๏ ฝ่ายกองทัพมารโจษจัน |
เข้าไปเคียมคัล |
พระเชษฐแทบบาทบงสุ์ |
|
๏ ขุนมารผาดแผลงเห็นองค์ |
อนุชก็ทรง |
พิโรธเร้ารึงใจ |
|
๏ เหลือกตากระทืบรถไชย |
ว่ามึงมาไย |
ให้เคืองรำคาญตากู |
|
๏ มึงใช่ญาติแท้ศัตรู |
สามัญฤๅทู |
ไปคบข้างพวกไพรี |
|
๏ ท้าวหุนโกรธจักพลันดี |
หนึ่งท้าวมาลี |
วราชผู้อัยกา |
|
๏ ผิวมึงขัดที่พึ่งพา |
บ่ายหน้าไปหา |
จะเสียมึงได้กลใด |
|
๏ พิเภกอกสั่นหวั่นไหว |
จำเปนแข็งใจ |
ประนมสนองบัญชา |
|
๏ ว่าน้องแถลงทูลหริรา |
สรรเสริญเชษฐา |
ที่ทรงประพฤติแห่งธรรม์ |
|
๏ ภูวยินยินดีสั่งพลัน |
ให้น้องนำบรร |
ยายมาแทบทัดทูล |
|
๏ ท้าวให้คืนภพอสูร |
ศึกเสร็จจะปูน |
บำนาญด้วยกรุงลงกา |
|
๏ กุมภกรรณสำรวลร้องมา |
มึงผู้อาสา |
ก็ยกพิภพบำนาญ |
|
๏ ฝ่ายกูผู้มารอนราญ |
ฤๅแสนศฤงคาร |
จะมอบแก่กูง่ายใจ |
|
๏ ลงกามีสองฤๅไฉน |
ให้น้องแล้วไย |
จะกลับบำเหน็จเชษฐา |
|
๏ ฉะมึงยกฤทธิ์รามา |
นับเปนหริรา |
ประเวศเกษียรวารี |
|
๏ กูไม่ขอยินวาที |
อันเดิมสองชี |
บำราศนครจรไพร |
|
๏ คบคุมลิงเปนพลไกร |
ยกมาชิงชัย |
เพราะโลภมั่งมั่วมูล |
|
๏ ถ้าแน่เปนในไวกูณฐ์ |
กูจะบัณฑูร |
ปัญหาไปลองสี่อัน |
|
๏ แต่ชาติปรีชาสามัญ |
เอ็งอย่าสำคัญ |
ผู้ใดจะล่วงรู้มี |
|
๏ นัยหนึ่งว่าช้างงารี |
ยังอนึ่งชี |
เฉาโฉดบรู้รอบการ |
|
๏ อนึ่งหฤโหดหญิงสามานย์ |
ชายทรชนพาล |
จัตุรบทบรรยาย |
|
๏ มึงเร่งนำอรรถไปทาย |
ถ้านรนารายณ์ |
ก็อาจจะรู้ด้วยดี |
|
๏ กูจะคลาแสนเสนี |
กลับไปบูรี |
บรบให้ป่วยแรงพล |
|
๏ พิเภกลาแล้วจรดล |
ไปแทบยุคล |
นเรศรทูลกิจจา |
|
๏ พระกฤษณุได้เสาวนา |
แย้มโอษฐ์บัญชา |
ในกลางนิกรนองนันต์ |
|
๏ ว่าไยอสุรครองธรรม์ |
จึงกล่าวเปนอัน |
ธพาลบรู้หนักเบา |
|
๏ องคตจำนำคำเรา |
เร็วเร็วรีบเทา |
ไปตอบยุบลอสุรา |
|
๏ หลานอินทร์น้อมเกศวันทา |
เหาะโดยเมฆา |
ไปดลที่พักพลมาร |
|
๏ เข้ากลางยักษ์โยธาหาญ |
ม้วนหางบันดาล |
ดังอาสน์ขึ้นเท่ารถไชย |
|
๏ แล้วแผดศัพทก้องเกรียงไกร |
ว่าภูวนัตตรัย |
ให้เรามาสอบปัญหา |
|
๏ จงท่านพลันกล่าวเฉลยมา |
จะทานปริศนา |
ว่าต้องกันฤๅฉันใด |
|
๏ ขุนมารสำรวลไยไพ |
พลางร้องตอบไป |
ว่าเหวยกระบิลสาธารณ์ |
|
๏ เอ็งกล่าวยกรามเกินการ |
สามภพใครหาญ |
จะเปลื้องปัญหาห่อนมี |
|
๏ ซึ่งบทว่าช้างงารี |
เปรียบต่อทศศีร์ |
อันเลิศในภพกุมภัณฑ์ |
|
๏ กอปรสุรางค์นิกรนองนันต์ |
กระษัตริย์สามัญ |
สมบัติบปูนลงกา |
|
๏ ยังใฝ่โลภเหลิงเจตนา |
ลักเมียเขามา |
จนศึกเข้าติดเมืองมาร |
|
๏ อันชีโฉดช้าสาธารณ์ |
ต้องบทบริหาร |
ประจักษ์กับตัวรามา |
|
๏ เมียเดียวประเวศหิมวา |
กิจอันรักษา |
บรอดดังนี้เพื่อใด |
|
๏ อันหญิงโหดนั้นคือใคร |
จะเทียบเปรียบไป |
บปานดังสำมนักขา |
|
๏ ตระกรรติราครนกรีฑา |
ชวนชายเสนหา |
บคิดแก่ญาติขาดอาย |
|
๏ บทว่าทรชนชาติชาย |
สุดสากลหมาย |
ใครเหมือนพิเภกห่อนมี |
|
๏ เสียพี่ร่วมไส้ไม่ดี |
เช้าคบไพรี |
สังหารด้วยปากแห่งมัน |
|
๏ บมีคิดคุณญาติพงศ์พันธุ์ |
เสี่ยวส่ายเสียพันธุ์ |
แก่กากระลีรุมกิน |
|
๏ พานรยินอรรถอสุรินทร์ |
เต้นตบมือฉิน |
แล้วเปล่งประกาศตอบคำ |
|
๏ ไยเอ็งกล่าวเอาโดยอำ |
เภอใจกระทำ |
ว่ายุติเบื้องปัญหา |
|
๏ บสมภูมิครองสัตยา |
ยาตรโยธามา |
