เดือน ๘ จุลศักราช ๑๒๕๓

วันที่รัชกาล ๘๒๘๒ วัน ๔ ๑๐ฯ ๘ ค่ำ ปีเถาะตรี๒๔ศก ๑๒๕๓

วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ร,ศ, ๑๑๐ (พ.ศ. ๒๔๓๔)

เวลาบ่าย ๒ โมงเสศเสด็จพระราชดำเนินกลับจากเกาะสีชัง พอเรือพระที่นั่งสุริยมณฑลเทียบท่าแล้ว เสด็จพระราชดำเนินขึ้นพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัย มีพระราชดำรัสด้วยพระบรมวงษานุวงษ์แลข้าราชการตามสมควร แล้วเสด็จทรงพระราชยานมาประทับพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท เสด็จ​พระราชดำเนินทอดพระเนตรโคมไฟฟ้า ซึ่งกุมปนีเบิกถวายบนพระที่นั่งทั่วแล้วเสด็จขึ้น

เวลาบ่าย ๕ โมงเสศเสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทด้านตวันตก ทรงประเคนเครื่องปริกขารหม่อมเจ้าพระเคารพในพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมขุนวรจักรธรานุภาพ ๑ หม่อมเจ้าพระวร ในพระเจ้าบวรวงษเธอ กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ หม่อมเจ้าเณรธัญวงษ์ ในพระเจ้าราชวรวงษเธอ กรมขุนภูวไนยนฤเบนทราธิบาล ๑ หม่อมราชวงษ์วาด ในพระสัมพันธวงษ์เธอ พระองค์เจ้าประเสริฐศักดิ์ ๑ ซึ่งได้ทรงผนวชแล้วในเวลาวันนี้ พระวรวงษ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณนิภาคุณากร แลหม่อมเจ้าพระธรรมมุณหิศธาดา หม่อมเจ้าพระสถาพรพิริยพรต พระธรรมไตรโลกาจาริย์ พระพรหมมุนีนำ ครั้นทรงประเคนเสร็จแล้ว พระสงฆ์ถวายอดิเรก ถวายพระพรลา แล้วเสด็จขึ้น

เวลาย่ำค่ำแล้วเสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทด้านตวันออก พระบรมวงษานุวงษ์แลข้าราชการฝ่ายทหารพลเรือนแต่งเต็มยศเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทตามลำดับ

พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทวะวงษ์วโรประการ เสนาบดีว่าการต่างประเทศนำกับตันแปลกสิน แลออฟฟิซเซอ ราชทูตรุซเซียกับนายทหาร ๖ นายเข้าเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท ราชทูตได้กราบบังคมทูลพระกรุณาทูลเกล้า ฯถวายเครื่องอิศริยาภรณ์ เซนต์แอนดริว แลพระราชสาสน์เสร็จแล้ว มีพระราชดำรัสว่ามีพระราชหฤทัยยินดี ไปถึงพระเจ้าอาเล็กซันดราที่ ๓ แล้วมีพระราชปฏิสัณฐารด้วยราชทูตพอสมควร แล้วพระราชทานเครื่อง​ราชอิศริยาภรณ์ ช้างเผือกชั้นที่ ๒ จุลสุราภรณ์แก่ราชทูตเสร็จแล้ว พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทวะวงษ์วโรประการก็นำราชทูตแลนายทหารถวายคำนับออกจากที่เฝ้า เจ้าพนักงานกรมท่านำราชทูตแลนายทหารไปพักอยู่ที่หอพระสมุทวชิรญาณ แล้วโปรดเกล้า ฯ ให้ส่งเครื่องราชอิศริยาภรณ์ ไปพระราชทานนายทหารรุซเซียที่ได้เข้าเฝ้าฝ่าลอองธุลีพระบาทพร้อมด้วยราชทูตทั้ง ๖ นายแล้วเสด็จขึ้น จำนวนนายทหารแลเครื่องราชอิศริยาภรณ์ที่ได้รับพระราชทานนั้นคือเลฟเตแนนต์ สุโฮติน ช้างเผือกชั้นที่ ๓ นิภาภรณ์ ๑ เลฟเตแนนต์ ปอมานัศดิ ช้างเผือกชั้นที่ ๔ ภูษนาภรณ์ ๑ สัปเลฟเตแนนต์ มิไคลอฟ บัสโลเลฟต์ มงกุฎสยามชั้นที่ ๕ วิจิตราภรณ์ ๑ สัปเลฟเตแนนต์ ฟรันนิลุสกี มงกุฎสยามชั้นที่ ๕ วิจิตราภรณ์ ๑ ดอกเตอเลเมนิฟฟ์ มงกุฎสยามชั้นที่ ๕ วิจิตราภรณ์ ๑ นายกลใหญ่ ซะเซมสะกี มงกุฎสยามชั้นที่ ๕ วิจิตราภรณ์ ๑

