ประวัติ หลวงชำนาญธนสาธน์

หลวงชำนาญธนสาธน์ ( กรี คชนันทน์) เกิดเมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น ๔ ค่ำ เดือนสาม ปีระกา ตรงกับวันที่ ๒ กุมภาพันธ์ พระพุทธศักราช ๒๔๒๘ เป็นบุตรชายคนโต ของ พระยาธัญญาภิบาล (เกรียว คชนันทน์) และ คุณหญิงตาด ธัญญาภิบาล เป็นมารดา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ ได้ประกอบการสมรสกับ เพื่อม. บุตรีพระยาเกษตรรักษา (ช่วง) มีบุตรและธิดาโดยลำดับ ดั่งต่อไปนี้

๑ น. ส. เกียรติ์ คชนันทน์

๒ น. ส. ประกอบ คชนันทน์

๓ ช. กิ่ง คชนันทน์

๔ ช. เล็ก คชนันทน์

๕ น. ส. กระแสร์ คชนันทน์

๖ ช. กระสินธุ์ คชนันทน์

๗ ด. ญ. กระสวย คชนันทน์

๘ ด. ญ. เกษมสุข คชนันทน์

๙ ด. ญ. ประสพสาร คชนันทน์

๑๐ ด. ญ. กนกศรี คชนันทน์

๑๑ ด. ญ.กมลศรี คชนันทน์

หลวงชำนาญธนสาธน์ ได้เคยรับราชการมาโดยลำดับดั่งนี้ (๑) เมื่อ พ. ศ.๒๔๔๘ จนถึง พ.ศ. ๒๔๕๒ เป็นเสมียนกองข้าหลวงเกษตร มีเงินเดือนตั้งแต่เดือนละ ๒๐ บาท ถึง ๖๘ บาท แล้วลาออกจากราชการคราวหนึ่ง ( ๒ ) ครั้นเมื่อ พ. ศ. ๒๔๕๓ ได้กลับเข้ารับราชการอีก คือเป็นเสมียนอยู่ในกรมอำเภอ กระทรวงนครบาล รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๔๐ บาท (๓) พ.ศ. ๒๔๕๔ เลื่อนขึ้นเป็นนายเวร เงินเดือนเดือนละ ๗๕ บาท (๔) พ.ศ. ๒๔๕๕ เป็นมหาดเล็กรายงาน เงินเดือนเดือนละ ๘๐ บาท (๕) พ.ศ. ๒๔๖๐ จนถึง พ.ศ. ๒๔๗๔ เป็นนายเวรอยู่ในกระทรวงมหาดไทยตลอดมา ได้รับพระราชทานเงินเดือนตั้งแต่เดือนละ ๘๔ บาท จนถึง ๒๐๐ บาท คครั้นเมื่อวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๕ ทางราชการได้ยุบตำแหน่ง หลวงชำนาญธนสาธน์จึงได้พ้นจากราชการ โดยได้รับพระราชทานเบี้ยบำนาญแต่นั้นมา

ในระหว่างที่หลวงชำนาญธนสาธน์ได้รับราชการมาด้วยความพากเพียรชื่อสัตย์สุจริตนี้ ทางราชการได้ปูนบำเหน็จให้ คือ-

(๑) พ.ศ. ๒๔๕๙ ได้รับยศเป็นรองอำมาตย์ตรี
(๒) พ.ศ. ๒๔๖๓ ได้เลื่อนยศเป็นรองอำมาตย์โท
(๓) พ.ศ. ๒๔๗๑ ได้เลื่อนยศเป็นรองอำมาตย์เอก
(๔) พ.ศ. ๒๔๕๙ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นขุนชำนาญธนสาธน์
(๕) พ.ศ. ๒๔๖๕ ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นหลวงชำนาญธนสาธน์
(๖) พ.ศ. ๒๔๖๑ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เบญจมาภรณ์มงกุฎสยาม
(๗) พ.ศ. ๒๔๗๒ ได้รับพระราชทานเบญจมาภรณ์ช้างเผือก
(๘) พ.ศ. ๒๔๕๕ และ พ.ศ. ๒๔๖๘ ได้รับพระราชทานเหรียญบรมราชาภิเศก ทั้ง ๒ รัชชกาล

หลังจากเมื่อออกจากราชการแล้ว หลวงชำนาญธนสาธน์กับภรรยาก็ได้ประกอบการอาชีพในทางค้าขาย โดยฉะเพาะภรรยามีความสามารถในทางเป็นแพทย์แผนโบราณอีกด้วย ฉะนั้น การปกติสุขในครอบครวจึงนับว่าครองตัวมาได้เป็นอย่างดี ครั้นเมื่อเดือน กันยายน พ.ศ.นี้ หลวงชำนาญธนสาธน์ได้เริ่มป่วยด้วยโรคโลหิตดันสูง แม้จะได้พยายามรักษากันอย่างเข้มแข็งแล้วก็ดี อาการก็มีแต่ทรงกับทรุดตลอดมา จนถึงวันที่ ๔ กันยายน พ. ศ. ๒๔๘๑ หลวงชำนาญธนสาธน์ จึ่งถึงแก่มรณะกรรมโดยความสงบ

หลวงชำนาญธนสาธน์ผู้นี้ ได้เกิดมาในสกูลที่สูง เป็นเชื้อชาติทหาร กรมพระคชบาล เมื่อ พ. ศ. ๒๔๓๕ ขณะที่หลวงชำนาญ ฯ ยังอยูในวัยเด็ก ท่านบิดาครั้งเป็น นายร้อยโท หลวงอินทรคชลักษณ์ นายทหารกรมพระคชบาล ไปราชการทัพ ณเมืองพระตะบอง หลวงชำนาญฯ ก็ได้ไปกับท่านบิดาด้วย ครั้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๗ เสร็จราชการทัพแล้ว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ท่านบิดาหลวงชำนาญฯ คือ หลวงอินทรคชลักษณ์ เป็นผู้ว่าราชการเมืองนครนายก และโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนบรรดาศักด์ เป็น พระยาพิบูลย์สงคราม. หลวงชำนาญฯ ก็ได้อยู่ร่วมกับท่านบิดาตลอดมา จนท่านย้ายจากตำแหน่งผู้ว่าราชการเมืองนครนายกไปเป็นข้าหลวงเกษตร และเปลี่ยนราชทินนาม เป็น พระยาธัญญาภิบาล หลวงชำนาญ ฯ จึงได้ออกรับราชการแต่นั้นมา.

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