หมายรับสั่งการพระราชพิธีวิสาขบูชา

ในรัชกาลที่ ๔ ปีมเสงนพศก จุลศักราช ๑๒๑๙ พ.ศ. ๒๔๐๐

----------------------------

พระยาบำเรอภักดิ์ รับพระบรมราชโองการใส่เกล้า ฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สั่งว่า ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง ปีมเสงนพศก (พศ. ๒๔๐๐) เช่นวันสมเด็จพระพุทธเจ้าประสูตรได้ตรัสรู้นิพพาน เปนวันนักขัตฤกษ์ยิ่งกว่าตรุษสงกรานต์อิก ทรงพระราชศรัทธาให้บูชาพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆเจ้า ด้วยสิ่งของเครื่องวิจิตรต่าง ๆ กับสังฆทานในวิสาขมาศปีมเสงนพศก ชื่อวิสาขบูชา เปนมหายัญพิธีอันใหญ่ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำบ่าย พระสงฆ์ ๒๙ รูปสวดมนต์ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย วันขึ้น ๑๔ ค่ำเช้าฉัน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำบ่าย พระสงฆ์ ๒๙ รูปสวดมนต์ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท วันขึ้น ๑๕ ค่ำเช้าฉัน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำบ่ายพระสงฆ์ ๓๐ รูปสวดมนต์ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ วันแรมค่ำหนึ่งเช้าฉัน

ในวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า พระสงฆ์จะได้สดัปกรณ์พระบรมอัฐิ ๑๖ พระโกษฐในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ๔๐๐ รูป ถวายเข้ากระทงสลากภัตร จะได้ตั้งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน เวียนเทียนสมโภชพระที่นั่งทั้ง ๓ แห่ง

​แลในวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง เพลาค่ำ มีพระธรรมเทศนาในวัดพระศรีรัตนศาสดารามทั้ง ๓ คืนเหมือนอย่างทุกปี

อนึ่งให้พันจันทนุมาศ จัดดอกไม้เพลิงไปปักนอกพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดารามด้านตวันออก ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง ดอกไม้พุ่ม ๗ ชั้นคืนละ ๑๐ พุ่ม ดอกไม้รุ่งใหญ่คืนละ ๔ ขด ดอกไม้พะเนียงคืนละ ๒๐ บอก ทั้ง ๓ คืน

อนึ่งให้ข้าพระแก้วมรกฏ ข้าพระมรฑป ข้าพระวัดพระเชตุพน ข้าพระวัดสุทัศน์ เบิกน้ำมันมะพร้าวต่อชาวพระคลังราชการตามโคมแก้วรอยพระระเบียง ตามซุ้มรอบพระมรฑป ๓ ซุ้ม ตามวัดพระเชตุพนรอบพระระเบียงให้พอทั้ง ๓ คืน

อนึ่งให้สังฆการี นิมนต์พระสงฆ์ที่ทรงธรรมกถึกให้สำแดงธรรมเทศนา ฟากตวันออก วัดราชบุรณะ ๑ วัดสระเกษ ๑ วัดสุทัศน์เทพวราราม ๑ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ๑ วัดมหาธาตุวรวิหาร ๑ วัดจักรวรรดิราชาวาศ ๑ วัดประทุมคงคา ๑ วัดสมอราย ๑ วัดบวรนิเวศ ๑ วัดชนะสงคราม ๑ ฟากตวันตก วัดอรุณราชวราราม ๑ วัดโมฬีโลก ๑ วัดหงษ์ ๑ วัดประยุรวงศ์ ๑ วัดระฆังโฆสิตาราม ๑ วัดอมรินทาราม ๑ วัดสุวรรณาราม ๑ วัดราชโอรส ๑ วัดหนัง ๑ วัดราชสิทธ ๑ รวม ๒๐ อาราม ๆ ละกัณฑ์ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่งทั้ง ๓ วัน

​อนึ่งให้ชาวพระคลังศุภรัต จัดผ้าสบงทูลเกล้า ฯ ถวายทรงจบ พระหัดถ์สำหรับใส่กระจาดเทศนา ๒๐ อาราม ๆ ละ ๓ วัน ผ้า ๖๐ ผืน ให้เบิกผ้าขาวเทศต่อท่านข้างในให้ช่างสนะตัดเย็บธงตะเข้ให้พอ ๖๔ ตัว ครั้นณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเพลาเช้าให้เอาทูลเกล้า ฯ ถวาย ทรงพระราชอุทิศแล้วรับผ้าส่งให้ ๔ ตำรวจผูกคันไปชักทุกพระอารามหลวง แล้วให้รับเทียนเล่มละ ๑ บาท มัดละ ๑๐ เล่ม วันละ ๓๐ มัด ๓ วัน ๙๐ มัด ธูปมัดละ ๖๐ ดอก ๓๐ มัด ๓ วัน ๙๐ มัด รับดอกไม้สดวันละ ๓๐ กระทง ๓ วัน ๙๐ กระทง รับเทียนดูหนังสือเล่มละ ๑ ตำลึง ๖๐ เล่ม เทียนประจำกัณฑ์เล่มละ ๑ บาท มัดละ ๑๐ เล่ม ๖๐ มัด ธูปประจำกัณฑ์มัดละ ๑๐ ดอก ๖๐ มัด ถวายทรงจบพระหัดถ์แล้วให้ส่งที่เสมียนตรากรมวังณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเพลาเช้า