สงครามด้วยองค์นารายณ์ |
|
๏ ไม่รู้สึกตัวจะตาย |
หัวกับกรกาย |
กระบิลจะบั่นเปนคลี |
|
๏ ขุนยักษ์ครั้นยินวาที |
โกรธดังอัคคี |
บันฦๅสำเนียงเกรียงไกร |
|
๏ ว่ามึงชาติลิงจัญไร |
เขาฆ่าพ่อไย |
จึงนบคำนับเต็มที |
|
๏ กล่าวหาญมากไปไยมี |
เร็วนำคดี |
ไปบอกให้รามยกมา |
|
๏ องคตร้องตอบอสุรา |
ว่าเหตุบิดา |
กูตายก็เพราะเสียธรรม์ |
|
๏ ใช่วิสัยกิจกุมภัณฑ์ |
จะเก็บการอัน |
ใช่การมากล่าวเปนการ |
|
๏ ว่าแล้วเหาะโดยคัคนานต์ |
มาทูลนฤบาล |
ดังคำอันตอบอสุรี |
|
๏ ภูวนาถถามน้องทศศีร์ |
กิจอันราวี |
ผู้ใดจะคู่ต่อมาร |
|
๏ พิเภกนบเฉลยบรรหาร |
ข้าใคร่เห็นการ |
สุครีพก็พอราวี |
|
๏ พระกฤษณุแย้มวาที |
สั่งลูกพระรวี |
จะรณจงรู้รอบการ |
|
๏ แล้วตรัสสั่งชมพูพาน |
ให้เตรียมทวยหาญ |
แลหัยราชรถไชย |
|
๏ สองนายรับสั่งบัดใจ |
พากันออกไป |
ยังที่ประชุมโยธา |
|
๏ ฝ่ายชมพูพานเสนา |
เกณฑ์พลพลา |
นิกรเปนกองคุมกัน |
|
๏ ตั้งสรรพกระบวนถ้วนทงัน |
พู่แพนเกาทัณฑ์ |
สลับสล้างแลพราย |
|
๏ สุครีพโสรจสำอางกาย |
สวมแก้วเกราะกราย |
สุพรรณรณาภรณ์ |
|
๏ กรกุมตรีเพชรบทจร |
มาดลนิกร |
ก็ขึ้นยังรถทองผจง |
|
๏ กองนำพลบัดโบกธง |
คลาคลายจัตุรงค์ |
สะเทือนสะท้านอารัญ |
|
๏ สบสัตวเต้นตื่นกัน |
ผงคลีเปนควัน |
ตรลบดังหมอกมัวหน |
|
๏ ผาดเห็นทัพมารตั้งพล |
จึงยั้งสามนต์ |
อยู่ฟังกำลังอสุรี |
|
๏ ขษณะนั้นน้องท้าวทศศีร์ |
บงเนตรทฤษฎี |
นิกรกระบิลยกมา |
|
๏ จึงให้เดินราชรัถา |
เคลื่อนพลอสุรา |
ประชิดสุครีพบัดใจ |
|
๏ แล้วเปล่งศัพทก้องเกรียงไกร |
เหวยพานรไย |
จึงหาญมาต่อมือมาร |
|
๏ เฉกยื่นชีพให้พระกาฬ |
แต่หากรำคาญ |
จะรบบคู่มืออาย |
|
๏ สามัญกล่าวฉินเพรียกพราย |
สุรชาติเสื่อมสาย |
ประยุรมิ่งมารา |
|
๏ ผิวเอ็งใคร่ต่อหัตถา |
กูผู้ทรงอา |
นุภาพเทียมทินกร |
|
๏ รังหนึ่งในทวีปอุดร |
เร็วเร่งไปถอน |
มาพลันประจักษ์ศักดา |
|
๏ ถึงกูจักรณพาธา |
ก็พ้นครหา |
แห่งสามพิภพเทียบทาย |
|
๏ สุครีพร้องตอบอภิปราย |
อสูรอย่าหมาย |
ประมาทกำลังแรงกู |
|
๏ แต่แสนมหาเมรู |
ทรุดแล้วกูชู |
ให้คืนดำรงง่ายดาย |
|
๏ ว่าแล้วเหิรเหาะเผ่นผาย |
เพรียวห้องหาสหาย |
มาลุทวีปอุดร |
|
๏ ดลเนินกาลจันทสิงขร |
ลูกไททินกร |
เห็นรังบุราณดำกล |
|
๏ ใหญ่สูงเทิ่งเทียมลมบน |
โถมถอนบัดดล |
สุธาบันฦๅอื้ออึง |
|
๏ เท้ายันบ่าดันมือดึง |
โยกคลอนบหึง |
ก็หลุดขึ้นได้ดังปอง |
|
๏ จึงหิ้วรังรีบผันผยอง |
ถึงเถลิงรถทอง |
ในกลางนิกายคั่งคัน |
|
๏ ร้องฉินว่าเหวยกุมภัณฑ์ |
นี่พฤกษใดอัน |
กูถอนมาดลง่ายดาย |
|
๏ ขุนยักษ์แย้มยิ้มเปรมปราย |
พานรแรงกาย |
มันถอยด้วยชื่อเสียกล |
|
๏ ตริแล้วแล่นเข้ากลางพล |
ผลุนขึ้นประจญ |
สุครีพในรถบัลลังก์ |
|
๏ พานรรันด้วยต้นรัง |
อสุรเหลียวหลัง |
เข้าตีกระบิลซวนไป |
|
๏ จับหนีบรักแร้บัดใจ |
มาขึ้นรถไชย |
แล้วเลิกนิกรอสุรา |
|
๏ ฝ่ายพลพานรโยธา |
เกิดการโกลา |
จะตามจะแก้ก็บทัน |
|
๏ เสียทัพยับแยกแตกกัน |
วุ่นวิ่งพะพัน |
มาทูลยังราชพลับพลา |
|
๏ นรนาถครั้นแจ้งกิจจา |
ซั้นสั่งขุนพา |
ยุบุตรให้รีบตามไป |
|
๏ พานรเห็จหาสว่องไว |
มาในทันใด |
ก็ทันพยุหอสุรา |
|
๏ เกรียงเกรียมกระมลโกรธา |
โถมฉวยกัณฐา |
อสุรเน้นบมิวาง |
|
๏ สองเท้าหยิกถีบมารพลาง |
