ประชุมคำพากย์รามเกียรติ์ ภาค ๕ ตอน หนุมานเผาลงกา
๑๖
| ๏ ทูลแล้วลาพระมหิษี | กราบบาทกษัตรีย์ |
| ก็ออกมาขึ้นพฤกษา | |
| ๏ พานรรำพึงจินดา | จะลองอสุรา |
| ให้รู้กำลังฤทธี | |
| ๏ คิดแล้วแผลงฤทธิ์ราวี | ฝ่าฝืนอสุรี |
| จู่โจมเข้าโหมหักสวน | |
| ๏ ถอนพร้าวน้าวตาลทบทวน | ถีบชักหักสวน |
| ระนมระนาดดาษดิน | |
| ๏ ดอกผลกล่นเกลื่อนปัฐพิน | สวนดั่งสวนอินทร์ |
| ก็ยับระยำทำลาย | |
| ๏ จึ่งหมู่อสุรมารทั้งหลาย | เห็นลิงเผือกผาย |
| มาทำจำรายสวนขวัญ | |
| ๏ หักถอนรอนรุกข์ย่อยยัน | คิดขัดอัศจรรย์ |
| แต่ก่อนบห่อนเห็นมี | |
| ๏ เผงตวาดผาดร้องเสียงสีห์ | ขับมันบมิหนี |
| ก็โกรธพิโรธรุกราน | |
| ๏ ไล่จับสัประยุทธทรุดซาน | บมินานสองหาญ |
| ก็เข้าประจัญกลางแปลง | |
| ๏ จึ่งศรีหนุมานคำแหง | จับอสุรสำแดง |
| นุภาพเดโชพล | |
| ๏ ฟัดลงกับแผ่นภูวดล | แหลกยับบมิทน |
| วินาศในพรับตา | |
| ๏ ฝูงมารเห็นเพื่อนมรณา | ด้วยมือขุนวา |
| นรินทรฟัดปัฐพี | |
| ๏ จึ่งเข้าเกลื่อนกลุ้มรุมตี | ล้อมรอบกระบี่ |
| ดังเนื้ออันล้อมไกรสร | |
| ๏ บุกตะแบงแรงรบราญรอน | ยุทธแยงแผลงศร |
| บช้ำระคายปลายขน | |
| ๏ หนุมานขบฟันคำรน | แผลงฤทธาพล |
| สองมือเข้ารวบยักษี | |
| ๏ โดยเคียงเหวี่ยงฟัดปัฐพี | ทีเดียวอสุรี |
| ก็ตายวินาศนับพัน ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ อสุรหมู่มารอัศจรรย์ | เห็นลิงแข็งขัน |
| มาผลาญอสุรแหลกหลาย | |
| ๏ บมิมีอาวุธทะทาย | แต่มือเปล่าดาย |
| ไชเยศณรงค์รุกราน | |
| ๏ จึ่งไปทูลสหัสกุมาร | ว่าลิงสาธารณ์ |
| มาทำจำรายสวนขวา ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ ขณะนั้นลูกเจ้าลงกา | ต่างสั่งเสนา |
| ให้เกณฑ์กระบวนจัตุรงค์ | |
| ๏ แล้วมาสู่ที่โสรจสรง | สำอางองค์ทรง |
| วิไชยยุทธพร้อมกัน | |
| ๏ ต่างจับธนูเขนขรรค์ | ฉมับเกาทัณฑ์ |
| ลำแพงวิมลโกมิน ฯ |
ฯ สรง บาทสกุณี ฯ
| ๏ เผ่นขึ้นทรงรถมณีนิล | พร้อมพวกพลพฤนท์ |
| ทั้งสองสมุทรยกมา | |
| ๏ ให้ล้อมรอบสวนบคลา | ลูกเจ้าลงกา |
| เร่งรถเข้าจรดวานร ฯ |
ฯ กราว ฯ
| ๏ ต่างแผดสุรศัพท์กำธร | ว่าเหวยลิงจร |
| อรัญชาติพาลา | |
| ๏ ไยมาหักสร้อยสวนขวา | ซ้ำผลาญโยธา |
| อสุรนี้เพื่อใด | |
| ๏ หนุมานขานตอบบัดใจ | กูเที่ยวโพนใน |
| พนานตสาดซัดมา | |
| ๏ จะอาศัยซึ่งพฤกษา | ไม่แจ้งกิจจา |
| ว่าภูมินี้สวนใคร | |
| ๏ พลมารมารุมชิงชัย | พ่ายแพ้กูใน |
| ณรงคจึ่งมอดมรณ์ | |
| ๏ นี่เอ็งยกแสนยากร | มาจะราญรอน |
| กูเดียวแลฤๅขุนมาร | |
| ๏ ลูกท้าวทศเศียรฟังการ | ต่างคิดรำคาญ |
| จะรบกระบิลอายใจ | |
| ๏ จึ่งร้องตอบพานรไป | ว่าจอมภพไตร |
| บดินทรผู้บิตุรงค์ | |
| ๏ ธมอบวนุทยานแว่นวง | ให้กูผู้มง |
| กุฎหมู่นิกรบริบาล | |
| ๏ กูจึ่งหลั่งเลื่อนพลหาญ | มาหวังจับพาล |
| กระบิลไปบังคมถวาย | |
| ๏ แม้ว่าวานรกลัวตาย | เร่งลงจากปลาย |
| แมกไม้มาไปโดยดี | |
| ๏ นี่เอ็งกลับท้ายักษี | ปานเอาชีวี |
| มาจ่อมในกลางเพลิงกาฬ | |
| ๏ วานรตอบคำขุนมาร | เอ็งอย่าอวดหาญ |
| มาสู้กูดูฤทธี | |
| ๏ กูแพ้จึ่งว่าเอ็งดี | อ้างอวดฤทธี |
| ไปไยให้อายเทวา | |
