เดือน ๓ จุลศักราช ๑๒๔๒
วันที่ ๔๔๖๔ วัน ๑ ๑ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เช้าเสด็จเลี้ยงพระตำหนักแพ เสด็จขึ้นบ่ายโมงเศษ บ่าย ๓ โมงพระอนุรักษ์โยธาเฝ้า ถวายเครื่องศิลาต่าง ๆ ที่โปรดเกล้า ฯ ให้ทำใช้ในการพระเมรุ สำหรับพระราชทานพระสงฆ์ที่ถวายของช่วยในการพระเมรุ นายปานมหาดเล็กบุตรพระเทพถวายรูปสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กรมหมื่นภูธเรศเฝ้า รับสั่งทำพระเจดีย์ที่วัดราชบพิธ สำหรับบรรจุพระอัฏฐิสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณ์
บ่าย ๔ โมงเศษ มิสเตอรปัลเครฟ กงสุลเยเนอราลอังกฤษเฝ้าจนเวลาค่ำ แล้วกรมหมื่นพิชิต พระองค์เทวัญเฝ้าเรื่องหนังสือสัญญา ไม่เสด็จออกหอธรรมสังเวช
วันที่ ๔๔๖๕ วัน ๒ ๒ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายพระยาอภัยรณฤทธิ์เฝ้า ถวายขัดข้องเรื่องความผู้ร้ายลักโคกระบือ ๓ ฉะบับ ทรงเซ็นพระราชทานไป ไม่ได้คัดไว้ พระองค์ทองแถมเอาโมราหลังตลับต่าง ๆ เข้ามาถวายทรงซื้อไว้ กรมหมื่นภูธเรศเอากาเงินมาถวายทรงซื้อไว้สำหรับพระราชทานรางวัลนายด้านทำการพระเมรุ ทูลกระหม่อมพระองค์น้อยเฝ้า พระราชทานใบยืมเงินล่วงหน้าทำพระที่นั่งใหม่จำนวนเดือน ๒
เวลา ๒ ทุ่ม เสด็จหอธรรมสังเวช พระปลัดภู่วัดบุบผาราม ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง มหาอิ่ม ๔ ประโยควัดมหาธาตุถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ เสด็จขึ้น ๔ ทุ่มเศษ
วันที่ ๔๔๖๖ วัน ๓ ๓ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายกรมหมื่นภูธเรศเฝ้า ถวายแพรลายตราที่โปรดเกล้า ฯ ให้สั่งมาใช้ทำถลกบาตรและย่ามและพัดรองพระองค์สาย กรมหมื่นพิชิต พระองค์เทวัญเฝ้า
เวลา ๒ ทุ่ม เสด็จหอธรรมสังเวช ปลัดภู่ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง มหาอิ่มถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ เสด็จขึ้น ๔ ทุ่มเศษ
วันที่ ๔๔๖๗ วัน ๔ ๔ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายขุนนางเจ้าภาษีและมหาดเล็กหลายคนถวายผ้าขาวและของในการพระเมรุ พระยาเจริญเฝ้าทรงเรื่องจีนไล่จือ พระยานรรัตน์ถวายหนังสือ บ่าย ๕ โมงเสด็จพระเมรุ ทอดพระเนตรการต่างๆ เสด็จขึ้นย่ำค่ำ
ยามหนึ่งเสด็จหอธรรมสังเวช พระยาศรีอ่านร่างตราถึงข้าหลวงกองสักเลข เรื่องพระยาประสิทธิ์ศุภการ ปลัดภู่ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง มหาอิ่มถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ เสด็จขึ้น ๔ ทุ่มเศษ
