พระนิพนธ์

โคลงพระราชพิธีทวาทศมาส

พระนิพนธ์

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์

​๏ ศรีสิทธิพิพิธสวัสดิ์ พิพัฒน์พูน

^๑ โภไคยเพ็ญเพียบไผทใหญ่กว้าง พื้นแผ่นพ่าง^๒ เมืองแมน ทวยหาญแหนเหี้ยมฮึก แลพันลึก^๓หลากหลาย มวล^๔มากมายดาดาษ สระทุกข์ราษฎร์รอนเข็ญ เย็นพิภพดับยุค สนุกนิชนชุ่มชื่น รื่นราบรอบขอบเขต^๕ ต่างประเทศโอนอ่อน ผ่อนแต่งทูตทูลสาส์น ก่อกอบการไมตรี ทุกธานีชาวยุโรป โอบทั่วถ้วนสิบชาติ ผาดผูกพันเป็นมิตร คิดแต่งใช้ไปมา บรรดาพาณิช^๖เพศ ทุกประเทศนับร้อย ฤๅใช้น้อยมาเนื่อง ฟุ้งเฟื่องเรื่องค้าขาย สะดวกดาย^๗โดยยุติ^๘ ห่อนประทุษฐเด็ดธรรม์ ริโรมรันไป่มี การสวัสดีมูลมั่ง เงินคับคั่งก่ายกอง เนืองนองแดพ่อค้า ฤๅห่อนช้าฟูเฟื่อง เลื่องพระยศยินขาม เจ้าจอมสยามยิ่งล้น พระคุณพ้นพร่ำร่ำ ทุกเช้าค่ำบังคม ตั้งประนมบวาย หมายพระเดชปกป้อง สิ่งเข็ญข้องจงขจัด บำบัดเบียนบีฑา^๙ เกิดผาสุก^๑๐ทุกผู้ เพื่อก่อกู้บำรุง กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทราโยธยา^๑๑ มหาดิลกภพ ​นพรัตน์ราชธานี บุรีรมย์รมเยศ ราชนิเวศน์มหาสถาน เพียงพิมานแมนสร้าง แด่บพิตรเจ้าช้าง เผือกผู้งามสรรพ แลนา ๚

๑๏ อยุธยา ๑๒ ๑๒ยศยิ่งพ้น	ปางบรรพ์
รังริเติมต่อสรร	เก่าล้าง
ส่ำแสนสิ่งทุกพรรณ	พูนเทียบ แลแฮ
แลเลิศล้วนใหม่สร้าง	สะอาด ๑๓ ๑๓อ้านลานหลง ๚
๒๏ ปราการประกอบกั้น	คูคลอง
ป้อมประตูเนืองนอง	เรียบร้อย
ปราสาทประเสริฐสอง	สามสี่ ห้าเฮย
ยอดละยอดหยาดย้อย	ก่อสร้างละองค์องค์ ๚
๓๏ ถนนปราบราบรี่นล้วน	วาลุกา
ขับรถหัดอัศวา	ว่องใช้
ถั่นแถวตึกเตือนตา	ส่องสอด ดูเฮย
มอบหมู่โปลิศให้	ผลัดไว้เวรระวัง ๚
๔๏ รัถยาดาดาษด้วย	ชาวชน ชุมแฮ
ชายป่วนหญิงปะปน	แซ่ซ้อง
ต่างแช่มชื่นกมล ๑๔ ๑๔	เริงรื่น
ดาลสุข ๑๕ ๑๕ดับโศกพ้อง	แผกพ้นภัย ๑๖ ๑๖เกษม ๚
๕๏ ในสถานนิเวศน์ไท้	ธิบดินทร์
เพียงพิมานเมืองอินทร์	เอี่ยมอ้าง
สำราญราชประดิทิน	ทรงสถิตย์ นาพ่อ
โดยรอบขอบยาวกว้าง	แวดด้วยกำแพง ๚
​๖๏ มณเฑียรธิราชรั้ง	เรืองรอง
แปลกเปลี่ยนแบบลบอง	ก่อนสร้าง
มุขลดเลศลำยอง	ยลเยี่ยง ยุโรปเฮย
โสดส่งทรงสูงสล่าง	หลากล้นหลายอง ๚
๗๏ โสภิตวิจิตรล้ำ	ลายบัน ปั้นนา
พระจุฬาเอราวัณ ๑๗ ๑๗	ฉัตรตั้ง
ราชสีห์คชสีห์ผัน	ผกเผ่น แลแฮ
กลางอักษรซ้อนทั้ง	แวดล้อมวงลาย ๚
๘๏ ซุ้มแกลแลเลิศทั้ง	ซุ้มทวาร
เสาเก็จดาวพิดาน	ประดิษฐปั้น
ไม้ปุ่มปรับเป็นขดาน	ปูเลิศ ลายนา
พื้นลดหลายหลั่นกั้น	แห่งห้องหับหน ๚
๙๏ เนื่องนองเอนกล้วน	อนงค์ใน
แรกรุ่นจำเริญวัย ๑๘ ๑๘	ทุกผู้
แวดล้อมบรมไท	ธิราช แลฤา
กิจประกอบรอบรู้	เรียบร้อยเสมอสมาน ๚
๑๐๏ บำเรอบรมบาทเจ้า	จอมภพ
ผลัดเปลี่ยนโมงยามครบ	ค่ำเช้า
ห่อนเลี่ยงห่อนหลีกหลบ	ล้วนหมั่น
อยู่แต่ตำแหน่งเฝ้า	ฝ่ายเบื้องบทศรี ๚
​๑๑๏ ท้าวนางเถ้าแก่ทั้ง	พนักงาน
พร้อมพรั่งนั่งคอยการ	ช่วงใช้
เหล่าโขลนจ่าชำนาญ	ไตรตรวจ วังเฮย
ล้อมรักษาท่านไท้	ธเรศเจ้าจอมเวียง ๚
๑๒๏ เสด็จเถลิงถวัลยราชรั้ง	ไอศวรรย์ ๑๙ ๑๙
โอภาส ๒๐ ๒๐เพียงดวงจันทร์	แจ่มฟ้า
พระคุณอเนกนันต์	ฤๅนับ ได้ฤๅ
เย็นชื่นทุกทั่วหน้า	ร่มร้อนรอนเข็ญ ๚
๑๓๏ พระเสวยสวัสดิ์เลิศล้วน	มเหาฬาร
พระเกียรติเกริกไพศาล	ทั่วหล้า
พระเดชดั่งอวตาร	แต่ภาค เพรงพ่อ
ราญอริราพณ์ ๒๑ ๒๑กล้า	แผกแพ้สยดสยอง ๚
๑๔๏ มวลหมู่อำมาตย์ข้า	ละออง ๒๒ ๒๒ธุลี บาทเฮย
เจ้าพระยาเสนาบดี	กลั่นแกล้ว
อีก ๒๓ ๒๓แลพระยามี	มากพระ หลวงเอย
กิจกอบรอบรู้แล้ว	เลือกล้วนควรเฉลิม ๚
๑๕๏ ทวยหาญหาญฮึกห้าว	ขมงเขมง
สวมสนอบกางเกง	แก๊บกั้ง
กรกุมสินาด ๒๔ ๒๔เสนง	ดินลูก พร้อมพ่อ
หลายหมู่หลายหมวดตั้ง	แต่งไว้แผลงผลาญ ๚
​๑๖๏ อีกพวกรณยุทธเหี้ยม	เห็นแสยง
ล้วนเหล่าขุนนางแสดง	เดชห้าว
กุมปืนถะมัดถะแมง ๒๕ ๒๕	มั่นแม่น มือนา
แหนแห่แด่จอมเจ้า	แวดล้อมขบวนหลัง ๚
๑๗๏ ไพบูลย์ราชทรัพย์ล้ำ	หลากหลาย
สัปตรัตน์เพริศพรรณราย	อะเคื้อ ๒๖ ๒๖
นพมาศเกิดมากมาย ๒๗ ๒๗	มูลมั่ง คั่งเฮย
พูนพระยศก่อเกื้อ	กอบให้พึงเห็น ๚
๑๘๏ เครื่องยุทธสรรพสิ่งถ้วน	สรรพา วุธเฮย
ทั้งเครื่องพยุหยาตรา	ตรวจพร้อม
สิบสี่หมู่ล้วนอาสา	ไวว่อง นาพ่อ
โดยเสด็จแวดห้อม	อาจสู้สงคราม ๚
๑๙๏ มีคชพาหนะทั้ง	พังพลาย
ตำแหน่งชื่อระวาง ๒๘ ๒๘หลาย	เลิศล้น
อิกเหล่าอัศวราย	เรียงชื่อ ระวางนา
เจ็ดหมู่มิ่งม้าต้น	แปลกพื้นเปลี่ยนพรรณ ๚
​๒๐๏ ต้นพระวิมลรัตน ๒๙ ๒๙	กรินี หนึ่งเอย
พระศรีเสวตรวรลักษณ์ ๓๐ ๓๐	ผ่องแผ้ว
พระเสวตรสุวภา ๓๑ ๓๑มี	พรรณผุด ผาดแฮ
พระเสวตรวรวรรณ ๓๒ ๓๒แกล้ว	กลั่นกล้ากลางสมร ๚
๒๑๏ ทรงดำรงสิริรัชด้วย	ทศพิธ
ดำริห์กอบการกิจ	รอบรู้
บเพี้ยนบแผกผิด	ทางยุติ ธรรมนา
พระกมลหมายกู้	ก่อเกื้ออนุกูล ๚
๒๒๏ ผดุงพระประยูรญาติผู้	ขัดสน
อีกพวกเสวกตน	ต่ำต้อย
ตลอดเหล่าประชาชน	จนยาก ยิ่งนา
โปรดประทานเล็กน้อย	หนึ่งน้อยเนืองเนือง ๚
๒๓๏ บำเพ็ญทานอุทิศสร้าง	อาราม เอี่ยมฤๅ
โบสถ์พิหารสี่ตาม	ทิศตั้ง
กุฏิหมู่ประทานนาม	วัดราชบพิธ ๓๓ ๓๓เอย
สถูปเลิศสถานตั้ง	ที่ล้อมระเบียงกลม ๚
๒๔๏ อีกทรงบริจาคให้	ปฏิสัง ขรณ์แฮ
วัดเก่าชำรุดพัง	ซ่อมค้าง
พระศรีรัตนราชวัง	พุทธนิ เวศน์เฮย
ราชประดิษฐบวรนิเวศน์บ้าง	กับทั้งวัดหนัง ๚
​๒๕๏ ศิลปศาสตร์ ๓๔ ๓๔ทรงจบแจ้ง	ชำนาญ
สรรพกิจกอบกลการ	ถี่ถ้วน
จารีตขัตติยะ ๓๕ ๓๕โบราณ	หลายหลาก แลนา
ทรงทราบทุกสิ่งล้วน	ตริแล้วตรองตาม ๚
๒๖๏ ปรีชาชาญเชี่ยวแกล้ว	กล่าวกลอน
ครโลงกาพย์กลละคร ๓๖ ๓๖	ขับร้อง
ฉันทพากย์อีกอักษร	ล้วนเลข แลแฮ
ไทยนับไทยหลงต้อง	สูตรทั้งถอดแถลง ๚
๒๗๏ การณรงค์ดำรัสให้	เรียนครบ
ซ้อมหัดจัดเจนจบ	สิ่งถ้วน
เชิงม้าร่าเริงรบ	เร็วว่อง ไวนา
ช้างศึกฝึกหัดล้วน	เลิศด้วยเพลงปืน ๚
๒๘๏ พระมีมาโนชด้วย	สวัสดี
เติมต่อราชไมตรี	แผ่นผ้าน
นานาประเทศมี	จิตรอ่อน ออกเอย
ไป่ริรอต่อต้าน	ต่างค้ามาขาย ๚
๒๙๏ แม้เกิดก่อเหตุให้	อนาทร
ทรงตริตรองตัดรอน	ผ่อนแก้
แยกย้ายถ่ายเทถอน	กลบเกลื่อน
เพื่อพระคุณยิ่งแท้	กลับร้ายกลายดี ๚
​๓๐๏ พระเสด็จประพาสด้าว	แดนชวา
ประทับสิงคโปร์บุรา	ใหม่สร้าง
ปัตเวีย ๓๗ ๓๗กับจะมา	รัง ๓๘ ๓๘เกาะ อีกเอย
เมืองแขกใหญ่น้อยบ้าง	กลับเข้าคืนกรุง ๚
๓๑๏ ปัตเวียเมืองแขกขึ้น	ฮอลัน ดานา
กาวะนาเยนรัน ๓๙ ๓๙	รอบรู้
รับเสด็จแน่นเนืองนันต์	เฉลิมพระ เกียรติเฮย
แหนแห่แด่พระผู้	ร่มเกล้าชาวสยาม ๚
๓๒๏ ปางเสด็จครั้งนั้นเมื่อ	ดลปี มะเมีย ๔๐ ๔๐แฮ
เดือนสี่แรมดฤถี	ที่ห้า
ศุกรวารอุดมดี	ฤกษ์ใหญ่ ยิ่งนา
วันพระเจ้าจอมหล้า	เสด็จด้วยขบวนกล ๚
๓๓๏ กลับถึงที่นั่งเบื้อง	ชลสถาน
จิตรมาส ๔๑ ๔๑โสรวาร	บอกไว้
เวลาบ่ายสี่โมงนาน	เศษน่อย หนึ่งนา
แรมสิบเอ็ดค่ำได้	เสด็จขึ้นจากเรือ ๚
​๓๔๏ พระดำเนินอีกครั้งเมื่อ	ภายหลัง ๔๒ ๔๒ อีกพ่อ
สิงคโปร์ปีนัง	ร่างกุ้ง
โมระแมง ๔๓ ๔๓ค่ามไปยัง	กรกุตา ๔๔ ๔๔เฮย
ปากอ่าวตรงกลางคุ้ง	ทอดได้ถึงเมือง ๚
๓๕๏ เสด็จทางสถลมารคด้วย	รถกล ไฟนา
ตรงตลอดเตลิดดล	แด่นนั้น
ใกล้บรรพตหนึ่งยล	ยอดเยี่ยม เมฆแฮ
ชื่อหิมาลัย ๔๕ ๔๕ชั้น	ชื่อชี้หิมพานต์ ๚
๓๖๏ กลับลงแล้วแยกเลี้ยว	ทางจำ เพาะ ๔๖ ๔๖เฮย
อากะรา ๔๗ ๔๗เบนรี ๔๘ ๔๘คำ	บอกแจ้ง
ลักเนากับเมืองบำ	เบ ๔๙ ๔๙ต่อ มานา
ยังอีกเล็กน้อยแกล้ง	หยุดย้ายหลายเมือง ๚
๓๗๏ กลับลงนาเวศเบื้อง	กรกุตา
แวะปุเก็จ ๕๐ ๕๐ พงา ๕๑ ๕๑	ฟากนี้
เมืองไทรอีกสงขลา	เป็นสี่ เมืองพ่อ
กลับคืนกรุงดั่งกี้	ก่อนด้วยเรือกล ๚
​๓๘๏ ทั้งนี้อังกฤษได้	ว่าการ เมืองนา
ไวสะรอย ๕๒ ๕๒ผู้ชาญ	เชี่ยวแกล้ว
เร่งรัดจัดทหาร	แหนบาท พระเอย
สมพระเกียรติยศแล้ว	แวดล้อมระไวระวัง ๚
๓๙๏ บุษยมาสสุกรปักษ์ได้	ดฤถี ห้านา
โสรวารมะแม ๕๓ ๕๓ตรี	ศกถ้วน
ฤกษ์ยี่สิบสองดี	ได้เศษ สี่พ่อ
เสด็จพระดำเนินล้วน	เลิศแล้วเรือกล ๚
๔๐๏ กลับถึงกรุงเทพนั้น	วันเสาร์
เช้ากำหนดโมงเนา	ครบห้า
เจตรมาสศุกร ๕๔ ๕๔ปักษ์เคา	รบเจ็ด ค่ำแฮ
วอกอยู่ตรีศกหน้า	เขตต้นศกเถลิง ๕๕ ๕๕ ๚
๔๑๏ สมเด็จบรมนาถ ๕๖ ๕๖เจ้า	จอมสยาม ก่อนนา
เสด็จนอกพระนครขาม	เศิกไส้
เกิดการราชสงคราม	จึ่งยก พยุห์เฮย
ผิบ่นั้นห่อนได้	ยาตรด้าวใดดล ๚
​๔๒๏ พระเสด็จดุจเห็จห้อง	เวหา หนเฮย
ปวงไป่มีพลคลา	คลาศเต้า
เห็นมหัศจรรย์ปรา	กฏแก่ โลกแฮ
ควรพระเกียรติพระเจ้า	คู่ฟ้าดินสูญ ๚
๔๓๏ ไพบูลย์พูนเกิดด้วย	บารมี พระนา
ทรงประพฤติแต่ดี	ดับเศร้า
เหล่าพราหมณ์ประชาชี	ชมชื่น
ด้วยพระคุณปกเกล้า	กล่อมเกลี้ยงเลี้ยงเสมอ ๚
๔๔๏ ต่างคนต่างแซ่ซ้อง	สรรเสริญ
กรุงเทพเกิดจำเริญ	เฟื่องพื้น
สร่างทุกข์สุขใจเพลิน	เปรมปริ่ม
การนักเลงเครงครื้น	หุ่นงิ้วละครหนัง ๚
๔๕๏ ประชาชนบางผู้คิด	ค้าขาย
บ้างคิดตะเกียกตะกาย ๕๗ ๕๗	รับจ้าง
บางคนคิดขวนขวาย	การสิ่ง พนันนา
บ้างก็คิดตั้งห้าง	รับเข้ากอมปนี ๕๘ ๕๘ ๚
๔๖๏ บรรเทิงเริงรื่นทั้ง	กรุงไกร
บานกมลแจ่มใส	ทั่วด้าว
แผกพ้นพวกพาลภัย	เบียนเบียด แลนา
เกรงพระเดชแด่ท้าว	ราชไท้ทรงธรรม ๚
๔๗๏ พรรษกาลฝนหยาดย้อย	เยือกเย็น
ชุ่มชุกทุกหนเห็น	ตกต้อง
หว่านพืชปักดำเป็น	กอก่อ ผลเฮย
เพื่อพรุณศาสตร์ซ้อง	หากให้ฤดูดี ๚
​๔๘๏ เดือนห้าให้ตั้งราช	พิธีมี
น้ำพระพัฒสัตย์วาที ๕๙ ๕๙	ทุกผู้
ในพระอุโบสถศรี	รัตนศาส ดานา
พราหมณชาติโหรดารู้	แช่งน้ำชุบพระแสง ๚
๔๙๏ พระประยูรญาติพร้อม	ในสถาน
อีกเหล่าข้าราชการ	ทั่วหล้า
พลเรือนฝ่ายทหาร	ต่างแต่ง ตนเฮย
ยกนุ่งพื้นขาวผ้า	คาดเสื้อครุยทอง ๚
๕๐๏ ท้าวนางเถ้าแก่ทั้ง	เมียขุน นางเอย
ต่างแต่งสาวตรุณ	ติดต้อย
มีเครื่องยศอุดมหนุน	โอ่อ่า อวดแฮ
กาหีบกล่องกระโถน ๖๐ ๖๐น้อย	นากบ้างทองมี ๚
๕๑๏ กำหนดสามค่ำขึ้น	เคยทุก ปีนา
ธรรมเนียมดับยุคเข็ญ	ขาดแกล้ว
สุจริตเจริญสุข	ศิริสวัสดิ์ นาพ่อ
ทำสัตย์สำเร็จแล้ว	กราบเบื้องบทศรี ๚
๕๒๏ บ่ายลงพฤฒิบาศตั้ง	พิธีการ
ชื่อคเชนทรัศว์สนาน	สาดน้ำ
สงฆ์สวดปริตสถาน	ที่นั่ง สุทไธ ๖๑ ๖๑นา
เดินแห่คชลักษณ์ล้า	เลิศล้วนระวางมี
​๕๓๏ พฤฒิบาศอ่านเวทเบื้อง	คชกรรม
ทอดเชือกสังเวยทำ	อย่างช้าง
เปรียงปรายอีกทั้งรำ	แบบพัด ชาเฮย
เช้าดุจกล่าวออกอ้าง	ผิดเพี้ยนเปลี่ยนดาม ๚
๕๔๏ บัดขุนตำรวจได้	แจงจัด
กรมคชผู้สันทัด	ถี่ถ้วน
วางริ้วเรียบขบวนขนัด	เนืองเนก แลแฮ
แห่พระคชเลิศล้วน	เผือกพื้นผ่องพรรณ ๚
๕๕๏ กาญจนฉัน ๖๒ ๖๒นั้นให้ผูก	ไอยรา หนึ่งเอย
ทรงพระเทวกรรมคลา	คลาศต้น
ช้างดั้งเนื่องแนวมา	ดาดาด ๖๓ ๖๓
แห่พระยาช้างล้น	เลิศล้วนควรชม ๚
๕๖๏ ที่หนึ่งพระวิมลรัตน์อ้าง	ออกนาม
สองเสวตรสุวภาตาม	ยาตรย้าย
สามเสวตรวรลักษณ์งาม	ขนานชื่อ พระแฮ
สี่เสวตรวรวรรณผ้าย	พิศพื้นผ่านกมล ๚
๕๗๏ มีพังนำหน้าทุก	พระยาสาร
ขับขี่ที่หมอควาญ	ครบช้าง
ถัดมาพระคชาธาร	ที่นั่งละ คอเอย
พังเชือกเดินคู่สล้าง	ลาสเต้าตามหลัง ๚
​๕๘๏ ทวนธนูห้อยพู่ ๖๔ ๖๔เฟื้อย	ประปราย
อีกตะบองแซ่หวาย	แห่ห้อม
กระชิง ๖๕ ๖๕ธงมกรราย	ธงอีก ฉานนา
เครื่องยศกลองชนะพร้อม	ศัพท์แส้แตรสังข์ ๚
๕๙๏ กรมม้าจูงอัศวต้น	ดำเนิน แห่เอย
ล้วนวิจิตรพิศพื้นเพลิน	เลิศล้ำ
เขียวขาวผ่านแดงเดิน	ดำหมอก เหลืองนา
ย่างเหยาะยกย่ำย้ำ	ย่อย้ายยืนโยน ๚
๖๐๏ ขุนหมื่นกรมม้าขี่	ม้านำ แทรก ๖๖ ๖๖เฮย
กลองมลายูทำ	แฉ่งช้า
เครื่องยศเครื่องแห่ประจำ	แห่อย่าง ช้างนา
ยกแต่สังข์แตรจ้า	จำห้ามกลองมี ๚
๖๑๏ อีกรถอย่างยุโรปล้วน	แข็ง ๖๗ ๖๗ขัน
เครื่องเหล็กเหน็บติดดัน	ดีด ๖๘ ๖๘ดิ้น
สินธพเทศเทียมผัน	เผ่นผาด ผยองเอย
คนขับขับปล่อยสิ้น	สุดเท้าเร็วจร ๚
๖๒๏ โคกระบือ ๖๙ ๖๙กรมเกษตรได้	แต่งตก
เขาผูกนกแก้วแดง	โก่ง ๗๐ ๗๐โง้ง
หลังผ้าวิลาศปก	ปิดค่าง คลุมนา
เสียงกระดึงโกร่งโกร้ง	ติดห้อยคอเดิน ๚
​๖๓๏ เดินเท้าเล่า ๗๑ ๗๑ล้วนเลิศ	ทหารหาญ
สี่หมู่ว่องไวชาญ	เชี่ยวแกล้ว
ต่างตนต่างชำนาญ	รณยุทธ แลพ่อ
ปืนแม่นหมายเหมาะแคล้ว	คลาด ๗๒ ๗๒ได้ฤๅมี ๚
๖๔๏ ต่างตนแต่งเสื้อเลิศ	เฉิดฉาย
เข้มขามบ้างริ้วราย	ดอกบ้าง
เสนากุฏล้วนลาย	สีต่าง บ้างนา
ผ้าโพกหมวกหนังสร้าง	สอดพื้นลายทอง ๚
๖๕๏ เกยพราหมณ์เกยหนึ่งนั้น	พระสงฆ์
สองค่างริมถนนตรง	น่าป้อม
สุทไธสวรรย์ประทับทรง	ทอดพระ เนตรเอย
พราหมณ์พระประน้ำพร้อม	ทั่วทั้งขบวนเดิน ๚
๖๖๏ หมดปล่อยม้าห้อวิ่ง	เร็ว ๗๓ ๗๓จี๋ เจื่อยเฮย
ล้วนเลิศหลากมากสี	มากม้า
ยืนควบเหยียบขับฝี	เท้าเหยียด เจียวพ่อ
รวมสอดเสื้อแสงจ้า	โพกห้อแพรปลิว ๚
๖๗๏ ชายหญิงต่างเกลื่อนกลุ้ม	มาดู แห่เฮย
ท้องสนามเกรียวกรู	แซ่ซ้อง
ต่างตนเบิกบานชู	ใจชื่น ชมนา
หญิงเบียดชายบีบร้อง	ป่วนป่วนรวนเร ๚
​๖๘๏ ชาวชนตกแต่งเหล้น	หลากหลาย
บางพวกทำฉุยฉาย	เก่งก้อ
บางเหล่าชอบพอกาย	สุภาพ แลนา
บ้างแก่ทำหนุ่มฟ้อ	ฝ่าด้นปนดู ๚
๖๙๏ เสร็จแห่แล้วแต่งตั้ง	บายศรี
ตองหิรัญสุวรรณมี	อีกแก้ว
พราหมณ์พฤฒิบาศปรี	ชาเชี่ยว เวทเอย
แว่นจุดเทียนเวียนแล้ว	ดับไส้เจิมจุณ ๚
๗๐๏ เป่าสังข์แตรแซ่ซ้อง	เสียงขาน
ฆ้องลั่นถ้วนสามวาร	โห่ร้อง
พระหลวงเล่าพนักงาน	เรียงรับ แว่นนา
พิณพาทย์กลองแขกก้อง	เอิกอื้ออึงอล ๚
๗๑๏ ทำขวัญช้างต้นทั่ว	ทุกโรง
เครื่องกุดั่นดูโอ่โถง	แต่งให้
ข่ายแย่งระยางโยง	ติดปก ตระพองแฮ
ห้อยพู่สองหูได้	ตาดล้วนปกหลัง ๚
๗๒๏ ร่ำกล่าวราวเรื่องสิ้น	เสร็จสนาน
เป็นสุขแสนสำราญ	ท่วนหน้า
จักเรียงเรื่องสงกรานต์	เติมต่อ
แบบบุราณทั่วหล้า	โลกล้วนเคยมี ๚
๗๓๏ กำหนดสุริยยาตรเยื้อง	รอบจักร
เป็นที่เปลี่ยนศักราช	ใหม่ได้
ขึ้นสู่เมษราศี ๗๔ ๗๔พรัก	พร้อมนับ ถือ ๗๕ ๗๕นา
บังคับแห่งโหรให้	เรียกรู้ทั่วแดน ๚
​๗๔๏ จิตรมาสสี่ค่ำขึ้น	กำหนด
แม้ว่าจักถอยถด	ห่อนได้
ออกจนสุดเดือนหมด	สิ้นปักษ์ แรมเฮย
เดือนหกขึ้นสี่ไซ้	นอกนั้นฤๅมี ๚
๗๕๏ บอกบุญให้ก่อสร้าง	เจดีย์ ทรายเฮย
ตามพระอารามหลวงมี	ใหม่สร้าง
เปลี่ยนผลัดวัดละปี	ฉันสวด ฉลองเฮย
ข้าราชการเกณฑ์บ้าง	กับทั้งประยูรวงศ์ ๗๖ ๗๖ ๚
๗๖๏ วันเนานั้นตั้งพระ	ชันษา ๗๗ ๗๗
หกสิบรูปพระราชา	คณะถ้วน
ฉันแล้วรดน้ำมา	ฉันอีก เพล ๗๘ ๗๘เอย
ถวายแต่ไตรแพรล้วน	ทั่วถ้วนทุกปี ๚
๗๗๏ วันเถลิงศกขึ้นใหม่	มีการ
ตั้งมุรธาภิเษก ๗๙ ๗๙สนาน	ราชไท้
มวลหมู่เหล่าพนักงาน	ถวายโสรจ สรงนา
เตรียมอยู่คอยรับใช้	พรักพร้อมเพียงกัน ๚
๗๘๏ ฉันแล้วครั้นฤกษ์ได้	ชัย ๘๐ ๘๐มง คลเอย
เสด็จสู่ที่สรงเศวต	ฉัตรกั้ง
พระเต้าอุทกทรง	สรงพระ องค์แฮ
พระครอบพระมหาสังข์ทั้ง	แปดล้วนพราหมณ์ถวาย ๚
​๗๙๏ สำเนียงฤนาทก้อง	กาหล
สงฆ์สวดพุทธชัยมนต์ ๘๑ ๘๑	เสก ซ้อง
พิณพาทย์ดุริยางค์ดน	ตรีครั่น ครื้นเอย
เสร็จสู่พระโรงท้อง	เนื่องน้อมประเคนเพล ๚
๘๐๏ สดับปกรณ์ผ้าคู่ถ้วน	เรียงราย
ทรงพระราชูทิศถวาย	โสรจน้ำ
พระบรมญาติทั้งหลาย	เสร็จล่วง แล้วนา
เป็นทักชิณาทานล้ำ	แด่เบื้องบรรพวงศ์ ๚
๘๑๏ พระทรายให้ยกตั้ง	เตียงเรียง เรียบเอย
ในพระโรงแถวเฉลียง	ออกไว้
เวียนเทียนฉลองเสียง	ประโคมกึก ก้องนา
เสร็จแห่ส่งวัดใช้	เช่นนี้มีเสมอ ๚
๘๒๏ สมโภชพุทธเลิศล้ำ	ปฏิมา
ศรีรัตนนามปรา	กฎ ๘๒ ๘๒อ้าง
บ่ายเย็นทุกทิวา	คำรบ สามเอย
ทวยราษฎร์ทูลละออง ๘๓ ๘๓บ้าง	กับทั้งฝ่ายใน ๚
๘๓๏ บายศรีสามสำรับตั้ง	เตียงเคียง
แก้วสุวรรณหิรัญเรียง	เครื่องพร้อม
พิณพาทย์ประโคมเสียง	สนั่น นี่นา
ต่างนั่งต่อวงล้อม	นบน้อมเทียนเวียน ๚
​๘๔๏ สงกรานต์ชาวบ้านเที่ยว	ตามสบาย
หญิงปะปนฝูงชาย	แซ่ซ้อง
บางคนที่เมาหมาย	เย้าหยอก ยั่วนา
พบพวกที่เกี่ยวข้อง	ขัดแค้นต่อยตี ๚
๘๕๏ บางคนนัดบ่อนเหล้น	การพนัน
โปถั่วทุกสิ่งสรรพ์	ดวดไผ้
ได้เสียทุ่งเถียงกัน	เอะอะ ถึงเอย
เกิดวิวาทจับได้	เฆี่ยนซ้ำเสียเงิน ๚
๘๖๏ บางเป็นผู้ใหญ่บ้าน	แจงจัด
เรือนเย่าเป่ากวาดปัด	เรียบร้อย
ทำบุญแต่พอศรัท	ธาเกิด บ้างเอย
ส่งกุศลเล็กน้อย	แต่ผู้ผดุงเดิม ๚
๘๗๏ วิสาขมาส ๘๔ ๘๔ได้ฤกษ์ทั้ง	ดฤถี นาพ่อ
กำหนดเมล็ดรวงดี	ถูกต้อง
ตั้งการราชพิธี	จรดพระ นังคัลนา
ทั้งพืชมงคลพ้อง	แทรกซ้ำทรงเติม ๘๕ ๘๕ ๚
๘๘๏ ท้องสนามนั้นตั้งแท่น	มณฑล
พุทธรูปเรื่องขอฝน	ออกตั้ง
ติณชาติพืชพรรณผล	เมล็ดห่อ ถุงเอย
มีบาตรน้ำมนต์ทั้ง	พระเต้าสังข์ทรง ๚
​๘๙๏ เจ้าพระยายศเอกอ้าง	ออกยา หนึ่งเอย
ผู้จักได้ไถนา	หว่านข้าว ๘๖ ๘๖
เทพีสี่นางมา	พร้อมพรั่ง
ที่พลับพลา ๘๗ ๘๗แหล่งเฝ้า	ธเรศเจ้าจอมเศียร ๚
๙๐๏ ทั้งห้านี้เนื่องเข้า	มณฑล
สงฆ์สวดพระพุทธมนต์	จบแล้ว
ทรงพระราชทานชล	หลั่งปาก สังข์นา
โสรจสระจัญไร ๘๘ ๘๘แผ้ว	เสร็จแล้วจุณเจิม ๚
๙๑๏ โรงพิธีที่ทุ่งท้อง	พระลาน ๘๙ ๘๙หลวง
พราหมณ์พฤฒาทั้งปวง	นอบน้อม
กระทำกะระสุทธสรวง	สังข์กลศ ๙๐ ๙๐ กุมภ์เฮย
เบญจคัพย์ ๙๑ ๙๑นพวัคพร้อม	กับทั้งโตรทวาร ๚
๙๒๏ ครั้งรุ่งวันฤกษ์ได้	อุดมมี นาพ่อ
ท่านอัคร ๙๒ ๙๒มหาเสนาบดี	หนึ่งผู้
กับส่ำสี่เทพี	ไปที่พักเอย
ต่างแต่งตนตามรู้	แบบเบื้องปางบรรพ์ ๚
๙๓๏ สนับเพลายกนุ่งนั้น	บ่าวขุน
เสื้อเยี่ยรบับในหนุน	แนบเนื้อ
ครุยทองโปร่งตาชุน	ลอยเลื่อน เลิศนา
เข็มขัดคาดนอกเสื้อ	อย่างน้อยในครุย ๚
​๙๔๏ อีกนิ้วแหวนสอดทั้ง	แปดวง
