นมการและรัฐสดุดี

สัททุลลวิกกีฬิตฉันท์

๑๙ สรวมชีพข้าวรพุทธเจ้ากรประณม  
หัตถ์เหนือศิโรตดม ถวาย
๏ ด้วยเบญจางคประดิษฐะจิตตพจิกาย  
ชีวิตนิวัทธ์หมาย พลี
๏ เอกโอกาสอภิวาทพระบาทชินสีห์  
สรรเพชญ์พระผู้มี พระภาค
๏ เปี่ยมปรารมภ์นมการอุฬารปิฏกหลาก  
สามส่ำพระธรรมวากย์ วิธาน
๏ นอบนบสงฆ์อริยาธิสาวกผสาน  
สืบพุทธภาณภาร พระศาสน์
๏ พร้อมเพรียกไตรรตนางคอ้างคุณพิลาศ  
เลอเทอดณโลกธาตุ ถวัลย์
๏ เผยแผ่ปฏิรูปเทศระบุสมัญ  
ญางามสยามขันฑ์ ประคุปต์
๏ ยืนยาวยุตติพระพุทธศาสนสรุป  
รอบอาทร์พระราชอุป ะถัมภ์
๏ ปองเป็นปูชนิยาธิคารวะประจำ  
ใจไทยนิยมนำ ปสาท
๏ ชูเชิดเช่นรมฉัตร์ธวัชวิชยะอาจ  
ป้องทุกขภัยปราศ ประลัย
๏ แลขอยอกรอัญชลีประณตะใน  
สี่เทพเถกิงไกร ประกฤตย์
๏ หนึ่งองค์พรหมประชาบดีธุรสฤษฏ์  
รงงสรรพะสิ่งสิท ธิทรง
๏ หนึ่งนารายณนาถถนอมทะนุประสงค์  
สุขสบพิภพบง ตลอด
๏ หนึ่งอ้างเอกอิศวรสยมภวะพระยอด  
โลกผองพระส่องสอด สราญ
๏ หนึ่งนั้นนามคเณศร์วิเศษสกลการ  
กาพย์ศาสตร์กวีสาร สดับ
๏ เนื่องนี้อาตมสาธุโสมนสนับ  
ถือน้อมชนกกับ ชเนตติ์
๏ ทั้งครูผู้อนุสิษฐกิจพิทยเพท  
อาจารย์ประกอบเจตน์ กรุณย์
๏ ปลงเปรมปรารภเหตุพระเดชอดุลคุณ  
ควรปูชนีย์หนุน คะนึง

สัทธราฉันท์

๒๑ หนึ่งโสดร่วมภักดิรำพึง พระสุขุมคุณะตรึง
ตราตระหนักถึง มนัสทราบ
๏ บังคมองค์เอกรัชย์ลาภ รมยสุขสภาพ
ศานติเพียบราบ เถลิงรัฏฐ์
๏ เจอดจักรีพงศ์พระองค์สัต ตมะพระบรมขัตติย์
คือพระรัตน์ฉัตร ประชากร
๏ ปกเกล้าร่มเกล้านิรันดร ประนุทภยะระรอน
ทุกขนาคร พสกขาด
๏ ปัดป้องข้องขัดพิบัติปราศ ประลุเพราะผลประศาสน์
รัฏฐะรอบราช กรัณย์ธูร
๏ เกื้อโกยโปรยโปรดประโยชน์พูน สุภพิพิธจรูญ
เหตุพระเดชมูล พระคุณมัย
๏ โอภาสชาตินามสยามไทย นิกรสกุลไกร
เกริกไผทไป ณบูรพ์ทิศ
๏ เทิดชื่อคือเอกราชอิส สรณสมยมิตร
สามเกษตรติด และต่อรอบ
๏ ต่างขาดอำนาจประดาษนอบ มนะสละบุระขอบ
เขตตะยอมยอบ ยุโรปรัฏฐ์
๏ ไทยคงธำรงประเทศขัต ติยสิริอธิปัตย์
เป็นนิรันดร์พัฑ ฒนาการ
๏ ด้วยไทยใจมั่นณสันดาน ละทุระคติสถาน
ถือสุธรรมอาร ยะอาทร
๏ ด้วยราชสามารถสโมสร เพราะพระพิริยุปกรณ์
หวังสถาวร สวัสดิ์คง
๏ แห่งจักรีรัชย์กระษัตริย์พงศ์ พิรบุรุษพระองค์
เทอดถวัลย์ทรง ทะนุกสรรพ
๏ กรุงรัตนโกสินทรลำดับ ยุคพระนครรับ
โรจน์เจริญนับ อเนกบง