วันที่ ๔๔๖๘ วัน ๕ ๕ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายมหาดเล็กถวายผ้าหลายคน พระนายศรีเอาของต่าง ๆ ถวาย ที่เป็นเครื่องเงินเครื่องทอง ทรงเลือกสำหรับพระราชทานในการพระเมรุ หลวงนายสิทธิ์ถวายแผนที่พระปรางค์ศิลาที่สั่งเมืองจีน จะมาทำเหมมณเฑียรเทวราช เจ้าพระยาศรีพิพัฒน์ถวายของในการพระศพ หม่อมเจ้านิลถวายครอบตุ๊กตาเป็นรูปละครที่โปรดเกล้า ฯ ให้ทำ สำหรับแจกฝรั่งในการพระเมรุ
เวลา ๒ ทุ่ม เสด็จหอธรรมสังเวช ปลัดภู่ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง มหาอิ่มถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ เสด็จขึ้น ๔ ทุ่ม
วันนี้สวดมนต์ที่พระตำหนัก ในการสมโภชเดือนสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ไม่ได้เสด็จลง
วันที่ ๔๔๖๙ วัน ๖ ๖ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่าย พระภักดีภัทรากร และหลวงศรีทรงยศ ถวายของในการพระเมรุ พระราชโยธาเทพ กรมหมื่นภูธเรศเฝ้าเรื่องทำพัดรอง กรมหมื่นพิชิตเฝ้า เรื่องความจีนไล่จือ พระวิสูตรสาครดิษฐ์ถวายของในการพระเมรุ นายเสนอถวายกระเช้าเงินที่โปรดเกล้า ฯ ให้กำกับคนนักโทษสาน
บ่าย ๕ โมง เสด็จลงสมโภชเดือนสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ พระราชทานพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สมโภชแล้วเจ้าพระยาสุรวงศ์ขึ้นมาเฝ้าบนพระที่นั่งบรมราชสถิตย์มโหฬาร ไม่เสด็จหอธรรมสังเวช
วันนี้พระยามหามนตรีถวายริโปตความศาลกรมพระนครบาล พระองค์ดิศถวายริโปตหัดทหารมหาดเล็ก
วันที่ ๔๔๗๐ วัน ๗ ๗ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่าย ๔ โมงเศษ กรมหมื่นพิชิตเฝ้าอ่านฎีกาถวายพระยานรรัตน์ กรมหมื่นภูธเรศ หม่อมเจ้าประวิช เฝ้าเรื่องทำครอบพระรูป พระยาอาหารถวายของในการพระเมรุ แล้วเสด็จพระเมรุ เสด็จกลับทุ่มเศษ เสด็จขึ้นทรงเครื่องใหญ่ เสด็จหอธรรมสังเวช
วันที่ ๔๔๗๑ วัน ๑ ๘ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่าย ๓ โมง นายพุ่มรัตนายัตถวายของ กรมแสงถวายผ้าขาว พระนายไวยถวายริโปตทหาร พระองค์เจ้าสายเฝ้า
บ่ายเสด็จพระเมรุ ทอดพระเนตรงานพระเมรุเสร็จแล้วเสด็จประทับพลับพลา ทอดพระเนตรมหาดเล็ก ซ้อมรำทวนถวายทอดพระเนตร เวลาค่ำเสด็จกลับแวะหอธรรมสังเวช พระศักยปุติยวงศ์ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง เทศน์วิเศษ เสด็จขึ้น ๒ ทุ่ม พระประสิทธิ์ศีลคุณเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพต่อไป
วันที่ ๔๔๗๒ วัน ๒ ๙ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายโมงเศษ กรมมหาดเล็ก กรมหมอ ถวายของถวายผ้าขาว พระยานรัตน์ถวายกระโถนเขียนลายและรูปภาพต่างๆ และกล่องจันทน์ และของอื่น ๆ อีกหลายสิ่ง ที่โปรดเกล้า ฯ ให้กรมพระราชวังบวรสถานมงคลทำ เจ้าพระยาภานุวงศ์เฝ้า