ลำพอกตาดสวมทรง	เทริดเกล้า
เสร็จแล้วยาตรมาลง	เสลี่ยงแบก บ่าเฮย
กลองประโคมโรมเร้า	เร่งให้ขบวนเดิน ๚
๙๕๏ บโทนถือดาบได้	เดินนำ หน้าแฮ
กลองชนะปี่ประจำ	เป่าเจื้อย
ถืออาวุธกำยำ	ต่างต่าง หมู่นา
เขนโล่ ๙๓ ๙๓ดาบเชลยเฟื้อย	ง่ามง้าวดั้งตะบอง ๚
๙๖๏ กระชิงทองแห่หน้าคู่	หนึ่งหลัง คู่นา
กลดอีกทานตะวัน ๙๔ ๙๔บัง	แดดเช้า
เครื่องยศมากประดัง	กับหมู่ ทนายเอย
ทวนเทิดทิวหอกง้าว	ยาตรย้ายปลายขบวน ๚
๙๗๏ นุ่งห่มสมทั่วถ้วน	ทั้งผอง
เสื้อหมวกผ้ายกทอง	เพริศแพร้ว
กางเกงอีกม่วงตอง	สีต่าง ต่างนา
ผ้าโพกทับทิมแล้ว	ขลิบล้อมชายครุย ๚
๙๘๏ ครั้นแห่ถึงที่ท้อง	สนามไถ
ลดเสลี่ยงลงเข้าไป	นั่งน้อม
บูชาธูปเทียนใน	โรงพิ ธีนา
วงม่านขาวบังล้อม	ลับลี้ตาคน ๚
๙๙๏ รดน้ำสังข์เสร็จแล้ว	อธิษฐาน
เสี่ยงจับผ้าในพาน	จีบตั้ง
ตามจารีตโบราณ	หยิบหนึ่ง นุ่งเฮย
ผืนหนึ่งผืนใดทั้ง	โลก ๙๕ ๙๕ล้วนทำนาย ๚
​๑๐๐๏ เสร็จแล้วจึงย่างเยื้อง	จรลี มานา
ขุนเกษตรจูงคาวี	คู่ได้
เข้าเทียมแอกงอนศรี	ชัยฤกษ์
พราหมณ์ส่งหางไถให้	ประตัก ๙๖ ๙๖ต้อนโคเดิน ๚
๑๐๑๏ ทวิชชาตินำน่าขู้	เป่าสังข์
พิณพาทย์ประโคมดัง	ลั้นฆ้อง
ราชบัณฑิต ๙๗ ๙๗ผู้ขลัง	ปริตหยาด น้ำเอย
ไถดะสามรอบจ้อง	จรดซ้ำแปรรอย ๚
๑๐๒๏ เทพีสี่ท้าวนุ่ง	ยกทอง เถือกนา
เข้มขาบห่มแพรสอง	สอดซ้อน
คำเปลวปิดกระเชอ ๙๘ ๙๘รอง	ข้าวปลูก แปดเฮย
เดินหาบคานหย้อนหย้อน	หยิบขึ้นโปรยปราย ๚
๑๐๓๏ ไถหว่านเสร็จสรรพแล้ว	มาหยุด พักเอย
ขุนเกษตรแก้โคหลุด	ลาศเต้า
มาพักที่อันอุด	ดมดาด พิดานนา
เลี้ยงพระโคหญ้าข้าว	เล่าน้ำถั่วงา ๚
๑๐๔๏ โคเสพย์สิ่งหนึ่งได้	ทำนาย
กินสิ่งใดนั้นหลาย	มากล้น
จับผ้านุ่งท่านทาย	แห่งเหตุ น้ำนา
แคบมากกว่าน้อยพัน	กึ่งนั้นพอดี
​๑๐๕๏ ชายหญิงเบียดเสียดซ้อน	ดูไถ นาเฮย
ไกลเท่าไกลมาใน	ที่นั้น
ยากเหนือยอย่างไรไร	รีบเร่ง มาแฮ
พงรกสู้ดัดดั้น	ดึ่ง ๙๙ ๙๙ด้นมาดู ๚
๑๐๖๏ มาเรือมาบกบ้าง	หลายสถาน
บ้างก็พาบุตรหลาน	พี่น้อง
ที่ไกลรีบลนลาน	กลัวไม่ ทันนา
มาแต่เช้าแสบท้อง	เที่ยวซื้อของกิน ๚
๑๐๗๏ ต่างตนต่างแต่งเหล้น	ตามใจ
นุ่งสุหรัจปูมม่วงไหม	โสร่งบ้าง
เสื้อโก๊ด ๑๐๐ ๑๐๐กั๊กเชิร์ต ๑๐๑ ๑๐๑ใน	เสื้อยืด แลนา
อีกหมวกถุงเท้าสร้าง	ใส่เหล้นหลากกัน ๚
๑๐๘๏ หญิงแต่งประกวดล้วน	หลากหลาย
สาวซัดสีนุ่งลาย	เพริศพริ้ง
แหวนพลอยเพชร ๑๐๒ ๑๐๒อีกสาย ๑๐๓ ๑๐๓	สร้อยตะกรุด ๑๐๔ ๑๐๔ มากแฮ
แก่ห่มขาวตุ้งติ้ง	ร่่มกั้นเผอเรอ ๚
๑๐๙๏ เทวรูปแห่ออกทั้ง	กลับสถาน
กลองชนะประโคมขาน	กึกก้อง
เครื่องสูงกับราชยาน	กงเลิศ
คู่แห่แตรสังข์ซ้อง	อีกทั้งธงจีน ๚
​๑๑๐๏ ธรรมเนียมทำเนียบนี้	จตุสดมภ์
เจ้าพระยาพลเทพสม	ยศตั้ง
กรมนาทั่วทั้งกรม	ได้จัด การแฮ
กำตาก ๑๐๕ ๑๐๕ของขายทั้ง	ตลาดร้านเรือแพ ๚
๑๑๑๏ ท่านสมุหนายก ๑๐๖ ๑๐๖ล้ำ	ฤๅชา
ตั้งแต่ทำพิธีมา	มากแล้ว
บริบูรณ์ทุกปีปรา	กฏเลิศ
สิ่งพิบัติคลาดแคล้ว	ท่านได้ทำเสมอ ๚
๑๑๒๏ เดือนหกฝนตกบ้าง	ชดเชย
ไม่มากพอประเปรย	ดับร้อน
นาสวนต่างคนเคย	คิดตก กล้าแฮ
นาทุ่งเตรียมไถต้อน	เหล่าเลี้ยงกระบือรวม ๚
๑๑๓๏ แรกนาแล้วเร่งร้อน	ลงมือ ทำเฮย
ไถหว่านด้วยโคกระบือ	ตกกล้า
ทำตามที่เคยถือ	แต่ก่อน
แม้ว่าปีฝนล้า	จึ่งต้องรอตาม ๚
​๑๑๔๏ วิสาขฤกษ์บัณรัศถ้วน	ดฤถี
ปางพระจอมธเรศตรี	ผ่านเผ้า
ให้สักการะการมี	ใหญ่ยิ่ง
บูชิตสัมพุทธเจ้า	ดับด้วยนฤพาน ๚
๑๑๕๏ ฉันในพระที่นั่งทั้ง	สามวาร
เหล่าแฉกอีกงาสาน	เลิศล้วน
ถวายบิณฑบาตทาน	ต่อพระ หัตถ์ ๑๐๗ ๑๐๗เอย
วันละยี่สิบถ้วน	ผลัดเพี้ยนเปลี่ยนกัน ๚
๑๑๖๏ วันสุดนั้นโปรดให้	สดับปกรณ์ ๑๐๘ ๑๐๘
กำหนดตามฤดูจร	ทุกครั้ง
ปองเป็นนิรันดร	แด่ส่ำ สงฆ์เฮย
มีสี่ร้อยรูปตั้ง	แต่งข้าวกระทง ๑๐๙ ๑๐๙ถวาย ๚
๑๑๗๏ ยี่สิบอาวาส ๑๑๐ ๑๑๐ให้	เทศนา
ถวายธูปเทียนจีวรา	กระจาด ๑๑๑ ๑๑๑ด้วย
ข้าเจ้าต่างกรมมา	ขนส่ง วัดเฮย
ธงปรุปักยาบย้วย	โยกย้อยลอยลม ๚
๑๑๘๏ ปล่อยสัตว์สรรพสิ่งถ้วน	สามวัน
เป็ดไก่สุกรสรร	จัดซื้อ
อีกปลาหลากหลายพรรณ	ลำหนึ่ง นาพ่อ
โปรดสัตว์ดังช่วยรื้อ	รอดพ้นความตาย ๚
​๑๑๙๏ ธรรมยุติทำยิ่งล้ำ	หลากหลาย
เทียนรุ่งทั้งเทียนราย	สว่างแผ้ว
เดินเทียนพวกหญิงชาย	แน่นเนื่อง กันมา
ฟังเทศน์ธรรมเจื้อยแจ้ว	จวบแจ้งราตรี ๚
๑๒๐๏ ในเดือนเชษฐมาศนั้น	ฤๅมี
การพระราชพิธีใด	ว่างเว้น
ให้จัดเหล่านารี	หาบสลาก ภัต ๑๑๒ ๑๑๒นา
แต่งประกวดอวดเหล้น	หลากล้วนควรดู ๚
๑๒๑๏ เกณฑ์พระประยูรญาติล้วน	ฝ่ายใน
จัดสตรี ๑๑๓ ๑๑๓ผ่องใส	แน่งน้อย
ล้วนลักษณะวิลัย	ละออเอี่ยม
มารยาท ๑๑๔ ๑๑๔เยื้องเชื่องช้อย	แช่มช้าชวนชม ๚
๑๒๒๏ ท่านท้าวเถ้าแก่ทั้ง	พนักงาน
จัดเลือกเหล่าเหลนหลาน	ลูกเลี้ยง
หาได้แต่ประมาณ	ไม่เหมาะ นักนา
เป็นแต่ดูเกลี้ยงเกลี้ยง	เล็กน้อยเป็นดี ๚
๑๒๓๏ ลางนางพักตร์ ๑๑๕ ๑๑๕ผ่องเพี้ยง	ดวงแข
บ้างก็พิศเต็มแล	มืดตื้อ
ลางนางผากแหยแก๋	โกโรก
บ้างเตอะตะทืดทื้อ	เทอะทุ้ยเต็มตึง ๚
​๑๒๔๏ ตกแต่งสีขัดให้	ผ่องใส
หมักพอกฟอกเหงื่อไคล ๑๑๖ ๑๑๖	ใช่น้อย
อาบน้ำร่ำพิไร	ถูลูบ ไปเฮย
ทาขมิ้นเหลืองจ้อย	ผัดแป้งนวลเติม ๚
๑๒๕๏ หวีผมกลมกวดเกลี้ยง	แสกตรง
แต้มเขม่าเติมแตะลง	เล็กน้อย
แต่พอประจบวง	หน้าน่อย หนึ่งนา
เหนี่ยวดัดหัดท้ายย้อย	เชิดขึ้นงอนงาม ๚
๑๒๖๏ ผัดหน้ารองพื้นหยด	น้ำมัน น่อยแฮ
ขมิ้นแป้งระคน ๑๑๗ ๑๑๗กัน	กอบน้ำ
น้ำตาลสิ่งสำคัญ	กันดอก ราพ่อ
แห้งสนิทติดแป้งซ้ำ	ผ่องแผ้วนวลงาม ๚
๑๒๗๏ นุ่งยกเยียรบับบ้าง	สังเวียน
ห่มตาดปักแนบเนียน	เรียบร้อย
สังวาลแฝดสร้อยกองเจียน	เต็มบ่า
แหวนเพชรเม็ดไม่น้อย	ประหล่ำ ๑๑๘ ๑๑๘ทั้งกำไล ๚
๑๒๘๏ กระจาดกระจกซ้อน	อังกฤษ
ช่างประดับทำประดิษฐ์	เพริศแพร้ว
ปลายคานนาควิจิตร	ฉลักปิด ทองเฮย
สาแหรกสร้อยทองแล้ว	เลิศล้วนหลากกัน ๚
​๑๒๙๏ เดินหาบยาบยาบย้าย	รายเรียง
สำรับคาวหวานเคียง	คู่กั้น
เป็นตอนห่อนถุ้งเถียง	สับเปลี่ยน ได้เลย
ใครก็ใครนั่นนั้น	นี่โน้นเนื่องแนว ๚
๑๓๐๏ ฝูงคนแซ่ซ้องคั่ง	คอยดู
เดินแห่หลามตามพรู	วิ่งแต้
ยัดเยียดเบียดเกรียวกรู	กราวลั่น
ตำรวจเงื้อหวายแล้	หกล้มจมโคลน ๚
๑๓๑๏ บางหาบเดินบ่ได้	ดูดิน
โดน ๑๑๙ ๑๑๙สะดุด ๑๒๐ ๑๒๐ก้อนหิน	เฉียดล้ม
หาบหกไม่ได้กิน	เสียเปล่า
ฮาลั่นสนั่นเลยก้ม	พักตร์ม้วนด่วนเดิน ๚
๑๓๒๏ ถึงวัดราชบพิธแล้ว	ปลงลง
ดูเลือกฉลากสงฆ์	ถูกต้อง
ยกขึ้นประเคนองค์	ละที่ แลแฮ
ฉันเสร็จชนแซ่ซ้อง	ตรวจน้ำสาธุการ ๚
๑๓๓๏ อาสาฬหมาสเข้า	พรรษา กาลแฮ
เชื้อพระวงศ์ราชา	ธิราชไท้
เพื่อประโยชน์ทรงสิกขา	บทพระ ภิกษุแฮ
อีกกับสามเณรให้	แห่บ้างบางปี ๚
​๑๓๔๏ สมโภชพระที่นั่งเบื้อง	อมรินทร์ ๑๒๑ ๑๒๑
สมเด็จนฤบดินทร์	เสด็จยั้ง
จารีตราชประดิทิน ๑๒๒ ๑๒๒	เสมอทุก ปีนา
บรมขัตติยโบราณตั้ง	แต่งไว้ธรรมเนียม ๚
๑๓๕๏ บ่ายลงแล้วจัดตั้ง	บายศรี
ล้วนสุวรรณหิรัญมณี	ครบถ้วน
ผ้าหุ้มยอดตองมี	อีกเครื่อง เคียงนา
ไตรบาตรปริกขารล้วน	ธูปทั้งเทียนกรวย ๚
๑๓๖๏ แต่งนาคเจ้านั้นที่	ทิมคต
ผ้านุ่งพื้นสีสด	จีบห้อย
แปดนิ้วสอดแหวนหมด	เข็มขัด คาดนา
เสื้อโปร่งสวมสะพัก ๑๒๓ ๑๒๓ย้อย	สอดเบื้องบ่าเฉวียง ๚
๑๓๗๏ แต่งเสร็จขึ้นเสลี่ยงพร้อม	ทุกองค์
พระกลดกำมะลอ ๑๒๔ ๑๒๔ทรง	เชิดกั้น
หามตามเนื่องเนืองตรง	เข้าสู่ พระโรงเอย
ให้นั่งแถวแนวชั้น	ช่องหน้าบายศรี ๚
​๑๓๘๏ เสด็จออกประทับพร้อม	พันธุ์พงศ์ ๑๒๕ ๑๒๕
ข้าราชการนั่งวง	แวดล้อม
พราหมณ์เบิกแว่นส่งตรง	ต่อเนื่อง
เวียนรับตามวงอ้อม	รอบซ้ายมาขวา ๚
๑๓๙๏ ประโคมพิณพาทย์ก้อง	แตรสังข์
กลองแขกเสนาะดัง	เฟื่องฟื้น
ฆ้องชัยลั่นประนัง	นฤนาท
มี่สนั่นครั่นครื้น	เอกอื้ออึงอล ๚
๑๔๐๏ ครบสามรอบแล้วเบิก	บายศรี
ผ้าห่อยอดตองดี	พับไว้
วางเหนือตักนาคมี	จิต ๑๒๖ ๑๒๖เรียก ขวัญเอย
เวียนครบห้ารอบให้	ดับด้วยพลูคะแนน ๚
๑๔๑๏ ตักขวัญทั่วทุกชั้น	บายศรี
น้ำมะพร้าวล่อนดี	ดั่งแก้ว
ช้อนทองตักขึ้นที	ละน่อย หนึ่งนา
ถวายครบสามครั้งแล้ว	จึงได้เจิมจันทน์ ๚
๑๔๒๏ ครั้นเลิกสมโภชสิ้น	เสร็จสรรพ
ไปหยุดประทับเปลื้อง	เครื่องแล้ว
ห้ามนาคมิให้กลับ	คืนหนึ่ง
นอนอยู่วัดพระแก้ว	ก่อนสิ้นทุกองค์ ๚
​๑๔๓๏ วันเช้าแต่งเจ้าเช่น	ทำขวัญ
ผลัดเปลี่ยนพื้นขาวพรรณ	เพริศแพร้ว
แล้วเสร็จนั่งเสลี่ยงผัน	ผายสู่ เกยนา
พร้อมพรั่งนั่งเรียบแล้ว	โปรดให้โปรยทาน ๚
๑๔๔๏ ชาวคลังขุนหมื่นตั้ง	เงินถวาย
องค์ละห้าตำลึงราย	ทั่วได้
หม่อมเจ้ารับโปรยปราย	สิ้นทุก องค์เอย
แม้ว่านาคเอกให้	เพิ่มขึ้นเงินตาม ๚
๑๔๕๏ บ่าวขุนนางนั่งแน่นจ้อง	คอยรับ
ข้าหม่อมเจ้าตะครุบตะครับ ๑๒๗ ๑๒๗	แย่งปล้ำ
ถองทุบอึกอุบอับ	เอะอะ อึงเอ
โคลนเปรอะเลอะละพล้ำ	พลาดล้มจมโคลน ๚
๑๔๖๏ เสร็จแล้วจึงหม่อมเจ้า	ลงมา
เข้าวัดรัตนศาสดา	ขณะนั้น
ชาวเจ้าพนักงานพา	เข้าโบสถ์ แลแฮ
ให้ประโคมแห่งหั้น	แซ่ซ้องสำเนียง ๚
๑๔๗๏ ครั้นถึงจึงหมอบก้ม	กราบกราน
สมเด็จจอมธราธาร	ผ่านเกล้า
นำเนืองเนื่องแนวคลาน	ไปจุด เทียนเอย
นบพุทธปฏิมาเจ้า	จบแล้วกลับคืน ๚
​๑๔๘๏ พนักงานนั้นส่งผ้า	กาสา วพัตรแฮ
นาครับเข้าวันทา	นอบน้อม
พร้องขอบัพชา ๑๒๘ ๑๒๘	อีกกับ ศีลเฮย
ทำญัตติ ๑๒๙ ๑๒๙กลางสงฆ์พร้อม	เสร็จด้วยจุตตถกรรม ๚
๑๔๙๏ เป็นพระภิกษุแล้ว	พร้อมกัน
ทรงมอบปริกขารภัณฑ์	เลิศล้วน
อีกญาติเหล่ามิตรอัน	ชิดชอบ
ต่างช่วยครบตัวถ้วน	เลิกแล้วเสด็จคืน ๚
๑๕๐๏ ธรรมเนียมบวชนาคเจ้า	จัดพระ สงฆ์เฮย
สามสิบราชาคณะ	ชื่อตั้ง
สองฝ่ายปะปนคละ	ห่อนเลือก ถือเลย
มีกระจาดถวายทั้ง	หม่อมเจ้าบวชเติม ๚
๑๕๑๏ เทียนพรรษานั้นจัดตั้ง	รวมถวาย
สวดสิบสามค่ำหมาย	บอกไว้
ฉันวันสิบสี่ราย	ยี่สิบ รูปเฮย
ในพระที่นั่งไท้	ธเรศเจ้าจอมเมือง ๚
๑๕๒๏ วันสิบห้าค่ำนั้น	วันนัด นิมนต์แฮ
ในวัดพระศรีรัตน์	มากล้วน
ราชาคณะปริยัติ	อีกพระ ครูเฮย
ถวายพุ่มเทียนครบถ้วน	ทั่วทั้งไทยมอญ ๚
​๑๕๓๏ เกณฑ์พระวงศ์เยาวหนุ่มน้อย	เนื่องมา
รับจุดเทียนพรรษา	ทั่วทั้ง
วัดหลวงแต่บรรดา	ได้พระ กฐินเฮย
จ่ายแจกเทียนไปตั้ง	ทุกถ้วนอาราม ๑๓๐ ๑๓๐ ๚
๑๕๔๏ ฉันแรมคำหนึ่งได้	สัดบปกรณ์
ในพระที่นั่งอดิศร	ผ่านเผ้า
ทุกนักขัตฤกษ์จร	ฤๅว่าง เว้นเฮย
อุทิศแด่พระร่มเกล้า	ล่วงแล้วเสวยสวรรค์ ๚
๑๕๕๏ ส่ำสงฆ์ต่างเนื่องเข้า	พรรษา
ทุกวันแต่บรรดา	อยู่ได้
หญิงชายต่างจัดหา	พุ่มธูป เทียนแฮ
ถวายที่นับถือไหว้	ชอบคุ้นเคยกัน ๚
๑๕๖๏ ชาวร้านต่างแต่งตั้ง	ของขาย
พานพุ่มต้นไม้หลาย	หลากล้น
รูปสัตว์รูปคนหมาย	เหมือนเหมาะ หมดนา
ทำประดิษฐคิดค้น	ยักย้ายขายดี ๚
​๑๕๗๏ คนซื้อเที่ยวเลือกได้	ดั่ง ๑๓๑ ๑๓๑ใจ
วอนต่อร่ำพิไร	หยดย้อย
เจ้าของคิดอาลัย	ไม่ลด เลยนา
ชอบต่อนั่งคลำป้อย	จะซื้อกลัวแพง ๚
๑๕๘๏ ทำบุญตามแบบเบื้อง	โบราณ
ถวายที่เป็นอาจารย์	เก่าบ้าง
ทั้งน้องพี่บุตรหลาน	บวชใหม่ แลแฮ
ถือว่าท่านสรรสร้าง	แต่งต้องตามฤดู ๚
๑๕๙๏ จันทร์จรเพ็ญได้ฤกษ์	สาวนะ
ยามเมื่อฝนตกชะ	ชุ่มพื้น
ดลแรมย่อมพรมประ	น้อยน่อย หนึ่งนา
ข้าวหนักนาดอนตื้น	ขาดค้างการทำ ๚
๑๖๐๏ กำหนดพรุณศาสตร์ซ้อง	พิธีสงฆ์
สูตเมฆพราหมณ์พรหมพงศ์	แต่งตั้ง
การสองราชพิธีตรง	วันร่วม กันเฮย
ทำที่นอกเมือง ๑๓๒ ๑๓๒ทั้ง	ทุ่งท้องสนามหลวง ๚
๑๖๑๏ พลับพลานั้นแต่งตั้ง	เตียงมณ ฑลเอย
เสาพิดานดาดบน	เศวตล้วน
เชิญพระเรื่องขอฝน ๑๓๓ ๑๓๓	ออกหมด นาพ่อ
อีกเครื่องพิธีถ้วน	บาตรน้ำกำคา ๚
​๑๖๒๏ ขุดสระสี่เหลี่ยมกว้าง	เพียงวา
ลึก ๑๓๔ ๑๓๔แต่ศอกตำรา	ว่าไว้
ปากสูงศอกหนึ่งปรา	กฏแน่
ราชวัติ ๑๓๕ ๑๓๕ฉัตรธงให้	รอบทั้งสี่มุม ๚
๑๖๓๏ พระสุภูติ ๑๓๖ ๑๓๖นั้นนั่ง	แหงนหงาย
ท้องใหญ่ครามทากาย	ก่ำปื้อ
หน้าสดสุกแสงฉาย	เสนแสด ทาเฮย
พิงฝั่งสระสมาธิ์ตื้อ	เนตรตั้งโพยมบน ๚
๑๖๔๏ โลกบาลกับนาคไว้	สี่ทิศ ในนา
ตรีเนตรสิงสถิต ๑๓๗ ๑๓๗	กึ่งนั้น
ปลาช่อนใหญ่วิจิตร	อีกรูป หนึ่งเฮย
ปลาเต่ากุ้งปูปั้น	หลากล้วนวางราย ๚
๑๖๕๏ เมื่อปั้นขวัญเข้านบ	จงดี
นุ่งห่มห้าเศวตสี	สุทธิแพร้ว
เบี้ยข้าวเปลือกเงินมี	หกบาท
ตำรับ ๑๓๘ ๑๓๘อ้างละเอียด ๑๓๙ ๑๓๙แล้ว	ใคร่รู้ดูบรรณ ๚
​๑๖๖๏ ศาลลดนอกสระทั้ง	ห้าศาล
ธงฉัตรแต่งโอฬาร	เลิศล้วน
บูชาธูปเทียนตระการ	ศีรษะ ๑๔๐ ๑๔๐ สุกรนา
อีกเครื่องบายศรีถ้วน	ครบห้าศาลเสมอ ๚
๑๖๗๏ เทียนชัยมีแท่นตั้ง	ตรงกลาง พลาเฮย
เตียงสวดภาณวารวาง	ต่อท้าย
มีเสาพิดานตาราง	ขาวดาด
วงรอบชักแนวด้าย	แวดล้อมมณฑล ๚
๑๖๘๏ สงฆ์กำหนดยี่สิบห้า	รูปมี
มาสวดราชพิธี	พรั่งพร้อม
ในวันฤกษ์ยามดี	เสด็จออก แล้วนา
ทรงจุดเทียนนอบน้อม	นบนิ้วเสี่ยงธิษฐาน ๚
๑๖๙๏ เทียนชนวนทรงจุดแล้ว	เสด็จไป
ถวายแด่องค์จอมไท	พร่ำพร้อง
ให้จุดเล่มเทียนชัย	สงฆ์สวด ขึ้นเฮย
พร้อมประโคมกึกก้อง	แซ่ซ้องแตรสังข์ ๚
๑๗๐๏ เสร็จแล้วจึ่งสวดซ้อง	พุทธมนต์
ตามเรื่องพิธีฝน	แบบบั้น
จบเสร็จเสด็จดล	พระนิเวศน์
สงฆ์แต่ห้ารูปนั้น	ต่างขึ้นสวดเตียง ๚
๑๗๑๏ เกณฑ์ให้ผลัดเปลี่ยนทั้ง	คืนวัน
เช้า ๑๔๑ ๑๔๑กับเพล ๑๔๒ ๑๔๒เลี้ยงฉัน	ทุกมื้อ
ไม่ตกเร่งสวดดัน	ตะแบง ๑๔๓ ๑๔๓เบ่ง เสียงนา
เย็นเมฆตั้งเขียวปื้อ	ตกบ้างปรอยปรอย ๚
​๑๗๒๏ ตกมากบำเหน็จให้	องค์สลึง
ตกเล็กน้อยถอยถึง	กึ่งเฟื้อง
ตกอย่างใหญ่ได้ตำลึง	เลิศยิ่ง
ตกล่อ ๑๔๔ ๑๔๔พอกระเตื้อง ๑๔๕ ๑๔๕	ไม่เศร้าเสียใจ ๚
๑๗๓๏ ที่ศาลโหรให้นั่ง	บูชา
เช้ากระยาบวดมา	นบไหว้
ราชบัณฑิตภาวนา	นั่งชัก ประคำ ๑๔๖ ๑๔๖เฮย
เปลี่ยนผลัดจัดกันให้	อยู่ทั้งวันคืน ๚
๑๗๔๏ พิธีพราหมณ์ตั้งนอกโพ้น	สนามไถ นาเฮย
เครื่องโรงพาไล	รอบนั้น
ที่พราหมณ์อยู่อาศัย ๑๔๗ ๑๔๗	มุงร่ม คาเอย
กลางประธานห่อนกั้น	ร่มน้อยฤๅมี ๚
๑๗๕๏ แห่พระเทวรูปตั้ง	พร้อมเพรียง
เบญจคัพย์นพวัคเคียง	ครบถ้วน
กุมภ์กุณฑ์รลศสังข์เรียง	ตามที่
เสร็จอยู่กลางแจ้งล้วน	ทั่วด้านม่านวง ๚
๑๗๖๏ นอกโรงรูปเมฆปั้น	ครันครึก
เปนมนุษย์พันลึก	หลากพ้น
มีเครื่องลับคับคึก	ทั้งคู่
เร่อร่าน่าเกลียดล้น	เด็กล้อมดูเกรียว ๚
๑๗๗๏ ราชวัติธงฉัตรตั้ง	รอบโรง
พิสุทธิสายสิญจน์โยง	แวดล้อม
พราหมณ์อ่านพระเวทโผง	ผลัดเปลี่ยน กันนา
เทียนธูปจุดนอบน้อม	แซ่ซ้องเสียงสังข์ ๚
​๑๗๘๏ เดชะอำนาจด้วย	บารมี
ทรงธิษฐานสัตยวาที	ต่อตั้ง
กอบคุณพระรัตนศรี	ล้ำเลิศ
คุณเวทไตรเพททั้ง	สัตยผู้พยายาม ๚
๑๗๙๏ วลาหกแลเทพท้าว	ทั้งหลาย
ต่างไม่นิ่งดูดาย	อยู่ได้
บันดาลพรุณสาย	ฝนสาด ลงเฮย
อากาศกลกาลไข้	มืดกลุ้มเกลื่อนบัง ๚
๑๘๐๏ เสร็จพรุณศาสตร์ซ้อง	เห็นขลัง
ต่างก็เลิกกลับยัง	ถิ่นบ้าน
แห่พระทักษิณวัง	สามรอบ
อวยพระเกียรติแผ่ผ้าน	เพียบพื้นภูวดล ๚
๑๘๑๏ โรงสงฆ์เช้าให้พระ	สงฆ์ฉัน
แล้วรับปริกขารภัณฑ์	แจกให้
เทียนชัยพระดับพลัน	สงฆ์สวด
สำเร็จราชพิธีได้	เลิกพร้อมโรงพราหมณ์ ๚
๑๘๒๏ ชาวชนมนัส ๑๔๘ ๑๔๘ซ้อง	เกษมสานต์
ชมพระราชธิษฐาน	ปิ่นหล้า
ฝนตกดั่งฤดูกาล	เก่าก่อน
ต่างปักดำต้นกล้า	หว่านบ้างถางไถ ๚
๑๘๓๏ นาดอนนาลุ่มได้	ฝนเสมอ
ทั่วทุกแขวงอำเภอ	ใหญ่น้อย
เหล่าราษฎร์ค่อยเผยอ	ใจกริ่ม
ข้าวเปลือกราคาด้อย	ต่างซื้อลดลง ๚
​๑๘๔๏ บางปีฝนเหือดแห้ง	แล้งหลาย
การจักสมจิตหมาย	ห่อนได้
จึงเลือกจัดช้างพลาย	ใหญ่ศอก นิ้วเฮย
มันตกติดหน้าให้	ประเปรี้ยงบำรู ๚
๑๘๕๏ มีจรลุงเบญพาด ๑๔๙ ๑๔๙ตั้ง	ทั้งสอง
ท้ายแท่นปักเสากอง	สอบต้น
เท้าหลังติดบาศลอง	กะจรด ถึงแฮ
หางเชือกวัดเสาค้น	ผิวสั้นปลดโรย ๚
๑๘๖๏ นายท้ายช้างเลิศล้ำ	เถลิงศอ ๑๕๐ ๑๕๐ สารนา
ควาญขับเลือกแต่พอ	ช่วยท้าย
มือทะมัดกดกุมขอ	เกราะมั่น
แผงเปิดสองสารย้าย	ยาตรเยื้องเชิงชน ๚
๑๘๗๏ กิริยาเหี้ยมฮึกห้าว	หาญมัน
หางโก่งขึ้นหูชัน	ชาติรู้
ต่างหมายสบเหมาะถลัน	ถลึ้งประ งาเฮย
สองต่อสองสารสู้	ฉุดเส้นบาศตึง ๚
๑๘๘๏ ช้างใดได้ล่างแล้ว	เดียงถนัด
บนเริดเงยหงายขัด	กดแก้
ลากคว่ำเหวี่ยงเปลื้องสลัด	ลงต่ำ
ช้างอยู่บนกลับแพ้	ปากร้องแปร๋แปร๋น ๚
๑๘๙๏ ช้างชนชนะได้	รุนแรง
หมอลากเล่มเข้มแขง	จดง้ำ
แพ้กระทบ ๑๕๑ ๑๕๑ถูกงาแทง	ตลบขวิด เชือกฮา
หมอปลดแก้เต็มปล้ำ	ผิดรู้เจียนตาย ๚
​๑๙๐๏ ชนแล้วช้างชนะให้	ยืนตรง หยุดนา
หมอออกขอท่าวง	ปัดเกล้า
ควาญซ้ำออกมือลง	ลำจะ พุ่งเอย
ปากโผะมือขยับเย้า	เยาะเย้ยกันเอง ๚
๑๙๑๏ ช้างแพ้จึงออกแก้	ทำถวาย
หมอออกท่านางกราย	กรีดนิ้ว
จูงนางลิลาหมาย	ชื่อท่า ควาญเอย
มือขยับไพล่หลังพลิ้ว	ปากร้องโผะดัง ๚
๑๙๒๏ เสร็จค่ำร่ำเรื่องอ้าง	ขอฝน
เป็นสวัสดิมงคล	ทั่วหล้า
จวบกาลฤดูดล	ปรกติ แล้วแฮ
เย็นชื่นทุกไพร่ฟ้า	เฟื่องพื้นฟูใจ ๚
๑๙๓๏ ธัญญาขึ้นแตกตั้ง	กองาม
ทุกประเทศนิคมคาม	เขตแคว้น
เพื่อฝนตกต้องตาม	กำหนด
ไม่มากไม่คับแค้น	ชุ่มเลี้ยงพอดี ๚
๑๙๔๏ แถลงปางถือน้ำเมื่อ	โปฐบท ๑๕๒ ๑๕๒
แรมสิบสองค่ำกำหนด	สวดซ้อง
ในที่พระอุโบสถ	ศรีรัตน ศาสดา
รุ่งสิบสามค่ำพร้อง	สัตย์ตั้งจิตถวาย ๚
๑๙๕๏ การเหมือนเดือนชื่อห้า	ต้นปี
ล้วนเหล่าข้าละอองธุลี	บาทพร้อม
ขุนหมื่นพระหลวงมี	เบี้ยหวัด แลนา
มารับถือน้ำน้อม	เกศ ๑๕๓ ๑๕๓ถ้วนทุกตน ๚
​๑๙๖๏ ดุสิดาปราสาทไว้	พิธีสงฆ์
พระแท่นตรงมุขตะวัน	ออกตั้ง
เครื่องยุทธอีกเครื่องทรง	กับพระ เต้านา