แลกับตันอาบาซาอีกนายหนึ่ง มากับราชทูตเหมือนกัน แต่อยู่เรือหาได้เฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทไม่ โปรดเกล้า ฯ พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ช้างเผือกชั้นที่ ๕ ทิพยาภรณ์ ไปเป็นเกียรติยศ

ในการรับราชทูตรุซเซียนี้ มีการเลี้ยงอาหารพระราชทานเป็นเกียรติยศ เวลาทุ่มครึ่ง ราชทูตรุซเซีย พระบรมวงษานุวงษ์แลข้าราชการที่โปรดเกล้า ฯ ให้มาประชุมในการรับพระราชทานเลี้ยง พร้อมกันในพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทด้านตวันออก

เวลา ๒ ทุ่ม เสด็จออกมีพระราชดำรัสปราไสด้วยราชทูตตามสมควร แล้วเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระบรมวงษานุวงษ์ข้าราชการแลราชทูต​รุซเซีย ไปพระที่นั่งมูลสฐานบรมอาศน์ประทับโต๊ะเสวย เวลา ๕ ทุ่มเศษเสร็จการเลี้ยง เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยผู้ที่ไปประชุมนั้น มาประทับที่พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร แล้วโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรให้พระชลยุทธโยธินทร์ เป็นพระยาชลยุทธโยธินทร์ มีตำแหน่งราชการในกรมทหารเรือ ถือศักดินา ๒๐๐๐ แล้วมีพระราชดำรัสปราไสด้วยราชทูตตามสมควรราชทูตถวายคำนับออกจากที่เฝ้า

วันที่รัชกาล ๘๒๘๓ วัน ๕ ๑๑ฯ ๘ ค่ำ ปีเถาะตรี๒๔ศก ๑๒๕๓

วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ร,ศ, ๑๑๐ (พ.ศ. ๒๔๓๔)

เวลาเช้าโมงเศษเสด็จออกพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทเสด็จทรงรถพระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินโดยถนนบำรุงเมืองถึงหัวลำโพงประทับที่โรงประชุมเริ่มการจรดจอบก่อฤกษทางรถไฟ พระยาชลยุทธโยธินทร์นำจอบเข้าไปถวาย ทรงจรดลงในแผ่นดินเป็นพระฤกษ เจ้าพนักงานก็ประโคมฆ้องกลองดุริยางค์ดนตรี แล้วจีนก็ลงมือทำทางรถไฟต่อไป จึ่งมีพระราชดำรัสแลพระราชทานพรแก่กุมปนีทางรถไฟนั้น เวลาเช้า ๓ โมงเสด็จกลับพระบรมมหาราชวัง เสด็จทรงพระราชยานแต่เกยน่าพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาทไปประทับพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัย จึ่งพระยานรินทร์ราชเสนีนำพระโลหะภูมินทราธิบดี ผู้ว่าราชการเมืองตะกั่วป่ากราบถวายบังคมลากลับออกไปรักษาราชการบ้านเมือง มีพระบรมราโชวาทแลพระบรมราชโองการโดยสมควร แล้วมีพระราชดำรัสแก่พระบรมวงษานุวงษ์แลข้าราชการแล้วเสด็จลงเรือพระที่นั่งสุริยมณฑลเสด็จพระราชดำเนินไปประทับเกาะสีชัง