อินทรวิเชียรฉันท์

๑๑ เดิมไทยไผทฐา นสภาวะดำรง
เหมือนส่ำมนุษย์สง เคราะหชื่อประชุมชน
๏ ก่อเริ่มประเดิมชา ติสถานถิ่นตน
ต่างอยู่และหมู่สน ธิสมัครสมานมาน
๏ โอกาสเหมาะมาดหมาย ก็ขยายเขยิบฐาน
แผ่สิทธิ์ศาลชาญ ชยนามสยามไกร
๏ ชาติไทยพิเศษชื่อ มนะถือสิเป็นไทย
ยึดเสริภาพไพ บุลมั่นณสันดาน
๏ สามัคคิย์หลักมุ่ง เพราะผดงเผดิมภาร
ในพรรคพิทักษ์ศาน ติสมิทธิเป็นมูล
๏ เมื่อได้อดุลลาภ ลุสภาพภิโยพูน
ศาสน์พุทธไพบูล ก็ผริตเจริญพลัน
๏ โดยภิกขุเถรทู ตะพระภูมิบาลธรร
มาโศกราชปัน ธประกาศพระศาสนา
๏ นามโสณะอิกอุต ตรสุดสมรรถพา
พุทธศาสน์สถิตสา รพิศิษฎ์ประณิธิ์นาน
๏ ไทยซึ่งคะนึงเห็น หิตเพ็ญสุผลสาร
เทอดพุทธศาสน์ธาร ถิระเปรอเสนอมา
๏ จึ่งน่าจะตราใน คณะไทยสมัญญา
ย่อมภักดิรักษา สุวิถีลุดีดล
๏ โบราณกาลไทย นรในระวางหน
แห่งภูมิภาคมณ ฑลเขตต์สุโขทัย
๏ ถึงศรีอยุธยา ผิพิจารณาใน
ข้อควรประมวลไข ณเจริญก็เดิรดี
๏ แต่ได้บ่ไพบูล พหุมูลมิมั่นมี
สิ่งมักจะชักนี ระประโยชน์บยุตติ์สม
๏ เหตุต่างละอย่างอา ทิประการะปรารมภ์
กิจรัฏฐ์ปรากรม ปฏิบัติสิขัดขวาง
๏ หมั่นแปลงระแวงแปร ทะนุแก้ประศาสน์ทาง
ภายในมิใคร่จาง ภยะมีคดีเนือง
๏ ราชในพระวงศ์หนึ่ง ผิคะนึงจะรุ่งเรือง
สืบรัชชพรรษเปลือง คณนามิช้าบี
๏ ห้าสิบกะหกสิบ สิจะหยิบจะยกมี
อย่างมากประมาณจี ระประวัตน์นิวัตติ์แปลง
๏ กรุงรัตนโกสินทร วิเคราะห์จินตสำแดง
บุณย์บารมีแรง พิริย์ภาวะกล้าหาญ
๏ แห่งราชจรูญศัก ดิพระจักริพงศ์มาน
มากหลายขยายฐาน อดิเรกอเนกนัย
๏ ปราบดาภิเษกเสร็จ พระเสด็จเถลิงไอ
ศูริย์แผ่นไผทไทย ภพนามสยามยง
๏ นับเป็นปฐมสัน ตติพันธุ์บรมพงศ์
ตราบสัตตมรัชย์คง คติรูปสรูปความ

