กาพย์ห่อโคลง พระราชนิพนธ์ รัชกาลปัจจุบัน
โคลง
| ๏ ปางเสด็จประเวศห้วง | ชลธี |
| ทรงมหาจักรี | เกียรติก้อง |
| พรั่งพร้อมยุทธนาวี | แหนแห่ |
| เสียงอธึกทั่วท้อง | ถิ่นด้าวอ่าวสยาม ฯ |
กาพย์
| ๏ พระเสด็จโดยแดนชล | ทรงเรือต้นงามสดศรี |
| มหาจักรีมี | เกียรติก้องท้องสาคร |
| ๏ นาวาวรายุทธ | อุตลุดแลสลอน |
| แห่ห้อมจอมนคร | ราวจะรอนริปูเปลือง |
| ๏ ธงทิวปลิวระยับ | สีสลับขับแดงเหลือง |
| อันธงพระทรงเมือง | เหลืองอร่ามดูงามตา |
| ๏ ธงตรามหาราช | ผ่องผุดผาดในเวหา |
| รูปครุฑะราชา | อ้าปีกกว้างท่าทางบิน |
| ๏ ธงแดงดังแสงชาด | ลายช้างกาจก่องกายิน |
| บอกตรงธงแผ่นดิน | ถิ่นสยามอันงามงอน |
| ๏ จักรีนารีราช | ทิพอาสน์องค์ภูธร |
| สง่าราวอาภรณ์ | เพื่อประดับทัพเรือไทย |
| ๏ ใหญ่กว่านาวาสรรพ | ในกองทัพพหลไกร |
| บรรดานาวาไทย | ในบัดนี้ไม่มีทัน |
| ๏ ปืนไฟใหญ่ประเภท | สี่นิ้วเศษสุดแขงขัน |
| สามารถอาจเหียนหัน | ผันหน้าสู้สัตรูแรง |
| ๏ อีกศรหกปอนด์หนัก | ก็พร้อมพรักศักดิ์กำแหง |
| เตรียมอยู่สู้ศึกแขง | แย้งยื้อยุทธ์สุดกำลัง |
| ๏ พาลีรั้งทวีป | รีบแล่นตามงามเงื่อนขลัง |
| เรือปืนยืนยุทธ์ยัง | ดังกระบี่พาลีหาญ |
| ๏ เรือแรงกำแหงยุทธ | มกุฎราชะกุมาร |
| คอยสู้ศัตรูพาล | ผู้ยื้อยุดมกุฎไทย |
| ๏ สุครีพครองเมืองศรี | สุรนาวีมุ่งชิงไชย |
| เรือปืนยืนยุทธไกร | เหมือนพญาพานะเรนทร์ |
| ๏ สุริยมณฑลกล้า | นาวากาจลาดตระเวน |
| หาญต่อบ่รอเกณฑ์ | สอึกสู้ริปูรอญ |
| ๏ เรือเสือทยานชล | พิฆาฏพลริปูสยอน |
| กั่นกล้าในสาคร | บ่ย่อหย่อนยุทธนา |
| ๏ เรือเสือคำรนสินธุ์ | พิฆาฏภินอริผลา |
| จู่โจมและโถมถา | กล้าประยุทธ์จนสุดแรง |
| ๏ อีกเรือตอร์ปิโด | วิ่งโร่รี่ฝีเท้าแขง |
| ว่องไวไล่ย้อนแย้ง | ยักย้ายลอดดอดเอาไชย |
| ๏ กระบวนล้วนแล่นล่อง | ไปแทบท้องชลาไลย |
| อธึกดูคึกใจ | จิตจักสู้ศัตรูพาล ฯ |
โคลง
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | เจ้าพญา |
| จากเทพนครคลา | คลาดเต้า |
| ชมวังสพรั่งปรา | สาทรัตน์ |
| ชมนครเขตรเค้า | เงื่อนแม้นเมืองราม ฯ |
กาพย์
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | วิเศษลำเจ้าพญา |
| จากกรุงเทพมหา | นครราชะธานี |
| ๏ ค่อยเลื่อนเคลื่อนนาวา | จากน่าท่าวาสุกรี |
| ใช้จักร์ล่องนที | นาวีเรื่อยเฉื่อยตามลม |
| ๏ เหลือบแลชะแง้พิศ | ดูดุสิตวนารมย์ |
| เคยเที่ยวลดเลี้ยวชม | ดมบุบผาสารพรรณ |
| ๏ ชมวังดังวิมาน | ถิ่นสถานมัฆวัน |
| เพลินพิศไพจิตรสรร | พะงามเนตรวิเศษชม |
| ๏ สล้างปรางมหันต์ | อนันตสมาคม |
| อัมพรสถานสม | เปนสถานพิมานอินทร์ |
| ๏ สถานวิมานเมฆ | เอกอาสน์โอ่ท้าวโกสินทร์ |
| อภิเศกดุสิตภิญ | โญยศยงองค์ภูบาล |