บ่ายเสด็จพระราชดำเนินประทับพระเมรุ ทอดพระเนตรการต่างๆ แล้วประทับพลับพลา ทอดพระเนตรซ้อมรำทวนเหมือนเวลาวานนี้ เสด็จกลับแวะหอธรรมสังเวช พระนรินทร์อ่านบอกเมืองแขกเรื่องภาษี ปลัดภู่ถวายเทศน์กัณฑ์หลวง มหาอิ่มถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ ยกทั้งสองกัณฑ์ เสด็จขึ้น ๒ ทุ่ม
วันที่ ๔๔๗๓ วัน ๓ ๑๐ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
ย่ำเที่ยงเศษเสด็จออก ไม่มีราชการ มีแต่ถวายของถวายผ้า กรมหมื่นพิชิตเฝ้า บ่าย ๕ โมงเศษ เสด็จทอดพระเนตรงานพระเมรุ เสด็จกลับย่ำค่ำเศษ ประทับหอธรรมสังเวช มหาเทศ ๔ ประโยค วัดบวรนิเวศถวายเทศน์กัณฑ์หลวง พระครูพจนโกศลวัดพระเชตุพนถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ เสด็จขึ้น ๒ ทุ่มเศษ
วันที่ ๔๔๗๔ วัน ๔ ๑๑ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายพระนายไวยถวายแผนที่พระนครนี้ ที่จะกะวางโปลิศรักษาทั่วไป กรมพระคลังมหาสมบัติถวายผ้าขาว พระองค์สายเฝ้า
บ่าย ๔ โมงเศษ ทรงพระภูษาขาวลาย ทรงฉลองพระองค์ขาว ทรงรถพระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินประทับพลับพลาวัดสระเกษ โปรดเกล้าฯ ให้พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติเข้าไปสดับปกรณ์ในเมรุไตร ๓๐ โปรดเกล้า ฯ พระราชทานเทียนให้พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ไปที่พระศพ ทรงจุดฝักแคพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าวรวงศ์เธอชั้น ๒ กรมหมื่นอัมเรศรัศมีทรงโปรยผลมะนาว ๒๐๐ ผล แล้วเสด็จจากพลับพลาวัดสระเกษประทับพระเมรุ ทอดพระเนตรการต่างๆ ย่ำค่ำเสด็จกลับ ไม่เสด็จหอธรรมสังเวช
วันที่ ๔๔๗๕ วัน ๕ ๑๒ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายกรมหลวงวรศักดาเฝ้า ถวายของในการพระเมรุ กรมอาลักษณ์จีนเจ้าภาษี มหาดเล็กถวายของ พระยาโชฎึกเฝ้า พระวุฒิการถวายบัญชีกะพระที่จะเทศน์สดับปกรณ์ในการพระเมรุ พระนายเสมอใจถว่ายของที่สั่งมาเป็นของสลาก
บ่าย ๔ โมงเศษ เสด็จทอดพระเนตรการพระเมรุ เสด็จกลับจากพระเมรุประทับหอธรรมสังเวช มหาเทศถวายเทศน์กัณฑ์หลวง พระครูพจนโกศลถวายเทศน์กัณฑ์เจ้าภาพ ทรงธรรมแล้วขุนนางถวายผ้า กรมท่า ศาลต่างประเทศ ตำรวจถวายผ้าขาว พระนรินทร์อ่านบอกเมืองพังงา ๒ ฉะบับ ๆ หนึ่งส่งเงินจีน ฉะบับหนึ่งถวายของในการพระศพ พระนรินทร์ถวายรายงานภาษีฝิ่นภาษีร้อยชักสาม จำนวนเดือนอ้าย ปีมะโรงโทศก เสด็จขึ้น ๒ ทุ่ม
วันที่ ๔๔๗๖ วัน ๑ ๑๕ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
