จตุตถรัชช
ฉะบัง
| ๑๖๏ อนุกรมกถาทำนูล | นัยมีเนื่องมูล |
| ณพระบรมจักรีวงศ์ | |
| ๏ กษัตริย์รัตนโกสินทร์ทรง | เสวยราชธำรง |
| จตุตถรัชช์รัฐถนอม | |
| ๏ พระบาทสมเด็จพระจอม | เกล้าราชย์ราษฎร์ยอม |
| ย่อมถวายชีพิตภักดี | |
| ๏ ต่อใต้เบื้องบทศรี | นิรันดร์มั่นมี |
| กมลประติมานมอบหมาย | |
| ๏ อัตถประวัติปริยาย | บ่งไพบูลภาย |
| ในภาคราชพงศาวดาร | |
| ๏ พระบรมสมภพชิวะวาร | สิบสี่ค่ำกาล |
| สุกกปักขลักขณา | |
| ๏ เดือนสิบเอ็ดลุตุลา | คมสิบแปดวา |
| ระมิ่งมุสิกฉนำ | |
| ๏ สองพันสามร้อยสร้อยลำ | ดับสี่สิบจำ |
| เศษเจ็ดพุทธศาสน์พรรษา | |
| ๏ พระชาติเชิดศักดิ์อัครรา | โชรสพระมหา |
| ขัตติยะพระจักรีพงศ์ | |
| ๏ นับที่ทวีติยะทรง | สืบสันตติวงศ์ |
| วรนาถบรมราชอภิไธย | |
| ๏ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย | เมื่อขณะสมัย |
| ยังไม่ได้ผ่านภพถวัลย์ | |
| ๏ พระชนม์เจริญมาห้าพรร | ษาเข้าเยาว์ทัน |
| พระปฐมบรมจักรี | |
| ๏ สมเด็จไอยกาธิบดี | ได้ยลยังมี |
| พระราชดำรัสตรัสชม | |
| ๏ ว่าพระสิริลักษณ์เลอสม | ทรงจำพระบรม |
| ไอยกาธิราชได้ถนัด | |
| ๏ พระชนม์ดลวัยนววรรษ | ในรัชชกาลขัต |
| ติยาธิบดีที่สอง | |
| ๏ พระบรมชนกนาถครอง | มไหศูรย์สนอง |
| องค์พระวีระราชปฐม | |
| ๏ ราชพิธีอันดีอุตดม | เสร็จลงสรงสม |
| โภชศักดิ์ประจักษ์เกียรติการ | |
| ๏ เฉลิมพระนามาภิธาน | เทอดร่วมรวมมาน |
| มากแยบเยี่ยงแบบบูรพ์มี | |
| ๏ กอบการมโหฬารพิธี | ทะนุกประเพณี |
| อันเนิ่นนำเนื่องเนืองมา | |
| ๏ แผนแผ่นพระสุพรรณอันจา | รึกพระบุณยา |
| ภิไธยเผดิมเสริมสม | |
| ๏ เจ้าฟ้ามงกุฎ ฯ อนุกรม | สร้อยศักดิ์นิยม |
| สมมุติเทววงศ์บวร | |
| ๏ เป็นศรีสวัสดีสุนทร | มงคลพลพร |
| พิพัฒน์พิพิธสิทธิ์สกล | |
| ๏ เบื้องเพรงพระองค์ทรงสน | ธิศึกษาอนนต์ |
| เนื่องสิปปกิจวิชชา | |
| ๏ อาทิอักษรสยามภาษา | คชกรรม์บรรดา |
| ศัสตราวุธวิธีทั้งหลาย | |
| ๏ แจ่มแจ้งเจนจบสบภาย | ในไม่นานหมาย |
| สมรรถสันทัดทุกละบอง |
อินทรวิเชียรฉันท์
| ๑๑๏ สมบูรณ์พระชนม์บรร | ลุณพรรษสิบสอง |
| มีมอญนิกรกอง | อพยพกะครอบครัว |
| ๏ หมายโพธิสมภาร | ลุสราญณเบื้องบัว |
| บทผู้พระอยู่หัว | ทุติยาธิราชัย |
| ๏ โดยกาญจน์บุรีภาค | บุรตากอุทัย ฯ ใน |
| ภูมิเขตต์ประเทศไทย | ประลุแล้วก็รั้งรอ |
| ๏ เจ้าเมืองกะกรมการ | ระบุขานคดีขอ |
| รับสั่งณกรุงพอ | พจนัตถ์ตระบัดถึง |
| ๏ ใต้ฝ่ายุคลบาท | อธินาถธคำนึง |
| เนื่องราชกรุณย์จึง | อุปถัมภธำรง |
| ๏ โปรดให้พระจอมเกล้า | ขณะเยาว์พระชนม์ทรง |
| คุมทัพและสรรพสง | เคราะหะภัณฑ์สะเบียงพล |
| ๏ ไปรับตะเลงราษ | ฎรยาตรลุยั้งหน |
| หัวบูริกาญจน์ยล | ระยะกอบพระเกียรติสม |
| ๏ ตำรวจและเรือดั้ง | สรพรั่งสะพรึบคม |
| แห่เข้าขบวนรม | ยฤดีเสด็จไคล |
| ๏ สมเด็จพระสัมพันธ์ | กุลชั้นพระวงศ์ไท |
| เจ้าฟ้าเถกิงไกร | ยศกฤติพิสิฐศรี |