| ๏ ตำหนักสำนักตา | จิตรลดาระโหฐาน |
| ที่พระอวตาร | สำราญรมย์ภิรมยา |
| ๏ สะพรั่งวังอนุช | ผู้ทรงสุดเสนหา |
| ปารุสก์สุดเพลินตา | สวนกุหลาบปลาบปลื้มใจ |
| ๏ ตำหนักพระชนนี | มีนามว่าพญาไทย |
| อยู่ทางบ่ห่างไกล | ใกล้ดุสิตวนาภา |
| ๏ นาวาผ่านนิเวศน์ | พระทรงเดชจอมประชา |
| พินิจพิศเพลินตา | ตระการตรูดูเลิศดี |
| ๏ สล้างปรางค์ปราสาท | ประกอบมาศมณีศรี |
| ระยับจับระพี | สีสว่างกลางอัมพร |
| ๏ ปราสาทราชะฐาน | อวตารสโมสร |
| ยงยอดสอดสลอน | ยอนยั่วฟ้าน่านิยม |
| ๏ จักรีพระที่นั่ง | สามยอดตั้งตรูตาชม |
| สำราญสถานสม | สถิตย์ถิ่นปิ่นนรา |
| ๏ ดุสิตปราสาทตั้ง | พระมนงงคะศิลา |
| พิมานรัถยา | อุดมอาสน์ราชะฐาน |
| ๏ มณเฑียรเสถียรศักดิ์ | จักรพรรดิพิมาน |
| เคียงใกล้คือไพศาล | ทักษิณที่สุขาลัย |
| ๏ ฝ่ายน่าสง่าสิ้น | อมรินทร์วินิจฉัย |
| พระโรงภูวนัย | ธประศาสน์ราชะการ |
| ๏ อารามวัดพระศรี | รัตนศาสดาคาร |
| มงคลมหาสถาน | ปูชนีย์ที่นิยม |
| ๏ อันกรุงรุ่งเรืองกิตติ์ | ที่สถิตย์พิโรดม |
| เลิศล้วนชวนจิตชม | สมเกียรติ์เลื่องเมืองสยาม |
| ๏ ถนนสถลมารค | อีกคลองหลากล้วนแลงาม |
| รุ่งเรืองดังเมืองราม | จักรพรรดิฉัตรสากล ฯ |
โคลง
| ๏ แล่นเรือมาแช่มช้า | ตามกระแส |
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | ไฝ่บ้าน |
| ใจโยนประหนึ่งแพ | โดนคลื่น |
| ลมเฉื่อยระเรื่อยสร้าน | จิตเศร้าหาศรี ฯ |
กาพย์
| ๏ เรื่อยเรื่อยเรือลอยลำ | ตามสายน้ำถูกกระแส |
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | ไฝ่ถึงบ้านสร้านโศกใจ |
| ๏ เรือนแพแลสพรั่ง | คลื่นโดนฝั่งก็กวัดไกว |
| แพโยนโยนเหมือนใจ | เรียมผู้ไฝ่ถึงเคหา |
| ๏ ผ่านหน้าวัดอรุณ | เคยทำบุญญะบูชา |
| ขอบุญการุญพา | ให้ข้าสมอารมณ์หวัง |
| ๏ ขออย่าให้ข้าศึก | ผู้พิลึกกาจกำลัง |
| สามารถอาจภินพัง | พระปรางค์ศรีธานีไทย |
| ๏ ผ่านทางบางคอแหลม | ชื่อบางแนมเหน็บดวงใจ |
| แหลมหลักจักหาไหน | เหมือนแหลมคำเจ้าร่ำวอน |
| ๏ ปากลัดตัดวิถี | ทางนทีสู่สาคร |
| วานลัดตัดทางจร | ดลสู่เจ้าตัดเศร้าใจ |
| ๏ ยามมองช่องนนทรีย์ | เห็นธานีอยู่ไกล ๆ |
| หลังคาเคหาใน | นครยวนชวนจิตผัน |
| ๏ เห็นเสาวิทยุเด่น | เปนของเลิศประเสริฐครัน |
| ถนัดอัศจรรย์ | พูดกันได้ไม่มีสาย |
| ๏ ดูราวกับสองจิต | มิตร์ต่อมิตร์คิดเหมือนหมาย |
| เหมือนตารักตาชาย | ตาเห็นรักประจักษ์ใจ |
| ๏ ผ่านป้อมเสือซ่อนเล็บ | นึกน่าเจ็บดวงหทัย |
| โบราณท่านตั้งไว้ | ให้เล็งเหมาะจำเภาะดี |
| ๏ ยิงเป้งเผงกลางน้ำ | ไม่ผิดลำถูกนาวี |
| อนิจจามาบัดนี้ | ป้อมปรักแลหักพัง |
| ๏ ผีเสื้อสมุทป้อม | หนึ่งนั้นย่อมดูแขงขลัง |
| ยิงปืนครั่นครืนดัง | คำนับองค์พระทรงศร |
| ๏ สมุททะเจดีย์ | บูชะนีย์ประนมกร |
