ฉันท์และกาพย์ห่อโคลง ของหม่อมเจ้าเพิ่ม

แต่งสำหรับโรงเลี้ยงเด็กของพระอรรคชายาเธอ ฯ

​๑๔๏ สรวมชีพชุลีกรประนต บทรัชราชิน
สมเด็จพระบาทปรมิน ทรมิ่งมกุฏสยาม
๏ เอกอัครราชธิปไตย ณประเทศลาวนาม
เฉียงกาวมเลย์กุลสลาม และเกรี่ยงก็น้อมเศียร
๏ เปนที่พำนักนิทรนุก นฤภัยพิบัติเบียน
เพ็ญเพียบพระกฤติวรเกียรติ์ อิศรราชธานี
๏ นานาประเทศริเจริญ สิริราชไมตรี
โดยมิตรภาพสวสดี ภิยะยิ่งบุรพากาล
๏ เนืองนองคณานิกรหา นิชสู่พระสมภาร
พึ่งโพธิ์ประโยชน์ธนิยสาร รฐโภคก็พูลทวี
๏ จำเดิมพระเถลิงถวลยรา ชภิเษกเฉลิมศรี
เปนจอมจุฑาธริษตรี ยดิลกสยามา
๏ ทรงหวังพระราชหฤทัย จะผดุงพระอาณา
เขตทั้งวิสุทธิวรสา สนรัตนำไพ
๏ เปนอัครราชนุปถัม ภกพุทธเวไนย
สัตว์เสมอบดินทร์บรมไท ยอโศกราชา
๏ พระราชกฤติคุณธรร มิกราชศรัทธา
อำรุงพระรัตนตยา คก็เลื่องขจรขจาย
​๏ อุโฆษตลอดสกลโลก ดุจพจนบรรยาย
หมายเหตุประเทืองประทึกขยาย “มหาโพธิสภา”
๏ สรรเสริญประสาทวรคุณ อดิเรกวิวิธปรา
กฎอ้างพยานพระยศสถา พรเพิ่มพิพัฒน์ผล
๏ ฝ่ายอณาเกษตรธุระก็ทรง ทรนุกบำรุงกล
เฉกเช่นชลอพิภพมณ ฑลศีวิไลซ์ลาน
๏ มารังสฤษฎิวรเปน ภวภาคสยามสถาน
เษกสรรค์เกษมสุขอุฬาร อดิเรกเลอปาง
๏ สิ่งโทษก็โปรดนิกรเปลื้อง ดุจทาสเกษียณวาง
เบียนบีบบมีกรุณทาง ทนุรัฐธคัดถอน
๏ หมอบคลานบุราณคติระบอบ พิรุธ์ภาพถินันดร
อาญามหิทธิ์จริตนคร ปะละปลิดประทานทัณฑ์
๏ สิ่งถาวรานุวรวัต ถุกทานพระรังสรรค์
เคหาสน์พยาธิทุขพรรณ ขรโรคพยาบาล
๏ สำหรับนรานรทุพล ทรภาพนิสิตสถาน
อุกฤษฐสาธรณทาน นุปถัมภบารมี
๏ อันหนึ่งดรุณทริกา กุลชาติทาสี
กำพร้าชนกชนนี อนปราศอุปถัมภ์
๏ ธทรงมหากรุณโปรด วรกาศแนะนำ
เปนราชนูปรสดัมภ์ ณพระอรรคชายา
​๏ ให้รังนิวาสนดรุไณ ยอนาถอนาถา
อาศรัยเกษมสุขภิบา ลบให้อนาทร
๏ พระทรงประสิทธิชนประเสริฐ สิปศาสตร์พิเศษสอน
บาลีสยามวยกรณ์ มกุฏวิทยาลัย
๏ นามนี้เสนอพระปรมา ภิธย์ราชชนกไท
เอกอัครบุรุษสุทธิพิสัย สุตพุทธปรีชา
๏ แลทรงประดิษฐวรสงฆ์ ธรรมยุตติกาคณา
สอบสวนปฏิรูปธรรมสา สนจรัสเจริญยืน
๏ แต่ปางนเจียรจรจะจม ธผดุงเผดียงคืน