| ๏ กรมหลวงเถลิงศัก | ดิพิทักษมนตรี |
| รับราชภารี | วรราชโยงการ |
| ๏ ให้โดยเสด็จช่วย | ธุระด้วยเพราะยังมาน |
| ชนมายุเยาว์วาร | พระประวัตินิทัศน์ไข |
| ๏ เพื่อเปรมพระปรีชา | คุณวารหย่อนวัย |
| ยังทรงสมรรถใน | กรณียเนืองมา |
สัทธราฉันท์
| ๒๑๏ ราชกิจสิทธิ์เสร็จเสด็จคลา | ประลุพระนครกา |
| ลานุกรมวา | ระรุ่งพรรษ |
| ๏ จึงองค์สมเด็จบรมขัต | ติยะพระชนกตรัส |
| สั่งตระเตรียมจัด | พิธีราช |
| ๏ โสกันต์ครันครบขนบศาสตร์ | ประดุจบุรพคาด |
| ควรณโอกาส | ประกิตสรรพ์ |
| ๏ ล่วงถึงอีกหนึ่งฉนำอัน | จตุรทสมพลัน |
| ทรงประพฤติบรร | พชาพรต |
| ๏ บำเพ็ญสามเณรสมมต | กุศลจริยบถ |
| เบื้องอุโบสถ | ณวัดนาม |
| ๏ ศรีรัตนศาสดาพระอาราม | อุปกรณก็งาม |
| สมพระเกียรติตาม | สฤษฎิจัด |
| ๏ แล้วได้ไปจำสถิตพรรษ | ทะนุธุระปฏิบัติ |
| ยังนิวาสน์วัด | มหาธาตุ |
| ๏ ครองกาลฝนเสร็จลุเจ็ดมาศ | ณพระจตุรถราช |
| สืบพระพุทธศาสน์ | ผนวชลา |
| ๏ คืนคงทรงฝึกพระศึกษา | ศิลปวิทยนา |
| เนกนิรันดร์มา | เสมือนเดิม |
| ๏ ดำแหน่งแห่งราชกิจเติม | พระกรณิยเฉลิม |
| ฐานะสูงเสริม | ณภารราช |
| ๏ โปรดให้สัมฤทธิสิทธิ์ขาด | ธุระสกลมหาด |
| เล็กตลอดอาจ | จะทรงทำ |
| ๏ ชั้นหุ้มแพรแม้จะทรงชำ | ระนิเคราะห์ประเคราะหกรรม |
| ได้ประดุจดำ | ริถอดเทอด |
| ๏ ทรงเสพส่ำสัณหสุขเลิศ | ณกฤติยศประเสริฐ |
| สรรพอันเกิด | ประกอบบุณย์ |
| ๏ ภายหลังตั้งราชมนัสหนุน | สติตริรมยคุณ |
| ภิกษุภาพสุน | ทรากร |
| ๏ ปรารพภ์จบสุดอนุสสร | อุปสมบทกรณ์ |
| เพศสถาพร | พินิจชัด |
| ๏ ด้วยทรงศึกษาณพุทธอัต | ถคติพระปริยัตติ์ |
| ก่อนระวางวัต | รพรหมจรรย์ |
อินทรวงศ์ฉันท์
| ๑๒๏ ยี่สิบกะหนึ่งสบ | วยะครบพระชนมพรรษ์ |
| เริ่มกิจพิธีสรร | พผนวชณศาสนา |
| ๏ ยังวัดพระศรีรัตน์ | ปฏิบัติอุปัธยา |
| จารย์วัดมหาธา | ตุสถิตสฤษฏิสม |
| ๏ ตามควรประมวลไข | นยในวินัยนิยม |
| สามวันก็พลันคม | จรจำพระพรรษกาล |
| ๏ ราชาธิวาสชื่อ | ฉะเพาะคือนิวาสน์วิหาร |
| เคร่งครัดสมาจาร | จริยานบุณยมัย |
| ๏ สืบกาละมาบัด | ทุติย์รัชช์วราภิไธย |
| เลิศหล้านภาลัย | ลุเสวยสวรรควงศ์ |
| ๏ สมเด็จพระนั่งเกล้า | ทะนุเผ้าพสกประสงค์ |
| เจ้าฟ้า ๆ พระผู้ทรง | อุปสัมปทาธิกรรม์ |
| ๏ ครองภิกษุภาพเพศ | พิเคราะห์เหตุมหัศจรรย์ |
| ในราชประวัติบรร | ลุเพราะสัจจบารมี |
| ๏ สัมฤทธิ์อธิษฐาน | ปฏิญาณนิยุตวจี |
| แด่สิ่งพิสิษฐ์ศรี | รตนาธิตรัยธเตรียม |
| ๏ แห่งพุทธบัญญัติ | อนุวัตรบลวงบเลียม |
| หากแปรมิแท้เทียม | จะละภิกษุเพศพิสัย |
| ๏ ศีลแปดกะศีลห้า | ณประการหนึ่งฤใด |
| จักยึดประพฤติใน | คฤหัสถธูรกระทำ |
| ๏ สามวารลุเจ็ดวาร | ปณิธานณสัตยกรรม |
| กลเทพเจ้านำ | แนะกระนั้นมิทันจะถึง |
| ๏ มีเถระรามัญ | ฉะเพาะพลันตระหนักคะนึง |
| ในราชกมลจึง | จรมาเหมาะกาลสม |
| ๏ ท่านนั้นสิบรรเจิด | คุณเลิศสุลักษณ์นิยม |