อนึ่งให้ชาวพระคลังมหาสมบัติจ่ายเงินให้กรมวังจ่ายส่งให้ท่านข้างในทำกระทงคาว ๒๐๐ กระทง กระทงหวาน ๒๐๐ กระทง เงิน ๑ ชั่ง ๕ ตำลึง ให้วิเศษทำกระจาดเทศนา ๒๐ อาราม ๆ ละ ๓ วัน ใบละ ๒ บาท ๖๐ ใบ เงิน ๑ ชั่ง ๑๐ ตำลึง ทำกระทงคาว ๒๐ กระทง กระทงหวาน ๒๐๐ กระทง เงิน ๑ ชั่ง ๕ ตำลึง รวมเงิน ๔ ชั่ง ให้กรมท่า สรรพากรจัดซื้อหมูวันละ ๕ ตำลึง เป็ดไก่วันละ ๒ ตำลึง ปลาวันละ ๑๐ ตำลึง รวมวันละ ๑๗ ตำลึง ๓ วัน เงิน ๒ ชั่ง ๑๑ ตำลึง รวมทั้งสิ้นเงิน ๖ ชั่ง ๑๑ ตำลึง จ่ายให้แต่ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๒ ค่ำ แล้วให้กำกับกรมท่า สรรพากรซื้อหมู เป็ด ไก่ ปลาด้วยทั้ง ๓ วัน

​อนึ่งให้ชาวพระคลังในซ้าย จ่ายขี้ผึ้งให้ท่านข้างในฟั่นเทียนเล่มละ ๑ ตำลึง ๖๐ เล่ม เทียนเล่มละ ๑ บาท ๑๕๐๐ เล่ม เปนขี้ผึ้งหนัก ๒๑ ชั่ง ๑๕ ตำลึง แล้วให้จ่ายกระดาษสีให้ ๔ ตำรวจปิดโคม ๒๕๖ ใบ ล้อมวังกรมพระนครบาลปิดกระจาด ๖๑ ใบให้พอ

อนึ่งให้กรมพระนครบาล นายอำเภอป่าวร้องราษฎรให้มีอุสาหฟังธรรมเทศนารักษาศีลตักบาตรปล่อยสัตว์ แล้วห้ามอย่าให้ผู้ใดฆ่าสัตว์ตัดชีวิตรเสพสุราเมรัยในวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่งทั้ง ๓ วัน

ครั้นเพลาบ่ายให้กระทำสักการบูชา เปนตันว่า ธูปเทียน ธงผ้า ธงกระดาษ พวงดอกไม้ต่าง ๆ ไปบูชาที่ในพระอุโบสถนอกพระอุโบสถที่พระวีหาร ที่ลานพระเจดีย์ ที่ลานพระศรีมหาโพธิ ที่อางามไหนตามศรัทธา

ครั้นเพลาค่ำตามโคมประทีปทุกน่าบ้าน ทุกร้าน ทุกเรือน ทุกแพ จงทุกแห่ง

แลในวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เพลาเช้า ให้มรรคนายกที่เคยปรนนิบัติพระอารามใดก็ให้ป่าวร้องชักชวนอาณาประชาราษฎรให้ทำสลากภัตรถวายพระสงฆ์ในพระอารามนั้น แล้วให้ทำกรงเป็ด ๘ กรง กรงไก่ ๘ กรง กรงหมู ๔ กรง ไปรับเอาหมู เอาเป็ด เอาไก่ต่อกรมท่าซ้ายใส่กรงหามขึ้นมาส่งกับ ๔ ตำรวจ แต่ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง ทั้ง ๓ วัน ให้เอาดินเหนียวมาส่งที่ทิมดาบชาววังวันละ ๓ ก้อน

​อนึ่งให้กรมท่าซ้ายเบิกเงินต่อชาวพระคลังมหาสมบัติ ซื้อหมู เป็ด ไก่สำหรับทรงปล่อย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่งเพลาเช้า หมูวันละ ๕ ตำลึง เป็ดไก่วันละ ๒ ตำลึง เหมือนกันทั้ง ๓ วัน แต่กรงนั้นให้รับต่อกรมพระนครบาล

อนึ่งให้สรรพากรในเบิกเงินต่อชาวพระคลังมหาสมบัติ จัดซื้อปลาปล่อยมาเตรียมที่พระที่นั่งชลังคพิมาน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง เพลาเช้าทั้ง ๓ วัน ๆ ละ ๑๐ ตำลึง