อสุรซวนขวาง |
ไปพะพนักรถบัง |
|
๏ สุครีพพลัดออกเบื้องหลัง |
ขุนมารระวัง |
ด้วยเสียสติเสียที |
|
๏ หนุมานกัดหูยักษี |
ลูกพระรวี |
เข้ากัดจมูกขุนมาร |
|
๏ พอรถเข้าในทวาร |
สองนายผู้หาญ |
ก็รีบมาดลพลับพลา |
|
๏ นรเห็นลูกพระสุริยา |
กระทืบบาทา |
พิโรธเปล่งโองการ |
|
๏ ว่าไยซื่อเสียกลมาร |
เสียชัยแทบกาล |
จะถึงชีวิตบรรลัย |
|
๏ ตรัสแล้วยุรยาตรบัดใจ |
หับบัญชรไชย |
บรรยงกอาสน์ไสยา |
|
๏ ฝ่ายข้างน้องเจ้าลงกา |
คั่งคิดโกรธา |
จะหักณรงค์พานร |
|
๏ ไปดลโรงรัตนธร |
เข้าแทบมุลิกร |
พระเชษฐแล้วเคียมคัล |
|
๏ ทศเศียรดาลดูอัศจรรย์ |
ตรัสถามการอัน |
วิบัติเบียนบีฑา |
|
๏ ใบกรรณหวิ้นหวะนาสา |
เลือดลุมพักตรา |
ด้วยเล็บแลเขี้ยววานร |
|
๏ กุมภกรรณนบทูลมุลิกร |
โดยได้ราญรอน |
ไพรีศมาจวบเสียที |
|
๏ ทศเศียรเล้าโลมโดยดี |
ว่าการราวี |
นี้ยากจะเห็นสุดไป |
|
๏ บางคาบเสียทีมีชัย |
เปนโลกวิสัย |
ย่อมทั่วบว่างเว้นคน |
|
๏ เจ้าก็ชาญคุณศาสตร์ทรงมนตร์ |
ควรคิดออกรณ |
อรินทร์ไห้แหลกล่าลาญ |
|
๏ กุมภกรรณหุนคิดฮึกหาญ |
นบบาทบทมาลย์ |
พระเชษฐทูลทันใด |
|
๏ ว่าน้องจะอำลาไป |
อานหอกไชยใน |
สถานเชิงเมรู |
|
๏ เสร็จจักมารอนริปู |
อาจอ้างรณภู |
ไชเยศได้ด้วยดี |
|
๏ ทูลแล้วเห็จหาสเมฆี |
ดลชั้นสุทัสสี |
พรหมเมศด้วยเดชา |
|
๏ เข้านบแถลงกิจพรหมา |
ขอโมกขศักดา |
ไปรณอรินทร์กู้เมือง |
|
๏ ท้าวอัชฎาเล็งชำเลือง |
ว่ากิจใดเนือง |
สนิมในหอกอัศจรรย์ |
|
๏ หอกนี้บริสุทธิ์ผุดพรรณ |
ฤๅเอ็งครองธรรม์ |
วิบัติด้วยกิจอันใด |
|
๏ ขุนมารก้มเกล้าเฉลยไข |
แถลงอาธรรมใน |
อสูรผู้เชษฐา |
|
๏ ไปลักเมียรามนำมา |
ก่อการพาธา |
อุบัติประชิดแดนมาร |
|
๏ ใช้ข้าออกรณรอนราญ |
ละธรรมเปนพาล |
จึงศาตรเกิดกาลี |
|
๏ ขณะใดเสร็จผลาญไพรี |
จะคืนทำดี |
ดังเดิมบเอียงอาธรรม์ |
|
๏ พรหมอวยอนุสาสน์กุมภัณฑ์ |
ประสิทธิ์หอกอัน |
ประภาพปราบสากล |
|
๏ อสุรเปรมปรีดิ์กระมล |
นบลามาดล |
มหานิเวศโอฬาร |
|
๏ จึงสั่งฤทธิกาสูรมาร |
ให้นำทวยหาญ |
ไปแต่งพิธีเจษฎา |
|
๏ ฤทธิกาสูรรับบัญชา |
พาพลอสุรา |
ไปโดยวิถีอัมพร |
|
๏ ถึงเชิงสิเนรุศิขร |
จึงเกณฑ์นิกร |
สฤษฎิราชพิธี |
|
๏ สามสิบเก้าห้องโสภี |
แดงดาดดูดี |
ประดับกุสุมเกราะกรอง |
|
๏ ตั้งบัลลังก์เหลื่อมลดรอง |
ปักวรฉัตรทอง |
แล้วแขวนระย้าโคมตาม |
|
๏ มีแถวทึกลั่นลักลาม |
พุพุ่งหลั่งหลาม |
ลงกลางพิธีเจษฎา |
|
๏ ชลเซ็นไหลหลั่งศิลา |
อันองค์อสุรา |
จะอานวิเชียรหอกไชย |
|
๏ พร้อมเครื่องสังเวยนอกใน |
บัตรพลีสรรพไป |
ทั้งศาลอันสรวงเทพา |
|
๏ ครั้นรุ่งเรืองแสงสุริยา |
น้องเจ้าลงกา |
ก็สั่งให้เตรียมบริพาร |
|
๏ มหากาฬเกณฑ์พวกพลหาญ |
เกลื่อนกลั่นสรรมาร |
อันเชื่องชำนิรณผอง |
|
๏ เก่งกวดกำยำถ้วนกอง |
บรรทับรถทอง |
กับเกยวิเชียรไพรที |
|
๏ ขษณะนั้นน้องท้าวทศศีร์ |
สวมรัตนราชี |
ดังเวสสุวรรณเหี้ยมหาญ |
|
๏ กุมโมกขศักดิ์สุรกานต์ |
บทย่างทะยาน |
มาขึ้นยังรถทองพรรณ |
|
๏ อสูรสารถีโลทัน |
ขับโตสองพัน |
ผยองยังห้องหาสหน |
|
๏ ศึกดังพลมารโจษจน |
สะพราดสามนต์ |
สล้างธวัชปลิวไสว |
|
๏ คลาพลพ้นเจ็ดสมุทรไป |
ฉลองฝั่งสินธุใส |
สุขุมสีทันดร |
|
๏ ผาดเห็นโรงรัตนบวร |
แทบเนินสิงขร |
สิเนรุอันโอฬาร์ |