วสันตติลกฉันท์

๑๔ ในรัชชเป็นปฐมกิจ จะประสิทธิปราบปราม
ไพรีพะรอบทิศสยาม ยุครบระบือชัย
๏ ตั้งหลักณลักษณนิยม อนุกรมประกฤตไข
ข้อควรประมวลและอุปไมย กลเริ่มประเดิมฐาน
๏ สร้างไทยคฤหาสนกระทำ นวกรรมสกลการย์
ก่อนามสยามฆรขนาน ขณะยึดจะอยู่ครอง
๏ จำต้องเสาะส่องมนสสอด ลุตลอดประดาผอง
เอกอ่าสง่าพินิศปอง จะประดับผดุงงาม
๏ เหมือนกันกระนั้นกษณะรัช ชกระษัตริย์ปฐมยาม
ยุครัฏฐะเริ่มจะทะนุตาม นิติพัฒน์สถาพร
๏ สร้างซึ่งพระไตรปิฎกพุท ธพิสุทธคำสอน
เป็นอาทิอาทรปกรณ์ กรณียะดีเดิร
๏ ได้ซึ่งพระรัตนมรกต นยพจนสรรเสริญ
บุณย์บารมีอธิกเกิน วจิฉันทวรรณนา
๏ ในรัชชะเป็นทุติยต่อ คติข้อเจริญหา
เสริมสรรพขยับประดุจยา นขะเยื่อนมิเลือนทาง
๏ ชั่วเกรงและเร่งสละผิแล ปะกะแหน่จะแปรขวาง
ดีเพิ่มเผดิมเหมาะขณะวาง กิจด้วยวิธีดี
๏ หนังสือและลือรจนการ สุภสารประกอบศรี
แพร่ในสมัยกุลกวี วรขัตติยรัชช์สอง
๏ ในรัชชะเป็นตติยภาค พหุหลากณทำนอง
การภูมิบูรณะสนอง พระบุรพการัณย์
๏ กิจพุทธศาสนพิสิษ ฏพิพิธประการพลัน
ช่วงโชติประโยชนอนันต์ อนุวัตน์เพราะรัชช์สาม
๏ ในรัชชะจอมจตุรถา ธิปราชเรืองงาม
ด้วยเปรอประศาสนพระคาม ภิรภาพลุทราบสรรพ์
๏ สอดส่องณผองภยะเพราะพา หิรฐานถ่องทัน
ทั้งป้องและปองประนุทบรร ลุสงบประสพศานติ์
๏ จัดรัฏฐะเรียบพสกราษฎร์ มิประมาทระวังการณ์
คบค้ากะอารยสถาน บรเทศพิเศษคราว
๏ ในรัชชปัญจมมหา ปิยราชโรจน์ราว
ราชย์พรึบสะพรั่งสกละพราว พฤติพร้อมภิโยเพรง
๏ ฝึกทำนุส่ำนรฉลาด มิผละพลาดขยาดเกรง
ก้าวกล้าลุอารยบเยง เหมาะขยับเขยิบไป
๏ เกี่ยวพันธ์กะพาหิรกเขต ตะประเทศเถกิงไกร
เกริ่นเกียรติคุณวิบุลใน คณะชาติสยามหมาย
๏ ขึ้นรัชชฉัฏฐธิรวี รบดีอดูลภาย
ในรัฏฐ์และราษฎรนิกาย อุปกรณ์ประกอบกัน
๏ ถูกกาละเทศพิเคราะหะถ่อง พลป้องและแผ่ปัน
ปึกแผ่นก็แน่นกฤติอนัน ตุปบัตินิทัศน์ยล
๏ เพื่อนบ้านสิปานปรเกษตร มิตรเทศณภูมิดล
นับถือและรื้อบุรพผล เฉพาะสิทธิพิเศษคืน
๏ กรุงเทพมหานครไทย ณสมัยสมรรถยืน
ยาวเยี่ยมลุเทียมพิภพผืน ปรภูวะอยู่ยง
๏ ยิ่งรัฏฐศรีอยุธยา วิเคราะห์วาระเร็วคง
คืบไกลคระไลประลุประสงค์ สุภวัฒน์สถาวร
๏ โดยจักริราชบรมวงศ์ วรองค์พระอิสสร
ทุกองค์ละองค์พระอุปกรณ์ พิธโกสโลบาย
๏ หากช้าประศาสนจรัล ลุมิทันประเทศหมาย
แหล่งโลกวัฑฒนเพราะวาย วิริยาทิล้าเลือน
๏ จักต้องพะพ้องภยะประดาษ ดนุชาติสยามเยือน
ยากรับอภัพพผลเหมือน กะพะม่าเขมรญวน
๏ ด้วยขาดณบาฐบทประโยค นิติโลกเสาะสอบสวน
ห้าข้อจะย่อนยะขบวร ระบุรัฏฐิ์ประศาสน์กล