| ยกอัตถะอาคม | วรพุทธศาสนา |
| ๏ สมข้อสุขุมคัม | ภิรธรรมธพรรณนา |
| แจ่มแจ้งแถลงสา | ระพระศาสน์พิสุทธ์ไฉน |
| ๏ ทรงเพิ่มพระศรัทธา | สหสาธุสบหทัย |
| ถ่องธรรมะอันไพ | บุลด้วยปริชญา |
| ๏ รับเอาวินัยวงศ์ | กะพระสงฆเถระรา |
| มัญนั้นนิรันดร์มา | ปฏิบัติณฝ่ายพระองค์ |
| ๏ คันถ์ธูรพุทธ์วัจน์ | ปริยัตติธรรมธทรง |
| เรียนสิทธิกิจสง | เคราะหะเพื่อจะเกื้อจะกูล |
| ๏ ทราบส่ำสมุฏฐา | นเสาะหาณเหตุและมูล |
| แม่นมาดมิขาดศูนย์ | สิไฉนอะไรจะสม |
| ๏ ด้วยพีริยุตสา | หะวิจารณานุกรม |
| สิ้นพิทยาคม | คุรุวาจกานุศาส์น |
| ๏ ทรงเข้าแสดงคัม | ภิรธรรมสิกขการ |
| ได้แปลก็แตกฉาน | ณประชุมพระเถระสงฆ์ |
| ๏ รวมห้าประโยคบรร | ลุณชั้นเปรียญพระองค์ |
| ยังเมตตเจตน์ทรง | อนุศาสน์พระธรรมวินัย |
| ๏ แก่ผู้ประกอบมา | นะประสาทะมีหทัย |
| เชื่อแน่บแปรใน | วรพุทธศาสนา |
| ๏ ผลดีลุที่สุด | กุลบุตรอเนกก็มา |
| บวชเรียนและเพียรปรา | รภปรีดิตามพระองค์ |
| ๏ มากหลายขยายฐา | นะมหานิกายพระสงฆ์ |
| ภาคเพิ่มเผดิมทรง | ทะนุโดยประดิษฐาน |
| ๏ เป็นธัมมยุกติก | คณะอิกนิกายประการ |
| เนื่องเนิ่นเจริญปาน | ลุปรัตยุบันสมัย |
สัททุลลวิกกีฬิตฉันท์
| ๑๙๏ ได้ดำรงวรอิสสรียยศะใน | |
| เพศบรรพชิตไกร | ประกอบ |
| ๏ ที่ราชาคณะสงฆะทรงทะนุระบอบ | |
| บูรพ์ธรรมยุติก์รอบ | นิกาย |
| ๏ ถูกต้องถ่องคติพุทธยุติวินยหลาย | |
| หลากพิสดารภาย | ณแผน |
| ๏ เป็นที่ปรีดิณราชพระบาทดิลกแดน | |
| รัฏฐ์สามธทรงแสน | ประสาท |
| ๏ โปรดให้แห่กิจแปรประจากวรนิวาสน์ | |
| เดิมมาประทับราช | วิหาร |
| ๏ อารามนามบวรนิเวศกะพระประมาณ | |
| ห้าสิบสถิตฐาน | ประมุข |
| ๏ ทรงสั่งสอนปริสัชคฤหัสถ์สมณะปลุก | |
| ศรัทธาพิสุทธิ์สุข | ณธรรม |
| ๏ ให้เบิกไพบุลภาพเซาะซาบมนสสำ | |
| เร็จโพธิประโยชน์นำ | พิพัฒน์ |
| ๏ อังกฤษพากย์ปรภาษะมานะพระสมรรถ | |
| แม่นเรียนประจักษ์ชัด | นิยม |
| ๏ เผยโอกาสพิเคราะห์ราชกิจอนุกรม | |
| เกี่ยวเหตุวิเทศสม | สฤทธิ์ |
| ๏ เช่นเชิงทูตธุระพูดสนองนยลิขิต | |
| สัญญาระวางมิตร | ประเทศ |
| ๏ แบ่งเบาภาระพระราชผู้บรมเชษ | |
| ฐาธิปประทังเหตุ | คดี |
| ๏ ให้เรียบรัฏฐประศาส์นประการกลวิธี | |
| เนืองเนื่องลุเรื้องตรี | ติย์รัชช์ |
| ๏ ด้วยผู้รู้ลุวิทูรการณนิทัศน์ | |
| ถึงผลประจักษ์ชัด | บมี |
มาณวกฉันท์
| ๘๏ บรรลุสมัย | ในวรบาท |
| ตรีติยนาถ | ภูวบดี |
| ล่วงลุสวรรค์ | สันติวิถี |
| การพระบุรี | รัฏฐก็คง |
| ๏ สิทธิกรัณย์ | สรรพนิยม |
| โดยพระบรม | อิสสระวงศ์ |
| พร้อมประมุขา | มาตยปลง |
| ตามมติลง | ร่วมดุจกัน |
| ๏ ค้อมศิรราบ | กราบบทมาลย์ |
| อัญชลิธาร | เทอดอภิวันทน์ |
| บ่งบริหาร | มานสหฉันท์ |
| สาทรอัญ | เชิญวรองค์ |
| ๏ เคลื่อนสละคลา | ลาพระผนวช |
| เพศพิธยวด | ยิ่งเพราะประสงค์ |
| โสตถิถวัลย์ | สันตติทรง |