|
๏ จึงให้ปลงแสนเสนา |
ยังราชรัถา |
บรรทับในเชิงคีรี |
|
๏ เสร็จโสรจเสาวคนธ์ชลธี |
ธารเพศโยคี |
ด้วยเศวตเอี่ยมอำไพ |
|
๏ กรกุมวิเชียรหอกไชย |
บทจรเข้าใน |
สถานพิธีด้วยพลัน |
|
๏ นบถวายสังเวยเทวัญ |
แล้วลับหอกอัน |
พรหเมศประสิทธิ์ฤทธิรณ |
|
๏ ฝ่ายหมู่อสุราสามนต์ |
เกณฑ์พลพหล |
ตั้งกองกำกับตรวจตรา |
|
๏ ต้นน้ำปลายน้ำรักษา |
เน่าเปื่อยลอยมา |
ก็เขี่ยจำรายเสียไกล |
|
๏ ฝ่ายข้างนารายณ์เรืองไชย |
สงสัยหฤทัย |
ก็ถามพิเภกขุนมาร |
|
๏ ว่ายักษ์นิ่งหน่วงศึกนาน |
ไม่ยกมาราญ |
ยังรณนี้เพื่อใด |
|
๏ พิเภกก้มเกล้าทูลไท |
ว่ากุมภกรรณไป |
เถลิงหุติพรพรหม |
|
๏ ผิวลับศาตรเสร็จสี่คม |
สุรภาพอุดม |
บมีผู้เท่าเทียบทัน |
|
๏ จึงจะคลาพลกุมภัณฑ์ |
ออกอ้างยืนยัน |
ยังรณรอนราวี |
|
๏ ภูวฟังพลางถามอสุรี |
ทำไฉนพิธี |
อสุรจักจำราย |
|
๏ พิเภกนบทูลอุบาย |
ให้บุตรพระพาย |
องคตไปล้างกรรมมาร |
|
๏ เสร็จสองนายรับโองการ |
เหิรหาสเท็จทะยาน |
มาเชิงพระเมรุคีรี |
|
๏ จึ่งเห็นโรงราชพิธี |
โยธายักษี |
อยู่บริรักษ์รอบราย |
|
๏ หนุมานจึงบันดาลกาย |
เปนสุนัขตาย |
ลอยเลื่อนตลบกลิ่นไกล |
|
๏ องคตแปลงกายบัดใจ |
เปนกาเกาะใน |
อสุจิร่างเจาะกิน |
|
๏ หมู่แมลงวันตามตอมบิน |
ไหลลอยหลังสินธุ์ |
มาเวียนอยู่ตรงอสุรา |
|
๏ ขุนยักษ์อัดเอียงนาสา |
ละเพียรภาวนา |
อันกอปรในกิจพิธี |
|
๏ เพื่อชาติสะอาดอันมี |
รังเกียจร่างผี |
ละล้าละลังหฤทัย |
|
๏ พาโมกขศักดิ์หอกไชย |
เหิรเหาะตรงไป |
มหานิเวศลงกา |
|
๏ เข้านบแถลงทูลเชษฐา |
โดยเหตุมีมา |
จึงเสียสฤษฎิ์พิธี |
|
๏ ทศกัณฐ์ครั้นยินคดี |
ถอนใจแล้วมี |
สุนทรโอนโองการ |
|
๏ ว่าสีทันดรพิศาล |
แววโมรีปาน |
จะวางลงในสายชล |
|
๏ ก็จะชุ่มจมยังภูวดล |
เหตุชลดำกล |
สุขุมอ่อนอุประมา |
|
๏ ฤๅศพสัตว์เน่าโทรมสา |
ครลอยพัดพา |
ไปดลก็ดูอัศจรรย์ |
|
๏ ชะรอยพิเภกอาธรรม์ |
ปองฆ่าโคตรมัน |
จึงแนะนิเทศไพรี |
|
๏ ถึงมาตรเจ้าเสียพิธี |
การอันราวี |
ก็ควรจะคิดทำไป |
|
๏ แล้วสั่งมโหทรทันใด |
ให้เตรียมพลไกร |
จงสรรพในรุ่งเวลา |
|
๏ มโหทรรับบัญชามา |
เกณฑ์พลอสุรา |
สองร้อยสมุทรครบการ |
|
๏ หน้าเขียวขาวแดงดูหาญ |
เหลือกตายืนทะยาน |
กระลึงคทาเกาทัณฑ์ |
|
๏ ลำแพนทวนทองพู่พรรณ |
กำซาบเขนขรรค์ |
กระบี่สลับตาวทอง |
|
๏ คั่งคับพลมารถ้วนกอง |
ซ้ายขวาหนุนรอง |
หน้าหลังเปนหลั่นหมวดหมาย |
|
๏ กุมภกรรณโสรจสนานวรกาย |
สวมแก้วเกราะกราย |
วิภูษพรรณพรายผจง |
|
๏ จับโมกขศักดิ์ฤทธิรงค์ |
ทะยานมาทรง |
วิไชยรถรูจี |
|
๏ ครั้นศุภมงคลนาที |
ข่มนามไพรี |
ก็เบิกธวัชคลาพล |
|
๏ พลยักษ์ฮึกโห่อึงอล |
ฟ้าดินวิจล |
ทุกเทพตื่นตกใจ |
|
๏ ถึงหยุดตั้งทัพทันใด |
คึกฆ้องกลองไชย |
อุโฆษสะเทื้อนธรณี |
|
๏ ครั้นรุ่งเรืองสุริยรพี |
สุรราชกระษัตรีย์ |
ก็ถามพิเภกโหรา |
|
๏ ว่าศัพทกึกก้องโกลา |
ผู้ใดยกมา |
จะแต่งผู้ใดไปตี |
|
๏ พิเภกทูลไทอธิบดี |
ว่าน้องทศศีร์ |
มันคลั่งสงครามยกมา |
|
๏ ขอให้พระศรีอนุชา |
ยอแสนเสนา |
ไปหักณรงค์กุมภัณฑ์ |
|
๏ นรสั่งลูกพระสุริยัน |
ให้เกณฑ์พลขันธ์ |
จงสรรพในกึ่งนาที |
|
๏ สุครีพก้มเกล้าสดุดี |
มาเร่งเสนี |
บรรจุกระบวนทัพไชย |
|
๏ พลขี่โคลาแรดไฟ |
พร้อมพรั่งคั่งไพร |