อนึ่งให้ชาวพระคลังราชการจ่ายไม้สีดา ไม้ไผ่ป่า ไม้รวกให้ ๔ ตำรวจทำเสาโคมอารามละ ๔ ลำ ๖๔ อาราม ๒๕๖ ลำ ทำเสาธงตะเข้ ๖๔ ลำ ให้จ่ายให้แต่ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๐ ค่ำ แล้วให้หลวงอินทรโกษาจ่ายฟืนแสมรอนขนาดกลางให้วิเศษหุงเข้าทรงบาตร ๕๐๐ ดุ้น ให้ข้างในทำสำรับคาวหวาน ๖๐๐ ดุ้น ให้วิเศษหุงเข้าเลี้ยงพระสงฆ์ ๓๐๐ ดุ้น แล้วจ่ายน้ำมันมะพร้าวให้ ๔ ตำรวจตามโคมระย้าในวัดพระศรีรัตนศาสดารามคืนละ ๔ ระย้า โคมปัก ๕๗ อาราม ๒๕๖ ใบ ให้ข้าพระตามประทีปมรฑป ๓ ชั้น ให้ข้าพระแก้วมรกฎตามโคมแก้วรอบพระระเบียง ให้ข้าพระวัดสุทัศน์ตามเคยอย่างแต่ก่อนให้พอทั้ง ๓ คืน เร่งจ่ายแต่ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ แล้วให้เอาเสื่อลวดไปปูรับเสด็จที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยด้วย

​อนึ่งให้พระแก้วพระคลังสวน นายรวาง เอาใบตองตานี ดอกไม้เบญพรรณมาส่งที่ทิมดาบชาววัง ตองตานีวันละ ๑๐ มัด ดอกไม้วันละ ๑๐ กลุ่ม ให้เอามาส่งณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เพลาเช้าทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้กรมนาจ่ายเข้าสารสวน ให้วิเศษใส่กระจาดพระเทศนา ๖๐ ใบ ๆ ละ ๕ ทนาน เข้าสาร ๑๕ ถัง ทรงบาตรขึ้นวันละ ๕ ถัง ๓ วัน ๑๕ ถัง สลากภัตร ๒๐ ถัง เข้าพระวันละ ๕ ทนาน ๓ วัน ๑๕ ทนาน ทรงประเคนวันละ ๒ ทนาน ๓ วัน ๖ ทนาน จ่ายให้แต่ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ

อนึ่งให้ชาวพระมาลาภูษา จัดช่างสนะให้ชาวพระคลังศุภรัตเย็บธงตะเข้ที่คลัง ๒๐ คน

อนึ่งให้เจ้าตั้งกรม เจ้ายังไม่ได้ตั้งกรมมารับไทยทานต่อกรมวัง ถวายพระสงฆ์ผู้สำแดงธรรมกถึกเทศนาทั้ง ๓ วัน ฟากตวันออก วัดประทุมคงคา กรมสมเด็จพระเดชาดิศร ๑ วัดสุทัศน์เทพวราราม กรมพระพิทักษ์เทเวศร์ ๑ วัดมหาธาตุวรวิหาร เจ้าฟ้าอิศราพงศ์ ๑ วัดราชบุรณะ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาศ ๑ วัตพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรมหมื่นภูมินทรภักดี ๑ วัดบวรนิเวศวรวิหาร พระองค์เจ้ายุคันธร ๑ วัดชนะสงคราม กรมหมื่นมนตรีรักษา ๑ วัดสระเกษ กรมหมื่นเชษฐาฐิเบนทร์ ๑ วัดจักรวรรดิราชาวาศ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา ๑ วัดสมอราย กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ ๑ ฟากตวันตก วัดโมฬีโลก ​กรมขุนนรานุชิต ๑ วัดหงษ์ กรมหลวงเทเวศร์วัชรินทร์ ๑ วัดสุวรรณาราม กรมหมื่นอุดมรัตนราษี ๑ วัดระฆัง กรมหมื่นอมรมนตรี ๑ วัดอรุณราชธาราม กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ๑ วัดอมรินทร์ หม่อมเจ้าทินกร ๑ วังหลัง ๑ วัดราชโอรส กรมหมื่นอมเรนทรบดินทร์ ๑ วัดราชสิทธ พระองค์เจ้าชิดเชื้อพงศ์ ๑ วัดหนัง กรมหมื่นราชสีหวิกรม ๑ รวม ๒๐ อาราม ให้รับผ้าสยง ๓ ผืน กระจาด ๓ ใบ เทียนดูหนังสือ ๓ เล่ม เทียนสำหรับกัณฑ์ ๓ มัด ธูปสำหรับกัณฑ์ ๓ มัด เหมือนกันทั้ง ๒๐ พระอาราม ๆ ละ ๓ วัน ให้ไปรับที่กรมวัง ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ เพลาเช้า

อนึ่งให้ฆ้องไชย มโหรี ปี่พาทย์ กลองแขก แตรสังข์ คอยเตรียมประโคมพระสงฆ์สวดมนต์ พระสงฆ์ฉัน เวียนเทียนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ให้พร้อมทันเพลาทั้ง ๓ แห่ง พระแก้วมรกฏ ๓ วันด้วย