แปลงสังฆกรรมกิจฝืน กษณนั้นก็ถาวร
๏ อนึ่งสุนันทวิทยา ลยทรงอนุสร
รังรักษ์สนองพระวรอร อครราชมเหษี
๏ ซึ่งสู่สวรรคตสคา ลยลับก็หลายปี
พระกฤติคุณธทวี เพราะพระราชภรรดา
๏ การอื่นก็อิกคณอเนก พระผดุงสยามา
ณาจักร์เจริญนิสุจะสา รจะเรขเสนอสนอง ฯ
๑๖๏ ส่วนจริตเบาราณลำยอง เปนประเวณีครอง
ในขัตติยวงศ์นานา  
​๏ เกินคราวก้าวพ้นเหลา ลี้ลับดับมา
บเชิดบชูชวนประสงค์  
๏ แม้ไฉนใดล้ำดำรง ประโยชน์บรรยงก์
พูนผลพิพัฒน์สวัสดี  
๏ ทรงเลือกแสวงสิ่งศรี ราชประเวณี
ดัดแปลงประดิษฐอนุสร  
๏ ส่วนทรามลดสลัดดัดทอน สิ่งใดบวร
ก็เพิ่มก็พูลพันทวี  
๏ อย่างเช่นเฉลิมราชอิศรี ยยศพระดนีย์
ในขัตติยพงศาพันธุ์  
๏ มกุฎราชกุมารสืบสัน ตติพงศ์เอกอรรค์
เปนหลักในจักรีวงศ์  
๏ เพื่อจรีรัชร้างมลายปลง ไป่มีผู้จง
จะแข่งจะคิดจิตต์ปอง  
๏ ระงับยุคขุกขุ่นทั้งผอง ทั่วราษฎร์เรืองรอง
ประเทืองประเทิงอภิรมย์  
๏ กันถอนรอนเสี้ยนแขงคม อาณาเกษตรสม
ฤทธิ์เรียบนิราสราคี  
๏ หนึ่งพระเฉลิมล้ำภูรี ทรงราชสมฤดี
ดำริห์พินิจสาทร  
​๏ ทั่วสกลกิจพระนคร เริ่มราชอนุสร
บไว้บวางหฤทัย  
๏ แต่โดยลำพังภูวนัย ทรงกิจวินิจฉัย
พิพิธพิจิตรอเนกนันต์  
๏ เกรงพร้อยพร่องเที่ยงทางธรรม์ จึงทรงเลือกสรรค์
ซึ่งพระวงศาข้าธุลี  
๏ ผดุงเผดิมประดิษฐราชมนตรี ก่อเกื้อสมัคคี
ในราชกิจวินิจฉัย  
๏ องคมนตรีผู้ตราไตร ราชการส่วนใน
พระองค์ดำรงพสุธา  
๏ รัฐมนตรีตรึกปรึกษา ราชกฤติกา
กำหนดแลบทอัยการ  
๏ โดยทางยุติธรรม์บรรหาร ชอบราชกิจการ
บำรุงผดุงผไทไทย  
๏ ขจัดโทษมลทินทรภัย เกื้อกูลกอบใน
ประโยชน์อเนกเนืองนนต์  
๏ หนึ่งพระญาณพระยิ่งยล สิ่งสิริพัฒผล
จะดลประดิษฐโดยใด  
๏ ควรถอนผ่อนตัดรอนกษัย ควรเพิ่มเติมไพ
บูลย์เบิกสรบงพิจารณ์  
​๏ เช่นอย่างดำแหน่งอัครฐาน นายกราชการ
เสนาบดีฐานันดร์  
๏ เบาบางบุรพแบบบรรพ์ เพียงสะพงศ์ประพันธ์
บเพียงบพอกิจการ  
๏ พระจึงรังสิตประดิษฐาน เพิ่มตำแหน่งงาร
เสนาบดีธำรง  
๏ อิกหลายกระทรวงโดยจง ล้วนแต่ผู้ทรง
อนันต์อเนกปรีชา  
๏ เฉกสถิตยุติธรรมเสนา บดีสภา
ตำแหน่งคดีพินิจฉัย  