| สืบสุรพงศ์ | จักริพิศาล |
| ๏ จึงพระบรม | สมณพิเศษ |
| ทรงวิเคราะห์เหตุ | ผลอนุมาน |
| มากพระกรุณย์ | สุนทรการ |
| กลปิตุฐาน | รักณดนัย |
| ๏ เพื่อนรหมู่ | ภูมิพศก |
| ทุกขมิตก | ต้องประทะภัย |
| พุทธพระศาส์น | กาลก็จะไกล |
| เหตุพระมไห | ศูริยทรง |
| ๏ โดยพระประกาศ | ราชอนุมัติ |
| พร้อมพระนิวัตน์ | เพศวรสงฆ์ |
| เสี่ยงสดุดี | มี่สรปลง |
| ปลื้มวรองค์ | เอกะบดินทร์ |
| ๏ ราชพิธี | มีอดิเรก |
| ราชย์อภิเษก | ทรงปถพินทร์ |
| รัชชจตุตถ์ | วุฑฒิชนินทร์ |
| บูรพะระบิล | เบื้องบริบูรณ์ |
วสันตติลกฉันท์
| ๑๔๏ สมเด็จบรมจตุรถา | ธิปราชไอศูริย์ |
| ทรงมีพระราชธุระมูล | พิธเกี่ยวกะการเมือง |
| ๏ ยิ่งยากวิบากสุขุมสรร | พะจะพลันประสพเนือง |
| เนื่องราชย์วิจารณ์วิเคราะห์ประเทือง | ก็ประทังวิบากคลา |
| ๏ จักแจ้งแถลงริปุประเภท | อริเขตต์ภุกามสา |
| มารถหย่อนสยอนพละเพราะกา | ละกระนั้นสิพันพัว |
| ๏ อังกฤษประชิตพิชยรอน | บุรมอญณตอนหัว |
| เมืองชายทะเลกษณะกลัว | ภยะอยู่กะคู่รณ |
| ๏ สงครามสยามกะริปุม่าน | จิระกาลก็เริดคน |
| เคยเศิกสิเสื่อมมิดุจหน | ณอดีตเดิมมา |
| ๏ ควรยาตรยกพลประยุท | ธประทุษฐปลายอา |
| ณาเขตต์ภุกามสกลปรา | กฏกฤตพหลกรุง |
| ๏ เป็นที่สะทกทหยม่าน | มิพะพานลุนานคุง |
| กับเพื่อจะเกื้อพลผดุง | นรรบระรานชาญ |
| ๏ โปรดเกล้าพระเจ้าอนุชสม | ยศกรมหลวงขาน |
| วงศาธิราชสนิทมาน | มหศักดิเกรียงไกร |
| ๏ กับเจ้าพระยาประมุขมู | ลิกภูธราภัย |
| ตำแหน่งณยุคนิยมใน | ยมราชสฤษฏิ์นาม |
| ๏ กองทัพละทัพนิกรรบ | พหุครบคระไลตาม |
| ขึ้นไปประจบคณนสาม | กะประเทศราชลาว |
| ๏ เชียงตุงสิมุ่งประทะกระทำ | รณกรรมกระหน่ำคราว |
| แกล่ใกล้จะได้พิชยฉาว | กฤติเชิดก็เกิดเป็น |
| ๏ กันดารประการพิพิธแดน | ทุระแสนจะลำเค็ญ |
| ขัดสนเสบียงพิรุณเซ็น | เซาะวิถีก็ถอยคลา |
| ๏ ภายหลังธยังระบุยุบล | กะสกนธโยธา |
| ไปเมืองเขมรขณะจลา | จลเกิดกบฏลาม |
| ๏ ปราบพวกทุพาลทุรพล | ชนะดลสงบงาม |
| แล้วโปรดพระราชประเคราะหะตาม | อภิเษกประเพณี |
| ๏ สมเด็จนโรดมนเรศ | ณเกษตร์เถลิงศรี |
| กรุงกัมพุชาธิบดิจี | ระนิพัฒสภาพเพ็ญ |
สุรางคณางค์
| ๒๘๏ ส่วนราชกิจ | ประเทศเขตต์ทิศ |
| อัสดงคตเป็น | มิตรพันธ์มั่นครา |
| ก่อนมาหมายเห็น | กรุงเกรตบริเตน |
| นับถือลือชา | |
| ๏ ทอดทัฬหิกรรม | กิจจะกระทำ |
| หนังสือสัญญา | ทางราชไมตรี |
| ที่รีรอครา | รัชย์ตติยรา |
| ชยาธิปไตย | |
| ๏ สมเด็จพระนาง | กษัตรีย์ปาง |
| โพ้นพระอภิไธย | กวินวิกตอเรีย |
| เจียรราชัย | อังกฤษกรุงไกร |
| โดยราชเสาวณี | |
| ๏ ส่งผู้สำเร็จ | ราชกิจขาดเด็ด |
| ฮ่องกงบุรี | เป็นทูตพิเศษ |
| สู่เขตต์กรุงศรี | ท่านนั้นนามมี |
| เซอร์ยอนเบาวริง | |
| ๏ จอมจตุรถา | ธิปราชญ์ทรงปรา |
| รภแจ้งเรื่องจริง | ผลเหตุเจตนา |
| ไม่น่าประวิง | หวั่นหน่วงท้วงติง |
| ต่อนัยไมตรี | |