| ๏ พันองค์กุมารฟังโกรธา | ร้องเร่งยักษา |
| ให้จับกระบิลอย่านาน | |
| ๏ คาเขี้ยวเคี้ยวเปนอาหาร | ตัดหัวประจาน |
| เข้าไปถวายอสุรี | |
| ๏ จึ่งเสนามารยักษี | ต้อนหมู่โยธี |
| เข้าจับกำแหงหนุมาน | |
| ๏ บ้างพุ่งหอกดาบสังหาร | บ้างสาดศรผลาญ |
| ระดมระงมอัมพร | |
| ๏ หนุมานผาดแผลงฤทธิรอน | ฉวยชักหักศร |
| ทั้งหอกแลดาบเปนจุณ | |
| ๏ ถอนไม้ใหญ่ได้โผนผลุน | รอนรันทารุณ |
| ระเนระนาดดาษดิน | |
| ๏ จับผีมารโยนร้องฉิน | ว่าเหวยอสุรินทร์ |
| เอาพลมาแหลกเปนผง | |
| ๏ โอรสทศกัณฐ์พันองค์ | เห็นพลปลดปลง |
| ก็ว่างก็บางเบาตา | |
| ๏ คั่งแค้นขบฟันกลอกตา | เร่งรถปลดมา |
| ครั้นใกล้ก็ลั่นศรไชย | |
| ๏ พร้อมกันพันเล่มเต็มไป | เสียงสนั่นหวั่นไหว |
| ติดทั่วทั้งตัววานร | |
| ๏ หนุมานสะบัดปัดศร | หักยับกับกร |
| กระเด็นวินาศดาษดิน | |
| ๏ เข้ารวบงอนรถอสุรินทร์ | เหวี่ยงฟัดปัฐพิน |
| ก็หักระยำทำลาย | |
| ๏ นาคีชักรถวอดวาย | สารถีซังตาย |
| ระนาดระเนนธรณี | |
| ๏ พันมารโอรสทศศีร์ | โกรธดั่งอัคคี |
| ก็โผนไปขึ้นรถรอง | |
| ๏ เข้าต่อวานรประลอง | กรกุมกระบอง |
| ก็ขว้างด้วยฤทธาพล | |
| ๏ หนุมานว่องไวยิ่งยนต์ | สำแดงแรงตน |
| เข้าฉวยคทาทันใด | |
| ๏ ไล่รันพลมารเหลวไหล | โจนขึ้นรถไชย |
| ก็ต่อสหัสกุมาร | |
| ๏ เสียงสนั่นครั่นครื้นทุกสถาน | วานรประหาร |
| ด้วยเพชรกระบองอสุรา | |
| ๏ ขุนมารหลบแอบรถา | ราชรถรจนา |
| ก็หักระทมธรณี | |
| ๏ กระบิลชิงขรรค์ยักษี | รอนเศียรอสุรี |
| ทั้งพันก็กลิ้งเกลื่อนสมร | |
| ๏ แล้วแล่นไล่ล้างมารมรณ์ | อสุรซนซอน |
| เข้าเร้นสุมทุมทุกภาย | |
| ๏ บางหมู่อสุรกลัวตาย | ตื่นวิ่งกระจาย |
| มาสู่นครลงกา ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ จึ่งบอกแก่อรรคเสนา | ว่ายังมีพา |
| นรินทรผู้เผือกพรรณ | |
| ๏ มาหักอุทยานสวนขวัญ | ครั้นไล่จับมัน |
| ก็สัประยุทธยุทธแยง | |
| ๏ มีพหลกำลังเข้มแขง | ต่อสู้กลางแปลง |
| หักหาญอสุรแหลกลาญ | |
| ๏ ฆ่าทั้งองค์สหัสกุมาร | พลโยธาหาญ |
| ทั้งสองสมุทรวอดวาย | |
| ๏ มโหทรได้ฟังภิปราย | ตกใจใจหาย |
| ก็เข้ามาทูลทันใด ฯ |
ฯ เชิด ประถม เจรจา ฯ
| ๏ ราพณาสูรฟังฟูนไฟ | เสนาเร่งไป |
| หาอินทรชิตขึ้นมา | |
| ๏ มนตรีน้อมรับบัญชา | กราบบังคมลา |
| แล้วแล่นระเห็จเตร็ดไป | |
| ๏ ครั้นถึงจึ่งทูลแถลงไข | ว่าจอมภพไตร |
| ให้ข้ามาเชิญภูธร | |
| ๏ จะให้ไปปราบวานร | เผือกผู้สัญจร |
| มาอันตรายสวนขวัญ | |
| ๏ ฆ่าสหัสกุมารหมดพัน | พลมารอาสัญ |
| ทั้งสองสมุทรฉิบหาย ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ อินทรชิตโกรธเพียงเพลิงพราย | ยุรยาตรผาดผาย |
| ลงจากปราสาทอำไพ | |
| ๏ ครั้นถึงท้องพระโรงบัดใจ | กราบบาทท่านไท |
| ประนมบังคมสามลา | |
| ๏ ทัศกัณฐ์โองการวัจนา | เจ้าจงอาสา |
| ไปปราบกระบิลจัญไร | |
| ๏ อินทรชิตอย่าคิดน้อยใจ | พ่อไม่เห็นใคร |
| จะเทียบสหัสกุมาร | |
| ๏ จำเปนจำเจ้าไปผลาญ | งดมันไว้นาน |
| จะเกิดสงครามโกลี | |
| ๏ แล้วสั่งมโหทรทันที | เร็วเร่งเสนี |
| ให้พร้อมทั้งรถแก้วกาญจน์ | |
| ๏ มโหทรก้มเกล้ากราบกราน | มาเร่งพลมาร |
