โคลงสุภาพ อุทานยวนถวิล

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ นราธิปประพันธ์พงศ์

ทรงพระนิพนธ์

๏ อ่านอักษรทราบเนื้อ ความขยาย
ทราบใช่ทราบแต่ราย เรื่องนั้น
ทราบศัพท์จับอุบายหลาย จรีย์ลักษณ์ เรียนแฮ
กนั้นอ่านวานเลือกฟั้น ก่อนเพ้อเผลอตาม ฯ
๏ คำสะแลงแผลงพูดครั้ง ไหนไหน ก็ดี
ยากดูดดื่มยืมไป ยุคหน้า
ยุคใหม่นึกใหม่ใคร นึกต่าง นึกนา
ใจมนุษย์ทุกชุดกล้า เปลี่ยนได้ไกลฉิว ฯ
๏ หวลห่วงพระร่วงเจ้า สุโขทัย
แม้เสด็จคืนมาใน เมื่อนี้
จักยืนตื่นตลึงไท กรุงเทพฯ นิฮา
คำใหม่ใครทูลงี้ ตรัสงั้นขันพอ ฯ
๏ โลกหญิงหญิงยิ่งผู้ ดีดี จริงรา
ไป่ตื่นโฉมโศภี เภทผู้
กว่าจริตพิทย์ศักดิ์ศรี สอางค์ชีพ เฉลิมเลย
แต่บุรุษหลงคุดคู้ แค่เซิ้งสวยรวย ฯ
๏ ชายวิวาห์น่าเพราะเคว้ง ควานสเริง
หญิงเพราะพิศวงเชิง ร่วมชู้
สองฝ่ายต่างหมายเหลิง เกินเล่ห์ จริงรา
ต่อหน่ายต่างฝ่ายรู้ ศึกพลั้งฝังใจ ฯ
๏ ปธานาธิปติป้อง ธรณี
กำหนดครบปีมี เปลี่ยนครั้ง
มหากระษัตริย์ผ่านปัถพี เพียงสู่ สวรรค์ฤๅ
แต่ศาสนาง่าตั้ง แต่ต้นจนวสาน ฯ
๏ ไป่นับถือท่านแล้ว นับถือ ตนฤๅ
ตนไป่นับถือหรือ รักแกล้ว
ไป่รักศักดิ์ศิลกะพือ พุฒิเกียรติ์ ไฉนรา
ไร้เกียรติ์เฉียดแมวแม้ว ใม่พ้นคนหยาม ฯ
๏ รักศักดิ์มิพักท้อ ถือดี
รักที่ดีทวีศรี ศักดิ์ให้
รักธรรมอธรรมหนี เองอาจ ทำฤๅ
รักชอบตอบผลได้ สุขซึ้งถึงสวรรค์ ฯ
๏ เสมือนถีบธีระชาตผู้ ผดุงขวัญ โลกรา
รักมนุษย์ดุจชีวัน นับล้าน
ล้มแผ่หากแสรสัน ศุภาษิต นี้แล
“ใดใม่เกี่ยวตนด้าน เกี่ยวด้วยเสียดี”
๏ ความฝันอันเกิดด้วย ปฏิมา กรเอย
เป็นหลักปองของคณา ช่างปั้น
ทั้งนักอักขระวา ทินพวก ประพันธ์พ่อ
หลักสูตร์นักพูดนั้น นึกล้วงลมผสม ฯ
๏ เดือดร้อนแลรบร้า รุมตอม มนุษย์โฮย
ผลบ่มสมาคมปลอม ปลวกหล้า
ถือเงินว่าเป็นจอม ธรรมะ
กินเลือดกินเนื้อข้า ศึกข้านครโขมง ฯ
๏ สดวกกว่าออกท่าเกื้อ การุญ
เอะอะจะอุดหนุน ท่านบ้าง
แทนจิตคิดทำคุณ แก่ท่าน จริงนอ
น้อยนักใครจักล้าง เลศนี้หนีสมัย ฯ
๏ กายะกรรมจำกัดได้ ดังวจี กรรมพ่อ
แต่มโนกรรมหนี แหน่งกั้น
รัฐบาลบ่หาญมี กำหนด ไฉนเลย
ธรรมมะดอกกะคั้น ข่มห้ามสามทวาร ฯ
๏ ได้ประจำฉ่ำกว่าได้ ฉาบฉวย
กว้านแกว่งตลบแตลงรวย รวบคว้า
มีเฮ็งย่อมมีซวย เสมอภาค น้อยนอ
รวยมักชักกล้าถ้า ถูกเจ๊งเก็งเหิม ฯ