| ๏ พระราชทาน | ปฏิสันถาร |
| ด้วยฉันท์อันดี | ในสี่เดือนแรก |
| ซึ่งแขกบุรี | ลุมหาธานี |
| ก็สิทธิกิจปอง | |
| ๏ ได้ทำหนังสือ | สัญญาคู่มือ |
| ประเทศทั้งสอง | อังกฤษกับสยาม |
| ยึดความปรองดอง | สืบเนื่องสนอง |
| ดำเนิรเนิ่นมา | |
| ๏ ผลเสร็จเผล็ดสุด | นิยมสมยุตติ์ |
| ไมตรีสัญญา | ด้วยราชดำริ |
| เพ่งพิจารณา | การจักรักษา |
| เกษตรสยาม | |
| ๏ ให้เย็นเป็นสุข | อยู่ราบคาบยุค |
| จักต้องครองความ | ผ่อนยาวผ่อนสั้น |
| ถือมั่นสงบงาม | จำเริญเดิรตาม |
| ทางภัยไม่มี | |
| ๏ อังกฤษมิตรนำ | ทางทูตพูดทำ |
| สัญญาไมตรี | เพื่อนำพณิชย์ |
| เนื่องกิจทวี | ประโยชน์ย่อมดี |
| แด่ด้าวชาวไทย | |
| ๏ ทั้งนี้ชี้เหตุ | ให้นานาเทศ |
| ทวีปทั่วไป | ต่างมีปีติ |
| ดำริวิจัย | รอบคอบชอบใน |
| สัตยคดี | |
| ๏ ที่สุดเซอรยอน | เบาวริงอาทร |
| ทางทูตภารี | ฉันทานุมัติ |
| จากรัฏฐ์เสียมศรี | ฐานผู้แทนพี |
| ริยะกระทำ | |
| ๏ หนังสือสัญญา | สยามอาณา |
| เกษตรเทศนำ | ทวีประวาง |
| ด้าวบางแดนบำ | เพ็ญสนธิ์ผลสัม |
| พันธ์ในไมตรี | |
| ๏ ตราบแต่นั้นมา | อเมริกา |
| สหปาลี | รัฐทั้งฝรั่งเศส |
| กับเทศอื่นปรีดิ์ | เปรมมุ่งมามี |
| สัญญากะสยาม | |
| ๏ นยขะประเภท | สิทธิพิเศษ |
| ข้อใหญ่ใจความ | จำกัดมัดหมาย |
| ละม้ายคล้ายตาม | ตอบรับกับนาม |
| อังกฤษมิตรสกล | |
| ๏ ได้ทรงส่งซึ่ง | อัครราชทูตถึง |
| ยุโรปด้าวดล | เป็นเดิมเริ่มนับ |
| ไทยกับฝรั่งสนธิ์ | สืบมิตรพิมล |
| กรงเทพ ฯ กรงศรี | |
| ๏ เซอร์ยอนเบาวริง | รู้ความตามจริง |
| ในราชกรณีย์ | ถวายพระนาม |
| ต้องตามคดี | ว่าพระจตุรถี |
| รชยาดิศูริย์ | |
| ๏ คือราชนิทัศน์ | แห่งมหากษัตริย์ |
| ทางเบื้องทิศบูรพ์ | อักษรสมัยรัฏฐ์ |
| ฝ่ายอัสดงคต์พูน | เพียบปราชญ์ศาสตร์มูล |
| ทรงทราบสรรพสถาน |
อุปชาติฉันท์
| ๑๑๏ ณรัชชภาคนี้ | กรณียเกี่ยวการณ์ |
| กับอัสดงคต์อาร | ยประเทศพิเศษหลาย |
| ๏ คืบค่อยคะคล้อยมา | ลุสยามรัฏฐ์ราย |
| ผริตสถิตภาย | ณปรัตยุบันครา |
| ๏ อเมริกันบ้าง | ชนทางยุโรปหา |
| มาเพื่อประกอบภา | รพระราชการสรรพ์ |
| ๏ สมภูมิพิชชา | ศิลปานุฐานันดร์ |
| จะเห็นก็เช่นบรรณ | ปริวรรตวจีแปล |
| ๏ และบ้างก็ทางครู | แนะณหมู่ทหารแล |
| แพทย์ชำระบาดแผล | และตำรวจจะรักษา |
| ๏ นายเรือและช่างกล | จรดลประจำพา |
| หะแล่นทะเลกา | รกะพิมพอักษร |
| ๏ กษาปน์สภาพรู | ปิยะบูระแบบรอน |
| เปลี่ยนรูปหิรัญกร | กลแบนก็แทนกลม |
| ๏ โรงศุลกภาษี | และวิถีสถลคมน์ |
| คฤห์ตึกคฤคฤกรม | ยสฤษฏิ์ประกิตแผน |
| ๏ นิยมยุโรปชี้ | คติดีเผดิมแทน |
| เก่าซึ่งบ่พึงแหน | สละห่วงเพราะล่วงกาล |
| ๏ เหล่านี้แนะชี้อา | ทิประดาประโดยมาน |
| ณรัชชภูบาล | จตุร์ถาธิราชัย |
| ๏ ยุโรปภาษา | วิทยาประการใด |
| ราโชปการไท | ธประสิทธิศึกษา |
| ๏ ทุกองค์พระราชเอา | รสเจ้าเจริญมา |