ลำพองจะออกรณมาร |
|
๏ พระอนุชอ่าองค์โอฬาร |
สวมเครื่องยุทธการ |
วิลาสเจียนจันทร |
|
๏ ขัดขรรค์เพชรรัตน์ฤทธิรอน |
สะพายแล่งศร |
พรหมอดูลเดชา |
|
๏ ไปนบนรเชษฐอำลา |
แล้วยาตรามา |
เถลิงยังราชรถไชย |
|
๏ เบิกธงนำพยุหครรไล |
คลาเสนาใน |
มาลุยังที่รบพลัน |
|
๏ ขษณะนั้นน้องท้าวทศกัณฐ์ |
ผาดเห็นพลขันธ์ |
ไพรีก็เกรียงโกรธา |
|
๏ แผดเสียงร้องเร่งเสนา |
ให้ต้อนอสุรา |
นิกรเข้ารุมราวี |
|
๏ พันฦกพลยักษโยธี |
ดาหน้าโจมตี |
ประชานิกายพานร |
|
๏ ไม้ไหล้แหลกหลู้ดงดอน |
พานรทึ้งถอน |
เข้าฟาดประหารกุมภัณฑ์ |
|
๏ ขบฟันกัดเหวี่ยงพัลวัน |
พลมารนับพัน |
พินาศเกลื่อนกลางสมร |
|
๏ ขุนยักษ์เห็นพลม้วยมรณ์ |
พาดสายแสงศร |
แล้วแผลงด้วยแรงกายมาร |
|
๏ หมื่นเล่มว่อนวนคัคนานต์ |
เปล่งเสียงเพียงกาล |
ประลัยบันฦๅธาตรี |
|
๏ พระลักษณ์สาดศรอัคนี |
ล้างศรยักษี |
วินาศในเมฆา |
|
๏ แล้วต้องตรึงอกอสุรา |
น้องเจ้าลงกา |
ก็ล้มลงเหนือรถไชย |
|
๏ อสุรลุกขึ้นทันใด |
อ่านเวทเป่าไป |
พลันศรก็หลุดจากตน |
|
๏ จึงแผลงพรหมศาตรมนตร์ |
ว่อนหว่านปานฝน |
ไปต้องกระบิลโยธา |
|
๏ พระลักษณ์สาดศรตรงมา |
เปนลมพัดพา |
อสูรศาตรยับยัน |
|
๏ แล้วต้องรถทรงกุมภัณฑ์ |
หักแหลกลงพลัน |
ระทมในพื้นพสุธา |
|
๏ กุมภกรรณจับโมกขศักดา |
พวยพุ่งตรงมา |
ก็ต้องพระลักษณ์บัดใจ |
|
๏ ติดแน่นตรึงทรวงภูวไนย |
สลบซบไป |
บรู้สติตื่นองค์ |
|
๏ หนุมานองคตยศยง |
ออกกลัดกลางรงค์ |
จนสิ้นพระสูริย์สนธยา |
|
๏ กุมภกรรณคืนเข้าลงกา |
ทูลท้าวเชษฐา |
ซึ่งรณอรินทร์มีชัย |
|
๏ ทศเศียรร่าเริงหฤทัย |
จงเจ้ากลับไป |
ระงับสกนธ์สำราญ |
|
๏ ฝ่ายนิลนนท์นำอาการ |
มาแทบทูลสาร |
แด่นาถนารายณ์บัดดล |
|
๏ นรนาถให้ขุนนิลนนท์ |
นำทางไพรสณฑ์ |
แล้วรีบยุบาทยาตรา |
|
๏ ชอุ่มอับแสงสนธยา |
นำนรลีลา |
เลือนหลงบดลวนจร |
|
๏ พระพิโรธบริภาษพานร |
ทรงพาลจันทร |
ผาดแผลงไปโดยเมฆี |
|
๏ เปนจันทร์สามดวงแจ่มศรี |
ส่องสว่างธรณี |
กระจ่างหนทางเสด็จไป |
|
๏ ผาดเห็นน้องท้าวท่าวใน |
รณต้องหอกไชย |
อสุรซบกลางพล |
|
๏ ภูวเศร้าเซียบโศกทบทน |
รึงร้อนกระมล |
บดินทรรีบไวมา |
|
๏ ถอนศาตราวุธอสุรา |
เห็นติดกายา |
พระนุชแน่นไม่คลาย ฯ |
|
๏ พิเภกก้มเกล้าทูลเฉลย |
พระอย่าเพ่อเสวย |
พระโศกกำสรดเสียใจ |
|
๏ ขอให้หนุมานรีบไป |
เอาโอสถใน |
สญชีพอันล้ำยาหลาย |
|
๏ ส่งเสียงกู่ร้องไม่วาย |
อยู่จอมเขาหมาย |
ดังเมฆสูงสุดโพยม |
|
๏ ถ้ามาเสกทาชโลม |
พระลักษณ์ทรงโฉม |
จะรอดชีวิตคืนพลัน |
|
๏ ชุบกระสายเบญจธาราอัน |
สำหรับสามัญ |
กระษัตริย์พิเศษโสรจสรง |
|
๏ กับให้ห้ามแสงสุริยง |
ผิวยาตรหยาดลง |
พระนุชจักถึงปราณ |
|
๏ ภูวนาถยินเลศเบิกบาน |
เรียกศรีหนุมาน |
มาสั่งให้รีบเร็วไป |
|
๏ หนุมานรับสั่งบัดใจ |
จรนภาลัย |
มาดลยุคุนธรพลัน |
|
๏ เห็นสุริยะแผ้วเพ็ญแสงพรรณ |
พานรเผ่นผัน |
เข้ายึดยังท้ายรถทรง |
|
๏ ไหวหวั่นสะเทื้อนถึงองค์ |
ทิพากรปลง |
หฤทัยว่ามารบีฑา |
|
๏ จึงชำเลืองเหลือบแลมา |
เกิดกัลปหุดา |
ไหม้มอดกระบิลเปนจุณ |
|
๏ เหลือแต่เขี้ยวขนเพชรกุณ |
ฑลรัตนอดุล |
บยับด้วยกัลป์อันตราย |
|
๏ องค์อาทิตย์นึกแหนงฉงาย |
ชุมมนตร์ชุบกาย |
กระบิลคืนเปนพลัน |
|
๏ จึงเทวะถามการอัน |
ประสงค์สิ่งสรร |
พกิจใดมาดล |