| เอี่ยมโอ่สโมสร | กลางวิมลชลธาร |
| ๏ นาวามายั้งหยุด | ยังสมุททะปราการ |
| ดูเมืองรุ่งเรืองร้าน | ตลาดของที่ต้องใจ |
| ๏ เรือรอพอเวลา | น้ำขึ้นมามากพอไป |
| ก็เลื่อนเคลื่อนคลาไคล | ไปสู่ท้องทเลลม |
| ๏ ลมเฉื่อยเรื่อย ๆ พา | กลิ่นบุบผามารวยรมย์ |
| รื่นรวยราวมวยผม | ที่เคยดมชมชื่นใจ |
| ๏ ลมพัดไม่จัดจ้าน | พอประมาณไม่แรงไป |
| เหมือนยามเจ้าทรามไวย | พัดรำเพยเชยฤดี |
| ๏ อากาศสอาดโปร่ง | สบายโล่งกลางวารี |
| แต่จิตคิดถึงศรี | จิตจึ่งเหงาเศร้าอาดูร ฯ |
โคลง
| ๏ ฝูงปลาดาดาษท้อง | ทเลหลวง |
| ดูชาติมัตสยาปวง | คู่เคล้า |
| ยิ่งดูยิ่งโทรมทรวง | แสนโศก |
| โอ้คะนึงถึงเจ้า | จิตว้าเหว่ถวิล |
กาพย์
| ๏ ฝูงปลาดูดาดาษ | ว่ายเกลื่อนกลาดทเลหลวง |
| ดูชาติมัตสยาปวง | เคียงคู่เคล้าเย้ายวนเชย |
| ๏ ยิ่งแลชะแง้พิศ | ยิ่งเศร้าจิตนิจจาเอ๋ย |
| ราวปลามาแสร้งเย้ย | ให้เรียมเศร้าเหงาวิญญา |
| ๏ ปลาทูชื่อดูชวน | หวลคำนึงถึงเคหา |
| คำนึงถึงแก้วตา | พธูน้อยผู้กลอยใจ |
| ๏ กุเราเย้ายวนจิต | คิดถึงมิตร์ชิดหทัย |
| เราอยู่คู่พิสมัย | เราทั้งสองครองคู่กัน |
| ๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ | ฤๅเปรียบเนื้อนางสวรรค์ |
| นวลจันทร์ชื่อนวลจันทร์ | ไม่นวลเท่าเจ้านวลแข |
| ๏ กะพงเปรียบพงชัฏ | อันแออัดในดวงแด |
| ห่างเจ้าเฝ้าท้อแท้ | เหมือนบุงพงดงหน่ายหนาม |
| ๏ โลมามาว่ายล่อ | พอเห็นได้ใต้น้ำงาม |
| วานมาหานงราม | ทรามสงวนชวนนางมา |
| ๏ ตาเดียวลดเลี้ยวลี้ | ก็ยังดีกว่าพี่ยา |
| เริศร้างห่างแก้วตา | สองตาแลแพ้ตาเดียว |
| ๏ ฉลาดตะกลามเหลือ | ว่ายตามเรือรวดเร็วเจียว |
| ดูคล้ายชายช่างเกี้ยว | เที่ยวคอยมองหาช่องเชย |
| ๏ ฉลามอันหยามหยาบ | เสียทีราบละเจ้าเอ๋ย |
| น้องเราเจ้าคงเฉย | มิให้ชู้ชิงคู่ครอง |
| ๏ นางนวลนกทะเล | บินร่อนเร่เหหันมอง |
| นางนวลเปรียบนวลน้อง | นกฤๅเท่าเจ้านวลใย |
| ๏ ดูนกแสนฉลาด | เหมือนอากาศะยานไคล |
| ร่อนเร่เหหันไป | เที่ยวตรวจดูหมู่อรี |
| ๏ เปรียบปลาเหมือนเรือดำ | เดินใต้น้ำสาครศรี |
| แล่นลอดดอดมาตี | เรือลำใหญ่ได้บางครา |
| ๏ นางนวลบินลอยล่อง | มองถนัดมัตสยา |
| ไวเจียวเฉี่ยวโฉบปลา | ไปกินเล่นเปนอาหาร |
| ๏ ดูนกฉกโฉบปลา | ก็เหมือนอากาศะยาน |
| สามารถอาจสังหาร | เรือใต้น้ำระยำไป |
| ๏ อ้านกวิหคหาญ | เราขอวานบ้างเปนไร |
| ช่วยถือหนังสือไป | ถึงเรือนเจ้าเยาวพา |
| ๏ พิราบเขาเลี้ยงไว้ | เขาก็ใช้ถือสารา |
| นางนวลชวนเชิญมา | เปนทูตาถึงนวลเชย |
| ๏ กระไรช่างใจดำ | ไม่ฟังคำเราบ้างเลย |
| แดดจ้านิจจาเอ๋ย | เหมือนเพลิงรุมสุมอกกรม |
| ๏ คำนึงถึงเจ้าพี่ | ราวไฟจี้จ่ออารมณ์ |
| เริศร้างห่างเหินชม | ว้าเหว่จิตคิดถวิล ฯ |
