๘๖ พระบรมราโชวาทพระราชทานรางวัลเพิ่มเบี้ยหวัดพระบรมวงศานุวงศ์

(ปีมะโรงอัฐศก)

สมเด็จพระปรเมนทรมหามกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าแผ่นดินกรุงสยาม ปฏิญาณไว้เปนสำคัญว่าเงินตราเปนพระราชทรัพย์ข้างใน อื่นนอกจากจำนวนงวดขึ้นท้องพระคลังสำหรับจ่ายแจกเบี้ยหวัดและจ่ายใช้ราชการ บัดนี้ทรงพระเมตตาอารีรักต่อพระบรมญาติ ซึ่งเปนพระเจ้าลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระเจ้าลูกเธอในแผ่นดินประจุบันนี้ จึงยกพระราชทานแต่ส่วนหนึ่ง เท่านี้เปนรางวัลเล็กน้อยเพิ่มเติมเบี้ยหวัด เพราะได้รับพระราชทานมาในแผ่นดินประจุบันนี้ ได้ ๕ ปีกึ่งมาแล้ว ไม่มีถ้อยความเปนเหตุให้ทรงรังเกียจขัดเคืองเปนข้อใหญ่ใจความเลย อันนั้นก็เปนความชอบอันใหญ่อยู่แล้ว

อนึ่งคู่ว่าเบี้ยหวัดรางวัลก็เปนคู่กัน เบี้ยหวัดพระราชทานทุกปีแล้ว ถึงเพิ่มบ้างก็ชื่อว่าเบี้ยหวัดไป จึงทรงพระราชทานครั้งนี้อิกเล็กน้อย ให้ปรากฎว่าเปนรางวัล และเพราะที่กลัวความผิดไม่ได้หาทรัพย์ด้วยอุบายต่างๆ ที่ขัดขวางต่อราชการแผ่นดิน จนมีที่ได้น้อยกว่าที่เสียไป จึงทรงพระราชทานครั้งนี้ ด้วยทรงพระราชดำริห์ว่า ให้เปนต้นทุนประกอบการหากำไรไว้ใช้สอยต่อไปเปนกำลังราชการ แต่ทรงขอเสียว่าอย่าเอาไปใช้หนี้สิน และเล่นโปซื้อฝิ่น และใช้การที่ไม่ชอบพระราชหฤทัย และประกอบการอย่างใดๆ ที่จะให้ต้นทุนสาบสูญเสียนั้นอย่าทำเลย จงคิดอ่านประกอบการโดยอุบายต่างๆ ที่ชอบธรรม ให้เกิดพักผลตามกำลังเถิด กำไรที่ได้มาจะใช้สอยเสียฤๅทำบุญให้ทานก็ตาม จะเพิ่มเข้าในทุนทำหาผลต่อไปก็ตามเถิด ซึ่งพระราชทานทั้งนี้ จะประสงค์ต้นทุนและผลกำไรคืนนั้นก็หามิได้ ต้องพระราชประสงค์จะใคร่ได้แต่ความยินดีว่าทำได้ผลมากเจริญแก่ผู้รับพระราชทานไปเท่านั้น เพราะฉนั้นปีหนึ่งทำหาผลได้เท่าใด ให้กราบทูลให้ทรงทราบเงียบๆ แต่ที่จริง จะทรงสืบสวน ถ้าได้ความว่าจริงก็จะทรงยินดีมาก ถ้านานไปพระราชทรัพย์เช่นนี้ยังมียังหาได้อิก สบายพระราชหฤทัยเมื่อใด ก็จะพระราชทานเพิ่มมาให้เปนทุนอีกต่อไปภายหน้า เพื่อทำนุบำรุงพระบรมราชญาติให้มีกำลังวังชาช่วยกันรักษาพระเกียรติยศเกียรติคุณของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้ทรงดำรงแผ่นดินสืบพระเกียรติยศเกียรติคุณในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ซึ่งเปนต้นในพระบรมราชวงศ์นี้ ให้ดำรงด้วยดีเปนปรกติ อย่าให้ลดหย่อนเสื่อมทรามห่างเหินไปได้ด้วยเหตุใดเหตุหนึ่งเลย และให้ความสัมพันธปฏิพัทธของพระราชตระกูลกับตระกูลเจ้าราชนิกูลเชื้อพระวงศ์ ซึ่งได้เปนผู้มีบรรดาศักดิทำความชอบแก่แผ่นดินมาแต่ก่อนจนบัดนี้นั้น ติดพันถาวรยั่งยืนไม่ห่างเหินเสื่อมถอยน้อยไปด้วย จงช่วยกันคิดการทั้งปวงซึ่งเปนเครื่องประดับพระเกียรติยศพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกพระองค์ในพระราชวงศ์นี้ เปนไปคงที่ถาวรยั่งยืนอยู่พร้อมมูลทุกประการ เปนอันฉลองพระเดชพระคุณเทอญ พระราชทานณวัน ฯลฯ