๏ อักษรสูงมีสิบเอ็จไม่เสรจสรรพ ไม่พอกับคำไทยที่ใช้สอย ต้องคิดจัดสูงนำต่ำให้พลอย มีเสียงคล้อยเคลื่อนสูงจูงขึ้นมา จึ่งตั้งแบบวาหนิติ์คิดไว้สอน พวกเด็กอ่อนเยาว์ไวยได้ศึกษา จัดอักษรสูงนำเปนตำรา เรียงกันมาแต่ขอจนหอพลัน ทั้งสิบเอ็ดเสร็จถ้วนจำนวนสูง สำหรับจูงเสียงต่ำให้นำหัน ขึ้นเสมอตัวนำเปนสำคัญ แจกเล่าผันเช่นอักษรสูงสำเนียง แต่ ก กา ถึงเกยเฉลยไข ผันก็ได้ชัดๆไม่ขัดเสียง แต่ตัวที่ควรนำจะนับเรียง ท่านใช้เพียงเจ็ดตัวอย่ามัวคิด คือตัวงอกับนอมอยอรอ อีกลอวอพอครบจบลิกขิต หมั่นอ่านเล่าอย่าละเลิงในเชิงชิด ให้เจนจิตร์จองจำให้ชำนาญ หนึ่งต้องรู้แยบคายอุบายบท พึงกำหนดเลศไนยที่ไขขาน , สูงสิบเอ็ดนำถ้วนก็ควรการ แต่พิจารณ์ดูก็แปลกแยกกันมี อ้กษรสิบตั้งต้นจนตัวสอ ออกเสียงส่อตัวนำคำสมี มิ่งสมรผ่อนเสมอเสนอดี ชนิดนี้ตัวอย่างพออ้างอิง อันตัวหอเปนแต่นำต่ำให้สูง ใช้ชักจูงดุจคำว่าผู้หญิง แลข่อยหยองนึกแหยงแหนงประวิง สำเนียงทิ้งตัวน่าที่มานำ ออกแต่เสียงตัวหลังสิ้นทั้งหมด นี่บอกบทแบบย่อที่ข้อขำ จำพวกศิษย์ศึกษาอุส่าห์จำ เปนเครื่องนำแนะทางสว่างใจ แบบยุบลบทต้นนั้นว่าย่อ คือตัวขอนำงอก็พอได้ แต่กกาจนเกยแจกเรียงไป คิดค้นภาษาไทยไม่ได้ความ ตัวฉอนำตัวงอที่ต่อถัด คิดตรวจจัดคำใช้ไว้ได้สาม คือฉงนแลฉงายฉง้อนงาม ลำดับตามแต่งย่อข้อยุบล ตัวถอนำตัวงอต่อลิกขิต ได้ตรองคิดคำข้อต่อนุสนธิ์ คิดแถงแลไถงถงาดบน กับถงมอย่างยลเปนสี่คำ แม่ตัวผอนำงอได้คำใช้ กำหนดไว้เพียงห้าอุส่าห์สำ เหนียกจงแน่แต่ละบทเร่งจดจำ ที่แจกคำว่าผงะผง้อนงอน อีกผงาดแลผงอบระบอบนี้ กับคำที่ว่าผงมนิยมสอน ตัวฝอนำตัวงอเข้าต่อกลอน อุทาหรณ์เห็นบ่อได้คำใช้เลย สอทั้งสามออกเสียงอย่างเดียวกัน แจกตัวสอเท่านั้นท่านเฉลย ว่าตลอดความขยายพิปรายเปรย ไม่ล่วงเลยลัดบ่อนอักษรเคียง คิดจัดคำใช้ได้ครบห้า คือสง่ากับสงวนสงัดเสียง สงบเงียบเสงี่ยมงามว่าตามเรียง ในแม่ต้นจบเพียงเท่านี้นา ๚ะ ๏ ถึงแม่สองตรองคิดคำประสม นับนิยมอย่างสยามภาษา แจกตัวขอนำนอแต่กกา ตลอดมาจนถึงเกยเฉลยกลอน คือขนนทำขนันขนานหน้า ผลขนุนดกระย้าด่านขนอน พระขนงอางขนางในทางจร รำเขนงกลางนครเช่นตามเคย แขนงไม้บางโขนงพระขนอง ท่านทั้งสองนอนเอกเขนกเฉย บางขนากลายขนกผงกเงย อย่าละเลยสวนสองขนัดเรา หนึ่งกระบวนเนื่องเห็นเปนขนัด อย่าแว้งวัดตีขนัดหางงูเห่า ถ้าแม้นต่ำกว่าขนาดก็ทำเนา คนเก่าๆรู้ขนบครบธรรมเนียม ประทุนเก่าต้องเอาไม้ขนาบ ขนอบไว้จะให้สอบทั้งสี่เหลี่ยม ขนมปังยังมีที่ทำเทียม พระเขนยไครอย่าเลี่ยมขึ้นหนุนลอง ที่ร้านหนึ่งเขาขายขนายช้าง จำพวกช่างพูดแขนะแกะและของ ช่างแขนะลายลวดกวดลายทอง ในแม่สองที่หนึ่งพึงวิจารณ์ ๚ะ หมวดสองที่สองจงตรองคิด ตัวฉอนำนอสนิทได้คำขาน ทำไฉนปี่ไฉนฉนำนาน ฉนวนท่าชลธารที่ท้ายวัง ริมเฉนียนเตียนราบระรุ่มรื่น ประจุพื้นเต็มเตาเผาฉนัง ปลาฉนากน้ำป่วนติดอวนรัง สวนนายสังสองโฉนดโปรดให้งด ทอดโฉนดบาดหมายให้นายส่ง ตัวนายสงต้องคดีมีกำหนด ถ้ามูลนายแก้เกี้ยวทำเลี้ยวลด ต้องด้วยบทปรับไหมให้ใช้ความ ๚ะ ตัวถอนำตัวนอต่อตำหรับ ตามลำดับหมวดสองในแม่สาม กุมาราจงอุส่าห์พยายาม พิเคราะห์ตามบทแบบจึ่งแยบคาย ดินถนำกับอีกคำถนำทึก ใครปลูกพฤกษ์ริมถนนกุศลหลาย ได้ฟังเรื่องรู้ถนัดชัดธิบาย ใครมุ่งหมายเนื้อนิ่มถนิมเมือง หวังถนอมจนต้องตรอมระทมทุกข์ เฝ้าเคล้าคลุกดอกพยอมจนผอมเหลือง ได้สนุกแต่สักหนิดชีวิตร์เปลือง เพราะงามเมืองแรงร้ายระคายคัน ๚ะ ตัวผอนำตัวนอข้อครบสี่ ในวิธีคำใช้ได้จัดสรร คือบวกทาฝาผนังประดังกัน ได้สำคัญแล้วจึงแกะผนึกดู กันได้เปนแผนกเลขผนวก สำหรับบวกตำหรับใหญ่ที่ในตู้ พลิกสมุดสองเผนิกเลิกออกดู คงได้รู้ราวความตามคำภีร์ ป่างกระษัตรสองพระองค์ทรงผนวช ได้ทรงสวดมนต์เพลินเจริญศรี สร้างกุศลต่อเติมเพิ่มทวี ในแม่นี้ห้าคำเช่นร่ำมา ๚ะ ในหมวดสุดตัวสอนำนอเล็ก นักเรียนเด็กดูบทแบบหนะจ๋า กับคำใช้จดจำเปนตำรา จะชักพาให้สว่างกระจ่างใจ แสนเสน่ห์ต้นโสนอิกเสน่า กะเกณฑ์เหล่าช่างสนะสนั่นไหว เสด็จลงสรงสนานสำราญใน ชลาไลยล้วนต้นสนุ่นราย มาประสบสัตวเสี่ยวเสนงแหลม มีผู้แถมทูลสนองพระปองหมาย ทุกวันนี้ค่อยเปนศุขสนุกสะบาย ทั้งสองรายผิดสนัดคัดบาญชี ทั้งสององค์จงรักร่วมสนิท เสียจริตต้องเสนียดเข้าเสียดสี สนับเพลาเพราพรายล้วนลายดี ปางนราธิบดินทร์ปิ่นสนม สั่งทุกกรมปราบสนามออกหลามหลาย สนามเพลาะเจาะช่องไว้มองราย ดาบเหล็กลายเกิดสนิมที่ริมคม อย่าเผยอทูลเสนอสนองถ้อย เสนาะน้อยฤาช่างกลับว่าทับถม คำเสนอลูกขุนบุญนิยม คงได้สมมาข้างเราคอยเบาใจ วาหนิติ์แม่สามสิ้นเท่านี้ จัดวิธีคำอ่านออกขานใข พวกนักเรียนเพียรดูรู้เลศไนย ก็พอได้สืบสาวเปนราวทาง วาหนิติ์แม่สี่มีกำหนด คำใช้จดจำเภาะได้เสาะสาง คนแขมจับเขม่าเราไม่พราง โกฎเขมาเคล้ากับยางกำยานยา สุนักข์ก้มลงขม้ำกินน้ำเข้า ปลาเขมาโกรยนึ่งทอดฉ่า ๆ คนเขมาผิวดำคล้ำกายา ขมิ้นทาเช่นผักปอดตลอดตัว เมืองเขมรก็ต้องเกณฑ์เข้าสมทบ เขม่นตาน่าสยบสยองหัว มุ่งเขม้นเหนขมวนก็ควรกลัว มักเมามัวว่าขมังธะนูดี ดูเหนหน้าขมึงทึงเคร่งเขม็ง แถบสำเพ็งควันโขมงโรงกงสี ช่วยกันเก็บหัวขมองกองอัคคี ได้เผาจี่เสียให้สิ้นที่กลิ่นอาย พวกชาวสวนชวนกันไปจับกบ พอค่ำพลบขมุกขมัวก็วัวหาย นุ่งผ้าขมุดขมิดไม่คิดอาย ผู้ดีกลายกลับเขม็ดเอาเด็ดดวง เมื่อแลไปเห็นไฟออกช่วงโชติ ผีโขมดหลอกหลอนที่ทุ่งหลวง ขมวดหญ้าบอกสำคัญต้นจันท์จวง มันหลอกลวงบีบขมับจนยับเยิน ต้องขมิบหายใจขมุบๆ เต็มเขมีอบเกือบจะยุบเมื่อฉุกเฉิน ว่ารับไส่กลางขม่อมดูถ่อมเกิน แขม่วท้องร้องว่าเมินมึงอย่าดู จงตระเตรียมตรวจไพร่ไว้จงทั่ว จะยกแต่ขมุกขมัวเมื่อเช้าตรู่ ที่รวบว่าฉมวยฉมำนี่คำครู ท่านตาอู่ทำฉมวกฉมังดี เถมินไพรไล่มฤคไปฦกซึ้ง ขมึงทึงบอกกระบวนว่าถ้วนถี่ ตัว ผ ฝ นำมอนั้นไม่มี สำเนียงที่จะมาใช้คำไทยเรา แต่ตัวสอนำมอนั้นมีมาก จัดวิภาคคำธิบายให้คลายเขลา ใบสมีต้นแสมแลดูเปลา ท่านขรัวเหมาเปนสมุห์แกดุจริง อย่าโกรธมุเลยสมุห์บาญชีศุข อย่าเปนทุกข์เลยหนะนายรายผู้หญิง ตามไสมยนัดว่าอย่าประกิง ค่อยนิ่ง ๆ สบไสมยคงได้การ สมนจากหลบหลังคาหาไว้พร้อม เสียงเขาล้อมเนื้อสมันสนั่นขาน ที่คนรักก็ต้องชักสมานนาน ยาสมานมักเปนยาสมุนไพร ลูกสมุนตามกรูเจียวครูเถ้า เสมียนเราสู้ไหนก็สู้ได้ มิ่งสมรฤๅมารอนเสน่ห์ใน ที่สมรภูมิไชยดูใหญ่ยง เสือสมิงยังประวิงเยื่อสมอง เลขสมัคสองกองสั่งให้ส่ง สมุกไบลานลายขยายตรง ว่าให้คงบทสมาศนักปราชชม สมุดขาวสมุดดำทำจงครบ เสียงเรือรบเพียงสมุททะเลล่ม เปลือกเสม็ดทำไต้ใช้ระบม คนนิยมเรียกว่าไต้เสม็ดมูล เกาะสมุยได้เสมอผลสมอ สบสมัยใยมารอให้เรื่องสูญ วาหนิติ์แม่สามความนุกูล สิ้นเค้ามูลจบหมดบทระบิล อักษรสูงนำยอข้อที่สี่ จัดวิธีคำใช้ไว้ได้สิ้น เห็นเขานึ่งสังขยาดูน่ากิน สังขยานับไม่สิ้นไม่สุดลง ยุงมันขบตบยุงบีบขยี้ วานรหนีขึ้นภูเขาเขย่าส่ง แบ่งขยำแต่น้อยค่อยปะจง เสือขย้ำกลางดงจนดิ้นตาย จงเร่งไปหากราดกวาดขยะ เรือปะทะทวนขยนบ่นใจหาย คนขยันทำงานการไม่วาย คิดขยั้นอยู่แต่นายจะล่วงเกิน ขย้อนไส้ใยจึ่งทำขยักขย่อน เขยื้อนถอนถูกนายผันฟันเขยิน บุกป่าพงต้องขย่งเขย่งเดิน ที่หมายเกินปีนแขย่งจนแข้งโกง ปลาแขยงหมู่นี้ก็มีรส เจ้าพวกนี้คี่ปดทั้งโขยง ขาเขยกหยอกผู้หญิงวิ่งโทงๆ ตาปานโป้งแก่ทำโอกโขยกจริง กินมังคุดเลดมันลื่นกลื่นขยอก กระเทียมปอกขยุกขยิกตำพริกขิง ขยดถอยค่อยขยัดไว้ค้อนติง เราไม่ทิ้งอย่าขยาดชาตินักเลง เชิญขยับเข้ามานั่งบนหนังเสือ ขยาบเรือยับระยำทำคุมเหง ขยิบตาบอกใบ้มิให้เกรง มันเขยิบออกไปเองจะว่าใคร ขยุบๆไล่ตะครุบอะไรหวา อัญขยมนั้นภาษาเขมรไข แปลว่าข้าพระพุทธเจ้าจงเข้าใจ ทำขยิ่มกริ่มอะไรก็ไม่รู้ อัญขยุมเช่นกันกับอัญขยม นั่งปอกซ่มกินขยุยเจียวนายจู๋ แก้ขยายเถิดหนะนายท่านจะดู ที่ริมคูเห็นเขยอะขยะชุม ตัวผอนำตัวยอก็พอคิด คำชนิดบินผยองเผยิบกลุ้ม หยิ่งเผยอเออจึ่งเข้าละเล้าลุม คำใช้ชุมที่ในแม่สอนำยอ คือหญิงแพสยาแลเพสยัน ดรกันด้วยสยุ่นทำลายกล้อ เห็นเกลื่อนกลบสยบสยอนทำอ่อนฃอ แสยงย่อยอบสยองโลมาชัน เห็นปลูกแปลกต้นแสยกสยองสยด ทอระหดหากสยบกระทบถัน พระบุราณก็สยบแต่ป่างบรรพ์ อภิวันท์พระสยมภูวญาณ กรุงสยามมิได้คร้ามขยาดศึก ล้วนเห้าฮึกแลดูหมู่ทหาร จัดครบเครื่องสยุมภรเหมือนก่อนกาล สยายผมก้มกรานสยิ้วภักตร ที่น่าบันปั้นรูปเปนรากโษษ แสยะโอฐแลพิฤกดูกึกกัก นี่คำเทียบเรียบรายดังลายลักษณ์ ในแม่นี้มีประจักษ์จัดตามแนว ลำดับนี้จะได้ว่าแม่ห้าถัด จะแจงจัดคำเทียบระเบียบแถว ไว้สำหรับเด็กดูพอรู้แกว เหมือนแนะแนวนำขยายพอหายมัว สูงสิบเอ็จนำรอมีคำใช้ คืออะไรเสียงขรมเจียวท่านขรัว ได้กินหญ้าฝรั่นอย่าพรั่นกลัว ของฝรั่งยังชั่วพอต่อเติม สราพกล้วนได้ยกวิมุตติวัตร ศรีสวัสดิ์โลกีที่เฉลิม ขุดบ่อสระเหะหะดูเหิมเกริม กลับมาเพิ่มโศรกเศร้าให้เหงาทรวง สระนี้ว่าเสียงสำเนียงเสนาะ สิ้นพระเคราะห์สระสรงแล้วบวงสรวง สรุสระสิ้นเสร็จเห็นเด็ดดวง ท่านทั้งปวงเชิญอยู่สราญรมย์ คำกำสรวญสรเสริญจุฬาลักษณ์ เพราะเริ่มรักแล้วมาเริดภิรมย์สม เสด็จลงทรงชลทั้งเชยลม ที่เกรียมกรมสระสร่างบางบันเทา เยนชื่นรื่นฤไทย์ก็ใสสร่าง ใครก่อสร้างพระอารามตามภูเขา ดูดังแสร้งแกล้งทำภูมลำเนา ช่างเพริศเพราคือสรวงสวรรค์เวียง นางกระษัตรมัทรีสุดวิโยค กรรแสงโศรกเรียกบุตรจนสุดเสียง วางแสรกคานหาบคงราบเรียง สิ้นสำเนียงสรากหน้าภักตราตรอม แสนสงสารสองกระษัตรทรงกำสรด สุดรันทดหฤทัยจนไผ่ผอม งามประเสริฐเลิศมนุษย์เปนสุดจอม จะถนอมงามสรับไว้กับทรวง กับคำหนึ่งท่านว่าแกล้งแสร้งสรวบ สรูบรวบเสร็จสารขนานหลวง สรวมพรให้สำเร็จจนเด็ดดวง มีคนลวงเก็บสร่ายมาขายเรา วาหนิติ์คิดบรรจบครบที่ห้า จงอุส่าห์หมั่นดูทั้งหมั่นเล่า ให้เร่งเรียนเพียรจำในสำเนา อย่าดูเบาหมั่นนึกหมั่นตรึกตรอง วาหนิติ์ที่หกยกคำใช้ กูลขลาอาไลยโคทั้งสอง เครื่องแต่งช้างน่าดูมีขลู่ทอง บ้านนายกองกอขลู่ดูออกครึ้ม ที่โฉดเขลาเมามัวคนหัวเห ทำโขลเขลจ่าโขลนเสียงกระหึม พิธีเบิกโขลนทวารอ่านมนต์พึม ตาสีซึมมนต์ขลังจึ่งคลั่งไป ป่าไม้โขลงช้างโขลงโยงกันบุก ทำงานขลุกขลุ่ยวุ่นวายไฉน จับสั่นดังขลุกๆอยู่ข้างใน โขลกอะไรกึงกังดังสะเทือน อ้ายคนนี้ขี้ขลาดไม่อาจหาญ หมึกประสารดำขลับขยับเหมือน ลูกช้างเถื่อนจับได้จะไปดู เห็นเขาเล็กตีเล่นเช่นลูกขลุบ เขามิยุบยับเปล่าฤาเจ้าหนู ปั้นเบ้าขลุบดินตำทำให้ฟู ไม่ทันรู้ตีขลุมกันรุ่มไป เออนี่แน่นายปานหลานนายสา เขาเย็บเครื่องขลุมม้าเอามาให้ ดีแต่นอนเป่าขลุ่ยตุ๋ยตุ่ยไป ถึงอยู่ไกลบ้านขล้อก็พอตาม คนอะไรใช้พูดแต่ขล้อยๆ ลายฉลุมิใช่น้อยถึงร้อยสาม เจ้าก็เกิดปีฉลูพอรู้ความ อย่าลวนลามโฉมเฉลายังเยาว์ไวย พวกชาวบ้านบางโฉลงโยงกันเล่น ไม่เคยเห็นการฉลองอารามใหญ่ ช่วยกันมุงด้านเฉลียงเคียงกันไป จับฉลากถูกอะไรไม่ไว้วาง ไม้ฉลีกปลีกต้นคนฉลาด พอยิงปราดนกบินแฉลบขวาง ปลาฉลามว่ายสวนติดอวนกาง ฉุดขึ้นวางไว้บนเรือฉลอมพลัน