| ก็สรรพสำหรับไชย | |
| ๏ เร่งรถคชสีห์บัดใจ | สรรพยุทธไสว |
| สว่างก็วางซ้ายขวา ฯ |
ฯ เชิด ประถม ฯ
| ๏ อินทรชิตกราบบังคมลา | ไปยังมหา |
| ปราสาทสุวรรณทันใด | |
| ๏ ทรงสำอางองค์อำไพ | รจนามัยไป |
| ด้วยสรรพราชาภรณ์ | |
| ๏ ขัดขรรค์วิเชียรฤทธิรอน | สะพายแล่งศร |
| มหาวิไชยนาคินทร์ | |
| ๏ ดั่งจะผันเผ่นฟ้าหล้าดิน | ศรสิทธิพรหมินทร์ |
| ประสาทแก่ขุนยักษา | |
| ๏ มาขึ้นรถแก้วกรีธา | แสนสุรเสนา |
| ก็รีบไปสู่อุทยาน | |
| ๏ เล็งเห็นลิงเล็กขุนหาญ | โกรธดั่งไฟกาฬ |
| คำรนคำรามร้องไป | |
| ๏ ว่าเหวยวานรจัญไร | บมิรู้ว่าไฟ |
| มาทำทะนงหักหาญ | |
| ๏ แก่กูคือคู่พระกาฬ | จักแผลงศรผลาญ |
| ให้ม้วยชีวิตบมิคลา | |
| ๏ หนุมานฟังสารยักษา | กริ้วโกรธสองตา |
| ก็แดงดั่งแสงอสุนี | |
| ๏ ขุนมารไยเอ็งอวดดี | กูนี้ก็มี |
| นุภาพในณรงค์ | |
| ๏ แม้นเอ็งผลาญกูปลดปลง | จะเลื่องยศยง |
| ว่ายิ่งทหารชาญชาย | |
| ๏ อินทรชิตฟังลูกพระพาย | กริ้วโกรธดั่งกาย |
| จะลุกขึ้นเปนอัคคี | |
| ๏ แผดร้องก้องเสียงสุรสีห์ | เรียกหมู่อสุรี |
| ให้เข้าระเนาในสมร | |
| ๏ พลมารรุมรบพานร | หนุมานราญรอน |
| สังหารอสุรแหลกลาญ ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ จับช้างฟัดช้างผาดผลาญ | ฉวยซากศพมาร |
| ก็โยนยังรถยักษี | |
| ๏ บดฟ้าหล้าบังธรณี | ดั่งสีหสู้สีห์ |
| อสุรย่อยยับยัน | |
| ๏ ถอนพร้าวน้าวตาลเห็จหัน | ตีต้องกุมภัณฑ์ |
| ก็ตายดั่งฟ้าผ่าผลาญ | |
| ๏ ทีเดียวนับโกฏิประมาณ | เดโชขุนหาญ |
| นุภาพเข้มแข็งขัน | |
| ๏ ถึงหน้ารถลูกทศกัณฐ์ | หนุมานเห็จหัน |
| เข้าหักดุรงค์ธงไชย | |
| ๏ หักคอสารถีเหวี่ยงไป | ถูกยอดฉัตรไชย |
| ก็หักระนับทับกัน ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ อินทรชิตคิดแค้นแสนศัลย์ | ผูกคิ้วขบฟัน |
| ก็จับธนูดูพราย | |
| ๏ น้าวนิลปานำพาดสาย | วางปืนปลงหมาย |
| จะฆ่ากำแหงหนุมาน | |
| ๏ เสียงสนั่นชั้นเทวสถาน | ภูเขาหิมพานต์ |
| ก็แตกกระจัดพรัดพราย | |
| ๏ เล่มเดียวบริวารแหล่หลาย | ถูกลูกพระพาย |
| บมีจะเปล่ากายา | |
| ๏ ติดเต็มทุกเส้นโลมา | ศรศักดิ์ยักษา |
| นุภาพพ้นภพไตร ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ พานรสลัดบัดใจ | ขยี้ศรไชย |
| ก็แหลกดั่งจุณธุลี ฯ |
ฯ ตระ ฯ
| ๏ โผนเข้าจับรถยักษี | ฟัดกับปัฐพี |
| ก็หักระทมทำลาย ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ อินทรชิตลุกดำรงกาย | ยุรยาตรผาดผาย |
| เรียกราชรถอื่นมา | |
| ๏ ระเห็จขึ้นแล้วกริ้วโกรธา | กระทืบรถา |
| พิโรธพลางคำนึง | |
| ๏ ว่าเดชลิงนี้คือสึงห์ | ไตรภพบถึง |
| สมรรถเดชามัน | |
| ๏ ครั้นจะรบอำยวนต่อกัน | อายไทเทวัญ |
| ฤๅษีจะติตำเนียน | |
| ๏ กูเรียนศาสตราด้วยเพียร | รบให้ลิงเบียน |
| นิกรอสุรแหลกลาญ | |
| ๏ จึ่งจับนาคบาศไชยชาญ | ตรีภพสถาน |
| สะเทือนไปทั้งสาคร | |
| ๏ ชูขึ้นบูชาชุบศร | กมลาสน์หลั่งพร |
| แลเวทประกับศิลป์ไชย | |
| ๏ เสร็จแล้วผาดแผลงบัดใจ | สามโลกหวาดไหว |
| พระเมรุเอนไปมา | |
| ๏ เทวัญชั้นไตรตรึงษา | สองมือปิดตา |
| ก็หนีออกนอกจักรวาฬ ฯ |
ฯ เหาะ ฯ
