ถนอม มหาเปารยะ
ถนอม มหาเปารยะ เป็นนักเขียนหญิงในยุคสมัยการเปลี่ยนแปลงการปกครอง มีผลงานเขียนหนังสือไม่มากนัก แต่หลายเรื่องได้สร้างชื่อเสียงให้เธอ เช่น เรื่องพลายมลิวัลลิ์ บัวใต้น้ำ สองแขนกัลยา
ถนอม มหาเปารยะ เกิดเมื่อวันที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๔๕๑ ที่ ตำบลนางเลิ้ง กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรสาวขุนธนการตรวจ (ถม อรชุนกะ) และนางเนื่อง อรชุนกะ วัยเด็กเริ่มเรียนหนังสือที่โรงเรียนสตรีวังหลัง กับแหม่มโคล์ แล้วย้ายไปเรียนต่อที่โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย ระหว่างเรียนได้ลาออกไปสมัครเข้าทำงานบริษัท หลุยส์ ที เลียวโนเวลล์ ซึ่งเป็นบริษัท ของชาวอังกฤษ เป็นอันสิ้นสุดชีวิตการเรียน
พ.ศ. ๒๔๗๐ แต่งงานกับเทพ มหาเปารยะ นักเขียนเจ้าของบทประพันธ์เรื่อง จำปูน ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นเรื่องสั้นยอดเยี่ยมของเอเชีย และแปลเป็นภาษาต่างประเทศหลายภาษา
พ.ศ. ๒๔๗๕ ย้ายติดตามสามีไปอยู่อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี และได้วัตถุดิบจากกิจการป่าไม้ที่นั้นมาเขียนเรื่อง พลายมลิวัลลิ์ ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๒ สามีถึงแก่กรรม จึงเดินทางกลับเข้ามาอยู่ในกรุงเทพฯ และเข้าทำงานที่สำนักควบคุมทรัพย์สินชนต่างด้าว
พ.ศ. ๒๔๘๙ เข้าทำงานที่ธนาคารกสิกรไทย ซึ่งเพิ่งเริ่มเปิดกิจการ ต่อมาลาออกไปทำงานที่บริษัท ยิบอินซอย จำกัด แล้วกลับเข้าทำงานที่ธนาคารกสิกรไทยอีก จนกระทั่งได้ถึงแก่กรรมในปี ๒๕๐๔
งานทางด้านเขียนหนังสือ ถนอม มหาเปารยะ เริ่มงานเขียนหนังสือครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑ โดยเขียนส่งไปลงพิมพ์ในนิตยสารไทยใหม่ เมื่อได้รับผลสำเร็จ จึงได้เขียนส่งไปลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์และนิตยสารต่าง ๆ ได้แก่ ประชาชาติ สวนอักษร ประชามิตร สุภาพบุรุษ ศิลปิน เอกชน รุ่งอรุณ โบว์แดง พิมพ์ไทย สยามสมัย เริงรมย์ เดลิเมล์ และสตรีสาร
เมื่อมีการก่อตั้งสมาคมภาษาและหนังสือ เป็นผู้หนึ่งที่เข้าร่วมในการก่อตั้ง ช่วยงานการส่งเสริมวรรณกรรมของสมาคมโดยตลอดมา
ผลงานที่เขียน มี
๑. เบื้องต้นแห่งอวสาน ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๕
๒. รอยเกวียน ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๕
๓. ละครกับชีวิต ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๕
๔. ตลอดชีวิตเจ้า ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๕
๕. ผู้ครองธรรม ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๗
๖. ข้าวนาบุญ ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๙
๗. เขาเรียกฉันว่ายอดรัก ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๘๙
๘. ผู้ดีจร ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๙๐
๙. ผ้าห่มนอนนั้นสีเหลือง ลงพิมพ์ในประชามิตร-สุภาพบุรุษ พ.ศ. ๒๔๙๐
๑๐. สจฺจาเว อมตาวาจา ลงพิมพ์ในสยามสมัย พ.ศ. ๒๔๙๖
๑๑. สุสานกำสรวล ลงพิมพ์ในสยามสมัย พ.ศ. ๒๔๙๖
๑๒. กฎแห่งกรรม ลงพิมพ์ในพจนารถ พ.ศ. ๒๔๙๘
นอกจากนี้มี สายฝน หอกข้างแคร่ โดยพระเดช พลายมลิวัลลิ์ โรงจำนำนี้ดี วันนี้ฉันมีความสุข บัวใต้น้ำ สองแขนกัลยา
บทประพันธ์ที่สำคัญและสร้างชื่อเสียงให้แก่ ถนอม มหาเปารยะ ได้แก่เรื่อง พลายมลิวัลลิ์ ซึ่งได้มีผู้นำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ด้วย นิยายเรื่องสุดท้ายในชีวิตของ ถนอม มหาเปารยะ คือ สองแขนกัลยา
ถนอม มหาเปารยะ ล้มป่วยด้วยโรคมะเร็ง เมื่อปี ๒๕๐๓ และถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ ๓ กรกฎาคม ๒๕๐๔ เวลาเที่ยงคืน ที่บ้านซอยหลักเขต ถนนสุขุมวิท สิริรวมอายุ ๕๓ ปี