|
๏ พานรนบสนองโดยกล |
ว่าน้องท้าวรณ |
อสุรต้องหอกมาร |
|
๏ จะนำยามาบริบาล |
แต่เกลือกกอปรการ |
จะแก้บทันราตรี |
|
๏ ด้วยจวนสางสุริยรพี |
นรนาถจักรี |
จึงใช้มาห้ามแสงพลัน |
|
๏ กลัวหยาดส่องหอกกุมภัณฑ์ |
พระนุชจักอัน |
ตรายชีวิตบัดใจ |
|
๏ รวิวรตอบคำไป |
จะทำฉันใด |
จะควรแก่การทุกอัน |
|
๏ ซึ่งจักเหลื่อมเลื่อนเดือนวัน |
ปรวนแปรกัปกัลป์ |
จะผิดขนบทั่วกาล |
|
๏ ใช่เราขัดคำนฤบาล |
แต่เห็นจะดาล |
วิกลกิจสามัญ |
|
๏ หวังเดินรถแฝงเมฆทงัน |
บไขแสงพรรณ |
พอโลกประจักษ์เพลา |
|
๏ ท่านเร่งเร็วไปเอายา |
อันแก้นำมา |
ภิบาลพระนุชโดยไว |
|
๏ พานรนบลาสุริย์ใส |
เหิรเหาะบัดใจ |
มาดลประเทศจอมผา |
|
๏ รีบไปจะถอนเอายา |
ยาหนีลงมา |
ก็ร้องขึ้นแทบเชิงเขา |
|
๏ ครั้นตามลงมาจะเอา |
โอสถกลับเทา |
ขึ้นร้องบนยอดคีรี |
|
๏ ตามจับกลับกันหลายที |
วรราชกระบี่ |
เอาหางกระหวัดเชิงผา |
|
๏ รัดเวียนเกี่ยวพันขึ้นมา |
จวบจอมบรรพตา |
ก็ถึงเฉพาะยามี |
|
๏ จึงหักเอายอดคีรี |
วรราชกระบี่ |
ก็แบกระเห็จเหาะทะยาน |
|
๏ ไปดลอโยทธราชฐาน |
เข้าแทบทูลสาร |
แก่สองกระษัตริย์บัดดล |
|
๏ แล้วนบขอเบญจชล |
ไปกอปรยามนตร์ |
ระงับซึ่งพิษม์หอกมาร |
|
๏ สองสุรกระษัตริย์แจ้งการ |
เนืองชลคือธาร |
บทรงสติสมประดี |
|
๏ ส่งขวดเบญจราชพลางมี |
สารสั่งกระบี่ |
ไปนบพระบาทเชษฐา |
|
๏ ว่าเราทั้งสองอนุชา |
ใคร่อาสาสา |
มิภักดิ์ไปโดยเสด็จดล |
|
๏ แต่กิจรักษาสามนต์ |
เปลื้องทุกข์นรชน |
บหวังจะเว้นใครมี |
|
๏ ลูกลมกราบบาทกระษัตรีย์ |
สำแดงฤทธี |
เหิรหาสระเห็จเตร็ดมา |
|
๏ ส่งให้พิเภกยักษา |
พิเภกเสกยา |
ชโลมพระนุชทั่วองค์ |
|
๏ แล่นหอกหลุดดังจำนง |
หายพิษม์แผลคง |
สติบังคมเชษฐา |
|
๏ นารายณ์ใสโสมนัสา |
สั่งให้เอายา |
กลับคืนไปเสียจงไกล |
|
๏ พานรฮึกโห่เอาไชย |
คลาเคลื่อนพลไป |
สถิตสุวรรณพลับพลา |
|
๏ ฝ่ายสารันตทูตยักษา |
มายังลงกา |
ก็ทูลแก่องค์อสุรี |
|
๏ ทศเศียรเซ็งสั่งเสนี |
ให้เชิญจรลี |
อสูรผู้อนุชา |
|
๏ มนตรีกราบแล้วแล่นมา |
นบทูลกิจจา |
อัญเชิญดำเนินท่านไท |
|
๏ กุมภกรรณโดยด่วนครรไล |
ถึงราชวังใน |
เข้าเฝ้าบรมเชษฐา |
|
๏ สิบเศียรเห็นองค์อนุชา |
จึงแถลงกิจจา |
อันพวกอรินทรคืนชนม์ |
|
๏ อสุรนบทูลบัดดล |
ว่าข้าเห็นกล |
อันเปนก็เพราะน้องเรา |
|
๏ แนะนำลามเลื่อนเงื่อนเงา |
หวังแต่จะเอา |
สมบัติบรักวงศ์วาน |
|
๏ น้องขอลาบาทนฤบาล |
ไปกอปรฤทธิการ |
มหาอุทกพิธี |
|
๏ ยิ่งในพรพรหมบดี |
ระงับไพรี |
พินาศด้วยอดธารา |
|
๏ ครบศาสตรสัตวารเวลา |
จะทรงศักดา |
นุภาพปราบทินกร |
|
๏ กิจใดจะแผ้วรณรอน |
ขอใต้มุลิกร |
อย่าส่ายรหัสตรัสไป |
|
๏ ทศเศียรสรวลร่าเริงใจ |
ว่ากิจนี้ใคร |
มาหาญจะรู้แยบยล |
|
๏ พิเภกลักษณ์รามลิงพล |
เห็นข้างจะจน |
บอาจอุบายวายปราณ |
|
๏ จงเจ้าเร็วเร่งริการ |
กอปรมนตร์พรหมาน |
ระงับอรินทร์เอาชัย |
|
๏ น้องท้าวนบลาคลาไคล |
ยุบาทบัดไป |
สถิตปราสาทโสภี |
|
๏ จึงตรัสเรียกคันธมาลี |
กับสี่นารี |
มาสั่งรหัสยุบล |
|
๏ แล้วสวมสรรพรัตนวิมล |
สอดแล่งศรพล |
ระเห็จขึ้นสู่คัคนานต์ |
|
๏ ไปดลมรกตสุรกานต์ |
เห็นต้นทางธาร |
อันชลหลั่งไหลมา |
|
๏ จึงลงยังแผ่นศิลา |
ใต้เงาพฤกษา |
กร่างทองอันร่มริมธาร |
|