๏ ทรงพระปรีชาเกรียงไกร ทราบบทกฎใน
ยุโรปสยามสากล  
๏ ทรงจัดตัดคดีโดยดล ทวยราษฎร์รมย์กมล
ด้วยเดชพระปรีชาชาญ  
๏ ยากจักหาเทียบเปรียบปาน พระคุณโอฬาร
ในเชิงพระปรีโชบาย  
๏ ประดิษฐอนุสาสน์กฎหมาย สอนลักษณ์บรรยาย
เปิดเผยอำยวนควรยิน  
๏ มานพเนืองแน่นศึกษศิลป์ รู้รอบระบิล
ระบอบพินัยธานี  
​๏ เนืองประโยชน์พูลพิพัฒน์สวัสดี รุ่งเรืองบุรี
ทั่วเทศเกษตรมณฑล  
๏ บั่นทอนร้อนราษฎร์ทรพล ให้เบากมล
เยือกเย็นอิ่มเอมเปรมปรา  
๏ ราชการนคเรศพัฒนา ไป่มีเพลา
จะเสื่อมจะทรามราคี ฯ  
  ๒๘๏ พระเดชพระคุณ
เวสารทอดุลย์ เฟื่องฟ้าธาตรี
ปกป้องนคเรศ เกษตรเกษมศรี
เริศร้างอรี มีสุขสนุกสนาน
  ๏ จัดการป้องกัน
รอบคอบเขตขัณฑ์ เนกนันต์หลายประการ
ทวยแกล้วเกลื่อนรณ พหลเหี้ยมหาญ
ประลองฤทธิราญ เริ่มเร้าไพริน
  ๏ หมู่หนึ่งสามารถ
เข้มแขงองอาจ กาจกล้ากายิน
บทจรพาชี พิรีย์แสงศิลป์
ลัษฎ์ราวุธภินท์ อรินแหลกลาญ
  ๏ รวมกรมหนึ่งกล้า
สมญายุทธนา ธิการกองหาญ
ฝ่ายสถลรณรงค์ หมู่หนึ่งชำนาญ
นาวารำบาญ ในสินธุชล
  ​๏ คือกรมทหารเรือ
สามารถอาจเหลือ ใฝ่เฝือการกล
ฝึกซ้อมเจนจัด สันทัดเพลงรณ
เพียบพรรค์พฤนทพล แกว่นกล้าสาทร
  ๏ อนึ่งป้อมปราการ
รังสรรค์ตระหง่าน เฉกชั้นสิงขร
หมู่แกล้วประจำ สำหรับบั่นบร
ศรเพลิงฤทธิ์ขจร ซับซ้อนเรียงราย
  ๏ อ่าวน้ำลำเวียง
หลั่นหลากมากเคียง เรียงเรียดแหล่หลาย
ละป้อมพันลึก อธึกพันลาย
สมญาตามหมาย ยศเดชเหตุการณ์
  ๏ ป้อมจุลจอมเกล้า
นามนี้เปนเค้า ชี้เช่นเปนประธาน
โดยอรรถชัดตรง พระทรงประดิษฐาน
มิ่งมเหาฬาร เฉลิมเลิศธานี
  ๏ อนึ่งนาวาศึก
เจนจรในทึก ทั่วท้องชลธี
เอกลำนาเวศ สมเญศเรืองศรี
มหาจักรี มหึมฟ่องท้องชล
  ๏ ครบเครื่องยุทธการ
พร้อมหมู่ทวยหาญ เริงร่านฤทธิรณ
พ่างเพียงพลพรรค พระจักรีถกล
แสนเศิกพึงยล แสยงย่อสยดสยอง
  ๏ ยังอื่นอนันต์
สุดจะรำพรรณ พระเดชปกครอง
อาณาฟุ้งเฟื่อง รุ่งเรืองลำยอง
ปัจนึกนึกปอง สนองเดชเสื่อมรณ
  ​๏ หนึ่งพระกรุณา
ในหมู่ประชา ราษฎร์ล้ำอำพน
ครอบเกล้าร่มเย็น ขาดเข็ญพูลผล
ทั่วหล้าสากล กมลเบิกบาน