| ณสิกขกิจปรา | รภเพิ่มประเดิมมี |
อีทิสังฉันท์
| ๒๐๏ เพรงพระราชภารภูบดี | |
| สถลณหนมหาบุรี | พระดำรง |
| ๏ พร้อมพระเมตตธรรมสรรพสง | |
| เคราะห์ด้วยพระราชกรุณย์พระองค์ | เสด็จออก |
| ๏ ทรงสดับคดีประดาจะชอก | |
| จะช้ำประชามิกล้าจะบอก | ระบิลยัน |
| ๏ โดยพระองค์ธทรงระงับพิฉินท์ | |
| ณยุกติธรรมนิจจทิน | ประทักษ์ธูร |
| ๏ ราชกฎและบทพระธรรมนูญ | |
| อะไรจะร้อนก็ผ่อนและพูล | ณพร่องภาค |
| ๏ ปางเสด็จประเวศณยาตรมารค | |
| พสกบ่ต้องสยองกระดาก | ประโดยแหน |
| ๏ เนื่องพระราชยานุญาตมิแกลน | |
| เสมือนบุรพกษัตริย์ก็แสน | สุมานัศ |
| ๏ เงินสลึงและเฟื้องณเนืองนิวัทธ์ | |
| ก็รับประจาคพระราชหัตถ์ | มิทรงถือ |
| ๏ ราชกิจพิธีณจีรฤา | |
| กุศลขะนบฉะบบระบือ | บบูรณ์แบบ |
| ๏ เชิดเฉลิมและเพิ่มภิย์โยมิแคบ | |
| มิขัดและเสื่อมและเหลื่อมณแยบ | นิยมครา |
วิชชุมมาลาฉันท์
| ๘๏ โปรดให้ขุดคลอง | คูช่องชลขอบ |
| เขตต์นอกกรุงรอบ | รวมหกยกมา |
| อาทิ์ขานมานมี | เจดีย์บูชา |
| สิ้นธนคณนา | มากสิทธิ์หิตสาร |
| ๏ โปรดให้ตัดทาง | ถลสร้างด้วยทรัพย์ |
| คลังหลวงลำดับ | ห้าสายหมายนาน |
| เจริญกรุงเป็นต้น | ยังยลอยู่นาน |
| ทั้งชื่อลือฐาน | ที่เดิมเริ่มปรุง |
| ๏ โปรดให้ก่อป้อม | รายห้อมหนใต้ |
| ชิดเหนือชั้นใน | ตามฝั่งคลองกรุง |
| ป้องปัจจามิตร | อาทิ์ฐิตเทอดคุง |
| ชื่อรู้อยู่จุง | จิตต์เลือนเตือนจำ |
| ๏ โปรดให้หัดการ | ทวยหาญกำหนด |
| แบบอัสดงคต | เขตต์ท่วงทีทำ |
| ไว้รับราชกิจ | ใกล้ชิดชาญชำ |
| นาญควรส่วนสำ | หรับรักษาองค์ |
| ๏ โปรดให้สร้างพา | หนนาวาใบ |
| เป็นเรือรบใน | น่านน้ำจำนง |
| ไคลคลาค้าขาย | ง่ายดายโดยจง |
| อาจยุทธยรรยง | อยู่ครบสบสรรพ์ |
| ๏ เรือรบกลไฟ | พร้อมไพบูลด้วย |
| นายเรือรวมทวย | หาญปืนพื้นพรรค์ |
| ยลอย่างอังกฤษ | ปองกิจป้องกัน |
| ชายเขตต์ชลขัณฑ์ | ปราบจับสมุทรโจร |
| ๏ พึงเห็นเป็นต้น | เผยผลเพ็ญราช |
| ปรีชาสามารถ | แผ่โดยไพโดร |
| เกียรติเกินกาษฐ์โกฏิ | กองโรจน์โชติโชน |
| ราษฎร์มวลล้วนโอน | เศียรซร้องสรรเสริญ |
กมลฉันท์
| ๑๒๏ วรราชอารา | มวิหารจำเริญ |
| มนะเสริมประสาทเพลิน | นยนานุทัศนีย์ |
| ๏ อุปบัติณรัชย์ครา | จตุร์ถาธิเบนทร์มี |
| ฉะเพาะห้าพระทรงศรี | ธสฤษฎิพึงชม |
| ๏ ระบุราชประดิษฐ์โส | ภิตโสมนัสสม |
| และมกุฎกษัตริย์บรม | ะนิวาสปทุมวัน |
| ๏ พหุแห่งธแปลงฐา | ปนสาธุซ่อมสรรค์ |
| ณมหานครอัน | ตรรัฏฐ์บุรีภูว์ |
| ๏ อภิลักษณถูปเจ | ติย์อเนกเนื่องบู |
| ชนิย์พุทธรูปมู | ลอนันต์พระสรรเสริม |
| ๏ และสถาปนามน | ทิรยลภิโยเดิม |
| คฤหะตึกคระครึกเติม | วรราชนิวาสน์ฐาน |
| ๏ บุรพาธิการเพื่อ | ผลเกื้อพระสมภาร |
| พลบารมีการณ์ | ก็ตระหนักประจักษ์หมาย |
| ๏ สิริสารเศวตพา | หนราชพังพลาย |
| ฉคชาภิชาติภาย | ณพระบุณย์อุบัติมี |
| ๏ พิเคราะห์อัศจรรย์เอก | อดิเรกจรูงปรีดิ์ |