๏ ร่ายเวทคิดคุณพรหมาน |
ตระบัดบันดาล |
มหันตกายดำกล |
|
๏ อสุรลงนอนทดชล |
โอมอ่านพระมนตร์ |
ชลาก็แห้งเหือดพลัน |
|
๏ ครั้นบุรพภาสกรพรายพรรณ |
ศัพท์สัตว์เกริ่นกัน |
ประกาศสำเนียงเสียงสีห์ |
|
๏ เหิมเรียกพระสุริยรพี |
เพรียกเสี่ยงมี่มี |
เมื่อจักอุทัยไขแสง |
|
๏ อรุโณทย์รัศมีสีแสง |
สุริยศักดิ์สำแดง |
ในยอดยุคุนธรศรี |
|
๏ พานรไปดลชลธี |
เห็นเหตุอันมี |
ก็ดาลตระดกอัศจรรย์ |
|
๏ เกิดการเอิกเกริกทั่วกัน |
ประจักษ์ศัพท์อัน |
อุบัติดลกระษัตรีย์ |
|
๏ ภูวนาถแหนงนึกสารี |
ถามน้องทศศีร์ |
ดั่งการอันเกิดเปนภัย |
|
๏ พิเภกบังคมทูลไท |
ว่ากุมภกรรณไป |
ถกลอุทกวิทยา |
|
๏ อันได้เรียนต่อธาดา |
จึงทดคงคา |
พิกลแห้งขาดธาร |
|
๏ ถ้าครบกำหนดสัตวาร |
พวกเราจักปราณ |
อสุรเรืองวารี |
|
๏ กิจอันจะล้างพิธี |
เหลือปรีชามี |
บแจ้งประเทศกรรมมาร |
|
๏ ขอให้ลูกลมผู้หาญ |
ไปซับซาบการ |
แต่ห้าอสุรกำนัล |
|
๏ ซึ่งลอบมาบูชากรรม์ |
ด้วยมาลาอัน |
ประณีตในพรตอสุรา |
|
๏ ภูวนาถปรีดิ์เปรมปรีดา |
ตรัสเรียกขุนวา |
ยุบุตรมาสั่งทันใด |
|
๏ ลูกลมแปลงกายบัดใจ |
เปนเหยี่ยวบินไป |
ยังทิศนิเวศกุมภัณฑ์ |
|
๏ ถึงปราสาทน้องทศกรรฐ์ |
เข้าจับแฝงบรรณ |
อยู่ฟังรหัสอสุรี |
|
๏ ตรับเสียงกาหลดนตรี |
รัวเรื่อยดีดสี |
ถนอมลำนำฉ่ำฉาน |
|
๏ พานรแปลงเปนนางมาร |
ไปดลบริพาร |
อนงค์นิกรกำนัล |
|
๏ ทำรื่นเริงทักทายกัน |
ว่าป่วยหลายวัน |
จึงสร่างสันดานมาดล |
|
๏ ขณะนี้ภูวเนาในมณ |
ฑิรฤๅออกรณ |
อรินทรเสี้ยนธรณี |
|
๏ อสุรต่างแจ้งคดี |
ว่าองค์อสุรี |
ไปปลุกพระเวทพรหมาน |
|
๏ จักผลาญเพรียงเมืองให้ปราณ |
แต่ในสัตวาร |
ด้วยพรหมศาสตรศักดา |
|
๏ หนุมานจึงตอบวาจา |
ว่าการเสียมา |
แต่หลังก็หลายทีทำ |
|
๏ เพราะเพื่อพิเภกบอำ |
บอกการก่อกรรม |
ให้พวกอรินทร์เริงใจ |
|
๏ ฝูงกำนัลตอบทันใด |
ว่ากิจนี้ใคร |
อย่าหวังพิเภกรู้การ |
|
๏ ถึงจะค้นทั่วจักรวาฬ |
ฤทธิ์เวทพรหมาน |
ก็อาจกำบังได้ดาย |
|
๏ นอกกว่าห้านางอย่าหมาย |
ใครห่อนระคาย |
ประจักษ์ตำแหน่งพิธี |
|
๏ พานรมายายินดี |
ว่าลืมมาลี |
ไว้ห้องสถานคฤหา |
|
๏ จึงเดินเลี้ยวลัดลับมา |
แล้วแปลงกายา |
เปนเหยี่ยวทะยานบินบน |
|
๏ ถับถึงอุทยานบัดดล |
เข้าจับลับตน |
ในพฤกษพุ่มบังใบ |
|
๏ ขณะนั้นห้านางออกไป |
สรรบุษปมาลัย |
เกี้ยวกรองทุกพรรณบรรจง |
|
๏ ชาตบุษป์บุปผชาติประยงค์ |
จำปากาหลง |
พิกุลแก้วเกดกัน |
|
๏ สารภีมะลุลีลาวัณย์ |
ลำดวนอัญชัน |
อเนกเนืองนานา |
|
๏ นางหนึ่งล้าเพื่อนหลงมา |
เพลินเก็บมาลา |
อยู่เดียวบไปทันกัน |
|
๏ หนุมานพิศเพียรสำคัญ |
หมายไฝแผลอัน |
ปรากฏประจักษ์แน่ใจ |
|
๏ เผ่นเข้าโถมฉวยพาไป |
ขยี้ยับใน |
โพยมสิ้นสุดปราณ |
|
๏ จึงกลับมาดลอุทยาน |
แปลงเปนนางมาร |
อันฆ่าเสียในเมฆา |
|
๏ แสร้งทำนั่งเลือกมาลา |
แล้วชวนกันมา |
ถึงที่พิธีสาคร |
|
๏ พลันกลับเพศเปนพานร |
สี่พักตร์แปดกร |
ทะยานเข้าไล่นางมาร |
|
๏ แล้วโถมลงชลบนาน |
คลื่นโคลงบันดาล |
คะคึกทั้งท้องธาษตรี |
|
๏ เพ่งผาดเห็นน้องทศศีร์ |
นอนขวางวารี |
ให้ชลคั่งคึงสาย |
|
๏ พานรโกรธเพียงเพลิงพราย |
โถมถีบถูกกาย |
อสุรซบลงพลัน |
|
๏ ขุนมารโลดลุกยืนยัน |
ผลุนเข้ารอนรัน |
กระบิลโดยโกรธา |
|
๏ ต่างหาญต่อหาญดูสา |