โคลง
| ๏ สีชังชังชื่อแล้ว | อย่าชัง |
| อย่าโกรธพี่จริงจัง | จิตข้อง |
| ตัวไกลจิตก็ยัง | เนาแนบ |
| เสน่ห์สนิทน้อง | นิจโอ้อาดูร ฯ |
กาพย์
| ๏ สีชังชังแต่ชื่อ | เกาะนั้นฤๅจะชังใคร |
| ขอแต่แม่ดวงใจ | อย่าชังชิงพี่จริงจัง |
| ๏ ตัวไกลใจพี่อยู่ | เปนคู่น้องครองยืนยัง |
| ห่างเจ้าเฝ้าแลหลัง | ตั้งใจติดมิตร์สมาน |
| ๏ บางพระนึกถึงพระ | บูชะนีย์ที่สักการ |
| แต่งตั้งยังสถาน | แทบหัวนอนขอพรครอง |
| ๏ ผ่านทางบางปลาสร้อย | จิตละห้อยละเหี่ยหมอง |
| นึกสร้อยสายเพชร์ทอง | คล้องศอเจ้าเย้ากะมล |
| ๏ บางนี้บุรีงาม | อันออกนามว่าเมืองชล |
| แลท้องทเลวน | ชลนัยน์ไหลลงธาร |
| ๏ อ่างหินนึกอ่างหิน | ที่ยุพินเคยสนาน |
| โอ้ว่ายุพาพาล | จะอ้างว้างริมอ่างหิน |
| ๏ เรือผ่านเกาะกระดาษ | แม้สามารถจะพังภิน |
| จะเขียนสาราจิน | ตนาส่งถึงนงเยาว์ |
| ๏ ถึงอ่าวพุดซาวัน | ริกริกสั่นสิอกเรา |
| คิดถึงพุดซาเจ้า | เคยเก็บไว้ให้พี่ยา |
| ๏ คลุกพริกกับเกลือดี | ไว้ให้พี่จิ้มพุดซา |
| เสร็จงานกลับบ้านมา | พอได้ลิ้มชิมชอบใจ |
| ๏ ครั้นถึงทุ่งไก่เตี้ย | ยิ่งละเหี่ยละห้อยใจ |
| นึกยามเจ้าทรายไวย | ปรุงแกงไก่ให้พี่กิน |
| ๏ เดินผ่านร้านดอกไม้ | ก็ยิ่งไฝ่ใจถวิล |
| เคยชวนโฉมยุพิน | ชมดอกไม้ที่ในสวน |
| ๏ เกาะยอเหมือนยอเจ้า | ยุพเยาว์อนงค์นวล |
| แสร้งยอบ่มิควร | เพราะนิ่มเนื้อเหลือเลิศชม |
| ๏ เข้าถึงสัตะหีบ | รีบหลบลี้หนีคลื่นลม |
| นึกยามเจ้าทรามชม | จัดผ้าจีบลงหีบน้อย |
| ๏ ขบวนเรือประพาศ | ดูดาดาษกลาดเกลื่อนลอย |
| ขึงขังดังหนึ่งคอย | จะต่อสู้ศัตรูผลา |
| ๏ จอดห้อมล้อมเปนวง | รอบเรือองค์พระราชา |
| ดูเหมือนเดือนสง่า | อยู่ท่ามกลางหว่างหมู่ดาว |
| ๏ ดูพลางทางรำพึง | นิ่งคำนึงถึงเนื้อขาว |
| นึกนึกรู้สึกราว | ไปงานศึกพิลึกใจ |
| ๏ แม้มีศึกสงคราม | ถึงสยามในวันใด |
| จำพรากจากทรามไวย | ไปต่อสู้ศัตรูพาล |
| ๏ เกิดมาเปนชาวไทย | ต้องทำใจเปนทหาร |
| รักเจ้าเยาวมาลย์ | ก็จำหักรักรีบไป |
| ๏ จะยอมให้ไพรี | เหยียบย่ำยีแผ่นดินไทย |
| เช่นนั้นสิจัญไร | ไม่รักชาติศาสนา |
| ๏ เพราะรักประจักษ์จริง | จึ่งต้องทิ้งเจ้าแก้วตา |
| จงรักภักดีมา | อาสาต้านราญริปู ฯ |
โคลง
| ๏ รอนรอนอ่อนอกโอ้ | อัษฎงคต์ |
| สุริยพระมืดลง | หมดแล้ว |
| ยามมืดชืดเย็นองค์ | วายุพัด |
| ยิ่งตรึกนึกถึงแก้ว | พี่เศร้าทรวงศัลย์ ฯ |
กาพย์
| ๏ รอนรอนอ่อนอัษฎงคต์ | ตวันลงลับเหลี่ยมผา |
| มืดมลสนธยา | พามืดมัวทั่วดวงใจ |
| ๏ ชะแง้แลเทือกเขา | เปนเงาเงาอยู่รำไร |
| รำพึงคะนึงไป | ชวนให้นึกถึงตึกราม |
| ๏ ตึกแถวเปนแนวข้าง | ถนนทางนครงาม |
| สว่างกระจ่างวาม | ด้วยไฟฟ้าอ่าเอี่ยมแสง |
| ๏ อีกตามถนนหลวง | ไฟฟ้าดวงรุ่งเรืองแรง |