| ทวิพุทธสารี | ริกธาตูเสด็จมา |
| ๏ และพระองค์ธทรงสุน | ทรคุณเพราะศรัทธา |
| วรรัตนไตรสา | ธรราชปรารมภ์ |
| ๏ อุปถัมภเพื่อภัทร | ถิรวัฒนาคม |
| จิรศาสน์ประกาศสม | วรพุทธแผ่ถึง |
| ๏ พิธราชกุศลสรร | พนิรันดร์พระรำพึง |
| ทะนุรอบประกอบสึง | ณพระราชกมลมาน |
| ๏ คณะธรรมยุติก์แม้ | พระจะแปรประดิษฐาน |
| ลุสฤทธิ์แรงภาร | พิริย์ล้ำก็ทำเนา |
| ๏ พระบ่ห้ามบ่ปรามปัด | สละลัทธิพรรเหา |
| ณมหานิกายเคา | รวสงฆคงควร |
| ๏ ผิวศีลสุตลัก | ษณรักษ์เจริญมวล |
| นฤนาถบดีศวร | ก็ประสิทธิศักดิสม |
| ๏ ทวิภิกษุเพศพรรค | ฉะเพาะปักษ์ประพฤติพรหม |
| จริยานุพรตรม | ยสุบถสบายบูรณ์ |
| ๏ มิประหวั่นมนัสหวาด | เพราะพระบาทยุคลมูล |
| ฐิติยุกติโดยดูล | ยพระราชธรรมครอง |
มาลินีฉันท์
| ๑๕๏ พระติปิฏกณธรรมผอง | แผ่ลุแด่คลอง |
| พระปรีชา | |
| ๏ เพราะวรวิริยอุตสาห์ | สิกขทราบมา |
| สิแตกฉาน | |
| ๏ คณกวิธิรในกาล | นั้นบ่ก้ำปาน |
| พระจอมปราชญ์ | |
| ๏ มคธพจนภาษอาจ | ทรงประพันธ์บาฐ |
| ละบทอัตถ์ | |
| ๏ เพราะเจาะเสนาะสรเรียบชัด | ศัพทสันทัด |
| วิธีนัย | |
| ๏ สกลนิยมนามไชย | ไท้นิพนธ์ไพ |
| เราะรูปความ | |
| ๏ ดุจพระบรมวงศนาม | เมืองพระอาราม |
| อมาตยศักดิ์ | |
| ๏ วิเคราะห์สละสลวยนัก | เนื่องบผิดหลัก |
| ณภาษา | |
| ๏ พิทยคณนโหรา | ศาสตรถ่องฐา |
| นโคจร | |
| ๏ นพเคาะห์สุริยจันทร | ทั้งปกรณ์ไทย |
| ยุโรปแผน | |
| ๏ พระกฤติคุณกระเดื่องแดน | ราษฎร์พสกแสน |
| ประสาทสรรพ์ |
ภุชงคปยาตรฉันท์
| ๑๒๏ ลุปลายรัชช์พิพัฒพุท | ธศกยุตติสองพัน |
| กะสี่ร้อยและหกอัน | ตคัณนาสิครากลาย |
| ๏ นิวัตติเหตุประเภทภา | รรัฏฐศาสโนบาย |
| ประการหนึ่งอุบัติภาย | ณภพไทยไผหนาม |
| ๏ บดีเมืองเขมรอัน | พระราชันณรัชช์สาม |
| และรัชช์สี่พระมีความ | กรณเทอดอุปัตถัมภ์ |
| ๏ ทะนุอัครศักดิ์สม | นโรดมพระเจ้ากัม |
| พุชาโมหะเหตุนำ | ประเทศหากประจากเสียม |
| ๏ พะพึ่งยังฝรั่งเศส | ผะโอนเขตตะขึ้นเตรียม |
| ประพฤติอาตม์ประดาษเทียม | กะญวนผู้สมัครผัน |
| ๏ สยามภูว์ก็เพิกปลิด | ประดากิจจสัมพันธ์ |
| ณกรุงกัมพุชาสรรพ์ | สกลเนื่องกระโน้นนาน |
| ๏ เขมรญวนพะม่ามอญ | สถาพรสถิตฐาน |
| ณแหลมทองประชุมชาน | กะชาติไทยสยามยง |
| ๏ ก็ต่างอยู่ณหมู่สุข | นิยมยุกติมั่นคง |
| พระราชาธธำรง | ประเทศอิสสราการ |
| ๏ ณแต่ไหนและไรมา | ตลอดกาลโบราณ |
| กระทั่งรัชชภูบาล | สมัยรัตนโกสินทร์ |
| ๏ ระวางรัชช์จตุตถา | ธิราชนาถภูมินทร์ |
| ยุโรปชาติฉลาดชิน | กะภูมิธรรมจำเริญ |
| ๏ คะเนแง่กระแหน่งาม | คระไลตามอุบายเดิร |
| สะดวกรุกมิฉุกเฉิน | เพราะเตรียมพร้อมจะห้อมโหม |
| ๏ ณอานัมและกัมพุช | ภุกามซุดตะเลงโซม |
| เดาะร่อยทีละน้อยโทม | ะนัสขึ้นกะเขตต์เขา |
| ๏ ลุที่สุดสลายเส | ริภาพเอกราชเนา |
| เถลิงชื่อก็คือเรา | สยามสานติภาพทรง |
| ๏ ณต้นรัชชกาลทห้า | สิสี่หล้ามิเหลือลง |
