจิม พราหมณ์ก็ตามไปให้น้ำสังข์เสรจแล้ว

พระยาศรีสุนทรโวหารจึงนำใบกระดาษเบี้ยหวัดเข้าไปถวาย เสดจทรงประเคนตั้งแต่พระบวรวงษเธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เปนต้นไป เสรจแล้วเสดจกลับมาประทับที่พระโธรน พระก็ถวาย ยถา สัพพีแล้วถวายพระพรลา

​จึงโปรดเกล้า ฯ พระราชทานสัญญาบัตรกับข้าราชการ ๓ นาย ให้ขุนประสิทธิอักษรสาคร เลื่อนเป็นหลวงประสิทธิอักษรสาตร ผู้ช่วยราชการในตำแหน่งอักษรพิมพ์การ นา ๖๐๐ ให้หลวงพรหมภักดียกรบัตรเมืองไชยนาทคนเก่า เปนที่ขุนสุนทรลิขิต ผู้ช่วยราชการในกรมอาลักษณ์ นา ๖๐๐ ให้นายแจ้งเปนหมื่นพิทักษเทวาวาศผู้ช่วยราชการวัดพระนามบัญญัติ นา ๓๐๐

แล้วโปรดเกล้า ฯ ให้พระราชทานเบี้ยหวัด เจ้าพนักงานจึ่งแจกเบี้ยหวัดพระเปนฤกษก่อนแล้วจึงแจกต่อไป ตามงบที่ถวาย ๖ กรม สิ้นเงิน ๒๓๗ ชั่ง ๖๔ บาท เวลาย่ำค่ำเสศเสดจขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๖๘๖ วัน ๓ ๔ฯ ๑ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๖ พฤษจิกายน รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศเสดจออกพระราชทานเบี้ยหวัด พระบรมวงษานุวงษข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย} เฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกัน

จึงมีพระราชดำรัสสั่งเจ้าพระยารัตนบดินทรที่สมุหนายกว่า เมืองนครเชียงใหม่ นครพนม} จะเข้าเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทถวายต้นไม้เงินทอง}นั้นคอยเฝ้าพร้อมกัน กับราชทูตอังกฤษในวันที่ ๒๙ พฤศจิกาน แล้วมีพระราชดำรัสถามถึงราชการในกรมมหาดไทยต่อไป

เจ้าพระยารัตนบดินทรกราบทูลพระกรุณาว่า มีใบบอกเข้ามากราบทูลพระกรุณา ๔ ฉบับ

​ฉบับที่ ๑ บอกพระยามหาเทพข้าหลวงเมืองนครเชียงใหม่ มีความว่านายร้อยตรีหม่อมหลวงต่วน นายร้อยตรีนายคุ้ม}เป็นไข้จับถึงแก่กรรม ขอรับพระราชทานหีบศิลาน่าเพลิงเผาศพ

ฉบับ ๒ บอกพระพิเรนทรเทพ ข้าหลวงเมืองนครราชสีหมา มีความว่า นายพิสารยุทธกิจ (ดัด) บุตรเจ้าพระยายมราชป่วยเป็นโรคริดสีดวง ถึงแก่กรรม ขอรับพระราชทานหีบศิลาน่าเพลิงเผาศพ

ฉบับที่ ๓ บอกพระยาพิสุทธิธรรมธาดา เมืองลพบุรี มีความว่าน้ำฝนในราษีสิงห ปีรัตนโกสินทรศก ๑๐๘ นี้ มากกว่าน้ำฝนในราษีสิงหปีชวดสัมฤทธิศกศอก ๔ นิ้ว นาลุ่มฦกศอกเสศนาดอนน้ำยังไม่ถึงต้นเข้า ประมาณเข้าในนาที่ทำได้ ๓ ส่วน ยังอยู่อีกส่วน ๑ ราคาเข้าตวงด้วยสัด ๒๕ ทนาน ๆ ๔๓๐ เกวียนละหกตำลึงสองบาท

ฉบับที่ ๔ บอกหลวงนาผู้รักษาเมืองนครนายก มีความว่า วันที่ ๑๐ กันยายน เวลาดึก ๒ ยามเสศ มีอ้ายผู้ร้าย ๑๗ ๑๘} คน ปล้นบ้านบุงกระแขวงเมืองนครนายก เก็บเอาทรัพย์ สิ่งของ ทองรูปพรรณ กับเงินตรายี่สิบหกชั่ง ของขุนอภัยไป ขุนอภัยกับบุตรเอาปืนยิงถูกอ้ายผู้ร้ายตาย ๒ คน ป่วย ๑ คน หลวงนาได้ให้หลวงกลางไปพลิกศพอ้ายผู้ร้าย ได้หาตัวราษฎรมาดูจำหน้าได้รู้จักชื่อคน ชื่ออ้ายยิ้ม หลวงนาได้แต่งให้คนออกสืบจับจับพวกเพื่อนยังหาได้ไม่

พระสุรินทรมาตยนำบอกในกรมกระลาโหมกราบบังคมทูลพระกรุณา ๔ ฉบับ

​ฉบับที่ ๑ บอกพระอนุรักษ์โยธา ข้าหลวงหัวเมืองฝ่ายทเลตวันตก มีความว่า ได้เก็บเงินผลประโยชน์เมืองภูเก็จ จำนวนปีชวดสัมฤทธิศก เงิน ๑๒๑๓๐ เหรียญ ๒ เซน} ส่งหลวงทวีปสยามกิจกงสุลสยามฝากแบงก์ที่เมืองปีนังแล้ว

ฉบับที่ ๒ มีความว่า พระอนุรักษโยธาได้เก็บเงินภาษีผลประโยชน์เมืองกลาง จำนวนปีชวดสัมฤทธิศก เงิน ๔๐๐๐๐ เหรียญ ส่งหลวงทวีปสยามกิจฝากแบงค์เมืองปีนัง

ฉบับ ๓ มีความว่า พระอนุรักษโยธาได้เก็บเงินภาษีผลประโยชน์คอเวอนแมนต เมืองภูเก็จ จำนวนรัตนโกสินทรศก ๑๐๘ เงิน ๒๕๙๓๐ เหรียญ ๒๕ เซนส่งหลวงทวีปสยามกิจฝากแบงค์เมืองปีนังแล้ว

ฉบับที่ ๔ หนังสือบอกพระยาวิชิตภักดีศรีสุรวังษาเมืองตานี กราบเรียนท่านเจ้าพระยาพลเทพที่สมุหพระกระลาโหมมีความว่า เก็บเพชรฑูรกับสายสร้อยทองคำของหลวงได้เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินเมืองตานี จึงให้แจะอู่น้ำเข้ามาส่ง

แล้วเจ้าพระยาพลเทพ จึงให้พยานรินทรราชเสนีเข้าไปทูลเกล้า ฯ ถวายทรงรับมาทอดพระเนตรแล้วดำรัสว่าเป็นของข้างในตกที่เมืองตานี ภายหลังได้โปรดเกล้า ฯ พระราชทานเงินให้แก่ผู้ที่เก็บเพชรได้ ๑ ชั่ง กับพระราชทานบรมรูปทรงเครื่องแก่พระยาวิชิตภักดี เจ้าเมืองตานีพระรูป ๑ เป็นรางวัล โปรดเกล้าให้เจ้าพระยาพลเทพจัดส่งออกไปพระราชทาน แล้วพระยาศรีสิงหเทพนำพระนิเวศวิสุทธิ

​นายจำรัสมหาดเล็ก บุตรหลวงอุทยานาธิกรณ์ กราบถวายบังคมลาขึ้นไปรักษาราชการเมืองเชียงขวาง โปรดเกล้า ฯ พระราชทานหมวกแลเสื้อผ้าสำหรับยศตามสมควร

