แบบอย่างการพระเมรุ เอก โท ตรี

พระเมรุเอก เสายาว ๒๐ วา ขื่อยาว ๗ วา ทรงตั้งแต่ฐานบัดถึงยอดตรี ๔๐ วา มียอดปรางค์ใหญ่ ๑ ฐานปรางค์มีชั้นแว่นฟ้ารอบสองชั้น ถัดชั้นแว่นฟ้าลงมามีรูปพรหมภักตร์ประดับยอดฐานถัดมามีรูปเทพนมรอบ ถัดมามีรูปอสูรแบกฐานบัตรรอบฐาน ตามช่วงซุ้มคฤหะกุดาคารน้อยๆ นั้น มีรูปเทพสถิตยประจำอยู่ทุกช่วงซุ้มแลมุขคฤหกุดาคารใหญ่ เปนหน้ามุขซ้อนสองชั้นทั้งสี่มุขๆ นั้นมียอดปรางค์ย่อมๆ ตั้งอยู่บนหลังคามุขทั้ง ๔ ทิศ ที่เรียกว่าเมรุทิศนั้นที่ระวางมุขใหญ่ในร่วมมญฑปที่ย่อเก็จนั้น มียอดปรางค์ย่อมๆ ตั้งอยู่ตามระวางมุขนั้นทั้ง ๔ ทิศที่เรียกว่าเมรุแซก แล้วมีหลังคาใหญ่ซ้อนสองชั้น รองหลังคามุขทิศนั้นๆ เปนมุขยาวออกมาทั้ง ๔ ทิศ ที่อกไก่บนหลังคามุขยาวทั้ง ๔ ก็มียอดบลาลีตั้งเปนระยะห่างกันศอกหนึ่งเปนแถวไปทั่วทุกมุขใต้หน้าบรรณมุขนั้นเปนซุ้มคูหา ตามอกไก่แลเชิงกลอน มีครีบสิงห์ครีบครุฑทับหลังคาทั้งสิ้น ตามเชิงกลอนน้ำตก มีพวงมโหดโคมเพ็ชร ห้อยตามหน้ามุขใหญ่เล็ก แลมณฑปมีช่อฟ้าใบระกา หางหงส์ นาคสดุ้ง พร้อมสรรพางค์ ที่ย้ำเมรุมีมีช่องบัญชรทุกห้อง หลังบัญชรมีซุ้มเปนยอดมณฑปนพสูร หว่างบัญชรมีเสาย่อเก็จประกอบนอกฝา ต้นเสากาพย์พรหมศรกลางเสามีตาบประจำยามรัด ปลายเสาเปนกาพย์กลีบบัวทรงเครื่อง บนปลายเสามีทวยนาครับเชิงกลอน ยอดปรางค์แลหลังคาหน้ามุข ช่อฟ้าใบระกาบราลีผ้าหน้า บัญชรจรนำลำยอง ล้วนแต่หุ้มดีบุกทองน้ำตะโกทั้งสิ้นภายในพระเมรุเปนพื้นขาวเขียนลายทรงข้าวบิณฑ์เทพนม เพดานดาษผ้าขาวเขียนลายดาวทองเปนระยะทั่วไป บานพระบัญชรฝ่ายนอก เขียนลายรดน้ำทองน้ำตโกฝ่ายในเขียนรูปเทพบุตรเทพธิดา ในกลางพระเมรุมีพระเมรุทองยอดมณฑปนพสูรย์ สูง ๑๐ วา มีซุ้มคูหาหน้ารวงผึ้ง ครีบสิงห์ย้อยลงมาตามเสาเมรุทอง ที่ซุ้มคูหาหน้ามุขใหญ่ทั้งสี่ด้านนั้น มีม่านผ้าแดงรอยทองปิดบังแดดในระหว่างพระเมรุทองตั้งพระเบ็ญจาทองคำรับพระบรมโกษฎ ที่เพดานพระเมรุทองนั้น แขวนพระมหานพดลเศวตฉัตร์ตามชั้นพระเบ็ญจาตั้งเครื่องสักการบูชา แต่ล้วนพานทองคำรองรับพุ่มข้าวตอกดอกไม้ รอบฐานพระเบ็ญจามีรูปปักเปนเทวดานั่งพับพระนางเชิงถือเครื่องสูงทุกอย่างตามรอบฐานปูนภายนอก