| ๏ นาคบาศผาดมาแผลงผลาญ | ครั่นครื้นคัคนานต์ |
| ดั่งฟ้าอันผ่าแสนไศล | |
| ๏ บดบังแสงสุริโยทัย | พระสุริยะตกใจ |
| ก็เลี้ยวเข้าแฝงเมฆา | |
| ๏ ผกผาดลงจากเวหา | แผ่นพื้นพสุธา |
| ก็ไหวไปจนบาดาล ฯ |
ฯ กลม ฯ
| ๏ เกี่ยวกระหวัดรัดรอบขุนหาญ | ลูกลมเห็จทะยาน |
| ตระบงตระบัดศรไชย | |
| ๏ นาคบาศบมิหวาดหวั่นไหว | วานรนึกใน |
| ว่าศรนี้มีฤทธา | |
| ๏ ศรมัดรัดตรึงสหัสา | บมิติงกายา |
| ก็เสือกสลบซบไป ฯ |
ฯ โอด ฯ
| ๏ อินทรชิตตบมือไยไพ | ว่าพานรไย |
| จึ่งนิ่งไม่เนืองฤทธา | |
| ๏ แล้วสั่งมโหทรยักษา | ให้คุมขุนวา |
| นรินทรคืนธานี ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ มโหทรประณตบทศรี | รับสั่งอสุรี |
| แล้วแล่นมาจัดทวยหาญ | |
| ๏ พันโกฏิขุนพลเชี่ยวชาญ | เข้าคร่าหนุมาน |
| มาสู่นิเวศเวียงไชย ฯ |
ฯ เชิด ปฐม ฯ
| ๏ ครั้นถึงทวารวังใน | จึ่งหยุดพิไช |
| ยรถบรรทับเกยชลา | |
| ๏ อินทรชิตฤทธิล้ำเทวา | กรายกรยาตรา |
| มาดลพระโรงบรรยงก์ ฯ |
ฯ เสมอ ฯ
| ๏ ขึ้นไปกราบบาทบัวบงสุ์ | ขุนราพณ์ผู้ทรง |
| พิภพกรุงยักษา | |
| ๏ ทูลว่าจับลิงได้มา | มันมีฤทธา |
| นุภาพล้ำเทวัญ | |
| ๏ แม้นเทพทั้งหกชั้นสวรรค์ | จะรบรุมมัน |
| บเท่ามันตัวเดียวดาย | |
| ๏ จึ่งแถลงแต่ต้นจนปลาย | ถี่ถ้วนทูลถวาย |
| แก่ท้าวผู้เจ้าลงกา ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ ทศกัณฐ์ฟังโอรสา | ชื่นชมรมยา |
| ก็ลุกจากรัตนบัลลังก์ | |
| ๏ กอดจูบลูบไล้โลมหลัง | ทรงพหลกำลัง |
| สามโลกให้แพ้ฤทธา | |
| ๏ พลางร้องสั่งสุรเสนา | เร็วเร่งนำพา |
| นรินทร์มาดูอย่านาน | |
| ๏ มโหทรประณตบทมาลย์ | รับราชบริหาร |
| ไปสั่งอสุรยักษา | |
| ๏ ให้คุมลิงไพรเข้ามา | จะทอดนัยนา |
| ยังหน้าพระลานเรืองไชย | |
| ๏ ยักษาพาหนุมานไป | ครั้นถึงทันใด |
| ก็ทูลแก่เจ้าลงกา ฯ |
ฯ เสมอ ฯ
| ๏ ทศกัณฐ์มงกุฎยักษา | ชำเลืองนัยนา |
| ไปเห็นกำแหงหนุมาน | |
| ๏ กริ้วโกรธโลดถีบโรงธาร | เกนเกนโองการ |
| ด้วยโกรธกริ้วเกรียมใจ | |
| ๏ สิบปากฟากฟ้าหวั่นไหว | เร่งนำมันไป |
| พิฆาฏเสียกลางลงกา | |
| ๏ ขณะนั้นมโหทรยักษา | กราบแล้วแล่นมา |
| ก็สั่งอสุรบริบาล | |
| ๏ ให้ฆ่าวานรผู้หาญ | จงสิ้นสุดปราณ |
| แล้วเสียบไว้กลางพระนคร | |
| ๏ อสุราพาขุนวานร | มารุมราญรอน |
| ก็ฟันด้วยดาบเพชรพราย ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ บช้ำปลายขนเคืองระคาย | ดาบหักกระจาย |
| กระจัดไปเปนผงคลี | |
| ๏ จึ่งเอาพะเนินเหล็กตี | ต้องตัวกระบี่ |
| ดังเอิงอันพุ่งภูผา | |
| ๏ แล้วกลิ้งครกเหล็กมหิมา | เอาสากโลหา |
| ไปตำกระบิลบมิไหว | |
| ๏ พลมารรำพึงในใจ | ลิงนี้เปนไฉน |
| จึงฆ่าไม่สิ้นสุดปราณ | |
| ๏ แล้วไปเลือกสรรคชสาร | ช้างมิ่งเมืองมาร |
| กำยำกำลังสหัสา | |
| ๏ ยังยังมันมืดมัวตา | แก้มคร่ำเตลา |
| แลครางกระหึมครึมมัน | |
| ๏ ยักษีขี่ขับเห็จหัน | ไสเข้าโจมรัน |
| ให้แทงดังแทงขุนเขา | |
| ๏ งาพลาดปักดินซบเซา | คนขี่เงื่องเหงา |
| จะฟันจะลากสุดใจ | |
| ๏ หนุมานคำนึงนึกใน | ผินิ่งดูไป |
| ดังนี้จะป่วยเปนนาน | |
| ๏ จึงแผลงฤทธิไกรไชยชาญ | หักคอคชสาร |