เชิญพระชัยถ้วนทั้ง	สี่แล้วหนึ่งเติม ๚
๑๙๗๏ ฝ่ายมุขตะวันตกตั้ง	เตียงทอง
รวมจัดล้วนสิ่งของ	เรียบไว้
เครื่องปายาส ๑๕๔ ๑๕๔ทั้งผอง	ประจุขวด โหลแฮ
ถุงเศวตหุ้มปากให้	จัดตั้งเต็มเตียง ๚
๑๙๘๏ สายสิญจน์วงรอบทั้ง	สองเตียง
ตั้งโต๊ะจีนแอบเคียง	ค่างนั้น
เครื่องตั้งจัดพร้อมเพรียง	ล้วนหยก เลิศนา
เร่งรีบขนจัดครั้น	บ่ายแล้วเสร็จดี ๚
๑๙๙๏ พิธีพราหมณ์พราหมณ์จัดตั้ง	เสร็จสรรพ
ถ้วนครบตามบังคับ	ทุกครั้ง
ไม่แปลกเปลี่ยนตำรับ ๑๕๕ ๑๕๕	อย่างแบบ เคยเอย
ชื่อพิธีสารทตั้ง	เครื่องต้นกลางปี ๚
๒๐๐๏ สวดสิบสามสิบสี่เช้า	ได้ฉัน
สิบสี่สวดฉันวัน	สิบห้า
สิบห้าสวดพร้อมกัน	ฉันค่ำ หนึ่งเอย
ต่างประชุมพร้อมกันหน้า	ทุกถ้วนพนักงาน ๚
๒๐๑๏ สวดวันสิบห้าค่ำ	กำหนด มีนา
ปายาสปรุงจรุงรส	เรียบไว้
ได้ฤกษ์ประทานรด	น้ำพุทธ มนต์เฮย
จันทน์กระแจะเจิมให้	เสร็จแล้วลงพาย ๚
​๒๐๒๏ ให้ประโคมพิณพาทย์ฆ้อง	ชัยสังข์
แตรเป่าปี่เปิดวัง	เวกแจ้ว
กลองแขกระดม ๑๕๖ ๑๕๖ดัง	ครึกครั่น
ฉันสวดทุกวันแล้ว	ห่อนเว้นว่างประโคม ๚
๒๐๓๏ หม่อมเจ้าสาวแน่งน้อย	พรหมจา รีเฮย ๑๕๗ ๑๕๗
นุ่งห่มล้วนภูษา	เศวตแผ้ว
ต่างแต่งสกนธ์อา	ภรณ์เลิศ
ครบสิบหกองค์แล้ว	นั่งจ้องจรดกวน ๚
๒๐๔๏ เสร็จแล้วเลิกเก็บไว้	มากหลาย
แจกพระสงฆ์เจ้านาย	ทั่วถ้วน
ขุนนางแจกให้ราย	เรียงชื่อ
บริโภคทิพรสล้วน	เลิศล้ำมงคล ๚
๒๐๕๏ เกณฑ์ให้คิดกลั่นแกล้ง	ทำโถ
ผลฟักเหลืองโตโต	แกะแก้
เป็นรูปต่างตามโว	หารยัก ย้ายนา
จำหลักลายเลิศแท้	ดอกซ้อนสุดงาม ๚
๒๐๖๏ แซมสอดดอกไม้สด	นานา
หอมกลิ่นเสริมศรัทธา	ยิ่งล้น
กษิรรสกระยา	คู่แต่ง เต็มแฮ
ถวายพระฉันวันต้น	แรกนั้นขุนนาง ๚
๒๐๗๏ วันกลางนั้นก็ให้	ทำผจง
พระบรมวงศานุวงศ์	ฝ่ายหน้า
วันสุดเหล่าพระองค์	เจ้าฝ่าย ในเอย
ต่างประกวดอวดอ้า	ออกสู้ฝีมือ ๚
​๒๐๘๏ พระสงฆ์ฉันสารททั้ง	สามวัน
ล้วนพระราชาคณะสรร	สั่งให้
สามสิบเศษผลัดกัน	พระมหาด บ้างนา
แรมค่ำหนึ่งนั้นได้	เนื่องน้อมสัปดปกรณ์ ๚
๒๐๙๏ วันสารทเหล่าราษฎร์ได้	ทำทาน
บิณฑบาตภัตตาหาร	อื่นบ้าง
ทำตามบุราณกาล	จารีต มานา
ฟังเทศน์ถือศีลสร้าง	ก่อกู้ผดุงผล ๚
๒๑๐๏ อัศวยุชสี่ค่ำขึ้น	มีการ แลแฮ
ชื่อคเชนทรัศวสนาน	อีกเหล้า
สงฆ์สวดพฤฒาจารย์	ทอดเชือก
วันรุ่งห้าค่ำเช้า	จึงได้ตามฉัน ๚
๒๑๑๏ บ่ายลงเดินแห่ช้าง	ม้าหลาย
อีกรถแลโคควาย	พรักพร้อม
ทหารปืนใหญ่เล็กราย	เรียงคู่ คู่นา
เดินบาทถึงหน้าป้อม	รดน้ำสงฆ์พราหมณ์ ๚
๒๑๒๏ วันรุ่งขึ้นหกข้ำ	ทำขวัญ
ทั่วทุกช้างสำคัญ	ครบถ้วน
แบบอย่างแต่ปางบรรพ์	เสมอทุก ปีนา
ตรุษ ๑๕๘ ๑๕๘สารทสองครั้งล้วน	เล่ห์แม้นการเหมือน ๚
๒๑๓๏ ลุวันสิบสี่ใกล้	เพ็ญวาร
เสด็จที่นั่งชลังค์พิมาน	เลิศล้น
เนื่องสนมราชบริบาล	โดยเสด็จ แน่นนา
สถิตย์แทบเรือบัลลังก์ต้น	แต่งไว้ขนานลำ ๚
​๒๑๔๏ พันพรหมราชผู้	หัวพัน
เกณฑ์พระหลวงรายกัน	แวดล้อม
อาสาต่างต่างสรรพ์	อีกหก เหล่าเอย
องครักษ์แปดกรมห้อม	ทุ่นถ้วนน่าขนาน ๚
๒๑๕๏ พันจันทนุมาศได้	มาจัด
เครื่องดอกไม้สารพัด	เลิศล้ำ
พิณพาทย์ประโคมสกัด	บนล่าง
อีกกับดอกไม้น้ำ	มอบให้ทหารถวาย ๚
๒๑๖๏ เรืออาสาใหญ่ได้	ลอยลำ
ซ้ายอยู่เกณฑ์ประจำ	ฝ่ายใต้
ขวาทอดอยู่ตามตำ	แหน่งฝ่าย เหนือนา
กลองแขกในปี่ให้	นั่งท้ายกันยาพิง ๚
๒๑๗๏ เสด็จลงแล้วให้จุด	โคมสัญ ญาเฮย
โคมทุ่นจุดพร้อมกัน	ดาดน้ำ
พิณพาทย์กลองแขกรัน	ปี่เป่า เปิดนา
ตำรวจเร่งพายจ้ำ	ออกล้อมวงราย ๚
๒๑๘๏ ทรงจุดประทีปถ้วน	เรือกระทง
ศรีกิ่งไชยครุฑ ๑๕๙ ๑๕๙หงษ์ ๑๖๐ ๑๖๐	กราบบ้าง
เรือเกณฑ์รูปสัตว์ผจง	หลายหลาก
ดั้งอีกแซมอญสร้าง	เรียบร้อยลอยถวาย ๚
๒๑๙๏ แล้วจุดเพลิงพุ่มขึ้น	สว่างงาม
กระถาง ๑๖๑ ๑๖๑จุดระทา ๑๖๒ ๑๖๒ตาม	ต่อท้าย
เพลิงพลุ ๑๖๓ ๑๖๓พะเนียงพลาม	โพลงพลุ่ง
กรวดโด่งนกบินย้าย	ยอกย้อนร่อนเวียน ๚
​๒๒๐๏ ดูกระทงสนุก ๑๖๔ ๑๖๔ด้วย	พร้อมเพรียง
เรือราษฎร์ดาษดื่นเสียง	คับน้ำ
ขันแข่งเหนื่อยรอเรียง	ร้องสักร วาเฮย
ครึ่งท่อนปรบไก่ซ้ำ	ดอกสร้อยมโหรี ๚
๒๒๑๏ ชายขึ้นหญิงหลีกเลี้ยว	ล่องลง
เที่ยวจอดคอยดูกระทง ๑๖๕ ๑๖๕	ธิราชเจ้า
พบปะที่ใจจง	หมายเหมาะ
ชวนแวะแฟะฝั่งเฝ้า	ฝากขอไมตรี ๚
๒๒๒๏ บ้างพบไม่สบต้อง	อารมณ์ ตนเอย
ผิดที่ใจนิยม	นึกไว้
แค้นจิตคิดไม่สม	เหนื่อยเปล่า
พายอ่อนแทบเป็นไข้	กลับบ้านบอบบอม ๚
๒๒๓๏ เสด็จขึ้นแล้วให้ลด	โคมลง
กลองแขกแปลงส่งตรง	เสด็จแล้ว
ต่างเลิกที่ล้อมวง	คืนกลับ บ้านนา
เรือราษฎร์คลาดคลาแคล้ว	เคลื่อนคล้อยคืนเรือน ๚
๒๒๔๏ ลอยประทีปถ้วนครบทั้ง	สามวาร
ปวงประชาเขษมสานต์	ทุกผู้
ภิกษุปวารณากาล	วันสิบ ห้าเฮย
เข้าเขตกฐินรู้	เร่งร้อนตระเตรียม ๑๖๖ ๑๖๖ ๚
๒๒๕๏ สามวันฉันเช้าที่	ในพระ ที่นั่งแฮ
จัดเลือกราชาคณะ	ทั่วได้
ปริยัติและสัมถะ	อีกปลัด ใหญ่นา
ยกแต่อาพาธไว้	เลือกได้พอดี ๚
​๒๒๖๏ วันสิบสี่คณะใต้	ได้ฉัน
พระคณะเหนือวัน	สิบห้า
เหล่าธรรมยุต ๑๖๗ ๑๖๗พร้อมกัน	ฉันค่ำ หนึ่งเอย
สามสิบรูปทั่วหน้า	ครบทั้งสามวัน ๚
๒๒๗๏ สัปดปกรณ์บรมธาตุเบื้อง	บรรพวงศ์ มากนา
ยี่สิบสองพระองค์สงฆ์	เท่านี้
บวรวังนับพระองค์	อีกสี่ รูปเฮย
วันคำหนึ่งบอกชี้	แต่เช้าฉันเฉลิม ๚
๒๒๘๏ ราตรีมีเทศน์ทั้ง	ไตรวาร
วันละกัณฑ์กอบการ	กะตั้ง
เป็นธรรมพิเศษทาน	มีทุก ปีเฮย
ไตรปริกขารภัณฑ์ทั้ง	วัตถุถ้วนสิบตำลึง ๚
๒๒๙๏ ดลแรมแปดค่ำตั้ง	ตามจา รีตเฮย
เสด็จพยุหยาตราคลา	คลาศเต้า
สถลมารคกำหนดอา	วาส ๑๖๘ ๑๖๘ใหญ่ แลแฮ
ถวายกฐินแด่เจ้า	ภิกษุรั้งแรมฝน ๚
๒๓๐๏ ปืนใหญ่คู่หนึ่งนั้น	นำพล น่าเฮย
กรมเกราะทองแต่งตน	ขี่ม้า
เสื้อเกราะสิบสองคน	หมวกเกราะ หมดเอย
ม้าวิ่งสวนทางหน้า	หกม้าหมื่นขุน ๚
๒๓๑๏ ขุนโจมพลล้านเทิด	ธงแหน แห่เฮย
ขุนสะท้าน ๑๖๙ ๑๖๙พลแสน	คู่คล้อย
เถลิงแสะผูกหางแพน	ยูงยาบ
สองปักเสื้ออย่างน้อย	โพกเกล้าดาบสะพาย ๑๗๐ ๑๗๐ ๚
​๒๓๒๏ ทหารแห่หลายหมู่ล้วน	แข็งขัน
มือจับสินาดขยัน	ทุกผู้
แตรกลองขลุ่ยครบครัน	ครื้นครึก
เดินแบบแยบคายรู้	ถูกด้วยเพลงกลอง ๚
๒๓๓๏ ประตู ๑๗๑ ๑๗๑หน้าตำแหน่งนั้น	พระยา
ปลัดที่ทูลฉลองปรา	กฏเต้า
เสื้อเข้มขาบตรูตา	กระบี่ ๑๗๒ ๑๗๒ขัด แลแฮ
ผ้าขลิบพันโพกเกล้า	สอดเสื้อครุยกรอม ๚
๒๓๔๏ ตำรวจสี่สิบนั้น	ถือหวาย
ถือหอกอีกแลหลาย	ไม่น้อย
เสื้อเลิศนุ่งเฉิดฉาย	ใหม่หมด แลพ่อ
เดินสี่แถวเรียบร้อย	ยาตรย้ายปลายขบวน ๚
๒๓๕๏ ขุนหมื่นตำรวจได้	ระดมกัน
แปดหมู่นายเวรสรรพ์	กลั่นแกล้ว
นุ่งใหม่หมดฉายฉัน	เสื้อยศ ขาบนา
ขัดกระบี่สี่แถวแล้ว	ลาศเต้าต่อตอน ๚
๒๓๖๏ พลพันทนายเลือกล้วน	อาจอง
ปลัดจ่าเจ้ากรมยง	ยิ่งใช้
คู่ชักรักษาองค์	เก่าใหม่ เลิศแฮ
อีกทหารในให้	แห่ย้ายรายเรียง ๚
๒๓๗๏ ตำรวจแปดเหล่าล้ำ	เลิศชาญ
ปลัดจ่าเจ้ากรมหาญ	ฮึกห้าว
เคล่าคล่องประกอบการ	กิจแห่ แหนเฮย
องครักษ์รักษาท้าว	ธิราชไท้เถลิงถวัลย์ ๚
​๒๓๘๏ ทั้งนี้ต่างแต่งแม้น	เหมือนเสมอ
เสื้อยศปักทองเลอ	หลากล้วน
กึ่งยศปักดำเสนอ	สนอบอย่าง หนึ่งนา
สวมหมวกยอดทองถ้วน	กระบี่บั้งพื้นทอง ๚
๒๓๙๏ มหาดเล็กเสื้ออย่างน้อย	ครุยกรอง
จ่าสี่หุ้มแพรสอง	สิบได้
แพรหุ้มฝักบั้งทอง	ดาบแห่ ริ้วแฮ
เจ้าหมื่นหลวงนายให้	ดาบล้วนฝักทอง ๚
๒๔๐๏ กลองจนะมโหรทึกล้วน	ขันแข็ง
เสื้อหมวดกางเกงแสง	สุกจ้า
กลองเงินมาศอีกแดง	รวมแปด สิบเฮย
แตรยี่สิบแห่หน้า	อีกทั้งสังข์สอง ๚
๒๔๑๏ เชิญเครื่องเครื่องเจ็ดชั้น	สี่นาย
ห้าคู่ห้าชั้นหมาย	เท่านั้น
บังแทรกหกชุมสาย	สี่อิก นาพ่อ
ผ้ายกกางเกงสั้น	สนอบริ้วพอกแดง ๚
๒๔๒๏ พระเสมาธิบัติเบื้อง	หนขวา
ซ้ายพระฉัตรชัยปรา	กฏตั้ง
ท่ามกลางพระเกาวพาห์	เดินแห่
เสื้อหมวกพื้นขาวทั้ง	ยกริ้วกางเกง ๚
๒๔๓๏ สังฆ์การีนั้นสั่งให้	ถือธง ชัยนา
ซ้ายกระบี่ธุชณรงค์	เดชกล้า
ขวาพระครุฑพ่าห์ทรง	จักรกฤษณ์ นาพ่อ
สองปักลายโพกผ้า	สนอบน้อยสนับเพลา ๚
​๒๔๔๏ มหาดเล็กหว่างเครื่องนั้น	สิบนาย
ต่างนุ่งสองปักลาย	สนอบริ้ว
เสื้อครุยสอดสวมกาย	โอ่อ่า
เชิญพระแสงประนมนิ้ว	หนุ่มน้อยเสมอสมาน ๚
๒๔๕๏ งามพระที่นั่งต้น	พุดตาน ๑๗๓ ๑๗๓
หุ้มมาศลายแลลาน	เลิศล้วน
พระทวยปักรับพาน	เงินปลีก ถวายเอย
หามสิบหกคนถ้วน	สอดเสื้อกางเกง ๚
๒๔๖๏ พระยาเคียงนั้นได้สิบ	สองสม
เกณฑ์เก็บจางวางกรม	ทั่วได้
สอดสนับเพลาถม	ปักยก ทองเอย
เข้มขาบอย่างน้อยให้	นอกซ้อนครุยกรอง ๚
๒๔๗๏ มหาดเล็กสิบหกให้	แต่งอินทร์ พรหมเอย
เข้มขาบเสื้อเฉิดฉิน	เทริดกั้ง
ผ้าลายนุ่งทรงข้าวบิณฑ์	สอดสนับ เพลานา
ถือพุ่มมาศปรักตั้ง	นอกริ้วเรียงเคียง ๚
๒๔๘๏ บังพระสูรย์พระกลดนั้น	ภูษา มาลา
เชิญเชิดบังแสงอา	ทิตย์คล้อย
พัดโบกอภิรมย์มา	อยู่กวัด ไกวพ่อ
ลายนุ่งเสื้ออย่างน้อย	นอกใช้ขาวครุย ๚
๒๔๙๏ บำเรอภักดิ์อนุรักษ์รู้	การดี
จ่าปลัดกรมวังมี	สี่ถ้วน
พระทวยสุพรรณศรี	บัวแฉก
จงหมื่นเชิญถวายบ้วน	แบ่งน้ำพระศรีเสยย ๚
​๒๕๐๏ พระแสงมหาดเล็กได้	เชิญตาม
เครื่องใหญ่น้อยหลายหลาม	มากล้น
ปืนทวนพิศเพรางาม	พวงพู่ ขาวเอย
เจ้าพนักงานแสงต้น	เชิดด้ามเชิญเดิน ๚
๒๕๑๏ ถับทหารหาดเล็กล้วน	ผู้ดี
นุ่งม่วงหมดเสื้อสี	ขาบล้วน
ค้นชีพคาดกรครวี	ปืนเหมาะ มั่นนา
เดินเหย่าเท้าถูกถ้วน	ลาศด้าวปฤษฎางค์ ๚
๒๕๒๏ พระที่นั่งหนึ่งเลิศล้วน	ราชา วดีเอย
อีกที่นั่งถมเนื่องมา	ฝ่ายท้าย
พระวอต่อตามคลา	เรียงเรียบ
ผูกแปดหามยาตรย้าย	ทั่วถ้วนทุกองค์ ๚
๒๕๓๏ ม้าเทศที่นั่งต้น	จูงตาม
ผูกเครื่องกุดั่นงาม	สี่ม้า
ล้วนม้าระวางนาม	ปรากฏ มีเฮย
จูงเหยาะแย่งแยกถ้า	หนึ่งม้าสี่คน ๚
๒๕๔๏ ถัดถึงเหล่าล้วนพวก	อาสา
เกณฑ์หัดถือปืนคลา	คลาสเต้า
มลายูหอกคู่มา	เรียงต่อ
แขกเทศกรมท่าเข้า	แต่งล้วนเสโล ๑๗๔ ๑๗๔ ๚
๒๕๕๏ อาสาญี่ ๑๗๕ ๑๗๕ปุ่นนั้น	ถือขวาน จีนเอย
ทำลุธนูชาญ	เชี่ยวแกล้ว
ดั้งทองดาบดั้งหาญ	เหิมฮึก เหี้ยมแฮ
ทวนภู่ทวนทองแล้ว	โล่ ๑๗๖ ๑๗๖ล้วนล้อมวัง ๚
​๒๕๖๏ อาสาใหญ่ให้ดาบ	เชลยลอง
ตรีเหล่าอาสารอง	ฤทธิ์ห้าว
อาทมาทดาบถือสอง	มือมั่น
อีกทหารในง้าว	ง่าเงื้องามหาญ ๚
๒๕๗๏ เขนทองนั้นได้เทิด	ดาบเขน
ตะบองหมู่เรือกันเจน	จัดไว้
ครบสิบสื่อย่างเกณฑ์	ครบห่อน ขาดนา
หมู่ละสามสิบให้	อยู่ท้ายขบวนหลัง ๚
๒๕๘๏ อาสาญี่ปุ่นทั้ง	เกณฑ์หัด ฝรั่งนา
แขกเทศมลายูจัด	แจกไว้
แต่งตามเพศตนคัด	แต่สี่ อย่างเฮย
ล้วนเลิศหลากหลากได้	บอกรู้ธรรมเนียมเดิม ๚
๒๕๙๏ สิบเหล่านั้นให้แต่ง	ขบวนยุทธ
เสื้อสอดเสนากุฎ	สุรัตล้วน
กางเกงนุ่งริ้วดุจ	กันหมด นาพ่อ
สวมหมวกหนังแดงถ้วน	ทุกผู้หมู่หมาย ๚
๒๖๐๏ ประตูหลังสองพระได้	เดินกัน ขบวนเฮย
เสื้อสอดอย่างน้อยขยัน	ยิ่งแล้ว
ลายนุ่งอีกครุยสรร	สอดเลื่อม พราวแฮ
พระนรินทร์พระศรีแกล้ว	กลั่นแกล้งแต่งสวย ๑๗๗ ๑๗๗ ๚
๒๖๑๏ ปืนล้อนั้นลากย้าย	ปลายขบวน
ล้วนเหล่าทหารญวน	ยาตรพร้อม
ปัศตันกับดินชนวน	กระสุน ๑๗๘ ๑๗๘เครื่อง ครบเอย
สำหรับแหนแห่ห้อม	สุดท้ายภายหลัง ๚
​๒๖๒๏ ชาววังนั่งเพียบพื้น	ศาลา นอกแฮ
ครั้นแห่ยาตรามา	หมอบเฝ้า
ต่างคนต่างดูตา	ไม่พริบ เลยพ่อ
ชมพระเดชพระเจ้า	อยู่เกล้าเย็นเกษม ๚
๒๖๓๏ ดูแห่ดูสุดสิ้น	เสร็จขบวน ดูนา
ยังอยากดูสู้ชวน	พวกพ้อง
ไปดูแห่งใดควร	แวะนั่ง ดูแฮ
ดูไม่จบดูจ้อง	เคลื่อนแล้วดูตาม ๚
๒๖๔๏ เหล่าราษฎร์กลาดกลุ้มเกลื่อน	กลางถนน
ชายวิ่งหญิงปะปน	แซ่ซ้อง
ครั้นเมื่อแห่ต่างคน	ต่างนั่ง เรียบแฮ
ตาจับมือคอยจ้อง	รับทิ้งโปรยทาน ๚
๒๖๕๏ เมียขุนร่องแร่งเร้า	รุนคลา
บ่าวทาส ๑๗๙ ๑๗๙ไม่มีมา	ก็จ้าง
ต่างหมู่ต่างพวกหา	ที่อยู่ ดูแฮ
คุ้นชอบแห่งใดบ้าง	แอบเข้าอาศัย ๚
๒๖๖๏ พวกมีมาพรั่งพร้อม	มากหลาย แลเอย
สาวห่มสีนุ่งลาย	เรียบร้อย
บางคนแต่งสมกาย	สมแก่ เจียวพ่อ
สีอ่อนนวลควันอ้อย	นุ่งพื้นพอควร ๚
๒๖๗๏ ตึกแถวว่างแล้วนั่ง	อาศัย ดูเฮย
ตามพวกใครก็ใคร	กลุ่มกลุ้ม
บางพวกเที่ยวเดินไป	นั่งโน่น นี่นา
สาวอยู่กลางแก่หุ้ม	แวดล้อมระวังกัน ๚
​๒๖๘๏ ชายเห็นชอบจิตแล้ว	ตามประจบ
ไหนก็ไหนค้นพบ	พูดจ้อ
น้าป้าย่ายายครบ	ยักพูด
วางเลอะเป็นกอข้อ	ล่อน้ำลายฟูม ๚
๒๖๙๏ นักเลงหนุ่มหนุ่มนั้น	เที่ยวกรอ
ชอบแห่งใดไปรอ	แห่งนั้น
เป็นทีแวะแอบขอ	น้ำนั่ง เล่นเฮย
ทำเลียบเคียงเชิงชั้น	เช่นชู้กอแก ๚
๒๗๐๏ ทุกจรอกไตรตรวจหน้า	ชนผอง
เยี่ยดยัดอัดทั้งสอง	ตราบข้าง
โรงร้านแต่งตั้งของ	ขายโอ่ อวดเฮย
จีนแขกลาวไทยบ้าง	โต๊ะตั้งบูชา ๚
๒๗๑๏ เจ้าขุนนางต่างให้ครอบ	ครัวตน
เช้าตื่นนอนผ่อนขน	ถ่ายย้าย
เที่ยวหาที่ชอบกล	มอบฝาก ดูนา
แล้วเสร็จตนจึงผ้าย	ยาตรเต้าตามขบวน ๚
๒๗๒๏ จบขบวนพยุหสิ้น	เสร็จสาร
ขบวนราบอีกสถาน	หนึ่งนั้น
เสด็จทรงพระราชยาน	ทองเลิศ
ตำรวจแห่แบบบั้น	บอกแม้นตามเคย ๚
๒๗๓๏ แห่สองแถวครบถ้วน	กรมหมด
นุ่งห่มสมตามยศ	ถูกถ้วน
กลองชนะเครื่องสูงลด	อีกกับ แตรนา
มหาดเล็กแห่น่าล้วน	เลิกให้ไปหลัง ๚
​๒๗๔๏ ขบวนเสด็จอย่างหนึ่งนั้น	ยังมี
ทรงรถเครื่องเหล็กดี	ยุโรปแท้
ม้าเทศหกม้าสี	เสมอหมด เหมาะเฮย
เทียมขับควบเหยียดแล้	เรื่อยริ้วฉิวฉุย ๚
๒๗๕๏ ตำรวจนั้นได้ขี่	อาชา
แห่เสด็จบรมนรา	ธิราชเจ้า
เสื้อยศอย่างใหม่ปรา	กฎยิ่ง
หมวดยอดคำสวมเกล้า	กระบี่บั้งสายทอง ๚
๒๗๖๏ ทหารมหาดเล็กผู้	เลิศลบ
ต่างแต่งขี่สินธพ	เทศแท้
ปืนโก๊กระบี่ครบ	ตัวหมด นาพ่อ
ขี่กระลับขับแต้	ควบเต้าตามขบวน ๚
๒๗๗๏ ชลมารคพยุหยาตรย้าย	เป็นขบวน
เรือรูปสัตว์จำนวน	คู่ดั้ง
เรือแซอีกเรือญวน	แจวคู่ น่าเฮย
เรือกิ่งที่นั่งทั้ง	คู่ไท้ทรงรอง ๚
๒๗๘๏ ทหารญวนล้วนสอดเสื้อ	จีนประจำ
สามคู่อยู่แจวนำ	แห่หน้า
ท้ายธงปักทุกลำ	อาวุธ อีกเอย
ปืนใหญ่แม่นปืนกล้า	อยู่ยั้งลำละ ๑๘๐ ๑๘๐สอง ๚
๒๗๙๏ เรือแซแห่เหล่าล้วน	มวลมอญ
ลำหนึ่งหมูชลจร	ชื่อแท้
อีกลำชื่อสุกร	กำเหลาะ
น้าวหน่วงกรรเชียงแต้	โยกโย้เต็มตึง ๚
​๒๘๐๏ แซชิงไชเยศอ้าง	ออกนาม
อีกเพศพุกามตาม	คู่ล้ำ
จระเข้ชื่อคำราม	ร้องเรียก เรือแฮ
หนึ่งคนองน้ำ	หกถ้วนขบวนเดิม ๚
๒๘๑๏ ธงแพรปักเทิดท้าย	ทุกลำ
พลพวกแต่งสีดำ	หมวกเสื้อ
อำอาตม์เหมาะกำยำ	เหี้ยมฮึก หาญนา
เฮปากมือง่าเงื้อ	ทุ่มเท้งชลฟู ๚
๒๘๒๏ เสือทะยานชลเฟื่องฟุ้ง	เริงแรง
เสือชื่อคำรณสินธุ์แข็ง	คู่ผ้าย
หลวงหนึ่งเดชสำแดง	อยู่ฝ่าย สดำเฮย
หลวงชื่อแสงศรสิทธิ์ย้าย	อยู่เบื้องหนเฉวียง ๚
๒๘๓๏ ทหารปืนปากน้ำเพียบ	พลพาย
เสื้อหมวกสีแดงหมาย	ทุกครั้ง
น่าปืนจ่ารงลาย	เงินคร่ำ
กลางคฤห์สองตอนตั้ง	ผูกง้าวทวนเขน ๚
๒๘๔๏ ประตูน่านำริ้วราช	ปลัดทูล ฉลองเอย
ซ้ายราชวรานุกูล	ชื่อตั้ง
ขวาเทพวรชุนพูน	สวัสดิ์ยศ เลิศพ่อ
เรือกราบกันยาทั้ง	คู่ได้แข่งเดิน ๚
๒๘๕๏ อาสาหกเหล่านั้น	เวรนำ นอกนา
กลองแขกนั่งในทำ	ปี่ท้าย
เวรสมทบปลัดตำ	รวจอีก ลำเฮย
นำนอกปลายริ้วผ้าย	ต่อท้ายเรือกลอง ๚
​๒๘๖๏ ทั้งนี้เรือกราบพร้อม	พลพาย
เสื้อสนอบสวมกาย	ทั่วถ้วน
มงคลทัดเกล้าหมาย	เหมือนมด นาพ่อ
ดูเลิศสีแดงล้วน	เล่มกล้าพายโผน ๚
๒๘๗๏ คำแหงหาญนี้ชื่อ	นาวา สางเฮย
หลวงพิทักษ์โยธา	มอบให้
อีกหลวงหนึ่งนรา	เรืองเดช
สางชื่อชาญชลสินธุ์ได้	คู่ดั้งโดยกรม ๚
๒๘๘๏ เรือกิเลนชื่อนั้นประ	ลองเชิง
หนึ่งชื่อว่าระเริง ๑๘๑ ๑๘๑ชล	คู่นี้
หลวงนามเทพเดชะเถลิง	คฤห์หนึ่ง นาพ่อ
อีกสุรินทร์เดชะชี้	ชื่อเจ้ากรมสอง ๚
๒๘๙๏ มกรแผลงฤทธิ์อ้าง	ออกนาม เรือเอย
พระชื่อรามพิไชย	อยู่ยั้ง
กับพระเผด็จสงคราม	อีกคู่ กันเฮย
มกรชื่อจำแลงตั้ง	แต่งไว้ในขบวน ๚
๒๙๐๏ เหราชื่ออ้างล่อง	ลอยสินธุ์
หนึ่งชื่อลินลาสมุท	บอกแจ้ง
หลวงสกลพิมานยิน	ดีนั่ง คฤห์นา
หลวงวิเชียรไพชยนต์ ๑๘๒ ๑๘๒แสร้ง	เศกให้เคียงสอง ๚
๒๙๑๏ เรือโตขมังคลื่นร้าย	แรงรุน
โตชื่อฝืนสมุทร ๑๘๓ ๑๘๓หมุน	เผ่นน้ำ
ชำนาญภักดีขุน	ที่ปลัด กรมเอย
ขุนอีกศรีสังหาร ๑๘๔ ๑๘๔ซ้ำ	ศักดิแม้นเสมอสอง ๚
​๒๙๒๏ ทั้งนี้ลายเลิศล้วน	น้ำมัน
คฤห์ดาดสีแดงฉัน	แต่ผ้า
พลพายหมวกเสื้อสรรพ์	แดงหมด นาพ่อ
เขนผูกข้างทวนหน้า	คฤห์ง้าวราวเฉียง ๚
๒๙๓๏ กระบี่ราญรอนราพณ์ ๑๘๕ ๑๘๕แกล้ว กลางชล
กระบี่ปราบเมืองมารดล	แด่นมล้าง
หลวงหนึ่งชื่อศรีรณ	รงค์นั่ง คฤห์เอย
หลวงมหาโยธีอ้าง	ชื่อชี้กองกลาง ๚
๒๙๔๏ อสุรวายุภักษ์เหี้ยม	หาญรณ
หลวงชื่อเสนานนท์	หนึ่งผู้
ปักษีสมุทรยล	อย่างยักษ์ นกนา
หลวงชื่อพลอาศัยรู้	ที่เจ้ากรมเสนอ ๚
๒๙๕๏ พาลีรั้ง ๑๘๖ ๑๘๖ทวีปได้	สมญา เรือเฮย
สุครีพครองเมืองนา	เวศรู้
ขุนพรหมรักษาขวา	ปลัดหนึ่ง นาพ่อ
ขุนอีกอินท์รักษาผู้	ฝายซ้ายในทหาร ๚
๒๙๖๏ นำในเรือกราบต้น	เวรลำ หนึ่งเอย
จมื่นปลัดกรมตำ	รวจห้าว
พลพายเพียบประจำ	กระทงครบ แลแฮ
เย่อวพ่อเย่อวหน่วงน้าว	เย่อวพร้อมชูพาย ๚
๒๙๗๏ ครุฑเหิร ๑๘๗ ๑๘๗ระเห็จด้าว	แดนชล ขวาเฮย
ขุนชื่อบัญชาพล	ปลัดยั้ง
เตร็จไตรจักรครุฑหน	แห่งคู่ เรือแฮ
ขุนฤทธิ์พิชัย ๑๘๘ ๑๘๘รั้ง	ฝ่ายซ้ายโทเคียง ๚
​๒๙๘๏ รูปสัตว์สี่คู่ล้วน	ลายรด น้ำเอย
พื้นสอดสีเหมือนหมด	หมึกแม้น
คฤห์ลาดดาดแดงสด ๑๘๙ ๑๘๙	ปักมาส กรวยนา
เขนดาบทวนผูกแหน้น	หอกง้าวหางยูง ๚
๒๙๙๏ นายลำนายเส้า ๑๙๐ ๑๙๐อ่า	อินทรีย์
เสื้อเลิศล้วนต่างสี	ทั่วถ้วน