  ๏ ให้ตั้งกองพล
ตระเวนโดยหน ถนนทุกสถาน
ปกปักรักษา ประชาชื่นบาน
ทรัพย์สินศฤงคาร พ้นพาลโจรเบียน
  ๏ พระเดชพระคุณ
อุปถัมภ์ค้ำจุน ไป่เกี่ยงอาเกียรณ์
ทวยราษฎร์ขาดทุกข์ ผาสุกเสถียร
ทุกคืนวันเวียน ชื่นชมสมภาร ฯ
๑๖๏ พระบาทนฤนาถจอมปราณ ทรงพระปรีชาชาญ
ส่องสอดตลอดกิจบุรี  
๏ ทนุนราถนอมราชธานี เกษมสุขสวัสดี
พูลเพิ่มเจริญเนืองนันต์  
๏ ตั้งแต่พระเสด็จเถลิงถวัลย์ ประมาณกาลอัน
ดับนับสามสิบเศษปี  
๏ เสถียรสถิตในราชจารี ขัตติยประเวณี
บเปลี่ยนบแปลงแปรปรวน  
๏ ตั้งพระราชหฤทัยมูลมวญ ผดุงเกษตรโดยควร
ทศพิธกิจราชจรรยา  
​๏ ยังราชอาณาจักรสยา เมศมิ่งพัฒนา
เจริญทวียิ่งโดยพลัน  
๏ ถึงกระนั้นบรมนาถจอมธรร มิกราชเอกอรรค์
บคืนบคลายอาวรณ์  
๏ ในพระราชดำริห์อนุสร จะทนุพระนคร
จังหวัดรัชสีมะมณฑล  
๏ ทั้งหมู่ไพร่ฟ้าประชาชน ให้เจริญเพ็ญผล
พิพัฒน์สวัสดิ์เปรมปรา  
๏ จึงเสด็จประพาสนานา ประเทศภารา
ปัจฉิมภาคทิศานต์  
๏ ซึ่งเปนศีวิไลซ์โอฬาร ในกิจการงาร
พิทักษ์ทนุธานี  
๏ ทรงนิราสจากราชอิศรี ยรัชเกษมศรี
ประเทาประเทืองสำราญ  
๏ ละราชนิเวศน์วังสถาน มวญมาตย์ราชการ
บรมราชพงศพันธุ์  
๏ ดำรงพระวรองค์ทรงธัญ ลักษณ์ประเสริฐสรรพ์
สถิตสถานชลธี  
๏ ฝ่าคลื่นฝืนลมมากมี ภัยอเนกพันทวี
ทุกข์ทนพ้นที่ทรมาน  
​๏ ลงชลขึ้นสถลกันดาร ควรคิดสงสาร
พระบาทนฤนาถนาถา  
๏ นับกาลนานล่วงเพลา แต่บุราณอยุชฌิยา
สถิตเสถียรธานินทร์  
๏ จนลุกรุงรัตนโกสินทร์ อยุธยบุรินทร์
เจริญธำรงมณฑล  
๏ ห้าร้อยห้าสิบปีถกล ในปรัตยุบันดล
บัดนี้ก็มีประมาณ  
๏ แม้จะนับขัตติยราชภูมิบาล ทรงราชศฤงคาร
สืบรัชแลขัตติยาพงศ์  
๏ ก็สามสิบเก้าพระองค์ ครองพิภพธำรง
อาณาเกษตรไพศาล  
๏ ไป่มีขัตติเยศภูดาธาร องค์หนึ่งใดดาล
เสร็จจะละราชไอศวรรย์  
๏ เสด็จแดนชลมารคเนื่องอรร ณเวศระหว่างกัน
ดารร้ายพิลึกราวี  
๏ ประพาสทวีปอัสดงค์ศรี ยุโรปธานี
ประดุจพระเดชนฤบาล  
๏ อำนาจพระกรุณาสาธารณ์ ทั่วธาษภูดาล
มาดลพระราชหฤทัย  
​๏ จำเสด็จประพาสแรมไกล เสวยทุกข์ฝ่าภัย
ทรมานพระองค์อดิศร  
๏ ควรคิดพระคุณบวร ปกหล้าประชากร