| ละล้วนรัฏฐูอัสดงคต์ | แสดงสิทธิสวมครอง |
| ๏ สกลอิสสรากร | ประดาจรประดาษจอง |
| อนาถมิตรอนิจหมอง | มนัสช้ำระกำกรม |
| ๏ ฉะนี้เห็นประเด็นเหตุ | ทวีเภทนยาคม |
| ประทุษฐ์จูงประเทศจม | ประการล้ำและสำคัญ |
| ๏ พระราชาธิบดี | บทรงมีสมรรถสรร |
| พะเชิงรัฏฐ์ประศาสน์ทัน | สมัยเหตุวิเทศดล |
| ๏ ประกอบเกี่ยวกะเกลียวกลม | สมัครรมยร่วมมน |
| ระวางชาติบุทคล | ขนัดมวลบ่มีหมาย |
| ๏ จตุตถาธิเธียรราช | ธจอมปราชญ์ธทรงทาย |
| ลุถ่องศาสโนบาย | ยุโรปรัฐถนัดถึง |
| ๏ ฝรั่งโอบตะวันออก | ตระบัดบอกกระจ่างจึง |
| ผิจำหย่อนก็ผ่อนขึง | ชะลอค่อยคะคล้อยขืน |
| ๏ ประคองอัปปมาทตั้ง | พิรีย์หวังวิวัฒน์ยืน |
| ระวังใฝ่ระไวฝืน | ประคัลภ์ฝ่าพยายาม |
| ๏ นิยมอาทิอ้างมวล | ละล้วนควรสงวนงาม |
| สงบตั้งประทังตาม | ขยายเติบเขยิบตน |
| ๏ ประมวลพร้อมพระจอมเกล้า | พระเพ็ญเสาวภาพผล |
| สุปรีชาสมรรถมน | ผะสานพฤทธิไพบูล |
| ๏ สกุลชนสกลชาติ | สยามราษฎร์สมัครมูล |
| เจริญรอยบ่ถอยธูร | ประทักษ์มานสมานฉันท์ |
| ๏++ สยามรัฐพิพัฒน์เดี่ยว | ประเทศเดียวเคราะห์ดีครัน |
| เฉลิมแหล่งแถลงสรร | พเรียบโสตถิ์พิโรจน์ศานต์ |
| ๏ ระลึกแล้วสิแผ้วจิตต์ | ประโมทย์อิสสราการ |
| คะนึงไทยไผทฐาน | เสถียรพัฒนาภา |
ฉะบัง
| ๑๖๏ เสด็จทรงดำรงราษฎรา | ธิปัติย์มุรธา |
| ภิเษกเอกราชไอศูรย์ | |
| ๏ ด้วยราชสามารถมานมูล | ปรีชาญาณพูน |
| พระเกียรติยศภิยโย | |
| ๏ พระคุณสุนทรเดโช | ดมเด่นเห็นมโห |
| ฬารมหัศจรรย์อันมี | |
| ๏ มากในรัชช์สมัยจตุตถี | เธียรราชปราชญ์ปรี |
| ติโดยราชปวัตติรัชย์ครา | |
| ๏ สิบแปดปีดลคณนา | สรูปเสวยรา |
| ชรัชชขัตติยสยาม | |
| ๏ จากละพระผนวชนับตาม | คราวครองเพศงาม |
| อยู่ยี่สิบหกศกประมวล | |
| ๏ กษณทรงพระประชวร | อวสานกาลจวน |
| เสด็จประเวศสรวงสถาน | |
| ๏ สองพันสี่ร้อยสร้อยมาน | สิบเอ็ดเศษขนาน |
| ขนัดพุทธพรรษนาคฉนำ | |
| ๏ มาศสิบเอ็ดตุลแต่งลำ | ดับเดือนดุลย์จำ |
| ขึ้นสิบห้าค่ำชีวะวาร | |
| ๏ ตรงวันอันออกวรรษกาล | ณพระพุทธศาส์น |
| ภิกษุบรรลเลอสมัย | |
| ๏ เสมือนพระประสูติเสด็จใน | ภพมนุษย์สุดไกร |
| กระเกริกฤกษกาลวารเดือน | |
| ๏ พระสติสัมปชัญญ์มั่นเตือน | พระหทัยไป่เลื่อน |
| ระลึกโลกสภาพทราบสรรพ์ | |
| ๏ สามารถตรัสราชนิพันธ์ | พากย์ภาษาอัน |
| สุขุมมคธพจน์แสดง | |
| ๏ ขมาโทษทวยสงฆ์ทรงแจง | แจ่มชัดอัตถ์แถลง |
| ทั้งมวลละล้วนควรความ | |
| ๏ ศรีสุนทรโวหารนาม | (ฟัก) ยศพระยาตาม |
| พระราชดำรัสจรดขาน | |
| ๏ นำพร้อมเครื่องน้อมนมการ | สู่ราชวิหาร |
| วัดราชประดิษฐ์ดลสงฆ์ | |
| ๏ อ่านจบสงฆ์ครบครันองค์ | ปวารณาปลง |
| เปรอญัตติอัจจยกรรม | |
| ๏ สวรรคตกำหนดในลำ | ดับเห็นเป็นสำ |
| คัญคลุ้มหมอกกลุ้มพระนคร | |
| ๏ บ่งบุณยวันตบวร | วิสัยสาธร |
| จตุตถราชรัฐสยาม | |
| ๏ โดยราชประวัติอัตถ์ตาม | ย่อแต่งยลตาม |
| ขนบบรรจบบริบูรณ์ |