เสนากุฎลายฝี	พายแต่ง ตนเฮย
ครอบหมวกหนังแดงล้วน	นุ่งริ้วกางเกง ๚
๓๐๐๏ ตำรวจนั่งท้ายเทิด ๑๙๑ ๑๙๑	ธงสาม ชายนา
โพกขลิบเสื้อสวมงาม	ดอกริ้ว
ลงลำละคนตาม	ตำแหน่ง นาพ่อ
วายุพัดธงพลิ้ว	พลิกเฟื้อยสะบัด ๑๙๒ ๑๙๒ชาย ๚
๓๐๑๏ จ่ารงนเรศ ๑๙๓ ๑๙๓ได้	ลงลำ ละ ๑๙๔ ๑๙๔บอกเฮย
เก้าคู่แม่นปืนประจำ	คู่จ้อง
ปืนเล็กนั่งคฤห์สำ	หรับหก คนนา
ลงแต่เจ็ดคู่ต้อง	ลดไว้อีกสอง ๚
๓๐๒๏ พาลีสุครีพทั้ง	วายุภักษ์
ให้รับกลองทองปรัก	สี่นี้
ลำละสิบคนพรัก	พร้อมสี่ สิบเอย
จ่าปี่จ่ากลองชี้	ที่ให้ลำละคน ๚
​๓๐๓๏ เรือกราบกลองแขกผู้	นำใน
แม้ว่าเป็นเวรใคร	จึ่งต้อง
แห่นำที่วางไป	น่าคู่ ชักเอย
แต่งเช่นนำนอกพ้อง	ไม่เพี้ยนเลียนเหมือน ๚
๓๐๔๏ ถัดถึงเรือกิ่งแก้ว	ศรีสมรรถ ไชยเฮย
ประกอบกาบกนกสะบัด	ชดช้อย
บัลลังก์บุษบกรัตน์	เรืองโรจน์ ๑๙๕ ๑๙๕
แสงสุวรรณสุกย้อย	ยอกพลิ้วเลอหาว ๚
๓๐๕๏ เครื่องสูงลงอยู่หน้า	สี่องค์
สามเครื่องห้าหนึ่งลง	เจ็ดชั้น
ตอนท้ายเจ็ดชั้นคง	องค์หนึ่ง
อีกเครื่องห้าชั้นนั้น	จัดให้ลงสอง ๚
๓๐๖๏ บุษบกม่านตาดห้อย	แหวกสอง ไขแฮ
พานมหากฐิน ๑๙๖ ๑๙๖รอง	รับผ้า
รายตำรวจตีนตอง	ครบหก ตนพ่อ
นักสราช ๑๙๗ ๑๙๗นั่งท้ายหน้า	เทิดด้ามธงทอง ๚
๓๐๗๏ ชัยเหิรหาวหนึ่งนั้น	เนาขวา
หลวงอภัย ๑๙๘ ๑๙๘เสนา	ยาตรย้าย
หลาวทองเอกชัยคลา	คลอคู่
หลวงสุเรนทร์วิชิตซ้าย	คู่ดั้งชักเดิม ๚
๓๐๘๏ หลังคาดาดแย่งพื้น	แดงสี
หอกซัดหางโมรี	ดาบง้าว
ทวนมาศดาบเชลยมี	เขนสิ่ง คู่นา
แปลงแปลกแต่พู่เส้า ๑๙๙ ๑๙๙	ทุกชั้นขนแดง ๚
​๓๐๙๏ ลำเรือลายรดน้ำ	ดำผจง แจ่มเฮย
นักสราชน่าถือธง	อีกท้าย
มโหระทึก ๒๐๐ ๒๐๐แตรลง	ทั้งคู่ เรือพ่อ
พลเพียบแต่งตนคล้าย	เล่ห์แม้นสิบลำ ๚
๓๑๐๏ อนันตนาคราชแม้น	นฤมิตร
รูปนาคหลากพิจิตร	เลิศล้วน
รายเหล่าอุรุคฤทธิ์	ขดเกี่ยว เกี่ยวแฮ
ผกแผ่เจ็ดเศียรถ้วน	ขบเขี้ยวแข็งขัน ๚
๓๑๑๏ มหาบุษบกตั้ง	กลางลำ
ม่านตาดผูกประจำ	แต่งไว้
นักสราชท้ายน่าสำ	หรับเทิด ธวัชเอย
ปืนจ่ารงค์นเรศใช้	คร่ำด้วยเงินลง ๚
๓๑๒๏ เครื่องห้าชั้นครบห้า	เรียงราย
เครื่องเจ็ดชั้นสองหมาย	ดั่งนั้น
พระกลดอยู่งานถวาย	พัดโบก ลมนา
บังพระสุรย์บังดั้น	แดดต้องส่ององค์ ๚
๓๑๓๏ พระแสงสินาดเฟื้อย	นกสับ
แท่นหลักตั้งสำหรับ	อยู่หน้า
แสงง้าวนากถมปรับ	ทอดค่าง ที่เฮย
ทวนคู่อยู่ท้ายถ้า	ที่เจ้ากรมเชิญ ๚
๓๑๔๏ เจ้าหมื่นมหาดเฝ้า	ฝ่ายละสอง
เชิญพระแสงตีนตอง	สี่รู้
จางวางหมอบทูลฉลอง	หน้าพระที่ นั่งแฮ
อีกหนึ่งหุ้มแพรผู้	อยู่ท้ายเลวสอง ๚
​๓๑๕๏ แต่งตนเต็มยศพร้อม	เพริศพราย
เยียรบับเข้มขาบหลาย	อย่างล้ำ
ล้วนเสื้ออย่างน้อยลาย	สองปัก นุ่งเอย
แพรขลิบโพกเกล้าซ้ำ	คาดเสื้อครุยกรอง ๚
๓๑๖๏ พลพายพายมาศจ้วง	เปิดชู เชิดแฮ
ทรงประพาส ๒๐๑ ๒๐๑ปัศตู	อย่างน้อย
หมวกตุ้มปี่แดงดู	เถือกเนตร นาพ่อ
ริ้วดอกปูมเชิงพร้อย	เลิศล้วนกางเกง ๚
๓๑๗๏ ที่นั่งรองสองอีกใช้	เรือศรี ประกอบเฮย
ดาดแย่งบัลลังก์มี	ม่านกั้น
ผูกผ้าภู่จามรี	แต่งครบ แลพ่อ
ท้ายที่นั่งทางนั้น	คู่นี้พายตาม ๚
๓๑๘๏ พระยาตำรวจซ้าย	ตามติด
นามอภัยรณฤทธิ์	ออกอ้าง
พระยาอีกอนุชิต	เนาฝ่าย ขวาเอย
เคียงแข่งแซงสองข้าง	ต่อท้ายเรือรอง ๚
๓๑๙๏ ถัดถึงองครักษ์ทั้ง	แปดกรม
ในใหญ่ซ้ายขวาสม	สี่ถ้วน
ตำรวจนอกกับสนม	อีกสี่ ลำเอย
เรือกราบกันยาล้วน	แต่เจ้ากรมละกรม ๚
๓๒๐๏ เรือพระมหาเทพทั้ง	มหามน ตรีนา
พระพิเรนทรเทพหน	แห่งซ้าย
พระอินทรเทพพล	พายเพียบ ขวาเฮย
สี่พระตำรวจย้าย	ยาตรเต้าสี่เสมอ ๚
​๓๒๑๏ พระอินทรเดชนี้	นอกเฉวียง
ขวาราชวรินทร์เคียง	คู่แล้ว
พระพรหมบริรักษ์เรียง	ริ้วนอก นาพ่อ
พระสุริยภักดีแกล้ว	กลั่นกล้ากรมสนม ๚
๓๒๒๏ พระยามหานุภาพผู้	พลพัน
พระยาราชสงครามขัน	เข่นเสี้ยน
องครักษ์หมู่หลังรัน	โรมอริ แหลกแฮ
ตำแหน่งตามบเพี้ยน	แวดล้อมวงหลัง ๚
๓๒๓๏ ราชโยธาเทพผู้	ทหารใน
วิสุทธิโยธามาตย์ไป	ไม่รั้ง
พลพันพระหฤทัย ๒๐๒ ๒๐๒	อภัยสุ รินทร์เฮย
พายหนักลงเล่มตั้ง	หน่วงน้าวแข่งแข็ง ๚
๓๒๔๏ ปลัดกรมตำรวจถ้วน	หกลำ
แต่ที่ใช้เวรนำ	อยู่ท้าย
อิกสองปลัดกรมตำ	รวจฝ่าย หลังแฮ
พายเร่งหนักแรงย้าย	หน่วงน้าวยาวเผิน ๚
๓๒๕๏ หลวงกรรภยุบาทว์เจ้า	กรมหาญ
หลวงราชเสวกชาญ	ชื่อตั้ง
ขุนปลัดราชพิมาน	อินทร์ประ สาทเอย
กรมรักษาองค์ทั้ง	สี่ผู้นายลำ ๚
๓๒๖๏ จ่าหาญจ่าห้าวจ่า	ผลาญแผลง
จ่าเร่งจำเขมงแรง	จ่าเขม้น
จ่าเผ่นจ่าโผนแสง	คาบชุด ยุทธพ่อ
จ่าช่วงจ่าโชนเต้น	ตรวจใช้ไฟวัง ๚
​๓๒๗๏ มลโยธานุโยคเจ้า	กรมทนาย เลือกแฮ
ชัยโชคชกชนะหลาย	สิบครั้ง
โยธาบดีหมาย	นายเปรียบ มวยพอ
ขุนภักดีอาสาตั้ง	คู่ไว้ศักดิ์เสมอ ๚
๓๒๘๏ รักษาองค์ปลายหอกห้าว	เห็นหาญ
พระชื่ออภิบาลผลาญ	เศิกม้วย
หลวงบรมราชผู้ชาญ	เชี่ยวยุทธ นาแฮ
ขุนอาจขุนอมรด้วย	ปลัดทั้งสองทหาร ๚
๓๒๙๏ เรือทหารเกณฑ์หัดล้วน	เข้มแข็ง
พระชื่อศรสำแดง	เดชกร้าว
อีกพระอัคเนศรแสง	ใหญ่รอบ รู้ฤๅ
หมื่นก่งศรก่งศิลป์ห้าว	หั่นเสี้ยนเศียรปลิว ๚
๓๓๐๏ เรือทหารมหาดผู้	ใช้ชิด
หลวงสาตราธิกรณ์ฤทธิ์	รอบรู้
หลวงสรจักรานุกิจ	กอบแม่น ยำเฮย
หลวงวิทยาธิกรณ์ศักดิ์สู้	เศิกแกล้วกลางสมร ๚
๓๓๑๏ หลวงอังกนิศรสร้อยชื่อ	พลารักษ์
สรสิทธยานุการอัคร ๒๐๓ ๒๐๓	อาจป้อง
ศัลยุทธิกรรพรัก	พร้อมหก นายแฮ
เรือกราบพลพายซ้อง	กึ่งกั้นกันยา
๓๓๒๏ นายรองผู้น้อยนับ	มากหลาย
เรือกราบแต่ตัวนาย	ร่มกั้น
เบาะหมอนเครื่องยศราย	โอ่อ่า
พายต่อเรียงตามชั้น	แทรก ๒๐๔ ๒๐๔ซ้อนชิงแซง ๚
​๓๓๓๏ เรือแซงพลไพร่พร้อม	ครบกระทง
จัดทหารเลวลง	เพียบแต้
ลำละสิบสองคง	ทั้งคู่ เรือนา
ล้วนลึกเปิดโล่งแตล้	เล่มกล้าเห็นจริง ๚
๓๓๔๏ นายเวรจ่ามหาดนั้น	กันยา
เรือเหล่าหุ้มแพรมา	ล่งล้วน
ที่ไปรับวัดคลา	ไคลล่วง ก่อนเอย
เหลือจึงตามเสด็จถ้วน	ครบหน้าตัวนาย ๚
๓๓๕๏ กันยานาเวศต้อน	ตอนหลัง
เกณฑ์จมื่นจงปลัดวัง	สี่ได้
ออกพร้อมแข่งประดัง	ทั้งสี่ ลำนา
อนุรักษ์บำเรอภักดิ์ไว้	สุดท้ายปลายขบวน ๚
๓๓๖๏ เรือประตูหลังนั้นปลัด	บาญชี
ขวาพระนรินทร์เสนี	ยาตรย้าย
ซ้ายนั้นพระยาศรี	สิงหเทพ
พลไพร่แต่งตนคล้าย	คู่หน้าประตูนำ ๚
๓๓๗๏ แซหลังตั้งชื่อไว้	วรวา รีเฮย
อีกชื่อศรีปัดสมุทรมา	คู่ต้อง
ตั้งคฤห์ผูกเครื่องอา	วุธครบ ที่แฮ
มอญหมดกรรเชียงจ้อง	เทิดท้ายธงแพร ๚
๓๓๘๏ พระองค์เจ้าอีกกับทั้ง	ต่างกรม
เรือกราบกันยาสม	ศักดิ์เจ้า
พู่ดาวม่านพึงชม	ทองปัก แย่งพ่อ
พลเพียบพายหน่วงน้าว	แข่งบ้างลางแซง ๚
​๓๓๙๏ เสร็จเจ้าแล้วจึงล้วน	ขุนนาง หลายแฮ
นาเวศกันยากลาง	เลิศล้ำ
สองข้างม่านแพรกาง	กันแดด ส่องเฮย
พายเพียบจรดจัวงจ้ำ	แทรกซ้อนร่อนกราย ๚
๓๔๐๏ ปางทรงที่นั่งต้น	โสภิต
เรืออนันตนาครจิตร	เจ็ดเกล้า
กฤษณรักษ์ทรงสถิตย์	เกษียรสมุทร แม้นพ่อ
เลอหลากเพรงพระเจ้า	แต่โพ้นฤๅมี ๚
๓๔๑๏ เสด็จลงพลไพร่พร้อม	กราบงาม
ถ้วนครบคำรบสาม	คาบแล้ว
จึ่งหลวงพิศณุนาม	เสนอกล่าว ครโลงเอย
เฉื่อยฉ่ำสำเนียงแจ้ว	จึ่งจ้องจรดพาย ๚
๓๔๒๏ เห่เอ่ยพระเสด็จพร้อง	คำขาน
พลไพร่รับบรรสาน	แซ่ซ้อง
พระที่นั่งเคลื่อนชลธาร	ฟูฟ่อง
พายจรดต้นบทร้อย	รับซ้ำกรายพาย ๚
๓๔๓๏ คู่ชักเคลื่อนออกซ้อง	เสียงสังข์
ตั้งโห่แตรเป่าดัง	แตร่แตร้
มโหรทึกลั่นประนัง	นฤนาท
พายพ่อพายเปิดแล้	จรดเส้ายาวเยอว ๚
๓๔๔๏ เรือกลองกลอง ๒๐๕ ๒๐๕แขกขึ้น	ติงติง ทั่งแฮ
ปี่เป่าแอ้อ่อยอิง	เกลือกนิ้ว
จำกลองเปิดปะปิง	เปิงครุ่ม
เรือเลื่อนลมริ้วริ้ว	ศัพท์เส้าครื้นโครม ๚
​๓๔๕๏ เรือดั้งทุกคู่รู้	ตัวนาย เส้าเฮย
ตั้งโห่ออกเรือขยาย	เคลื่อนคว้าง
เส้ารุกเร่งพลพาย	หนักทุก เล่มพ่อ
น่าพัดคัดฉากง้าง	งัดท้ายพายตรง ๚
๓๔๖๏ เรือตามต่างออกพร้อม	เพรียงกัน
เคียงแข่งแซงแข็งขัน	ครั่นครื้น
ส่ำเรือส่ำพลพัน	ลึกเอิก เกริกเอย
สายสมุทรนองคลื่นฟื้น	เฟื่องฟุ้งฟองฟู ๚
๓๔๗๏ ถึงที่หนึ่งใกล้เกือบ	ประทับ
ดั้งไล่จ้ำฉับฉับ	เร่งเส้า
เรือกลองทอดทวนขยับ	ตรงท่า ฉนวนเฮย
เรือที่นั่งหนักโน้มน้าว	หน่วงพลิ้วพายทอง ๚
๓๔๘๏ ครั้นถึงประทับรั้ง	ราพาย
กลองแขกทำแปลงถวาย	ต่านจ้อ
เรียกรุ่ยเร่งรัวปลาย	ไม้ดอก รุกนา
ปี่ปิดนิ้วลงห้อ	แหบซ้ำส่ายเลย ๚
๓๔๙๏ ปางเสด็จยุรยาตรขึ้น	เป่าสังข์
แตรก็ส่งสนั่นดัง	แซ่ซ้อม
กลองชนะจ่าเรียกจั๋ง	ครุ่มครุ่ม จั๋งครุ่ม
จบหมดสามลาพร้อม	กับทั้งเสียงแตร ๚
๓๕๐๏ พระดำเนินสู่โบสถ์ตั้ง	นมัสการ
ทรงมอบจีวรทาน	นอบน้อม
สงฆ์สมมุติสวดครองกราน ๒๐๖ ๒๐๖เสร็จกิจ	แล้วแฮ
ถวายเครื่องบริขารพร้อม	แจกทั้งไตรปี ๚
​๓๕๑๏ เสร็จเสด็จทีหนึ่งแล้ว	คลาพล
เคลื่อนพยุหโดยชล	มารคเต้า
ลุวัดที่สองดล	สามสี่ วัดนา
เย็นบ่ายกลับคืนเข้า	สู่เบื้องมณเฑียร ๚
๓๕๒๏ ชาวแพชาวบ้านจัด	โต๊ะเตียง
ตั้งที่บูชาเรียง	เครื่องพร้อม
เจ้าของแอบหมอบเคียง	ดูแห่
เทียนธูปจุดนอบน้อม	นั่งเฝ้าเต็มแพ ๚
๓๕๓๏ บางแห่งแต่งกวาดแผ้ว	ชุลมุน
รับท่านผู้มีคุณ	วุ่นว้า
บ้างรับพวกเมียขุน	นางอีก หลายเอย
วิ่งไขว่อยากได้หน้า	เหนือยนั้นเลยลืม ๚
๓๕๔๏ ขุนนางต่างแต่งให้	ภรรยา
เรือแหวดแปดแจวหา	ที่ยั้ง
คุ้นชอบแวะจอดอา	ศัยอยู่ ดูแฮ
หน้าวัดน่าบ้านทั้ง	ร่มไม้ฝั่งชล ๚
๓๕๕๏ พระเสด็จพยุหยาตราเต้า	แดนชล
อัศวยุช ๒๐๗ ๒๐๗ฤดูดล	หนึ่งครั้ง
ปางเมื่อสุดสิ้นฝน	ฟ้าเปิด เมฆแฮ
เฉลิมพระยศทั่วทั้ง	แผ่นหล้าแหล่งสยาม ๚
๓๕๖๏ ประชุมชนพรักพร้อม	มากหลาย
ถ้วนทั่วทุกหญิงชาย	แซ่ซ้อง
เที่ยวดูแต่ตามสบาย	เริงรื่น
ยอพระเกียรติเกริก ๒๐๘ ๒๐๘ก้อง	นบนิ้วถวายพร ๚
​๓๕๗๏ ชลมารคพยุหยาตรนี้	มีวัน หนึ่งนา
ต่ออีกนั้นจัดสรร	ใหม่แท้
พรหมราชที่หัวพัน	หมายบอก
เรือรูปสัตว์ผลัดแก้	เปลี่ยนดั้งธรรมเนียม ๚
๓๕๘๏ เรือญวนสามคู่นั้น	ให้คง อยู่แฮ
เสือหนึ่งแซสามตรง	สี่ถ้วน
แปดลำประจำจง	มาแห่
กว่าจะเลิกกฐินล้วน	เหล่านี้มีเสมอ ๚
๓๕๙๏ เรือประตูอีกกับทั้ง	เรือนำ กลองเฮย
อีกปลัดกรมพระตำ	รวจหน้า
เวรสมบทแห่ประจำ	ริ้วนอก
ตำรวจกองประตูห้า	คู่ทั้งเรือเสือ ๚
๓๖๐๏ กองกลางเรือดั้งนอก	นามขนาน
ขุนชื่อจงใจหาญ	ปลัดรู้
นายเรือคู่ชำนาญ	นำแห่ มานา
ขุนชื่อผลาญไพรีผู้	กลั่นกล้ากลางณรงค์ ๚
๓๖๑๏ เรือกันแกล้วกลั่นกล้า	ไวยวุฒิ
ขุนพิชัยชาญยุทธ	เชี่ยวใช้
ขุนนราฤทธิไกรรุด	ราญศึก สยอนเอย
กรมสุวัสวดีได้	ว่าทั้งสองกรม ๚
๓๖๒๏ เรือดั้งตำรวจทั้ง	แปดกรม
ในใหญ่นอกอีกสนม	แปดถ้วน
รองงานนักงานระดม	ในหมู่
เกณฑ์ทุกกรมแต่ล้วน	เลือกพื้นพันทนาย ๚
​๓๖๓๏ เกณฑ์หัดอย่างฝรั่งดั้ง	แห่ใน
ขุนชื่อคงปืนไฟ	แม่นถ้า
ทั้งสองปลัดกรมไว	วิ่งรุก โรมพ่อ
ขุนไล่พลรบกล้า	มุ่งสู่หมายเศียร ๚
๓๖๔๏ ล้อมวังดั้งคู่นี้	พนักงาน
หลวงอภัยพลชาญ	ชื่ออ้าง
ฝ่ายขวาว่าแต่การ	แหนแห่
หลวงชนะไพรินข้าง	ฝ่ายซ้ายนายเรือ ๚
๓๖๕๏ อาสาวิเศษตั้ง	ชั้นสาม
ขุนอนุชิตสงคราม	มอบให้
ขุนรณฤทธิ์พิชัยนาม	ที่ปลัด กรมเฮย
เป็นพนักงานได้	ว่าด้านการเรือ ๚
๓๖๖๏ ทหารในเรือดั้งนี้	สองคลา
หมื่นชื่อจงใจสนิทขวา	หนึ่งนั้น
ซ้ายหมื่นจิตรรักษา	เรือคู่ ดั้งแฮ
วางแห่เคียงคู่กั้น	นอกชั้นเรือกลอง ๚
๓๖๗๏ ดาดสีแดงสอดพื้น	เชิงกรวย
สิบคู่ดูสลวย	สุกจ้า
ดาวผ้าพู่เส้นสะสวย ๒๐๙ ๒๐๙	เพราเพริศ
ขนพู่ขนเส้าห้า	แห่งชั้นขนขาว ๚
๓๖๘๏ ปืนหลักนกสับง้าง	รางทา เขียวเอย
ตั้งที่หน้ากันยา	เหมาะหมั้น
เกณฑ์หัดหมู่ทหารมา	ลงหก คนพ่อ
พลพวกพายเรือนั้น	สอดเสื้อสีขาว ๚
​๓๖๙๏ เรือปลัดตำรวจต้น	เวรไคล คลาเฮย
หน้าแห่งเรือทหารใน	คู่ดั้ง
เรือกลองจัดวางไป	น่าคู่ ชักนา
พายหนักลงเล่มตั้ง	ตกด้อยคอยที ๚
๓๗๐๏ เอกชัยบุษบกตั้ง	ลอยสินธุ์
ศรีประภัสรชัยยิน	ชื่ออ้าง
สำหรับรับไตรกฐิน	พายแห่
ลอยเลื่อนลำเดียวคว้าง	ที่หน้าเรือลำ ๚
๓๗๑๏ เครื่องสูงลงครบทั้ง	เจ็ดองค์
ตำรวจตีนตองคง	หกถ้วน
แตรนักสราชลง	ครบที่
พายอ่าเสื้อเหลืองล้วน	หมวดตุ้มปี่แดง ๚
๓๗๒๏ เรือชื่อบ้าบิ่นนั้น	เนาขวา
เกณฑ์ไพร่โพเรียงมา	ประจุพร้อม
ขุนปลัดชื่อบัญชา	พลว่า กล่าวเอย
พายไม่เหนื่อยหัดซ้อม	อดสู้อยู่แรง ๚
๓๗๓๏ เรือทองแขวนฟ้าที่	ซ้ายหมาย
บ้านใหม่ไพร่เล่มพาย	หัดไว้
ขุนฤทธิพิชัยนาย	ปลัดตัก เตือนแฮ
ถี่ถับทุกเล่มได้	เร่งเส้าพายทัน ๚
๓๗๔๏ สีแดงดาดขอบล้อม	เชิงมี
กลางดอกดาวดูดี	เรียบร้อย
พู่เรือพู่เส้าสี	แดงหมด นาพ่อ
เสื้อขลิบแดงอย่างน้อย	จ่ายถ้วนพลพาย ๚
​๓๗๕๏ คู่ชักคู่นี้ไม่	มีทหาร ปืนเฮย
ลงแต่มโหระทึกขาน	คู่ใช้
ว่าลำหนึ่งโบราณ	สรงหนึ่ง บังคนเอย
ม่านรอบม้วนแขวนไว้	เมื่อใช้ปลดลง ๚
๓๗๖๏ ที่นั่งศรีมีชื่อไว้	เทวา ธิวัดถ์เอย
เพ็ชรรัตน์รายดารา	เอกอ้าง
รัตนดิลกสมญา	บุษบก พิศาลแฮ
ทวยเทพยถวายกรบ้าง	ผลัดเพี้ยนเปลี่ยนทรง ๚
๓๗๗๏ ยังที่นั่งทรงกราบนั้น	มีสาม
ชื่อประจำทวีปงาม	เลิศล้น
กลีบสมุทรสุดพายตาม	เดินนัก นาพ่อ
ประพาสแสงจันทร์ต้น	ป่าใต้ตัดถวาย ๚
๓๗๘๏ ถวายเป็นที่นั่งต้น	วันละลำ
เล่มยกพายประจำ	จัดพร้อม
กางเกงยกริ้วขำ	เขียวหมด แลแฮ
สวมสนอบขาวมืออ้อม	ขลิบล้อมเหลืองสี ๚
๓๗๙๏ เรือศรีมีชื่ออ้าง	อีกสอง ลำเอย
จักรพรรดิภิรมย์รอง	แต่งตั้ง
พิมานอมรินทร์คลอง	แคบเล็ก ใช้นา
รุ้งประสานสายทั้ง	เฟื่องฟ้ากราบสอง ๚
๓๘๐๏ พลพิริยพรักพร้อม	เรียบราย
จัดแต่งล้วนเล่มพาย	ยกกล้า
กางเกงสอดสวมกาย	เสื้อสนอบ แลพ่อ
แม้นที่นั่งเจ้าหล้า	บ่เพี้ยนเลียนตาม ๚
​๓๘๑๏ บัลลังก์ตั้งกึ่งกัน	กันยา
สีดาดทองตรูตา	แย่งพร้อย
ผูกม่านแย่งรจนา	กระจก ๒๑๐ ๒๑๐หยอด แววเอย
ดาวพู่ผ้าดาดห้อย	แต่งทั้งทรงรอง ๚
๓๘๒๏ เรือตามตามบทพร้อม	ไม่ลด
อย่างพยุหยาตรหมด	ทุกผู้
ต่างตนแต่งเต็มยศ	เสมอทุก วันนา
กว่าจะสิ้นกฐินสู้	เบียกแว้งแต่งกาย ๚
๓๘๓๏ บางแห่งที่ไม่สู้	ขัดขวาง
เจ้ากับท่านขุนนาง	แต่งได้
บางคนบ่นครวญคราง	ออดแอด
แต่งก็เต็มดูใกล้	เปรอะเบื้อนปอดปอน ๚
๓๘๔๏ ที่จนจักบ่นบ้าง	ตามที
แต่ที่ผู้มังมี	บ่นบ้า
รำพัน ๒๑๑ ๒๑๑กลั่นเสียดสี	แคะค่อน
พูดไม่คิดไว้หน้า	พูดเหล้นฤๅจริง ๚
๓๘๕๏ ขายผ้าเอาหน้ารอด	ไว้ที
ถึงจะมีไม่มี	เสือกดิ้น
เพราะการแต่ละปี	มีแต่ ละครั้งเฮย
วิ่งวุ่นกว่าจะสิ้น	สุดรู้จำจน ๚
๓๘๖๏ บ้างยืมบ้างเช่าบ้าง	ของตัว
เมียคิดหาแต่งผัว	ช่วยบ้าง
อ้อนวอนที่เจ๊สัว	คุ้นชอบ
บ้างเร่งเตือนของจ้าง	ช่างร้องเต็มที ๚
​๓๘๗๏ เครื่องถมเครื่องนากล้วน	พานกา หีบเอย
เงินสั่งทำมาแต่	เซี่ยงไฮ้
กระโถนเครื่องน้ำชา	ขันโต๊ะ ชุดพ่อ
กล่องปิ่นโตหาไว้	แต่งใช้ไปกฐิน ๚
๓๘๘๏ บ้างหาเครื่องยศบ้าง	หาเรือ
หาเก็บจนเหลือเฟือ	เผื่อไว้
ที่ขัดก็ขัดเหลือ	เต็มขัด แล้วนา
หาเช่นเขาไม่ได้	แทบกลั้นใจตาย ๚
๓๘๙๏ วิ่งวนจนสุดสิ้น	ปัญญา
หล่อนช่วยวิ่งช่วยหา	หน่อยเจ้า
เมียช่วยวิ่งเต็มประดา ๒๑๒ ๒๑๒	หลายแห่ง
ไม่เสร็จไม่กินข้าว	โกรธแค้นถึงตี ๚
๓๙๐๏ การกฐินไม่สิ้นเรื่อง	รำพัน
จักกล่าวป่วยการวัน	เนิ่นช้า
ยังความที่ขันขัน	มีมาก
ว่านักดูเหมือนบ้า	บ่นเพ้อเก้อเอง ๚
๓๙๑๏ มวลหมู่ข้าไท้ฝ่า	บาทบงสุ์
อีกพระวงศานุวงศ์	ใหญ่น้อย
เหล่าพราหมณ์กับพระสงฆ์	หมู่ราษ ฎรเฮย
มีศรัทธาค้อยค้อย	ต่างรู้ต่างทำ ๚
๓๙๒๏ ส่ำสงฆ์ทุกทั่วถ้วน	อาราม
วัดราษฎร์วัดหลวงตาม	เขตแคว้น
นครนิคมคาม	จังหวัด สยามแฮ
ต่างไม่สู้คับแค้น	ลาภล้วนพอเสมอ ๚
​๓๙๓๏ รั้งแรมไตรมาสสิ้น	เขตฝน
กอบกิจปวราณา ๒๑๓ ๒๑๓ตน	เสร็จแล้ว
ทุกหมู่ประชาชน	ต่างทอด กฐินเฮย
ทุกทุกวัดฤๅแคล้ว	ต่างได้ต่างกัน ๚
๓๙๔๏ ยามเช้าหนาวเรื่อยริ้ว	ลมชาย
เป็นพัดหลวงกลายคลาย	เกลื่อนร้อน
แดดอ่อนผ่อนปัดกราย	ลงสู่ นิตย์เอย
บูรพทิศเมฆตั้งก้อน	สั่งฟ้าสั่งฤดู ๒๑๔ ๒๑๔ ๚
๓๙๕๏ ดลเดือนกรรดึกตั้ง	จองเปรียง
ชัยคู่ประเทียบเคียง	สี่ต้น
ทั้งโคมบริวารเรียง	รายรอบ สนามพ่อ
อีกรอบกำแพงพัน	พร่ำพร้องแลหลาย ๚
๓๙๖๏ ธรรมเนียมกำหนดไว้	ว่าปี
อธิกมาสหนุนมี	จึ่งให้
ยกโคมเมื่อดฤถี	ขึ้นค่ำ หนึ่งนอ
กาฬปักษ์สองค่ำได้	ลดแล้วจองเปรียง ๚
๓๙๗๏ ปรกติมาสได้ยก	โคมถวาย
ขึ้นสิบสี่ค่ำหมาย	บอกแจ้ง
จองเปรียงตกอยู่ปลาย	เดือนสิบ สองเฮย
วันลดตกยามแล้ง	คำขึ้นมิคเศียร ๚
๓๙๘๏ ตำหรับหนึ่งออกอ้าง	อาทิตย์
ยกสู่ราศีพิจิตร ๒๑๕ ๒๑๕	แห่งหั้น
ข้างขึ้นจึ่งตั้งกิจ	พิธีข้าง ขึ้นนา
ยกเมื่อข้างแรมนั้น	จึ่งตั้งต่อแรม ๚
​๓๙๙๏ กลหนึ่งกำหนดด้วย	ดารา กรแฮ
เรียกชื่อดาวกฤติกา ๒๑๖ ๒๑๖	ฤกษ์ชี้
พลบขึ้นเมื่อรุ่งคลา	เคลื่อนตก
ขึ้นฤแรมพิธีนี้	จุ่งตั้งตามดาว ๚
๔๐๐๏ อีกอนึ่งท่านว่าด้วย	วันพิธี
แต่สิบห้าราตรี	ตรัส ๒๑๗ ๒๑๗อ้าง
เติมต่อเพราะกาลมี	ลอยประทีป แลแฮ
เป็นสิบหกสิบแปดบ้าง	บอกไว้พิธีเดียว ๚
๔๐๑๏ ปีใดยกเมื่อขึ้น	เดือนดล
วันแรกตั้งสวดมนต์	ฤกษ์นั้น
กาฬปักษ์อัศยุชหน	สิบสี่ ดับนา
ยกต่อแรมผ่อนสั้น	สวดขึ้นสิบสาม ๚
๔๐๒๏ อาภรณ์พิโมกข์ตั้ง	เตียงพระ
พุทธชัยวัฒนะ	ออกตั้ง
เทียนโคมสำหรับจะ	จุดทุก ยามเฮย
โต๊ะปรักรองมาตั้ง	สี่ร้อยสามสิบสอง ๚
๔๐๓๏ น้ำมนต์ตั้งพระเต้า	เสลา
อีกเครื่องทรงบูชา	จัดพร้อม
เย็นลงพระสงฆ์มา	สิบรูป
จึงประโคมแซ่ซ้อม	ลั่นฆ้องแตรสังข์ ๚
๔๐๔๏ ไทยห้ามอญห้านั่ง	ขัดสมาธิ
