ฉากที่ ๓ – ห้องหนังสือบ้านขุนเจริญ

(ท่านเสงี่ยมกับขุนเจริญนั่งอยู่ด้วยกัน)

ท่านเสงี่ยม

นี่เจ้าคุณวัชก็ดีกะพ่อบุญสมเท่านั้นเอง เมื่อดีกันแล้วก็คงยกหลานสาวให้ นึกขึ้นมาละอกจะแตก

ขุนเจริญ

จะแก้ไขยังไงอีกไม่ได้ละหรือ

ท่านเสงี่ยม

คิดแก้เดี๋ยวนี้ก็เหมือนกับคิดรักษาคนที่ตายแล้ว เฮ้ยเปนความผิดของฉันเอง ที่คบคิดกะคนโง่อย่างท่านขุน

ขุนเจริญ

ผมเปนคนได้ความเจ็บอายมากกว่าคนอื่น แล้วยังไงผมทำเฉยอยู่ได้ล่ะ

ท่านเสงี่ยม

ในส่วนตัวท่านขุนน่ะใจไม่เกี่ยวข้อง ท่านขุนไม่ได้รักแม่ถวิลจริงๆ นึกถึงแต่ผลประโยชน์ส่วนตัวเองเท่านั้น ถ้าคุณรู้สึกในส่วนแม่ถวิลเหมือนตัวฉันในส่วนพ่อบุญสม คุณคงจะไม่ทำเฉยได้

ขุนเจริญ

ก็ทำไมถึงมาปักปำเอาผมเข้าล่ะ

ท่านเสงี่ยม

ก็มันไม่ใช่เพราะคุณหรือฉันถึงไม่สำเร็จประสงค์ ฬ่อลวงเจ้าคุณวัชเองเสียให้หงำเงอะแล้วยังไม่พอใจ วิ่งไปชักชวนเมียเขาอีก มูมมามไม่เข้าเรื่อง ก็รู้อยู่แล้วนี่ว่าเปนเรื่องธรรมดาโลภมากลาภต้องหาย

ขุนเจริญ

จริง ข้อนี้ผมรับผิด แต่เราก็ยังไม่แพ้ทีเดียวหรอกนะคุณ

ท่านเสงี่ยม

ยังงั้นหรือ

ขุนเจริญ

คุณบอกผมว่าได้ลองใจนายพาดูแล้ว เห็นยังซื่อตรงต่อคุณอยู่ไม่ใช่หรือ

ท่านเสงี่ยม

ฉันเชื่อว่าเช่นนั้น

ขุนเจริญ

แล้วนายพารับรองกะคุณไว้แล้วไม่ใช่หรือ ว่าจะยืนยัน ว่าพ่อบุญสมได้ตกลงไว้แล้วกะคุณ ว่าจะตกแต่งกันในไม่ช้านัก ทั้งมีหนังสือเปนพยานด้วย ถูกไหมล่ะ

ท่านเสงี่ยม

ก็จริง

ขุนเจริญ

อย่าเพ่อกลัวยังไม่แพ้หรอกคุณ (ควักนาฬิกาออกดู)

ถึงเวลานัดให้เจ้าคุณลุงมาแล้ว คุณเข้าไปห้องนั้นเสียหน่อยก่อนเถอะ แล้วจะได้ปฤกษากันใหม่

ท่านเสงี่ยม

ฮือ ก็ถ้าเผื่อเจ้าคุณอมรท่านมารู้ไส้คุณเข้ามั่งล่ะ

ขุนเจริญ

อ๋อไม่ต้องวิตกข้อนั้น เจ้าคุณลุงหูป่าตาเถื่อน คงไม่รู้อะไร เจ้าคุณวัชก็คงไม่บอก เพราะต้องรักษาหน้าตัวเอง

ท่านเสงี่ยม

ระวังเถอะ เชื่อตัวมันนัก ๆ ไปจะหกขเมนโครมใหญ่ (ออกไปทางประตูขวา)

ขุนเจริญ

ถูกคนอื่นเล่นงานมาออกป่นปี แล้วยังมิหนำซ้ำพวกกันเองยังจะมาเล่นงานกันอีก เออยังไงๆ ชื่อเรายังดีกว่าเจ้าบุญสมแหละ (พระยาอมรเข้ามาทางซ้าย) พุทโธ่นายยิ้มนี่แกกลับมาอีกทำไม อยู่ไม่ได้แท้ๆ เทียว ขอทีเถอะ

พระยาอมร

ผมได้ยินว่าเจ้าคุณอมรจะมานี่ ผมก็มาหาดู เผื่อท่านจะกรุณาผมมั่ง

ขุนเจริญ

อย่างเลยขอทีเถอะ เอาไว้เมื่อเวลาอื่นเถอะฉันจะจัดคนช่วย

พระยาอมร

ผมต้องขอพบเจ้าคุณอมร

ขุนเจริญ

แต่ตัวฉันที่เปนหลานท่านยังไม่ให้อะไร นับประสาแต่คนอย่างแก

พระยาอมร

ก็ช่างเถอะ ผมจะลองอ้อนวอนท่านดูสักที

ขุนเจริญ

ขอให้แกไปเสียจากห้องนี้ (ทำท่าจะผลักออกไป พอนายบุญสมสวนเข้ามา)

บุญสม

เอ๊ะอะไรกัน โธ่ ๆ อย่าทำกะพ่อหยินของผมยังงั้นซิน่ะ

ขุนเจริญ

อ้อไปหาแกแล้วเหมือนกันหรือ

บุญสม

ยังงั้นซิ แกเปนคนอย่างปลาดคนหนึ่งเทียวฮะ ก็นี่คุณพี่ก็กู้เงินด้วยหรือนี่

ขุนเจริญ

อะไร! เปล่า! แต่นี่แน่ะ เดี๋ยวนี้จวนถึงเวลาเจ้าคุณลุงจะมาอยู่แล้วละ

บุญสม

เออจริง ไม่ควรให้แกพบเจ้าคุณลุง

ขุนเจริญ

แต่เดี๋ยวนี้นายยิ้มแกเถียง –

บุญสม

ฮ๊ะแกชื่อหยินน่ะ

ขุนเจริญ

ชื่อยิ้ม

บุญสม

ไม่ใช่ ชื่อหยินต่างหาก

ขุนเจริญ

แต่จะชื่อไรก็ช่างเถอะควรต้องไป

บุญสม

จริง ต้องไปเสียก่อนเจ้าคุณลุงมา

ขุนเจริญ

เชิญพ่อยิ้มออกไป

บุญสม

เชิญพ่อหยินออกไป

พระยาอมร

อ๊ะ! อ๊ะ! คุณครับ

ขุนเจริญ

ไปเถอะน่ะ

บุญสม

ต้องไปจริงเทียว (ช่วยกันผลักไสพระยาอมรไปทางประตูซ้าย พระยาวัชรินทร์ ละม้ายล ถวิล กับนายคงมาทางประตูซ้าย)

พระยาวัช

เออ! เจ้าคุณอมร นี่ยังไงกัน เออหลานคู่นี้แสดงอาการเคารพอย่างปลาดจริงน่ะ

(ขุนเจริญกับบุญสมตกตลึงแลดูตากัน แล้วเดินเข้าไปยืนเคียงกัน)

ขุนเจริญ

บุญสม

บุญสม

คุณพี่

ขุนเจริญ

จอดเทียวเรา

บุญสม

ไม่แต่จอดละจมเทียวแหละ

พระยาอมร

เจ้าคุณวัชรินทร์ ดูอ้ายหลานชายคนใหญ่ของผม เจ้าคุณก็ทราบอยู่แล้วว่ามันได้รับความกรุณาของผมเพียงไร เจ้าคุณรู้อยู่แล้วว่า ผมได้กะไว้ว่าสมบัติของผมทั้งสิ้นจะแบ่งให้กะมันกึ่งหนึ่งเมื่อเวลาผมตาย ขอให้เจ้าคุณคิดดูมั่งเถิดว่า ความเสียใจของผมจะเพียงไร เมื่อผมได้แลเห็นกะตาผมเองแล้วว่า อ้ายหลานชายคนนี้เปนคนปราศจากความจริง ปราศจากใจบุญปราศจากความกตัญู

พระยาวัช

เจ้าคุณ ผมก็ปลาดใจมากที่เจ้าคุณกล่าวเช่นนี้ ถ้าผมไม่ได้ทราบเลยว่าหลานเจ้าคุณคนนี้เปนคนชั่วลบหลู่คุณคนและโกหก

ละม้าย

ถ้าขุนเจริญไม่สารภาพตามคำหาก็ขอให้เรียกดีฉันเปนพยานเถอะ

พระยาวัช

ถ้าเช่นนั้นก็ไม่ต้องว่ากระไรต่อไปอีก การที่มนุษย์ทั้งหลายเขารู้ความจริงว่าขุนเจริญเปนคนยังไง นั่นเปนการลงโทษอยู่เองแล้ว