วัดเฉลิมสร้างเพิ่มพระเกียรติยศ เฉลยไขให้งดพออดกลั้น ที่ตอหลักปักเฉลวบอกสำคัญ เฉลี่ยกันไปจงทั่วทุกตัวคน ถ้าแม้นไม่มีทุกข์ฉลุกฉลวย แฉละกล้วยเอาไปขายแก่นายสน ได้ทำผิดคิดเฉลียวเสียวกระมล ทั้งสามคนวิ่งถลาออกร่ารำ เที่ยวรอนรับร่อนเร่เถลไถล ปะโจรไล่วิ่งหนีถลีถลำ ตาถลนวิ่งถลันไม่ทันคลำ ถลุนป่านวานอย่าทำให้คลายเกลียว ทัพพม่ามาตั้งเมืองถลาง ท่านจางวางตาถลึงขึ้งโกรธเกรี้ยว ถลุงแร่แปรธาตุ์ฃาดทุนเทียว ใครกรูเกรียวเชิญแถลงให้แจ้งจริง มาให้ทันในวันเถลิงศก หนังถลกทำถลากไถลวิ่ง หนังถลอกบอกยาอย่าประวิง นั่งนิ่ง ๆ อย่าเถลือกถลนลน เชิญไปหาตาชมผมเถลิก นกเอิกเกริกบินแถลบไปกลางหน ที่กลางทึกฦกถลมกลมเปนวน เสียงรี้พลเพียงแผ่นดินถล่มทลาย รักษาสารกรมธรรมเปนหลักทรัพย์ อย่าให้ยับย่อยยุบบุบถลาย ดอกมะลิพึ่งจะผลิออกราย ๆ เสียงดังผลุพลุกระจายกระจ่างดวง เห็นฝูงลิงวิ่งไพล่ไปตามผลู ข้าดูๆเผลไพล่เอาใหญ่หลวง มานั่งกริ่มยิ้มเผล่ถูกเล่ห์ลวง ตาหมอยวงยาแก้บาดแผลดี ลงในน้ำดำมุดแล้วผุดโผล่ เงื้ออีโต้ไล่ฉะแล้วผละหนี พลมารผลาญลิงเปนสิงคลี วานรหนีวิ่งผลุนมุ่นตะรัง เสียทีราเสียท่ารบหลบไปสิ้น เสียงปัดริ้นปัดยุงดังผลุงผลัง ฉนำนี้เผลียงแล้งแห้งออกกรัง นี่ตาสังผลักใสทำไมเรา จริงหนะนายอ้ายโผลกทำโหยกเหยก ขากะเผลกขันสู้ขึ้นภูเขา เรือจะแล่นลมจัดต้องผลัดเพลา หน้าไผลผลืดจืดแล้วเจ้าทำเบาความ เลียแผลบโดดผลับเสียงดังผลุบ กลองตลุบตุบตีดูผลีผลาม โดดแผลวดังเผลาะเราะไปตาม เผลาะแผละงามเด็กเป่าเฝ้าตะบอย พูดผลอล้อเล่นออกเต้นหรับ เจ๊กก่ออิฐโยนรับกันผลอยๆ ตัวดาษแผลผลือคือเปนรอย เด็กก็พลอยกินสลาดูน่าชัง เรื่อแสงแดงจ้าท้องฟ้าเปิด ระรังเถิดสลาตันมันจะตั้ง ดอยสลีเนินไศลที่ไพรกรัง ล้วนเต็งรังดูสล้างเสลาเปลา สละทิ้งเสียที่ต้นผลสละ เสลือกสลนจนไปปะที่เนินเขา หญ้าตะกรับเห็นสลับสลอนเพรา มันเห็นเราไหว้สลอนค่อยอ่อนลง ช่างสลักแจกสลากสารโสลก โอกโขยกทำเสลือกสลนส่ง ยายนับตาหน้าสลดแทบปลดปลง ที่เกาะกงจีนสลัดสกัดเรือ คลี่อวนออกสลัดจนอวนขาด ปลาสลาดปลาสลิดติดอวนเฝือ ยิงสลูดที่ในลำกำปั่นเรือ ยาสลอดลงเหลือกำลังจริง ถ้าใครโลภกินมากมักรากท้น ทั้งลงจนเจียนสลบลงแน่นิ่ง ผ้าสลับซับซ้อนกับหมอนอิง แล่นสลุบทิ้งดิ่งไม่ดูดาย สรลมชมล้วนแต่ไพรพฤกษ์ ไม่แหนงนึกเลยว่าจักร้าวสลาย ใครช่างพูดสละสลวยช่วยพิปราย อะธิบายคำเทียบได้เรียบเรียง จบแบบวาหนิติ์ที่ครบหก จะหยิบยกคำนิยมประสมเสียง ในแม่เจ็ดจัดระเบียบได้เทียบเคียง ไม่หลีกเลี่ยงจากแบบฉบับเดิม สูงสิบเอ็ดนำวอพอสังเกต จำต้นเหตุ์แห่งพจน์ที่เพิ่มเสิม ยกเอาขอนำวอเข้าต่อเติม บทแรกเริ่มเรียงนับลำดับไป คือคำว่าซ้ายขวาแลไขว้เขว อ้ายพวกจับปูทเลวิ่งขวักไขว่ กระชากยกหกขว้ำคะมำใย ด่านเจ้าเขว้าทางไกลระยะกัน ของสะเบียงเลี้ยงตนต้องขวนขวาย ญาติทั้งหลายมาชุมนุมกันทำขวัญ ทั้งสิ่วขวานห้อยแขวนอยู่แน่นอนันต์ คนสำคัญกีดขวางทางไมตรี อ้ายจีนอุดขุดคูดูกว้างขวาง อย่าทิ้งขว้างกันเลยน้องทั้งสองศรี คนอยู่ในเขตรแขวงกำแพงบุรี ในแถวนี้ปักขวากไม่อยากเดิน แลเห็นฝูงสกุณาบินถาแถก ล้วนนกแขวกทั้งสิ้นออกบินเหิน มะขวิดขวาดดาษดาดูน่าเพลิน กระบือขวิดยับเยินพอยาเยียว ผูกผู้ร้ายลงหวายดังขวับขวาบ ไม่เข็ดหลาบเฆี่ยนซ้ำดังขวิวเขวียว นักเลงแสะแขวะเพื่อนเชื่อนทีเดียว หนามมันเกี่ยวเขวอะขวะมาระราน นวนฉวีบริสุทธิ์ดูผุดผาด ที่เนินหาดทางแฉวขึ้นไพรสาน ถึงปากดงวงเฉวียนจำเนียรนาน ท่านตาปานครูเลขฉวางกรน ปลาแฉวงว่ายลัดฉวัดเฉวียน ท่านจัดเปลี่ยนที่เฉลียงให้ขรัวผล ในกองธาตุ์ปถวีดูพิกล พระจุมพลถวัลยราชขาดไพรี