๏ เงินบาทขี้ขลาดตื้อ ตาขาว
เห็นพวกอยูไหบกราว กรากซ้อน
ยิ่งน้อยละยิ่งหนาว หน่ายนึก หนีเฮ
ยิ่งถูกขับจับอ้อน ออกพร้อมพรูกระเจิง ฯ
๏ กันชั่วตัวชั่วคร้าม ตัวเรา
เขากลับกันเราเขา เข็ดใกล้
กนี้ชั่วบ่พัวเผา เราชั่ว เฉแฮ
หมดพิษม์ทุจริตใช้ ช่องนี้ทีเกษม ฯ
๏ ตวันออกตวันตกไต้ เหนือไหน ก็ตาม
บ้านและดีกว่าใด อื่นสิ้น
ปราสาทราชวังใน แหนงเจื่อน จิตพี่
เรื่อนอยู่อุ่นอนชิ้น เอกสอ้านปานสวรรค์ ฯ
๏ คนแก่แก่เพราะรู้ ศึกชรา
แก่ใช่แก่เพราะอา ยุเถ้า
คนดีเพราะดีปรา กฎเกียรติ์ ถเกิงแฮ
ดีใช่ดีเพราะเฝ้า อวดโอ้โวดี
๏ จนมีนี่พี่น้อง สองคน
พี่ซื้อหวายฝ่ายจน ชื่อน้ำ
เป็นน้องก็ต้องทน ถนอมพี่ เกรงพี่
ส่วนพี่เฆี่ยนตีปล้ำ ปลุกตั้งสั่งสอน โอ้โฮ ฯ
๏ อีเงินเปิ่นปดล้ำ ใดใน โลกเฮอ
สาบใม่เป็นเป็นไฉน ยั่นโช้
ใช่สารพัดนึกใย สมนึก เนืองพ่อ
สุดแต่เจ้าของโจ้ จับคยั้นมันสนอง ฯ
๏ เกิดหนตายใม่พ้น หนเดียว ดอกเพื่อน
เกิดชาตน่าสมาร์ถเฉลียว เลิกเรื้อ
เกิดปลาดอย่าหวาดเสียว สทกตื่น ใดเลย
เกิดช่วยเกิดปโอชน์เกื้อ เกิดให้เหิมคุณ ฯ
๏ อยากม้วยช่วยยุห้าม ใยเรา
เขาขู่หลู่เราเขลา อย่าเคลิ้ม
อยากจริงละนิ่งเซา อยากขู่ โขมงแม่
เราเคอะยิ่งเสออะเทิ้ม ยิ่งท้าก๋าตาย ฯ
๏ แถลงรักโดยประจักษ์เอื้อ อาสา สนองแม่
แหลมรศกว่าพจนา หว่านแว้ง
สาวชอบตอบเสน่หา หวลสนิธ สนองเอย
สาวมิชอบต่อบแกล้ง เกลื่อนใช้ไขสือ ฯ
๏ ได้ดีทวียศซร้อง ศฤงคาร โขฤๅ
เอิกอุดมสมภาร ผึ่งแต้ม
นั่นมักช่วยชักลลาน ลืมเพื่อน จนแฮ
ภูมหนักทักอ้อมแอ้ม อวดเฟ้อเจอสหาย ฯ
๏ รุ่งเรืองเฟื่องฟุ้งเดช ปานใด
คงวกตกวันใน เมื่อหน้า
ทุกเตื้อเมื่อเราอุทัย เราอัษ ฎงแล
พลุพลุ่งรุ่งฟ้ากล้า ละลิ่วพ้นหล่นไฉน ฯ
๏ คนฉลาดมักปลาดคล้าย สะปันช์ทเล
คอยหนูดอยากดูดเด ทุกน้ำ
ใม่อยากอย่ผากเห หาแฉะ ฉมังรา
ถูกหนีบบีบคั้นช้ำ ชอกน้อยไฉนเป็น ฯ
๏ ค้าขายหมายทรัพย์เว้น โฆษนา
ให้มหาชนสา มาร์ถรู้
เสมือนหนุ่มสุ่มเล่นตา สาวสวาท
มืดค่ำคลำเจ้าชู้ เฉิบฟ้อบอไหม ฯ
๏ แม้มนุษย์สุดวิเศษแล้ว ลือบุญ รเบ็งฤๅ
อาจจะมีมื้อหมุน ผกคว้ำ
ลงเลนผิเดนสถุน ชาตโฉด ไฉนรา
ยอมเขยอะเคลอะโคลนคล้ำ อยู่มื้อฤๅมี ฯ
๏ วาระคฤสต์สิทธิฤกษ์ครั้ง ฝรั่งถวิล นั้นนา
จันทร์สุข, อังคารสิน พุธได้
พฤหัศบดิ์เสีย, ศุกร์พระ, ฉิน นะลาภตกเสาร์แฮ