อนึ่งให้หัวพันมหาดไทยไปตรวจตราดูโคมรูปตรา ดูพวงดอกไม้ ซึ่งข้าราชการแขวนในวัดพระศรีรัตนศาสดารามทั้ง ๓ วัน ถ้ากรมใดขาดให้บอกผู้รับสั่ง

อนึ่งให้ราชบัณฑิต ให้ข้าพระแก้วตรวจตราดูพวงดอกไม้สดที่ข้าราชการแขวนในพระระเบียงทั้ง ๔ ด้าน ห้ามอย่าให้ผู้ใดทิ้งผู้ใดเย่อสิ่งของแขวนไว้อย่าให้ยับเยินไปได้ แล้วให้เอาบาญชีโคมรูปตรา บาญชีพวงดอกไม้ในวัดทูลเกล้าฯ ถวายพระราชกุศล

​อนึ่งให้พันพุฒอนุราช พันเทพราช เกณฑ์เลขไปรับเข้ากระทงต่อกรมวังที่ประตูสนามราชกิจไปถวายวัดราชบุรณะคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดสระเกษคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดบวรนิเวศคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดพระเชตุพนคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดสุทัศน์คาวหวาน ๕๐ กระทง วัดระฆังคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดอรุณคาวหวาน ๕๐ กระทง วัดราชโอรสคาวหวาน ๕๐ กระทง เปนคน ๒๕๐ คน ให้มีสาแหรกมีคาน มีนายหมวดคุมไปถวายณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า แล้วให้ตั้งถวายพระสงฆ์สดัปกรณ์ที่น่าพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย

อนึ่งให้ทนายเลือก ให้กรมวัง ยกสำรับคาวหวานถวายพระสงฆ์ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้า ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ แรมค่ำหนึ่งเช้า ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเช้า ทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้มหาดไทย กลาโหม สัสดี เกณฑ์ข้าราชการพระยาพระหลวง ฝ่ายทหาร พลเรือน เข้ามาช่วยปรนนิบัติพระสงฆ์ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า ที่พระที่่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ แรมค่ำหนึ่งเพลาเช้า ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเพลาเช้า รับแว่นเวียนเทียนทั้ง ๓ แห่ง

ให้มหาดไทย ๖๐ คน กลาโหม ๓๐ คน ทั้ง ๓ วัน เวียนเทียนพระแก้วมรกฏ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่งเพลาบ่ายทั้ง ๓ วัน

​แล้วให้หมายบอกข้าทูลลอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่ผู้น้อยทำโคมรูปตราสำหรับตำแหน่งที่ผู้กินเข้ามาแขวน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง เพลาค่ำทั้ง ๓ คืน

แล้วให้หมายบอกข้าราชการฝ่ายทหาร พลเรือน แลเจ้าตั้งกรมเจ้ายังไม่ได้ตั้งกรม ในพระบรมมหาราชวัง พระบวรราชวัง ให้บำเพ็ญศีลทานการกุศลจงทุกคน

อนึ่งให้กรมท่าขวาหุงเข้าอย่างเทศมาถวายพระสงฆ์ฉันที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ๒๙ รูปเพลาเช้า ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดืยน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ๒๙ รูปเพลาเช้า ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ แรมค่ำหนึ่ง ๓๐ รูปเพลาเช้า

อนึ่งให้มหาดเล็กจัดเครื่องชาต้มถวายพระสงฆ์ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำบ่าย ขึ้น ๑๔ ค่ำเช้า ๒๙ รูป ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำบ่าย ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้า ๑๙ รูปที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำบ่าย แรมค่ำหนึ่งเช้า ๓๐ รูปทั้ง ๓ วัน

แล้วให้รับเครื่องทองน้อยต่อท่นข้างใน ๓ สำรับตั้งสดัปกรณ์ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้า

อนึ่งให้สนมพลเรือนรับเครื่องถมพานทอง ๒ ชั้นต่อท่านข้างในออกมาตั้งบูชาพระสงฆ์สวดมนต์พระสงฆ์ฉัน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำบ่าย ​สำรับ ๑ ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้าสำรับ ๑ ตั้งที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำบ่ายสำรับ ๑ ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้าสำรับ ๑ ตั้งที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำบ่ายสำรับ ๑ แรมค่ำหนึ่งเช้าสำรับ ๑ ตั้งที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ให้มีพุ่มเข้าตอก พุ่มดอกไม้ ธูปเทียนสำหรับเครื่องให้พร้อม แล้วให้รับเครื่องนมัสการ เครื่องทองใหญ่ต่อท่านข้างในเชิญไปตั้งในพระอุโฐสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่ง เพลาบ่ายวันละสำรับทั้ง ๓ วัน ให้มีพุ่มเข้าตอก พุ่มดอกไม้ ธูปเทียนสำหรับเครื่องให้พร้อม