ทั่วผู้จึ่งได้ดลเกษม ฯ  

กาพย์ห่อโคลง

๏ อ้าพระคุณุตม์พ้น พรรณา
หนักกว่าหนักเหลือตรา เกลี่ยเกล้า
อำนาจพระมหา กรุญภาพ ยิ่งแฮ
ปองโปรดประโยชน์เช้า ค่ำคุ้มภูมิสยาม ฯ
๏ อ้าพระคุณะหลาย ธขวนขวายพยายาม
กอบโกยประโยชน์ความ เจริญกรุงผดุงชน ฯ
๏ อ้าพระกรุญภาพเพี้ยง พิชิต มารฤๅ
เสียอัคเรศเอารสอิศร์ ราชเรื้อง
เสด็จสู่ภิเนษกรมกิจ เสร็จโพธิ ญาณเฮย
พระพิริยโปรดสัตว์เปลื้อง ปลดพ้นสงสาร ฯ
๏ อ้าพระกรุณอาจ มละราชสำราญ
เสด็จโดยทุรัสถ์สถาน กษณนี้ก็ดุจเดียว ฯ
​๏ อ้าพระสู้ฝ่าห้วง มหาชลา ลัยเฮย
ประพาสถิ่นทุราทวา ยุโรปโพ้น
เพื่อแสวงประเสริฐสา รประสิทธิ์ เสียมแล
ขนบศิวิไลซ์โน้น สู่ข้าประชากร ฯ
๏ อ้าพระธฝ่าห้อง มหาท้องชโลธร
โดยพระอนุสร คำนึงหล้าสถาผล ฯ
๏ อ้าพระสละราชลา สำราญ
มไหศุรยสถาน สถิตเที้ยน
คณานาฏราชบริพาร ขัตติย พงศ์เฮย
มวญมาตย์ราษฎรเพี้ยน แผกหน้าคณาดูร ฯ
๏ อ้าพระสละรัช จักรพรรดิไอศูรย์
เสด็จเดียวธอาดูร ทุรัสถ์นิราสกันดาร ฯ
๏ อ้าพระแต่ป่างไท้ ฤๅเคย
ละมไหศูรยเสวย เทวษว้า
ละสุขละสิ่งเสบย เคยชื่น ภิรมย์ฤๅ
โดยแต่เดียวเจ้าหล้า อนาถเอ้ระเหหน ฯ
๏ อ้าพระแต่ปางก่อน ธบห่อนจะจรดล
สละราชภิรมย์กมล ที่เคยชื่นธหื่นหรรษ์ ฯ
​๏ อ้าพระเพราะห่วงข้า ประชาชี
จะเปลี่ยวอุระทวี เทวษว้าง
บมีราชธิปตี ปกเกศ
ระงับทุกข์ราษฎร์ร้าง สุขด้าวหนาวแดน ฯ
๏ อ้าพระกมลมี พระปรานีบขาดแคลน
อาลัยนิกรแสน สู้ละส่วนพระสำราญ ฯ
๏ อ้าพระกษณนั้นก็ จำเปน
เวนเศวตรัตนราเชนทร์ ภิเษกไท้
สมเด็จบรมนเรนทร์ ราชิ นีเฮย
สำเร็จราชกิจไว้ ปกหล้าฉลององค์ ฯ
๏ อ้าพระกษณนั้น ธมอบรัชภิฉัตรระหง
นาถราชินีดำรง ถวัลยราชฉลองเฉลิม ฯ
๑๑๏ พระกรุญธไป่วาย วิตกหมายประสงค์การ
ก่อโกยประโยชน์สาร สุขเพิ่มสยามา
๏ จำยาตรนิราสแรม นุประเทศยุโรปคลา
ละราชถวัลยา จรข้ามชโลธร
๏ ละทั้งบรมรา ชินีนาถองค์อร
พนักงารบำเรอวร บทรัชโดยดล
๏ แต่ปางพระจอมราช เสด็จยาตรทุกแห่งหน
เสนางคนองนนต์ พิทักษ์ราชอาจิณ
​๏ พนี้ประเวศไกล วิเวกในชลาสินธุ์
แม้บรมราชินย์ เสด็จด้วยจะยินยล
๏ ได้ทอดทฤษฎี สถิตที่ทุกแห่งหน