แล้วพระราชทานเบี้ยหวัดตามงบที่ถวาย ๑๐ กรม สิ้นเงิน ๑๑๖ ชั่ง

วันที่รัชกาล ๗๖๘๗ วัน ๔ ๕ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๗ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสด็จออกพระราชทานเบี้ยหวัด พระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทตามตำแหน่ง มีพระบรมราชโองการดำรัสสั่ง พระยาพิพิธโภไคยสวรรย ให้นำเงินสิบชั่งมาพระราชทานพระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากรในการที่จะรับตำแหน่งเป็นกรม แล้วมีพระดำรัสถามพระยาราชวรานุกูลว่าราชการในกรมมหาดไทยมีสิ่งใดบ้าง พระยาราชวรานุกูลกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า พระยาเทภาธิบดีเมืองพิจิตรบอกลงมา ๒ ฉบับ ฉบับ ๑ มีความว่า วันที่ ๒๐ เมนายน เวลาสองยามเสศ อ้ายขุนพรม อ้ายกั๋ง} กับพรรคพวก ๑๔ ๑๕} คนปล้นเรือ นายยิ้ม นายหริ่ม} บ้านท้ายน้ำ แขวงเมืองพิจิตร เก็บเอาทรัพย์สิ่งของทองรูปพรรณเป็นเงินสามชั่ง พระยาเทภาธิปได้เอาตัวอ้ายกั๋ง อ้ายทูม} มาถาม ให้การรับเป็นสัตย์ซัดถึงอ้ายมีชื่อ ๑๓ คน ได้แต่งกรมการออกสืบจับได้อีก ๕ คนกับของกลาง พระยาเทพาธิบดีจึงให้คุมอ้ายผู้ร้าย ๖ คน ลงมาส่งยัง​กรุงเทพ ฯ พระสุรินทรามาตยนำบอกกรมพระกระลาโหมขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณา ๒ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาเดชานุชิตผู้กำกับดูแลผิดชอบราชการ พระยาพิพิธภักดีผู้ว่าราชการเมืองกลันตัน มีความว่า จีนหลงจ่าวัง จีนปุรบาซอ จีนปีคุนมุดอ จีนปิกันบาร จีนหวังจ่างวิ่ง} ๕ คน มารับหนังสือสัญญาจะขอทำแร่ดีบุกธับแร่ต่างๆ ที่เมืองกลันตันพระยาเดชานุชิต พระยาพิพิธภักดี} จึงมอบให้พระโยธีประดิยุทธรับทำหนังสือสัญญามีข้อความในหนังสือสัญญานั้น ๔ ข้อ ข้อ ๑ ว่าผู้ที่รับทำเหมืองแร่ดีบุกแลแร่ต่าง ๆ ในรหว่างทำหนังสือกันนี้ ๕๐ ปี ข้อ ๒ ว่าถ้าคนในนี้สัญญาจะขายเหมืองแร่ดีบุกแลแร่ต่าง ๆ ให้ขายได้แต่คนในเมืองกลันตัน ข้อ ๓ ถ้าผู้ใดเป็นคนในสัญญานี้ทำไม่มีกำไรจะขอออก ก็ให้ปฤกษากับพระโยธีประดิยุทธแลคนที่อยู่ในสัญญานี้พร้อมกัน ถ้ายอมให้ออกก็ออกได้ ข้อ ๔ ว่าถ้าผู้หนึ่งผู้ใด} นอกจากในหนังสือสัญญานี้ ซึ่งจะเข้าส่วนทำเหมืองแร่ดีบุกแลแร่ต่าง ๆ ต้องปฤกษากับพระโยธีประดิยุทธแลคนในสัญญาพร้อมกัน เมื่อยอมให้เข้าส่วนก็เข้าได้ ทูลบอกจบแล้วมีพระราชดำรัสสั่งให้พระสุรินทรามาตย คัดต้นบอกส่งเข้าไปถวายทอดพระเนตรอีกครั้งหนึ่ง แล้วพระราชทานสัญญาบัตรแก่ข้าราชการ ๑๓ นาย คือให้นายร้อยเอกยิเชาเป็นหลวงศัลลวิยานนิเทศ พระราชเศรษฐี เป็นพระยาจุฬาราชมนตรี หลวงอาวุธอัคนีเป็นพระนราธิราช นายสุดมหาดเล็ก เป็นหลวงอาวุธอัคนี หลวงจตุรงค์วิไชยเป็นพระมหาสงคราม ขุนบัญชาพลเป็นหลวงนรายน์​ฤทธา ขุนศรจำนงเป็นหลวงเทพเดชะ ขุนศรีสมบัติ เป็นหลวงนราธิกรณฤทธิ ขุนนเรนทรภักดีเป็นหลวงศรีมหาราชา หมื่นพิทักษอักษรเป็นขุนศรจำนง หมื่นศรีรักษาเป็นขุนบัญชาพล หมื่นชำนาญชลสินธุเป็นขุนนเรนทรภักดี หลวงยกรบัตรเป็นพระชินดิฐบดีเมืองท่าตะกั่ว แล้วมีพระราชดำรัสให้ประทานเบี้ยหวัด ตามงบที่ถวายสิ้นเงิน ๒๐๙ ชั่ง ๖๘ บาท เวลาทุ่มเสศเสด็จขึ้น วันนี้หยุดประชุม

วันที่รัชกาล ๘๖๘๘ วัน ๕ ๖ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๘ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสด็จออกพระราชทานเบี้ยหวัด พระบรมวงษานุวงษ แลข้าราชการเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกัน

มีพระบรมราชโองการดำรัสถามพระยาราชวรานุภูลว่าราชการในกรมมมหาดไทยวันนี้มีสิ่งใดบ้าง

พระยาราชวรานุกูลกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า จ่าเร่งงานรัดรุด ข้าหลวงเมืองพิไชยมีบอกลงมา ๓ ฉบับ

ฉบับที่ ๑ ถวายพระราชกุศลในการเฉลิมพระชนม์พรรษา

ฉบับที่ ๒ มีความว่า ครูที่จะสอนหนังสือไทยเมืองพิไชยหามีไม่ ขอรับพระราชทานครูในกรมศึกษานาย ๑

ฉบับที่ ๓ มีความว่า ทำเนียบที่พักสำหรับเมืองไม่มี ข้าหลวงขึ้นล่องครั้งใด ก็ต้องเกณฑราษฎรปลูกรับได้ความเดือดร้อนเนือง ๆ จึง​พร้อมกันทำ ๆ เนียบขึ้นสองหลัง ศาลากลางหลัง ๑ ออฟฟิซหลัง ๑ รวม ๔ หลัง ได้พร้อมกันออกเงินซื้อไม้ และขอแรงราษฎรช่วยทำการยังหาสำเร็จไม่ ถ้าจะขาดเงินมากน้อยอีกเท่าใด รอรับพระราชทานเงินหลวงออกจ่ายทำการกว่าจะแล้ว

พระสุรินทรามาตยนำบอกกรมพระกระลาโหม กราบบังคมทูลพระกรุณา ๙ ฉบับ คือ บอกเมืองพัทลุง ๕ ฉบับ เมืองนครศรีธรรมราช ฉบับ ๑ เมืองสงขลา ๓ ฉบับ

ฉบับที่ ๑ บอกพระยาวรวุฒิไวยผู้กำกับดูแลผิดชอบราชการ พระยาอภัยบริรักษ์ ผู้ว่าราชการเมืองพัทลุง มีความได้จัดต้นไม้เงินทอง} ๑๒ ต้น หนักต้นลบาทเสร็จแล้ว

ฉบับที่ ๒ มีความว่า ได้ผูกปี้ข้อมือจีน ๙๑ คน เงิน ๔ ชั่ง ๖๗ บาท ๔๘ อัฐ เสร็จแล้ว

ฉบับที่ ๓ ว่าได้ส่งเงินแทนทองคำสร่วย จำนวนปีกุนนพศกเลข ๒๓ คน เงิน ๑ ชั่ง ๔๘ บาทเสร็จแล้ว

ฉบับที่ ๔ ว่าได้ส่งเงินแทนดินปสิวจำนวนปีกุนนพศกเงิน ๓๗ ชั่ง ๔๐ บาท

ฉบับที่ ๕ ว่าด้วยได้ส่งเงินแทนส่วยกระดาน จำนวนปีกุนนพศก เลข ๖๓๓ คน เงิน ๕๑ ชั่ง ๔๐ อัฐ

ฉบับที่ ๖ บอกพระศรีธรรมบริรักษปลัดผู้รักษาเมืองนครศรีธรรมราช มีความว่าได้จัดก้นไม้เงินทอง} ๑๒ ต้น หนักต้นลบาทเสร็จเล้ว

ฉบับ ๗ บอกพระยาสุนทรานุรักษ เมืองสงขลามีความว่า ได้ส่งทองคำส่วย จำนวนปีชวดสัมฤทธิศก จีน ๑๘๓ คน คนละสลึงเฟื้องเสร็จแล้ว

​ฉบับที่ ๘ มีความว่า ได้ส่งเงินแทนส่วยกระดานจำนวนปีชวดสัมฤทธิศก เลข ๑๒๓๗ คน เงิน ๘๗ ชั่ง ๕๖ บาท ๓๒ อัฐ ส่วยสรรพเหตุ ๓๔ คน เงิน ๒ ชั่ง ๓๖ บาท รวมเงิน ๙๐ ชั่ง ๑๓ บาท ๓๒ อัฐ เสร็จแล้ว

ฉบับที่ ๙ ว่าด้วยได้จัดผลกระวานหนัก ๒ หาบ กันแชงเปียะ ๒๐ ผืน เข้ามาส่ง

มีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งแก่พระยาศรีสิงหเทพว่า ให้ทำท้องตราขึ้นไปถึงจ่าเร่งงานรัดรุด ข้าหลวงเมืองพิไชย ว่าให้เลิกเกณฑขอแรงราษฎรทำ ๆ เนียบนั้นเสีย เพราะราษฎรถูกขอแรงบ่อย ๆ แล้ว

จึงพระราชทานสัญญาบัตรแก่ข้าราชการ ๔ นาย คือ ให้พระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์ เป็นพระยาวิเสศโภชนา นายสุดจินดา เป็นหลวงวิสูตรสาลี ให้ขุนสุวรรณอักษร เป็นหลวงโภชากร หลวงดำรงธรรมสาสน์ เป็นหลวงญาณประกาศ

แล้วมีพระราชดำรัสสั่งให้พระราชทานเบี้ยหวัด ตามงบที่ถวาย สิ้นเงิน ๒๔ ชั่ง ๑๒ ตำลึง เวลาทุ่มเสศ เสด็จขึ้น วันนี้หยุดประชุม

วันที่รัชกาล ๗๖๘๙ วัน ๖ ๗ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๙ พฤษจิกายน รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทองค์ด้านตวันออก พระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการ​ผู้ใหญ่ผู้น้อย}ฝ่ายทหารพลเรือนแต่งตัวเต็มยศเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกัน

พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นประจักษศิลปาคมเสนาบดีว่าการกรมวัง พระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงเทววงษวโรประการเสนาบดีว่าการต่างประเทศนำกับตันโยนราชทูตอังกฤศ มิศเตอกูล กงสุลอังกฤศ มิสเตอแปลก ผู้รับราชการในที่ว่าการราชทูต เข้าไปเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท กับตันโยนกราบบังคมทูลพระกรุณา แสดงความยินดีที่ได้เข้ามาเป็นราชทูต แล้วถวายพระราชสาสน์ เรียกมิสเตอชาเตาทูตเก่ากลับฉบับ ๑ ตั้งกับตันโยนเป็นทูตใหม่ฉบับ ๑ แล้วดำรัสตอบ ทรงแสดงพระราชหฤไทยยินดีที่ได้รับราชทูต แลตั้งพระราชหฤไทยจะรักษาทางพระราชไมตรีให้เจริญ แลดำรัสเป็นพระราชปฏิสัณฐารตามสมควร แล้วราชทูตนำมิสเตอแปลกเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท รับสั่งไต่ถามบ้างเล็กน้อย แลพระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงเทววงษวโรประการ นำมิสเตอกูลกราบถวายบังคมลาไปประเทศยุโรป รับสั่งปราไสตามสมควรแล้วราชทูตแลผู้ที่มาด้วยกราบถวายบังคมลาออกจากที่เฝ้า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้น

แล้วเสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทองค์กลาง ประทับพระแท่นภายใต้พระมหาเสวตรฉัตร พระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย} ฝ่ายทหารพลเรือน เฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกัน

พระยาศรีสิงหเทพกราบบังคมทูลเบิก เจ้าสุริย เจ้าไชยสงคราม เจ้าสิงคำ}เมืองนคร​เชียงใหม่ ผู้นำต้นไม้เงิน ทอง} หนัก ๑ ชั่ง ๑ ชั่ง} กับเครื่องราชบรรณาการเมืองนครเชียงใหม่ คือ ดาบด้ำงาสลักโปร่งอย่างพม่า ๑ เจ้าราชบุตร ดาบปลอกฝักด้ามหุ้มทองคำ ๕ บั้ง ๔ เล่ม รวม ๕ เล่มด้วยกัน ท้าวพรหม ท้าวสีหราช เมืองนครพนม ผู้นำต้นไม้เงิน ทอง} หนักต้นละ ๙ บาท กับเครื่องราชบรรณาการ เมืองนครพนมคือ ขี้ผึ้ง ๑๐๐ ปึก ดีบุก ๒๐๐ แท่ง เข้าไปเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท

มีพระบรมราชโองการดำรัสถามถึงเจ้านายท้าวพระยาที่ลงมาเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทครั้งนี้ มีความสบายทั่วกันอยู่ฤๅ พระยาศรีรับพระบรมราชโองการถามแล้วกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า เดชะพระบารมีปกเกล้าฯ มีความศุขสบายทั่วกัน แล้วดำรัสว่า ซึ่งพระเจ้าเชียงใหม่แลเจ้าเมืองนครพนมจัดต้นไม้เงิน ทอง} เครื่องราชบรรณาการมาถวายตามปีนั้น เปนความดีของพระเจ้าเชียงใหม่แลเจ้าเมืองนครพนมอยู่แล้ว ให้พระเจ้าเชียงใหม่แลเจ้าเมืองนครพนม กับญาติพี่น้องท้าวพระยามีความศุขสบายทั่วกัน แล้วเสด็จขึ้น วันนี้หยุดประชุม.

วันที่รัชกาล ๗๖๙๐ วัน ๗ ๘ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๓๐ พฤษจิกายน รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

ไม่เสดจออก เวลายามเสศทรงเครื่องใหญ่.

​วันที่รัชกาล ๗๖๙๑ วัน ๑ ๙ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย เจ้าพนักงานได้จัดการที่วังพระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าวรวรรณากร ตั้งพระแท่นมณฑลแลที่สรง กรมพระอาลักษณ์แห่พระสุพรรณบัตร แลเครื่องราชอิศริยาภรณ์ไปเข้าที่มณฑลด้วย

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระสงฆ์ราชาคณะ ๑๐ รูป คือกรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เปนประธานสงฆ์ เจริญพระพุทธมนต์

เวลา ๒ ทุ่มเสศ พระเจ้าอยู่หัวเสด็จออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทมาทรงรถพระที่นั่ง โดยกระบวนออกประตูพิมานไชยศรี ประตูวิเสศไชยศรี เลี้ยวป้อมเผด็จดัษกร ไปตามถนนเจริญกรุง ประทับวังพระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร พร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย มาประชุมพร้อมกันประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสศ เสด็จกลับ

อนึ่ง ในเวลาบ่าย ๕ โมงวันนี้ มีพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ ๗ รูป สมโภชเดือนพระเจ้าลูกเธอ ซึ่งประสูตรในวันที่ ๓๐ ตุลาคม ที่ตำหนักจอมมารดาแส.

วันที่รัชกาล ๗๖๙๒ วัน ๒ ๑๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้า ๕ โมงเศส พระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าวรวรรณากรถวายอาหารบิณฑบาตรพระสงฆ์ราชาคณะ ๑๐ รูป ซึ่งมาสวดพระพุทธมนต์ กับเครื่องบริกขารตามสมควร เจ้าพนักงานก็มาจัดการไว้รอเสด็จ

​เวลาย่ำเที่ยงเสศ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องราชอิศริยาภรณ์มหาจักรกรีบรมราชวงษ์ เสด็จออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่ง พร้อมโดยกระบวนออกประตูพิมานไชยศรี ประตูวิเสศไชยศรี เลี้ยวป้อมเผด็จดัษกร ไปตามถนนเจริญกรุง ถึงวังพระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าวรวรรณากร เสด็จขึ้นเกย แล้วทรงพระราชยานแต่ประตูน่าวังมาตามถนน ถึงเกยน่าท้องพระโรง ประทับพระราชยาน ลงจากเกย เสด็จพระราชดำเนินขึ้นบนท้องพระโรง พร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ ผู้น้อย ฝ่ายทหารพลเรือนแต่งตัวเต็มยศ คอยเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกัน พอได้เวลาฤกษเที่ยงแล้ว ๒๙ นาที พระองค์เจ้าวรวรรณากร ทรงผลัดผ้าทรงแลพระสพักขาวเสด็จสู่ที่สรง ทรงสระพระเกษาก่อน แล้วพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานน้ำพระพุทธมนต์ ในพระเจ้าศิลาจารึกอักษร พระเต้าศิลาอีก ๒ องค์ พระมหาสังข์ พระเต้าทอง ของ ๕ อย่างนี้ เป็นส่วนภูษามาลาถวาย ส่วนสนมถวายนั้นพระเต้าเงิน ๑ ทอง ๑} พราหมณ์ก็ถวายน้ำสังข์ พระสงฆ์สวดถวายไชยมงคล พระบรมวงษานุวงษ ฝ่ายน่าฝ่ายใน} ที่มีพระชนม์ยิ่งกว่าฝ่ายพระสงฆ์ คือกรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส พระองค์เจ้าอรุณนิภาคุณากร กับอรรคมหาเสนาบดีผู้ใหญ่ ถวายน้ำพระพุทธมนต์ต่อไปโดยลำดับเสร็จแล้ว พระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าวรวรรณากร ทรงผลัดผ้าทรงสีเหลืองอ่อนฉลองพระองค์เยียระบับพื้นขาวตามสีวันจันทร์ พระเจ้าอยู่หัวประทับพระที่นั่งโธรน พร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย ฝ่ายทหารพลเรือนเฝ้าทูลลออง​ธุลีพระบาท พระยาศรีสุนทรโวหารอ่านประกาศตามกระแสพระบรมราชโองการที่โปรดเกล้า ฯ สฐาปนาขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมเสร็จแล้ว พระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการดำรัสเรียกให้พระเจ้าน้องยาเธอพระองค์เจ้าววรวรรณากรเสดจไปน่าพระที่นั่ง ทรงหลั่งน้ำสังข์แล้วทรงเจิม ขุนศรีราชอักษรจึงเชิญพานพระสุพรรณบัตรเข้าไปถวายพระราชทาน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัตรว่า พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นนราธิปประพันธพงษ์ ทรงศักดินา ๑๕๐๐๐ แล้วทรงสรวมเครื่องราชอิศริยาภรณ์มหาจักรกรีดวง ๑ เครื่องราชอิศริยาภรณมงกุฎสยามชั้นที่ ๑ ดวง ๑ พระยาอุไทยธรรมเข้าไปถวายพระมาลาเส้าสเทิน ๑ ฉลองพระองค์อย่างเทศ ๑ เจียรบาท ๑ พระสุวรรณภักดีเข้าไปถวายประคำทอง มีสายทองคำ ๑ พระหีบทองคำลงยา ๑ กาน้ำเสวยมีถาดรองทองคำ ๑ พระยาอาวุธภัณฑ์ผด็จเข้าไปถวายพระแสงยี่ปุ่นฝักถม ๑ พระราชทานเสรจ เสดจมาประทับพระเก้าอี้ พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นนราธิปประพันธ์พงษ์ ทูลเกล้า ฯ ถวายต้นไม้เงิน ทอง} ดอกไม้ธูปเทียน เสรจแล้วเสด็จมาประทับโต๊ะเสวยพร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ์ เวลาบ่าย ๓ โมงเสศเสด็จกลับ

อนึ่งเวลาเช้า ๕ โมงวันนี้ มีถวายบิณฑบาตรพระสงฆ์ ๗ รูป แลของเครื่องไทยธรรมตามสมควร ที่ตำหนักในพระบรมมหาราชวัง ภูษามาลาทรงเครื่องพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าหญิงตามขัติยราชประเพณี เวลา ๒ ทุ่มเศษ พระบรมวงษานุวงษ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ เจ้าพนักงาน เข้าไปสมโภชพอสมควร พระเจ้าอยู่หัวเสดจลงสมโภช พระราชทานพระนามว่า พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าหญิงอะภันตรีปะชา แปลว่าบังเกิดที่เกาะ เวลายามเสศเสรจการสมโภช

​วันที่รัชกาล ๗๖๙๓ วัน ๓ ๑๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๓ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาทุ่มเสศ เสด็จลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสศเสด็จขึ้น วันนี้ไม่เสด็จออกขุนนาง ไม่มีราชการอันใด เช้าวันนี้ชักพระศพ พระเจ้าบรมวงษเธอกรมหลวงวรศักดาพิศาล ไปเข้าเมรุวัดสเกษ ไม่ได้เสด็จพระราชดำเนิน.