วันที่ ๔๔๗๗ วัน ๒ ๑ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลาย่ำรุ่งออกปากอ่าว แล่นมาไม่ได้หยุดถึงเกาะสีชัง เวลาเช้า ๓ โมงครึ่ง ไม่ได้แวะแล่นต่อไป บ่าย ๓ โมงถึงแสมสาร เสด็จขึ้นฝั่งทรงพระราชดำเนินไปถึงหาดทรายข้างหน้าโน้น เสด็จกลับทางเรือเวลาจวนค่ำ วันนี้มิสเตอรอาลบาสเตอร์เอากล้องขึ้นไปตั้งบนเกาะแสมสาร เวลา ๒ ทุ่มเสด็จพระราชดำเนินขึ้นไปบนเกาะทอดพระเนตรดาวพระเสาร์และดาวต่าง ๆ เสด็จกลับ ๔ ทุ่มเศษ ออกเรือจากแสมสารเวลา ๑๐ ทุ่ม
วันที่ ๔๔๗๘ วัน ๓ ๒ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลาย่ำรุ่งกับ ๕๕ มินิตถึงเกาะสเก็ด เสด็จขึ้นบนเกาะแล้ว เสด็จกลับลงเรือพระที่นั่งออกจากเกาะสเก็ดเวลา ๓ โมง เช้าแล่นต่อไป ๕ โมงเช้าถึงปากอ่าวระยอง แต่แรกทรงพระราชดำริว่าจะเสด็จพระราชดำเนินเมืองระยอง แต่น้ำน้อยเรือเข้าไม่ได้แล่นต่อมา บ่าย ๒ โมงถึงช่องเสม็ด เสด็จลงเรือไฟเล็กไปขึ้นหน้าเกาะ ประพาสหาดทราย จนเวลาบ่าย ๕ โมงเสด็จกลับ วันนี้มีพระราชหัตถ์เข้าไปกรุงเทพ ฯ บอกข่าวที่เสด็จพระราชดำเนินคราวนี้ ถึงสมเด็จกรมพระ ทูลกระหม่อมพระองค์น้อย เจ้าพระยาสุรวงศ์ เจ้าพระยาภานุวงศ์ เจ้าพระยามหินทร์ ความเหมือนกันทุกฉะบับ ให้หลวงนริศถือเข้าไปกรุงเทพ ฯ เวลา ๑๐ ทุ่มออกเรือ
วันที่ ๔๔๗๙ วัน ๔ ๓ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลาเช้าคลื่นอยู่ข้างจัด เรือแล่นมาไม่ได้พักที่ไหน ถึงเกาะช้างบ่ายโมง ๑ เสด็จลงทรงเรือพระที่นั่งโบตเล็ก เวลาบ่าย ๒ โมง เข้าในคลองมะยม เข้าไปน้อยหนึ่งถึงที่จอด เสด็จขึ้น ทรงพระราชดำเนินไปตามทางถึงที่น้ำพุแล้ว ประทับอยู่บ่าย ๔ โมงเศษ สรงน้ำพุแล้วเสด็จกลับมาลงเรือพระที่นั่งตามทางเดิม เสด็จมาขึ้นเรือพระที่นั่งเวสาตรี เวลาตี ๑๑ ครึ่งออกเรือพระที่นั่งแล่นจากเกาะช้างต่อลงไปอีก
วันที่ ๔๔๘๐ วัน ๕ ๔ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลา ๒ โมงเช้าถึงเกาะกระดาษ เสด็จขึ้นบนเกาะเวลา ๓ โมงเช้า ประทับอยู่จนเวลาบ่ายเสวยกลางวันบนเกาะ พระองค์สายและทหารเรือเวสาตรี และทหารหน้าไปไล่เนื้อในป่า ไม่พบเนื้อ เวลาค่ำเสด็จกลับเรือเวสาตรี ออกเรือเวลา ๒ ยามแล่นกลับขึ้นมา
วันที่ ๔๔๘๑ วัน ๖ ๕ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เช้าโมงครึ่งถึงปากน้ำเมืองจันทบุรี ทอดสมออยู่ที่ปากอ่าว พระยาจันทบุรี กรมการเมืองจันทบุรี และเจ้าภาษีมาเฝ้าถวายของ ญวนมาถวายของคนหนึ่ง พระราชทานเงิน ๘ บาท รับน้ำจืดลงเรือเสร็จแล้ว เวลา ๔ โมงเช้าออกจากปากอ่าวจันทบุรีแล่นต่อมา ถึงช่องเสม็ดเวลาบ่าย ๓ โมงครึ่ง เสด็จขึ้นบนเกาะทอดพระเนตรหมู่บ้าน คนชาวบ้านนั้นเป็นคนวังหน้า พระราชทานเงินให้ทุกคน เสด็จลงเรือย่ำค่ำ ออกเรือเวลา ๓ ยาม