อนึ่งให้พระครูพิธีพราหมณ์มาเจิมแว่นเวียนเทียนที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พระแก้วมรกฏ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรมค่ำหนึ่งเพลาเช้าทั้ง ๓ แห่ง แล้วให้เอาสังข์เข้ามาเป่าด้วย

อนึ่งให้ชาวพระคลังพิมานอากาศจัดพรมจัดเจียมไปปูที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำบ่ายทั้ง ๓ แห่ง สำหรับพระสงฆ์สวดมนต์ฉันเช้าตามเคยให้พอ

อนึ่งให้พระยาโหราเข้ามาบูชาพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เพลาเช้าทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้นายประตูซ้ายขวาเกณฑ์เลขไปรับฟืนแสมรอนขนาดกลางที่เจ้าภาษีส่งท่านข้างใน ๖๐๐ ดุ้นที่ประตูดิน ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ เพลาบ่ายให้ทัน

​อนึ่งให้หลวงสำเร็จพระขรรค์ หลวงสรรพอาวุธ ยืมพาน ๒ ชั้นต่อชาวพระคลังมหาสมบัติสำหรับรองพระแสงขรรค์ ๔ องค์ขึ้นไปตั้งบนพระที่นั่งเสวตรฉัตร ในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเพลาเช้า ที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ เพลาเช้า แล้วให้เชิญไปตั้งบนพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ตั้งบนพระที่นั่งภัทรบิฐ ณวันเดือน ๖ แรมค่ำหนึ่งเพลาเช้าให้ทันกำหนดทั้ง ๓ แห่ง

อนึ่งให้ชาวพระมาลาภูษาเชิญพระอัฐิ ๑๖ พระโกษฐออกมาตั้งที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า แล้วให้เอาพระภูษาโยงไปทอดสำหรับพระสงฆ์สดัปกรณ์ แล้วให้เชิญพระกลดกั้นพระอัฐิให้ทันกำหนด

อนึ่งให้มหาดเล็ก ชาววัง ราชยาน เข้าไปเชิญพระบรมอัฐิพร้อมกับชาวพระมาลาภูษาออกมาตั้งในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดิอน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า

แล้วให้ราชบัณฑิต ชาววัง ชาวที่ มหาดเล็ก ราชยาน เข้าไปเชิญพระไชยเงินใหญ่ พระไชยทองใหญ่ พระไชยผ้าลงยาราชาวดี พระไชยก้าไหล่ทอง ๔ องค์ออกมาตั้งที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ทั้ง ๓ แห่งให้ทันทั้งบ่ายทั้งเช้า

อนึ่งให้หมื่นเทวาทิตวัดมโหรทึกเตรียมประโคม พระบรมอัฐิที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า

​อนึ่งให้พันพุฒอนุราช พันเทพราช จ่ายเลขให้หลวงราชมานู หลวงพิศณุเสนี ๒๐ คน ให้ชาวราชยาน ๑๒ คน

อนึ่งในชาวพระคลังศุภรัต ชาวพระคลังมหาสมบัติ จัดกะโถนขันน้ำไปตั้งไปแต่งถวายพระสงฆ์สวดมนต์ฉันเช้าสวดมนต์ฉันเช้าที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยให้ทันสดัปกรณ์ด้วย

แล้วให้ชาวพระคลังมหาสมบัติจัดพานทอง ๒ ชั้นสำรับหนึ่ง ให้ชาวพระมาลาภูษาตั้งรองพระบรมอัฐิ ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ให้ทันกำหนด

แล้วให้จัดพานทองสองชั้นส่งให้กรมแสงในซ้ายรองพระแสงขรรค์ ๔ องค์ สำหรับตั้งที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ทั้ง ๓ แห่ง

อนึ่งให้สังฆการีนิมนต์พระสงฆ์เข้ามาสดัปกรณ์พระบรมอัฐิ ที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ๔๐๐ รูป ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเพลาเช้า ให้รับเภสัชอังคาตต่อวิเศษถวายพระสงฆ์ ๔๐๐ ซอง

แล้วให้นิมนต์พระสงฆ์เข้ามาสวดพระพุทธมนต์ เข้ามารับพระราชทานฉันในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ทั้ง ๓ แห่ง

แล้วให้นิมนต์พระสงฆ์เทศนาที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามคืนละกัณฑ์ทั้ง ๓ คืน เมื่อจะนิมนต์พระสงฆ์ฉันให้ทูลท่านกรมหมื่นอุดมรัตนราษีเสียก่อน

​อนึ่งให้แผ่พระราชกุศลพระบรมวงศานุวงศ์ข้างน่าข้างใน แลข้าราชการที่ได้รับพระราชทานเครื่องยศทำสำรับคาวหวานถวายพระสงฆ์เสมอองค์ละรูป

ในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำเช้า ทรงประเคน ๑ กรมสมเด็จพระเดชาดิศร ๑ กรมพระพิทักษ์เทเวศร์ ๑ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศ ๑ กรมหลวงเทเวศร์วัชรินทร์ ๑ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา ๑ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ๑ กรมหมื่นถาวรวรยศ ๑ กรมหมื่นอลงกฎกิจปรีชา ๑ กรมหมื่นวรศักดาพิศาล ๑ กรมหมื่นภูบาลบริรักษ์ ๑ กรมหมื่นวรจักรธรานุภาพ ๑ สมเด็จเจ้าฟ้ามหามาลา ๑ สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย ๑ เจ้าพระยานิกรบดินทร์ ๑ เจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์ ๑ เจ้าพระยาพลเทพ ๑ เจ้าพระยายมราช ๑ พระยามหาอำมาตย์ ๑ พระยาเพ็ชรพิไชย ๑ พระยาราชสุภาวดี ๑ พระยาโชฎึกราชเศรษฐี ๑ พระยาราชภักดี ๑ เจ้าหมื่นสรรพเพธภักดี ๑ เจ้าหมื่นเสมอใจราช ๑ เจ้าหมื่นไวยวรนารถ ๑ เจ้าหมื่นศรีเสารักษ์ ๑ รวม ๒๙

ในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเช้า ทรงประเคน ๑ กรมหมื่นเชษฐาธิเบนทร์ ๑ กรมหมื่นอมเรนทรบดินทร์ ๑ กรมหมื่นภูมินทรภักดี ๑ กรมหมื่นราชสีหวิกรม ๓ กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ ๑ กรมหมื่นอุดมรัตนราษี ๑ กรมหมื่นภูบดีราชหฤไทย ๑ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาศ ๑ กรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธร ๑ พระองค์เจ้าสุบรรณ ๑ พระองค์เจ้าชมพูนุท ๑ พระองค์เจ้าสิงหรา ๑ พระองค์​เจ้าภุมเรศ ๑ พระองค์เจ้าวัยกูร ๑ พระองค์เจ้ารองทรง ๑ กรมหมื่นมนตรีรักษา ๑ กรมหมื่นเทวานุรักษ์ ๑ พระองค์เจ้าชิดเชื้อพงศ์ ๑ พระองค์เจ้ามหาหงษ์ ๑ พระองค์เจ้ามงคลเลิศ ๑ พระองค์เจ้าจิตราภรณ์ ๑ พระยาอภัยรณฤทธิ์ ๑ พระยาศรีพิพัฒน์ ๑ พระยาวรพงศ์พิพัฒน์ ๑ พระยาสมบัติยาธิบาล ๑ พระยาราชานุประพันธ์ ๑ พระยาราชวรานุกูล ๑ พระยาพิพิธโภไคย ๑ รวม ๒๙

ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ณวันเดือน ๖ แรมค่ำหนึ่งเช้า ข้างในทรงประเคน ๑ พระบรมวงศ์เธอ ๕ พระเจ้าพี่นางเธอ ๖ พระเจ้าน้องนางเธอ ๓ พระราชวรวงศ์เธอ ๑๕ รวม ๓๐

ให้มีผ้าสบง เภสัช ธูปเทียน ไทยทานถวายพระสงฆ์ตามศรัทธา

หมายเกณฑ์ร้อยพวงดอกไม้

ด้วยพระยาบำเรอภักดี รับพระบรมราชโองการใส่เกล้า ฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สั่งว่า ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ๑๕ ค่ำแรมค่ำหนึ่ง วันพระพุทธเจ้าประสูตร, ได้ตรัสรู้, นิพพาน, ยิ่งกว่าตรุษกว่าสงกรานต์ ทรงพระราชอุทิศทานการพระราชกุศล พระสงฆ์จะได้สวดพระพุทธมนต์แลรับพระราชทานฉัน ในวิสาขบูชานั้น ให้เกณฑ์ข้าทูลลออง ฯ ผู้ใหญ่ผู้น้อยร้อยพวงดอกไม้ ตาข่าย, ภู่กลิ่น, ระย้า, มาไลย, ผูกห้อยตามที่ในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ให้เกณฑ์

​$\left. \begin{array}{}\mbox{เจ้าพระยายมราช ร้อยตาข่ายใหญ่บุษบกผืน ๑ } \\\mbox{เจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์ ร้อยตาข่ายใหญ่เสวตรฉัตรผืน ๑ } \\\mbox{เจ้าพระยาพลเทพ ร้อยตาข่ายใหญ่อัฐทิศผืน ๑ }\end{array} \right\}$ กับข้าราชการ ขุนบุรินทร ๑ ขุนเทพอาญา ๑ ขุนอาญาจักร ๑ รวมกรมมหาดไทย ๓ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

ขุนพินิจจัย ๑ ขุนอภัยพินิจ ขุนกิจวิจารณ์ ๑ ขุนชำนาญวินิจฉัย ๑ รวมกรมท่า ๔ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