จักเบาพระทุกข์ทน มนะราชกำศรวญ
๏ อ้าไท้บรมนาถ ชนราษฎร์ก็รัญจวน
ข้าบาททั้งปวงหวล มนะเคร่านุข่าวจร
๏ จอมจักรเสด็จนาน ณชลธารสถาพร
กษัตริย์ทุกพระนคร ธสนิธจริตสมาน
๏ เพราะเดชพระไมตรี กรเกื้อประกอบการ
ทรงคุณพิศาลสาร ระบิลทั่วธราดล
๏ พระหวังพระทัยปวง ทรนุกประชาชน
ตลอดรัฐมณฑล จิรสุขสวัสดี
๏ พิโยคพยายาม ทรมานพระอินทรีย์
หวังเกื้อประชาชี มุขมาตย์แลราชพงศ์
๏ สมเสร็จประโยชน์ชอบ นุระบอบธจำนง
สมราชฤทัยประสงค์ ประสิทธิ์ด้วยพระปรีชา ฯ

กาพย์ห่อโคลง

๏ ปางพระอัคเรศเจ้า จอมกษัต รีย์ฤๅ
เถลิงเศวตราชาฉัตร ต่างเที้ยน
สมเด็จบรมขัตติ ยราช สวามิศร์แฮ
ทรงทศพิธฤๅเพี้ยน พฤติเผ้าจักรี ฯ
​๏ ปางพระอัคเรศเจ้า จอมภพเผ้าธราชินี
ทรงพระกตเวที สนองราชภรรดา ฯ
๏ โดยพระปรมาภิธยอ้าง โองการ
รับพระราชบรรหาร เสร็จแส้
สิ่งใดซึ่งพระราชทาน วโรวาท ไว้นอ
ธห่อนแลมิดหมิ่นแม้ มาตรน้อยไป่มี ฯ
๏ โดยพระกตัญญู ต่อพระภูธเรษตรี
คลองสัตย์สวัสดิ์ศรี นุวัตโดยพระบัณฑูร ฯ
๏ เย็นอกสมณทั้ง พราหมณา จารย์เอย
ทั่วประยุรพงศา ธิราชเจ้า
มวญมาตย์ราษฎร์ประชา ชมชื่น
โอนศิโรศิรเกล้า มโนชน้อมดุษฎี ฯ
๏ เย็นพระบารเมศ วรเดชธราชินี
ปกครองประชาชี ชนรักตลอดแดน ฯ
๏ พระเกียรติปรากฎก้อง กฤษดา การเฮย
ทั่วทิศทั่วเทศา สุดด้าว
ผู้ครองรัฐเสมา เมืองมิ่ง มิตรฤๅ
ส่งสิ่งบรรณาน้าว มนัสด้วยปรีดี ฯ
๏ พระเกียรติขจายจร พระบวรเดชทวี
ตลอดสกลโลกีย์ ก็ระเลื่องระฦๅชา ฯ
​๑๒๏ กษณนั้นพระเสด็จประพาส นิราสร้างมไหศูรย์
พระราชินีธอาดูร กำสรดโศกวิโยคทรง
๏ กระนั้นยังพยายาม ฤหน่ายความจำนงจง
อุส่าห์ฝืนฤทัยดำรง บำรุงราชธานินทร์
๏ มนะขัตติยราชกษัตริย์ ฤดีดาลฤวายถวิล
พิจารณ์กิจพระบูรินทร์ นิรปราศภยันตราย
๏ พระปรารภกุมารี บมีที่จะพึ่งหมาย
เทวษทรงดำารงกาย จะเลี้ยงชีพชนมาน
๏ ธทรงมหาพระการุญ จะก่อกุลประกอบการ
ประโยชน์คุณวิบุลย์สาร ประสิทธิ์สอนศิลปาเกียรณ์
๏ พระโปรดเอื้อนพระเสาวนี ประทานที่สถิตเสถียร
ธนารักษ์สำนักเรียน วิชาหญิงทุกสิ่งประมาณ
๏ พระเมตตากุมาเรศ วิเศษธรรมสาธารณ์