พระเมรุตามมุมระหว่างมุขทั้งสี่มีซุ้มมณฑปกินนรและเทพยดามุมละสองซุ้ม ตามชานพระเมรุตีแตะเรือกไม้ไผ่รอบพระเมรุที่สุดชานเรือกพระเมรุ มีราชวัติทึบแผงเขียนเรื่องรามเกียรต์ แล้วปักฉัตร์ทองนาคเงินอย่างละเก้าชั้น ปักรายไปตามราชวัติทึบรอบพระเมรุ หลังราชวัติทึบมีสามสร้างรอบพระเมรุ ที่มุมสามสร้างทั้งสี่ทิศ มีพระเมรุยอดปรางค์ทั้งสิ้นทุกทิศ กลางสามสร้างระหว่างเมรุทิศ เปนประตูๆ ทั้ง ๔ ด้านตรงกับมุขเมรุใหญ่ บนซุ้มประตูทั้ง ๔ ด้าน เปนพระเมรุยอดปรางค์ แง้มประตูเมรุภายนอก มีรูปอสูรกุมภัณฑ์ยักษ์ใหญ่ยืนถือกระบองรักษาประตู ประตูละคู่ ๔ ประตู เป็นยักษ์ ๘ ยักษ์ ภายนอกสามสร้างมีรูปสัตว์รับบุศบกสังเฆศรายตามหลังสามสร้าง รอบพระเมรุหน้าโรงรูปสัตว์มีราชวัติทรงเครื่องทำด้วยไม้จริงล้อมรอบสามสร้างหน้าราชวัติทรงเครื่องราชวัติมีไม้ไผ่แลปักฉัตร์เบ็ญจรงค์เปนระยะล้อมรอบพระเมรุอีกชั้นหนึ่ง หน้าราชวัติไม้ไผ่มีร้านหลังคาย่อมๆ ตั้งตุ่มน้ำให้ทาน ต้นพุ่มปักดอกไม้เพลิงปักล้อมรอบพระเมรุชั้นนอกอีกชั้นหนึ่งต้นกัลปพฤกษตั้งทั้ง ๘ มุมรอบพระเมรุ หน้าพระเมรุมีระธาใหญ่สำหรับดอกไม้เพลิงสูง ๑๒ วา สิบหกระธานั้นๆ มียอดมณฑปทั้งสิ้น ระหว่างระธามีโรงระบำ ๑๕ โรง หน้าระธาใหญ่มีเสาไม้สามต่อ ๑๒ ต้น เสาต่ายลวด ๔ ต้น เสาหกคะเมนเท้าชี้ฟ้า ๔ ต้น เสายืนลำแพน ๔ ต้นรวมเปน ๑๒ ต้น หน้าเสาไม้สามต่อมีไม้ลอยลวด เลอลวดลังกา มีคมดาบค้อนนอนหอกดาบลอดบ่วงเพลิง กะอั้ว แทงควาย กุลาตีไม้ โมงครุมการเล่นอีกหลายอย่างต่างๆ แลมี โขน หุ่น งิ้ว ละคร สิ่งละสองโรง ละครชาตรี เทพทอง มอญรำ เพลงปรบไก่ เสภา เล่านิยายอย่างละโรง พระเมรุเอกมีอาการดังกล่าวมาแล้วนั้น

พระเมรุโท ชื่อห้าวา เสายาว ๑๗ วา ระธาใหญ่สูง ๑๐ วา ๑๔ ระธา มียอดมณฑปเหนือสองระธา ใต้สองระธา กลาง ๑ ระธา เปนยอดป้อมยอด ปรางค์ทิศแซกไม่มีหลังคาสี่มุข บลาลีไม่มีหน้าพรหมภักตร์ รอบยอดปรางค์ใหญ่ไม่มีพระเมรุทองสูง ๗ วา อยู่ภายในเมรุใหญ่ พระเมรุตรี ขื่อ ๔ วา เสา ยาว ๑๙ วา ระธาใหญ่ ๑๒ คัน สูง ๘ วามียอดป้อมทั้งสิ้น ปรางค์ยอดทิศแซกไม่มี พรหมภักตร์รูปสัตว์ไม่มี ยักษที่ประตูไม่มี พระเมรุทองภายในไม่มี เมรุทิศเปนยอดนพสูรย์ ซุ้มประตูเปนยอดนพสูรย์ ซุ้มเทวดาไม่มี