| สว่างกระจ่างแจ้ง | แสงสว่างราวกลางวัน |
| ๏ ยามเย็นเคยเห็นคน | ขึ้นรถยนตร์ขับอวดกัน |
| นารีที่คมสัน | ต่างขันแขงแต่งยวนชาย |
| ๏ ผ้าม่วงสีช่วงโชติ | เหลืองแดงโรจนสีหลากหลาย |
| เสื้อแพรแลดอกลาย | ผ้าแพรห่มล้วนสมสรวย |
| ๏ หน้านวลนวลแต่น้อย | แช่มช้อยสมกับผมมวย |
| อาภรณ์ซ้อนแซมด้วย | แวววับวับพอจับตา |
| ๏ ดูใครไม่ชื่นจิต | เท่ามิ่งมิตร์วนิดา |
| ดูพลางทางจับตา | ชายตารักชักตาชม |
| ๏ ตาดำขำแก้วพี่ | พอสมดีกับสีผม |
| ฟันขาวดูราวชม | แก้วมุกดาน่ายินดี |
| ๏ หนังสือฤๅเจ้ารู้ | พอควรอยู่แก่สัตรี |
| ประเสริฐเลิศนารี | เจ้าไม่ทิ้งสิ่งที่ควร |
| ๏ กิจการในบ้านช่อง | เจ้าช่ำชองสิ้นทั้งมวล |
| ทุกสิ่งยอดหญิงล้วน | จะขยันหมั่นการงาน |
| ๏ ไม่เหมือนหญิงบางคน | สาละวนไม่เข้าการ |
| มัวมุ่งยุ่งแต่งสาร | จนลืมงานการบ้านเรือน |
| ๏ สำแดงแต่วิชา | หนังสือบ้าจนแชเชือน |
| ยุ่งนักชักฟั่นเฟือน | ฟุ้งสร้านไปจนไร้ผัว |
| ๏ น้องพี่สิฉลาด | แสนสามารถในการครัว |
| ช่างชวนและยวนยั่ว | ให้พี่ชิมลิ้มอาหาร ฯ |
โคลง
| ๏ เข้าต้มอมรสเปรี้ยว | เค็มปน |
| เนื้อนกนุ่มระคน | ผักเคล้า |
| ร้อนร้อนตักหลายหน | ห่อนเบื่อ |
| รสหลาก ๆ รสเร้า | เร่งให้ใฝ่กิน ฯ |
กาพย์
| ๏ เข้าต้มอมรสเปรี้ยว | ดีจริงเจียวเปรี้ยวเค็มปน |
| เนื้อนกนุ่มระคน | ปนผักเคล้ารสเข้าที |
| ๏ เข้าต้มเนื้อโคกลั้ว | ปนถั่วเขียวกลมเกลียวดี |
| มันเทศวิเศษมี | รสโอชาแสนน่ากิน |
| ๏ สาคูเม็ดใหญ่กลม | แทนเข้าต้มสมถวิล |
| รสยวนชวนให้กิน | สิ้นทั้งหมดรสเหลือแหลม |
| ๏ ขนมจีบเจ้าช่างทำ | ทั้งน้ำพริกมะมาดแกม |
| มะเฟืองเปนเครื่องแกล้ม | รสเหน็บแนมแช่มชูกัน |
| ๏ ขนมเบื้องญวนใหม่ | ประกอบไส้วิเศษสรร |
| ทอดกรอบชอบกินมัน | เคี้ยวกรอบ ๆ ชวนชอบใจ |
| ๏ หมูแนมแกมเครื่องเรี่ยม | หอมกระเทียมผักชีใหม่ |
| พริกแดงแซงสอดไว้ | ใบทองหลางวางชิ้นหมู |
| ๏ เมื่ยงคำน้ำลายสอ | เมี่ยงสมอเมี่ยงปลาทู |
| เข้าคลุก ๆ ไก่หมู | น้ำพริกกลั้วทั่วโอชา |
| ๏ เข้าตังกรอบถนัด | น้ำพริกผัดละเลงทา |
| เข้าตังปิ้งใหม่มา | จิ้มน่าตั้งทั้งเค็มมัน |
| ๏ อีกทั้งขนมเบื้อง | เครื่องช่างเคล้าเข้าเหมาะกัน |
| ละเลงเก่งเหลือสรร | ชูโอชาไม่ลาลด |
| ๏ แกงไก่ใส่เครื่องถม | คลุกขนมจีนแป้งสด |
| เข้ามันมันแกมรส | ส้มตำเปรี้ยวชวนเคี้ยวกิน |
| ๏ ลูกไม้ใส่โถแก้ว | ล้วนเลิศแล้วสมใจจินต์ |
| สารพัดจัดให้กิน | เสมอได้ไม่ขัดขวาง |
| ๏ ทั้งหมดรสอาหาร | เปรี้ยวเค็มหวานไม่จืดจาง |
| รสเหมาะเพราะมือนาง | แก้วพี่เคล้าเย้ายวนใจ ฯ |
โคลง
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกโอ้ | อกครวญ |
| หยิบสมุดชุดชวน | อ่านบ้าง |
| นอนอ่านอ่านยิ่งหวล | ใจโศก |