พระคุณเลิศประเสริฐญาณ ประสาทล้ำพระบำรุง
๏ หนี้ตราบพหน้านับ ลำดับความเจริญจรุง
ขจัดมันทการกรุง อยุธเยศก็ยิ่งปาง
๏ พระบารเมศบรมรา ชินีนาถจอมสุรางค์
เผยอเกียรติธิราชพลาง พิภพลั่นนบรรลือ
๏ พระเดชองค์พระสูริโย ทัยอัคเรศธิราชฤๅ
จะปานบวรเกียรติคือ บรมไท้ธราชินี ฯ

​กาพย์ห่อโคลง

๏ ปางนี้พระภุชเผ้า จักรี พงศ์เฮย
เสด็จนิวัตพระนครศรี อยุธย์แล้ว
เชิญพระเสวยสวัสดิ์ปรี ดาภิ รมย์เฮย
สมเด็จพระนุชแผ้ว พิภพล้ำเลอสรรค์ ฯ
๏ ปางนี้พระจักรภุช ธคืนอยุธเยศพลัน
เชิญเสวยมไหศวรรย์ พระนุชเจ้าผดุงสนอง ฯ
๏ เชิญพระดำรงรัตนไร้ อรินโรม รอญเทอญ
เชิญพระเกษมสุขโสม มนัสแผ้ว
เชิญพระธบรรโลม เลี้ยงโลก เย็นแฮ
เชิญพระผดุงสาสน์แพร้ว แพร่หล้ากว่าปาง ฯ
๏ เชิญพระเสวยสวัสดิ์ ดำรงรัชสวรรยางค์
บำรุงโลกเจริญพาง จักพรรดิไอศูรย์ ฯ
๏ เชิญพระถนอมนาถไท้ ธราชินย์
จอมสุรางคนารินทร์ เลิศล้วน
พระวงศาอย่าราคิน แคลนราช ภิรมย์เลย
มวญมาตย์ราษฎรถ้วน ทั่วแคว้นแดนเกษม ฯ
๏ เชิญพระถนอมนาถ ราชินีราชกมลเปรม
ข้าบาทธุลีเกษม สุขยิ่งพิศาลสาร์ ฯ
​๑๑๏ ปางนี้บรมบาท สุขราชภิรมยา
เสร็จกิจครรไลคลา จรกลับอมรเมือง
๏ พร้อมราษฎร์แลมาตยา พระวงศาคณาเนือง
บรรจงประเจิดเทือง ธวชัคคยานันต์
๏ ครื้นสัททดนตรี เสนาะนี่คฤครึกครัน
ถวายไชยผไทถวัล ยเฉลิมฉลององค์
๏ โดยความนุบรรเทิง แลเถกิงพระเกียรติจง
รักต่อพระผู้ทรง ธรณิศมหิศรา
๏ แสดงจิตตภักดี มนะปีติหรรษา
ถ้วนทั่วพระอาณา ก็ระรื่นระเริงรมย์
๏ เษกซ้องถวายไชย สวัสดิไทภิสิตสม
ฤทธิ์โดยพระบรม มนะราชขยาดเข็ญ ฯ
๏ ขอองค์อมรแมน พิทักษ์แดนสยามเย็น
ปานทิพวสันต์กระเซ็น ชละโชลมพุธารา
๏ เสื้อเมืองและทรงเมือง สุระเรืองพระเดชา
ทวยเทพยรักษา วรเศวตฉัตรชัย
๏ เชิญช่วยอำนวยพร พระบวรรำไพ
แด่องค์บรมไท จุลจอมมกุฎสยาม
๏ ให้ทรงเสวยสวัส ดิขจัดภยันต์ทราม
เกษมสุขพิศาลตาม บรมราชจักรีวงศ์ ฯ

​กาพย์ห่อโคลง

๏ อ้าทวยเทวราชเรื้อง สุรา ฤทธิเฮย
ทรงมเหศรศักดา นุภาพล้ำ
ซึ่งสิงสถิตสยามา ณาจักร นี้แฮ
เชิญภิบาลสยามค้ำ คู่ฟ้าดินคง ฯ
๏ อ้าไทเทวฤทธิ์ สิงสถิตสยามจง