บุญสม

(พูดทางคนดู) แต่กับพ่อธรรมะเขายังพูดยังงี้ กะเราจะยังไง

พระยาอมร

ส่วนอ้ายเจ้าน้องชายนั่น–

บุญสม

(พูดทางคนดู) เอาละถึงทีเราละ อ้ายเครื่องยศกดชานั่นเองจะทำเราฉิบหาย

ขุนเจริญ

เจ้าคุณลุงขอรับ ขอผมพูดสักที

พระยาอมร

เองนึกว่าเองจะแก้ตัวหลุดไปได้หรือ

ขุนเจริญ

ผมเข้าใจว่าได้

พระยาอมร

(พูดกับบุญสม) เองก็เหมือนกันละซี

บุญสม

มิได้ขอรับ ผมไม่มีอะไรแก้

พระยาอมร

ฮือ! ตาหยินแกรู้มากไปละกะมัง หา!

บุญสม

ก็เปนขอรับ ผมรับผิดในการที่ได้ขายเครื่องยศของปู่ย่าตายายไป แต่ผมขอกราบเรียนตามความจริงใจว่า การที่ผมไม่สลดสดเศร้าในการที่ถูกเปิดความไม่ดี ประจานครั้งนี้ก็เพราะผมยินดีที่ได้พบเจ้าคุณลุงผู้มีพระคุณแก่ผมมากมาย

พระยาอมร

ข้าเชื่อเองว๊ะ ตกกะรกซิ (ตบบ่าบุญสม)

ละม้าย

ยังมีคนอยู่อีกคนหนึ่งที่พ่อบุญสมอยากดีด้วย (จูงถวิลออกมา)

พระยาอมร

ผมทราบอยู่แล้ว ผมก็ยินดี

พระยาวัช

ยังไงล่ะหลาน พูดไปเองซิ

ถวิล

ดีฉันดีใจที่คุณบุญสมจะได้มีความศุขต่อไป แต่ส่วนตัวดีฉันน่ะไม่เกี่ยวข้องอะไรมากกว่าฉันคนรู้จักกัน

บุญสม

โธ่! แม่ถวิล

พระยาวัช

เอ๊ะ นี่ยังไงกัน ที่เมื่อแรกเมื่อพ่อบุญสมกำลังเปนคนเกะกะละรักลุ่มหลง มาเดี๋ยวนี้พอเขาจะกลับตัวละสิ้นรักเสียแล้ว เฮอ! ผู้หญิงสาวนี่เรานิยมนิยายไม่ได้จริงๆ

ถวิล

ดีฉันไม่อยากเปนคู่แข่งกะท่านเสงี่ยมหรอกเจ้าคะ ดีฉันเปนเด็กด้วยที่ไหนจะสู้เขาได้

บุญสม

อะไรท่านเสงี่ยม!

ขุนเจริญ

พ่อบุญสม ฉันเสียใจที่จำใจต้องพูดในเรื่องนี้ ครั้นจะปิดความไว้ต่อไปก็จะผิดไป (เปิดประตูขวา ท่านเสงี่ยมออกมา)

พระยาวัช

เฮอะ! นางละครอีกคนหนึ่งอีกหรือ ถ้าจะมีไว้ห้องละคนหรือยังไง

ท่านเสงี่ยม

พ่อบุญสมดูถี ไม่นึกกระดากมั่งหรือ ทำให้ฉันได้รับความอับอาย เพราะความไม่มั่นคงของเธอ

บุญสม

เอ๊ะเจ้าคุณลุงขอรับ นี่เปนความคิดเล่นอะไรของใต้เท้าอีกหรือขอรับ ผมแลไม่เห็นเลย ให้ตายซิ

ขุนเจริญ

พ่อบุญสมก็ยังทำไขสือไปได้ ก็เมื่อทำยังงี้ฉันก็เห็นจะต้องเรียกพยาน

พระยาวัช

อ๋อนายพาหรือ พ่อคงเราคิดถูกเทียวที่ให้นายพามากับเราด้วย เรียกมาซิ

นายคง

นายพา! (นายพาเข้ามา) ผมนึกอยู่แล้วว่าคงจะต้องใช้นายพาเปนพยาน แต่ผมขอบอกกล่าวว่า นายพาไม่ได้มาสำหรับเปนพยานข้างคุณเสงี่ยมแต่ตรงกันข้าม