| ก็ฟัดอสุรแหลกหลาย ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ ยักษีบ้างหนีบ้างตาย | เลือดลงคือสาย |
| สมุทรเชี่ยวโซมไหล | |
| ๏ กุมภัณฑ์แตกกระจายพ่ายไป | วุ่นทั้งเวียงไชย |
| ยังอยู่แต่ผู้รักษา | |
| ๏ จะหนีก็กลัวอาญา | มโหทรเสนา |
| ก็วิ่งมายังวังใน ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ ครั้นถึงทูลเจ้าจอมไตร | ข้าแต่ภูวไนย |
| มงกุฎเกล้าลงกา | |
| ๏ ข้าฆ่าวานรหนักหนา | สบสิ้นศาตรา |
| กระบี่บม้วยวายปราณ | |
| ๏ แทงด้วยสารแรงแสนสาร | งาปักดินดาน |
| ให้แทงบลื้นลอกกาย | |
| ๏ มันจับคชสารผาดผาย | ฟัดรากโษสตาย |
| ระนับระนาดดาษดิน | |
| ๏ ขอแจ้งหฤทัยภูมินทร์ | จอมโลกจงถวิล |
| จะฆ่ามันได้กลใด ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ ทศกัณฐ์ครั้นฟังสงสัย | กูครองกรุงไกร |
| ก็ช้ามาสามโกฏิปลาย | |
| ๏ บมิมีใครอาจกล้ำกราย | เทวาทั้งหลาย |
| ฤๅห่อนจะข้ามแขวงเมือง | |
| ๏ สามโลกคั่งแค้นคายเคือง | เฝ้าแหนนองเนือง |
| ไป่อาจจะขาดเวลา | |
| ๏ ดูหลากลิงนี้นักหนา | อาจข้ามเข้ามา |
| แล้วฆ่าก็ไม่วายปราณ | |
| ๏ เร่งนำมาในราชฐาน | จะถามเหตุการณ์ |
| ให้สิ้นที่กูสงสัย | |
| ๏ มโหทรกราบแล้วแล่นไป | สั่งเสนาใน |
| ให้คุมกระบี่เข้ามา | |
| ๏ ยังราชนิเวศยักษา | สมเด็จอสุรา |
| จะถามให้แจ้งเหตุการณ์ ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ ขณะนั้นสุรเสนามาร | จึงคุมขุนหาญ |
| ก็เข้ามายังวังใน | |
| ๏ มโหทรทูลท้าวทันใด | เบิกลิงเข้าไป |
| ยังหน้าพระลานยักษี ฯ |
ฯ เสมอ ฯ
| ๏ ทศกัณฐ์ครั้นทอดทฤษฎี | เผงแผดเสียงสี |
| หนาทเกนโองการ | |
| ๏ ว่าเหวยลิงเล็กขุนหาญ | อาจข้ามมาพาล |
| ดั่งฤๅจะรอดคืนไป | |
| ๏ กูจะฆ่าให้ม้วยบรรลัย | หากคิดสงสัย |
| จึงถามให้แจ้งกิจจา | |
| ๏ จงบอกอย่าได้มฤษา | ใครใช้มึงมา |
| จำนงประสงค์สิ่งใด | |
| ๏ นามกรวานรชื่อไร | ถิ่นฐานอยู่ไหน |
| จงบอกแต่ตามสัจจา ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ หนุมานขานตอบยักษา | เราเที่ยวโทนมา |
| บรู้ตำบลหนทาง | |
| ๏ แสวงหาผลาผลม่วงปราง | เล็มเลาะเสาะสาง |
| เห็นสวนก็เข้าอาศัย | |
| ๏ ใครมิได้ใช้สอยลิงไพร | บ้านเมืองอย่างไร |
| ไม่รู้จึงสาดซัดมา | |
| ๏ ทศกัณฐ์จรรโลงโลกา | ฟังคำขุนพา |
| นรินทร์อันกล่าววาที | |
| ๏ รำพึงในใจยักษี | ใคร่ได้กระบี่ |
| มาไว้ในกรุงลงกา | |
| ๏ จะได้ทำการอาสา | สงครามรามา |
| ก็จวนจะติดพระนคร | |
| ๏ จึงกล่าวแก่ขุนพานร | เอ็งอยู่สิงขร |
| แลโทนมาเที่ยวเล็มไพร | |
| ๏ ถึงไม่รู้แล้วแล้วไป | กูเห็นเอ็งใจ |
| กูอ่อนระทวยกรุณา | |
| ๏ เอ็งอยู่กูจะเลี้ยงรักษา | แต่งตั้งศักดา |
| ให้เปนทหารแหนเมือง | |
| ๏ กูจะปูนแก้วกองรองเรือง | เงินทองนองเนือง |
| อเนกแน่งนางใน | |
| ๏ หนุมานครั้นฟังดีใจ | เพื่ออาสาไท |
| มาจวบเอาท่วงทีดี | |
| ๏ จึงทูลแก่ท้าวทศศีร์ | ข้านี้ชีวี |
| ก็จวนจะม้วยมรณา | |
| ๏ จะอยู่ทำการอาสา | อายแสนเสนา |
| ทั้งมุขมิ่งมนตรี | |
| ๏ ข้าคนโทษถึงสิ้นชี | วิตแล้วกระบี่ |
| บควรจะเปนขุนพล | |
| ๏ ขอฆ่าให้สิ้นสุดสกนธ์ | อยู่ยิ่งจะทน |