วันที่รัชกาล ๗๖๙๔ วัน ๔ ๑๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๔ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องขาวเสรจเสดจออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนออกประตูพิมานไชยศรี วิเศสไชยศรี} เลี้ยวป้อมเผด็จดัษกรไปตามถนนเจริญกรุง ประทับพลับพพลาวัดสะเกษน่าพระเมรุ ทรงโปรยผลมะนาว ๑๐ ตำลึง กัลปพฤกษทิ้ง ๔ ต้น ๆละ ๕ ตำลึง ผลฉลากนั้นส่วนเจ้าภาพถวายทรงโปรยพระราชทานพระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการเสรจแล้ว เสดจพระราชดำเนินเข้าไปประทับในพระเมรุ ทรงทอดผ้าไตร สังเคตเอก ๓ ไตร สังเคตโท ๑๔ ฉลากพระ ๑๐๐ ผล เป็นส่วนของเจ้าภาพถวาย ส่วนของหลวงนั้น ไตรเกณฑ์ใช้สามสิบไตร สองวันรวม ๖๐ ไตร ด้วยในวันที่ ๓ เชิญพระศพหาได้เสดจไม่ สบง ๒๐๐ ผืน ย่ามผ้า ๒๐๐ ย่าม พระราชาคณะพระครูถานานุกรม สดับปกรณ์เสรจแล้ว เสดจพระราชดำเนินกลับออกมาประทับพลับพลา เวลาย่ำค่ำทรงจุดดอกไม้เพลิงแล้วเสดจกลับ

​เวลา ๒ ทุ่มเสศ พระวรวงษ์เธอพระองค์เจ้าสายสนิทวงษ์กับหม่อมราชวงษ์สุวพรรณ^๑ หม่อมราชวงษ์เปีย^๒ ทั้ง ๓ กลับมาจากเมืองยุโรป^๓ เข้าไปเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทข้างใน แล้วเสดจลงที่ประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสศเสดจขึ้น.

วันที่รัชกาล ๗๖๙๕ วัน ๕ ๑๓ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๕ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องขาวเสรจเสดจออกทางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนอย่างวันที่ ๕ ไปประทับพลับพลาวัดสเกษ เสดจพระราชดำเนินเข้าในพระเมรุ ทรงทอดผ้าไตรสังเค็ตฉลากพระตามจำนวนเหมือน วันที่ ๔ แต่ของหลวงนั้นไตรเกณฑ์ใช้ ๓๐ ไตร สบง ๑๐๐ ผืน ย่ามผ้า ๑๐๐ ย่าม แล้วเสด็จขึ้นไปพระราชทานเพลิง พระศพพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมหลวงวรศักดาพิศาลเสรจแล้ว เสดจพระราชำเนินกลับออกมาประทับพลับพลา ทรงโปรยผลมนาว ผลสลาก} พระราชทานพระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการ แลต้น​กัลปพฤกษสี่ต้นเหมือนวันที่ ๔ ประทับอยู่จนเวลาทุ่มเสศ ทรงจุดดอกไม้เพลิง แล้วเสด็จกลับ

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสดจลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสดจขึ้น.

วันที่รัชกาล ๗๖๙๖ วัน ๖ ๑๔ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๔๑

วันที่ ๖ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลายามเศส เสด็จออกหอธรรมสังเวช ในการทำบุญบันจบร้อยวันพระเจ้าลูกเธอ ที่สิ้นพระชนม์ ทรงจุดเทียนนมัศการ แล้วพระโพธิวงษ์ พระครูถานานุกรม ๑๕ รูป สวดพระพุทธมนต์จบ ทรงทอดผ้าไตรสดับปกรณ์ของหลวง ๑๐ ไตร โปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรทอดผ้าไตรของเจ้าภาพ ๕ ไตร พระองค์เจ้าอรุณนิภาคุณากรถวายเทศน์ธรรมจักรกัณฑ์หนึ่ง พระครูถานานุกรมสวดตามเทศสี่รูป เป็นกัณฑ์ของหลวง ทรงถวายผ้าไตรแลเครื่องบริกขารตามสมควรกับมูลค่าห้าตำลึง บรรพชิตฝ่ายญวนสวดกงเต๊ก แล้วนำเอาธงขึ้นไปเชิญพระวิญญาณ์ที่น่าพระศพพระเจ้าลูกเธอที่สิ้นพระชนม์ ให้มาประทับอยู่ในธงฟังพระสวดแลธรรมเทศนา

เวลา ๕ ทุ่มเสศเสด็จขึ้น.

​วันที่รัชกาล ๗๖๙๗ วัน ๗ ๑๕ฯ ๑ ค่ำ บีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๗ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้าโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรออกมาเลี้ยงพระ แล้วมีเทศนา ๑ กัณฑ์ หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดาถวายเทศน์พยากะตาพยากะตะวัตถุ ถานานุกรมสวดตามเทศน์ ๔ รูป เป็นของเจ้าภาพ สดับปกรณ์ของหลวง วัดสุทัศน์เทพวราราม ๑๐๐ หนึ่ง ของเจ้าภาพนั้นวัดราชบุรณ ๑๐๐ หนึ่ง

เวลาย่ำค่ำแล้วเสด็จลงที่ตำหนักพระเจ้าบรมมไหยิกาเธอ กรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร พระราชทานเงิน ๒๐ ชั่ง ในการมงคลสมัยเฉลิมพระชนม์พรรษา นับโดยสุริยคติกาลบันจบรอบ ๗๑ พรรษาบริบูรณ ในวันที่ ๘ ธันวาคม พระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยเข้าไปประชุมพร้อมกัน โปรดเกล้า ฯ ให้นิมนต์พระสงฆ์ราชาคณะ ธรรมยุติกา ๒๘ มหานิกาย ๓๒ ฝ่ายรามัญ ๑๒ รวม ๗๒ รูป มีกรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นประธานสงฆ์ ทรงประเคนผ้าไตร แทนพระเจ้าบรมมไหยิกาเธอกรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร ตั้งแต่กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ ถึงพระหม่อมราชวงษ์ พระราชพงษ์ธุประพัทธ แล้วโปรดเกล้า ฯ ให้สมเดจพระเจ้าน้องยาเธอกรมพระทั้งสองพระองค์ประเคนต่อไป พระสงฆ์ครองผ้าไตรแล้วเจริญพระพุทธมนต์จบ พระสงฆ์ถวายพระพรลากลับ

เวลายามเสศเสดจขึ้น แล้วเสดจออกหอธรรมสังเวช ทรงจุดเทียนเครื่องนมัศการเสรจ พระอมรเมธาจาริย์ พระครูถานานุกรม ๑๕ รูป สวดมนต์จบแล้ว ทรงทอดผ้าไตรของหลวงสดับปกรณ์ ๑๐ ไตร โปรด​เกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรทอด ๕ ไตรของเจ้าภาพ พระญวนสวดกงเต๊กตามเคย มีทรงธรรม ๑ กัณฑ์ สมเด็จพระพุทธโฆษาจาริย์ถวายเทศนาอนัตลักขณสูตร พระครูถานานุกรม ๔ รูปสวดตามเทศน์ เป็นกัณฑ์ของหลวง ทรงถวายไตรแลเครื่องบริกขารมูลค่า ๕ ตำลึง เวลา ๕ ทุ่มเสศเสดจขึ้นฯ

วันที่รัชกาล ๗๖๙๘ วัน ๑ ๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๘ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้าโปรดเกล้า ฯ ให้พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรออกมาเลี้ยงพระที่หอธรรมสังเวชเสรจแล้ว พระอริยมุณีถวายเทศนาธรรมนิยามสูตรกัณฑ์ ๑ ถานานุกรมสวดตามเทศน์ ๔ รูป เปนของเจ้าภาพ แล้วสดับปกรณ์ของหลวงร้อยหนึ่ง วัดอรุณราชวราราม ของเจ้าภาพ ๑๐๐ หนึ่งวัดสเกษ

อนึ่งในเวลาเช้าวันนี้มีเลี้ยงพระแลของเครื่องไทยธรรมตามสมควรที่ตำหนักพระบรมมไหยิกาเธอกรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ โปรดเกล้า ฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เสด็จออกพลับพลายกน่าพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในการบรรพชิตฝ่ายญวนทำพิธีกงเต๊กค่ามตะพาน ตามลัทธิมีความว่า นำพระวิญญานของพระเจ้าลูกเธอที่สิ้นพระชนม์ไปบังเกิด แล้วมีเงินเฟื้องทรงโปรย ๕ ตำลึง เสรจแล้วเสด็จขึ้น

​เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสดจออกหอธรรมสังเวช ทรงจุดเทียนเครื่องนมัศการแล้ว พระคุณวงษ พระครูถานานุกรม ๑๕ รูป ฝ่ายรามัญสวดมนต์จบแล้ว ทรงทอดผ้าไตรของหลวงสดับปกรณ์ ๑๐ ไตร โปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรทอดผ้าไตรของเจ้าภาพ ๕ ไตร มีเทศนาของหลวงกัณฑ์หนึ่ง พระธรรมวโรดมถวายเทศนาอาทิตปริยายสูตร พระครูถานานุกรมสวดตามเทศน์ ๔ รูป ทรงถวายผ้าไตรกับเครื่องบริกขารแลมูลค่า ๕ ตำลึง เวลา ๔ ทุ่มเสศเสดจลงจากหอธรรมสังเวช

พระยานรินทรราชเสนี นำพระอนันตสมบัติผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา ซึ่งตามเสด็จพระวรวงษเธอพระองค์เจ้าสายสินิทวงษ์ไปราชการประเทศยุโรปเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท แล้วนำพระชินดิฐบดีผู้ว่าการเมืองท่าตะกั่ว กราบถวายบังคมลาไปบ้านเมือง มีพระราชดำรัสด้วยพระอนันต์สมบัติ แลโปรดเกล้า ฯ ให้พระราชทานเครื่องยศ ถาดเงิน คนโทเงิน แลผ้านุ่งห่มแก่พระชินดิฐบดี ตามธรรมเนียม แล้วเสดจขึ้น เสดจลงตำหนักพระเจ้าบรมมไหยิกาเธอกรมสมเดจพระสุดารัตนราชประยูร สมเดจพระพุทธโฆษาจาริย์ถวายเทศนามงคลวิเสศ ๑ กัณฑ์ พอได้เวลาพระฤกษ ๕ ทุ่มเสศ พระเจ้าบรมมไหยิกาเธอกรมสมเดจพระสุดารัตนราชประยูรสรงน้ำพระพุทธมนต์ พระเจ้าอยู่หัวพระราชทานน้ำพระพุทธมนต์ พราหมณ์ถวายน้ำสังข์เสรจแล้ว เวลา ๒ ยามเสศเสด็จขึ้น.