บนพิโมกขปราสาท	สวดอ้าว
จบแล้วป่าวประกาศ	ทั่วทุก องค์เอย
รุ่งจุ่งมาแต่เช้า ๒๑๘ ๒๑๘	ฤกษ์ได้โมงดี ๚
​๔๐๕๏ ครั้นรุ่งวันฤกษ์พร้อม	พนักงาน
โหรนั่งตรงหน้าศาล	อ่านก้อง
บูชาพระฤกษ์การ	จบเสร็จ
ตั้งโห่ให้ลั่นฆ้อง	ยกต้นโคมชัย ๚
๔๐๖๏ พิณพาทย์กลองแขกขึ้น	ระดมกัน
แตรเป่าปี่สองคัน	ล่อแจ้ว
พระสงฆ์สวดชยัน	โตก่อน
กว่าจะยกโคมแล้ว	แสบท้องเสียงเครือ ๚
๔๐๗๏ ชัยประเทียบหกต้นที่	สี่ตำ รวจนา
ตำรวจนอกสนมทำ	มากล้น
บริวารปักประจำ	รอบที่ สนามเอย
รอบราชวังหลายต้น	เหล่าล้อมวังทำ ๚
๔๐๘๏ ต่างคนต่างยกร้อง	เอะอะ
ไม้ง่ามค้ำเกะกะ	กีดแก้
ขาทราย ๒๑๙ ๒๑๙ช่วยจุนปทะ	ค่อยเลื่อน
ฉุดเชือกเหนี่ยวเต็มแล้	จึงเข้าตะเกียบ ๒๒๐ ๒๒๐ตรง ๚
๔๐๙๏ ยกเสร็จแล้วให้พระ	สงฆ์ฉัน
ถวายขวดมีน้ำมัน	กับด้าย
สบงโคมสิ่งสำคัญ	ถูกกับ พิธีเอย
เป็นแบบอย่ายักย้าย	อย่างนี้ดีควร ๚
๔๑๐๏ หอแห่งพราหมณ์แต่งตั้ง	เบญจคัพย์
นพวรรคตามตำรับ	เรื่องพร้อม
เย็นมานั่งคอยรับ	เสด็จออก ทรงเฮย
เพลิงจุดเทียนนอบน้อม	กับทั้งเปรียงถวาย ๚
​๔๑๑๏ เสด็จออกประทับยั้ง	ชาลา
ทรงจุดเทียนเปรียงทา	เล่มไส้
เคารพต่อพุทธา	ทิรัตน์ ตรัย ๒๒๑ ๒๒๑เอย
ตำรวจรับปักไว้	แห่งห้องโคมบัง ๚
๔๑๒๏ พร้อมเสร็จทรงชักเส้น	สายดัง กริ่งแฮ
พราหมณ์ประณต ๒๒๒ ๒๒๒เป่าสังข์	ส่งก้อง
แตรพิณพาทย์ประนัง	ครื้นครั่น
กลองแขกขานอีกฆ้อง	หึ่งให้ชัยศรี ๚
๔๑๓๏ โคมเคลื่อนเลื่อนลิ่วขึ้น	ถึงหงส์
ชัยคู่หนึ่งเฉพาะทรง	ก่อนได้
ประเทียบจึ่งพระองค์	เจ้าชัก สี่นา
โคมอีกบริวารให้	เหล่าเจ้าพนักงาน ๚
๔๑๔๏ เรื่องเรืองโอภาสแผ้ว	จรัสงาม
ผลัดเปลี่ยนเทียนทุกยาม	ห่อนช้า
จารีตขัตติยสยาม	เสวยสวัสดิ์ แลพ่อ
เฉลิมพระเกียรติเจ้าหล้า	เพื่อรู้อยู่เขษม ๚
๔๑๕๏ อาณาประชาราษฎร์ทั้ง	พระวงศ์
ชีพ่อพฤฒิพรหมพงศ์	กอบรู้
อีกกับภิกษุสงฆ์	สถิตวัด แลแฮ
ต่างชักโคมทั่วผู้	ส่องฟ้าเรืองแสง ๚
๔๑๖๏ กรรดึกศุกรปักษ์ขึ้น	จวนเพ็ญ
จันทร์กระจ่างดวงเห็น	แจ่มฟ้า
แห้งเหือดพรุณเย็น	ยามค่ำ
ลมว่าวพัดแรงกล้า	ส่งน้ำตราดลง ๚
​๔๑๗๏ น้ำลงลมล่องแล้ง	ละฝน
เย็นฉ่ำน้ำค้างบน	หยาดย้อย
ธัญญาผลาผล	เผล็ดช่อ รวงเฮย
สาโรชเบิกบานสร้อย	เฟื่องฟุ้งเสาวคนธ์ ๚
๔๑๘๏ กมลชนบานเบิกแม้น	ดวงมาลย์
สิ่งโศกร้อนรำคาญ	เสื่อมร้าง
พระคุณแผ่ไพศาล	พรมประ ทั่วแฮ
ปานเปรียบหยาดน้ำค้าง	ชุ่มชื้นชาวชน ๚
๔๑๙๏ วันสิบสามค่ำขึ้น	บ่ายชาย
พร้อมพระสงฆ์มากหลาย	ใช่น้อย
บรรดาที่ทรงถวาย	ไตรอีก กฐินเอย
นับประมวญห้าร้อย	กับทั้งหัวเมือง ๚
๔๒๐๏ อมรินทร์พระที่นั่งสร้อย	วินิจฉัย ๒๒๓ ๒๒๓
จัดหมู่พระสงฆ์ไทย	สวดพร้อม
รามัญเหล่านั้นไป	ตามพวก มอญนา
บนดุสิดาภิรมย์ล้อม	สวดอ้าวอ่าวอึง ๚
๔๒๑๏ แบ่งร้อยหกสิบนั้น	ให้ฉัน
เกณฑ์ผลัดทั้งสามวัน	ครบถ้วน
สามร้อยเศษเปลี่ยนกัน	บิณฑบาต
ในพระราชวังล้วน	แซ่ซ้องฉลองไตร ๚
๔๒๒๏ สดับปกรณ์บรมธาตุไท้	ให้มี
กาฬปักษ์ทุติยดิถี	ทุกครั้ง
ตามเคยประจำปี	ไป่ขาด เลยนา
ทรงพระราชูทิศตั้ง	ต่อเบื้องบรรพวงศ์ ๚
​๔๒๓๏ เทศนาพลบค่ำนั้น	ให้คง
วันละกัณฑ์เคยทรง	สดับบ้าง
จบเสร็จเสด็จลง	ลอยพระ ประทีปเอย
เป็นนิรันดร์ฤๅค้าง	ขาดเว้นสักปี ๚
๔๒๔๏ การลอยประทีปนั้น	พันพรหม ราชเอย
หมายบอกล้อมวงระดม	ทั่วผู้
พลเรือนทหารกรม	ท่าอีก นาพ่อ
ทอดทุ่นใหญ่น้อยรู้	ที่ตั้งทุกกอง ๚
๔๒๕๏ จักกล่าวทุ่นทอดริ้ว	สายใน
กรมแปดเหล่าเรียงไป	ตลอดท้าย
เกณฑ์เฉพาะปลัดกรมไว	ว่องนั่ง คฤห์นา
เรือรูปสัตว์แรงว้าย	วาดล้วนลายน้ำมัน ๚
๔๒๖๏ ฝ่ายขวาเหนือน้ำทอด	สี่นาย
ท้ายฝ่ายซ้ายทอดราย	สี่ผู้
เทพราชทอดอยู่ปลาย	สุดทุ่น เหนือเอย
ท้ายสุดศรีนรินทร์รู้	อยู่รั้งหลังสอง ๚
๔๒๗๏ สายนอกทำลุทั้ง	เกณฑ์หัด ฝรั่งเฮย
กรมคู่ชักเรียงจัด	ทอดไว้
สนมตำรวจรายถัด	ทอดอยู่ นอกนา
ขวาอยู่เหนือซ้ายให้	ทอดท้ายปลายแถว ๚
๔๒๘๏ สายกลางพิณพาทย์นั้น	ทอดประจำ
กลองแขกสำหรับนำ	ทอดกั้น
ตำรวจนอกอีกสองลำ	ทอดต่อ มานา
เรือดอกไม้เพลิงนั้น	ทอดไว้หว่างกลาง ๚
​๔๒๙๏ ตำรวจในนั้นทอดหน้า	บัลลังก์ ขนานเฮย
กลางทอดเป็นตะพาน ๒๒๔ ๒๒๔	ทุ่นต้าย
ทอดสะกัดตัดหน้าฉาน	ตำรวจ ใหญ่เฮย
ในทุ่นเรือตาร้าย	อยู่ท้ายแลเหนือ ๚
๔๓๐๏ กองกลางเรือดั้งกะ	เกณฑ์มา
อีกกับกรมอาสา	พิเศษล้ำ
เรือกรรคู่ซ้ายขวา	มาหมด แลพ่อ
ขวาอยู่เหนือท้ายน้ำ	พวกซ้ายรายกอง ๚
๔๓๑๏ ธรรมเนียมทอดทุ่นล้อม	วงราย
ผู้ขี่เรือกราบหมาย	กราบใช้
เรือดั้งแต่งดั้งพาย	มาทอด
ตามที่เคยแลให้	ทอดล้อมถวายลำ ๚
๔๓๒๏ กันโบดทั้งสี่นั้น	เกณฑ์ประจำ
ทอดอยู่เหนือสองลำ	อีกใต้
ชั้นนอกนักงานสำ	หรับกัก เรือนา
จามแขกอาสาได้	เคาะฆ้องกะแตเตือน ๚
๔๓๓๏ ชั้นนอกที่สุดนั้น	นครบาล
ทอดอยู่ประจำการ	อย่างแร้ง
ซากศพสิงสาธารณ์	ลอยล่อง
คอยเก็บเขี่ยเหวี่ยงแว้ง	ซ่อนเว้นสาบสูญ ๚
๔๓๔๏ ตำรวจโคมเพ็ชรดั้ง	โคมสาน
โคมกลีบบัวพนักงาน	ทุ่นใช้
เคาะฆ้องกะแตขาน	เซ็งแซ่
ห้ามเหล่าเรือเล่นให้	ออกพ้นล้อมวง ๚
​๔๓๕๏ ปืนทุ่นตำรวจนั้น	หลักทอง
ปืนหลักดั้งผอง	เหล็กล้วน
จ่ารงนเรศกอง	เรือรูป สัตว์เฮย
ฝรั่งเศสทอสี่ท้วน	จ่ายให้แขกจาม ๚
๔๓๖๏ จ่ารงคนเรศนั้น	กำหนด แปดนา
ปืนหลักทองจ่ายจด	แปดให้
หลักเหล็กนับรวมหมด	ยี่สิบ สี่เฮย
ครบสี่สิบสี่ได้	กับทั้งฝรั่งทอง ๚
๔๓๗๏ พันพุฒพันเทพราชได้	เกณฑ์กอง บกแฮ
ตั้งรักษาทั้งสอง	ฟากน้ำ
ตะวันตกประจำซอง	อยู่หก กรมเฮย
ตะวันออกมากหลากล้ำ	สิบถ้วนกองเกณฑ์ ๚
๔๓๘๏ ทหารในเลือกหอกห้าว	เห็นขยัน
อีกรักษาองค์พลพัน	กลั่นกล้า
อาสาญี่ปุ่นขัน	แข็งเข่น เคี่ยวเฮย
กรมไพร่คลังสินค้า	พวกดั้งฝั่งบูรพ์ ๚
๔๓๙๏ กองตระเวนปลัดตั้ง	ตะวันตก
เกณฑ์รักษาทางบก	สี่ผู้
งำเมืองหนึ่งนายก	ไตรตรวจ
พระเทพผลรู้	ทั่วแคว้นแดนแขวง ๚
๔๔๐๏ บัลลังก์ที่นั่งต้น	เคียงขนาน
ตำรวจในพนักงาน	แต่งไว้
เจ้ากรมปลัดทหาร	ในเลิศ ลงเฮย
ขวาอยู่ท้ายซ้ายได้	อยู่หน้าเรือขนาน ๚
​๔๔๑๏ สมเด็จบรมนารถเจ้า	จอมภพ
ครั้นเมื่อย่ำค่ำพลบ	นอบน้อม
ทรงสดับเทศนาจบ	จวบทุ่ม ควรพ่อ
องครักษ์แปดหมู่ห้อม	แห่ริ้วชูเทียน ๚
๔๔๒๏ พระดำเนินลงสู่เบื้อง	ฝั่งชไล
ทรงพระราชยานไคล	คลาศเต้า
ดลราชกิจวินิจฉัย	ประทับแทบ เกยนา
ชาวแม่นักงานเฝ้า	นบนิ้วส่องเทียน ๚
๔๔๓๏ โคมสัญญาชักเฉื่อยขึ้น	ถึงปลาย เสาเอย
เรือทุ่นจุดโคมราย	รอบล้อม
พิณพาทย์ประโคมถวาย	กลองแขก อีกพ่อ
ทหารเป่าแตรตรวจซ้อม	ทุ่นใต้จุดเรียง ๚
๔๔๔๏ พระเสด็จยุรยาตรเยื้อง	ลงยัง เรือเอย
ที่นั่งรัตนบัลลังก์	เทียบไว้
เนื่องสนมแน่นชาววัง	อีกพระ ประยูรนา
เถ้าแก่ท้าวนางได้	อยู่ท้ายถวายเรือ ๚
๔๔๕๏ เสด็จถึงประทับยั้ง	หยุดพลัน
ให้เคลื่อนเรืออนันต์	นาคเต้า
พลพายพรั่งพร้อมกัน	พายล่อง
ถึงจอดเรียงเคียงเข้า	เทียบหน้าเรือขนาน ๚
๔๔๖๏ เจ้ากรมพระตำรวจทั้ง	แปดนาย
ต่างก็ลงเรือพาย	ล่องน้ำ
โคมเพ็ชรจุดผูกหมาย	ตำรวจ ใช้นา
พายหนักเร่งพายจ้ำ	รีบร้อนเร็วไป ๚
​๔๔๗๏ ครั้นถึงที่ทุ่นตั้ง	ล้อมวง
แวะจอดจับทุ่นตรง	ที่นั้น
สี่ตำรวจนอกในคง	ตามที่ เคยเอย
ตำรวจนอกสนมชั้น	นอกริ้วเคยเสมอ ๚
๔๔๘๏ ทรงจุดประทีปล้วน	เทียนราย ลำเฮย
เทียนฉัตรจำรัสฉาย	ช่องชั้น
เสด็จทรงประนมถวาย	เรือเคลื่อน ลอยเฮย
สังข์หวู่แตรเหว่จั้น	จับจ้าแจ่มใจ ๚
๔๔๙๏ ถัดถึงนาเวศล้ำ	แลวิไล
ปรากฏศรีสุนทรชัย	ชื่ออ้าง
เทียนรายฉัตรชั้นไสว	แสงส่อง
จุดเสร็จลอยล่องคว้าง	เคลื่อนคล้อยกรายพาย ๚
๔๕๐๏ ต้นบทโหยเห่ต้น	คำกลอน
พลเพียบรับอักษร	ท่อนท้าย
พายทองเชิดชูสลอน	จังหวะ พายพ่อ
บทกาพย์เปลี่ยนพายย้าย	ยั่วเย้าเชิงชวน ๚
๔๕๑๏ พายกรายพายร่อนร้อง	เห่หวล
ฟังเสนาะสำเนียงครวญ	เฉื่อยช้า
ล่องขึ้นกลับทบทวน	หลายเที่ยว
เฉลิมพระเกียรติเจ้าหล้า	หลากล้ำฤๅเสมอ ๚
๔๕๒๏ บรรยงก์บุษบกตั้ง	ทั้งสอง ลำเฮย
พุทธสิหิงค์จำลองทรง	หนึ่งนั้น
หนึ่งตั้งพุ่มพานทอง	แท่นที่ นาพ่อ
ทรงพระราชูทิศหั้น	แห่งแก้วกิ่งสาม ๚
​๔๕๓๏ จึงจุดประทีปล้วน	เรือกระทง
แลเลิศล้วนอย่างคง	คู่หล้า
แกะประกอบบรรจง	กระจกแจ่ม ศรีเฮย
เพลิงส่องแสงทองจ้า	จรัสแพร้วพรายพราว ๚
๔๕๔๏ หลายลำหลายคู่เข้า	เคียงงาม
ลอยเรียบล่องชลตาม	ขนัดริ้ว
พลพายจดจ้องจาม	จ้วงเปิด โปรยเฮย
ธงปักลมปัดพลิ้ว	พลิกย้ายชายกระพือ ๚
๔๕๕๏ โขมดยาเรือดั้งคู่	รามัญ แซนา
เรือรูปสัตว์หลายพรรค์	ถูกถ้วน
วางลำดับเรียงกัน	ตามแบบ เพรงพ่อ
ตั้งคฤห์กันยาล้วน	ดาดผ้าแดงทอง ๚
๔๕๖๏ไม้แกะรูปหุ่นจ้อง	จับพาย
เสื้อสอดต่างสีหลาย	หลากล้ำ
สองแถวนั่งริมราย	ทุกทั่ว กระทงเฮย
จ้วงหนักจรดทีจ้ำ	งัดท้ายยืนตรง ๚
๔๕๗๏ บัดถึงที่นั่งต้น	ตรูตา ต่างแฮ
นาคครุฑหงส์เหรา	กิ่งแก้ว
เอกชัยกราบนานา	สีประกอบ อีกเฮย
จำหลักเครือมาศแพร้ว	หลากพื้นลายผจง ๚
๔๕๘๏ บัลลังก์มณฑปตั้ง	กึ่งกลาง
ม่านปักทองแย่งกาง	ผูกห้อย
จงกลรับเทียนวาง	หว่างภาพ พายพ่อ
ประดิษฐ์ประดับไม่น้อย	เครื่องแม้นเรือทรง ๚
​๔๕๙๏ เรือกราบเกณฑ์เหล่าข้า	ทูลละออง
หลวงพระพระยาผอง	ทุกผู้
จำลำดับปล่อยสอง	ลำล่อง
พันชื่อพรหมราชรู้	เรียบร้อยคอยวาง ๚
๔๖๐๏ เรือเสร็จสั่งให้เรียก	แพกระทง ใหญ่เอย
ปล่อยล่องคว้างคว้างตรง	เหนี่ยวไว้
รั้งท้ายหยุดถวายทรง	จุดทั่ว เทียนเฮย
แล้วที่หนึ่งสองได้	ปล่อยซ้ำเรียงตาม ๚
๔๖๑๏ กระทงเจิมพับเกล็ดซ้อน	ใบตอง กล้วยเอย
บ้างเหลี่ยมบ้างกลมสอง	ใหญ่น้อย
ซ้อนตั้งยอดพานรอง	พนมพุ่ม แลพ่อ
กลีบปากบุบผชาติร้อย	เฟื่องห้อยพึงชม ๚
๔๖๒๏ กระจังกระจ่างล้วน	ผลฟัก เหลืองเฮย
ซ้อนเสียดสอดสีจำหลัก	เพริศแพร้ว
นานาเอนกปัก	เทียนภาพ สลับแฮ
ลิงยักษ์ต่อยุทธแกล้ว	จับถ้าจรดแทง ๚
๔๖๓๏ ฉลักฉลุปรุกาบต้น	กัทลี
ลายเลิศมุ่งสอดสี	ชาดพื้น
แต่งประกอบแพมี	ปลาเต่า มากนา
ชลท่วมเกลี่ยตื้นตื้น	รอบชั้งรองกระทง ๚
๔๖๔๏ โสภณโอภาสเพี้ยน	แผกกัน
ต่างช่างต่างเชิงขัน	คิดสู้
ทำถวายเสร็จสามวัน	ลอยเนื่อง กันนา
วันหนึ่งนับตรวจรู้	ครบห้ากระทงเกณฑ์ ๚
​๔๖๕๏ บรมวงศ์ทำนั้นที่	หนึ่งกระทง
สองกับสามราชวรวงศ์	จัดไว้
สี่สมเด็จอนุชาองค์	หนึ่งแต่ง นาพ่อ
ห้าเชษฐกคินีได้	แต่งแล้วลอยถวาย ๚
๔๖๖๏ จุดพุ่มกระจ่างแจ้ง	แสงฉาย
กระถางพลุระทาหลาย	ปีบร้อง
นกกรวดพะเนียงราย	บานช่อ งามเอย
พลุโด่งดังเสียงก้อง	บอกขึ้นสามตึง ๚
๔๖๗๏ ครั้นเสร็จเสด็จขึ้น	ราชฐาน
กลองแขกรัวต่านขาน	ปี่ห้อ
เรียกรุ่ยปี่เปิดดาน	โหยแหบ
ออกสายปี่ตอดจ้อ	ส่งแล้วลดโคม ๚
๔๖๘๏ เรือผ้าป่าทอดทุ่นทั้ง	ล้อมวง
โคมลดสัญญาลง	เสร็จแล้ว
ต่างเลิกต่างคนคง	ที่สถิต ตนเฮย
เดือนล่องนภาแผ้ว	ผ่องพ้นมัวมอม ๚
๔๖๙๏ ดาดาษกลาดเกลื่อนกลุ้ม	เรือดู
อึงลั่นสนั่นหู	ไม่น้อย
แทรก ๒๒๕ ๒๒๕เบียดเสียดเกรียวกรู	ชิงช่อง ขึ้นแฮ
แม้จักนับกว่าร้อย	ยึดท้ายเป็นพวง ๚
๔๗๐๏ บ้างเล่นเคียงแข่งคล้าย	พายพนัน
ชิงชนะสรวลสันต์	โห่ร้อง
บ้างเถียงทะเลาะกัน	อึงเอะ อะเอย
สนุกสนั่นมี่ก้อง	ฟากโพ้นโยนยาว ๚
​๔๗๑๏ บางคนเล่นเรื่องร้อง	ขับขาน
แพนขลุ่ยซอบรรสาน	แอ่วชู้
อย่างต่ำขับขอทาน	โทนฉิ่ง กรับนา
ริเล่นตามตนรู้	ดอกสร้อยเพลงสวรรค์ ๚
๔๗๒๏ ปรบไก่ครึ่งท่อนทั้ง	สักรวา
ร้อยยักลำนานา	ปลอบพ้อ
แก้โต้ตอบไปมา	ไม่สุด สิ้นเอย
ออดแอดอ้อยอิ่งจ้อ	จากแล้วพายตาม ๚
๔๗๓๏ สาวหนุ่มบรรเจิดหน้า	แจ่มใจ
ทุ่มทอดไว้อาลัย	เกี่ยวเกี้ยว
ฝากรักชักความใน	วอนกล่าว
เลียมและเลี่ยงหลีกเลี้ยว	ผูกข้อไมตรี ๚
๔๗๔๏ ลมลงเรื่อยเรื่อยริ้ว	ก่อหนาว
เย็นชุ่มใจหนุ่มสาว	แทรกเนื้อ
เกิดรักแรกเริ่มคราว	ฤดูเปลี่ยน นาพอ
ใหม่ไม่เคยชิดเชื้อ	อกร้าวหนาวชวน ๚
๔๗๕๏ จันทรจรแจ่มฟ้า	ส่องแสง สว่างเฮย
ส่องจับเนตรเสียวแสยง	ยอกช้ำ
ส่องพักตร์ ๒๒๖ ๒๒๖พักตร์เพ็ญแคลง	จันทร์เปลี่ยน
จันทร์แจ่มเจ็บใจปล้ำ	ปลิดให้ไกลทรวง ๚
๔๗๖๏ น้ำลงเรือล่องคว้าง	ขวัญหาย
น้ำเร่งให้ไกลสาย	สวาสดิ์แคล้ว
วันอื่นกลับคืนหมาย	พบเนตร ฤๅนา
น้ำส่งเหลียวสั่งแก้ว	กึ่งถ้อยไป่ทัน ๚
​๔๗๗๏ เหลียวหลังลับเนตรโอ้	อ่อนแรง
ฤๅว่าเจ้าจอดแฝง	ฝั่งสุ้ม
แลลอดสอดตามแสง	เดือนส่อง
จันทร์แจ่มใจมืดกลุ้ม	ส่องน้องไหนนาง ๚
๔๗๘๏ ปะวนหน้าวัดอ้าง	กัลยา ณมิตรเฮย
คิดว่าวนคืนมา	สู่เจ้า
สองเนตรสอดแสวงหา	ริมฝั่ง
หาฤเห็นหวนเศร้า	ล่องพ้นวนเลย ๚
๔๗๙๏ บ้างคืนบ้างกลับขึ้น	พายทวน น้ำเอย
ชายหนุ่มหญิงสาวชวน	พูดจ้อ
น้ำเชี่ยวรีบเร่งจวน	จักรุ่ง รางนา
พายไม่พายเฝ้าล้อ	สาดน้ำเปียกปอน ๚
๔๘๐๏ หญิงดุชายดับง้อ	งอแง
ยิ่งโกรธยิ่งตอแย	หยอกเย้า
มือพายพูดคลอแคล	ชวนแข่ง
ลองสักพักเถิดเจ้า	หะตั้งตุ๋งพาย ๚
๔๘๑๏ ชาวแพชาวบ้านเหล่า	ชาวชน
ต่างก็ทำตามจน	เล็กน้อย
เรือหยวกดอกอุบล	บานเบิก ลอยเฮย
จีบพลับพลึงจ้อยจ้อย	ธูปน้อยหนึ่งเทียน ๚
๔๘๒๏ สามวันเอิกเกริกทั้ง	กรุงศรี
เป็นที่ปริ่มเปรมปรีดิ์	แซ่ซ้อง
ตามคราวฤดูปี	รู้ทั่ว กันพ่อ
นึกกระหยิ่มคอยจ้อง	ค่ำแล้วดูกระทง ๚
​๔๘๓๏ จีนไทยแขกแท้ชอบ	ดูกระทง
ชาวยุโรปกงสุล	พ่อค้า
ต่างคนจัดเรือลง	พายเที่ยว
แสนสนุกทั่วหน้า	เหนือยเข้าจอดดคอย ๚
๔๘๔๏ บ้างเล่นจุดดอกไม้	ทั้งผอง
ช่อม่วงเทียนฝอยทอง	ดอกน้ำ
เล่นตามแต่ใจคนอง	จุดขว้าง ๒๒๗ ๒๒๗ กันเฮย
อีกกรวดกังหันซ้ำ	ประทัด ๒๒๘ ๒๒๘ทิ้งเป็ดบิน ๚
๔๘๕๏ นักเลงเจ้าชู้เที่ยว	เสาะแสวง
ไหนที่สีแดงแดง	จอดห้อย
แอบพูดตะแคะตะแคง	เป็นแยบ
ทำขู่ทำหน้าม่อย	พูดแก้กันอาย ๚
๔๘๖๏ บางคนนึกไว้แต่	คืนหลัง
มาก็เที่ยวเก้กัง	ตรวจหน้า
หมู่ใหญ่น่าวัดระฆัง	ไปแอบ ดูเอย
ไม่พบจบเจียนบ้า	สุดรู้เสียแรง ๚
๔๘๗๏ อกเอ๋ยหาอ่อนอ้า	อยู่ไหน
หาบ่เห็นสายใจ	สุดค้น
แลเห็นแต่โคมไฟ	สูงสุด เสานา
ใจลิ่วแขวนสูงพ้น	ยิงล้ำโคมลอย ๚
๔๘๘๏ เอาเถอะสุดฤทธิ์ค้น	เสาะหา
นึกว่าสิ้นวาสนา ๒๒๙ ๒๒๙	เท่านั้น
สองคืนไม่ปะตา	แลเปล่า
รักก็รักสุดกลั้น	แทบกลั้นใจตาย ๚
​๔๘๙๏ เลอะแล้วร่ำเรื่องผู้	ดูกระทง
เปรอะประจะเก็บลง	เบื่อบ้าง
เกลากลอนผ่อนประสงค์	สังเขป
แม้จักซ้ำพร่ำอ้าง	มากล้นเหลือฟัง ๚
๔๙๐๏ ปาฏิบทกัณหปักษ์ตั้ง	พิทยา ๒๓๐ ๒๓๐
ชื่อกติเกบูชา	ว่าไว้
จันทร์ถึงฤกษ์กฤติกา	ปรากฏ ควรพ่อ
พราหมณ์พรตพรหมกรรมได้	พุ่มไม้เทพทัณฑ์ ๒๓๑ ๒๓๑ ๚
๔๙๑๏ ตั้งเกยหกศอกขึ้น	น่าสถาน สามเฮย
มูลพระโคกองปาน	ต่อมน้ำ
สี่ทิศแห่งเกยศาล	สูงศอก หนึ่งนา
ชื่อว่าบัพโตล้ำ	เลิศล้วนมงคล ๚
๔๙๒๏ พลบค่ำชีพ่อพร้อม	ทำการ พิธีเฮย
ในที่เทวสถาน	หนึ่งนั้น
กรสูทอาตมสุทธธาร	เบญจคัพย์ เสร็จนา
บูชิตเทพทณฑ์ปั้น	บาตรแก้วตามเพลิง ๚
๔๙๓๏ เทพทัณฑ์ทวาทศถ้วน	แลหลาย
ผ้าหุ้มห่อหนปลาย	ทุกไม้
เกยหนึ่งสี่ไม้หมาย	สี่อย่าง นาพ่อ
เสี่ยงสุขสำราญให้	โลกรู้ศาสตร์คุณ ๚
๔๙๔๏ ราชครูผู้ใหญ่ขึ้น	เกยพลัน
ไม้ห่อผ้าจุ่มน้ำมัน	บาตรแก้ว
จุดเพลิงพุ่งทิศตะวัน	ออกก่อน แลพ่อ
พุ่งครบสี่ทิศแล้ว	ปักตั้งบัพโต ๚
​๔๙๕๏ ที่หนึ่งเสร็จจึ่งขึ้น	ที่สอง
ทำวิธีทำนอง	ดั่งนั้น
เสร็จแล้วที่สามรอง	ทำดุจ กันนา
พุ่งยอดบัพโตครั้น	ครบสิ้นสามเกย ๚
๔๙๖๏ เสร็จจึ่งสวดเข้าตอก	ในสถาน
พราหมณ์สี่ตนนักงาน	สวดแจ้ว
ข้าวตอกจัดตั้งพาน	พราหมณ์หนึ่ง ชูนา
ยกอุหลุบจบแล้ว	แจกให้ชาวชน ๚
๔๙๗๏ บาตรแก้วนั้นจุดไว้	สามรา ตรีเฮย
คอยรับพระศิวา	กฤษณเจ้า
พระองค์จักเสด็จมา	เยียนโลก
ได้ประชุมเทพท้าว	ถีบโล้ขดานโยน ๚
๔๙๘๏ สิ้นความตามแบบเบื้อง	โบราณ
กติกมาสพิธีการ	เท่านี้
น้ำลดชักลมพาน	พัดล่อง ลงเอย
เรียกว่าลมว่าวชี้	ชื่อแล้งแห่งฤดู ๚
๔๙๙๏ ดลแรมย่างเข้าเขต	เหมันต์
พระสุริยจรผัน	ปัดใต้
สิ้นกำหนดวสันต์	สร่างเมฆ มัวแฮ
จิตก็สร่างเศร้าได้	จับร้อนโดยฤดู ๚
๕๐๐๏ ราตรีดาวดาดฟ้า	แวววาม
แสงสว่างกระจ่างงาม	พร่างแพร้ว
อัศนีภรณีนาม	อีกกัตติ กานา
พลบค่ำขึ้นผ่องแผ้ว	เพื่อให้เรียนดู ๚
​๕๐๑๏กาฬปักษ์กติกมาสถ้วน	บัณรสะ วารเฮย
ผ้าป่ามิใคร่จะ	ว่างเว้น
เริ่มทำริทอดพระ	สงฆ์ชอบ คุ้นแฮ
กอบก่อต่อการเล่น	เลือกล้วนควรมี ๚
๕๐๒๏ ชาวชนแต่งผ้าป่า	ครื้นเครง
นัดประชุมนักเลง	ขับร้อง
ดอกสร้อยสักรวาเพลง	ละครแขก ไทยเอย
เสียงสนั่นมี่ก้อง	เกิดเหล้นการประชัน ๒๓๒ ๒๓๒ ๚
๕๐๓๏ บอกบุญป่าวร้องพวก	ศรัทธา ทั่วเฮย
ต่างรับแต่งนานา	ใหญ่น้อย
กระบุงกระจาดหา	อีกอ่าง โอ่งพ่อ
หมากมะพร้าวกล้วยอ้อย	กับเข้าของกิน ๚
๕๐๔๏ ต่างแต่งกระจาดอ้อย	หลากกัน
ต้นใหญ่ย่อมย่อมสรร	แซ่งซ้อน
ผ้าไตรบริขารภัณฑ์	ตั้งยอด
อีกพุ่มกัลปพฤกษ์ปล้อน	ปลิดปลิ้นเปลือกโยน ๚
๕๐๕๏ บางผู้พานคับแค้น	ขัดสน
ทำแต่ตามตนจน	หยิบได้
ไตรตร่างก็เต็มทน	ต้องเช่า ช้ำเอย
สบงพาดกิ่งไม้ใช้	เช่นนี้มีชุม ๚
๕๐๖๏ โคมแขวนโคมตั้งจุด	เพลิงราย
เพลิงส่องแก้วส่องฉาย	สว่างแผ้ว
โคมบัวจุดปักราย	เรียงรอบ ลำเฮย
แต่งเรือตั้งเรียบแล้ว	จึงให้โหมโรง ๚
​๕๐๗๏ เรือแจวพายขึ้นล่อง	ไปมา
ยินสนั่นลั่นเฮฮา	หยุดยั้ง
ชาวบ้านเรือกสวนพา	หลานลูก มาแฮ
การสนุกทุกคราวครั้ง	กลาดกลุ้มจอแจ ๚
๕๐๘๏ ผ้าป่าแม้ว่าเหล้น	แห่งใด
ชนชอบประชุมใน	แห่งนั้น
ใครรู้เร่งรีบไป	เรือหลาก หลากนา
นางและเป็ดสำปั้น	ม่วงม้าหมูญวน ๚