| ลำบากไปหลายราตรี | |
| ๏ ทศกัณฐ์โองการสารศรี | กูคิดปรานี |
| จะเลี้ยงมิให้วอดวาย | |
| ๏ เมื่อฆ่ามึงไม่ฉิบหาย | มึงจะยอมตาย |
| จะฆ่าด้วยเล่ห์กลใด | |
| ๏ หนุมานกล่าวสารเฉลยไข | ขอให้เอาไฟ |
| มาติดกับนุ่นน้ำมัน | |
| ๏ เอานุ่นมาพอกพัวพัน | เอาน้ำมันพลัน |
| มาโซมให้ซาบกายา | |
| ๏ ให้ใหญ่พ่างเพียงภูผา | น้ำมันโซมทา |
| ให้ชุ่มทั้งตัวลามไหล | |
| ๏ แล้วจงเร่งให้จุดไฟ | เห็นว่าลิงไพร |
| จะตายด้วยเพลิงเผาผลาญ | |
| ๏ ราพณาสุรมงกุฎมาร | ฟังคำขุนหาญ |
| ก็สั่งอสุรเสนา | |
| ๏ เร่งเอานุ่นน้ำมันมา | ทำตามขุนวา |
| นรินทร์อันกล่าววาที | |
| ๏ ขณะนั้นมโหทรยักษี | วิ่งเปนสิงคลี |
| ก็จัดได้จบครบการ ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ เอานุ่นติดตัวขุนหาญ | โตใหญ่ได้ปาน |
| ดั่งเขาอันทรงธรณี | |
| ๏ ทศกัณฐ์ครั้นยลยินดี | ร้องสั่งมนตรี |
| ให้เข้าไปเอาเพลิงกาฬ | |
| ๏ ในหอกกระบิลพัทชัชวาล | พระสยมประทาน |
| ประสาทสมเด็จบิตุลา | |
| ๏ มโหทรกราบแล้วแล่นมา | เชิญหอกกาฬา |
| ก็จุดเอาอัคคีกาฬ | |
| ๏ ถึงถวายจอมภพผู้หาญ | มีพระโองการ |
| ให้เผากระบี่ผู้ไกร | |
| ๏ มโหทรเอกเสนาใน | กราบแล้วเอาไฟ |
| มาจุดกำแหงหนุมาน ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ แสงโรจน์โชตนาทุกสถาน | ดังสีสุรกานต์ |
| เมื่อเกิดขึ้นเจ็ดจำรูญ | |
| ๏ ลูกลมฤทธิ์ล้ำพระสูรย์ | ครั้นเพลิงบริบูรณ์ |
| กระจ่างสว่างเวหา | |
| ๏ จึงถีบแผ่นพื้นพสุธา | เหาะหาวเหิรมา |
| ยังท้องพระโรงบมินาน ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ ฝ่ายหน้ามาตยาหักหาญ | เย้ยหยันขุนมาร |
| ก็โถมเข้าเผาโรงคัล | |
| ๏ เหาะวกวงเวียนหกหัน | เห็จขึ้นสุวรรณ |
| ปราสาทพิจิตรพิศเพรา | |
| ๏ เจ็ดชั้นนพรัตน์เนืองเนา | พรายพรายพรรเหา |
| ก็ลุกวะวาบปลาบควัน | |
| ๏ จู่โจมโหมหักเหิรหัน | ตีนเหยียบยืนยัน |
| เข้าง้างปราลีพราย | |
| ๏ ทิ้งถูกมารม้วยมากมาย | สำแดงแรงกาย |
| ทะยานเข้าถอนรอนราญ | |
| ๏ น้าวยอดนภศูลประหาร | พรหมพักตร์แหลกลาญ |
| ก็ถอดออกฟัดปัฐพี | |
| ๏ หักกระเด็นเซ็นต้องยักษี | ตายเต็มธรณี |
| ระเนนระนับทับกัน | |
| ๏ เสียงสนั่นครั่นครื้นสรวงสวรรค์ | เปลวเพลิงพลุ่งพรรณ |
| วิโรจน์ระงมเวียงไชย | |
| ๏ ไหม้หมดโรงรถคชไกร | เรือนเสนาใน |
| บเล็ดบลอดสักอัน | |
| ๏ เสร็จแล้วลูกลมเห็จหัน | เหาะเหิรจรจรัล |
| มาสู่ที่สาครศรี | |
| ๏ ชำระสระสนานวารี | เพลิงกาฬอัคนี |
| ก็ดับไปโดยจินดา | |
| ๏ ยังแต่ปลายหางขุนพา | นรคิดสงกา |
| จะดับบดับดูฉงน ฯ |
ฯ ลงสรง ฯ
| ๏ ทศกัณฐ์กริ้วโกรธานนต์ | ขบฟันคำรน |
| คำรามดังฟ้าผ่าสลาย | |
| ๏ คิดใคร่แผลงศรให้วาย | ปราณกังวลสาย |
| สมรมณโฑศรี | |
| ๏ อีกแสนสาวสนมมากมี | สมเด็จอสุรี |
| ก็วิ่งมายังเยาวมาลย์ ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ โอบอุ้มมณโฑนงคราญ | ชวนสาวบริวาร |
| รีบออกมานอกบุรี | |
| ๏ ชำเลืองดูเมืองยักษี | โกรธดั่งอัคคี |
| วิจลจิตอสุรา | |
| ๏ เผงตวาดผาดเรียกเสนา | จงคอยเวหา |
| อย่าให้มันหนีทางสวรรค์ | |
| ๏ เร่งล้อมกำแพงรอบรัน | เจ็ดรอบขอบคัน |