| น้องพี่เคยเคียงข้าง | ช่วยชี้ชวนหัว ฯ |
กาพย์
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกหมอง | คิดถึงน้องหมองวิญญา |
| จึ่งหยิบหนังสือมา | แก้รำคาญอ่านเรื่อยไป |
| ๏ อ่าน ๆ รำคาญฮือ | แบบหนังสือสมัยใหม่ |
| อย่างเราไม่เข้าใจ | ภาษาไทยเขาไม่เขียน |
| ๏ ภาษาสมัยใหม่ | ของถูกใจพวกนักเรียน |
| อ่านนักชักวิงเวียน | เขาช่างเพียรเสียจริงจัง |
| ๏ แบบเก๋เขวภาษา | สมมตว่าแบบฝรั่ง |
| อ่านเบื่อเหลือกำลัง | ฟังไม่ได้คลื่นไส้เหลือ |
| ๏ อ่านไปไม่ได้เรื่อง | ชักชวนเคืองเครื่องให้เบื่อ |
| แต่งกันแสนฝั้นเฝือ | อย่างภาษาบ้าน้ำลาย |
| ๏ โอ้ว่าภาษาไทย | ช่างกระไรจวนฉิบหาย |
| คนไทยไพล่กลับกลาย | เปนโซ็ดบ้าน่าบัดสี |
| ๏ หนังสือฤๅหวังอ่าน | แก้รำคาญได้สักที |
| ยิ่งอ่านดาลฤดี | เลยต้องขว้างกลางสาคร |
| ๏ ลองหามาอ่านใหม่ | พะเอินได้เปนบทกลอน |
| สมมตบทลคร | ขึ้นชื่อเสียงเฉวียงไว |
| ๏ พุทโธ่โอ้ใจหาย | เราเคราะห์ร้ายนี่กระไร |
| จบหมดบทกลอนไทย | ไม่เปนส่ำระยำมัง |
| ๏ ทั้งมวลล้วนเหลวแหลก | ทุกแพนกอนิจจัง |
| เรื่องเปื่อยเลื้อยรุงรัง | ทั้งถ้อยคำซ้ำหยาบคาย |
| ๏ กลับหันหาเรื่องดี | ที่เอาไว้ใกล้ ๆ กาย |
| อ่านให้ใจสบาย | หายง่วงเหงาเศร้ากระมล ฯ |
โคลง
| ๏ แถลงปางนางแน่งน้อย | สีดา |
| ถูกยักษ์อัประลักษณ์พา | ห่างห้อง |
| พระรามพระโกรธา | ยักษ์โหด |
| พระจึ่งยกพลก้อง | กึกเข้าไปรอญ ฯ |
กาพย์
| ๏ กล่าวปางนางสีดา | ถูกพญาทศศีรษ์ |
| ลักพาไปธานี | จึ่งเกิดศึกพิลึกหาญ |
| ๏ เหตุสุรปนขา | บ้ากามาแสนสามาญ |
| มุ่งพระอวตาร | ให้เปนผัวเพื่อตัวครอง |
| ๏ เสแสร้งจำแลงกาย | ให้เฉิดฉายนวลลออง |
| ไปเกี้ยวเลี้ยวลดลอง | พรากพธูผู้เคียงกัน |
| ๏ พระองค์ผู้ทรงศักดิ์ | ไม่จงรักด้วยกับมัน |
| หญิงชั่วมั่วโมหัน | มันจะพาเสียราศี |
| ๏ นางยักษ์เข้าหักหาญ | ราญสีดายอดนารี |
| น้องรักพระจักรี | จึ่งบำราบปราบนางมาร |
| ๏ พระตัดจมูกมัน | อีกทั้งฟันหูแหลกลาญ |
| ทาสาแสนสามาญ | ก็รีบรี่หลีกหนีไป |
| ๏ ไปชวนทั้งทูษณ์ขร | มาราญรอนภูวนัย |
| ยักษาปราชัย | ไม่ทนพระบารมี |
| ๏ เดือดดาลนางมารบ้า | วิ่งไปหาทศศีรษ์ |
| กลอกกลับแสนอัปรี | สาระแนยุแหย่ไป |
| ๏ ท้าวยักษ์ได้ฟังความ | เหมือนไฟกามจ่อจี้ใจ |
| ให้คิดพิสมัย | ไฝ่อนงค์องค์สีดา |
| ๏ ใช้มารีจจำแลง | แปลงเปนกวางร่างโสภา |
| พอพบประสบตา | สีดาเจ้าเฝ้าถวิล |
| ๏ ทูลวอนชอ้อนง้อ | ต่อสมเด็จพระจักริน |
| จนองค์พงษ์นรินทร์ | พระเกรงน้องจะหมองหมาง |
| ๏ จับศรสุรพล | เสด็จด้นไปตามกวาง |
| ให้ลักษมณ์พักอยู่พลาง | เปนผู้เฝ้าเจ้าสีดา |
| ๏ มารีจครั้นถูกศร | ทำเสียงอ่อนด้วยมารยา |
| เรียกลักษมณ์อนุชา | มาช่วยพี่ที่ในพง |