๕๐๙๏ บ้างมีมหาชาติทั้ง	คาถา พันเอย
มีที่บ้านศาลา	วัดบ้าง
จ่ายกันแจกฎีกา	ตามพวก พ้องพ่อ
หวังประโยชน์สืบสร้าง	เพื่อพ้องเมตไตรย ๚
๕๑๐๏ จวบวันบัณรัศทั้ง	อัฐมี
ไพโรจน์เรื่อรังษี	ส่องฟ้า
จักอาสน์ ๒๓๓ ๒๓๓เสร็จสรรพตี	พิณพาทย์ อึงเอย
สัปรุษนั่งพร้อมหน้า	เทศน์ขึ้นทศพร ๚
๕๑๑๏ เครื่องรัตนวิจิตรตั้ง	บูชา หลากเฮย
เทียนประทีปนานา	ดอกไม้
ธงฉัตรสิ่งสหัสสา	เรียงเรียบ
ฉากเรื่องเขียนแขวนไว้	อีกอ้อยกัทลี ๚
๕๑๒๏ ชายหญิงชาวบ้านเหล่า	ทายก
เตือนลูกสาวแต่งตก	แต่เช้า
เรือไกลเร่งไปบก	จึ่งจะ ทันเอย
ก่อนรุ่งรีบหุงเข้า	สุกแล้วตะลีตะลาน ๒๓๔ ๒๓๔ ๚
​๕๑๓๏ สาวบ่าวบรรเจิดหน้า	ทั้งหลาย
ต่างค่อยไปสายสาย	บ่ายบ้าง
เสร็จสิ้นธุระสบาย	แล้วจึ่ง ไปเอย
วนประเวศน์เทศน์ค้าง	ชูชกขึ้นพอดี ๚
๕๑๔๏ สาวสาวตกแต่งไว้	ตัวสาว
หน้าผ่องผัดนวล ๒๓๕ ๒๓๕ขาว	ต่อคิ้ว
แสดสีสะไบยาว	นุ่งต่วน ดอกเอย
แหวนเพ็ชรสวมสอดนิ้ว	เนื่องนิ้วก้อยนาง ๚
๕๑๕๏ หนุ่มหนุ่มฟังเทศน์ตั้ง	ตาดู หญิงเฮย
ดูไม่อายอดสู	พวกพ้อง
ตาแลแต่สองหู	ฟังเทศน์
สบที่ขันฮาก้อง	ล่อล้อ ๒๓๖ ๒๓๖ลองเลียม ๚
๕๑๖๏ พระสงฆ์แม้ว่ารู้	ไปฟัง เทศน์เอย
พระแก่ขึ้นนั่งยัง	อาสน์ซ้อง
พระหนุ่มเที่ยวแอบบัง	ดูพวก หญิงฮา
ดูไม่จบดูจ้อง	ยิ่งเก้อขืนดู ๚
๕๑๗๏ ลางชายหมายใคร่ตั้ง	ต่อตา
แอบจุดเทียนคาถา	เกลี่ยใกล้
ไม่สบแซ่งมายา	พูดเลียบ ชายเอย
หญิงเหลือบแลสบได้	ยั่วแย้มยวนชวน ๚
๕๑๘๏ จบลงเหล่าพวกเจ้า	ของกัณฑ์
ถวายจตุปัจจัยสรรพ์	สิ่งพร้อม
พิณพาทย์ศัพทนี่นัน	จรรโจษ
เสร็จประนตนอบน้อม	พระขึ้นหยุดประโคม ๚
​๕๑๙๏ นักเลงฟังชอบเหล้น	นานา
ฦๅว่าดีนิมนต์มา	เทศซ้อน
ว่าขันลั่นฮาฮา	เติมติด เงินเอย
พระใหม่มาให้ย้อน	เทศน์ซ้ำคำโลน ๚
๕๒๐๏ มหาชาติชาวบ้านชอบ	ฟังเสนาะ
หาพระที่เสียงเพราะ	แจ่มแจ้ว
มัทรีกุมารเจาะ	จงเลือก สรรเอย
แม้ว่าชนชอบแล้ว	พระนั้นพลันรวย ๚
๕๒๑๏ พระเทศน์ท่านแต่งสิ้น	สุดดี
ย่ามเลื่อมห่อคัมภีร์	ตาดล้วน
อังสะสอดแดงสี	แพรห่ม คลุมเฮย
ศิษย์มากนับไม่ถ้วน	แวดล้อมตามพรู ๚
๕๒๒๏ มหาชาติกำหนดไว้	เดิมที
แม้เทศน์ธรรมวัตรมี	ต่อท้าย
บอกหยุดสุดสิ้นปี	จักเลิก แล้วพ่อ
บางแห่งแสร้งยักย้าย	เลื่อนบ้างลางคน ๚
๕๒๓๏ มหาชาติชนชอบตั้ง	เป็นคราว
มักชอบมียามหนาว	ธุระน้อย
ชายหนุ่มพวกหญิงสาว	ได้แต่ง ตัวนา
สิ้นเหงื่อไหลไคลย้อย	แต่งเหล้นตามฤดู ๚
๕๒๔๏ มหาชาติบอกแบบไว้	ปรากฏ
มีเมื่อฝนจวนหมด	เกือบแล้ง
เดือนสิบเอ็ดสิบสองจรด	จวบต่อ กันเอย
น้ำลดลมชักแห้ง	ไร่แล้วนาวาย ๚
​๕๒๕๏ มหาชาติชอบทั่วทั้ง	แผ่นดิน
เป็นวิชาหากิน	แรกรู้
ดังไก่แรกสอนบิน	ลองปีก ตนนา
แม้ว่าแข็งคิดสู้	รับซ้อนชนพนัน ๚
๕๒๖๏ ที่ฤๅออกชื่ออ้าง	ออกนาม
เทศน์แห่งใดไม่ขาม	คู่ซ้อน
ถึงไหนก็ถึงตาม	แต่จะ นิมนต์นา
ราวกับหยิบเหยื่อป้อน	ไป่รู้คายคืน ๚
๕๒๗๏ ริเพียรเรียนหัดซ้อม	มากหลาย
หวังประโยชน์ขวนขวาย	เกลือกกลิ้ง
ไม่ลำบากยากกาย	เหนือยแต่ ปากเอย
อยากจะให้เพราะพริ้ง	ดัดแก้เกือบงอม ๚
๕๒๘๏ แรกออกจากไข่ร้อง	จิบจิบ
เดือนแปดถึงเดือนสิบ	ปลกเปลี้ย
ไม่ทันสุกกินดิบ	ไปก่อน เทอญพ่อ
แรกหัดคลานดั้วเดี้ย	โดดคว้าจุลพน ๚
๕๒๙๏ แก้หัดผลัดเปลี่ยนถ้า	มหาวัน ๒๓๗ ๒๓๗
อุตส่าห์ ๒๓๘ ๒๓๘สู้สอนขัน	ใช่น้อย
แม้โง่ก็ยากครัน	ครูบ่น เบื่อเอย
กว่าจะดีเรียบร้อย	หมดข้าวสามเกวียน ๚
๕๓๐๏ เสียงเสียคิดแต่งแก้	นานา
ยากวาดยากินยา	นัตถุ์ ๒๓๙ ๒๓๙น้ำ
เสียงสูงลิ่วคิดหา	ยาถ่วง
โดยว่าเสียงแตกซ้ำ	กอบแก้กล่อมกลม ๚
​๕๓๑๏ นักเลงมหาราชล้วน	ลงลึก
ชอบที่ทรวงครั่นครึก	กึกก้อง
ขึ้นต้นก็อึกทึก	ดังลั่น
บางแห่งเสียงขัดข้อง	ยักเหล้นลายโลน ๚
๕๓๒๏ น้ำป่ามามากลัน	ลำคลอง
ท่วมทุ่งบ่อบึงหนอง	ทั่วพื้น
ไหลหลั่งถั่งน่านนอง	โชนเชี่ยว
ธัญพืชเขียวขึ้นพื้น	แตกตั้งกอโต ๚
๕๓๓๏ ข้าวหนักนาปักได้	น้ำขัง
ตื่นตระบัดประดัง	เริ่มท้อง
ต้นกลมกลัดคอซัง	รัดกิ่ว
งามสระล่าง ๒๔๐ ๒๔๐ใบซ้อง	แยกต้นเต็มภูมิ ๒๔๑ ๒๔๑ ๚
๕๓๔๏ ฝนปลายปรายตกซ้ำ	ส่งฤดู ฝนเฮย
โปรยประพร่ำพรูพรม	ดอกข้าว
ลมพัดพัด ๒๔๒ ๒๔๒หลวงชู	ใจชื่น
เย็นเมื่อยามรุ่งเช้า	จวบแจ้งอรุณเรือง ๚
๕๓๕๏ รินรินหอมกลิ่นข้าว	น้ำนม
ยามเมื่อฝนหยุดลม	เรื่อยริ้ว
รื่นรื่นชื่นอารมณ์	ชมเมล็ด ข้าวเอย
ต้นสะบัดใบพลิกพลิ้ว	อ่อนค้อมคอรวง ๚
​๕๓๖๏ ภาสกรจรแจ่มแจ้ง	เรืองรอง
เรื่อเรื่อส่งแสงทอง	เถือกฟ้า
รินรินกลิ่นละออง	บุปผ ๒๔๓ ๒๔๓ชาติ
วายุพัดชายช้า	ชื่นเช้าชูเชวง ๒๔๔ ๒๔๔ ๚
๕๓๗๏ กมุทโกเมศแย้ม	กลีบขยาย
บานเบิกรับสุริยฉาย	ส่องต้อง
บ้างโรยร่วงกระจาย	กลีบกลาด เกลื่อนเอย
แมลงภู่เวียนวู่ร้อง	แทรกเคล้าเชยชิม ๚
๕๓๘๏ นานาทวิชชาติล้วน	หลากพรรณ
ตื่นเพรียกเรียกหากัน	จ่อจ้อ
บินว่อนร่อนผาดผัน	หาเหยื่อ กินแฮ
บ้างคาบคืนป้อนป้อ	ลูกน้อยเนานอน ๚
๕๓๙๏ แขวกกระสาหาที่เร้น	บังตา
ยางย่องจ้องจิกปลา	คาบเคี้ยว
ทุง ๒๔๕ ๒๔๕ทองล่องลอยมา	ริมฝั่ง
ออกแอบจับปูเปี้ยว	เป็ดน้ำนางนวล ๚
๕๔๐๏ ภาณุมาศตราดจรัสจ้า	ยามสาย
ส่องจับสายชลพราย	พร่างแพร้ว
น้ำไหลเมื่อลมชาย	กระฉอก ฉ่าเฮย
ยับยับยลกลแก้ว	แตกเต้นฝอยฟอง ๚
๕๔๑๏ ชนชายชวนชู้ชื่น	ชูใจ
นัดแนะนำกันไป	ทุ่งท้อง
หญิงชอบผูกอาลัย	แส่สื่อ สนเอย
บ้างก็ชวนพี่น้อง	พวกพ้องเกลอสหาย ๚
​๕๔๒๏ เรือไม่มีต้องเที่ยวค้น	สืบหา
ยาวแปดวาเก้าวา	เลือกได้
หยิบยืมยกเอามา	ตกแต่ง
แม้รั่วเยียวยาให้	เลิกแล้วส่งคืน ๚
๕๔๓๏ บ้านนัดวัดนัดบ้าน	ปะปน
เห็นสนุกทุกคน	ดั่งบ้า
เหน็ดเหนื่อยก็สู้ทน	ตรำตราก
ไกลเท่าไกลแดดจ้า	ไม่ร้อนคราวเพลิน ๚
๕๔๔๏ เรือเพรียวบรรจุถ้วน	ทุกกระทง
หญิงหมดมีชายคง	หน้าท้าย
เรือชายพวกชายคง	เต็มตลอด ลำเอย
เรือพระเณรคละคล้าย	พระท้ายชายปน ๚
๕๔๕๏ แต่งตนต่างต่างเหล้น	ตามการ
หญิงสอดเสื้อหมวกสาน	งอบง้ำ
ชายชอบโพกพันกบาล ๒๔๖ ๒๔๖	มีหมวก บ้างนา
พระชุบผ้าอาบน้ำ	ปกเกล้าพันคลุม ๚
๕๔๖๏ บ้างลงเรือเล็กน้อย	มากหลาย
ลำหนึ่งพายสองพาย	ดุ่มด้น
คนเดียวเที่ยวพายกราย	เล็ดลอด
ดั้นดัดลัดแหล่งค้น	ผักน้ำในนา ๚
๕๔๗๏ เคียงแข่งแย่งเย่อทึ้ง	สายบัว เผื่อนเฮย
เห็นดอกตัวสั่นรัว	เร่งจ้ำ
อยากได้ไม่คิดกลัว	เรือล่ม เลยพ่อ
ติดที่ตื้นพายค้ำ	เหนี่ยวคว้าชุลมุน ๚
​๕๔๘๏ บางพวกพายหนักนั้น	เหนื่อยเหน็ด
หยุดแอบแฝงจอดเด็ด	ผักบุ้ง
บางคนเที่ยวลอดเล็ด	ซอนซอก ไปเอย
ปะที่ว่างเวิ้งวุ้ง	เก็บต้นสันตะวา ๒๔๗ ๒๔๗ ๚
๕๔๙๏ ข้าวปลาหาหอบหิ้ว	ติดไป กินนา
เลี้ยงแต่ตามชอบใจ	พวกพ้อง
นักเลงเล่าตั้งไห	เทดื่ม
ถึงเอ็ดคุยโวก้อง	อวดอ้างสร่างเติม ๚
๕๕๐๏ ยังอีกพวกหนึ่งนั้น	มั่งมี
นุ่งห่มพอสมสี	หมดหน้า
แต่งตนอย่างผู้ดี	ไปเที่ยว ทุ่งเฮย
เรือแหวดเป็ดพายม้า	ไพร่พร้อมแจวเต็ม ๚
๕๕๑๏ เรือครัวหาพรักพร้อม	แข็งแรง
เป็ดไก่เครื่องต้มแกง	จี่ปิ้ง
ขนมจีนหมี่จัดแจง	ไปปิก นิกเอย
แกลแร็ต ๒๔๘ ๒๔๘นั้นไม่ทิ้ง	อีกทั้งเชรี ๒๔๙ ๒๔๙ ๚
๕๕๒๏ หนุ่มหนุ่มที่ชอบเหล้น	ปืนถนัด
เสื้อชุดติงสุดรัด	แน่นแฟ้น
กางเกงรัดเข็มขัด	ข้อเข่า
เห็นนกขึ้นบกแหล้น	ลอบจ้องมองยิง ๚
​๕๕๓๏ เล่นทุ่งอย่างเล่าล้วน	ชนชาย
ต่างชอบยิงปืนหมาย	นกเนื้อ
ที่ดีแม่นได้หลาย	ตัวบ่อย บ่อยเอย
มือต่ำพานร้างเรื้อ	ลั่นเปรี้ยงไปรัง ๚
๕๕๔๏ บางคนฆ่าสัตว์นั้น	นึกกลัว บาปนา
ในจิตคิดถึงตัว	แก่แล้ว
เวรกรรมผูกพันพัว	ภายภาค หน้าเอย
ลาญชีพหวังคลาดแคล้ว	ภพโพ้นอบายเบียน ๚
๕๕๕๏ เหล่าหญิงเก็บผักเหล้น	นานา
ตบตับเต่าสันตะวา	ผักบุ้ง
แพงพวยอีกต้นขา	เขียดเก็บ มากแฮ
บัวเผื่อนผักก้ามกุ้ง	กับทั้งใบบัว ๚
๕๕๖๏ อุบลสัตบงกชขึ้น	แลลาน ใจเอย
ตูมส่งพ้นใบบาน	เบิกสร้อย
สัตบุษย์สัตบันพาน	หายาก
บัวเผื่อนเกลื่อนนับร้อย	เรี่ยน้ำรำไร ๚
๕๕๗๏ เที่ยวทุ่งคราวเมื่อครั้ง	น่านชล
เป็นที่เปรมใจคน	ไพร่ฟ้า
หว่านพืชเกิดรวงผล	เต็มภาค ภูมิพ่อ
สมประโยชน์ทั่วหล้า	หลีกพ้นภัยแพง ๚
๕๕๘๏ เดือนดับดารกแจ้ง	อัมพร พรายแฮ
เดือนด่วนเดินทินกร	แจ่มจ้า
โอ้จามิกรจร	รีบเร่ง รุดเฮย
ทินทิพากรกล้า	กลบสิ้นดับดวง ๚
​๕๕๙๏ อ้าดวงดารกแพร้ว	พราวขจาย
ดูเด่นเห็นดวงราย	เมฆแผ้ว
หิ่งห้อยเปล่งแสงพราย	พุ่มพฤกษ์ นาพ่อ
ดาวดาษเดือนดับแล้ว	โลกรู้สุดเดือน ๚
๕๖๐๏ มฤคสิรมาสแล้ว	เย็นใจ
ลมว่าวหนาวกระไร	แทรกเนื้อ
ชาวชนประชุมใน	กรุงเทพ
ต่างประกวดอวดเสื้อ	หลากพื้นหลายพรรณ ๚
๕๖๑๏ มิคสิรมาสขึ้น	เขตหมด ฝนเอย
ลมชักน้ำลงลด	ล่งแล้ง
ต้นข้าวออกรวงสด	ครากดอก ดื่นนา
ที่แก่หมาดม้านแห้ง	เกี่ยวบ้างบางราย ๚
๕๖๒๏ มฤคสิรฤกษ์นี้	เดิมที นั้นนา
เขานับเป็นต้นปี	ชื่ออ้าย
เล็งเฉพาะราศี	ธนูสุด ใต้เอย
หมู่ปราชญ์ภายหลังย้าย	นับห้าเปลี่ยนแปลง ๚
๕๖๓๏ เขาเห็นเหตุหนึ่งแล้ว	เขาคิด
สงเคราะห์เอาอาทิตย์	ออกชี้
มินเมษฤกษ์ไม่ติด	ต่อคาบ เกี่ยวนา
ยี่สิบเจ็ดฤกษ์นี้	เมนตั้งหนึ่งตรง ๚
๕๖๔๏ ยามหนาวลมว่าวกล้า	โกรกลง
หนาวเท่าใดใดคง	คิดได้
หนาวใจนี่จักทรง	กายอยู่ เดียวฤๅ
หนาวหนักยิ่งหนาวไข้	โรคนี้หนาวจริง ๚
​๕๖๕๏ หนาวนอกเย็นเยือกเนื้อ	หนาวลม
หนาวอีกน้ำค้างพรม	หมอกกลุ้ม
หนาวจิตคิดไม่สม	สิ่งสวาสดิ์ แลนา
หนาวยิ่งหมอกมืดคลุ้ม	คลั่งไคล้ใจรัว ๚
๕๖๖๏ หนาวหนาวเหล่าทิดนั้น	เหลือทน
คิดจักใคร่ขวายขวน	แก่เรื้อ
หาสาวก็ขัดสน	พูดยาก ยิ่งเอย
ชอบที่ม่ายมีเนื้อ	เหมาะแล้วรวยเรา ๚
๕๖๗๏ หญิงม่ายก็คิดแค้น	เคืองหนาว
นอนนึกน้ำตาพราว	เปียกหน้า
พบทิดเหมาะเคราะห์คราว	มีโชค ลาภเอย
กลับอยากหนาวช้าช้า	อยู่ได้อย่างดี ๚
๕๖๘๏ คราวหนาวมีแล้วไม่	หวั่นไหว
หนาวสักเท่าใดใด	แต่งเหล้น
คนจนค่นเข็ญใจ	จ่อนจ่อ
หนาวหนักสั่นเนื้อเต้น	วิ่งเข้าผิงเพลิง ๚
๕๖๙๏ ราตรีลมพัดกล้า	หนาวงก
ใกล้รุ่งน้ำค้างตก	พร่างพร้อย
แดดขึ้นค่อยอุ่นอก	จนเที่ยง
หนาวค่อยคลายสักน้อย	บ่ายซ้ำเย็นทรวง ๚
๕๗๐๏ สายัณห์สุริยยาตรเยื้อง	ยอแสง
ดูเด่นเห็นดวงแดง	ต่ำด้อย
พลบค่ำย่ำจันทร์แฝง	ฝ่าหมอก มาเฮย
เย็นหยาดน้ำค้างย้อย	ยิ่งล้ำเย็นลม ๚
​๕๗๑๏ วันเพ็ญจันทร์แจ่มฟ้า	ปรากฏ
มฤคสิรกำหนด	ฤกษ์ไว้
ปีใดหย่อนถอยถด	อยู่กติ กานา
ยกพิธีพุ่งไม้	เลื่อนตั้งตามปี ๚
๕๗๒๏ ดำเนินสุริยยาตรเบื้อง	สมผุส
ทางเหวี่ยงปัดออกสุด	ซีกใต้
ลงนิจเมื่อวันหยุด	จักกลับ ขึ้นเอย
กำหนดองศาไว้	แปดเก้าในธนู ๚
๕๗๓๏ อย่างนี้ไม่ว่าด้วย	ดิถีวัน
ตามแต่พระสุริยฉัน	สุดใต้
ขึ้นแรมบอกสำคัญ	วันต่ำ แลนา
แม้ตกวันใดใช้	ชอบแล้วถูกตรง ๚
๕๗๔๏ ในราชนิเวศน์เจ้า	จอมกษัตริย์ ๒๕๐ ๒๕๐
วันสุริยออกสุดปัด	กลับเยื้อง
ส่ำสงฆ์เหล่าปริยัติ	สมถะ อีกเอย
แปดสิบฉันขนมเบื้อง	หนึ่งครั้งคราวปี ๚
๕๗๕๏ กรมพระปวเรศเจ้า	จอมสงฆ์
อีกหม่อมเจ้าห้าองค์	แฉกล้วน
ราชาเจ็ดสิบคง	เศษสี่ อีกนา
รวมแฉกงาสานถ้วน	ครบได้ดังนิมนต์ ๚
๕๗๖๏ เนาในพระที่นั่งอ้าง	อมรินทร์
พระเสด็จออกทรงศีล ๒๕๑ ๒๕๑	เสร็จแล้ว
ทรงถวายโภชนบิณฑ์	บาตทั่ว สงฆ์เฮย
ทนายเลือกหอกกลั่นแกล้ว	ยกตั้งคาวประเคน ๒๕๒ ๒๕๒ ๚
​๕๗๗๏ กรมวังนั้นได้ยก	ของหวาน
อีกกับรับนักงาน	เก็บช้อน
ขนมเบื้องแซะใส่จาน	คอยวิ่ง ไวนา
เร็วรีบทันร้อนร้อน	อิ่มกุ้งหวานเติม ๚
๕๗๘๏ บางองค์ที่ชอบแล้ว	ฉันหลาย
จริงจุเฟอะฟูมฟาย	ห่อนยั้ง
นั่งเคี้ยวแต่ตามสบาย	เติมบ่อย
ปีหนึ่งได้ฉันครั้ง	หนึ่งนั้นนานมี ๚
๕๗๙๏ ร้อนร้อนอ่อนอ่อนเคี้ยว	ย้ำเหยอ
คว้ากริ่มอิ่มออกเรอ	เลิกกุ้ง
ซ้ำหวานล่อพล้ำเผลอ	อร่อยรส นักนา
กินดังว่าท้องยุ้ง	ไม่น้อยกองโต ๚
๕๘๐๏ ลางองค์ไม่สู้ชอบ	ใจฉัน นักเอย
ได้สี่อันห้าอัน	อิ่มอื้อ
เล็กน้อยค่อยคอยกัน	รออิ่ม
เป็นแต่ราชการมื้อ	หนึ่งให้พอควร ๚
๕๘๑๏ บางองค์นั้นชอบเหล้น	หน้าหมู
อย่างหนึ่งหน้าปลาทู	ชอบบ้าง
อย่างญวนก็น่าดู	ลางชอบ ฉันเฮย
รีบเร่งเคี้ยวกลัวค้าง	ย่ำย้ำเลยกลืน ๚
๕๘๒๏ คาวแล้วยกเลิกตั้ง	ของหวาน
ถึงทิวาเกือบกาล	กึ่งฟ้า
ต่างฉันต่างประมาณ	ควรอิ่ม อิ่มเอย
ฉันอีกน้ำชาช้า	หน่อยน้อยพอดี ๚
​๕๘๓๏ ฉันเสร็จสำเร็จแล้ว	ยถา ๒๕๓ ๒๕๓
จบจึ่งอติเรกลา	ธิราชเจ้า
ต่างองค์อุฏฐายา	สนะออก มาเอย
จากพระโรงที่เฝ้า	ยาตรเต้าตามควร ๚
๕๘๔๏ ขนมเบื้องบอกทั่วทั้ง	ราชฐาน
เถ้าแก่แลพนักงาน	ท่านท้าว
หนึ่งพวกท่านจอมมาร	ดาเก่า เกณฑ์แฮ
ทำทุกพระองค์เจ้า ๒๕๔ ๒๕๔	แต่ล้วนฝ่ายใน ๚
๕๘๕๏ ขนมเบื้องนี้หากต้อง	จำเพาะ คราวฤๅ
กุ้งมากมีมันเหมาะ	จึ่งได้
อาทิตย์สุดใต้เจาะ	จงบอก วันเฮย
มีราชบัญญัติไว้	แต่ครั้งแปดมะโรง ๚
๕๘๖๏ น้ำลดลงหลิ่งแห้ง	รวมคลอง
ไหลตกห้วงบึงหนอง	ใหญ่น้อย
กุ้งปลาชุกชุมปอง	ประโยชน์เหล่า ชนนา
หนองหนึ่งนับร้อยร้อย	อย่างน้อยเรือนพัน ๚
๕๘๗๏ ธัญญานาไร่ได้	บริบูรณ์
รวงเมล็ดมากเพ็ญพูน	เพียบพื้น
เก็บเกี่ยวกายกองมูล	ลานนวด นาพอ
เหล่าราษฎร์ชมชื่นฟื้น	ที่ไร้ถึงรวย ๚
๕๘๘๏ เดือนอ้ายนี้สิ้นราช	การหลวง
การนอกชนทั้งปวง	ว่างเว้น
ไร่นาที่ออกรวง	เก็บเกี่ยว บ้างนา
ลงแขกนัดกันเหล้น	ขับร้องตามสบาย ๚
​๕๘๙๏ เดือนยี่ค่ำหนึ่งน้ำ	ค้างพรม
ลมจัดพัดระทม	เกลื่อนกลุ้ม
เย็นน้ำฉ่ำเย็นลม	เย็นยิ่ง เย็นเอย
เย็นทั่วมัวหมอกคลุ้ม	ชุ่มเช้าชายเย็น ๚
๕๙๐๏ นานาพันลอกสิ้น	ทุกพรรค์
ยามฤดูเหมันต์	ชุ่มชื้น
ม่วงปรางสิ่งสำคัญ	มูลมาก แลพ่อ
เผล็ดช่อก่อก้านรื้อ	ติดตั้งผลพวง ๚
๕๙๑๏ บุษยมาสเจ็ดค่ำขึ้น	กำหนด
การพิธีพรหมพรต	ใหญ่ล้น
ตรียัมพวาย ๒๕๕ ๒๕๕หมด	แรมค่ำ หนึ่งนา
แรมค่ำหนึ่งเป็นต้น	อีกห้าปาวาย ๚
๕๙๒๏ จตุสดมภ์กรมเกษตรได้	แห่แหน
ครั้นเมื่อปลายโปรดแปลน	เปลี่ยนบ้าง
เสนอยศพระยาแทน	ผลัดทุก ปีเฮย
บังคับผู้รับอ้าง	แต่ล้วนพานทอง ๚
๕๙๓๏ ท่านใดท่านหนึ่งข้า	บทมาลย์
มีบรมราโชงการ	โปรด ๒๕๖ ๒๕๖เกล้า
ให้ยกยาตรอย่างสถาน	เทวรูป
สมมุติว่าพระเป็นเจ้า	จากฟ้ามาเสมอ ๚
๕๙๔๏ ท่านนั้นน้อมเกล้ากล่าว	คำขาน
รับบรมราโชงการ	ใส่เกล้า
คืนบ้านคิดเตรียมงาน	ออดแอด อ่อนเอย
ทำกระไรเล่าเจ้า	จักเลี้ยงคนเลว ๚
​๕๙๕๏ ไพร่หลวงจ่ายให้แห่	พระยา
เคยจ่ายเป็นอัตรา	แปดร้อย
ทุกท่านทุกปีมา	แต่ก่อน แลพ่อ
แม้ท่านเห็นว่าน้อย	นอกนั้นแต่งเติม ๚
๕๙๖๏ บางปีผู้ต้องแห่	กว้างขวาง
ล้วนแต่ท่านขุนนาง	ช่วยอื้อ
อาวุธอีกเสื้อกาง	เกงหยิบ ยืมเฮย
พอไม่พอจัดซื้อ	เสาะสร้างอ่าเอง ๚
๕๙๗๏ บางปีใจท่านนั้น	เป็นประมาณ
ทำแต่พอราชการ	เล็กน้อย
ไม่ชอบเที่ยววอนวาน	วายวุ่น นักเอย
พันเศษร้อยสองร้อย	จัดได้ในตัว ๚
๕๙๘๏ บางปีท่านชอบเหล้น	เต็มยศ
ใส่ใหญ่ไม่ถอยถด	ย่อท้อ
เสื้อหมวกไม่ละลด	ล้วนใหม่ ใหม่เอย
ที่ถูกภายหลังง้อ	หยิบใช้ยืมชุม ๚
๕๙๙๏ ทุกปีแห่นี้ไม่	เหมือนกัน
สุดแต่ท่านจัดสรร	แต่งได้
แห่ไปเสร็จสองวัน	เช้าบ่าย แลนา
ตามแบบบังคับไว้	ทุกครั้งคราวเดือน ๚
๖๐๐๏ ลางท่านพานอิดเอื้อน	ขอตน
ออดแอดว่ายามจน	หมดไร้
บ้านเรือนก็ขัดสน	คับแคบ
สิ้นแม่เรือนบุตรสะใภ้	สุดรู้โรงครัว ๚
​๖๐๑๏ ท่านถูกแห่แน่แล้ว	ท่านจัด พลเฮย
เครื่องแห่เครื่องสารพัด	จัดพร้อม
ทวนทิวเทิดธวัช	เสื้อหมวก เหมานา
เครื่องยศตามแวดล้อม	อีกทั้งทนายเดิน ๚
๖๐๒๏ จัดริ้วตั้งเรียบร้อย	เรียงราย
ตำรวจสิบหกนาย	แห่หน้า
สวมสนอบถือหวาย	เส้นหนึ่ง นำเฮย
รัตคตคาดนุ่งผ้า	เฉพาะพื้นเขียวคราม ๚
๖๐๓๏ ถัดถือธงเทิดด้าม	เดียวคน หนึ่งนา
ลายปักตามตราตน	เพริศพริ้ง
นุ่งห่มแต่งสกนธ์	สนอบงอบ งำเอย
ธงพู่คู่ตุ้งติ้ง	พิศพื้นธงแดง ๚
๖๐๔๏ จึ่งถึงหมู่เลขล้วน	เหล่าเกณฑ์
สามสิบคนถือเขน	ดาบดั้ง
สามสิบโล่จัดเจน	ดาบอีก มือนา
สามสิบพวกพลดั้ง	ดาบด้วยดูดี ๚
๖๐๕๏ สามสิบอีกนั้นดาบ	สองมือ
สามสิบพร้าปกักถือ	ครบถ้วน
สามสิบดาบเชลยฤๅ	ด้ามเลิศ ยาวเฮย
หกหมู่อาวุธล้วน	หมวกเสื้อกางเกง ๚
๖๐๖๏ คนร้อยแปดสิบได้	แจงจัด
ขุนหมื่นเป็นสารวัตร ๒๕๗ ๒๕๗	หว่างริ้ว
สวมสนอบอัตลัด	เพราเพริศ
ผ้าโพกจีบพลิกพลิ้ว	นับได้สิบแปดคน ๚
​๖๐๗๏ บโทนสามร้อยยืด	ยาวหลาย
ดาบฝักเหล็กสอดสะพาย	แน่นแฟ้น
ตาโถงนุ่งผ้าลาย	ริ้วคาด เอวเอย
เสื้อสอดปัศตูแม้น	หมดล้วนแดงเดียว ๚
๖๐๘๏ ขุนหมื่นสองร้อยแต่ง	ตนหมด
เสื้อต่างสีเต็มยศ	อย่างน้อย
นุ่งไหมม่วงสุกสด	โพกขลิบ ทองเฮย
กระบี่ฝักทองเหลืองห้อย	เหมาะแม้นทหารหาญ ๚
๖๐๙๏ สารวัตรขุนหมื่นห้า	สิบนาย
นุ่งยกตกแต่งกาย	ทุกผู้
เสื้อเข้มขาบสวมสะพาย	กระบี่ฝัก เงินเอย
โพกขลิบเดินหว่างรู้	เรียบริ้วเรียงเสมอ ๚
๖๑๐๏ แถวในเดินเนื่องหน้า	คนหาม
กลองชนะสองแถวตาม	จัดไว้
แถวละสิบคนงาม	แดงดาด เสื้อเฮย
จ่าปี่เสื้อริ้วใช้	หมวกตุ้มปี่แดง ๚
๖๑๑๏ กระชิงแดงเดินแห่หน้า	สองคัน
หลังอีกสองครบครัน	สี่ถ้วน
เสื้อผ้ามัสรู่สรร	สวมสอด ตนนา
ปูมเย็บกางเกงล้วน	เลิศทั้งสี่ตน ๚
๖๑๒๏ คานหามหามแห่นั้น	เฉลียงลอย โถงเฮย
ไพร่สิบสองคนคอย	แบกเต้า
กางเกงจ่ายใช้สอย	แดงปัศ ตูนา
สวมสอดเสื้อขาวเข้า	คาดเกี้ยวทุกคน ๚
​๖๑๓๏ คู่เคียงทั้งแปดให้	เคียงคลา
กรมท่ากรมเมืองมา	สี่ถ้วน
กรมวังกับกรมนา	อีกสี่ นายเอย
เกณฑ์กะเหล่าหลวงล้วน	เลือกใช้กรมละสอง ๚
๖๑๔๏ สนับเพลาสวมสอดสิ้น	ทุกนาย