| เกลือกลิงจะลัดลอดหนี ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ หนุมานขึ้นจากวารี | จึงดับอัคคี |
| ซึ่งติดในหางวานร | |
| ๏ เหยียบยี่ยีกับสิงขร | ฟัดฟาดดินดอน |
| บดับก็เดือดแดดาล | |
| ๏ จึงกลับลงชุบชลฉาน | หางฟาดฟูมธาร |
| ระลอกกระฉอกเลื่อนชล | |
| ๏ กริ้วโกรธคือไฟลามลน | ขุกคิดเคืองฉงน |
| ด้วยเพลิงมิดับไยดี | |
| ๏ มาจะไปถามพระฤๅษี | คิดแล้วกระบี่ |
| ก็เหาะระเห็จเตร็ดทะยาน | |
| ๏ ครั้นถึงสิทธฤๅษีสาร | ก้มเกล้ากราบกราน |
| ประนมประณตทูลไท | |
| ๏ อันทรงเวทางคศาสตร์ไสย | เชิญช่วยดับไฟ |
| ซึ่งติดในหางหนุมาน | |
| ๏ ข้าไปถึงสวนอุทยาน | ผลพฤกษ์ตระการ |
| จำนงจะเปนภักษา | |
| ๏ เห็นพระมหิษีสีดา | ข้าขึ้นพฤกษา |
| อสุรยุทธแยงยล | |
| ๏ ข้าฆ่าให้สิ้นสุดสกนธ์ | พันมารนายพล |
| พิโรธออกราวี | |
| ๏ หลั่งหลามพลพลานบุรี | กษัตริย์สิ้นชี |
| วกลิ้งในรณมอดมรณ์ | |
| ๏ ลูกท้าวทศเศียรศาตรศร | มัดข้าพานร |
| เข้าไปยังกรุงลงกา | |
| ๏ ทศกัณฐ์ให้ทำโทษา | ข้าไม่มรณา |
| ก็เรียกไปถามทันใด | |
| ๏ ข้าให้ติดนุ่นจุดไฟ | ทศกัณฐ์ให้ไป |
| เอาเพลิงในหอกกาฬา | |
| ๏ มาจุดจะให้มรณา | ข้าเผาลงกา |
| ก็สิ้นทั้งเมืองยักษี | |
| ๏ แล้วข้ามาชุบชลธี | อัศจรรย์อัคคี |
| ที่หางมิดับรำคาญ | |
| ๏ ขอจงพระสิทธาจารย์ | โปรดศรีหนุมาน |
| ให้สิ้นที่ความสงสัย ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ ฤๅษีปรีชาชาญไชย | จึงบอกตามนัย |
| บุราณคดีมีมา | |
| ๏ ลัสเตียนไปตั้งจรรยา | ยังเขากาฬา |
| ก็ร้อนสถานพระดุษฎี | |
| ๏ ลงมาประสิทธิ์ศัสตร์วิธี | ทิวาราตรี |
| ก็ลุกเปนอัคคีกาฬ | |
| ๏ เพลิงพระสยมพิษม์บรรหาร | พ้นฤทธิ์หนุมาน |
| จึงดับมิได้ตั้งใจ | |
| ๏ เพลิงเกิดขึ้นแต่สถานใด | ท่านจงเอาไป |
| คืนเสียที่นั้นอย่าคลา | |
| ๏ หนุมานฟังสิ้นสงกา | กราบไหว้วันทา |
| ก็คิดในใจรำพึง | |
| ๏ ไฟเกิดเพราะปากกูจึง | กูดับโดยหึง |
| มิดับด้วยพิษม์สำคัญ | |
| ๏ จึงจับหางเข้าอมพลัน | เพลิงหอกทศกัณฐ์ |
| ก็ดับในปากหนุมาน | |
| ๏ วานรก้มเกล้ากราบกราน | พอพระสุริย์ฉาน |
| อรุณระรองส่องสี | |
| ๏ รีบมายังริมชลธี | ถีบเขาคีรี |
| ระเห็จขึ้นสู่อัมพล ฯ |
ฯ เชิด ฯ
| ๏ กัมปนาทสาครฟูมชล | ลงกาวิจล |
| จะทรุดจะโทรมทำลาย | |
| ๏ ผ่านข้ามสายสมุทรโดยหมาย | มาสบสองนาย |
| อันคอยข้างฟากสาคร | |
| ๏ ทั้งสามชื่นชมสโมสร | ลูกลมฤทธิรอน |
| ก็เล่ายุบลบรรยาย | |
| ๏ ขณะนี้จวนกฎหมาย | อาสานารายณ์ |
| ครั้นช้าจะต้องติเตียน | |
| ๏ เราผู้ภักดีต่อเนียร | ฤบดีจงเสถียร |
| สถิตอยู่ในบรรหาร | |
| ๏ แล้วสามเสนีผู้ชาญ | นำพลบริพาร |
| เข้าสู่วนาอารญ | |
| ๏ ด่วนเดินโดยทางเก่ากล | ผ่านข้ามพนาสณฑ์ |
| นทีคีรีแรมนอน ฯ |
ฯ กราว ฯ
| ๏ มาถึงคันธมาทน์สิงขร | จึงหยุดนิกร |
| แต่ไกลจังหวัดคีรี ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ ขณะนั้นจึงพระจักรี | ครั้นแสงสุริย์ศรี |
| อรุณระรองส่องไข | |
| ๏ ตรัสชวนพระนุชครรไล | ลงสรงสระใส |
| อันเทพรังสรรค์ถวาย ฯ |
ฯ ลงสรง ฯ
| ๏ ฝ่ายขุนพานรสามนาย | ไปแจ้งภิปราย |