อาทิตทินนะเลิดใช้ เช่นพ้องภารประสงค์ ฯ
๏ อยากลิ่วไกลให้ด่วน ออกเดิร
ตรู่หน่อยอย่าม่อยเพลิน ทุกเช้า
จักช่วยร่ำรวยเจริญ ยศะลาภ เฉลิมแฮ
อยากก็อยากหากเหน้า หนืดคร้านคลานถอย ฯ
๏ ความตายร้ายกาจนี้ มีสัตย์ สองแฮ
ทุกมนุษย์สุดสลัดปัด ปิดได้
หลอกตน,หลอกท่าน,ดัด จริตหลีก ไฉนฤๅ
คงมิพ้นวนใช้ เช่นเชื้อชิวาผสม ฯ
๏ วันก่อนร่อนลับแล้ว ลืมเถิด สหายเฮย
วันใหม่ยังใม่เกิด ป่วยเอื้อม
วันนี้อยู่นี่เดิด ใยด่วน โถมเทีญ
ยิ่งประเดี๋ยวนี้เงื้อม หัตถ์เจ้าเพลาไฉน ฯ
๏ คนโง่โอกาศให้ ตรงตรง
ยังมิพักจักทนง เหนี่ยวไว้
โอกาศขาดฉลากบง การบอก กมังแม่
จึ่งใม่ฉวยใม่ใช้ ช่องชม้อยคอยเหลว ฯ
๏ มีกำลังต้องกอบ กำลัง จริงรา
ถึงจะแรงไฉนยัง อ่อนแอ้
หากใม่เชื่อตัวหวัง เชื่อฤทธิ์ ตัวนา
ผจณหมัดเห็นชัดแพ้ หมัดผู้ผอมเฉลียว ฯ
๏ หาชื่อหรือหรัพย์คล้าย กันครัน
จำเสี่ยงทุนเสี่ยงขวัญ คว่างบ้าง
มีได้ย่อมมีอัน เป็นอาจ เสียแฮ
ใช่เช่นเฟ้นธรรมล้าง กิเลศให้ไสสมร ฯ
๏ แข่งเรือแข่งม้าแข่ง โคคน ก็ดี
พอจะเอาชนะซน แข่งบ้าง
แต่แข่งวาศนาตน ต่อท่าน นี้เนอ
ยังบ่รู้ไกง้าง แง่เงื้อชัยไฉน ฯ
๏ อดเข้าเราอดได้ บางขณะ
ง่ายกว่าอดโทษะ คลั่งฟู้
กนั้นง่ายกว่าราคะ กว่าโลภ เหลิงแฮ
แต่โง่โมหันธ์รู้ อดน้อยหนอคน ฯ
๏ ความดีนี่ช่วยเกื้อ ถเกิงสุข ศันต์แฮ
ความชั่วนี่ช่วยทุกข์ โทษยั้ว
ความงวยนี่ช่วยสนุก โง่ช่วย งวยพ่อ
ความแฉะนี่ช่วยกลั้ว โลกร้ายขายเจริญ ฯ
๏ โดยมากบากบั่นแล้ว ฤๅสม มาทนา
เพราะผลักหลักง่ายงม โง่ดื้อ
อยากได้สิ่งใดอุดม โดยเปล่า เปล่าพ่อ
สำเร็จเปล่าเปล่ามื้อ มุ่งสร้างหวงเสีย ฯ
๏ ฆ่าคนปล้นทรัพย์ทิ้ง ไฟผลาญ ก็ดี
แสนชั่วมิชั่วปาน แฉะเคร้อ
ชั่วอื่นตื่นบรรดาน ผลดับ ได้พ่อ
ชั่วแฉะแฟะชาติ์ชเง้อ เงกร้ายขายเมือง ฯ
๏ เจี๋ยมเจี้ยมกะทลึ่งนี้ ดีไหน
เหมื่อนเทียบน้ำกะไฟ เฝื่อนรู้
อย่างไหนเหมาะสมัยใคร สมมุ่ง ไหนนา
ต่างย่อมเป็นปโยชน์กู้ ชาติบ้างบางหน ฯ
๏ พิลึกนักนักปวัติ์ค้น คดีโบ ราณพ่อ
ไฉนทุกท่านโง่โซ เสือกรู้
เชื่อผิดคิดโก๋โอ หังเปิด เปิงแฮ
นี่สัตย์นักปวัติ์ผู้ พิเศษส้อนสอนเรา ฯ
๏ แพทย์พิชาใม่น่ารู้ น่าเรียน เลยพ่อ
ตั้งสิบศกงกเพียน พ่างดิ้น
ดิกรีเอกเฉกป้ายเดียร ฉานผูก คอฤๅ
ช่างใม่รู้อไรสิ้น สักข้อหมอแถลง ฯ