เชิญพิทักษ์ราชดำรง รัชยิ่งและยืนนาน ฯ
๏ อ้าองค์อุมาแม่เจ้า จอมสุรางค์ ศุลีเฮย
เชิญบริรักษ์พระนาง อยุธย์ผู้
ครองราชปราศภยันต์พาง พิภพล่ม แล้วฤๅ
โทธิราชอย่ารู้ นิราสร้างกมลปรีดิ์ ฯ
๏ อ้าอุมาอัจฉเรศ ธชาเยศพระตรีศุลี
เชิญผดุงพระวรศรี อุภัยราชเสวยรมย์ ฯ
๏ อ้าพระลักษมีภริยท้าว สังกร
เชิญช่วยถนอมพระบวร บาทเจ้า
สมเด็จอัครราชบงอร อยุธเยศ ด้วยรา
ให้พระเสวยสวัสดิเร้า สิ่งร้อนรอญกษัย ฯ
๏ อ้าพระลักษมี มหิษีสุราลัย
เชิญช่วยถนอมไท วิสุทธิราชกษัตรีย์ ฯ
​๏ อ้าอมรแม่แม้ เมขลา
เชิญหลีกอสูรมา อยู่เฝ้า
สมเด็จบรมรา ชินีนาถ เทอญแม่
ถนอมพระองค์ปกเกล้า หมู่ข้าประชากร ฯ
๏ อ้าพระอมรองค์ อนงค์เมขลอับสร
เชิญละอสูรจร พิทักษ์บาทราชินย์ ฯ
๏ อ้าพิฆเนศหน่อท้าว พฤษภไกร ลาสเอย
เชิญเสด็จเทพครรไล ยุโรปแล้
บริรักษ์ราชดนัย สยามมกุฏ เทอญนา
ให้พระเสวยสวัสดิ์แม้ พิทยล้ำคืนเวียง ฯ
๏ อ้าพิฆเนศปิโยรส สวยมภูวยศฦๅเสียง
เชิญช่วยประคองเคียง พระยุวราชเกษมเอย ฯ

โคลงกะทู้

๏ แต่ง พระเกิยรติสองราชไว้ หวังเฉลิม
ฉันท จิตต์ประดิษฐเติม สติผู้
รำ ลึกพระคุณเสริม สวามิภักดิ์ เทอญพ่อ
พรรณ สุขพลฤๅรู้ นิราสร้างห่างสกนธ์ ฯ
​๏ พระ กรุณเฉกฉัตรกั้น เกศา เสียมแล
เดช พระบารมีมา ร่มเกล้า
พระ ประยุรมุขมาตยา ทวยราษฎร์ ทั่วเฮย
คุณ พระจอมภพเผ้า หนักล้ำเหลือประมาณ ฯ
๏ ไว้ นักงารแด่ไท้ ธำรง สยามฤๅ
เปน หลักจรรโลงสรบง บ่งเศร้า
ที่ พำนักแก่ผู้ทรง สุจริต นาพ่อ
ระลึก พระคุณค่ำเช้า ชั่วร้ายไป่มี ฯ
๏ ใน ราชทัณฑ์บัดต้อง บางชน ฤๅเวย
การ สุจริตละดล ทุแท้
เสด็จ ดำรงรัชวิมล ธรรมทศ พิธนา
กลับ โทษโปรดดีแม้ มาตรน้อยฤๅมี ฯ
๏ จาก สิริรัชนี้เพื่อ อันใด เล่าเอย
ประ โยชน์พระประสงค์ใน กิจเกื้อ
เทศ ชาติสาสนพึงไพ บูลยยิ่ง บรรพแล
ยุโรป บุรพกษัตริย์เมื้อ แต่กี้มีฤๅ ฯ
๏ จบ สรรเสริญคุณุตม์เจ้า จอมสกล
บ เช่นนักนิพนธ์ เพราะไซ้
ริ ฉลองพระบาทยุคล โดยภัก ดีแฮ
บูรณ์ พระเดชพระคุณไว้ สืบหล้าสถาพร ฯ

----------------------------

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