ยกแย่งทองเฉิดฉาย	ทุกผู้
เสื้อเข้มขาบสวมกาย	เพราเพริศ
แต่งประกวดอวดสู้	โพกเกล้าตาดทอง ๚
๖๑๕๏ สัปทนสักหลาดพื้น	แดงฉัน
อีกอนึ่งบังตะวัน	ส่องให้
เกณฑ์กรมอภิรมพัน	มาเชิด สองเฮย
เสื้อมัสรู่ริ้วใช้	อีกทั้งกางเกงปูม ๚
๖๑๖๏ ริ้วหลังขุนหมื่นตั้ง	แถวสอง
โอ่อ่าท่าทำนอง	อย่างหน้า
ขัดกระบี่ฝักทอง	เหลืองเลิศ
แถวหนึ่งนับได้ห้า	สิบถ้วนพอดี ๚
๖๑๗๏ หว่างริ้วนั้นเหล่าล้วน	ทนายนับ
ครบหกคนเดินตับ	เรียบร้อย
เสื้อสอดต่างสีสลับ	ตามหมู่ หมู่เอย
เข้มขาบแย่งอย่างน้อย	นุ่งพื้นไหมจีน ๚
๖๑๘๏ แถวหน้าตับหนึ่งทั้ง	ตับสอง
ดาบกระบี่ฝักทอง	เทิดตั้ง
ตับสามสี่ห้ารอง	ถือเครื่อง ยศเฮย
พานหมากคนโททั้ง	เจียดลุ้งหมวกคลุม ๚
​๖๑๙๏ เครื่องยศอีกนอกนั้น	นานา
ของท่านมีแต่งมา	มากแท้
กระโถนทองถาดที่ชา	ชุดกล่อง กล้องเอย
แม้ว่าน้อยกลัวแพ้	เลือกค้นขนตาม ๚
๖๒๐๏ ถัดทนายทายเทิดถ้า	พึงยล
เดินตับละหกคน	หอกง้าว
ทวนทองสิบสองคน	ตามตับ ตับเอย
จึ่งเหล่าเลวเดินด้าว	ปรัสร้อยทวีคูณ ๚
๖๒๑๏ จีนแขกฝรั่งทั้ง	ลาวมอญ เขมรแน
บางแห่งมีชาวนคร	ปากใต้
ถับถับสลับสลอน	แลหลาก หลากแฮ
ตามหมวดกรมขึ้นให้	บอกใช้ขอแรง ๚
๖๒๒๏ สามสิบต่อริ้วนอก	ปีไสหวาย
สามสิบถือง้าวราย	ครบถ้วน
สามสิบตะบองปลาย	ทองห่อ หุ้มเฮย
สามสิบเหล่าทวนล้วน	เชิดด้ามเดินชู ๚
๖๒๓๏ ถัดถือทิวเทิดทั้ง	ร้อยนับ
แพรเพริศต่างสีสลับ	ห่อไม้
ลมพัดพลิกยับยับ	พลิ้วสะบัด งามพ่อ
กล่าวว่าแต่ก่อนใช้	เช่นนี้แทนปืน ๚
๖๒๔๏ ของเก่าเพียงเท่านี้	หมดขบวน
ท่านที่แห่เห็นจวน	จบบ้าง
บางแห่งท่านคิดควร	เติมต่อ อีกเอย
ต่างต่างยักอย่างสร้าง	คิดขึ้นแปลกเดิม ๚
​๖๒๕๏ จวนวันท่านอ่อนเกล้า	ทูลลา
พระบรมราชา	นุญาตให้
ในการจักยาตรา	เป็นฤกษ์ เถิดเอย
คำนับรับใส่ไว้	หว่างเกล้ากลับคืน ๚
๖๒๖๏ รพิพรรโณภาสขึ้น	สัตมี แลแฮ
พราหมณ์บวชพรตตามปี	เสร็จแล้ว
พระครูราชพิธี	ยืนอ่าน เวทเอย
เปิดศิวาลัยแจ้ว	จักให้เสด็จลง ๚
๖๒๗๏ ที่ซุ้มมีม่านกั้น	เพดาน ขาวเอย
ภายนอกเทวสถาน	หนึ่งไว้
ราวนั่งพักพิงพาน	พนักพาด สอดแฮ
พร้อมเสร็จทำด้วยไม้	ไผ่ล้วนเกลากลม ๚
๖๒๘๏ เกณฑ์หลวงไว้ถ้วนสี่	ตนมา
กรมมหาดไทยหา	เลือกได้
สองนายจัดกระลา	โหมอีก สองเอย
ทั้งสี่นี้สั่งให้	อยู่ซุ้มพระยายืน ๚
๖๒๙๏ การนี้กรมเกษตรผู้	สั่งหมาย
ชี้บอกทุกกรมราย	แยกข้อ
แต่ต้นตลอดปลาย	สิ้นเสร็จ การแฮ
ใครแห่ต้องจำง้อ	จัดริ้วขบวนเดิน ๚
๖๓๐๏ จัดริ้วเสร็จแล้วด่วน	จวนสาย
ท่านรีบโอ่อ่ากาย	อะเคื้อ ๒๕๘ ๒๕๘
ยกทองนุ่งเฉิดฉาย	อย่างบ่าว ขุนเอย
เยียรบับพื้นทองเสื้อ	อย่างน้อยดุมพราว ๚
​๖๓๑๏ เข็มขัดสายนอกแท้	ตัวเพชร
ละยอดละเม็ดเม็ด	ไม่น้อย
ครุยนอกสอดสวมเสร็จ	แหวนแปด นิ้วนา
ลำพอกดอกไม้พร้อย	รอบเกี้ยวนพคุณ ๚
๖๓๒๏ แต่งเสร็จจึ่งขึ้นนั่ง	เสลี่ยงลอย เลิศเฮย
พลเทียบเรียบริ้วคอย	แห่ห้อม
ทนายที่ใช้สอย	วิ่งเหยาะ ตามแฮ
สารวัตรตรวจจัดพร้อม	สั่งให้เดินขบวน ๚
๖๓๓๏ ตั้งแต่แห่ฝ่ายเบื้อง	บุริมะ ทิศเอย
น่าวัดราชบูรณะ	ที่ตั้ง
แต่เพรงท่านเคยประ	ชุมหมู่ พลพ่อ
เป็นอย่างมาทุกครั้ง	แหล่งนี้มีชัย ๚
๖๓๔๏ กำหนดเจ็ดค่ำเช้า	แห่พระยา
มีแบบบัญญัติมา	แต่กี้
ให้เข้าทิศบูรพา	เป็นฤกษ์
แห่บ่ายเก้าค่ำชี้	บอกเบื้องหนหลัง ๚
๖๓๕๏ ฝูงชนกล่นเกลื่อนตั้ง	ตาดู แห่เฮย
เด็กเล็กวิ่งเกรียวกรู	กลาดกลุ้ม
ทุกซอกตรอกประตู	บ้านวัด แลนา
สุดกระบวนตามหุ้ม	แห่ห้อมฮือฮือ ๚
๖๓๖๏ ครั้นถึงจึ่งให้หยุด	เสลี่ยงลง
ย่างบาทยาตราตรง	สู่ซุ้ม
ชีพ่อพิสุทธิพงษ์	พรหเมศ
หล่อหลั่งน้ำสังข์คุ้ม	โทษร้ายลาญกษัย ๒๕๙ ๒๕๙ ๚
​๖๓๗๏ เชิญนั่งเหนืออาสน์ไม้	โดยขบวน
สมมุติพระปรเมศวร	สู่ด้าว
เท้าซ้ายหยัดคู่ควร	ยันเหยียบ ดินพ่อ
ขวาไขว่จรดแทบเท้า ๒๖๐ ๒๖๐	ฝ่ายซ้ายชงฆ์ตรง ๚
๖๓๘๏ พราหมณ์ยืนขวาถ้วนสี่	ตนราย
ซ้ายอีกหลวงสี่นาย	นับไว้
เป็นกำหนดจดหมาย	จารีต มานา
ทั้งแปดตนนี้ได้	ริบพลั้งเหยียบยัน ๚
๖๓๙๏ พราหมณ์ยืนอยู่หน้าเป่า	สังข์สรร สองเฮย
ทวาทศนาลิวัน ๒๖๑ ๒๖๑	เหล่าโล้
สมมุตินิยมกัน	ว่าโลก บาลนา
คราวละสี่ตนโต้	ผลัดขึ้นเรียงขดาน ๚
๖๔๐๏ ได้ฤกษ์ที่หนึ่งขึ้น	ยืนขดาน แขวนเฮย
โล้ถีบโยนชำนาญ	โยกย้าย
คนน่าจิตห้าวหาญู	ปากคาบ เงินพ่อ
ตรงเที่ยงเลี่ยงแก้ท้าย	หน่วงช้าเชิงดี ๚
๖๔๑๏ ที่หนึ่งเสร็จจึงให้	ขดานสอง ขึ้นเอย
ยืนเหยียบทีทำนอง	อย่างนั้น
โยนย้ายมุ่งหมายปอง	ปากคาบ อีกนา
สองเสร็จสามขึ้นหั้น	เหยียบถ้าเดียวเสมอ ๚
๖๔๒๏ เงินหลวงที่หนึ่งได้	สามตำ ลึงเฮย
สองอีกสิบบาทสำ	หรับให้
ที่สามประจำจำ	นวนแปด บาทนา
สามสิบบาทนับได้	ครบถ้วนสามขดาน ๚
​๖๔๓๏ เสร็จแล้วจึงให้แห่	คืนสถาน
ขึ้นสู่มงคลยาน	ยาตรเต้า
ดูเรียบระเบียบสมาน	เสมอบาท
เสียงประโคมโรมเร้า	แดดร้อนเร็วเดิน ๚
๖๔๔๏ เดินออกปัจฉิม ๒๖๒ ๒๖๒ทิศเลี้ยว	ลงพลัน
หน้าที่นั่งสุทไธสวรรย์ ๒๖๓ ๒๖๓	หยุดเฝ้า
สมเด็จบรมธรร	มิกราช
ถวายประนตน้อมเกล้า	เสร็จแล้วเดินขบวน ๚
๖๔๕๏ สมเด็จบรมนารถเจ้า	จอมถวัลย์
ทรงประเคนสงฆ์ฉัน	สิบห้า
ยังที่นั่งสุทไธสวรรย์	โดยเลิศ
การพิธีชิงช้า	เช่นนี้มีเสมอ ๚
๖๔๖๏ สบงรองเท้าร่ม	รังถวาย
อีกกระจาดของหลาย	หลากล้น
ตรียัมพวายหมาย	ข้าวเม่า ใหม่นา
ข้าวตอกอีกเป็นต้น	แต่งตั้งของกอง ๚
๖๔๗๏ ทวาทศกำหนดถ้วน	พิธีธรรม
สามรูปราชานำ	นั่งหน้า
สิบห้ารูปประจำ	ฉันทุก ปีเอย
แบ่งสวดแต่วันละห้า	รูปถ้วนไตรวาร ๚
๖๔๘๏ เวลาสุริยบ่ายคล้อย	เย็นลง
สงฆ์ที่เกณฑ์ห้าองค์	สวดแจ้ว
เป็นการพิธีสงฆ์	ทรงเพิ่ม อีกนา
ในอุโบสถพระแก้ว	จบแล้วกลับคืน ๚
​๖๔๙๏ พฤฒิพราหมณ์พิสุทธิ์เชื้อ	พยารี
ค่ำย่ำทำพิธี	ศาสตร์ซ้อง
ในสถานพระศุลี	ที่ใหญ่ ก่อนเอย
ขุนหมื่นในกรมต้อง	นัดพร้อมกันประชุม ๚
๖๕๐๏ ค่ำทำอวิสูทธิล้าง	ชำระ กายเฮย
อ่านเวทจันทน์เจิมประ	จรดจ้อง
กะระสุทธิอาตมะ	สุทธิจบ ลงนา
แกว่งธูปกระดึงก้อง	แซ่ซ้องสังข์เสียง ๚
๖๕๑๏ เสร็จพราหมณ์คู่สวดทั้ง	สี่นาย
ยืนต่อเรียงเฉียงราย	ถูกต้อง
มหาเวชะตึกถวาย	ข้าวตอก ก่อนนา
ขึ้นอติยุมันต์พร้อง	บทต้นคนเดียว ๚
๖๕๒๏ ถัดจึงโกรายะตึกอ้าง	อ่านแถลง
สาระวะตึกต่อแปลง	เปลี่ยนย้าย
เวชะตึกแสดง	วรรคสี่ แลพ่อ
ลอริบาวายท้าย	ว่าทั้งสี่ตน ๚
๖๕๓๏ สวดสี่คนนั้นเป่า	สังข์ดัง สนั่นเอย
สามคาบห้ามเสียงสังข์	หยุดไว้
สวดอีกสี่วรรคฟัง	สังข์เป่า อีกนา
เป่านับสิบสามได้	ครบแล้วจบกัณฑ์ ๚
๖๕๔๏ ราชครูผู้ใหญ่ขึ้น	ยืนขึง
แกว่งธูปเทียนกระดึง	กริ่งเกร้า
เป่าสังข์ศัพท์เอิกอึง	นฤโฆษ
บูชิตพระเป็นเจ้า	จบแล้ววางถวาย ๚
​๖๕๕๏ แล้วยืนประณต ๒๖๔ ๒๖๔น้อม	วันทา
อ่านเวทชูบุบผา	แทบเกล้า
มหะเดวะรายา	คำกล่าว อึงเอย
เรียงชื่อพระเป็นเจ้า	ครบถ้วนทุกองค์ ๚
๖๕๖๏ ตระบัดคู่สวดทั้ง	สี่ตน
ยกอุลุบคนละหน	เสร็จแล้ว
จึงแจกประชาชน	ชีพ่อ นาพ่อ
กินดับจัญไรแผ้ว	เลิศล้วนมงคล ๚
๖๕๗๏ เสร็จการสถานใหญ่แล้ว	สั่งพลาง
ให้เลิกไปสถานกลาง	พรั่งพร้อม
ราชครูจัดการกาง	ตำรับ ตั้งนา
พราหมณ์สี่ตนนอบน้อม	กราบแล้วยืนเฉียง ๚
๖๕๘๏ มหาเวชตึกขึ้น	คำเฉียง พราหมณ์เอย
บทวาตตุสำเนียง	แจ่มแจ้ว
ที่สองที่สามเรียง	ที่สี่ รับนา
ลอริบาวายแล้ว	ว่าพร้อมประสานเสียง ๚
๖๕๙๏ เมื่อสวดทั้งสี่พร้อม	เป่าสังข์
เสี่ยงสวดเสียงสังข์ดัง	กึกก้อง
สวดจบหยุดสังข์ฟัง	สวดใหม่ เล่านา
สวดสิบเจ็ดจบต้อง	แบบแล้วจบลง ๚
๖๖๐๏ ราชครูผู้ชาติเชื้อ	พราหมณ์หลาย ชั่วเฮย
แกว่งกระดึงเทียนราย	ธูปตั้ง
น้ำจันทน์ประพรมถวาย	ข้าวตอก แลนา
แล้วจึงยืนถวายทั้ง	ดอกไม้ตามมี ๚
​๖๖๑๏ แล้วยกอุลุบทั้ง	สามพาน ถวายแฮ
ทำเช่นเทวสถาน	ใหญ่โน้น
เสร็จจึงแจกเป็นทาน	ตามแต่ รับเฮย
ตามแบบตำราโพ้น	อย่างนี้พิธีกรรม ๚
๖๖๒๏ ข้าวเม่าข้าวตอกตั้ง	บูชา
มันเผือกกัทลีนา	ฬิกอ้อย
เจ้าสถานจัดหามา	ตั้งแต่ง ไว้เฮย
คืนหนึ่งมิใช่น้อย	นับร้อยทะนาน ๒๖๕ ๒๖๕กอง ๚
๖๖๓๏ พิธีมีทั้งสิบ	คืนปอง
สวดศาสตร์บูชาผอง	เทพนั้น
อิศวรวิฆเนศวรสอง	สถานที่ นั้นเฮย
พลบค่ำทำแห่งหั้น	ห่อนเว้นราตรี ๚
๖๖๔๏ จวนอรุโณภาสขึ้น	นวมี
จึงพระครูราชพิธี	เวทล้ำ
เชิญขดานรูปธรณี	รวิศะ ศิเฮย
อีกเทพสำนักน้ำ	สู่เบื้องหลุมสาม ๚
๖๖๕๏ เสร็จจุดเทียนธูปตั้ง	สักการ
โดยศาสตร์บุรวาจารย์	ก่อนกี้
อ่านเวทเป่าสังข์ขาน	อึงอุตม์
สมมุติสี่เทพนี้	นัดพร้อมมาประชุม ๚
๖๖๖๏ เฝ้าบาทอิศวรราชเจ้า	โลกา
พร้อมหมู่โลกบาลมา	เลื่อนโล้
วันวรวุฒิมหา	นักขัต ฤกษ์เฮย
ทวยเทพเทิดกรโต้	สาดน้ำรำถวาย ๚
​๖๖๗๏ ที่หลุมสี่เหลี่ยมกว้าง	ศอกสม ควรเอย
ลึกสี่นิ้วนิยม	เทียบน้ำ
สี่เสาร่มชมรม	พิดานดาด ขาวนา
มีหลักปักราวค้ำ	รับไม้พิงขดาน ๒๖๖ ๒๖๖ ๚
๖๖๘๏ ม่านรายวงรอบทั้ง	สี่ทิศ
มีช่องที่เปิดปิด	เล็กน้อย
ราชวัติสี่มุมชิด	เดินยาก
ฉัตรกระดาษยอดกล้วยอ้อย	ผูกไว้สี่มุม ๚
๖๖๙๏ ศศิสุริยเทพเจ้า	เชิญลง หนึ่งนา
สองที่ธรณีอนงค์	อยู่ยั้ง
ซุ้มสามที่พระคง	คาสถิต สุดเอย
สามรูปแผ่นขดานตั้ง	พักตร์เยื้องทักษิณ ๚
๖๗๐๏ มาฬกตกแต่งตั้ง	สามสถาน
ตรงกับซุ้มนางขดาน	ทิศใต้
เคยทำประจำการ	มาทุก ปีนา
แล้วเสร็จได้ด้วยไม้	ไผ่ล้วนเกลากลม ๚
๖๗๑๏ ยามไถงลงาดคล้อย	บ่ายชาย
ขุนเกษตรผู้ต้นหมาย	จัดริ้ว
ขุนหมื่นไพร่พันทนาย	ไตรตรวจ
แม้ว่าใครบิดพลิ้ว	ขาดใช้คนตาม ๚
​๖๗๒๏ จัดขบวนตามริ้วเรียบ	รายทาง
อาวุธบโทนวาง	อย่างเช้า
ต่างตนแต่งสำอาง	โอ่อ่า
นายหมวดรวดเร่งเร้า	รีบตั้งเรียงเต็ม ๚
๖๗๓๏ บัดท่านผู้จัดเต้า	ยังสถาน
จวนจวบเวลากาล	แห่พร้อม
จึงชำระสระสนาน	ตามเยี่ยง อย่างเฮย
เจ้าพนักงานแวดล้อม	ช่วยกลุ้มแต่งสกนธ์ ๚
๖๗๔๏ แต่งงามตามยศแล้ว	พอสาม โมงเอย
ยาตรออกทนายตาม	กว่าร้อย
ขึ้นนั่งเสลี่ยงงาม	ลอยเลิศ
แดดส่องต้องแสงพร้อย	เลื่อมเสื้อครุยพราว ๚
๖๗๕๏ จึ่งเดินตำรวจหน้า	ถือหวาย เส้นเอย
ธงเทิดอาวุธราย	เรียบริ้ว
บโทนอีกพันทนาย	ขุนหมื่น ต่อนา
กลองชนะปี่เปิดนิ้ว	ตอดจ้อเพลงมอญ ๚
๖๗๖๏ กระชิงแดงเดินแห่หน้า	สองคัน
หลังอีกสองคันปัน	แบ่งไว้
สัปทนกับบังตะวัน	เดินค่าง ละคนนา
หลวงคู่เคียงแปดให้	แห่ซ้ายสี่ขวา ๚
๖๗๗๏ ทนายหลายตับเต้า	ตามติด
อาวุธเครื่องยศชิด	ใช่น้อย
หอกง้าวอีกทวนพิศ	พู่หลาก สีเฮย
เดินเปล่าตามนับร้อย	เรียบริ้วเรียงเสมอ ๚
​๖๗๘๏ ขุนหมื่นเดินริวนอก	ดาบสะพาย
อีกสาตราวุธหลาย	หลากล้วน
ทิวเทิดต่างสีราย	เรียงสลับ กันนา
สารวัตรจัดตรวจถ้วน	ถูกริ้วขบวนหลัง ๚
๖๗๙๏ พิณพาทย์แขกเคาะเร้า	รำมะนา ๒๖๗ ๒๖๗
ทั้งเล่าโก๊จีนมา	ช่วยซ้อง
เป็นเครื่องนอกตำรา	ของเพิ่ม เติมเฮย
เดินแห่เสียงสนั่นก้อง	ครึกครื้นในขบวน ๚
๖๘๐๏ คนดูเกลื่อนกลาดกลุ้ม	เกรียวกราว
แก่ฉกรรจ์หนุ่มสาว	ทั่วหน้า
เขมรมอญพม่าลาว	จีนแขก ฝรั่งเอย
ไกลเท่าไกลเดินช้า	ขี่ม้ามาเรือ ๚
๖๘๒๏ เดินแห่แต่วัดเลี้ยว	ทางใน
ถนนเรียกท้องสนามชัย	ชื่อตั้ง
ชุมซ้อมส่ำพลไกร	เถกิงเกียรติ กรุงพ่อ
บดยาตรถึงจึ่งยั้ง	หยุดไว้คอยถวาย ๚
๖๘๒๏ พระจอมดิลกหล้า	แหล่งสยาม
เย็นบ่ายนับโมงสาม	เศษแล้ว
พระดำเนินออกท้องสนาม	สถิตพระ ที่นั่งแฮ
นามสุทไธสวรรย์แพร้ว	เพริศแก้วเถือกทอง ๚
๖๘๓๏ มวลหมู่มุขมาตย์เฝ้า	หนั่นหนา
เนืองเนกบนเบญจา	ดับชั้น
องครักษ์อยู่รักษา	โดยรอบ
ฝ่ายพระวงศ์เฝ้าหั้น	แห่งเบื้องบนเฉลียง ๚
​๖๘๔๏ มีพระบรมราชเอื้อน	โองการ
เรียกแห่ตำรวจชาญ	วิ่งแต้
เร่งขบวนรีบลนลาน	เร็วรวด มานา
นายธวัชเทิดธงแล้	ยาตรริ้วคลาพล ๚
๖๘๕๏ ไย่ไย่แลเหล่าล้วน	สาตรา วุธเอย
ถับถับบโทนคลา	คลาศเต้า
ถั่นถั่นที่ถัดมา	ขุนหมื่น มากแฮ
ครุ่มครุ่มกลองชนะเร้า	ปี่แจ้วแจ่มจริง ๚
๖๘๖๏ ใกล้ถึงจึ่งให้หยุด	เสลี่ยงลง แล้วนา
ยูรยาตรนาดกรายตรง	ที่เฝ้า
หน้าพระที่นั่งทรง	ประทับทอด พระเนตรเฮย
ถวายประณตน้อมเกล้า	แทบเบื้องบทศรี ๚
๖๘๗๏ โองการประสิทธิ์ซ้อง	ศิวมนต์
คำนับรับไว้หน	แห่งเกล้า
โปรดพระราชทานผล	กัลป พฤกษ์เฮย
กำหนดสองร้อยเข้า	ซ่มแล้วจึ่งประทาน ๚
๖๘๘๏เสร็จถวายคำนับน้อม	ทูลลา
เดินนาดคลาศออกมา	ล่วงพ้น
ขึ้นนั่งเสลี่ยงงา	ลอยเลิศ
อาวุธตามกลับต้น	เชิดด้ามปลายลง ๚
๖๘๙๏ พรึบพรึบหมู่มากกลุ้ม	ทนายตาม
พลั่งพลั่งแลหลายหลาม	หลากล้วน
เรื่อยเรื่อยเรียบเรียงงาม	ขุนหมื่น อีกเอย
หลั่นหลั่นอาวุธถ้วน	อย่างแล้วถึงทิว ๚
​๖๙๐๏ เลี้ยวถนนมีชื่อตั้ง	บำรุง เมืองเอย
ทุกจรอกชนยืนมุง	มากหน้า
ชาวสวนอีกชาวกรุง	ปนปะ กันแฮ
ตามตึกร้านขายค้า	นั่งซ้องยืนแซง ๚
๖๙๑๏ ครั้นถึงจึ่งเหล่าล้วน	เลขหาม
ลดเสลี่ยงลงตาม	แบบบั้น
พระมหาราชครูพราหมณ์	มารับ ท่านนา
เชิญนั่ง ณ ซุ้มกั้น	ม่านเบื้องบูรพ์สถาน ๚
๖๙๒๏ จึงจัดเทียนธูปน้อม	นมัสการ
ปฏิมา ๒๖๘ ๒๖๘มหาวิหาร	แทบใกล้
อีกทั้งเทพสถาน	สามแห่ง
ขอพระคุณพระให้	สร่างเศร้าเสื่อมศัลย์ ๚
๖๙๓๏ ชีพ่อทวิชชาติเชื้อ	มหาศาล
สังข์หลั่งอุทกธาร	โสรจให้
อวยเวทอิศวรขาน	สังข์เป่า สองเฮย
แล้วประสิทธิ์ใบไม้	ทัดเบื้องกรรณสดำ ๚
๖๙๔๏ หลวงเคียงอยู่ข้างซ้าย	พราหมณ์ขวา
สองค่างแห่งพระยา	ที่ซุ้ม
นาลิวันสิบสองมา	เตรียมสรรพ แล้วเฮย
เหล่าประชาเกลื่อนกลุ้ม	ยิ่งร้อยเลยพัน ๚
๖๙๕๏ สี่คนนั้นจึ่งขึ้น	ขดานโยน
ยันเหยียบรุนแรงโหน	หกตั้ง
สามกลับน่ากลัวโดน	เสาผูก เงินพ่อ
ปากคาบไวไป่ยั้ง	ยากแท้ดีจริง ๚
​๖๙๖๏ แล้วจึงขึ้นผลัดทั้ง	สี่คน
เป็นที่สองโยนยล	อย่างกี้
ที่สามอีกสี่ตน	ขึ้นผลัด อีกนา
โล้ครบสามขดานนี้	เสร็จแล้วมาประชุม ๚
๖๙๗๏ มาพร้อมน่าซุ้มที่	หนึ่งพลัน
ยืนรอบแห่งแม่ขัน	คั่งน้ำ
ต่างรำร่ายพัลวัน	เสนงตัก น้ำเอย
ซัดสาดกันกลุ้มกล้ำ	ครบถ้วนสามเสนง ๚
๖๙๘๏ เสร็จพระยามานั่งซุ้ม	ถัดกัน มาเฮย
จึ่งพวกนาลิวัน	เหล่าโล้
ต่างช่วยยกหามขัน	มาที่ นั้นนา
รำร่ายกรายท่าโต้	สาดน้ำเสนงงอน ๚
๖๙๙๏ แล้วเลื่อนมาอยู่ซุ้ม	ที่สาม
เนืองเนกนักงานตาม	พรั่งพร้อม
เหล่ารำยกขันตาม	ตั้งตัก น้ำเอย
รำร่ายกรายเสนงซ้อม	สาดน้ำสามหน ๚
๗๐๐๏ ฝูงชนประชุมพรักพร้อม	เพรียงหลาย
ตกแต่งโอ่อ่ากาย	หมดหน้า
โสร่งปูมม่วงไหมหลาย	อย่างต่าง นุ่งนา
ห่มเพลาะบ้างห่มผ้า	แสดย้อมชมพู ๚
๗๐๑๏ ผู้ดีมียศตั้ง	แต่งสกนธ์
นุ่งต่วนม่วงสร้อยสน	ม่วงพื้น
เสื้อแพรสักหลาดขน	หลากหลาก สีเอย
หมวกวิจิตรพิศพื้น	เฟื้องฟุ้งเต็มภูมิ ๒๖๙ ๒๖๙ ๚
​๗๐๒๏ บางพวกบอกนัดม้า	มาหมด
แสร้ง ๒๗๐ ๒๗๐ย่ำทำพยศ	ถูกน้อย
แต่งตัวเหมาะหมดจด	เจียวพ่อ
อวดขี่ดีเรียบร้อย	ตื่นรั้งเต็มแรง ๚
๗๐๓๏ บางคนพื้นไพร่แท้	ลักเลง
ไว้เอกอวดโฉงเฉง	ขี่ม้า
นุ่งห่มแต่ใจเอง	เห็นชอบ
ดูก็แม้นคนบ้า	บ่รู้สึกตน ๚
๗๐๔๏ บางแห่งแต่งสอดเสื้อ	สมยศ
บอกนัดมิตรสหายหมด	พี่น้อง
บรรดาที่มีรถ	รู้ทั่ว กันเฮย
ชวนเที่ยวตามพวกพ้อง	ขับม้าพาไป ๚
๗๐๕๏ ลางรถเทียมเทียบม้า	ถึงสอง ม้าฮา
คนขับผาดผยอง	ว่องแท้
ลางรถเดี่ยวลำลอง	ตนขับ เอาเอย
ไปไม่ตรงลงแส้	ขวับคว้ากอบโกย ๚
๗๐๖๏ หญิงหลายชายมากกลุ้ม	สับสน
สาวกลุ่มหนุ่มเกลื่อนปน	ไขว่คว้า
เปรมปริ่มกริ่มกมล	เริงรื่น
ปีหนึ่งมีชิงช้า	แต่ครั้งเดียวดู ๚
๗๐๗๏ บางพวกพบที่ต้อง	ติดใจ ตนเอย
เวียนแวดระวังระไว	ฝักเฝ้า
ไปไหนก็ตามไป	ห่อนคลาด เลยนา
แม้พวกอื่นพบเข้า	เกิดร้ายราวี ๚
​๗๐๘๏ พวกหนึ่งจิตหยาบอ้าง	อวดหาญ
ชอบสนุกแยบอย่างพาล	ดุดื้อ
เมามึนเที่ยวระราน	รังก่อ เหตุเฮย
ใครยิ่งห้ามยิ่งรื้อ	รุกเร้ารวนชวน ๚
๗๐๙๏ เขากลัวยิ่งกลับกล้า	เหิมฮีึก
ปากอวดอึงอึกทึก	โลดเต้น
พบพวกเพื่อนคุยคึก	แข็งเอะ อะเอย
พาลพวกนี้ห่อนเว้น	สักครั้งคราวงาน ๚
๗๑๐๏ เสร็จแห่กลับออกเบื้อง	บูรพา
เลี้ยวล่องลงหนขวา	น่าป้อม
จวบจวนสุริยสา	ยัณห์ย่ำ
เดินด่วนโดยทางอ้อม	เกือบใกล้ถึงสถาน ๚
๗๑๑๏ แห่กลับชนกลับบ้าน	กรูเกรียว
หญิงจากชายจิตเสียว	สุดกลั้น
ตามส่งสุดทางเหลียว	สอดสั่ง
แรกรักหนักอัดอั้น	อกโอ้เจ็บจริง ๚
๗๑๒๏ ต่างคนต่างกลับพร้อม	เกลื่อนกล่น
เนืองแน่วแถวถนน	กลุ่มกลุ้ม
ม้าควบรถขับคน	หลบตื่น ฮือเฮย
ใกล้ค่ำมัวหมอกคลุ้ม	เร่งร้อนคืนเรือน ๚
๗๑๓๏ คนดูชิงช้าบ่าย	นับพัน
มวลมากยิ่งกว่าวัน	แห่เช้า
ผู้ดีท่านนัดกัน	ไปเที่ยว
เป็นที่สร่างใจเศร้า	พรักพร้อมประชุมชน ๚
​๗๑๔๏ พันแสง ๒๗๑ ๒๗๑แสงอ่อนโอ้	อัษฎง คตเอย
วายุพัดพัดลง	เรื่อย ๒๗๒ ๒๗๒ริ้ว
เย็นจิตที่จำนง	จำจาก กันนา
หนาวเหน็บเจ็บใจหิ้ว	หักห้ามฤๅหาย ๚
๗๑๕๏ เวลาเกือบใกล้ย่ำ	ค่ำพลบ ลงเฮย
สมเด็จบรมจอมภพ	ผ่านเผ้า
ทอดพระเนตรทหารรบ	ซ้อมเสร็จ ๒๗๓ ๒๗๓ แล้วแฮ
เสด็จพระดำเนินเข้า	สู่เบื้องมหาสถาน ๚
๗๑๖๏ แห่มาลุที่ตั้ง	โรงพัก แล้วแฮ
ลดเสลี่ยงลงสำนัก	หยุดยั้ง
เหล่าขบวนยศพร้อมพรัก	นายไพร่
นายหมวดตรวจไป่พลั่ง	สั่งให้แจกเงิน ๚
๗๑๗๏ คู่เคียงท่านให้กึ่ง	ตำลึง
นายใหญ่นั้นได้ถึง	บาทบ้าง
นายรองรับสองสลึง	โดยมาก
เลขจ่ายแลลูกจ้าง	แจกให้คนสลึง ๚
๗๑๘๏ โรงครัวเลี้ยงทั่วทั้ง	สองวัน
ท่านที่แห่จัดสรร	ทุกครั้ง
ทุนรอนคิดผ่อนผัน	แจกแห่ ด้วยนา
อีกสิบตำลึงตั้ง	ส่วนเลี้ยงเงินหลวง ๚
๗๑๙๏ ชิงช้าแลสาดน้ำ	รำเสนง
กลองคู่ดูเหมาะเหมง	กึกก้อง