ขุนบริรักษ์ ๑ ขุนทรงธรณี ๑ ขุนพิทักษ์ธานิน ๑ ขุนธรณีบาล ๑ ขุนโลกบาล ๑ ขุนทราบาล ๑ ขุนนรบาล ๑ รวมกรมเมือง ๗ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

หลวงศรีราชบุตร ๑ หลวงวุฒามาตย์ ๑ ขุนราชปัญญา ๑ ขุนมรสตานุการ ๑ รวมกรมล้อมวัง ๔ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

ขุนอินทร์อาญา ๑ ขุนอาญาคดี ๑ ขุนศรีอาญาราช ๑ ขุนเทวาวิจารณ์ ๑ ขุนศรีโสภา ๑ ขุนชำนาญคดี ๑ รวมกรมวัง ๖ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

ขุนพรหมสุภา ๑ ขุนเทพสุภา ๑ ขุนราชสุภา ๑ ขุนสุภาภาร ๑ ขุนสุภาไชย ๑ ขุนสุภาเทพ ๑ ขุนสุภาทิพ ๑ ขุนเสพสุภา ๑ รวมศาลแพ่ง ๘ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

พระมหาราชครูปโรหิต ๑ พระมหาราชครูมหิธร ๑ พระมหาราชครูพิเชต ๑ พระไกรสีห์ ๑ พระเกษม ๑ รวมกรมลูกขุน ๕ ร้อยตาข่ายคนละ ๑ พวง ในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เพลาเช้า

​$\left. \begin{array}{}\mbox{เจ้าพระยานิกรบดินทร ร้อยตาข่ายใหญ่อัฐทิศ ๑ } \\\mbox{พระยามหาอำมาตย์ ร้อยตาข่ายใหญ่บุษบก ๑ } \\\mbox{พระยาโชฎึกราชเศรษฐี ร้อยตาข่ายใหญ่เสวตรฉัตร ๑ } \\\mbox{พระยาราชภักดี ร้อยพวงมาไลยยาว ๑ ศอกพวง ๑ }\end{array} \right\}$ กับข้าราชการ ขุนอมรินทรรักษา ๑ ขุนอมราภักดี ๑ ขุนนราภักดีเสมียนตรา ๑ ขุนอินทร์วิเชียรชาติ ๑ ขุนพรหมราชปัญญา ๑ ขุนวิสูตรเสนี ๑ ขุนศรีกันดาลพล ๑ รวมกรมพระสุรัสวดี ๗ ร้อยภู่กลิ่นคนละ ๑ พวง

ขุนอินทร์ไกรลาศ ๑ ขุนแก้วไกรลาศ ๑ ขุนพิทักษ์สุขา ๑ ขุนธนรัตน์ ๑ ขุนเทพภักดี ๑ ขุนสุรินทร์สมบัติ ๑ ขุนคลังสมบัติ ๑ ขุนวิเศษสมบัติ ๑ ขุนอภัยสมบัติ ๓ ขุนอักษรเสมียนตรา ๓ ขุนศรีสมบัติ ๑ ขุนภักดีสมบัติ ๑ ขุนรัตนสมบัติ ๑ ขุนบวรสมบัติ ๑ ขุนพรหมสมบัติ ๑ ขุนสำเร็จสมบัติ ๑ ขุนทิพรัตนสมบัติ ๑ รวมกรมพระคลังมหาสมบัติ ๑๗ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

ขุนท่องสื่อ ๑ ขุนท่องสมุท ๑ ขุนศรีท่อง ๑ รวมกรมท่า ๓ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

ขุนกาญจนมณีการ ๑ ขุนวิจิตรลังการ ๑ ขุนวิจิตรบรรจง ๑ รวมกรมช่างทอง ๓ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

ขุนทิพไพชยนต์ ๑ ขุนสกลมณเฑียร ๑ หลวงสกลพิมาน ๑ ขุนพิมานรักษา ๑ หลวงวิเชียรไพชยนต์ ๑ ขุนสถานพิทักษ์ ๑ ขุนบริรักษ์นิเวศ ๑ หลวงพิมานไพชยนต์ ๑ ขุนสกลราชฐาน ๑ รวมกรมวัง ๙ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

​หลวงราชฤทธานนท์ ๑ หลวงนนทเสน ๑ รวมกรมวังนอก ๒ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง ในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำเวลาเช้า

$\left. \begin{array}{}\mbox{พระยาราชสุภาวดี ร้อยตาข่ายเสวตรฉัตรผืน ๑ } \\[1.4ex]\mbox{พระยาศรีพิพัฒน์ ร้อยพวงมาไลยยาว ๑ ศอกพวง ๑ }\\[1.4ex]\end{array} \right\}$ กับข้าราชการ พระยาสมบัติยาธิบาล ๑ พระยาเพ็ชรชฎา ๑ พระยาพิพิธโภไคย ๑ พระยาอุไทยธรรม ๑ พระยารัตนอาภรณ์พิมล ๑ พระยาประสิทธิ์ศุภการ ๑ พระยาราไชย ๑ พระยาพิพิธไอสูริย์ ๑ พระยาราชสัมภารากร ๑ พระยาประชาชีพบริบาล ๑ พระยาอาหารบริรักษ์ ๑ พระยาหัดถการบัญชา ๑ พระยาพิพัฒโกษา ๑ พระยาศรีเสาวพาหะ ๑ พระรองเมือง ๑ พระเทพผลู ๑ พระอัคเนศร ๑ พระศรสำแดง ๑ พระไชยยศสมบัติ ๑ พระรัตนโกษา ๑ พระราชโกษา ๑ พระสุรินทร์สมบัติ ๑ รวม ๒๒ ร้อยระย้าคนละพวง