| ๏ ยุพินยินเสียงมัน | ให้สำคัญเคลือบแคลงหลง |
| ใช้ลักษมณ์รีบสู่ดง | ช่วงองค์พระอวตาร |
| ๏ ครานั้นทศศีรษ์ | จึ่งได้ทีเหมือนใจพาล |
| เข้ามาหานงคราญ | จำแลงร่างอย่างโยคี |
| ๏ กล่าวคำร่ำเกลี้ยกล่อม | นางไม่ยอมฟังวาที |
| พูดไปไม่ไยดี | พิษเพลิงกามยิ่งลามลน |
| ๏ ยิ่งขัดยิ่งกลัดกลุ้ม | เข้าโอบอุ้มนฤมล |
| พาล่องฟองเวหน | สู่ลงกาธานีมาร |
| ๏ พระรามกลับศาลา | ไม่เห็นหน้ายอดสงสาร |
| องค์พระอวตาร | ก็แสนโศกวิโยคนาง |
| ๏ ชวนพระอนุชา | รีบลีลาในเถื่อนทาง |
| เดินพลางแลครวญพลาง | จนประสบพบพานร |
| ๏ ช่วยลูกพระอาทิตย์ | รณชิตชิงนคร |
| กำแหงพระแผลงศร | ต้องพาลีชีวีลาน |
| ๏ สุครีพจึ่งจัดพล | พร้อมพหลพลทวยหาญ |
| เพื่อพระอวตาร | ผลาญขุนราพณ์ปราบลงกา |
| ๏ เกิดศึกพิลึกเดช | ก็เพราะเหตุด้วยสีดา |
| ชิงรักชักชวนพา | ให้ประยุทธ์สุดเริงรณ |
| ๏ ยุทธ์แย้งแย่งสีดา | ยังอุส่าห์ยอมเสียชนม์ |
| แย่งดินถิ่นถกล | ฤๅจะห่วงหวงชีวัน ฯ |
โคลง
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | จอมไทย |
| แค้นพวกขอมจัญไร | โหดห้าว |
| ทนงคิดจงใจ | กู้ชาติ |
| กระเดื่องเดชะท้าว | ร่วงผู้ผดุงเสียม ฯ |
กาพย์
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | ผู้ผ่านเผ่าประชาไทย |
| ดำรงทรงราชัย | ในละโว้โอ่เอี่ยมงาม |
| ๏ คั่งแค้นขอมอัปรี | มันกดขี่ชาวสยาม |
| จะคิดทำสงคราม | ฤๅก็อ่อนหย่อนแรงพล |
| ๏ พระจึ่งคิดอุบาย | และยักย้ายด้วยเล่ห์กล |
| เอาเปรียบทุรชน | ด้วยว่องไวใช้ปรีชา |
| ๏ จักไม้สานชลอม | รูปกลมกล่อมเอาชันยา |
| จึ่งตักเอาน้ำมา | สำเร็จได้ดังใจจินต์ |
| ๏ ความรู้ถึงภูธร | นครขอมจอมนรินทร์ |
| จึ่งใช้ให้โยธิน | กรีธาทัพมาจับตัว |
| ๏ พระร่วงแสร้งหลบไป | เดโชไชยคิดว่ากลัว |
| โมหันอันมืดมัว | ไม่เข้าใจในอุบาย |
| ๏ เชื่อฤทธิ์อิทธิ์กำแหง | จึ่งปลอมแปลงจำแลงกาย |
| จำนงจงใจหมาย | ไปสังหารผลาญเจ้าไทย |
| ๏ ด่วนไปให้ลี้ลับ | ดูราวกับดำดินไป |
| ถึงกรุงสุโขทัย | เข้าสถานลานอาราม |
| ๏ พบพระรูปหนึ่งไซร้ | ขอมจัญไรไม่รู้ความ |
| จึ่งไหว้และไต่ถาม | ถึงร่วงเจ้าเธออยู่ไหน |
| ๏ พระร่วงภิกษุรู้ | ว่าศัตรูไม่รู้นัย |
| จึ่งตอบประวิงไป | ว่าจงรอพอเธอมา |
| ๏ แล้วรีบเรียกโยมวัด | มาจับมัดขอมพาลา |
| เดโชโง่หนักหนา | ก็แพ้พระบารมี |
| ๏ ชาวเมืองก็เลื่องฦๅ | เสียงเฮฮือทั้งธานี |
| ไพร่ฟ้าประชาชี | ไปเฝ้าองค์พระทรงธรรม์ |
| ๏ ชีบาเสนามาตย์ | อภิวาทน์บังคมคัล |
| เชิญทรงดำรงขัณฑ์ | สุโขทัยอันไพศาล |
| ๏ พระร่วงรับคำเชิญ | ดำเนินสู่ราชฐาน |
| จึ่งทำภิเศกการ | ขึ้นผ่านเผ้าเปนเจ้าไทย |
| ๏ ต่อมาราชาคิด | รณชิตขอมจัญไร |
| กู้แคว้นแดนกรุงไทย | ให้พ้นเอื้อมเงื้อมมือขอม |