วันที่ ๔๓๘๒ วัน ๗ ๖ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลาเช้าโมงครึ่งถึงแสมสาร ไม่ได้ประทับแล่นตรงมา พอพ้นแสมสารมา เวลา ๓ โมงเช้าเห็นเรือเทียมลมแล่นมา หม่อมเจ้าปฤษฎางค์มาในเรือนั้น โปรดให้เอาเรือโบตไปรับมาขึ้นเรือพระที่นั่ง กราบทูลว่ากลับมาจากลอนดอนถึงกรุงเทพฯ แต่วันเดือน ๓ แรม ๒ ค่ำ เจ้าพระยาสุรวงศ์จัดเรือให้ตามมาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท และได้เอาหนังสือมาถวายหลายฉะบับ และถวายของทูลกระหม่อมพระองค์น้อยฝากมาจากกรุงเทพ ๆ เวลาบ่าย ๓ โมงถึงเกาะสีชัง จอดเรือพระที่นั่ง เสด็จขึ้นบนเกาะสีชังทอดพระเนตรวัดที่เกาะนั้น แล้วเสด็จลงเรือไปขึ้นเกาะขามคลื่นจัดนัก เวลาค่ำเสด็จกลับอ้อมเกาะมาถึงเรือพระที่นั่งเวสาตรีเวลาทุ่มเศษ ออกเรือเวสาตรีตี ๑๑
วันที่ ๔๔๘๓ วัน ๑ ๗ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลาเช้า ๓ โมงครึ่ง ถึงปากน้ำเจ้าพระยาแล่นมาตรงพระสมุทรเจดีย์ ๔ โมงเช้าพักเรือพระที่นั่งพระราชทานเทียนให้กรมการขึ้นไปบูชาพระเจดีย์ กลีบภรรยาหลวงอินทรอาวุธมาถวายของ พระราชทานเงิน ๑ ชั่ง แล้วแล่นต่อมา เวลาบ่ายโมง ๒๐ นิมิต ถึงหน้าตำหนักแพ เสด็จขึ้นบนพระที่นั่งตรัสกับข้าราชการที่มารับเสด็จ แล้วเสด็จจากตำหนักแพ แวะหอธรรมสังเวชครู่หนึ่ง แล้วเสด็จมาทอดพระเนตรการที่โรงทอง เสด็จขึ้น
บ่ายเสด็จออกเมรุ ทอดพระเนตรการที่ทำต่าง ๆ เสด็จกลับย่ำค่ำ
วันที่ ๔๔๘๔ วัน ๒ ๘ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
บ่ายกรมหมื่นภูธเรศ ถวายพานรองพระโกศพระอัฏฐิสมเด็จพระนางเจ้า ส.ก.ร. และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้า ก.พ. และถวายตัวอย่างยาสำหรับลงของต่าง ๆ พระราชโยธาเทพถวายพัดรองสำหรับใช้ในสังเค็ต ซึ่งโปรดเกล้า ฯ ให้หุ้มนั้น พระนายสรรเพ็ธนำกรมม้าถวายผ้า หม่อมเจ้าปฤษฎางค์เฝ้า โปรดเกล้า ฯ พระราชทานตราฝรั่งเศสและตราเยอรมัน ซึ่งได้มาจากกรงฝรั่งเศส กรุงเยอรมันนั้น พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้แต่ง หลวงนายสิทธิ์เอาของที่สั่งเมืองจีนจะมาใช้เป็นของแจกของสลากในการพระเมรุ พระองค์สาย พระยามนตรีเฝ้า แล้วทูลกระหม่อมพระองค์น้อยเฝ้า
บ่าย ๕ โมงเศษ เสด็จทอดพระเนตรการที่พระเมรุ เมื่อเวลาเสด็จกลับมาแวะหอธรรมสังเวช มหาพันวัดมหรรณพ มหาน้อยวัดราชบุรณถวายเทศน์ เสด็จขึ้น ๒ ทุ่มเศษ
วันที่ ๔๔๘๕ วัน ๓ ๙ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เลี้ยงพระวัดราชโอรสถวายผ้าวัสสาวาสิกพัสตร์ตามเคยอย่างเช่นทุกปี ไม่ได้เสด็จพระราชดำเนิน
