พระราชหัตถเลขาฉบับที่ ๓
ถึงกรมหมื่นประจักษศิลปาคม๑ ด้วยได้รับหนังสือของเธอลงวัน ๒ ๘ฯ ๑ ค่ำ ฉบับหนึ่ง ได้ทราบความแล้ว
ระยะทางซึ่งฉันออกมาครั้งนี้ วันแรกนอนปากน้ำ วัน ๒ ๘ฯ ๑ ค่ำ นอนสัตตหีบ จะลงไปต่อไปอีกลมจัดนัก ในวัน ๓ ๙ฯ ๑ ค่ำ ถึงแลนอนที่แหลมสารภีคืนหนึ่ง วัน ๔ ๑๐ฯ ๑ ค่ำ ไปจอดที่แหลมสิงห์ปากน้ำเมืองจันทบุรี ขึ้นไปเที่ยวที่เมืองเก่าแล้วกลับมานอนที่นั่น วัน ๕ ๑๑ฯ ๑ ค่ำ ลมฝั่งยังจัดจึงได้หลีกออกไปทางเกาะช้างน่านอก จอดนอนที่ปากคลองพร้าวคืนหนึ่ง วัน ๖ ๑๒ฯ ๑ ค่ำ มานอนอ่าวสลักเพ็ชร์ วันนี้ลมค่อยสงบ จึงลงไปจอดที่เกาะหมากน่านอก ไว้ใจว่าพรุ่งนี้ลมเห็นจะสนิธทีเดียว จึงจะไปจอดที่เกาะกระดาษ ต่อไปนั้นจะกำหนดเปนแน่ว่าจะไปจอดอยู่แห่งใด ๆ ต่อไปก็ไม่ได้ ด้วยไปมาตามสบาย แต่คงจะกลับเข้าไปถึงกรุงเทพ ฯ ในวัน ๑ ๖ฯ ๑ ค่ำตามกำหนด ตัวฉันแลเจ้านายข้าราชการทั้งฝ่ายหน้าฝ่ายในบันดาที่มามีความสุขสบายทั้งสิ้น ให้เธอบอกระยะทางนี้แก่เจ้านายข้าราชการที่อยากทราบให้ทราบด้วย
หนังสือเขียนที่เรือเวสาตรีน่าเกาะหมาก
วัน ๗ ๑๓ฯ ๑ ค่ำ ปีมะเมียจัตวา๑๕ศก ศักราช ๑๒๔๔
สยามินทร์
-
๑. พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่น (ภายหลังได้เลื่อนเปนกรมหลวง) ประจักษ์ศิลปาคม ทรงบัญชาการกระทรวงวัง ↩