​วันที่รัชกาล ๗๖๙๙ วัน ๒ ๒ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๙ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ พ.ศ. ๒๔๓๒

เวลา ๕ โมง โปรดเกล้า ฯ ให้พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าชายยุคลทิฆัมพรออกมาเลี้ยงพระ เสรจแล้ว หม่อมเจ้าพระสถาพรพิริยพรตถวายเทศนาสาราณิยธรรมสูตรกัณฑ์หนึ่ง ถานานุกรมสวดตามเทศน์ ๔ รูป เป็นกัณฑ์ของเจ้าภาพ มีสดับปกรณ์ของหลวงวัดมหาธาตุ ๑๐๐ หนึ่ง ของเจ้าภาพวัดชะนะสงคราม ๑๐๐ หนึ่ง

อนึ่งพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าชายสมัยวุฏฐิวโรดม พระชัณษาปีหนึ่งกับ ๒ เดือนยี่สิบเจ็ดวัน เป็นพระเจ้าลูกเธอที่ ๖๕ แลเป็นที่ ๓ ของเจ้าจอมมารดาพร้อม ณ เดือนตุลาคมประชวรมีพระอาการให้พระองค์ร้อน หลวงกุมารแพทย์ประกอบพระโอสถถวาย พระอาการทุเลาแลทรงอยู่ ครั้น ณ เดือนพฤศจิกายน พระอาการทรุดหนักลง พระสุขุมาลบริหารประกอบพระโอสถถวายพระอาการหาคลายไม่ หมอจ๋ายจึ่งถวายพระโอสถต่อไป พระอาการทรุดหนักลง จึ่งโปรดเกล้า ฯ ให้ประชุมหมอหลวงแลหมอชะเลยสักหลายคนประกอบพระโอสถถวายพระอาการหาคลายไม่ ถึง ณ วันที่ ๙ ธันวาคมวันนี้เวลาย่ำรุ่งแล้ว ๕๒ นาทีสิ้นพระชนม์

เวลาบ่ายโมงเสศ สมเดจพระเจ้าน้องยาเธอกรมพระภาณุพันธุวงษ์วรเดช พร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ แลเจ้าพนักงานเข้าไปที่ตำหนักพระเจ้าลูกเธอที่สิ้นพระชนม์ สรงน้ำชำระพระศพ แต่ไม่เสดจลง สมเด็จ​พระบรมโอรสาธิราชสรงน้ำหลวง เจ้าพนักงานทรงเครื่องพระศพตามประเพณี แล้วเชิญพระศพลงลองในตั้งเหนือเสลี่ยงหิ้วแห่ออกมาทางประตูพรหมศรีสวัสดิ เชิญขึ้นหอนิเพธพิทยา ประดิษฐานเหนือแว่นฟ้า ๓ ชั้น จึ่งประกอบพระโกษมณฑปประดับนอกเสรจแล้ว รายด้วยเครื่องสูงตามประเพณี มีกลองชนะประโคมทั้งกลางวันกลางคืน} ๑๐ คู่ จ่าปี่ ๑ จ่ากลอง ๑ พระสงฆ์สวดอภิธรรม ๑๖ รูป เมื่อพระศพขึ้นที่แล้ว โปรดเกล้า ฯ ให้สมเดจพระบรมโอรสาธิราชเสดจออกมาทอดผ้าไตร ๓๐ ไตร ผ้าขาว ๖๐ พับ พระราชาคณะ พระครูถานานุกรมสดับปกรณ์เสรจแล้ว

เวลาบ่าย ๔ โมงเสศ โปรดเกล้า ฯ ให้สมเดจพระบรมโอรสาธิราช เสดจออกพลับพลายกน่าพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท บรรพชิตฝ่ายญวนทำพิธีกงเต๊กเผาเครื่องกระดาษในวิธีของเขาว่าฝากพระให้นำไปถวายพระเจ้าลูกเธอที่สิ้นพระชนม์

เวลาย่ำค่ำเสศ พระเจ้าอยู่หัวเสดจที่พลับพลายก ทรงโปรยผลมนาวอย่างละสลึง ๒๐๐ อย่างละเฟื้อง ๒๐๐ ฉลากสิ่งของต่าง ๆ ๕๐๐ ผลมนาวต่าง ๆ ๕๐๐ กับพระบรมวงษานุวงษแลข้าราชการ บรรพชิตฝ่ายญวนก็เผาเครื่องกงเต๊ก เวลาทุ่มเสศเสดจขึ้น

อนึ่งได้มีดอกไม้เพลิง พุ่ม ๑๕ พุ่ม ระธา ๘ ระธา ดอกไม้กะถาง ๘ กะถาง ฝนแสนห่าแปดต้น เพนียง ๒๐ เพนียง ตั้งแต่คืนที่ ๗ จนคืนที่ ๙ ครบ ๓ คืน เสร็จการร้อยวัน

​วันที่รัชกาล ๗๗๐๐ วัน ๓ ๓ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๐ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสดจออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนออกประตูพิมานไชยศรี วิเสศไชยศรี เลี้ยวป้อมเผด็จดัษกรไปตามถนนเจริญกรุง ประทับพลับพลาวัดสเกษ ทรงโปรยผลมนาว ๑๐ ตำลึง แค่ต่ลากนั้นแปนของเจ้าภาพถวาย มีต้นกัลปพฤกษ ๕ ต้น ๆ ละ ๕ ตำลึง แล้วเสดจพระราชดำเนินเข้าในพระเมรุ ทรงทอดผ้าไตร ๒๐ ไตร ย่าม ๒๐๐ ย่าม ผ้าสบง ๒๐๐ ผืน ด้วยเวลาวานนี้เชิญพระศพหาได้เสดจไม่ จึ่งรวมมาทอดในวันนี้ด้วย พระราชาคณะ พระครูถานานุกรม สดับปกรณ์พระศพพระเจ้าน้องนางเธอพระองค์เจ้าอนงค์นพคุณเสรจเสด็จกลับออกมาประทับพลับพลา ทรงจุดดอกไม้เพลิงและทอดพระเนตรรำโคมประทับอยู่จนเวลาทุ่มเสศเสด็จกลับ

วันที่รัชกาล ๗๗๐๑ วัน ๔ ๔ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๑ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสดจออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทมาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนอย่างวันที่ ๑๐ ไปประทับพลับพลาวัดสเกษ เสดจพระราชดำเนินเข้าในพระเมรุ ทรงทอดผ้าไตรของหลวง ๑๐ ไตร (ย่าม ๑๐๐ ย่าม ผ้าสบง ๑๐๐ ผืน ทอดก่อนแล้ว) กรมหมื่นวชิรญาณ​เปนประธานสงฆ์ แล้วพระราชทานผ้าขาวไปสดับปกรณ์ศพหม่อมเจ้าหญิงสุพรรณพิมพ์ บังสกุลศพหม่อมแจ่มในกรมหมื่นประจักษศิลปาคม หม่อมเจ้าหญิง ผ้าขาว ๒ พับ เงิน ๑๐๐ เฟื้อง ศพหม่อมแจ่มผ้าขาว ๑ พับ เงิน ๕๐ เฟื้อง เสรจแล้วเสดจขึ้นไปพระราชทานเพลิง พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณเสรจ เสดจกลับออกมาประทับพลับพลา ทรงจุดเทียนเครื่องสมาศพแล้ว ทรงฝักแคพระราชทานเพลิงทั้งสองศพ มีทรงโปรยผลฉลาก ผลมนาว} กัลปพฤกษ ๔ ต้นตามเคย ประทับอยู่จนเวลาทุ่มเสศ จุดดอกไม้เพลิงแล้วเสด็จกลับ.

วันที่รัชกาล ๗๗๐๒ วัน ๕ ๕ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๒ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ เสดจออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท เสดจโดยพระราชยานแต่เกยน่าพระที่นั่ง ออกประตูพิมานไชยศรี วิเสศไชยศรี แล้วทรงประทับพระราชยาน เสด็จลงพระราชดำเนิน ทอดพระเนตรพระเมรุท้องสนามหลวง เสดจขึ้นบนพระเมรุทอดพระเนตรทั่วแล้ว เวลาย่ำค่ำฝนตก เสด็จกลับ

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสด็จลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสด็จขึ้น.