พระวิเชียรปรีชา ๑ พระเมธาธิบดี ๑ หลวงราชาภิรมย์ ๑ หลวงอุดมจินดา ๑ หลวงศรีวรโวหาร ๑ หลวงธรรมาภิมณฑ์ ๑ หลวงญาณพิจิตร ๑ หลวงญาณภิรมย์ ๑ รวมกรมราชบัณฑิตย์ ๘ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงเสนานนท์ ๑ หลวงพลอาไสย ๑ รวมกรมมหาดไทย ๒ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงศรีทิพ ๑ หลวงศรีเทพ ๑ รวมคลังวิเศษ ๒ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

​หลวงบัตพิจารณ์ ๑ หลวงพิไชยเสนา ๑ หลวงโยธาบริบาล ๑ หลวงเทพาธิบดี ๑ หลวงศรีกาฬสมุด ๓ หลวงภักดีจุมพล ๑ รวมกรมพระสุรัสวดี ๖ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงงำเมือง ๑ หลวงสุธาพิทักษ์ ๑ รวมกรมเมือง ๒ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงกิจจานุกิจประกาศ กรมพระอาลักษณ์ ๑ ร้อยภู่กลิ่นพวง ๑

หลวงพิบูลย์สมบัติ ๑ หลวงสวัสดิโกษา ๑ หลวงอินทร์โภไคย ๑ หลวงวิเศษโภคา ๑ หลวงสุนทรสมบัติ ๑ หลวงพิพิธสมบัติ ๑ หลวงพิบูลย์สมบัติ ๑ หลวงอุทยานาธิกรณ์ ๑ หลวงภาษีสมบัติ ๑ หลวงเทพรัตนนรินทร์ ๑ หลวงมไหสวรรย์ ๑ หลวงสุวรรณภักดี ๑ หลวงเทพสมบัติ ๑ หลวงทิพสมบัติ ๑ หลวงรักษาสมบัติ ๑ หลวงวิสูตรโกษา ๑ หลวงสวัสดิอุดม ๑ หลวงอินทรมนตรี ๑ หลวงมงคลรัตน์ ๑ ขุนมหาวิสูตร ๑ ขุนวิสูตรโกษา ๑ ขุนศรีสุพรรณ ๑ ขุนศรีสาคร ๑ หลวงอินทรโกษา ๑ รวมกรมพระคลังมหาสมบัติ ๒๔ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงทรงพลภาพ ๑ หลวงปราบพลแสน ๑ หลวงพิไชยพาชี ๑ หลวงศรีอัศวเดช ๑ หลวงสุนทรสินธพ ๑ หลวงวิสูตรอัศดร ๑ รวมกรมม้า ๖ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงเสน่ห์สรชิต ๑ หลวงสนิทอาวุธ ๑ รวมกรมแสง ๒ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

จมื่นก่งศร ๑ จมื่นก่งศิลป์ ๑ หลวงวิเศษสรพล ๑ รวมกรมกลาโหม ๓ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

​หลวงนรินทร์อาภรณ์ ๑ หลวงสุนทรรจนา ๑ หลวงเทพรจนา ๑ หลวงพิทักษ์สุวรรณ ๑ ขุนพินิจรจนา ๑ ขุนสุวรรณมาลา ๑ ขุนสุมาลี ๑ ขุนกนกราชา ๑ รวมกรมช่างทอง ๘ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

พระศุภรัต ๑ จมื่นรัตโกษา ๑ จมื่นวิสูตรสมบัติ ๑ รวมพระคลังศุภรัต ๓ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง

หลวงเทพราชธาดา ๑ หลวงอัธยา ๑ หลวงศรีสังขกร ๑ หลวงศรีมโหสถ ๑ หลวงญาณประกาศ ๑ หลวงจักรปาณี ๑ ขุนไชยอาญา ๑ ขุนจินดาภิรมย์ ๑ ขุนพิเชตพิไสย ๑ ขุนราชถานธุระพิเนตร ๑ ขุนเกษตรธุราธิการ ๑ รวมกรมลูกขุน ๑๑ ร้อยภู่กลิ่นคนละพวง ในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณวันเดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำเวลาเช้า

ทั้งนี้ให้เร่งร้อยด้วยดอกมะลิสดเข้ามาส่งให้ทันตามกำหนดวัน ถ้าจะแขวนที่ใดให้ทูลถามสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้ามหามาลาก่อน อย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง