ควายสองขา

พระราชาประเทศหนึ่งทูลขอราชสหาย คือ พระราชาอีกประเทศหนึ่ง ว่ามีพระประสงค์ควายสองขาสักสามควาย พระองค์สนเท่ห์รับสั่งกะประธานมนตรี “นี่จะไปหาควายสองขาได้ที่ไหน? เกิดมาก็พึ่งได้ยินนี่เอง”

ประธานมนตรีกราบทูล “มหาราช ในราชอาณาเขตของพระองค์เอง มีควายสองขาออกดื่นไป”

พระราชา- “นี่พูดอะไร? ฟังเป็นเล่นอยู่นี่”

ประธานมนตรี- “ข้าพระเจ้าจะกราบทูลเลอะเทอะมิได้ จะนำเอามาถวายให้ทอดพระเนตรเดี๋ยวนี้” กราบทูลลาไปไม่ช้า กลับมานำบัณฑิตที่มีความรู้พระคัมภีร์ศาสตร์ลึกซึ้งเข้ามาสามคน พระราชทอดพระเนตรเห็นทรงยิ้ม รับสั่งถาม “นี่หรือที่ท่านหมายความ?”

ประธานมนตรี- “นี่เองพระเจ้าข้า”

พระราชาทรงนึกอยู่สักครู่ แล้วตรัสกะพราหมณ์บัณฑิต “สหายเราราชาประเทศนั้นๆ ต้องการจะพบพวกท่าน ขอให้ไปที” แล้วประทานเงินค่าใช้จ่ายสำหรับเดินทาง

พราหมณ์รับพระราชทานเงิน ถวายพระพรพระราชาแล้ว ออกจากเฝ้ากลับมาบ้าน คำนวณฤกษ์ยามเวลามงคลได้แล้วออกจากบ้าน เดินทางมาไกลถึงหมู่บ้านแห่งหนึ่งเวลาจวนเย็น หยุดพักตั้งใจว่าหาอะไรกินแล้วจึงจะเดินต่อไป ลงนั่งพักใต้ต้นไม้ไม่ไกลจากตลาดนัก ปรึกษากันว่าใครจะไปจ่ายตลาดดี ตกลงเลือกพราหมณ์คนที่มีความรู้ทางเวชชศาสตร์ไปซื้อ ส่งเงินให้รูปีหนึ่ง พราหมณ์ผู้นั้นมาถึงตลาดเที่ยวเลือกดูของที่จะซื้อพิจารณาดูเสียอย่างละเอียด ตรึกตรองรวนเรใจอยู่นานว่าจะซื้ออะไรไปกินดี ในที่สุดกรากเข้าไปซื้อผักมาสามมัดให้เงินทั้งรูปี นำกลับมา เพื่อนที่คอยไม่ได้กินอะไรมาตั้งวัน เห็นซื้อแต่ผักมาไม่ของอย่างอื่นก็โกรธ แต่บัณฑิตผู้ไปซื้อผักพูด “ก็ไม่รู้จะซื้ออะไร หาไม่ได้” แล้วอ้างบทในคัมภีร์แพทยศาสตร์.

“กผปิต์ตกโร มัตส๎ยซ ปโฏลํ ต๎ริโทษํ หเรต์ |

๏ มัตสยาพาให้บันดาล เกิดโรคสมุตถาน เพื่อเสมหะและดีประทุษ ฯะ

๏ ผลกระดอมย่อมขับถอนหลุด โรคทั้งสามสมุตถานคือ เสมหะดีลมประลัย ฯะ”

สาธยายแล้วอวด “นี่มิเข้าใจว่าข้าเจ้าเรียนแพทย์ศาสตร์มาตั้งชาติ จะไม่รู้ว่าขออะไรแสลงหรือไม่แสลงเมื่อกินเข้าไป? เพราะรู้ดีอย่างนี้จึงได้ซื้อผักมา ลงมือกันเถิด กินกันเสียคนละกำ อย่ากลัวว่าแสลงเลย กินแล้วไม่เกิดโรคดอก” เพื่อนทั้งสองจะทำประการไร ไม่กินก็อดจำต้องกินผักไปตามแกน