​วันที่รัชกาล ๗๗๐๓ วัน ๖ ๖ฯ ๒ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วัน ๑๓ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๒๔๓๒

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระเจ้าอยู่หัวทรงขาวเสรจแล้ว เสด็จพระราชดำเนินออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนตามเคย ไปประทับพลับพลาวัดสเกษ เสด็จพระราชดำเนินเข้าในพระเมรุ ทรงทอดผ้าไตรสดับปกรณ์ พระศพพระบวรวงษ์เธอชั้นที่ ๒ พระองค์เจ้าหญิงประทุมเมศผ้าไตรวันละ ๕ ไตร สองวัน รวมเป็น ๑๐ ไตร สบงวันละ ๕๐ สองวันรวมเป็น ๑๐๐ ผืน ย่ามผ้าวันละ ๕๐ สองวันรวมเป็น ๑๐๐ ย่าม พระวรวงษเธอพระองค์เจ้าประดิฐวรการพระราชทานผ้าไตรย่ามสบงสดับปกรณ์เหมือนกัน แล้วพระราชทานผ้าขาวไปสดับปกรณ์ศพหม่อมเจ้าร้ายในพระไปยิกาเธอ กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์ ผ้าขาว ๒ พับ เงิน ๑๐๐ เฟื้อง เสรจแล้วเสด็จขึ้นไปพระราชทานเพลิงพระองค์เจ้าประทุมเมศ พระองค์เจ้าประดิฐ ทั้งสองพระศพ แล้วเสดจพระราชดำเนินกลับออกมาประทับพลับพลา ทรงจุดเทียนเครื่องสมาศพ แล้วจุดฝักแคพระราชทานเพลิงศพหม่อมเจ้าร้าย มีทรงโปรยผลมะนาว ๑๐ ตำลึง ต้นกัลปพฤกษ ๒ ต้นตามเคย เวลาย่ำค่ำเสศเสดจกลับ พระศพทั้งสองชักไปพระเมรุวันที่ ๑๒

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสดจลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสศเสด็จขึ้น.

​วันที่รัชกาล ๗๗๐๔ วัน ๗ ๗ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๔ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสด็จลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่ม เสด็จขึ้น

วันที่รัชกาล ๗๗๐๕ วัน ๑ ๘ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๕ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาทุ่มเสศเกิดเพลิงไหม้ที่บ้านอำแดงสร้อยลาวพวนหลังวังสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษ์ กรมพระภาณพันธุวงษ์วรเดช ในคำให้การเพลิงว่า อำแดงสร้อยจุดธูปบูชาพระแล้วก็ปิดประตูเรือนเข้านอน ไฟธูปตกลงมาลามไหม้ขึ้นเรือนอำแดงสร้อยหลังหนึ่ง เรือนผู้อื่นอีก ๒๐ หลัง รวมเป็น ๒๑ หลัง เวลา ๒ ทุ่มเสศจึงดับได้

พระเจ้าอยู่หัวเสด็จออกทอดพระเนตรไฟที่พระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท แล้วเสด็จโดยพระราชยานแต่เกยน่าพระที่นั่งไปประทับหอนิเพธพิทยา ในการบันจบ ๗ วันพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าสมัยวุฏฐิวโรดม ทรงจุดเทียนเครื่องนมัศการแล้ว หม่อมเจ้าพระพุทธบาทปิลันทน์ธรรมเจดีย์เป็นประธานสงฆ์ กับพระครูถานานุกรมรวม ๑๕ รูป สวดพระพุทธมนต์จบแล้วทรงทอดผ้าไตรของหลวง ๑๐ ไตร โปรดเกล้า ฯ ให้พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าประภาพรรณพิไลย ทอดผ้าไตรสดับปกรณ์ของเจ้าภาพ ๕ ไตร เสรจแล้ว พระศรีสมโพธิถวายเทศนาธรรมนิยามสูตร ๑ กัณฑ์ เป็นกัณฑ์​ของหลวงทรงถวายไตรเครื่องบริกขารตามเคย แล้วมหาจ่ายวัดมหาธาตุถวายเทศนาสังเวควัดถุกัณฑ์หนึ่งของเจ้าภาพเสรจแล้ว เวลายามเสศเสด็จขึ้น.

วันที่รัชกาล ๗๗๐๖ วัน ๒ ๙ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๖ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้าพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประภาพรรณพิไลย} เสด็จออกมาเลี้ยงพระเสรจ มีสดับปกรณ์ของหลวง วัดราชบูรณ ๑๐๐ หนึ่ง ของเจ้าภาพ ๕๐ วัดมหาธาตุ

เวลาย่ำค่ำแล้วเสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท พระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทตามเคย มีพระบรมราชโองการดำรัสถามเจ้าพระยาพลเทพที่สมุหกรมพระกระลาโหม ด้วยเรื่องจีนถวายฎีกากล่าวโทษพระยาสตูน เจ้าพระยาพลเทพกราบบังคมทูลพระกรุณาว่าได้มีตราสั่งออกไปแล้ว

เจ้าพระยารัตนบดินทร จึ่งนำความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ข้าหลวงซึ่งจะออกไปเปลี่ยนพระยามหาอำมาตยเมืองนครจำปาศักดิ์นั้น เห็นแต่หลวงพิศณุเทพ จึ่งมีพระราชดำรัสว่า ให้หลวงพิศณุเทพออกไปเปลี่ยนพระยามหาอำมาตย์ แต่พอเข้ามาเยี่ยมบ้าน แต่ยังคงเป็นข้าหลวงอยู่ แล้วให้กลับไปรับราชการดังเก่า

พระมนตรีพจนกิจ จึ่งนำใบบอกขึ้นกราบบังคมทูล ๙ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาราชเสนาข้าหลวงเมืองอุบลราชธานี มีความว่าได้พร้อมกันกับเจ้าราชบุตรท้าวเพี้ยกรมการทำการเฉลิมพระชนม์พรรษา เสรจแล้ว ​ขอถวายพระราชกุศล ฉบับ ๒ มีความว่า พระยาราชเสนากับเจ้าเมืองท้าวเพี้ยกรมการได้พร้อมกันในพระอุโบสถวัดหลวงรับพระราชทานน้ำพระพิพัฒสัตยาตามพระราชพิธีสารทเสรจแล้ว ฉบับ ๓ มีความว่า ซึ่งมีตราพระราชสีห์ โปรดเกล้า ฯ ไปถึงพระยาราชเสนาว่านายร้อยเอกขุนพิสนท์ยุทธการกับทหารมีชื่อ ๙ นาย จะขึ้นไปรับราชการกับหลวงพิทักษ์นรินทร์ นายพันตรีเมืองพินเมืองตะโปนเมืองนองนั้น ให้พระยาราชเสนาเอาเงินส่วยจัดซื้อม้าให้ทหารนายไพร่ขึ้นไป พระยาราชเสนาได้จัดซื้อม้าส่งขุนพิสนท์ยุทธการนายไพร่ไปยังพระยามหาอำมาตย์แล้ว ฉบับ ๔ พระยาราชเสนาได้ส่งต้นหนังสือหลวงพิทักษนรินทร์มีไปถึงองโดยใจความว่า องโดยจะให้ท้าวเพี้ยกรมการมาประชุมที่เมืองจันแต่ลำพังนั้นหาชอบไม่ ฉบับ ๕ พระยาราชเสนาส่งต้นหนังสือขุนพรพิทักษ์กับเจ้าเมืองท้าวเพี้ยกรมการเมืองนอง ได้ทำการเฉลิมพระชนม์พรรษาเสรจแล้วขอถวายพระราชกุศล ฉบับ ๖ บอกพระยาพิสุทธิธรรมธาดาเมืองลพบุรีมีความว่า ซึ่งมีตราพระราชสีห์ส่งผ้าไตรกระฐิน โปรดเกล้าฯ ไปถึงพระยาพิสุทธิธรรมธาดา ให้นำผ้าไตรกระฐินไปทอดวัดกระวิศราราม วัดเสาธงทอง วัดมณีชลขันธ์ พระยาพิสุทธิธรรมธาดาได้ทอดแล้ว ขอถวายพระราชกุศล ฉบับ ๗ มีความว่า เจ้าอธิการเดชขอที่ผูกพัทธเสมาวัดมหาสอนแขวงเมืองลพบุรี ยาว ๔ วา ๒ สอกคืบ ๖ นิ้ว กว้าง ๑๑ สอกคืบ ฉบับที่ ๘ มีความว่า วันที่ ๑๕ ตุลาคมพระอาทิตย์ยกขึ้นราษีกุมภ์ ฝนตก ๘ ครั้ง รองได้ ๓ นิ้ว ๘ ทสางค์มากกว่าน้ำฝนปีชวด ๒ นิ้ว ๘ ทสางค์ เข้าในนาบริบูรณเสมอกัน ราคาเข้าตวงด้วยสัต ๒๕ ทนานเกวียนละ ๖ ตำลึง ฉบับ ๙ มีความว่า พระยาพิสุทธิธรรมธาดาได้ตัวนายกองมาเร่งเงินแทนทองคำส่วยเงิน ๕ ชั่ง ๑๐ ตำลึง ๑ บาท คิดราคาทอง ๑๔ หนักลงมาส่ง

​จึ่งพระยานรินทรราชเสนีนำบอกขึ้นกราบบังคมทูล ๒ ฉบับ

ฉบับที่ ๑ บอกพระมหาสิงคิคุณเมืองกำเนิดนพคุณมีความว่าได้ส่งเงินค่านาจำนวนปีจออัฐศก ปีกุนนพศก } รวมนา ๑๖๓๔ ไร่ ๑ งาน } รวมเงิน ๔ ชั่ง ๘ ตำลึง ๒บาท ๓ สลึง ๔๐๐ ไพ เข้ามาส่ง