| แก่ศรีสุครีพฤทธิรอน | |
| ๏ สุครีพนำสามพานร | เข้าเฝ้าภูธร |
| ประนมประณตบทมาลย์ ฯ |
ฯ เสมอ ฯ
๑๑
| ๏ สรวมชีพข้าไหว้ | สมเด็จไทธราธาร |
| สามนายผู้ห้าวหาญ | อันไปข่าวถึงลงกา |
| ๏ กลับมาบังคมบาท | นรนาถมหิศรา |
| แสดงสารพระชายา | สิริราชจอมสมร ฯ |
๑๖
| ๏ หนุมานกราบเกล้าถวายกร | แถลงโดยเดิมจร |
| จนดลอุทยานกุมภัณฑ์ | |
| ๏ วันนั้นพอท้าวทศกัณฐ์ | ออกมาสวนขวัญ |
| ประสงค์จะเสพสมสาย | |
| ๏ สมรปักไม้ด่าเปรียบปราย | อสุรบอาย |
| พิศวาสวิงวอนศรี | |
| ๏ บมิลุคืนเข้าบุรี | องค์พระลักษมี |
| ก็ผูกพระศอโจนลง | |
| ๏ ข้ากัดผ้าค่อยหย่อนองค์ | แล้วถวายธำมรงค์ |
| แลผ้าสไบนงราม | |
| ๏ แถลงโดยนรนาถติดตาม | น้องท้าวถี่ถาม |
| พิลาปดิ้นแดโหย | |
| ๏ ข้าเชิญสมภูวแรมโรย | เสาวนีย์สบโดย |
| จะดลต่อเสร็จปราบมาร | |
| ๏ จึงข้ารอนรุกข์ราพณ์ราน | พลยักษ์ผู้หาญ |
| ประทะพยุหมาผจญ | |
| ๏ มอดหมดทั้งพันแลพล | อินทรชิตฤทธิรณ |
| มาจับเข้าไปลงกา | |
| ๏ ทศกัณฐ์ให้หมู่ยักษา | ลงทัณฑ์พาธา |
| ฉันใดก็ไม่วอดวาย | |
| ๏ ให้เอาเพลิงจี้จุดกาย | ข้าพาไฟพราย |
| ไปโพลงขึ้นทั่วลงกา | |
| ๏ ขอจงเจ้าจอมไตรดา | ยกแสนเสนา |
| ไปปราบอสุรอาธรรม์ | |
| ๏ น้องท้าวนับค่ำคืนวัน | ท่าเจ้าไอศวรรย์ |
| วิโยคอยู่ในสวนศรี ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ นรนาถฟังข่าวเทพี | ดาลสมประฤดี |
| ระลุงฤทัยราชา | |
| ๏ แล้วจึงตรัสแก่ขุนพา | นรไปอาสา |
| ก็ได้ยุบลท่วงที | |
| ๏ เราได้สัญญากระนี้ | ว่าแม้นทรงศรี |
| มหามงกุฎสังวาล | |
| ๏ จะยกรางวัลหนุมาน | บัดนี้เราสนาน |
| ก็ควรจะได้ชุบสรง | |
| ๏ แล้วเปลื้องยื่นให้โดยจง | วานรทูลทรง |
| ประนมบังคมดุษฎี | |
| ๏ ยกผ้าขึ้นใส่เกศี | จึงขุนกระบี่ |
| ดำริในดวงชันษา | |
| ๏ ปีสามวันสามเร่งอา | ภัพในโลกา |
| ทั้งเดือนก็สามอัปรีย์ | |
| ๏ อาสาปิ้มม้วยชีวี | กลับคืนมาดี |
| ก็ได้แต่ผ้าชุบสนาน | |
| ๏ ใช่ท้าวชิงชังหนุมาน | จึงแกล้งประทาน |
| ก็ควรจะน้อยฤทัย | |
| ๏ นี่เนื้ออาภัพเยียไฉน | บมิควรน้อยใจ |
| จะติสมเด็จจักรี | |
| ๏ เสร็จพระโสรจสนานวารี | หับบัญชรศรี |
| ธิราชเศร้าโศกา ฯ |
ฯ โอด ฯ
| ๏ พระลักษณ์นั่งนวดบาทา | เห็นพระเชษฐา |
| กำสรดกำสรวลครวญถวิล | |
| ๏ รักใคร่ในสองกษัตริน | ปานดั่งอัคคิน |
| ประอุกในอกอาลัย ฯ |
ฯ โอด ฯ
| ๏ โศกพลางทางทูลเอาใจ | พระทรงโศกไย |
| จะป่วยดำริตริตรอง | |
| ๏ หนึ่งโสดทวยหาญทั้งผอง | เห็นท้าวหม่นหมอง |
| จะเหงาเทวษบมิบาน | |
| ๏ ดับหฤทัยออกเริ่มการ | จะยกทวยหาญ |
| ไปหักนครลงกา ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ นรนาถฟังอรรถอนุชา | ชำระพักตรา |
| แล้วเผยวิเชียรบัญชร ฯ |
ฯ เสมอ ฯ
| ๏ พร้อมอัษฎาทัศพานร | จึงพระสี่กร |
| ดำรัสให้ชุมทรรษา | |
| ๏ ชมพูพานทูลกิจจา | ว่าคันธกาฬา |
| เห็นควรจะยั้งโยธี | |
| ๏ แล้วแหล่งน้ำหญ้าก็ดี | ทั้งใกล้ธานี |
| พิไชยลงกามาร ฯ |
ฯ เจรจา ฯ
| ๏ นารายณ์ฟังชมพูพาน | เอื้อนโอษฐ์โองการ |
| ให้ศรีสุครีพคลาพล | |
| ๏ สุครีพรับสั่งบัดดล | เทียบพลพหล |
| ก็สรรพสำหรับทัพไชย ฯ |
