หมายรับสั่ง เรื่องความทุกข์ยากของลูกหมู่

​ด้วยจมั่นเสมอใจราช รับพระราชโองการใส่เกล้า ฯ สั่งว่า ซึ่งเจ้าหมู่ฝ่ายทหารพลเรือนพิจารณาลูกหมู่ ๆ ใดก็ดี ซึ่งเปนสัจว่าทุกข์ยากไปเปนทาสผู้มีชื่อ และเจ้ากรม ปลัดกรม และสมุหบาญชีนายหมวดนายเสียงผู้ใดผู้หนึ่งรู้เห็นว่าไพร่หมู่นั้นทุกข์ยาก และผู้จะช่วยนั้น ได้บอกกล่าวมูลนายผู้ใดผู้หนึ่งเปนมั่นคงไซร้ ในพระอัยการเก่านั้นว่า ชอบให้เอาตัวผู้นั้นใช้ราชการเดือนหนึ่ง ให้เจ้าเงินเดือนหนึ่งนั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สั่งว่า เห็นยากแค้นแก่ไพร่ผู้นั้นนัก ด้วยที่ใช้เจ้าเงินอยู่นั้น เจ้าเงินจะได้ให้เข้าปลาอาหารกินอยู่ ครั้นที่รับการเดือนหนึ่งนั้นหาผู้ใดจะแต่งเสบียงมาให้กินมิได้ ข้างเจ้าเงินจะถือเปรียบว่าป่วยการเงินอยู่แล้วให้เสบียง​มา ถ้าไพร่คนนั้นหนีไป ข้างเจ้าเงินดีใจจะได้เกาะกุมเอาผู้ขายและนายประกัน และข้างไพร่หลวงหาก็จะสูญไป และแต่นี้สืบไปเมื่อหน้าและไพร่หมู่ใดกรมใดทุกข์ยาก และมูลนายหมู่นั้นรู้เห็นเปนสัจว่า ไพร่หมู่นั้นทุกข์ยาก และได้บอกกล่าวมูลนายรู้เห็น เปนมั่นคงจริงไซร้ ก็ให้ปันเปนสามส่วน และให้นายเอาใช้ราชการเดือนหนึ่ง ให้เจ้าเงินใช้เดือนหนึ่ง ให้ทำกินเปนเสบียงเดือนหนึ่ง และให้เจ้าหมู่ฝ่ายทหารพลเรือนทั้งปวงทำตามรับสั่งนี้ แล้วอย่าให้มูลนายหมู่ใดกรมใดทำโว้เว้ ไพร่มิยากว่ายากและไพร่ยากว่ามิยาก และเห็นแก่สินจ้างสินบนดัดแปลงบาญชีเสีย มีผู้ว่ากล่าวรู้เห็นเปนสัจไซร้ จะเอาตัวนายและไพร่ผู้นั้นลงพระราชอาชญาจงหนักหนา และจะริบราชบาทว์เอาบุตรภรรยาให้สิ้นเชิง แล้วจะเอาตัวผู้นั้นเปนโทษถึงตาย ให้สัสดีหมายให้ทั่วทุกหมู่ทุกกรม

​หมายมาณะวันพฤหัสบดีเดือน ๑๐ แรม ๕ ค่ำ ปีมะโรงนักรสัตรฉอศก จุลศักราช ๑๐ ๘๖ (พ.ศ. ๒๒๖๗ รัชกาลสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ)

----------------------------