มาลินีคำฉันท์

๑๕ ทะนุสกลสกุลชน ชาติชนกสน
ธิโลหิต  
๏ ทะนุกยวิกัยกิจ เกี่ยวกะชีพิต
ผดุงครอง  
๏ ทะนุพจนสภาพผอง ภาษะพื้นของ
พสกราษฎร์  
๏ ทะนุอุปกรการศาสน์ สิทธิ์ประจำชาติ
เฉลิมรอบ  
๏ ทะนุบุรพระบอบชอบ เชิดขนบนอบ
ประเพณี  

ภุชงคปยาตรฉันท์

๑๒๏ สยามยุคณทุกองค์ บรมพงศจักรี
เสวยรัชย์สวัสดี ตลอดสัปดมราชันย์
๏ พระองค์ทรงสฤษฏิ์สิท ธิโดยนิติ์ณโลกสรร
สรูปหนึ่งและถึงบัญ จบทบรรพพิบูลบง
๏ ฉะนั้นไทยไผทไทย เสถียรไทยไผทคง
สยามนามสยามยง สยามยศสยามยืน
๏ ผิเพ่งพลันจะบรรสพ เกษตรจบพิภพผืน
ก็สูงสมและกลมกลืน ณเกลียวพัฑฒนาภา
๏ ประมวลมานะสามารถ เสมอชาตินานา
และอาจอ้างณบางฐา นะเช่นศานติ์สราญรมย์
๏ จะเลิศกว่าประดาเขต ตะบางเทศบ่ถึงสม
พระพุทธ์ศาสนาคม ประเทศคือสยามขัณฑ์
๏ สยามคู่กะภูไทย และชาติไทยสกุลพันธุ์
ณปางปัจจุบันบรร ลุเบื้องหน้าก็ถาวร
๏ เจริญภัทรเจริญผล เจริญพลเจริญพร
จรูญเกียรติกำจร จรูญยศภิโยยง
๏ เพราะเดชาภินีหาร กฤดาการประกอบสง
เคราะห์โดยจักริจอมพงศ์ ประมุขชาติประมวลชัย
๏ กระทั่งกาลขัยกัป ปโลกลับสลายไป
ถนัดนามสยามไทย ระวางนั้นมิผันแปลง
๏ เผดียงคุณอดุลรัต นไตรพัตถุสำแดง
สุเทพสิทธิฤทธิ์แรง กรุณย์โลกตลอดฐาน
๏ ประชุมภาระปรารพภ์ พระจอมภพพระภูบาล
พระปกเกล้าพระเจ้าปราณ ณรัชช์เจ็ดเสด็จครอง
๏ เสวยราชยสมบัติ พิบูลพัฒนทั้งผอง
ลุโดยราชประศาสน์ปอง ประโยชน์รัฏฐ์ตระบัดคง
๏ จตุพพิธพรอา ทิทีร์ฆายุธำรง
ประสิทธิ์เบื้องพระบาทบงสุ์ บดีนาถอนุสสรณ์
๏ ประสงค์ไทไผทศรี จิรัฏฐีติถาวร
เพราะพึ่งบุณยสุนทร ทะนุกสันติ์นิรันดร์เสริม
๏ ณสืบนี้จะชี้ข้อ พระเดชต่อพระคุณเติม
ตระหนักแต่ปฐมเดิม ตลอดฉัฏฐราชัย
๏ ถวายเป็นพลีปอง ประดุจของสการไท
พระปกเกล้าพระเกียรติไกร พระโปรดเกื้อกวีสาร

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