ฉบับที่ ๒ บอกพระพิไชยชลสินธุ์เมืองประจวบคิรีขันธ์ มีความว่า ได้ส่งเงินค่านาจำนวนปีจออัฐสก ปีกุนนพศก} รวม ๕๕๔๗ ไร่ รวมเงิน ๑๒ ชั่ง ๓ ตำลึง ๒ บาท ๓ สลึง ๑ เฟื้อง เข้ามาส่ง

จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งเจ้าพระยารัตนบดินทร เจ้าพระยาพลเทพ} ว่าตำแหน่งที่จะออกไปเป็นข้าหลวงหัวเมืองนั้น ในกรมมหาดไทยให้จัดเอาตำรวจภูธรขวา ซ้าย} กับฝ่ายพระราชวังบวรสมทบด้วยเป็นตำแหน่งข้าหลวง ในกรมพระกระลาโหมนั้นให้จัดเอากรมอาษา ๖ เหล่า กับฝ่ายพระราชวังบวรสมทบด้วย ให้จัดเป็นตำแหน่งข้าหลวง แล้วพระราชทานสัญญาบัตรข้าราชการ ๑๐ นาย ให้นายช้างเป็นหลวงนนทเกษในกรมท่าขวานา ๘๐๐ ให้นายฉ่ำเป็นหลวงศรียศประเทศมนตรีในกรมท่าขวา นา ๘๐๐ ให้หม่อมราชวงษ์เหมาะ เป็นหลวงประสิทธิปฏิมาปลัดจางวางกรมช่างหล่อ นา ๕๐๐ ให้ขุนโลหกรรมพิจิตร เป็นหลวงอินทรพิจิตรบรรจงเจ้ากรมช่างหล่อซ้าย นา ๕๐๐ ให้หมื่นจิตรวิจารณ์ เป็นขุนโลหกรรมพิจิตรปลัดกรมช่างหล่อซ้าย นา ๓๐๐ ให้ขุนอภิบาลสาลี เป็นหลวงพิทักษ์สาลี ในกรม​เกษตราฝ่ายพระราชวังบวรฯ นา ๓๐๐ ให้หลวงพิไชยชาญยุทธยกรบัตร เป็นพระอินทราษาผู้ว่าราชการเมืองพนัสนิคม นา ๓๐๐๐ ให้นายชลอบุตรพระยาธรรมจรันยา เป็นหลวงพิไชยชาญยุทธยกรบัตรเมืองพนัศนิคม นา ๕๐๐ ให้จีนเทียนจิ้น บุตรพระประเสริฐวานิช เป็นพระปรานีจีนประชาปลัดฝ่ายจีนเมืองตราด นา ๖๐๐ แต่พระอินทราษา เป็นพระนิคมนครินทร์จางวางเมืองพนัศนิคม นา ๓๐๐๐ ตัวชราเข้ามารับสัญญาบัตรหาได้ไม่ พระราชทานให้พระยาพิพัฒโกษาส่งออกไปพระราชทาน

แล้วดำรัสสั่งให้พระราชทานเบี้ยหวัดตามงบที่ถวายเป็นงบที่ ๕ สิ้นเงิน ๑๘๕ ชั่ง ๔ บาท เวลาทุ่มเสศเสด็จขึ้น.

วันที่รัชกาล ๗๗๐๗ วัน ๓ ๑๐ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๗ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก (พ.ศ. ๒๔๓๒)

พระยานรินทรราชเสนีนำบอกกรมพระกระลาโหมขึ้นกราบบังคมทูล ๒ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาเพชรกำแหงสงครามเมืองชุมพรมีความว่า พระยาเพชรกำแหงสงครามได้ทำทางสายโทรเลข ตั้งแต่ออฟฟิศคลองท่าตะเภาเมืองชุมภร ถึงเมืองกำเนิดนพคุณเป็นทาง ๒๑๔๗ เส้นเสา ๑๓๖๔ ต้น มีสเตชั่น ๔ แห่ง ตั้งแต่เมืองกำเนิดนพคุณถึงเมืองหลังสวนทาง ๕๐๔ เส้น เสา ๒๓๖ ต้น มีสเตแช่น ๒ แห่ง ครั้นเดือนสามปีชวดสัมฤทธิศก พระวรวงษเธอพระองคเจ้าปฤษฎางคเสด็จออกไปตรวจทางสายโทรเลขรับสั่งให้ปลูกโรงสเตแช่นแต่เมืองกำเนิดนพคุณถึงเมืองหลังสวนเติมอีก ๓ แห่งรวมเปน ๕ แห่ง แต่ทางสายโทรเลขแยกขึ้นไปเมืองกระบุรีทาง ๗๕๐ ​เส้น ได้ถางทางโค่นไม้ได้ ๔๐๐ เส้น ยังถางอยู่อิก ๓๕๐ เส้น จะถึงท่าสร้านต่อเมืองกระบุรี อนึ่งมีตราพระคชสีหถึงพระยาเพชรกำแหงมีความว่า จะขอเลขหมวดใดกองใดรักษาสายโทรเลขให้มีใบบอกเข้ามากรุงเทพฯ พระยาเพชรกำแพงเหนว่ากองหลวงไตรเมืองนครศรีธรรมราช กองหลวงศรีสมบัติเมืองสงขลา กองขุนวิชิตเมืองพัทลุง กองหลวงโยธาเมืองพังงา กับบุตรหลวงขุนหมื่นกรมการนอกราชการ ซึ่งไม่มีนายอยู่ในเมืองชุมภร ฉบับที่ ๒ ขอหีบศิลาน่าเพลิงเผาศพพระเทพไชยบุรินทร ผู้ว่าราชการเมืองท่าแซะ พระยาศรีสิงหเทพกรมมหาดไทยนำพระอักขระต่างใจจ่าราชมหาดไทย หลวงสิทธิศรยกรบัตร หลวงทรบุรี ท้าวสุวรรณสาร ท้าวศรีวรราช ท้าวอิน ท้าวสุริย ท้าวเขียว ท้าวพรหมบุตร เมืองพนมราชบุตรเมืองเรณูนครอรรคหาดเมืองอากาศอำนวย เฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท พระยาพิพัฒโกษานำพระยาไกรโกษาตำแหน่งราชทูตฝ่ายสยาม ๑ หลวงชาญภูเบศรผู้ช่วยราชการ ๑ มิสเตอซาเวียล่ามราชทูต ๑ ซึ่งไปรับราชการเมืองฝรั่งเสศ อิตาลี สเปน โปรตุเกศ ๔ พระนคร กลับเข้ามาเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสถามพระยาไกรโกษาถึงความเจ็บไข้ทุกข์ศุขพอสมควร แล้วโปรดเกล้า ฯ พระราชทานสัญญาบัตรแก่ราชการ ๙ นาย ให้หม่อมราชวงษ์สนิทเปนหลวงนวกิจโกศล ในกรมธรรมการ ถือศักดินา ๘๐๐ ให้หลวงกำจัดไพรินทรปลัดกรมกองแก้วจินดาเปนหลวงธนผลพิทักษในกรมธรรมการ นา ๘๐๐ ให้นายสรรบุตรพระธาจุฬาราชมนตรี เป็นหลวงราชเศรฐีในกรมท่าขวา นา ๘๐๐ ให้นายเปลงเป็นหลวงรัตนาญัติในกรมท่ากลาง นา ๖๐๐ ให้นายนินบุตรพระยาสัมภาหบดีเป็นขุนองครักษาปลัดกรมหมอนวดขวา นา ๘๐๐ ให้ขุนเทพกุมารเป็นขุนกุมารประเสริฐปลัดกรมหมอกุมารขวา นา ๔๐๐ ให้หมื่นทิพกุมารเป็นขุนกุมาร​ประสิทธิปลัดกรมหมอกุมารซ้าย นา ๔๐๐ ให้หลวงนิกรภักดีเป็นพระธัญญาภิบาลในกรมเกษตราธิการฝ่ายพระราชวังบวร นา ๔๐๐ ให้ขุนอภิบาลสาลีเปนหลวงพิทักษสาลีในกรมเกษตราธิการฝ่ายพระราชวังบวร นา ๓๐๐ แล้วโปรดเกล้า ฯ ให้พระราชทานเบี้ยหวัด งบที่ ๑ ฝ่ายพระราชวังบวรตามงบที่ถวายสิ้นเงิน ๙๐ ชั่ง เวลาทุ่มเสศเสด็จขึ้น เวลา ๒ ทุ่มเสศเสด็จลงประชุมปฤกษาราชการเวลา ๕ ทุ่มเสศเสด็จขึ้นเลิกประชุม

วันที่รัชกาล ๗๗๐๘ วัน ๔ ๑๑ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๘ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลา ๒ ทุ่มเสศ เสด็จลงประชุมประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสศเสดจขึ้น วันนี้ไม่เสด็จออกขุนนาง ไม่มีราชการอไร.

วันที่รัชกาล ๗๗๐๙ วัน ๕ ๑๒ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๑๙ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องขาวเสร็จแล้ว เสด็จออกทางพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท มาทรงรถพระที่นั่งโดยกระบวนตามเคย ไปประทับพลับพลาวัดสะเกษจึงโปรดเกล้า ฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นพรหมวรานุรักษ์ เข้าไปทอดผ้าไตรของหลวงในพระเมรุสดัปกรณพระศพพระบวรวงศ์เธอชั้น ๓ พระองค์เจ้าหญิงบันเทิง ซึ่งเป็นพระชายาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงษเธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมสมเด็จพระบำราบปรปักษ พระวรวงษเธอพระองค์เจ้าหญิงศิริวัฒนา ​ซึ่งเป็นพระบุตรีในพระองค์เจ้าบันเทิง ผ้าไตรของหลวงสดัปกรณพระศพล ๑๐ ไตร ผ้าพับน่าพระศพล ๑๐๐ ผืน ย่าม พระศพล ๑๐๐ ย่าม เสร็จแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงจุดฝักแคพระราชทานเพลิงทั้งสองพระองค์เสร็จแล้ว ทรงโปรยผลมนาวผลลเฟื้อง ๑๐ ตำลึง มีต้นกัลปพฤกษ ๒ ต้น ๆ ล ๕ ตำลึงผลละเพื้อง เวลาย่ำค่ำเสศเสด็จกลับ

เวลา ๒ ทุ่มเสศเสด็จลงประชุมปฤกษาราชการ ประทับอยู่จนเวลา ๔ ทุ่มเสด็จขึ้น.

