คำนำ

เจ้าภาพงานศพหม่อมเจ้าหญิงวิมลปัทมราช จิรประวัติ ปรารภการที่จะพระราชทานเพลิงศพ ณ วันที่ ๑๖ พฤษภาคมนี้ จึ่งได้หารืออธิบดีกรมศิลปากรว่าจะมีเรื่องที่จะมีประโยชน์ในทางวิทยาทานอันใดเหลืออยู่ในหอสมุดแห่งชาติบ้าง ท่านอธิบดีได้นำเรื่องพระราชกิจรายวันอันมีมาแต่ในรัชกาลที่สี่มาให้ดู เจ้าภาพก็เห็นสมควร จึ่งได้ติดต่อขอให้ทางหอสมุดแห่งชาติช่วยดำเนินการ นายศรีอมาตยกุล หัวหน้ากองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ ได้ช่วยตรวจและจัดการให้พิมพ์ขึ้น เจ้าภาพจึ่งขอกล่าวสำนึกคุณไว้ในที่นี้ด้วย

หม่อมเจ้าหญิงวิมลปัทมราช ต.จ. เป็นพระธิดาองค์ใหญ่ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๕ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช กับ หม่อมเจ้าหญิงประวาศสวัสดี ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา ประสูติวันที่ ๑๗ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๔๒ ถึงชีพิตักษัยวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๐๘ มีเจ้าน้องสี่องค์ คือ

หม่อมเจ้าหญิงนิวาสสวัสดี จิรประวัติ

หม่อมเจ้าประสบศรี จิรประวัติ ถึงชีพิตักษัยแล้ว

หม่อมเจ้านิทัศนาทร จิรประวัติ ถึงชีพิตักษัยแล้ว

หม่อมเจ้าขจรจีระพันธ์ จิรประวัติ

เมื่อยังเยาว์ เจ้าจอมมารดาทับทิมในรัชกาลที่ห้าผู้เป็นคุณย่าได้รับเลี้ยงไว้ เธอจึ่งได้มีนิสัยกุลสตรีชาววังในสมัยนั้นติดอยู่มาก เธอสามารถในทางประณีตศิลปเช่นเย็บปักถักร้อย โปรดทำและจัดอาหารต่าง ๆ ทั้งที่ได้เคยเห็นมาในสมัยยังเยาว์ ทั้งที่ได้เคยเห็นมาใหม่ในสมัยต่อ ๆ มา โปรดรับเด็กหญิงมาเลี้ยงไว้เยี่ยงเจ้านายในวังทรงนิยมทำ

วันที่ ๑๖ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๐๘