อิ่มหนำแล้ว จึงออกเดินทางต่อไป ไม่ช้าถึงแม่น้ำเล็กๆ แห่งหนึ่ง หาอะไรสำหรับข้ามไปไม่ได้ แต่เคราะห์ดีที่มีคนใช้มาคนหนึ่ง ใช้ให้ไปเที่ยวหาเรือ ไปหาเป็นนานไม่ได้เรือ กลับมาบอก บัณฑิตทั้งสามหมดตำรา นั่งลงที่ริมฝั่งตรึกตรองกันว่าจะหาอะไรข้ามไปดี สักครู่เห็นใบไทรใบหนึ่งลอยมาในน้ำ ขณะนั้นบัณฑิตคนหนึ่งมีความรู้โบราณศาสตร์ครั้งดึกดำบรรพ์ ตำรับตำราทางศาสนาเก่าแก่รู้มาก พูดขึ้น “ปางเมื่อพื้นพิภพล่มจมด้วยอุทกประลัยกัล์ป พระปรเมศวรเสด็จไสยาสน์ลอยอยู่เหนือใบไทร เพราะฉะนั้นใบไทรนี้เราก็อาจจะขึ้นนั่งลอยไปบนพื้นน้ำได้ ลงมาเถิด ไม่ต้องกลัว เพราะพระคัมภีร์ว่าอย่างนั้น” พวกเพื่อนเห็นเขาอ้างพระคัมภีร์ต้องเชื่อ พากันก้าวลงบนใบไทร ก็เค้เก้กันลงไปในน้ำแดกๆ แต่พยายามว่ายข้ามฟากไปได้ไม่ตาย ส่วนคนใช้มีของแบกมาด้วยว่ายไม่ขึ้นมีแต่จมลงทุกที ฝ่ายบัณฑิตที่มีความรู้ทางโชยติศาสตร์ เห็นคนใช้กำลังจมน้ำ ก็บอกเพื่อน “อย่าช่วยเลย ถึงที่ของเขาแล้ว ได้คำนวณเลขตามตำราตกเวลาพระเสาร์{๑}เข้าทับ ช่วยอย่างไรไม่รอดดอก” บัณฑิตอีคนได้ยิน ก็อ่านโศ๎ลกในตำราของตนขึ้นบ้าง”

“สร๎ว์วนาเศ สมุต์ปันเน อร๎ท์ธ๎วํ ต๎ยชติ ปัณฑิต:”

เมื่อสรรพวินาศ

ของตนทันที เสียกึ่งหนึ่งพลัน

แล้วแถมพูด “เพราฉะนั้นเราช่วยเขาให้รอดมาแต่กึ่งเดียวก็พอ” ว่าแล้วคว้ามีดตัดหัวคนใช้เอามาเก็บไว้ ปล่อยให้ตัวลอยไปตามน้ำ,

หลุดจากแม่น้ำมาได้ บัณฑิตทั้งสามก็เร่งเดินทางหมายจะให้ถึงพระราชวังก่อนมืด ครั้นมาถึงก่อนมืด แต่ยังเข้าไปไม่ได้ เพราะบัณฑิตโชยติศาสตร์ได้คำนวณเลย เวลาฤกษ์ดีตกใกล้ๆ สองยาม ต้องนั่งซุ่มคอยอยู่ในที่ลับมิดชิด รอกว่าจะถึงเวลาฤกษ์มงคล พอเที่ยงคืนได้โฉลกพากันไปมาตามทางคนหนึ่งแนะขึ้นว่า “ป่านนี้ประตูวังคงปิดควรจะหาทางเข้าที่ลับพิเศษสักหน่อย” พวกสหายเห็นด้วย เลี่ยงไปหลังครัวรอดเข้าไปทางรางเทน้ำหลุดเข้าไปได้ เดินตรงขึ้นบันไดไปบนปราสาท ไปถึง พระราชาบรรทมเสียแล้ว เที่ยวหาห้องบรรทม พบพระราชาบรรทมหลับบนพระแท่น และพระราณีบรรทมอยู่อีกพระแท่นหนึ่ง.

ทันใดนั้นทั้งสามเกิดความคิดราวกับใจเดียวพร้อมกันว่า รอดเข้ามาทางราง เนื้อตัวไม่สะอาดควรจะชำระล้างตัวเสียก่อนจึงเข้าเฝ้า คนหนึ่งออกความเห็น “เดี๋ยวก่อน จะไปดูพระคัมภีร์ที่ว่าตรงนี้มีแนะนำไว้ประการไรบ้าง?” กลับลงไปเปิดดูคัมภีร์ แล้วกลับขึ้นมา พูดอย่างดีใจ “มี มี อยู่นี่แน่ พระคัมภีรศาสตร์ของข้าพเจ้าเล่มนี้แก้วสารพัดนึกเทียว ติดขัดอะไร ค้นหาเป็นมีทั้งนั้น ในพระคัมภีร์ของข้าพเจ้าเขียนไว้ว่า “สตรีเปรียบเหมือนแม่น้ำ” อย่างนั้นพระราณีที่บรรทมอยู่นี่ก็คือแม่น้ำนั่นเอง มาเถอะ สหาย ไปอาบน้ำที่พระราณีก็แล้วกัน”

ทั้งสามกระโดดลงไปในพระแท่นพระราณี หกคะเมนกลิ้งเกลือกตัวกันเต็มที่ พระราชาและพระราณีตกพระหฤทัยตื่นบรรทม ทอดพระเนตรเห็นใครสามคน ขึ้นมาทำท่าอาบน้ำบนพระแท่น ตกตะลึงรับสั่งถาม “ใคร?”

บัณฑิตทั้งสามทูลตามข้อความที่มาในพระคัมภีร์แด่พระราชา แล้วทูลรายงานเรื่องที่ตนมา พระราชาทรงพระสรวลก้ากใหญ่ ตรัส “สหายเราชั่งสรรส่งมาให้ถูกตามที่เราขอไปจริงๆ อ้อ! ท่านบัณฑิตผู้มีความรู้สูงสุด เชิญกลับไปนอนพักเสียก่อนเถิด พรุ่งนี้เวลาเราออกขุนนาง จึงเข้ามาหาใหม่” แล้วก็โปรดให้ควายสองขากลับออกไป