๓ การรักษาพระนครเวลาเสด็จไม่อยู่
อนึ่งถ้ามีที่เสด็จไปพระพุทธบาท (หรือ) เมืองลพบุรี (หรือ) เมืองเพ็ชรบุรี๑ นครบาลเกณฑ์รักษากรุง ฯ
กรมล้อมพระราชวัง พระเพ็ชรพิชัยตั้งกองซุ่มอยู่จวนท้องสนามกลาง ขุนหมื่นคุมไพร่ขึ้นรักษาป้องเชิงเทินรอบพระราชวังกรม ๑
กรมวังนอกอยู่ทิมดาบชาววัง หลวงราชฤทธานนท์ หลวงนนทเสน ขุนหมื่นชาววังนอก เหล่า ๑
กรมวังเกณฑ์ ขุนอินอาญา ๑ ขุนเทพสุภา ๑ ขุนพรหมสุภา ๑ (ตุลาการศาลกรมวัง) ๓ คน อยู่จำหล่อประตูท่าสิบเบี้ย (เหล่า ๑)
และ (พนักงาน) อยู่รักษากรุง ตระเวนนอกที่ห้าม ตั้งกองซุ่ม ๓ กอง ตั้งกองรักษาจำหล่อและตระเวนในกรุงตามอำเภอ ๘ กอง ตระเวนนอกกรุงตามอำเภอ ๘ กอง รวม ๑๙ กอง เป็น (คือ)
ขุนสัสดี ๑ ขุนสารวัตร ๑ นายตำรวจซ้าย ๑ นายธำมรงค์ ๔ นายบัญชีกลาง ๑ รวม ๘ นาย ไพร่สม ๘๐ รักษาผู้ร้าย ๘ คุก รวม ๘๘ คน
พระยายมราช ๑ หลวงขุนหมื่น ๑๐ เสมียนทนาย ๒๐ ไพร่สมกำลัง ๒๐๐ รวม ๒๓๑ คน ตั้งกองขัดตาทัพอยู่ท้องสนามหน้าพระศพ๒ เพลากลางคืนไปตระเวนตรวจตราทั่วกรุง ฯ
หลวงรองเมือง ๑ เสมียนทนาย ๑๐ ไพร่สม ๕๐ รวม ๖๑ คน ตั้งอยู่ป้อมเพ็ชรบางกะจะ และไปตระเวนตรวจตราอำเภอทหาร
ขุนเทพผลู ๑ เสมียนทนาย ๗ ไพร่สม ๓๒ รวม ๔๐ คน ตั้งอยู่ ณ จำหล่อสะพานลำเหย ตระเวนอำเภอพลเรือน
(กองตระเวนกรมเมือง) ตั้งกองรักษาจำหล่อ และตระเวนในกรุง ฯ ๔ อำเภอ ขุนยี่สารบุรี ๑ หมื่นยี่สารบุรี ๑ ขุนวิจารณ์ภูธร ๑ ขุนตระเวนรักษา ๑ หมื่นจิตรบริบาล ๑ ขุนภักดีภูวดล ๑ หมื่นภักดีภูวดล ๑ ไพร่สมนายละ ๑๐ คน รวมนายไพร่ ๘๘ คน
(กองตระเวนกรมเมือง) ตระเวนนอกกรุงฯ ตามพนักงาน ๔ อำเภอ ขุนนครภักดี ๑ หมื่นนครภักดี ๑ ขุนจำนงบุรี ๑ หมื่นจำนงบุรี ๑ ขุนแผ้วภูวดล ๑ หมื่นแผ้วภูวดล ๑ ขุนไชยบุรีบาล ๑ หมื่นไชยบุรีบาล ๑ ไพร่สมนายละ ๑๐ รวมนายไพร่ ๘๘ คน
รวม (พนักงานในกรุง ฯ เกณฑ์รักษาพระนคร) นาย ๖๑ ไพร่ ๕๒๒ คน เป็น ๕๘๓ คน
อนึ่งมีตรารับสั่งให้หาผู้ครอง (และ) ผู้รั้งเมือง (คือ) เมืองวิเศษไชยชาญ ๑ เมืองอินทบุรี ๑ เมืองพรหมบุรี ๑ (เมืองสิงห์บุรี) เมืองสรรค์๓ ๑ เมืองนครชัยศรี ๑ เมืองสุพรรณบุรี ๑ เมืองราชบุรี ๑ รวม ๘ เมือง เข้า (มา) บรรจบอยู่รักษากรุงฯ ได้ตระเวนทางเรือรอบกรุงฯ ๘ ลำ เป็น (จำนวน) นาย ๘ ไพร่เมืองละ ๕๐ คน รวมเป็น ๔๐๘ คน
กรมท่าซ้ายขวาเกณฑ์แบ่งอยู่รักษากรุง ฯ รักษาจำหล่อตระเวนบรรจบถึงกันตามอำเภอ เป็น (คือ)
ขุนท่องสื่อ ขุนท่องสมุท อำเภอจีน (รักษา)แต่วัดจีนถึงประตูจีน ขุนโกชาอิศหาก ขุนราชเศรษฐี อำเภอแขก (รักษา) แต่สะพานประตูจีนถึงวัดนางมุก เลี้ยวลงไปถึงประตูใต้กายี
สอรรประรำ๔ วิประวาชี อำเภอพราหมณ์เทศ (รักษา) แต่หน้าวัดนางมุกมาวัดอำแม ทั้งฉะกุญไปถึงเสาชิงช้า กองตระเวนกรมท่ากอง ๑ นาย ๑ ไพร่ ๑๐ คน ๖ กองรวมเป็น ๖๖ คน
ขุนโรงขุนศาลอยู่รักษาช่องจำหล่อตามหน้าที่ทุกกรม และเจ้ากรมปลัดกรมนอกกว่านี้ แบ่งไว้ประจำการรักษาที่เสด็จออก รักษาทิมดาบ รักษาโรงแสง รักษาคลัง รักษาฉาง รักษาศาลาลูกขุน ตามพนักงานทุกกรม
ข้าราชการผู้อยู่ทั้งนี้ พนักงานเสมียนตรากรมพระนครบาลได้เรียกบัญชี เข้างบส่งให้ ฯ พณหัวเจ้าท่านสมุหนายก และผู้อยู่ประจำการกรุงฝ่ายทหาร (นั้น) พันเทพราชเรียกบัญชีส่งให้พณหัวเจ้าท่านสมุหพระกลาโหม (แต่ก่อนเสด็จ) ครั้นเสด็จไปแล้ว ข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้อยู่รักษากรุงฯ บอกเข้าไปยังทัพหลวง
และการทหารซึ่งหมื่นนรินทรเสนี พันเทพราช พันทิพราช พันอินทราช พันพรหมราช กะเกณฑ์ทั้งนี้ เอาว่าแก่สมุหพระกลาโหม พระสุรเสนา หลวงธรรมไตรโลก หลวงเทพอรชุน ฝ่ายพลเรือน ซึ่งหมื่นศรีสหเทพ พันพุฒ พันภาณ พันเภา พันจันท์ กะเกณฑ์ทั้งนี้ เอาว่าแก่สมุหนายก หลวงอำมาตย์ หลวงราชนิกูล (ต่าง) บังคับบัญชาตามราชการ ขอเดชะ ฯ