ถึงเคียดแค้นก็ไม่สิ้นถวิลหวัง ยกมาตั้งของถวายของนายศรี เถวอการให้แต่พานพอดีมี นางเทวีหวาดผวาหาภูธร สวามีดีเหมือนบิตุเรศ ประจักษ์เหตุแห่งสวามิภักดิ์สอน คำเขมรเรียกสวาว่าวานร อรชรช่อไสวดอกไม้ดง เห็นสวะลอยปะที่ตีนท่า สำราญราไชสวรรย์คัลไลหงษ์ ทำบุญได้ไปสวรรค์ท่านว่าตรง เอาสว่านไชลงตีตะปู พยุงนั่งพลั้งล้มลมสว้าน ลิดใบก้านทำเสวียนรองหม้อหนู พิศวงสงไสยวิ่งไปดู ขึ้นไปอยู่ถึงสวางคบุรี แต่พอตกท้องทุ่งรุ่งสว่าง อย่าให้ห่างตาสวิงชอบถี่ถี่ ได้นัตถุ์ยาสวิงสวายก็คลายดี แสวงหานารีที่รูปงาม อันสวกตักปลาหาก็ขัด ศรีสวัสดิ์นั้นเปนรองถึงสองสาม พิสวาศต้องอุส่าห์พยายาม โอ้แม่ทรามสุดสวาดอนาถใจ กำปั่นแขกแล่นมาท่าสวิด กระบือขวิดกันถูกสวาบใหญ่ ได้เสวยปลาสวายคลายฤไทย นี่คำใช้วาหนิติ์คิดจำนวน นับบันจบครบเก้าเพียงเท่านี้ ปัญญาดีจำได้ไม่หันหวน หยิบอย่างใช้ย่อๆแต่พอควร หมั่นสอบสวนดูตำหรับฉบับเรียน วาหนิติ์ที่สิบหยิบยกข้อ เอาตัวหอออกนำประจำเขียน จูงนำต่ำสิบอักษรเวียน อุส่าห์เพียรบ่นเล่าให้เข้าใจ แม่ต้นตัวหอนำตัวงอ แจกเติมต่อล่อลามตามวิไสย กำหนดแน่แต่แม่ ก กาไป มีคำใช้ออกอ้างอย่างตำรา ครบถ้วนถี่แถลงได้แจงจัด ไม่ข้องขัดพุ่มพวงดวงบุหงาหน้าแหงง่วงเหงาเบาปัญญา ช่างถกผ้าหงำหงะเงอะงะครัน เสียกรอบๆยอบย่องร้องหงี่ๆ มเหษีถูกคู่ตุนาหงัน พวกเชียงแสนแหงนดูดวงตะวัน เห็นพืชพรรณ์หงอนไก่ประไภงาม พวกไพร่ทรพลจนหง่อนหง่อ ตำมะหงงหลงล้อไม่ไต่ถาม ร่ำระฆังหง่าง ๆ อ้างย่ำยาม ร้องหงิงๆ วิ่งตามเรามาไย เกิดย่ำรุ่งเคาะระฆังดังโหง่งเหง่ง มันอวดเก่งเดินหงก ๆ ชกกูได้ ลมจับงับหงักชักล้มไป ขวักไขว่พลิ้วพลิกนิ้วหงิกงอ อีกคำจาหงึกๆโขกดังเหงก เจ้าคนเกกติดตะโหงกทำหน้าจ๋อ ผมหงอกบวมเหงือกกระเดือกฅอ คนหงุดหงิดแล้วไม่ขอสมาคม เจ็บหงอด ๆ หยอดยาอ้าปากหงับ คนหงิมๆ สับปลับก็มีถม ทำเรื่องหงุมคลุมชนคนนิยม ท่านตาชมแก่หง่อมหลังค้อมคด แมวหง่าวกลายเปนเสือปลาว่าเหมือนปด เสียงมันร้องแหง่วๆแถวชั้นลด ถูกประชดบ่อย ๆ ดูหงอยไป สุกรต้องหอกเสื้องดูเงื่องหง่อย เหงื่อไคใหลยัอยเปนไหนๆ ถึงท่านสังปะลิเหงะก็เอะใจ หากว่าได้ขวานเหงาะจึ่งเหมาะการ ผู้ร้ายปล้นตัดตีนอ้ายจีนหงอ จนหง่อนหง่อยังเผยอทำอาจหาญ ที่ถางหญ้าท่านผู้ใหญ่ท่านให้การ ท่านผู้หญิงโกรธง่านพานพาโล นางชาววังกรีดเล็บเกบต้นหยง ร้อยประจงเปนอุบะได้อะโข ที่ตัวอย่างบางหนาเล็กฤาโต นายนุดหนีวิ่งโร่ดูเร็วครัน คนจนมักเปนคนใจตระหนี่ มาควักดีที่หนูก็ดูขัน แหนจอกบอกน้ำเปนสำคัญ พวกเดียกกันอย่ากระเหน็ดกระแหน่เลย ยำยวนควรใส่ใบสรแหน่ เออนี่แน่จะไปไหนให้เฉลย เรื่องอิเหนาเขาก็เล่นเหมือนเช่นเคย พิปรายเปรยเพียงหัวเหน่าด้วยเชาวน์ไว เห็นกลาดกลุ้มหนุ่มเหน้าไม่เอาส่ำ พูดกระหน่ำสำทับรับไม่ไหว รู้ไม่ถึงแล้วก็ทำให้หนำใจ คนอะไรกินหนะไม่ละลาง กะเกณฑ์พวกพลขันธ์ดูหนั่นหนา ลาวมักว่าหนานจีดมากีดขวาง หมอนหนุนใส่นุ่นอย่าให้บาง ผลมปรางตัวหนอนเข้าบ่อนเบียน หนังสือหนังสัตว์แลเล่นหนัง ให้นับตั้งหนึ่งสองเร่งตรองเขียนเชิงกุหนุงเกยหนึ่งเจ๊กตึงเตียน หมื่นจำเนียรนึกแหนงตำแหน่งการ เครื่องดนตรีปี่ฉิ่งหนิงหนึงเหนง โหนงโหน่งเหน่งร่ายฆ้องหนองหน่องขาน เสียงคนชักย่องหน่องก้องกังวาน หนองละหารหนักหน่วงให้ล่วงเลย ทั้งกาบกกาน้ำดำเปนเหนี่ยง ปลาในเหนียงนกกลิ่นขยอกเฉย ไม่รู้จักหนักเบาเขาไม่เคย น้ำอ้อยเนยเหนียวหนึกไม่นึกกิน ประทานโทษเถิดเจ้าคะศีศะโหนก เพราะถูกโขกหัดถาท่านตาถิน เก็บผักหนอกจอกกระจับในวาริน บุตร์นายปิ่นหูหนวกสำเหนียกคน ผีมักกลัวดงหนาดไม่อาจเข้า เนื้อควายเถ้าเหนียวนืดพังผืดย่น เสียงฆ้องหน่องหนอดตอดออกลน จับถอนขนถอนหนวดกวดเอาเตียน กระทะกาวตั้งเคี่ยวคนเหนียวหนับ กระหนาบจับปูหนีบดังบีบเศียร ปลาตอดเบ็ดหนุ่นๆ ฮุบเหยื่อเตียน ดูแนบเนียนเหน็บกฤชสนิทกาย กระหนอบไว้มิให้อื้อฉาวฉ่า เข้าเดินป่าซนซุกบุกหนามหวาย นิไสยหนุ่มมักจะกลุ้มฤดีดาย จะต้องอายเหนียมใครทำไมมี เลขสมนี้ท่านสั่งตั้งจำหน่าย เห็นชะแรแก่กายต้องหน่ายหนี โอ้ยามหนาวกระไรหนาวแสนทวี พอเดือนสี่อีกสักหน่อยจะค่อยเบา อย่าเคาะแคะเลยที่นี่เขาคี่เหนียว เออจะเหนี่ยวเราไว้ทำไมเจ้า ไม่เห็นแก่หน่วยตาข้าไม่เอา ผลกระเบาอีกสักหน่วยพอช่วยแรง โดยเสด็จเหน็ดเหนื่อยทั้งเมื่อยเหลือ ข้างฝ่ายเหน็อเขาสนุกนิทุกแขวง ที่ต้นยางเจาะทุ้งเปนรุ้งแวง สุมไฟแดงยางเหนอะออกเซอะซึม ลาวผู้ชายขับโต้ว่าโอหนอ ลักแทงหน่อไม้เถียงเสียงขรึม หมามันขบตาสนแกบ่นพึม ทำอึมอรึมแล้วตาสนบ่นทำไม สั่งนายมาหม่าปูนให้ภูลบ่อ สำหรับก่อฝาผนังกุฎีใหญ่ ฝูงหมีเม่นโลดเต้นตามพนาไลย หมี่เจ็กไถ้หมูสดมีรศจริง เพลินดูหมู่สัตว์จัตุบาท เหม่อ้ายสาดไยจึงเที่ยวเกี้ยวผู้หญิง ต้องปรับไหมแล้วสิหวาอย่าประวิง ของใหม่จริงฤาของเก่าเรายังแคลง บ้านเกาะเลิ่งเพลิงไหม้ไปจนหมด ปะเนื้อสดซื้อเหมาเอาทั้งแผง ร้องเรียกเด็กหม่ำๆคำระแวง เห็นภักตร์แดงหม่นไหม้อะไรเรา ผู้หญิงหมันนั้นไม่มีบุตรสืบสาย หมั่นทำงานการไม่วายอย่าอายเขา อย่าดูหมิ่นถึงจะกินแต่อย่าเมา ต้นหมากเปลาดาษดื่นสักหมื่นพัน พวกขูนหมื่นพื้นได้หมายคุ้มศัก อย่าขืนจักร์ที่จะหมุนทำหุนหัน ได้กลิ่นเหม่นเช่นไฟไหม้น้ำมัน ดูเหมือนกันกับหมอนที่นอนนาง พูดกับหล่อนแล้วก็หลอกดอกกระหมั่ง คำสัจจังจริงหนะน้องอย่าหมองหมาง ตีกลองเหม่งเพลงรำทำท่าทาง หยิบไพ่วางชั้วเหมงเหนเก่งครั้น เออกลองเหม่งนี่ทำไมไส่ฆ้องโหม่ง เสียงจะโจ๋งครุ่มเหม่งเก่งขยัน เสียงหม่องๆฆ้องกระแตตีตรวจกัน หมอเหมี่ยงกั้นเหมืองน้ำทีลำคลอง นางเหมือนนึ่งห่อหมกยกขึ้นตั้ง ดูฤๅช่างหมักหมมจนหม่นหมอง อันพลูหมากอยากเคี้ยวเที่ยวลำภอง ประสานลองสีหมึกพิฦกลาย เด็กมักเรียกเจ้าหนูดูโหมกเหมก วันนี้เมฆหมอกกลุ้มคลุ้มจนสาย หมอกยอดหยกแก้วดูแพร้วพราย นี่แน่นายสิ้นทั้งหมดจงอดออม พวกมวยปล้ำกำหมัดซัดดังฉาด ไชเหล็กหมาดเบาๆเฝ้าถนอม ห่มผ้าสั้นกะหมุดกะหมิดคิดตรองตรอม ใครไม่ยอมหลาวหมุดก็ขุดดิน ผ้าห่มนางตัวโปรดล้วนโหมดเทศ จำสังเกตหมวดหมู่ดูให้สิ้น มือมีดบาดหั่นเหมือดเลือดใหลริน พอก้มกินต่อยหมับเรารับทัน หมูบหมีบคีบชนเด็กบ่นเล่น ไม่ทันเห็นคว้าหมุบตะครุบขัน เมื่อหมอบเฝ้าเราก็รู้อยู่ด้วยกัน เขาเบียดดันเต็มกระเหมือบเกือบตะแคง ผ้าผ่อนก็ไม่ซักทำหมักหมม หม่อมราชวงษ์ถมทำแอบแฝง ที่โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมไม่มีแคลง อย่าระแวงเลยว่าหม่อมจะยอมยิน ซึ่งว่านี้ต้องบทในกฎหมาย แตกสลายฆ้องหมุ่ยท่านตาสิน อันจดหมายนี้ก็ชอบระบอบระบิล จงบาตหมายไปให้สิ้นถิ่นตำบล สมเพทแต่ตาทองท้องกระแหม่ว แก่เรียกแมกเหมียวๆทุกแห่งหน ตัวมะเหมี่ยวเหี่ยวกรอบเห็นชอบกล ดูฝูงคนเดินเหมื่อยเรื่อยสัญจร ตาหมอเลียนี่ดูเตี้ยตะแหมะแขะ หมอจีนมักใช้แมะตามแบบสอน เห็นงามเหมาะเพราะถ้อยสุนทรกลอน ตาหมออ่อนบ้านหม้อลูกหมอมี ในตัวหอนำยอได้คำใช้ แม่ทรามไวยชื่อหยาเป็นยาหยี ปลงสมัครักใคร่ไม่ราคี องค์ปันหญียับยั้งฟังเหตุการ เจียรบาดคาดพุงทุังนุ่งหยี่ สมอินทรีย์น่ารักสมัคสมาน กำมะหยี่มันก็มีมานมนาน ไต่ตะพานนึกแหยงตะแคงโคลง นั่นดูเถิดตาชื่นยืนแหย่งแย่ ออกวิ่งแร่เหย่ายุ่งนุ่งตาโถง พวกระเด่นดาหยนล้วนคนโกง กิดาหยันวิ่งโทงไปตามทาง นางบาหยันนั้นก็เคยแต่เย้ยหยัน ชักกั้นหยั่นฟาดกลมจนล้มผาง ดูหยุ่นๆ ออนหยุทะลุกลาง เห็นท่าทางที่จะหยอนหย่อนกำลัง อนึ่งคำพวกแขกแปลกภาษา เขาพูดว่าตันหยงกับยาหยัง ออกเต้นหยางอ้างต่อยตีประดัง ให้เขาหยั่งน้ำระดับกลับระแวง ในตัวอย่างค่ายคูดูพีฦก คนหยิ่งเย่อเออข้านึกขยาดแขยง เต้นเหยงยืนกระเหย่งเก๋งกำแพง มายืนแหย่งแย่อยู่ดูเหมือนยักษ์ ออกวิ่งโหยงโก้งโค้งยืนโหย่งโย่ อย่าพูดโอ้ลายหย่องต้องสลัก เราเห็นต้นข่อยหยองคลองบางรัก อย่าทำชักขนหยองมาลองกัน ทำยังรุ่งยุ่งเหยิงสุมเพลิงหมก มาขีดลวดขวดหยกทำหยักขวั้น เพราะหยากได้หยิกข่วนรบกวนกัน หยุกหยิกครันเจียวอ้ายโผลกโหยกเหยกจริง เอออะไรนี่มาเฝ้าแต่เย้าหยอก หยกกกล้วยช่วยกันลอกแทงลายสิงห์ น้ำมันหยดหมดไหไม่ไหวติง ถ้าแม้นทิ้งน้ำหยัดเห็นขัดเชิง หยาดน้ำค้างพร่างพร้อยลงปรอยบริบ ได้ถึงสิบยังไม่หยุดจะหลุดเหลิง หยอดน้ำมันใหลเตลิดออกเปิดเปิง เลขละเลิงเหยียดอัฐเปนโทแทน เหยียดมือรำฟ้อนดูอ่อนหยับ ข้อหยาบช้าท้าให้ปรับเบี้ยนับแสน หยิบเอามาว่าความไปตามแกน มันเล่นหยุบทุบจนแบนจะว่าใคร อ้ายลาวเถินมันมาทำที่ย่ำเหยียบ เรือประเทียบหยาบหยามห้ามไม่ไหว เห็นฝนตกหยิมๆยิ้มละไม อ้ายเด็กไว้ผมแหยมนี่แก้มมอม เข้ากล้าตายฝอยกรองกรอยสิ้น กะหยอกกินแหว่งเหนเปนหย่อมๆ พวกนี้เล่นยังหยาวเพราะลาวปลอม มันมาด้อมปาหยอยดูถ่อยครั้น พบพวกลาวกินเข้าเหนียวเคี้ยวหยำแหยะ จับขนแกะหยูนเหยอะดูเคอะขัน กำลังโกรธโดดแหยวยั้งไม่ทัน ค่อยหย่อยกันเหย่าเหยาะพอเหมาะทาง ฟังตาถีสีฉูดพูดอวดก้อ ตาปุ้งหยอเปนพะม่าแก่มาขวาง นะคะหรานะคะหรีบูหรี่วาง ตะเกียงกลางหริบหรี่ไม่มีเปลว เดี๋ยวนี้เปนตึกกว้านบ้านสำเหร่ ที่ทำเลพวกแขกทำแหลกเหลว ตึกสุเหร่าเขาก็ใหญ่มิใช่เลว ยักไหล่เอวปะหะหร่ำรำเจ้าเซ็น ที่คนต่ำพูดคำหยาบปะหระ แลดูปะเสหรันไม่ทันเห็น หญ้าฝรั่นนั้นพอถูกกับลูกเอ็น นายหรุ่นเปนกอปราลมานานวัน ใครไม่ชอบเงินเหรียนเปลี่ยนเงินบาท เยาวะราชเสด็จทรงอุสงหงัน เห็นบุหรงลงจากอาชาพลัน งานประชันเกณฑ์นายหรั่งไปตั้งกอง ขึ้นเก็บผลต้นฝาหรั่งพบหนูหริ่ง มาแย่งชิงของถวายกับนายหร่อง ดูใบโหรงโปร่งไปต้นไทรทอง เรไรร้องหริ่งเรื่อยเฉื่อยในดง เราเดินเร่อเข้าในไร่กะเหรี่ยง หัวเราะหริกซิกเสียงน่าพิศวง จิ้งหรีดหริ่งสิงสุมที่พุ่มพง ช่างแต่งองค์เกินแหรดเห็นแรดแรง วิชาธรกายเพชร์สำเร็จปะหรอด งูเห่าตอดดิ้นหรบ ๆ สยบแสยง ออกเต้นหรับรับพม่าท่าดินแดง หริบหรี่แสงเห็นหรุบหรู่ดูไม่ชัด พวกพานิชคิดเคืองกับเมืองหรุ่ม มาล้อมกลุ้มทำอะไรไม่ถนัด เหนนางพุ่มทอดหรุ่มเอาไปวัด หญ้าพึ่งลัดหรอมแหรมแกมหน่อคา แขกพวกเจ้าเซ็นออกเต้นโหรม บ้างหิ้วโคมวิ่งหรอยถอยถลา บ้างก็ออกวิ่งเหราะลอดเลาะมา กับพูดจาศึกหรออะไรไป กำลังเหนื่อยล้มแผ่ลงแบหลา แขกมักว่าหลาครึ่งเขาจึ่งให้ ร้องอิหล่าต้าหล่าว่าทำไม กระษัตร์ในแหล่งหล้าไม่มาปูน หยิบเต็งชั่งจับนับหุนหลี ชาติ์ลู่หลี่โกรธใครแล้วไม่สูญ นายขุนจบลบหลู่ตาครูพูล ผิดประยูรตาเหล่เหลือแหล่เรา หลงใหลบ่าไหล่ทั้งขวดโหล ผลซ่มโอกลมเกลี้ยงเพียงหล่อเหลา เจ๊กไหหลำจรหล้ำก็ทำเนา ทุกหมู่เหล่าไข้หละต้องระวาง เด็กๆลักควักปลาร้าเอามาหลน ใบไม้หล่นหลานเหลนมันขัดขวาง ดวงบุหลันดั้นเด่นในนภางค์ จัดของวางลดหลั่นเปนชั้นเชิง ยังสาวสวยพอสมห่อแพรหลิน ทั้งแพรจินเจาใหญ่ใส่จนเหลิง ร้องหลุนๆไล่เตลิดจนเปิดเปิง อย่าละเลิงหลาวแหลนออกเน่นนัน เอออ้ายผีที่ในตรอกมันหลอกหลอน ร้องเรียกหล่อนนี่กะไรจนไก่ขัน ตำมหงงนั้นก็หลงไปตามกัน แจงสำคัญภายหลังระวังไภย จำเภาะช่องคลองคูดูหลั่งล้น สองฟากชลต้นทองหลางแลไสว ใบชาชาติ์เอ๋าเหลงเก่งสุดใจ เข้าล้อมไพรหมูหลึ่งออกอึงคน ผู้ไม่มีที่สำนักนิ์ทั้งหลักแหล่ง ใครคิดแบ่งบังหลวงไม่เปนผล เอาผ้าเหลืองหุ้มตัวอย่ากลัวคน เล่นเหลิงจนหลกผ้าดูน่าชัง เปนลักเลงเล่นจริงไม่ทิ้งหลัก นานๆ ดักเอาที่เอกถูกเปกปัง ให้คิดเหนหลากๆวิบากบัง มาหลีกนั่งคนไนห้องยังมองตาม น่าเชื่อฤาว่าเด็กทำเหล็กแหลก กระโหลกแตกเพราะนายสีทำผลีผลาม เจ้ากระทรวงลวงหลอกคนออกความ ทำปูมปามตาเหลือกไม่เลือกกิน หย่อนมือลงคว้าล้วงปลาหลด ช่างพูดปดหลัด ๆ ให้ตัดสิน นึกแคลงจิตรผิดประหลาดไม่อาจกิน ไม่ได้ยินเป่าหลอดอย่าจอดเรือ ลอกกระเจาออกกระจุยจนลุ่ยหลุด มันหลบมุดหมอบตะแคงลงแฝงเฝือ บ้างนอนหลับสับดายตายเปนเบือ ถ่อเรือเกลือเข็ดหลาบสาบจนตาย ในห้วยเหวเปลวปล่องเปนช่องหลืบ ต้องสวนสืบทำหลอบบอบใจหาย เห็นไกล้เกือบเหลือบดูไม่รู้วาย ซื้อผ้าลายสีเหลือบเกือบจะเลย เหลือบยุงทุ่งหลวงมันเหลือแสน แผ่นดินแดนเลนหล่มตมละเหย ติดไฟเผาเข้าหลามกินตามเคย ศีศะหลิมยิ้มเย้ยจะเยาะใคร เพลงเก่าเบ้าหลิ่มทั้งเบ้าหลุด เห็นคนขุดบ่อหลุมออกกลุ้มไขว่ อันหนามแหลมใครเสี้ยมต้องเจียมใจ คนอะไรหลอมทองไม่ลองเลียง พูดจนเลยหลวมตัวกลับกลัวผิด ลายอังกฤษสี่เหลี่ยมพอเทียบเขียง เห็นงูเหลือมเลื้อยไล่มาใกล้เคียง ลดเหลี่ยมเสียแต่เพียงให้พ้นตัว คนทั้งหลายแล่นมาไม่กล้าบอก ชักหลาวออกรำร่าดูน่าหัว แล้วยักคิ้วหลิ่วตาทำน่ากลัว เฝ้าแต่มัวนั่งคุยจนหลุยไป ราชการงานเมรุ์ท่านเกณฑ์กะ ทอดธุระไพร่เลวจะเหลวไหล จะแลเหลียวเปลี่ยวเปล่าเศร้าฤไทย เหลืออาไลยหน้าเหลอดูเก้อครัน ดูสะสวยเกลี้ยงเกลาเพียงหลาวหล่อ ฟังตาหลอพูดเล่นก็เห็นขัน ผ้าผืนนี้สีหลัวอย่าพัวพัน เรือลำนั้นเปนมังกุแหละกลาย ลุกขึ้นนั่งจ่องคร่องท้องเปาะเหลาะ พอต่อยเปาะก็พอเคลื่อนเลื่อนขยาย ตาสีโหละปากเปราะพูดเราะราย ต่อหน้านายเอาซิหวาช้าอยู่ใย เข้าเดินดงพงป่าให้หว่าจิตร์ เทพยสถิตยต้นหว้าอัชฌาไศรย มีแต่กล้วยสองหวีบัดพลีไป นายสุดใจจักหวีดูดีจริง ร้องแหวหยิบแซ่ปัดแมงหวี่ ภุมรีบินหวู่ถูกผู้หญิง เขาว้าเหว่วอนว่าน่าประกิง กระชากกิ่งไหวยอดตลอดโคน ข้าน้อยขอบังคมประนมไหว้ จะขอไล่ต้นตำรากับตาโหร จมูกโหว่โป้เปล่ามาเดาโดน นายจู่โจรจับนกกระเหว่าลาย เห็นแพรหลินวิ่นหวะดาบฉะซ้ำ ดูฦกหวำกลางวนชลสาย ให้นึกพรั่นหวั่นใจไม่สะบาย ตาลต่อวายหวานฉ่ำอยากกล้ำกลืน คำบุราณหว่านพืชจะเอาผล แทบทุกคนรู้ชัดแต่ขัดขืน แหวนประดับรับไหว้คงได้คืน พูดยั่งยืนหวังว่าสมอารมณ์คิด เอาแม่ฝารายวางหว่างจังหวะ ตามระยะที่มันแหว่งเอาแผงปิด ดังโหว่งๆวัดเหวี่ยงพอเคียงชิด ทำแผลงฤทธิ์แหวกเมฆวิเวกจร โดยสำเหนียกเรียกกันดังโหวกๆ บาญชีโยกย้ายเบี้ยหวัดต้องคัดถอน คนเปนไข้ไอหวัดสนัดนอน ให้อาวรณ์หวาดไหวในสำเนียง ผู้ร้ายวิ่งราวผ้าคว้าหวิดๆ ต้นหนดิศเป่านกหวีดจะหวีดเสียง เรือแหวดแปดลำประจำเรียง ปลากัดก่อหวอดเคียงในขวดกลม ใจวับๆหวามๆให้คร้ามศึก ที่หวุมฦกลงกว่านี้ก็มีถม บ้างร้องเหวยเปรยว่าอย่านิยม สั่งตาชมหลาวหวายให้หลายมัด นึกหวิวๆหว่าใจคงไม่แคล้ว เห็นแหววๆ ๆ ดูไปไม่ถนัด หวัววิ่นเหวอะแหวะดูก็รู้ชัด เสียงนายรัดร้องโหวยโอยอะไร จุดตาไลอ้ายตื้อดังหวือหวอ จุดนกบินๆปร๋อขึ้นกอไผ่ วาหนิติ์คิดแจกจำแนกไนย พอเด็กได้อ่านดูรู้กระบวน ข้อสำเนาเลาเลศวิเศษสุด กุลบุตรอยากรู้อย่าดูด่วน ค่อยดำริห์ตริไตรหมั่นใคร่ครวญ ทั้งสอบสวนเทียบกับฉบับเดิม ๚ะ

๏ จบวาหนิติ์ถ้อย ทางแถลง
กล่าวกลั่นสรรกลอนแจง แจกไว้
คำใดพร่องเฝือแฝง เฟือนฟั่น อยู่นา
ปราชญ์ช่วยเสริมเติมให้ หากต้องตามขบวน ๚ะ

----------------------------

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