เวลาเช้าเสด็จออกที่ชาลาพระมหาปราสาทข้างพระพิมานรัถยา มิสเตอรมาตินถ่ายพระรูป เวลาย่ำเที่ยงเสด็จออก พระยามหาเทพเฝ้าถวายคำให้การอ้ายผู้ร้ายในลำน้ำ ๓ เรื่อง ทรงเซ็นพระราชหัตถ์ไปทั้ง ๓ ฉะบับ เสด็จในออฟฟิศทรงบัญชี บ่ายพระวุฒิการบดีเฝ้าทูลเรื่องพระครูปลัดเปียวัดราชประดิษฐ์ ว่ามีผู้ยกอธิกรณ์กล่าวโทษ พระศรีสุนทรโวหารถวายฉันท์ที่ทรงพระกรุณาโปรด ฯ ให้ทำ กรมหมื่นภูธเรศเฝ้าถวายเครื่องลงยาเล็ก ๆ ทอดพระเนตร พระองค์จรูญและขุนนางถวายของไตรผ้าขาว พระนายไวยเฝ้าถวายแผนที่วังที่ริมประทุมวันแล้วเสด็จขึ้น
เวลา ๕ โมงเศษ เสด็จทอดพระเนตรที่พระเมรุตามเคยเช่นทุกวัน เสด็จกลับประทับหอธรรมสังเวช มิสเตอรเดอซาถวายหนังสือ พระนรินทร์ทูลบอกเมืองกลันตัน ว่าได้แต่งคนเข้ามาซื้อข้าวที่กรุงเทพ ฯ ไปกิน ด้วยข้าวที่เมืองแพงนัก พระยาราชรองเมืองเฝ้าถวายหนังสือเรื่องจีนวิวาทกันที่สามเพ็ง พระมหาเดชวัดโสมนัสวิหารเทศนากัณฑ์หลวง พระมหาชูวัดสุทัศน์เทพวรารามเทศนากัณฑ์รองทรง แล้วเสด็จประทับที่ขุนนางเฝ้า พระยาอนุรักษ์อ่านบัญชีผ้าไตรผ้าขาวและสิ่งของ ๆ หม่อมเจ้าและข้าราชการทูลเกล้า ฯ ถวายเวลายามเศษเสด็จขึ้น แล้วออกข้างในที่เทวัญเฝ้า
วันที่ ๔๔๘๖ วัน ๑ ๑๔ฯ ๓ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จุลศักราช ๑๒๔๒
เวลา ๔ โมงเช้าเศษ เสด็จพระราชดำเนินทรงรถพระที่นั่งแต่ประตูพรหมโสภา ไปประทับวัดราชประดิษฐ์เลี้ยงพระสงฆ์ถวายผ้าวัสสาวาสิกพัสตร์ตามเช่นเคยเสด็จทุกปี และพระราชทานตั๋วเงินเบี้ยหวัดสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ เป็นมูลค่าราคา ๕ ชั่ง แล้วเสด็จจากวัดราชประดิษฐ์ ไปประทับสวนวังสราญรมย์ทอดพระเนตรงาน และประทับวังสราญรมย์ทอดพระเนตรเครื่องจักร์ที่ทูลกระหม่อมพระองค์น้อยสั่งเข้ามา แล้วเสด็จประทับพระเมรุทอดพระเนตรงาน เวลาย่ำเที่ยงเสด็จออกจากพระเมรุกลับเข้าพระบรมมหาราชวัง เวลาบ่าย ๒ โมง พระองค์ประดิษฐ์เฝ้า ขอรับพระราชทานเครื่องประดับพระโกศพระอัฏฐิ สมเด็จพระนางเจ้า ส. ก. ร. และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า ก. พ. ไปประดับพระโกศพระอัฏฐิที่ทำ พระยาโชฎึกเฝ้า และพระนายไวยพระนายศรีเฝ้า ทรงจัดสิ่งของสลากและอื่น ๆ พระยาภาสเอาที่น้ำพุเป็นแก้วและเงินเยอรมันมาถวาย และสิ่งของสังเค็ตเอกโทเข้ามาถวายทอดพระเนตร แล้วพระยามนตรีสุริยวงศ์เฝ้ารับสั่งเรื่องพระเมรุ เวลาเย็นวันนี้ไม่ได้เสด็จพระเมรุ หม่อมเจ้าประวิชเอาเรือนแก้วเข้ามาถวายทอดพระเนตร เสด็จลงไปประทับที่ชาลาทอดพระเนตรเรือนแก้วและร่างพระราชหัตถ์ วันนี้ไม่ได้เสด็จหอธรรมสังเวช
วันนี้มีพระราชหัตถ์ถึงเจ้าพระยาภานุวงศ์เรื่องงานพระเมรุ ให้ออกประกาศห้ามรถ และให้บอกกงสุลทุก ๆ คน