หัสเปลวศาตรา |
เปนช่อประกายพรายไฟ |
|
๏ ครั้นเสียวิทยาบัดใจ |
ชลลั่นเลื่อนไหล |
คะคักจนคับคลองธาร |
|
๏ อสูรเสียใจลาญ |
เหาะหาสเหิรทะยาน |
ไปดลพิไชยลงกา |
|
๏ พานรมีชัยกลับมา |
นบนรนรา |
สุหร่ายยุบลบรรยาย |
|
๏ พระตรัสชมบุตรพระพาย |
ยิ่งปรีชาชาย |
บมีผู้เทียบถึงสอง |
|
๏ กอปรฤทธิ์ปัญญาสมพอง |
อริราชทั้งผอง |
จงพ่ายประภาพราบราญ |
|
๏ ฝ่ายน้องเจ้าลงกามาร |
บทจรจวบสถาน |
อสูรผู้เชษฐา |
|
๏ นบทูลความพลางโศกา |
ว่าสุดปัญญา |
ที่น้องจะทำสงคราม |
|
๏ ไส้เองเปนหนอนบ่อนตาม |
ลามไส้เหลือลาม |
จึงยากซึ่งจักเยียวยา |
|
๏ ข้าคือคนพยาธิโรคา |
นับวันอัพลา |
ไปจนชีวิตบรรลัย |
|
๏ แล้วลาเชษฐาท่านไป |
ถึงปราสาทไชย |
ตระลึงรำพึงจินดา |
|
๏ ว่าโอ้พิเภกอสุรา |
จะฆ่าวงศา |
แลพี่ให้ม้วยบรรลัย |
|
๏ อสุรเศร้าสร้อยเสียใจ |
กลับกลิ้งเกลือกใน |
บรรจถรณ์บแนบนิทรา |
|
๏ ครั้นรุ่งเรืองแสงสุริยา |
น้องเจ้าลงกา |
สระสรงแล้วทรงอาภรณ์ |
|
๏ ขึ้นเถลิงราชรถบวร |
คลาแสนยากร |
ออกจากนิเวศบัดดล |
|
๏ รู้ว่าตัวจักเสียชนม์ |
เพื่อลางวิกล |
ปรากฏประหลาดหลากใจ |
|
๏ แข็งใจคลาพลครรไล |
ถึงรณภูมิไชย |
ก็หยุดบรรทับโยธา |
|
๏ นารายณ์เรืองฤทธิ์มหิมา |
เสด็จออกพลับพลา |
ก็ถามพิเภกทันใด |
|
๏ ว่ากุมภกรรณฤๅใคร |
ยกยาตรพลไกร |
มาต่อณรงค์ไพรี |
|
๏ พิเภกทูลไทธรณี |
ว่าน้องทศศีร์ |
เปนจอมนิกรยกมา |
|
๏ ขอเชิญนรยาตรโยธา |
ไปผลาญยักษา |
จักทรงพระเดชมีชัย |
|
๏ ภูวสั่งสุครีพทันใด |
ให้เทียบพลไกร |
จงสั่งกระบวนถ้วนการ |
|
๏ สุครีพรับราชบรรหาร |
ไปตรวจบริพาร |
ในพลันก็สรรพทัพทงัน |
|
๏ พลร่าเริงรณยืนยัน |
สามารถทั่วกัน |
เฉลียวฉลาดอาจอง |
|
๏ ส่วนสองกระษัตริย์สุริย์วงศ์ |
บทย่างยรรยง |
มาโสรจสนานธารา |
|
๏ ต่างทรงพิพัฒน์ภูษา |
สรรพาภรณ์พา |
หุรัดแก้วกุณฑล |
|
๏ ขัดแล่งแสงศรโสภณ |
กรายกรจรดล |
ขึ้นสู่พิไชยรถอินทร์ |
|
๏ คลายแสนยากรกระบิล |
คึกคั่งฟ้าดิน |
มาดลที่รบบัดใจ |
|
๏ กุมภกรรณเห็นทัพแต่ไกล |
ร้องสั่งพลไกร |
ให้ตีนิกายวานร |
|
๏ พลยักษ์โซมพุ่งแผลงศร |
เท่งทิ้งโตมร |
ระดมระงมงอมหาว |
|
๏ พานรฮึกโห่ฉาวฉาว |
กุมแหลนแสนตาว |
เข้าต่ออสูรดูหาญ |
|
๏ หลอกหลบตบถีบกัดมาร |
ฟัดฟาดผาดผลาญ |
อสุรกลิ้งเกลื่อนรณ |
|
๏ ขุนยักษ์เห็นพลวายชนม์ |
จึงแผลงศรพล |
เปนเพลิงประลัยโกลา |
|
๏ นารายณ์อ่านเวทวิทยา |
แผลงเปนคงคา |
ไปตกลงดับเพลิงกัลป์ |
|
๏ แล้วต้องรถมารหักพลัน |
โตเทียมสองพัน |
ก็ท่าวในท้องธรณี |
|
๏ ขุนมารโกรธคืออัคคี |
ผาดแผลงศรศรี |
ไปต้องกระบิลนิกร |
|
๏ ตายกลาดดาษดาดงดอน |
เหลือแต่วานร |
สิบแปดมงกุฎวุฒิไกร |
|
๏ หนุมานองคตชาญไชย |
ออกกลัดกลางใน |
ณรงคภูมิยืนยัน |
|
๏ โรมรุกคลุกคลีบุกบัน |
เติมตีกุมภกรรณ |
ระยังระย่อธรณี |
|
๏ ภูวโอมอวยศาตรศุลี |
ชุบไชยศรศรี |
แล้วแผลงเปนลมพัดพาน |
|
๏ พลพานรอันเสียปราณ |
ต้องมารุตมาร |
ก็มีชีวิตคืนพลัน |
|
๏ แล้วต้องตรึงทรวงกุมภกรรณ |
น้องท้าวทศกัณฐ์ |
ก็ล้มยังพื้นพสุธา |
|
๏ ยังไม่สิ้นชนม์ชีวา |
เหลือบเห็นรามา |
ประจักษ์เปนเพศนารายณ์ |
|
๏ ผิวเพียงนิลาแลพราย |
สี่มือถือทาย |
สังข์จักรคทาธารตรี |
|
๏ ขุนยักษ์เสียสมปฤดี |
ว่ากูมัวมี |
โมหันธ์มารณหริรา |
|