๏ สมัยไหนไสยาสน์ฃี้ เซาซม แสนแล
ปลุกใม่หือทื่อรงม หลับป้อย
มนตร์สกดหยดยาผสม ฉีดใม่ เหมือนเลย
ฤทธิ์แม่มฤตยูน้อย หล่อนสดิ้งสิงเรา ฯ
๏ พงศ์เราเผ่าปราชญ์เพี้ยง ศรไฟ
ยิงยัดนัดไหนไฉน หน่อย้อน
เจริญรอยเลีดลอยไป ปานลูก ปืนเทีญ
ทั้งลูกโดดลูกจ้อน เจิดเชื้อเฉลิมคุณ บารนี ฯ
๏ สมุดใม่เปนเรื่องซื้อ สักสตางค์ เดียวพ่อ
แพงกว่าห้าบาทบาง เรื่องเฟ้น
สมุดเปล่าน่าเราวาง ใจกว่า
สมุดเรื่องเปลืองขมองเค้น คติเปื้อนเชื่อนเสีย ฯ
๏ การวิวาห์นาเรศสล้วน นิยมยิน
แต่บุรุษนิยมผิน ไป่พ้อง
เหตุคู่อยู่ร่วมกิน ร่วมสุข กันฤๅ
ชายสิเสียเปรียบต้อง แต่เลี้ยงเพียงถนอม ฯ
๏ ดีหนาวางท่าไว้ ทีดี
ดีกว่าดีจริงมี เดชด้วย
ติ๋จริงยิ่งมีศรี มีศักดิ์ สูงแฮ
ดีใม่เด่นเช่นห้วย เหือดแพ้แควไหล ฯ
๏ สุดคิดชีวิตนี้ เนาถึง
เห็นศัตกะใหม่สึง โสตถิ์หล้า
หากอีกศัตกะดึง ดนูอยู่ เห็นแฮ
คงพิลึกเหลือนึกหน้า โลกนี้ดีไฉน ฯ
๏ คนตายตายด้วยตัด อาลัย หลุดแม่
โฉมพินาศขาดใจไฉน นั่นม้วย
แม่มิตร์คิดถึงใน โลกมั่ว มีแฮ
ดีชั่วพัวพันย้วย เยี่ยงนี้มีเสมอ ฯ
๏ สาวสวยหน่วยเนตร์ล้ำ ขำคม แล้วแม่
ถึงมิดีดีอุดม รอบด้าน
สัมมะเลใช่เสน่ห์สม สัตว์สัด เสมือนฤๅ
จืดราคไป่จืดสร้าน เสน่ห์นั้นขวัญใจ ฯ
๏ ลูกเล็กลุ่มเลี้ยงอย่า ลืมสงวน เลยแม่
ลูกหนุ่มลูกสาวควร ปล่อยได้
ลูกวิวาห์อย่าตอมกวน ตามกีด ลูกเลย
ลูกแก่พ่อแม่ไว้ สวาทเค้าเยาว์เกษม ฯ
๏ สมองคนกลแม่น้ำ มีไฉน
หากมิหาน้ำใส สูบเกื้อ
ยิ่งแก่ยิ่งแพร่ไหล เลยเหือด รแหงแฮ
พหูสูตร์กันบูดเรื้อ เล่ห์น้ำฉ่ำเฉนียน ฯ
๏ ถนอมสุขปลุกสวัสดิ์เกื้อ สกนธ์ตน ก่อนเทีญ
จึ่งทนุกสุขสวัสดิ์คน อื่นได้
ตัวระกำชอกช้ำกมล หมักทุกข์ เท้อพ่อ
ไฉนช่วยทวยท่านให้ สุขแม้หมายถนอม ฯ
๏ ของแพงที่สุดเจ้า จำขาย
เมื่ออดหมดอุบาตาย ร่อแล้ว
ยิ่งเชือดเลือดกายถวาย ชีวิต เจ้าฤๅ
คือนับถือตัวแกล้ว เกลียดท้อมเทียมชเลย ฯ
๏ ถึงสมาร์ถมิอาจเกื้อ กิจการ ถเกีงรา
หากมิออกสนุกสนาน กิจนั้น
จำใจใช่ใจบาน ใจเบื่อ หนะเจ้า
มักลวกลวกสดวกดั้น แต่แล้วเหลือชม ฯ
๏ การรู้สึกโง่นั้น ขวัญญาณ มนุษย์นอ
นับว่าความรู้ขนาน เอกรู้
ถึงฉลาดฉาดฉานปาน ปรมะศาส ดาฤๅ
ตื่นพยดหมดโง่สู้ เสงี่ยมได้ไฉนทัน ฯ
๏ ไถลงารที่ท่านต้อง จำทำ
กลับเหนื่อยยากกรากตรำ หนักหน้า
นึกฉลาดแต่อุบาทว์บำ เพ็ญโง่ งมแฮ