วันที่รัชกาล ๗๗๑๐ วัน ๖ ๑๓ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอกศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๐ ธันวาคม รัตนโกสินทร๒๒ศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาย่ำค่ำเสศเสด็จออกพระราชเบี้ยหวัดงบที่ ๒ ฝ่ายพระราชวังบวร พระบรมวงษานุวงษข้าราชการเฝ้าทูลของธุลีพระบาทตามเคย

พระมนตรีพจนกิจนำบอก กรมมหาดไทยขึ้นกราบบังคมทูล ๔ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาราชเสนาข้าหลวงเมืองอุบลราชธานีมีความว่า ข้าหลวงเชิญพระบรมรูปแลท้องตราออกไป พระยาราชเสนาข้าหลวงกับท้าวเพี้ยกรมการได้รับเชิญขึ้นประดิษฐานในที่อันควรแล้ว ฉบับ ๒ มีความว่า พระยาราชเสนาได้แต่งให้ข้าหลวงท้าวเพี้ยเชิญพระบรมรูปกับศุภอักษรขึ้นไปยังเจ้านครจำปาศักดิ์แล้ว ฉบับ ๓ บอกพระศรีพิทักษข้าหลวงเมืองขุขันธมีความว่า บัดนี้จับได้ตัวอ้ายขุนแก้วผู้ร้ายปล้นหลวงอาษาภูธรบ้านตรวย แขวงเมืองขุขันธ เอาปืนยิงเจ้าของทรัพยตาย ๑ ป่วย ๑ รวมผู้ร้ายปล้นตั้งแต่พระศรีพิทักษขึ้นไปเปน ๕ รายได้ตัวอ้ายผู้ร้าย ๑๘ คน พระศรีพิทักษยัง​จะสืบจับชำระเร่งเอาของกลางต่อไป ฉบับ ๓ ศุภอักษรเจ้ามหินธราเทพนิภาธร เจ้านครเมืองหลวงพระบางว่า โปรดเกล้า ฯ พระราชทานหีบศิลาน่าเพลิงสิ่งของเครื่องไทยธรรมการเผาศพเจ้าราชสัมพันธุวงษนั้น เจ้านครหลวงพระบางได้พร้อมกันกับพระยาสุรศักดิ์มนตรี รับของพระราชทานทำการเผาศพแสร็จแล้ว พระยานรินทรราชเสนีนำบอกกรมพระกระลาโหมขึ้นกราบบังคมทูล ๓ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาสุนทรานุรักษผู้รักษาเมืองสงขลามีความว่า ฯพณฯ สมุหพระกระลาโหมมีหนังสือบัญชา ถึงพระยาสุนทรานุรักษ์ ให้หาตัวหลวงสุวรรณผู้รับทำบ่อทองเมืองระแงะมาเร่งทองคำส่วยปีกุนยักขาดหนักบาทสลึงไทย ปีชวดทองหนักสามสิบห้าตำลึงแขก บัดนี้พระยาสุนทรานุรักษ์ได้ส่งเข้ามาตามจำนวนแล้ว ฉบับ ๒ บอกพระยาวิชิตภักดีเมืองไชยามีความว่า มีตราพระคชสีหโปรดเกล้าฯ ไปถึงพระยาวิชิตภักดีให้ทำทางสายโทรเลขนั้น พระยาวิชิตภักดีได้ทราบแล้ว พระยาวิชิตภักดีได้ทำตั้งแต่บ้านภุมเรียงแขวงเมืองไชยา ถึงเมืองกาญจนดิษฐ์ ๒๓๕๕ เส้น ๑๗ วา เสา ๑๕๗๐ ต้น ตั้งแต่กาญจนดิษฐ์ถึงเมืองหลังสวนทาง ๒๓๕๕ เส้น ๑๗ วา เสา ๑๕๗๐ ต้นเสร็จแล้ว แต่เงินค่านาซึ่งขอเบิกไว้ ๒๕ ชั่ง ไว้ซื้อสเบียงจ่ายคนทำทางนั้น ยังเหลือแปดชั่งสองตำลึงกึ่ง พระยาวิชิตภักดีขอไว้จ่ายราชการอื่นต่อไป ฉบับ ๓ มีความว่า พระครูรัตนมุนีศรีสังฆราชาลังกาแก้ว วัดโพธารามเจ้าคณเมืองไชยาถึงแก่มรณภาพ ขอหีบศิลาน่าเพลิงเผาศพ พระยาสุรินทรราชเสนี นำบอกกรมพระกระลาโหมฝ่ายพระราชวังบวร ขึ้นกราบบังคมทูล ๒ ฉบับ ฉบับที่ ๑ บอกพระยาสุนทรานุรักษผู้รักษาเมืองสงขลามีความว่า ส่งเงินส่วยดีบุกพตงการำภาษีเมืองยลา จำนวนปีชวดดีบุก ๗ ภารา ๆ ละชั่ง ​เป็นเงิน ๗ ชั่ง ฉบับ ๒ บอกส่งคำฉลองต่างต้นไม้เงิน ทอง } เครื่องราชบรรณาการจำนวนรัตนโกสินทรศก ๑๐๘ ทองคำหนัก ๗ บาทสองสลึง เทียนพนมหนักต้นลบาทพันเล่ม กันแซงเตยใหญ่ ๘ ผืนกันแซงเตยเล็ก ๑๖ ผืนใต้น่าช้างแปดดวง รางปืน ๑๐ ราง ไม้พลองคันขอ ๑๖๐ ท่อน หวายแส่มา ๑๖๐ เส้น หวายโป่ง ๑๖๐ เส้น ตลุ้มพันซิว แล้วโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง ๔ นาย สัญญาบัตรทหาร ๕ นาย ให้ขุนพินิจสรศักดิ์เป็นพระศรสำแดง เจ้ากรมกรมเกณฑ์หัดพระแสงปืนต้นซ้าย ถือศักดินา ๑๐๐๐ ให้หมื่นกุมศรยุทธเป็นหลวงเสน่หศรชิตเจ้ากรมเกณฑ์หัดพระแสงปืนต้นขวา นา ๔๐๐ ให้หมื่นอาวุธรักษาเป็นขุนราชสรสิทธิ์ปลัดกรมพระแสงปืนต้นขวา นา ๓๐๐ ให้หมื่นไกรสรยุทธเป็นขุนฤทธิสรไกรปลัดกรมพระแสงปืนต้นซ้าย นา ๓๐๐

สัญญาบัตรทหารบก นายพันโทหม่อมเจ้าวัฒนาเป็นนายพันเอก นายพันโทเจ้าหมื่นสรรพเพธภักดีเป็นนายพันเอก นายร้อยเอกหลวงสโมสรพลการเป็นนายพันตรี พระบวรวงษเธอพระองคเจ้ากัลยาณประวัติ^๔เป็นนายร้อยตรี หลวงประสิทธิราชศักดิ์เป็นนายร้อยตรี พระยาพิพัฒโกษานำพระอินทราษาผู้ว่าการเมืองพนัศนิคมหลวงพิไชยชาญยุทธยกรบัตรเมืองพนัศนิคม พระปรานีจีนประชาปลัดฝ่ายจีนเมืองตราด รวม ๓ นาย กราบถวายบังคมทูลลาไปรักษาราชการบ้านเมือง แล้วโปรดเกล้าฯ ให้พระราชทานเบี้ยหวัดตามงบที่ถวายฝ่ายพระราชวังบวร เป็นงบที่ ๒ สิ้นเงิน ๑๐๐ ชั่ง เวลาทุ่มเสศเสด็จขึ้น เวลา ๒ ทุ่มเสศเสด็จลงประชุมประทับอยู่จนเวลา ๕ ทุ่มเสด็จขึ้น

​วันที่รัชกาล ๗๗๑๑ วัน ๗ ๑๔ฯ ๑ ค่ำ ปีฉลู เอก๒๒ศก ๑๒๕๑

วันที่ ๒๑ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ (พ.ศ. ๒๔๓๒)

เวลาเช้า ๕ โมงเสศ โปรดเกล้า ฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชออกเลี้ยงพระฉันขนมเบื้อง ที่พระที่นั่งอัมรินทรวินิจฉัย พระสงฆราชาคณะถานานุกรม ๗๐ รูป มีพระเจ้าบรมวงษเธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรสเป็นประธานสงฆ ฉันเสรจแล้วถวายพระพรลา เวลา ๒ ทุ่มเสส โปรดเกล้า ฯ ให้เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร พระองค์เจ้าหญิงประภาพรรณพิไลย ออกมาจุดเทียนที่พระที่นั่งโมขปราสาท ในการหล่อพระฉลองพระองค์ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าชายสมัยวุฏฐิวโรดมที่สิ้นพระชนม์ ทรงจุดเทียนเครื่องนมัสการแล้ว พระสงฆราชาคณะ ๕ รูป เจริญพระพุทธมนต์มีพระวิเชียรมุนีเป็นประธานสงฆ จบแล้วถวายพระพรลา