- คำนำ
- อธิบาย
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๑
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๒
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๓
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๔
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๕
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๖
- หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๗
- ฉบับที่ ๘ หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ในรัชกาลที่ ๓
หมายรับสั่งพระราชพิธีโสกันต์ ในรัชกาลที่ ๑ ฉบับที่ ๑
ด้วยเจ้าพระยาศรีธารมาธิราช รับสั่งใส่เกล้า ฯ สั่งว่า หลวงโลกทีปโหรมีชื่อคำนวณพระฤกษ์ทูลเกล้า ฯ ถวายว่า พระฤกษ์จะได้ตั้งมงคลการโสกันต์พระเจ้าหลานเธอ เจ้านิฤมล ๑ เจ้าป้อม ๑ เจ้าจัน ๑ เจ้าเรณู ๑ รวม ๔ องค์ ณพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พร้อมในพระราชพิธีสัมพัจฉรฉินท์ แลพระเจ้าหลานเธอซึ่งจะโสกันต์นั้น จะเสด็จออกฟังสวดพระพุทธมนต์ ณวันเดือน ๔ แรม ๑๑ ค่ำ แรม ๑๒ ค่ำ แรม ๑๓ ค่ำ เพลาบ่าย ๓ โมงทั้ง ๓ วัน
ครั้นถึงณวันจันทร์ เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ ปีจอจัตวาศก (พ.ศ. ๒๓๔๕) เพลาย่ำฆ้องรุ่งแล้ว ๖ บาท แปรพระภักตร์ไปทิศพายัพเปนกำหนดพระเกษฉินทฤกษ์ จรดพระกรรบิด พระกรรไกร พระสงฆ์ในพระราชพิธี ๖๔ รูปรับพระราชทานฉันถวายเครื่องไทยทาน ครั้นเพลาบ่ายโมง ๑ กับ ๔ บาท พระฤกษ์จะได้ตั้งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน สมโภชเวียนเทียนพระเจ้าหลานเธอในพระราชวัง เพลาบ่ายณวันจันทร์ เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ เพลาหนึ่งนั้น
ให้สนมตำรวจนอกปลูกร้านสรงขึ้นที่มุขพระมหาปราสาทด้านตวันตกข้างใต้ให้มั่นคง แล้วให้เอาเตียงขึ้นไปตั้งสำหรับพระเจ้าหลานเธอโสกันต์แล้วจะได้สรง แลเตียงนั้นให้มีเสาขื่อโครงเพดานผ้าขาว มีระบายรอบทั้ง ๔ ด้าน ให้ปลูกเหมือนอย่างทุกครั้ง ให้ปลูกให้แล้วแต่ณวันพุฒ เดือน ๔ แรม ๙ ค่ำ.
อนึ่งให้ชาวพระมาลาภูษา ชาวพระแสงต้น แต่งเครื่องพระมหามงคลแลเครื่องกระยาสนาน แล้วให้เชิญพระธำมรงค์ พระกรรบิด พระกรรไกร แลลวดเงินลวดทอง พายเงินพายทอง แลเขนยรองพระกรฉลองพระองค์แลพระภูษา แล้วจับมงคลย่นถวายเจ้าหลานเธอ เมื่อเสด็จออกฟังสวดทั้ง ๔ พระองค์ แล้วให้จัดพานรองเครื่องกระยาสนาน ๑ พานรองมะกรูดส้มป่อย ๑ พานรองใบมะตูมหญ้าแพรก ๑ แลพระธำมรงค์สำหรับทิศ
อนึ่งให้สนมพลเรือนเบิกยืมหม้อเงิน ๔ คู่ หม้อทอง ๔ คู่ต่อท่านข้างในใส่น้ำพระพุทธมนต์ไปตั้ง แลให้รับชัณษาเจ้าหลานเธอซึ่งจะโสกันต์ต่อท่านข้างใน เชิญไปตั้งณเตียงพระมณฑลให้ทันตั้งน้ำวงด้าย ณวันศุกร เดือน ๔ แรม ๑๑ ค่ำ
อนึ่งให้ขุนสิทธิชาติชีพ่อพราหมณ์ทั้งปวงเข้าไปบอกชาวพระมาลาภูษาให้ผูกพระธำมรงค์ประจำทิศให้ต้องตามทิศ แต่ณวันศุกร เดือน ๔ แรม ๑๑ ค่ำ เพลาย่ำฆ้องรุ่ง แลให้รดน้ำกรดน้ำสังข์ แลให้เตรียมโปรยเข้าตอกวันละ ๔ คน เมื่อเสด็จออกฟังสวด
อนึ่งให้ขับไม้บัณเฑาะว์มาเตรียมเสด็จเมื่อออกฟังสวดวันละ ๔ คนทั้ง ๓ วัน
อนึ่งให้โหรมีชื่อรับบัตรต่อสนมพลเรือน แล้วให้เตรียมรับเสด็จส่งเสด็จเมื่อทรงฟังสวดวันละ ๔ คน
อนึ่งให้ล้อมพระราชวังสานกระจาดก้นศอกหนึ่ง ๖๔ ใบ ให้เข้าขอบผูกหวายปิดกระดาษจงทุกใบ ห้ามอย่าให้เอากระจาดปาฏิโมกข์มาส่งเปนอันขาดทีเดียว ให้เร่งสานกระจาดอื่นเข้ามาส่งณทิมดาบชาววัง แต่ณวันเสาร์ เดือน ๔ แรม ๑๒ ค่ำ
อนึ่งให้กรมนาจ่ายเข้าสารสำหรับใส่กระจาด ๆ ละ ๕ ทนาน ๖๔ กระจาดเปนเข้าสาร ๑๖ ถัง
อนึ่งให้วิเสศนอกแต่งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน รวม ๓ สำรับ ให้มีเข้าขันเชิงพานรองน้ำวัก แว่นเวียนเทียน เทียนติดแว่น เทียนยอดบายศรี แป้งหอมน้ำมันหอมเครื่องบายศรี แลมะพร้าวแก้วเป็ดปากทอง ของเคียงให้พร้อม ให้ยกเข้าไปตั้งในพระราชวัง แต่ณวันจันทร์ เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ เพลาบ่าย ๓ โมง แล้วให้แต่งบายศรีตอง ๓ ชั้น ให้มีขนมเล็กน้อยกล้วยอ้อยหมากพลูเข้าตอกดอกไม้ธูปเทียน แล้วให้เย็บกะทงเปล่าน้อย ๆ สำหรับบัตร ๓๐ ใบ ได้มีเครื่องกระยาบวดสำหรับจะได้บูชาเทวดา ให้เอาไปส่งให้โหรเพลาบ่ายณวันอาทิตย์ เดือน ๔ แรม ๑๓ ค่ำตามรับสั่ง. ๚