ผลก็เลวเหลวคว้า แต่ท้อส่อเสีย ฯ
๏ หมาทุกตัวต้องโชค ถึงครา หนึ่งแล
แต่ใช่ทุกตัวหมา จักรู้
เมื่อไรจักได้มหา สิทธิโชค ถึงแฮ
มัวแต่หอนบู๊บู๊ ตราบเท้าวันตาย ฯ
๏ เคราะห์ดีนี่อยู่ใกล้ นิดเดียว
ชั่วแต่ยื่นมือเหลียว พักตร์ยิ้ม
กดสวิตช์อย่าผิดเกลียว เหมาะเท่า นั้นแล
มธุรศจักหยดยิ้ม หยาดฟ้ามาสอ ฯ
๏ ยามทุกข์เราทุกข์เพี้ยง ชีวิต เราฤๅ
ยามสุขเราสุขปลิด โศกด้วย
นำ ส ต่อ ยาม จิต จริงเฉก เฃียนรา
ไทจะไทใม่ม้วย มิ่งแม้เมืองสวรรค์ (เปนกล) ฯ
๏ ตกลงปลงเจตน์เจ้า จักทำ ดีรา
นั้นก็ดีแต่จำ เถิดน้อง
ทำดีอย่ามีอำ ยวนระย่อ ดีเลย
ดีกว่าจะกว่าจ้อง กว่าเจ้าเซาแสวง ฯ
๏ ใครอยากรวยมากขึ้น เรียนมาก ขึ้นเทีญ
เรียนใม่เรียนเวียนอยาก แต่ได้
รู้มากใช่รู้มาก เชิงวิท ยาเลย
รู้มากเชิงฉากไว้ ฉลาดท้องอมือ ฯ
๏ เฉียบขาดปราชญ์ว่าคล้าย ดาพคม
อิหลักอิเหลื่อสม ดาพดื้อ
จักฟันจักหั่นรบม หัตถ์กว่า กันแฮ
ถึงถูกกว่าคราซื้อ กระลับแว้งแพงผล ฯ
๏ เหล็กดีตีดาพได้ คมดี
เหล็กอ่อนดาพอ่อนตี สุดสู้
เมืองฝรั่งกระทั่งตรี โลกเร่ เรียนเทีญ
คนเลีดรู้เรียนรู้ เพราะพื้นผืนไฉน ฯ
๏ ยาสูบรูปหญ้าผอืด ออมชอม
ไฉนท่านชอบท่านยอม ดูดเคลิ้ม
ทำท่านแก่ท่านผอม ผมท่าน โกร๋นรา
เสมือนแม่ลูกอ่อนเยิ้ม ยั่วลิ้มริมหลง ฯ
๏ เคารพศพด้วยโภช ะนาหาร ก็ดี
หรือเบิกบุญทานสการ ดอกไม้
เสมอฉลักอักษระจาน เจีดเกียรติ์ นุกูลนา
ญาติมิตร์บูชิตไว้ ศักดิ์เส้นสมคุณ ฯ
๏ ทุกคนก่นเกิดแม้น ภูมินทร์
มาผ่านปัถพินภิญ โญดม์แล้ว
พเอินบุญใม่หนุนสิน เสียมาก แม่อา
สวรรค์คตในกลดแก้ว นั่นน้อยองค์อโห ฯ
๏ ชื่อดีมีค่าล้ำ ราคา ใดเพื่อน
ยิ่งยศยิ่งบรรดา ศักดิ์เพ้อ
เกียรติศักดิ์หลักสินสา ระพัดนึก หนะเจ้า
น่าเพ่งกว่าเล็งเพ้อ อื่นเอื้อมสอายหลอน ฯ
๏ น่าลงรากหากท้อง ทำพิษ
นิ่งเถ่ยใม่เอ่ยปิด เป็นกล้า
ถึงฆาฎมัจจุราชชิด เชยจุ๊บ เจ้าแล
ลอดเมื่อนั้นวันหน้า แน่เค้ควรแขยง ฯ
๏ น้อยคนโง่พ้นขีด ควรเผยอ
เลียนสง่าเทวดาเสมอ มั่งได้
โดยมากอยากเก๋ลเมอ เก๋นอก ทางนา
เหวอย่างเดียวเหนี่ยวให้ มนุษย์เพี้ยนเจียนหมา ฯ
๏ โลภมากใช่ได้มาก เหมือนทนง โลภเลย
ได้แต่ร่านแต่หลง เดือดดื้อ
เห็นอเนกแต่เอกองค์ อัครราช มารา
ล้วนอิ่มมื้อหลับมื้อ ดับมื้อเหมือนเรา ฯ
๏ ชราพาธกายประสาสน้อย ลงไฉน สูเอย
