คำนำ

พระอนุการบรรณกิจ (อินทร์ สุนทรครุฑ) จะทำการปลงศพสนองคุณนางสุนทรรจนา (พลับ สุนทรครุฑ) ผู้มารดา ใคร่จะพิมพ์หนังสือเปนของถวายแลจ่ายแจกเนื่องในการกุศลทักษิณานุปทานสักเรื่องหนึ่ง ได้แจ้งความมายังหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนคร ขอให้กรรมการเลือกเรื่องหนังสือให้ ข้าพเจ้าจึงเลือกเรื่องพระเขี้ยวแก้วที่เมืองลังกาให้พิมพ์ในสมุดเล่มนี้

เรื่องพระเขี้ยวแก้วนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อปีระกา พ.ศ. ๒๔๔๐ ครั้งเสด็จเมืองลังกา เมื่อเสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก แล้วพระราชทานมาลงหนังสือพิมพ์วชิรญาณ ทรงแสดงเรื่องราวพระเขี้ยวแก้วแลเรื่องพระสงฆ์เมืองลังการที่ได้ไปทรงทราบในคราวนั้น โดยถ้วนถี่พิสดาร ยังไม่มีใครได้พรรณามาแต่ก่อน ๆ เปนหนังสือให้ความรู้ในทางโบราณคดีแลวรรณคดีอย่างพิเศษ หอพระสมุดฯ /*-2ได้เคยรวมพิมพ์ไว้ในเรื่องเที่ยวที่ต่าง ๆ ครั้งหนึ่งแล้ว แต่ยังไม่แพร่หลาย เห็นควรแยกพิมพ์ฉเพาะเรื่องให้ได้อ่านกันแพร่หลายอีกครั้ง ๑ จึงอนุญาตให้พิมพ์ในสมุดเล่มนี้

อนึ่งในการพิมพ์หนังสือเรื่องนี้ เจ้าภาพได้จดประวัติสังเขปของผู้มรณะส่งมาขอให้พิมพ์ไว้เปนที่ระลึก จึงได้พิมพ์ไว้ต่อท้ายคำนำนี้

ข้าพเจ้าขออนุโมทนากุศลราศีทักษิณานุปทาน ซึ่งพระอนุการบรรณกิจได้บำเพ็ญมาเปนมาตุปัฏฐานธรรมด้วยความกตัญญูกตเวที แลที่ได้พิมพ์หนังสือเรื่องนี้ให้แพร่หลาย.

สภานายก

หอพระสมุดวชิรญาณ

วันที่ ๑๙ พฤษภาคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๙