ท่านเสงี่ยม

ฮะ! ทำได้! นี่แกก็ไปเข้ากะพวกสัตรูนั้นด้วยหรือ

นายพา

ผมต้องขอรับประทานโทษ คุณก็ได้ให้เงินผมมากให้ปดตามคุณสั่ง แต่ผมมีความเสียใจที่ฝ่ายนี้เขาให้ผมสองเท่าให้พูดจริง

ท่านเสงี่ยม

เออ! ขอให้สำเร็จประโยชน์ทั่วกันเถอะ! ขอให้ฉิบหายให้หมดทั่วถึงกัน (เดินจะไป)

ละม้าย

ประเดี๋ยวแม่เสงี่ยม ก่อนที่หล่อนจะไปนั้นขอขอบใจที่หล่อนกับนายพาพยายามเขียนจดหมายไปมาในระหว่างพ่อบุญสมกับฉัน และโต้ตอบเองเสร็จ อีกอย่างหนึ่งขอให้ช่วยบอกกะพวกสมาชิกนินทาสโมสรที่หล่อนเปนสภานายกด้วย ว่าละม้ายสมาชิกขอลาออกจากสโมสรและเลิกทั้งการนินทาและใส่ความคน

ท่านเสงี่ยม

แม่ละม้ายก็ยังมาว่าให้ได้ เหลือทน ขอให้ผัวอยู่ค้ำฟ้าไปอีกห้าสิบปีเถอะ (ออกไปทางซ้าย)

พระยาวัช

เอ้อเหอ! พอใช้!

พระยาอมร

(พูดกับขุนเจริญ) เจ้าพ่อมหาจำเริญ จะว่ากะไรก็ว่าไป

ขุนเจริญ

ผมไม่ทราบว่าจะพูดยังไงเทียวขอรับ ผมไม่นึกเลยว่าท่านเสงี่ยมจะคบคิดกะน้องชายผมได้ถึงเพียงนี้ หลอกเอาจนเชื่อกันหมด ผมต้องคิดอ่านตามไป จะได้ป้องกันไม่ให้ท่านเสงี่ยมคิดแก้แค้นน้องชายผมได้ (ออกไปทางซ้าย)

พระยาอมร

คู่นั้นละจับแต่งกันเสียละดีเทียว

นายคง

นายพาเห็นจะไม่จำเปนต้องอยู่อีกแล้ว

นายพา

ก่อนผมไป ผมต้องขอความกรุณาต่อใต้เท้าทั้งหลายสักทีหนึ่ง

พระยาวัช

เออ! ว่าไป จะต้องการอะไรอีก ถ้าให้ได้ก็จะให้

นายพา

ขออย่าให้การที่ผมทำครั้งนี้แพร่หลายไปเลยขอรับ

พระยาวัช

ฮะ! ทำความดีกะเขาครั้งหนึ่ง ก็ต้องปิดด้วยหรือ

นายพา

ผมหากินด้วยความชั่วของผมขอรับ เพราะฉะนั้น ได้มีคนรู้กันเสียว่าผมได้ประพฤติถูกคลองธรรมแม้แต่ครั้งเดียวคงจะไม่มีใครคบอีกเปนแน่

พระยาอมร

เอาเถอะ ๆ ไม่ขยายความดีของแกขึ้นหรอก (นายพาออกไป)

ละม้าย

คราวนี้แม่ถวิลกะหลานเจ้าคุณเห็นดีกันได้ละ

พระยาอมร

หานี่จะไม่ต้องอาไศรยทูตพูดจาให้ดีกันละนะ

พระยาวัช

ทูตอะไร เจ้าบุญสมมันปราดเข้าถึงเสียแล้ว เจ้าคุณดูซิน่าชื่นใจ จะแต่งกันเมื่อไรล่ะครับ

พระยาอมร

ตามใจคุณหญิงซิ

ละม้าย

เจ้าคุณของดีฉันว่าเมื่อไรก็เมื่อนั้นแหละคะ

พระยาวัช

ต้องหาฤกษ์ก่อน พ่อบุญสมแล้วไปหาหลวงโลกทีปเขาเสียสิ เขาจะได้หาฤกษ์ให้

บุญสม

ขอรับ

พระยาอมร

เออ! ขอให้เจ้าทั้งสองรักกัน อย่าได้มีเวลาจืดจางเลย

พระยาวัช

และขอให้อยู่ด้วยกันโดยปรองดอง เหมือนที่แม่ละม้ายกะฉันตั้งใจจะอยู่ด้วยกันต่อไปเถอะ

----------------------------

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