| ๏ ทุกแคว้นแดนนิคม | ก็นิยมระยอบยอม |
| ทั้งหมดประณตน้อม | นอบพระร่วงปวงพำนัก |
| ๏ นึกถึงพระร่วงฤท | ธิมหิทธิ์วิสิฐศักดิ์ |
| นามเพราะดูเหมาะนัก | เปนนามาแห่งนาวี |
| ๏ พระร่วงเรือรบหมาย | ไว้ถวายพระภูมี |
| ชื่อดีขอโชคดี | จงประสบเรือรบไทย |
| ๏ ยามใดใช้แย่งยุทธ์ | ฤทธิรุทจงเกรียงไกร |
| เหมือนร่วงขุนหลวงไทย | บำราบศึกพิลึกหาญ ฯ |
โคลง
| ๏ โครมโครมคะครึกครื้น | ครืนคราน |
| ปืนใหญ่ยิงประหาร | ศึกซ้อม |
| ซ้อมรบเพื่อชำนาญ | เชิงประชิต |
| ยามอริมาห้อม | จักสู้เศิกขลัง ฯ |
กาพย์
| ๏ โครม ๆ เสียงครื้นครึก | เมื่อยากดึกครืนครานดัง |
| ปืนตึงปึงโป้งปัง | ดังสนั่นลั่นสาคร |
| ๏ เรือตอร์ปิโดไว | เล็ดลอดไปไม่สยอน |
| วิ่งจี๋รี่ไปรอน | ราญเรือปืนเสียงครืนคราน |
| ๏ เรือปืนต่างจอดซุ่ม | เห็นตะคุ่มในท้องธาร |
| รอไว้พอได้การ | จึ่งต้านต่อตอร์ปิโด |
| ๏ เรือตอร์ปิโดวิ่ง | รวดเร็วจริงวิ่งอะโข |
| เรือปืน ๆ โต ๆ | ยิงปืนใหญ่มิใคร่ทัน |
| ๏ อาไศรยความมืดมล | จึ่งประจญได้แขงขัน |
| สว่างในกลางวัน | ฤๅจะกล้าเข้าราวี |
| ๏ เรือเล็กเหมือนเด็กน้อย | ได้แต่คอยดูท่วงที |
| ต้องรอพอเหมาะดี | ผู้ใหญ่เผลอเหม่อจึ่งทำ |
| ๏ จะเข้าไปตรง ๆ | คงต้องปืนครืนกระหน่ำ |
| ให้ดีมีหลายลำ | จำต้องมีพี่เลี้ยงไป |
| ๏ นาวีฝีเท้ารวด | จึ่งจะกวดไปทันได้ |
| บัดนี้นาวีไทย | หาลำไหนไม่พอการ |
| ๏ แต่ดูการซ้อมศึก | ยังต้องนึกร้อนรำคาญ |
| ชาวไทยถึงใจหาญ | ไม่มีเรือเหลือสู้เขา |
| ๏ คนไทยอย่างไรท่าน | ไม่รำคาญหรือไทยเรา |
| ไฉนทำใจเบา | จะไม่ช่วยกันด้วยฤๅ ฯ |
โคลง
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | ระดม |
| เร่งเพาะความนิยม | อย่าช้า |
| นาวีสมาคม | ชวนชัก |
| ชวนพวกไทยทั่วหน้า | ปักรั้วกันสยาม ฯ |
กาพย์
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | พวกไทยเรารีบระดม |
| เร่งเพาะความนิยม | อย่าชักช้าจะล่าไป |
| ๏ นาวีสมาคม | แนะนิยมแห่งชาวไทย |
| ชวนกันพลันพร้อมใจ | ล้อมรั้วกั้นกันสยาม |
| ๏ บนบกมีทหาร | คอยเริงราญรุกสงคราม |
| เสือป่าสง่างาม | คอยช่วยรบบรรจบพล |
| ๏ ยังว่างแต่ทางเรือ | เพื่อป้องกันขันผจญ |
| ทางที่วิถีชล | ไร้กำลังตั้งรักษา |
| ๏ จะทิ้งนิ่งเฉยอยู่ | เหมือนประตูเปิดไว้ร่า |
| ศัตรูจู่โจมมา | ฤๅจะสู้ศัตรูไหว |
| ๏ อย่าเหม่อเผอเรอเพลิน | เราขอเชิญช่วยร้อนใจ |
| ทำเผินเนิ่นนานไป | จะลำบากยากใจเรา |
| ๏ ศัตรูเข้าสู่ได้ | จะเอาไฟเที่ยวจุดเผา |
| เรือนชานลานเปนเฒ่า | ทรัพย์สมบัติพลัดกระจาย |
| ๏ ลูกเมียจะเสียหมด | ทุรยศเยินฉิบหาย |
| เราอยู่ดูน่าอาย | ตายดีกว่าอย่าเสียศรี |
| ๏ ตื่นเถิดเราเกิดมา | เปนไทยอย่าให้เสียที |
| ช่วยหานาวามี | กำลังขันไว้กันเมือง ฯ |
