ว่าด้วยการป่วยไข้แลพยาบาล

เมื่อมีการเจ็บป่วยเกิดขึ้นแก่ผู้ใด แล้วต้องหาหมอมาลำเหยาเสี่ยงทายเสียก่อน วิธีลำเหยาคนทรงผีนี้มีกรวย ๔ กรวย (เอาใบตองมาเย็บคล้ายซองพลู) เทียน ๒ เล่ม ข้าวสาร ๒ ถ้วย ไข่ไก่ฟอง ๑ เงินคาย ๒ ลาดหรือ ๒ สตางค์ มีหมอแคนคน ๑ (คนเป่าแคน) เมื่อหมอลำเหยาได้เริ่มรำร้องเปนเพลงทำนองพื้นเมือง มีใจความประชุมผีสางเทวดาว่าเปนกลอนพื้นเมือง เพื่อให้ผีแลเทพารักษ์ลงมาดู​อาการคนไข้แลประสงค์จะกินอะไรหมอลำเหยาก็ลำแปลไปที่เดียว เช่นต้องการกินหมูหรือควายหรือกินไก่ ก็จัดหาสิ่งนั้น ๆ ไป เส้นหรือบนบานไปตามการ บางครั้งหมอลำเหยาก็ทำนายว่า การที่คนต้องเจ็บครั้งนี้เปนด้วยญาติพี่น้องคนนั้นคนนี้กระทำกันผิดผี ทำเนียมที่เคยนับถือดังกล่าวแล้ว ด้วยการลัทธิสาสนาแลนับถือผี แต่ถ้าเส้นผีไม่หายก็ต้องหาหมอยาพื้นเมือง มียารากไม้เปนต้นมาพยาบาลกันต่อไป แต่ถ้าการรักษากันด้วยยารากไม้ไม่ได้ผลก็หมดวิธีการพยาบาลเท่านั้น คนที่เจ็บป่วยลงผู้พยายาลต้องเลือกหาอาหารให้รับประทานได้แต่ปลาช่อนอย่าง ๑ ปลาขาวที่ไม่ใช่ปลาหางแดงหรือหางเหลืองอย่างหนึ่ง กับกบอย่างหนึ่งเท่านั้น อาหารนอกนั้นหรือผลไม้ต่าง ๆ ไม่ให้รับประทานเปนอันขาด

ว่าด้วยประเภทแห่งมรณะ

การมรณะกรรมแบ่งเปน ๓ อย่าง กล่าวคือคนตายด้วยโรคธรรมดา ผู้ตายมีอายุตั้งแต่ ๑๐ ปีขึ้นไปจะฝังหรือเผาก็ได้ แต่ต้องให้ผู้ที่เปนบุตรเขยหรือหลานเขยเปนผู้จัดการล้างศพหรือห่อศพแลนำศพเข้าหีบ เมื่อจะนำศพเข้าหีบมีพระสงฆ์มาคอยสวตมนต์อยู่ด้วย แต่ถ้าผู้ตายนั้นเปนคนอายุสูงต้องมีลูกหลานนำเทียนคนละ ๒ เล่มมาไหว้ขอสมาด้วย การฝังหรือเผามีพระนำไปสวดมนต์หรือเทศน์ที่ป่าช้าด้วย แต่ศพที่จะนำไปฝังแล้วไม่ต้องขุดขึ้นมาเผาอีกเลยเปนอันขาด ถ้าจะเผาต้องเผาศพที่ยังไม่ได้ฝัง เมื่อตายแล้วจะรักษาศพไว้ที่บ้านเรือนเท่าใดก็ได้

​เวลาศพอยู่ที่เรือนมีพระสงฆ์ไปสวด แลมีญาติพี่น้องไปช่วยเฝ้าเปนเพื่อนเรียกว่างันเรือนดีทุกคืนจนกว่าจะนำศพไปพ้น การงันเรือนดีคนที่อยู่ในบ้านเดียวกันต้องมารวมกันงันเรือนละ ๑ คนทุกเรือน ถ้านำศพลงเรือนไปแล้วไม่มีการงันอีก ถ้าคนที่ตายนั้นมีอายุยังไม่ถึง ๑๐ ปีห้ามไม่ให้เผาเปนอันขาด ส่วนคนที่ตายด้วยโรคติดต่อห้ามไม่ให้เผาได้แต่ฝัง แลการรักษาศพไว้ที่เรือนก็ไม่ได้ตลอดจนพระสงฆ์ก็ไม้ให้ไปสวดที่ป่าช้าหรือนำศพไป เปนแต่มาสวดที่เรือนผู้ตาย เมื่อเวลานำศพลงเรือนไปแล้วการงันเรือนดีก็ไม่มี คนที่ตายด้วยฆาฏกรรมหรือเหตุภยันตรายห้ามไม่ให้จัดการเช่นเดียวกันดังกล่าวมาแล้วในเรื่องคนตายด้วยโรคติดต่อ นอกนั้นยังห้ามไม่ให้ฝังร่วมป่าช้าเดียวกันกับคนที่ตายด้วยโรคอย่างอื่น ๆ