ญาณประสาสก็น้อยไป เยี่ยงนั้น
เจ็บตายกะตายใน อุบัติเหตุ
สำนึกจิตผิดชั้น ใช่ม้วยเสมอผล ฯ
๏ เงาตายฉายชเงื้อมเมื่อ ไรเรา
มักตระนักจักเขลา นั่นน้อย
หากหลงโลภทนงเมา ใม่เชื่อ เองรา
ยิ่งแน่ยิ่งแสร่ชม้อย แน่ข้างทางหาย ฯ
๏ ครูเถ้าเอาข้อซึ่ง เคยลเมอ
เมื่อสิบหกยกเผยอ อย่างอ้าง
หวังจิตศิษย์หนุ่มเกลอ หกสิบ เแเล้วรา
จักเชื่อเปนเงื้อค้าง อย่าฟู้ครูขา ฯ
๏ ใจหญิงจริงหนะขี้ สงสาร
ถึงมิรักมิราน รักได้
เห็นใจกลับใจสมาน มอบสเน่ห์ วันนา
ชายดอกอำมหิตไร้ รักแล้วเหลือหวล ฯ
๏ ความรักมักคล้ายกระ แสรชล
ไหลลุ่มฤๅสุ่มวน วกขึ้น
พ่อรักลูกรักตน กว่าลูก รักแฮ
แม่พ่อขออย่าอื้น อุระเพ้ยเลยหนอ ฯ
๏ ยิ้มเถิดเกิดสุขเจ้า ใจสบาย
ยิ้มเถิดเกิดสุขสหาย ที่ห้อม
ยิ้มเถิดเกิดอันตราย ใดโพล่ง เพลาแฮ
ยิ้มเถีดเกิดปโยชน์พร้อย เพราะยิ้มยวนหาญ ฯ
๏ ยิ้มเมื่อทุกข์ทุกข์เรื้อ แรงรุน
ยิ้มเมื่อสุขสุขหนุน น่ายิ้ม
ยิ้มเมื่อป่วยช่วยจุน ใจญาติ์ มิตร์รา
ยิ้มเมื่อตายคล้ายลิ้ม รศฟ้าผวาสวรรค์ ฯ
๏ ถูกพิฆาฏถูกพยาธิ์ม้วย เหมือนหรือ เพื่อนเฮย
กายป่วยใจงวยหือ ห่วงน้อย
ใครหลงหยิ่งทนงถือ สภาพพ่าง ตนพ่อ
คราวิโยคยิ่งโศกร้อย เท่าผู้ผยองธรรม ฯ
๏ พลาดใหญ่ในชีพเจ้า จักถึง
คือสั่นหวั่นพลาดคนึง เข็ดเขี้ยว
องอาจเฉียบขาดตปึง ไปเถีด เพื่อนเฮย
คมกว่ากรานลานเลี้ยว แต่ท้อรอโหล ฯ
๏ นิ่งทื่อฤๅจะรู้ ผาดโผน
เนาวิมานปานโคลน เขลอะหุ้ม
ดีแต่น่าแล่โยน เนื้อแจก แร้งรา
หนักไผทใม่คุ้ม ค่าเข้าควรขวย ฯ
๏ โลกผึ่งใช่พึ่งเจ้า จึ่งเดิร สดวกรา
แต่มนุษย์พึ่งโลกเจริญ อยู่ได้
ถึงทนงอย่าทนงเกีน จริงนัก หนะเฮอ
เกีดหน่อยดับผ่อยไร้ ปโยชน์แม้มัวเผลอ ฯ
๏ คนเกีดเกีดเพื่อเกื้อ กิจการ
เกีดใช้เกีดดักดาน แด่วม้วย
เราคนอย่ารนปาน ปวงสัตว์ เสียเลย
ไถลเลีกเบีกงารด้วย เดชกล้าหาดี ฯ
๏ โรคชาฆ่ามนุษย์ให้ จ๊อกกร๋อย
โอสถศึกษาทยอย อยอดไว้
คนเขนมักเจนพลอย เลียนเยี่ยง ฉมังนา
นำถูกปลูกดีได้ ด่วนเน้อเกลอสยาม ฯ
๏ โรคห่าฆ่ามนุษย์ได้ เพียงแสน แสนแล
แต่โรคชาฆ่าคแนน นับล้าน
คนตายสิหายแคลน หายทุเรศ ตานา
คนอยู่ชาหน้าด้าน สอิดด้าวราวหนอน ฯ
๏ โศกเรายิ่งเศร้ายิ่ง ยาวทุกข์ ทวีแฮ
หากปลดสมมตปลุก ปลอดเคลี้ม
ไตรลักษณ์ประจักษ์จุก ใจกลับ ใจรา
ยาวจะเป็นวายเทิ้ม ทุกข์เพี้ยงผวนสือ (จงพิเคร่าห์ ให้ดี) ฯ