มลายูละเวงเพลง	ช้าเมื่อ โล้เฮย
รำร่ายพายเสนงซ้อง ๒๗๔ ๒๗๔	เปลี่ยนไม้ไปเร็ว ๚
​๗๒๐๏ เงินหลวงสำหรับโล้	ไป่ลด เลยนา
เก้าค่ำมีกำหนด	ที่ได้
สามสิบบาทพอหมด	สามผลัด นาพ่อ
แบ่งหนึ่งสองสามให้	เช่นโล้วันหลัง ๚
๗๒๑๏ รำพัน ๒๗๕ ๒๗๕สรรค์สิ้นเรื่อง	แห่พระยา
ตามพิธีมีมา	ทุกครั้ง
ท่านใดถูกท่านหา	ตกแต่ง ตนเฮย
เรียงเรื่องริ้วแห่ตั้ง	แบบไว้ในสยาม ๚
๗๒๒๏ หลุมขดานสามแผ่นไว้	สามรา ตรีเอย
วิธีเวชศาสตร์บูชา	ค่ำเช้า
สิบสองค่ำขึ้นเวลา	อรุณรุ่ง
เชิญขดานคืนเข้า	สู่ห้องแห่งสถาน ๚
๗๒๓๏ ฤดูเดือนยี่นี้	เหมันต์
ลมว่าวพัดจัดครัน	เหน็บเนื้อ
หนาวลมห่มผ้าพลัน	อบอุ่น
ผิบนั้นสอดเสื้อ	อุ่นเนื้อหนาวหาย ๚
๗๒๔๏ ฤดูน้ำค้างหยาด	หยดพรม
เย็นยิ่งล้ำเย็นลม	เยือกแท้
คนจนสุดทนระทม	ทุกข์ยิ่ง
ได้แต่เพลิงผิงแก้	กอบกู้ความจน ๚
๗๒๕๏ ฤดูบุษยมาสขึ้น	จันทร์เพ็ญ แล้วเฮย
หมดเมฆมัวมอมเห็น	แจ่มแจ้ง
ดูเดือนยิ่งหนาวเย็น	กายสั่น เสียวแฮ
ลมล่องอากาศแล้ว	ชื่นชี้ชมจันทร์ ๚
​๗๒๖๏ กาฬปักษ์เช้าตรู่ได้	ปาฏิบท แล้วเฮย
พราหมณ์พฤฒิพรหมพรต	พรั่งพร้อม
ยังสถานวิศณุกำหนด	วันแรก พิธีนา
โอมอ่านคำนับน้อม	เปิดเบื้องทวารถวาย ๚
๗๒๗๏ จุดธูปประทีปตั้ง	บุบผา
ในเวทกฤษณบูชา	แต่งไว้
ตั้งต้นเริ่มตรีปา	วายนับ หนึ่งเอย
จนครบห้าคืนได้	จึ่งแล้วพิธีการ ๚
๗๒๘๏ ทิพากรจรัสแจ้ง	แสงสาย
กำหนดสามโมงปลาย	บาทห้า
จึงเสด็จออกทรงถวาย	บิณฑบาตร สงฆ์เฮย
ที่นั่งสุทไธสวรรย์หน้า	ออกเบื้องบูรพ์สถาน ๚
๗๒๙๏ รวมสงฆ์สิบรูปถ้วน	มาฉัน เช้าแฮ
สยามกึ่งกับรามัญ	บอกไว้
ราชาคณะสรร	สองรูป นำเฮย
แปดพระครูนิตยภัต ๒๗๖ ๒๗๖ให้	สวดซ้องมนต์เย็น ๚
๗๓๐๏ ทรงถวายผืนผ้ากับ	บริกขาร บ้างเฮย
มีกระจาดคาวหวาน	เล็กน้อย
ข้าวเม่ากับน้ำตาล	ข้าวตอก แลนา
มันเผือกผลมะพร้าวอ้อย	หมากกล้วยพลูปูน ๚
๗๓๑๏ เสร็จทรงทักษิโณทกตั้ง	ยถา
ถวายอดิเรกลา	ยาตรเยื้อง
จึ่งเสด็จจากมหา	ปราสาท
ขึ้นสู่มณเฑียรเบื้อง	นิเวศน์ไท้ในสถาน ๚
​๗๓๒๏ เย็นลงสงฆ์สวดพร้อม	กันหมด
ในพระอุโบสถ	พระแก้ว
เหล่าพราหมณ์พฤฒิพรต	มาพรั่ง พร้อมเอย
แห่งสถานนารายณ์ ๒๗๗ ๒๗๗แล้ว	สวดข้าวตอกถวาย ๚
๗๓๓๏ สี่พราหมณ์ยืนสวดหน้า	อาสน์พระ
มหาเวทกล่าวมนตระ	บทต้น
สิวาสะเดวะ	คำกล่าว ก่อนนา
เชิญเทพอันเลิศล้น	แหล่งฟ้ามาประชุม ๚
๗๓๔๏ จึงโกรายะตึกขึ้น	ทบสอง ต่อนา
สาระวะตึกสามรอง	ทบย้าย
เวชตึกสี่ทำนอง	เดี่ยวดับ กันเฮย
โลขัตตุโนท้าย	สวดพร้อมสี่คน ๚
๗๓๕๏ สวดสี่เสียงพรักพร้อม	กล่อมกลม
สังข์คู่เป่าระดม	เร่งเร้า
สี่บทเป่าสังข์สม	เสียงเสนาะ นาพ่อ
ตำรับบังคับเก้า	จบแล้วจบลง ๚
๗๓๖๏ พระครูชูจอกน้ำ	จันทน์ประ
แกว่งธูปถวายพระ	นอบไหว้
เสียงสังข์กับเสียงกะ	ดึงเอิก อึงเอย
แล้วจึ่งชูดอกไม้	กล่าวอ้างนามเสนอ ๚
๗๓๗๏ ยกอุลุบยืนขึ้นเชิด	ชูพาน
ศุภกฤษดิคำขาน	กล่าวแจ้ว
คำเปลี่ยนแปลกสองสถาน	โดยเวท
ยกครบสามพานแล้ว	จัดตั้งเรียงแถว ๚
​๗๓๘๏ ครั้นเสร็จแล้วให้เลิก	พิธีการ
มาสู่มัชฌิมสถาน	ถัดนั้น
ทำศาสตร์ครบสิบวาร	ดุจก่อน มานา
การพิธีแห่งหั้น	เลิกแล้วแต่เย็น ๚
๗๓๙๏ สุริยงลงลับเลี้ยว	เหลี่ยมภพ
มัวมืดเวลาพลบ	ค่ำแล้ว
ขบวนเกณฑ์ต่างเตรียมครบ	คอยแห่ พระเฮย
ดาวผ่องนภาแผ้ว	ล่งแล้งลมลง ๚
๗๔๐๏ บูรพทิศขาวขอบฟ้า	รางราง
เรื่อเรื่อแสงเดือนสาง	ส่องหล้า
ราชครูออกจัดวาง	ริ้วเรียบ เรียงเอย
คอยเมื่อจันทร์แจ่มจ้า	จักได้เดินขบวน ๚
๗๔๑๏ พนักงานผู้จัดตั้ง	แห่พระ
เสียงเอ็ดอึงเอะอะ	เร่งเร้า
ม้าลา ๒๗๘ ๒๗๘เที่ยวเกะกะ	ตรวจนับ ตัวเอย
เตือนเรียกต้อนไล่เข้า	เรียบริ้วเรียงแถว ๚
๗๔๒๏ นำขบวนมวลมากล้วน	หมู่หัย
ขุนหมื่นแซงนอกใน	กลั่นกล้า
เกราะทองอีกกรมไป	ตามสั่ง หมายเฮย
เชลยศักดิ์อีกมากม้า	ย่างน้อยถือเทียน ๚
๗๔๓๏ ตำรวจนำริ้วคู่	เคียงจร
ทายเทิดธงมังกร	แห่หน้า
โคมบัวแปดสิบสลอน	ตำรวจ ถือเอย
เดินเนื่องต่อแนวม้า	เรียบร้อยเสมอสมาน ๚
​๗๔๔๏ เดินกลางหว่างริ้วนอก	กลองชวา
หามสี่ตีสองคลา	ปี่ล้ำ
พิณพาทย์ถัดต่อมา	สำรับ หนึ่งเฮย
หามสี่ตีสามซ้ำ	ปี่ด้วยเดินเคียง ๚
๗๔๕๏ กลองชนะแห่ถ้วนยี่	สิบกลอง
จ่าปี่จ่ากลองลอง	ตรวจเร้า
แตรงอนหกสังข์สอง	ฝรั่งสี่ นาพ่อ
พร้อมหมดต่างมาเข้า	นั่งริ้วคอยเดิน ๚
๗๔๖๏ เครื่องสูงแห่พระพื้น	ขาวสี เดียวนา
น่าเครื่องห้าชั้นมี	หกถ้วน
เจ็ดชั้นอีกสองลี	ลาศคู่ กันแฮ
บังแทรกสี่องค์ล้วน	แทรกห้าชั้นเสมอ ๚
๗๔๗๏ มวลหมู่ขุนหมื่นล้วน	พราหมณ์พรต
เดินแห่ถือเทียนหมด	มากล้น
สองแถวนอกปลายจรด	กลองชนะ สุดนา
เรียงเรียบริ้วตลอดต้น	แต่หน้าเสลี่ยงหงส์ ๚
๗๔๘๏ ฉัตรเทียนห้าชั้นปัก	เทียนหลาย
เดินข้างน่าสองหมาย	คู่ได้
ของพราหมณ์คิดทำถวาย	อยู่ทุก ปีเอย
มีสี่คันแบ่งไว้	แห่เบื้องหลังสอง ๚
๗๔๙๏ เสลี่ยงโถงสองเสลี่ยงหน้า	เสลี่ยงหงส์
เสาปักพิดานตรง	ดาดกั้ง
ระบายรอบที่หงส์ทรง	หามแห่
ชั้นล่างมีราวตั้ง	รอบล้วนเทียนราย ๚
​๗๕๐๏ เสลี่ยงสองเสาสี่ตั้ง	เฉิดฉาย
มียอดซ้อนชั้นรบาย	ครบห้า
ทรงพระปรเมศวราย	อุมาพิฆ เนศวร์เฮย
เดินดับถับเสลี่ยงหน้า	รอบพื้นรายเทียน ๚
๗๕๑๏ ฉัตรเทียนคู่หนึ่งนั้น	มาหลัง
ขุนหมื่นสี่ถือสังข์	อยู่หน้า
พัดโบกอีกกับบัง	สูริย์ค่าง พระเอย
รีบรัดจัดไม่ช้า	พรักพร้อมขบวนพราหมณ์ ๚
๗๕๒๏ พระครูผู้ที่เจ้า	กรมสอง กรมเอย
ปลัดสี่หลวงขุนรอง	แปดถ้วน
เดินเคียงค่างทำนอง	อย่างคู่ เคียงนา
นุ่งจีบเฉวียงเสื้อล้วน	เชิดตั้งเทียนโต ๚
๗๕๓๏ เครื่องหลังเดินต่อริ้ว	เรียงมา
ในคู่ต้นซ้ายขวา	เจ็ดชั้น
ห้าชั้นสี่องค์คลา	ลำดับ กันเฮย
บังแทรกแทรกเครื่องนั้น	จัดไว้อีกสอง ๚
๗๕๔๏ ละครเกณฑ์แต่งเลิศล้ำ	เล่ห์พราหมณ์
รุ่นรุ่นรูปงามงาม	แน่งน้อย
ถือเทียนสองเดินตาม	ริ้วนอก ตลอดแฮ
มากประมาณเกือบร้อย	แช่มช้อยชวนชม ๚
๗๕๕๏ โคมบัวตำรวจนั้น	เดินดับ กันนา
สี่สิบตัวเลขจับ	จ่ายล้วน
พิณพาทย์อีกสำรับ	หนึ่งอยู่ กลางเฮย
หามสี่ตีสามถ้วน	แปดทั้งปี่เติม ๚
​๗๕๖๏ กรมม้าแต่งล้วนเลิศ	คมขำ
สักหลาดเสื้อสีดำ	อย่างใช้
เชลยศักดิ์มิได้กำ	หนดแต่ง ตนนา
ตามแต่จะหาได้	แต่งแล้วเป็นดี ๚
๗๕๗๏ ทั้งนี้นุ่งห่มล้วน	ขันแข็ง
เสื้อปัศตูแดง	ทั่วผู้
กางเกงถะมัดถะแมง	ริ้วหลาก หลากนา
จับจ่ายหมายตามรู้	แบบเบื้องบรรพ์แถลง ๚
๗๕๘๏ เครื่องสูงกลองชนะนั้น	แต่งกาย
ตามแบบอย่างแห่หมาย	ทุกครั้ง
ยังขบวนพระนารายณ์	ห้าค่ำ อีกเอย
หมายสั่งกำหนดตั้ง	อย่างนี้สองคืน ๚
๗๕๙๏ จันทรโอภาสแจ้ง	เวหน
แสนส่ำประชาชน	แซ่ซ้อง
พระครูพิสุทธิมนต์	เดินแห่ พระแฮ
เสียงประโคมกึกก้อง	สว่างแจ้งแสงเทียน ๚
๗๖๐๏ ถึงถนนเรียกชื่อท้อง	สนามชัย
เลี้ยวล่องตรงลงไป	ที่เฝ้า
พระที่นั่งสุทไธ	สวรรย์ยิ่ง ยวดเอย
สมเด็จจอมธเรศเจ้า	ประทับเบื้องบนสถาน ๚
๗๖๑๏ มวลหมู่ข้าบาทเฝ้า	ทูลละออง ธุลีนา
โดยเสด็จประจำซอง	แวดล้อม
ทหารปี่ขลุ่ยแตรกลอง	เลวเรียบ แถวแฮ
องครักษ์แปดหมู่ห้อม	แห่งหน้าลานสนาม ๚
​๗๖๒๏ ครั้นถึงในที่ล้อม	แวดวง
บ่ายเสลี่ยงเบี่ยงหันตรง	เจาะจ้อง
ถวายชัยพิพัฒน์มง	คลสวัสดิ์ เฉลิมนา
สังข์เป่าโองการก้อง	แซ่ซ้องเสียงเหว ๚
๗๖๓๏ เทวรูปสำรับน้อย	สามองค์
พานอุไรรองผจง	จัดไว้
เทียนธูปสักการทรง	เจิมประ สุคนธ์เฮย
เสร็จส่งพราหมณ์สั่งให้	แห่แล้วทรงหงส์ ๚
๗๖๔๏ ถวายชัยแล้วสั่งให้	กลับขบวน
เดินทบขึ้นสวนทาง	เก่านั้น
พันจันทน์จึงถวายชนวน	ทรงจุด พุ่มแฮ
แสงสว่างล้วนห้าชั้น	สิบต้นทรงถวาย ๚
๗๖๕๏ ขบวนเดินตรงขึ้นราช	วังบวร
ถึงจึ่งหยุดถวายพร	นอบน้อม
เสร็จแล้วแห่กลับจร	เลิกล่อง ลงพ่อ
จนลุทางน่าป้อม	ชักริ้วไปสถาน ๚
๗๖๖๏ ครั้นถึงเชิญพระเข้า	ในสถาน ใหญ่เฮย
อีกสุวรรณหงส์ยาน	ยกตั้ง
ที่เสาปักแขวนขดาน	ผอวดรอบ นั้นนา
ปลายผูกฉัตรกระดาษ ๒๗๙ ๒๗๙ทั้ง	ยอดอ้อยกัทลี ๚
๗๖๗๏ เกรียวกรูดูแห่ทั้ง	หญิงชาย
บ้างก็เที่ยวเรี่ยราย	ซุ่มซุ้ม
บ้างมีที่นัดหมาย	ไปเที่ยว เล่นนา
ชอบแห่งใดไปกลุ้ม	จดจ้องลองเลียม ๚
​๗๖๘๏ บางพวกแห่แล้วเที่ยว	เซซัง
บางพวกแวะดูหนัง	สนุกจ้าน
บางพวกใคร่คอยฟัง	พราหมณ์กล่อม หงส์เอย
บางพวกกลับคืนบ้าน	เบื่อคร้านคอยดู ๚
๗๖๙๏ หญิงชายหลายเหล่าพร้อม	เพรียงกัน
เริงรื่นชื่นชมจันทร์	แจ่มฟ้า
ชักชวนมิตรเผ่าพันธุ์	ชู้เริ่ม รักเฮย
สาวซุ่มกลุ่มซ่อนหน้า	หนุ่มกล้าสอดมอง ๚
๗๗๐๏ ผู้ดีชอบยักย้าย	ปลอมแปลง
ใช้แยบเที่ยวแอบแฝง	ดอดด้อม
สบเหมาะสกัดสแกง	เล็ดลอด ดูแฮ
บ่าวไพร่ไปห้อมล้อม	ซ่อนหน้าปนละวน ๚
๗๗๑๏ หนังหลวงมีที่หน้า	เทวฐาน นั้นนา
ใช่แต่บุราณกาล	ก่อเค้า
เป็นส่วนพระราชทาน	เพิ่มใหม่ นาพ่อ
สมเด็จจอมมกุฎเกล้า	โปรดตั้งรังถวาย ๚
๗๗๒๏ เบื้องในสถานใหญ่ตั้ง	การกลาง สถานเฮย
ศิลาบดบดแป้งวาง	ลูกซ้อน
สมมุติบัพพะโตทาง	พระเสด็จ ขึ้นนา
ฤๅบใช้ศิลาก้อน	หลากแท้กลไฉน ๚
๗๗๓๏ จัดเตียงเรียงแต่งตั้ง	โดยวิธี
เตียงหนึ่งพระศุลี	เสด็จยั้ง
ชั้นรองภัทรบิฐมี	ขลังทอด แลแฮ
เตียงหนึ่งเบญจคัพย์ตั้ง	กลศซ้ายสังข์ขวา ๚
​๗๗๔๏ ราชครูผู้เวทแกล้ว	มนต์ชาญ
ทำกระสุทธิอวิสุทธิธาร	โสรจมล้าง
เจิมจันทน์อ่านเวชดาน	ธุรำสอด สวมเฮย
อีกประวิชเกาบิลบ้าง	เสกซ้ำสวมตน ๚
๗๗๕๏ เสร็จสั่งคู่สวดทั้ง	สี่นาย นั้นนา
ให้สวดบุถุถวาย	พรักพร้อม
สวดบทละคนราย	ดั่งทุก คืนพ่อ
จบสิบสามบทน้อม	เกศ ๒๘๐ ๒๘๐ก้มดุษฎี ๚
๗๗๖๏ พระครูแกว่งธูปตั้ง	สักการ
เสียงกระดึงสังข์ขาน	แซ่ซ้อง
ประพรมสุคนธ์ธาร	ข้าวตอก แล้วนา
ชูดอกไม้เสียงก้อง	ร่ำอ้างนามถวาย ๚
๗๗๗๏ คู่สวดยกอุลุบทั้ง	สิบรา ตรีเฮย
ตามวิธีบูชา	บอกไว้
ลาชะอีกนานา	ของที่ แจกเอย
ค่ำหนึ่งบแจกให้	เก็บไว้ถวายหลวง ๚
๗๗๘๏ ราชครูผู้ใหญ่น้อม	นมัสการ
อ่านเวชชื่อทรงสาร	เสนาะล้ำ
บทกล่าวบ่ทันนาน	อ่านจบ ลงเฮย
จึ่งอ่านโตรพัดซ้ำ	เสร็จสิ้นจบสอง ๚
๗๗๙๏ จึ่งทำทักษิณเบื้อง	บูชา ศาสตร์ฤๅ
เบญจคัพย์คงคา	คั่งถ้วย
เทียนประทีปบุษบา	วางเสร็จ แลแฮ
สังข์กลศบูชาด้วย	หนึ่งน้ำมนต์กุมภ์ ๚
​๗๘๐๏ เสร็จแล้วอ่านเวทซ้อง	สนานหงส์
จบจึ่งเชิญพระลง	ถาดล้ำ
อิศวรราชเอกอนงค์	อุมาพิ ฆเนศวร์เฮย
อ่านเวทหล่อหลั่งน้ำ	กลศแล้วสังข์สนาน ๚
๗๘๑๏ สรงเสร็จเชิญพระขึ้น	ภัทรบิฐ
บรมอาสน์เทพสถิตย์	เลิศล้น
กระทำศาสตร์บูชิต	โดยเวท กล่าวนา
บทชื่อสารเหลืองต้น	อ่านอ้างอวยถวาย ๚
๗๘๒๏ จบบทหนึ่งอ่านซ้อง	สืบไป
สองเวทชื่อมาลัย	เศกซ้ำ
บทสามบอกนามไข	ขานเวท นี้นา
เรียกว่าสังวาลล้ำ	เลิศล้วนเฉลิมศรี ๚
๗๘๓๏ บูชาทวยเทพทั้ง	สามองค์ นาพ่อ
หนึ่งนาคสังวาลทรง	ออกอ้าง
ชายเยศอรรคอนงค์	อรอัป สร ๒๘๑ ๒๘๑เฮย
จึ่งเทพมุขแม้นช้าง	มุสิกอ้างอาสน์เถลิง ๚
๗๘๔๏ จึ่งเชิญพระสู่เบื้อง	พานทอง ขาวเอย
ยื่นเชิดชูประคอง	ย่องก้าว
เดินเวียนแวดทำนอง	ประทัก ษิณนา
ครบรอบหยุดยกท้าว	เหยียบเบื้องบรรพโต ๚
๗๘๕๏ บรรพโตขึ้นเหยียบถ้วน	สามหน
เวียนรอบวงมาดล	เหยียบจ้อง
ครบเชิญพระขึ้นบน	บุษบก หงส์แฮ
สังข์เป่าเป่าศัพท์ก้อง	เสร็จแล้วหายเสียง ๚
​๗๘๖๏ อ่านเวทอีกออกอ้าง	นามจง เจาะแฮ
เรียกว่าบูชาหงส์	ชื่อพร้อง
บูชาพระสุเมรุยง	ยิ่งหลัก โลกนา
พระเวทพระมนต์ซ้อง	ศาสตร์สิ้นบทแถลง ๚
๗๘๗๏ จบมนต์แลเวทเบื้อง	บูชา แล้วเฮย
จึงพลิกเปิดตำรา	อ่านอ้าว
สรเสริญแห่งมหา	ไกรลาศ
ยอพระเกียรติ ๒๘๒ ๒๘๒เทพยท้าว	จบแล้วเป่าสังข์ ๚
๗๘๘๏ ใช่จบแต่เท่านั้น	ยังมี เวทเอย
ส่งอุมาภัควดี	เดชล้ำ
จบลงอ่านสดุดี	ถวายเวท พระนา
แล้วจึงอ่านสรงน้ำ	พิฆเนศร ๒๘๓ ๒๘๓ท้าวผทม ๒๘๔ ๒๘๔สินธุ์ ๚
๗๘๙๏ จุดเทียนแปดเล่มตั้ง	แปดทิศ
บุษผชาติพรรณพิจิตร	เรียบไว้
โอมอ่านเวทบูชิต	เวียนทัก ษิณนา
เรียกโตรทวารได้	อ่านทั้งแปดปตู ๚
๗๙๐๏ สองพราหมณ์ผู้เชี่ยวชาญใช้	เชิงเสียง
นั่งพับเพียบเรียบเคียง	คู่พร้อม
เสื้อครุยสอดสวมเฉวียง	ไหล่ลด หนึ่งนา
มือประนมนอบน้อม	ว่าช้าเฉลิมหงส์ ๚
​๗๙๑๏ บทต้นนั้นกล่าวขึ้น	โองการ
ยมะหัถทนุตรัสขาร	เฉื่อยช้า
สำเนียงเสนาะหวาน	กลมกล่อม
สูงส่งเสียงแจ่มจ้า	จบสิ้นประสานสังข์ ๚
๗๙๒๏ จำเป็นเค้าร่ายขึ้น	บทสอง
ย้ายเปลี่ยนแปลกทำนอง	บทต้น
ว่าคู่ค่อยประคอง	คอยสอด เสียงนา
ฟังเพราะลอยเลิศล้น	ส่งท้ายถวายเสียง ๚
๗๙๓๏ บทสามต้นกล่าวขึ้น	ภระพา
เร็วรัดจังหวะลา	ลากท้าย
เหยาะเหยาะกระหยับหา	ลลักเลื่อน ลงเฮย
สามบทว่ายักย้าย	บพ้องทำนองเดิม ๚
๗๙๔๏ ช้าหงส์เมื่อจบนั้น	เป่าสังข์
บทหนึ่งเป่าสังข์ดัง	กึกก้อง
สามบทหยุดลงฟัง	สังข์ทุก บทแฮ
กล่าวกล่อมพร้อมเพราะพร้อง	พร่ำช้าพระยาหงส์ ๚
๗๙๕๏ เสร็จจึ่งอ่านเอื้อนออก	คำขาน
ส่งเสด็จพระสู่สถาน	สถิตแล้ว
อ่านเวทชื่อส่งสาร	อีกบท หนึ่งนา
สุดส่งสำเนียงแจ้ว	เสร็จสิ้นส่งสาร ๚
๗๙๖๏ ครั้นจบแบบบทเบื้อง	พิธีไสย
ส่งพระคืนสู่ไกร	ลาศแล้ว
ปิดประตูศิวาลัย	อ่านอีก บทเฮย
จนดึกจันทร์เด่นแผ้ว	จึงได้เสร็จการ ๚
​๗๙๗๏ ลักเลงที่เที่ยวเหล้น	เห็นสนุก
ลืมมลายความทุกข์	ห่อนคร้าน
เตร็จเตร่เร่หาสุข	ซอนซอก ไปเฮย
จนดึกจึ่งกลับบ้าน	บเว้นวายคืน ๚
๗๙๘๏ ช้าหงส์ชนชอบแล้ว	ไปฟัง
นั่งที่แถวผนังตาม	พวกพ้อง
ผู้ดีมักแอบบัง	เสาซุ่ม ซ่อนเอย
บางพวกพาพี่น้อง	เที่ยวเหล้นตามสบาย ๚
๗๙๙๏ บางคนใช้แต้มกาจ	เก่งก๋า
พาพธูภรรยา	ออกเต้น
ไว้ดีอวดสีดา	ดวงสวาสดิ์
ไป่คิดปิดซ่อนเร้น	เปิดหน้าพาเดิน ๚
๘๐๐๏ บางพวกเหล่าหม่อมเจ้า	บางองค์
บางพวกหม่อมราชวงศ์	หนุ่มน้อย
ไปฟังเมื่อช้าหงส์	เห็นสนุก นาพ่อ
มีอนงค์แอบอ้อย	อิ่งอ้อนบังตน ๚
๘๐๑๏ พระองค์เจ้าเสด็จบ้าง	บางปี
เหล่านักเลงซอนหนี	หลบหน้า
จัดออกฤไป่มี	ทางออก เลยพ่อ
จนเจื่อนชักชายผ้า	หมอบม้วนฤๅเงย ๚
๘๐๒๏ บางคนมักชอบเหล้น	เอะอะ
เที่ยวแทรกชนเกะกะ	ก่อถ้อย
ใครใครไม่ลดละ	กวนต่อ แยเฮย
เขาเกลียดฤๅใช่น้อย	พวกร้ายรังแก ๚
​๘๐๓๏ ทั้งนี้ฤๅใช่ช้า	หงส์ประสงค์ ฟังเอย
จริงจิตคิดจำนง	อื่นบ้าง
จงเจาะเฉพาะตรง	สิ่งสวาดิ แลนา
ยกเหตุช้าหงส์อ้าง	เพื่อรู้วันประชุม ๚
๘๐๔๏ ยินนานกาลแต่เบื้อง	บรรพ์มี มานา
กรุงเทพทวารวดี	เก่าตั้ง
ในการราชพิธี	บรมนาถ เสด็จเฮย
ส่ง ๒๘๕ ๒๘๕เทพแทบทุกครั้ง	ว่างน้อยปีมี ๚
๘๐๕๏ พระเสด็จสถลมารคด้วย	คชยาน ยิ่งนา
ทรงสถิตเหนือคอสาร	โสดห้าว
นายสารใหญ่พนักงาน	ควาญพระ ที่นั่งเฮย
ทรงพระแสงของ้าว	ง่าเงื้องามงอน ๚
๘๐๖๏ เครื่องคชกลมแถบหุ้ม	อุไรกรอง
ขอพกกระวินทอง	เลิศล้น
ขลู่คู่กระชิงรอง	หางคร่ำ คำนา
ไหมถักพันชนักต้น	พนาดเกล้าระบายสาม ๚
๘๐๗๏ พระวงศ์มุขมาตย์ด้วย	แลหลาย
ล้วนขี่คชพังพลาย	ทั่วหน้า
ตำรวจแห่ขบวนราย	สองค่าง ทางพ่อ
ล้วนเลิศเลอหลังม้า	เรียบริ้วเรียงเสมอ ๚
๘๐๘๏ พระบาทบรมนาถเจ้า	อยุธยา นี้เอย
พระปรเมนทรมหา	มกุฎเกล้า
เสด็จทรงคชไอยรา	ครั้งหนึ่ง นาพ่อ
ส่งมหิศวรเป็นเจ้า	เช่นครั้งกรุงเดิม ๚
​๘๐๙๏ เดือนบ่ายชายคล้อยเคลื่อน	ลดลง แล้วเอย
ต่างเลิกดูช้าหงส์	กลับบ้าน
สาวหนุ่มที่นึกจง	ใจมาด กันนา
จากรักหนักอกด้าน	สั่งด้วยตาลา ๚
๘๑๐๏ ต่างเริงต่างรื่นด้วย	แสงเดือน
สนุกใดไป่เหมือน	เริ่มชู้
ยามรักชักใจเตือน	เอิบอิ่ม ใจเอย
ยามจากเจ็บเหลือรู้	เร่าร้อนกรมเกรียม ๚
๘๑๑๏ แสดงความครบถ้วนสิบ	ราตรี แล้วนา
กำหนดราชพิธี	ว่าไว้
ตรียัมพวายมี	แต่เท่า นี้นา
เติมต่อปวายให้	อีกห้าคืนสนอง ๚
๘๑๒๏ กาฬปักษ์สองค่ำได้	เวลา แล้วแฮ
จึงพระครูพราหมณ์มา	พรักพร้อม
ในพระบรมมหา	นิเวศน์ราช วังเฮย
ยังพระโรงนอบน้อม	แต่ไท้เถลิงถวัลย์ ๚
๘๑๓๏ ข้าวเม่าข้าวตอกตั้ง	พานสอง ชั้นเอย
กล้วยมะพร้าวโต๊ะรอง	อีกอ้อย
มากพานมากโต๊ะของ	ถวายมาก จริงนา
ตั้งแต่งตัดเรียบร้อย	เลือกล้วนควรถวาย ๚
๘๑๔๏ ราชครูผู้เวทแกล้ว	มนต์ขลัง
ถวายพระมหาสังข์	เครื่องต้น
ขุนหมื่นเป่าสังข์ดัง	เหวหวู่ สองนา
อวยอิศวรพรล้น	หลั่งน้ำโสรจสนาน ๚
​๘๑๕๏ เจ้ากรมกับปลัดทั้ง	สามผอง
ใดเชิดพานประคอง	แทบเกล้า
ยกอุลุบทำนอง	สังสกฤต ก่อนเฮย
แด่บรมราชาเจ้า	จบแล้วเรียงถวาย ๚
๘๑๖๏ ถวายเสร็จเสด็จแล้วเลิก	ลาครรไล
สู่ราชวังบวรใน	ที่เฝ้า
มหาสังข์โสรจชลไหล	หลั่งตก หัตถ์นา
อวยเวทอิศวรเป็นเจ้า	แซ่ซ้องเสียงสังข์ ๚
๘๑๗๏ แล้วถวายอุลุบถ้วน	ไตรวาร
โดยวิธีศาสตร์กาล	ก่อนกี้
สิ่งของจัดโต๊ะพาน	รังแต่ง ถวายแฮ
จารีตธรรมเนียมนี้	ทุกครั้งเสร็จเสมอ ๚
๘๑๘๏ แจกถวายตามเจ้าทั่ว	ทุกวัง
มีต่างกรมแลที่ยัง	แจกด้วย
ถวายเวทหลั่งชลสังข์	โสรจสระ สนานเฮย
ปุถุลาชะกล้วย	อุฉุพร้าวรวมถวาย ๚
๘๑๙๏ ยังพิธีมีชื่ออ้าง	ปาวาย นั้นนา
ที่สถานเทพนารายณ์	อยู่ยั้ง
พราหมณ์สวดบุถุถวาย	ทุกค่ำ คืนเฮย
ครบสี่ราตรีตั้ง	แต่ต้นปักษ์แรม ๚
๘๒๐๏ ดลแรมห้าค่ำได้	เวลา
พลบค่ำย่ำสุริยา	ตกด้อย
อากาศดาดดารา	แพร้วพร่าง
มัวหมอกเย็นหยาดย้อย	เหน็บเนื้อหนาวสยอง ๚
​๘๒๑๏ ขบวนเกณฑ์มาพรักพร้อม	ตามหมาย
ทุกหมู่ทุกหมวดราย	เรียบริ้ว
คอยเตรียมแห่พระนรายน์	ประเวศราช วังเอย
มาหมดห่อนบิดพลิ้ว	ครบถ้วนขบวนเดิน ๚
๘๒๒๏ ขบวนนี้มิได้แห่	แต่หงส์
อื่นอื่นทุกสิ่งคง	อย่างไว้
พราหมณ์เชิญพระนารายณ์ลง	เสลี่ยงยอด หนึ่งนา
โทเทพอัศเรศไท้	แห่ด้วยรวมสาม ๚