๏ คมกริบหยิบเหมาะใช้ เฉือนธแมง
แม้ปมาทบาดมือแดง เลือดย้อย
ดื้อกั่นหั่นเครื่องแกง เกมือบย่อย ยับแฮ
เผลอแล่แผลซ้ำร้อย เท่าร้ายแรงถนิม ฯ
๏ เราตายท่านเกีดขึ้น ถมไป พี่อา
เราจิตท่านก็ใจ ละม้าย
ถึงเราเกีดใหม่อไร ก่อนตระนัก น้อยฤๅ
เปล่าเกีดมีเกีดคล้าย กะเค้าเราสูญ ฯ
๏ การโผนกะผ่อยนี้ ดีไหน
โผนบ่เผีนเกีนสมัย เหมาะหน้า
ดีกว่าผ่อยราไถล เลวทาส
ไฉนเหมาะพิเคราห์ถ้า ถูกแล้วเฉลีมผล ฯ
๏ ฝรั่งปมาทอำนาจทั้ง สิเน่หา
ยังตวัดถึงสัตยา โลกล้วน
ใช่สิ่งยิ่งราคา ควรมหัศ จรรย์เลย
กว่าท่อนบทละคอนป้วน ปั่นเย้าเราเขว ฯ
๏ กรมจิตใคร่คิดแก้ ตโกนไฉน สมฤๅ
นอกจากความจริงใจ เท่านั้น
หลงโกรธโทษใครไถล เละเปล่า เพื่อนเอย
ป่วยเสาะฤกษ์เหมาะดั้น เมฆแจ้งแถลงเอง ฯ
๏ ชีวิตคิดแลกด้วย ผกาหอม
ออกจะแพงเกีนยอม ยัวะค้า
กนั้นสวาทคาดค่าออม ยิ่งชีพ ตนนา
ใจนกใจคนถ้า เทียบละม้ายตายสม ฯ
๏ เฉลีมศักดิ์รักมนุษย์เอื้อ อบรม ยิ่งเทีญ
อนาคตยศนิยมสม ศักดิ์บ้าง
โลกคนจักดลอุดม สุขสืบ สมแฮ
บุญมนุษย์ชุดเราสร้าง นิทัศน์ฉนี้ศรีสมัย ฯ
๏ ราคาความคิดเอื้อน อันใด
ไป่เกี่ยวสิ่งจริงใจ จอดเอื้อ
ของปราชญ์ที่ฉลาดไข ความคิด โขมงนา
เปรียบเช่นเนื้อกะเสื้อ ใส่ห้อมปลอมโฉม ฯ
๏ นักเขียนใครอวดข้อ เขียนสม ละฤๅ
นักอ่านดอกสมชม ติได้
สีลานชักละลานงม เกีนแง่ งามนอ
ตัวรักตัวตัวใช้ ชั่งพลั้งรวังเหนอ ฯ
๏ รู้ธรรมทำอาตม์ห้าว สมฮึก
เป็นแว่นสารพัดนีก น่าปลื้ม
รักไหนไฝ่ใจฝึก รู้นั่น เองนา
ไป่พักหนักใจยื้ม จมูกเคว้งเหวงแสวง ฯ
๏ มีพอกินสิ้นโลภ ลามปาม
มีสุขมีศักดิ์สยาม อยากได้
เกีดมาน่าพยายาม ผยองปโยชน์ ยิ่งเอย
ชีวิตนิดเดียวใช้ ชุ่ยพลั้งรังเสีย ฯ
๏ หาสินหาศักดิ์พร้อม กันไฉน สูเอย
เสมือนหลับกับโลดใคร ร่วมมื้อ
หาสินเพื่อประทินใจ เจิ่งโลภ หลงฤๅ
หาศักดิ์เพื่อจักรื้อ สิ่งร้ายกลายเกษม ฯ
๏ ถึงเรืองฤทธิเดชแม้ หมางธรรม์
อาจสุขบ่อาจศันต์ สืบได้
เพลี่ยงนิดพิษโมหันต์ เหพินาศ เองแล
ธรรมเท่านั้นกันให้ มนุษย์น้อยกลอยเกษม ฯ
๏ รักลูกผูกด้วยพืช พิชา เถีดเพื่อน
หมั่นมั่นศุภจรรยา เยี่ยมผู้
คุณทายาทยิ่งทา ยาททรัพย์ สงวนเอย
รวมง่ายจ่ายง่ายรู้ ประหยัดน้อยไฉนทน ฯ
๏ โป้งปากอยากได้สิ่ง สูหวัง ใดฤๅ
ยศทรัพย์เครื่องประดับดัง เด็กร้อง
เสียสง่าออกท่ารัง ดูถูก ใยเจ้า
ได้ไป่ได้ไฉนต้อง ตเกียกเค้นเห็นเก๋ ฯ
๏ เกิดมาน่ารู้ทั่ว นิยามธรรม
สี่สัตย์ทายัชกรรม ก่อนม้วย
เห็นถูกปลูกปโยชน์สำ เรีงชอบ เฉลีมแฮ
ตายหนุ่มคุ้มชีพย้วย อยู่แม้นแสนฉนำ ฯ
๏ เครื่องปรุงทุกเครื่องแท้ เที่ยงไฉน
แปรเปลี่ยนวนเวียนไป ป่วนเคว้ง
ติดต่อเพราะส่อวิสัย สืบเนื่อง กันนา
เป็นทุกข์เอาสุขเช้ง เช่นเอื้อมสอายหลง ฯ
๏ เราอยู่นึกอยู่ปลื้ม คอยสุข
แท้นั่นเราคอยทุกข์ ท่วมเทิ้ม
ยามรรื่นตื่นสนุกปลุก ใจเมื่อ หนึ่งรา
ยามโรควิปโยคเยี้ม ยั่นม้วยซวยเกษม ฯ
๏ ใจเราเมาหยิ่งแม้น เทวะดา
แต่ร่างกายลม้ายหมา ใม่ฟื้น
ขืนผ่านพิมานผา สุกนิ่ง นานเทีญ
เป็นง่อยจ๋อยใจชื้น เช่นเคลิ้มเหีมไฉน ฯ
๏ ล้านบาทคาดใช้ใม่ หมดเลย
จ้ำจ่ายเถิดสหายเอ๋ย ใม่ช้า
ล่อนแก่นแม่นเหมือนเฉลย มิพัก ลองพ่อ
เงินบาทเหมื่อนก๊าดถ้า ปล่อยแล้วไหลฉุย ฯ
๏ เราประจบว่าคบค้า ควรหนอ
เขาประจบว่าสอพลอ ไพล่ปลิ้น
เราชมว่าเขายอ แผกเยี่ยง เสมอแฮ
เขาสวะเรานะชิ้น เช่นนี้สีลาน ฯ
๏ สยามเยี่ยมเทียมโลกด้วย ศึกษา สมแฮ
เฉลิมชาติ์เอกราชครา เพื่อนล้ม
เดชพระปรเมนทร์มหา มกุฎเริ่ม เรียนเอย
ถึงปวารณาก้ม เกศน้อมนุสรณ์ถวาย ฯ
๏ คนเราคราวทุกข์ต้อง การคน อื่นพ่อ
มากะจุกร่วมทุกข์ทน ทุกข์ด้วย
คราวสุขร่วมสนุกตน แต่ลูก เมียฤๅ
คนอื่นตื่นร่วมม้วย เมื่อรู้ใจไฉน ฯ
๏ คนปดปดด้วยเชื่อ ความจำ ตนนอ
พูดก่อนพูดหลังคำ ไป่เพี้ยน
หากหวาดจักพลาดพลำ เผลอเปิด โปงแฮ
ปดปิดใม่มิดเมี้ยน มักเว้นมารสา ฯ
๏ รู้มากมากสุขฟื้น ฟูใจ ขึ้นฤๅ
เรียนมากมากสงสัย ส่อฟุ้ง
พูดมากมากความไข ความเกิด ความแฮ
โลภมากรานมากคลุ้ง คลั่งร้ายแรงแสวง ฯ
๏ ชาตหนึ่งหนึ่งนึกน้อย นัยสึง สมองเพื่อน
เดชไถ่หลายเยี่ยงจึง รอบรู้
เมธีที่เราพึง ไถ่เยี่ยง นั้นนา
ถึงสุดพบพบผู้ นั่นได้โดยสือ ฯ
๏ พหูสูตร์ฟังพูดได้ ดุจหนัง สือฤๅ
สยามพากย์ใม่มากดัง ต่างด้าว
รักตนเถอะก่นฝัง ใฝ่ศึก ษาเทีญ
เขียนอ่านพจมานท้าว วิเทศทั้งไทผสม ฯ
๏ อยู่ชิดฤทธิ์คุ้นจืด จางคนึง เสน่ห์รา
ถึงรักบ่รักถึง ที่ร้าง
อยู่ไกลจอดใจพึง ใจตริ เกรงแฮ
รู้หลักยึดหลักอ้าง เอกแล้วเลอถวิล ฯ
๏ ปางเยาว์เคารพผู้ บุรพพงศ์
ปางเฒ่าเหล่าอนุวงศ์ แวดน้อม
สกุลไหนใฝ่จำนง นิติชอบ ฉนี้นา
ผลสมัคส่อพรักพร้อม พรึบเกื้อกันเกษม ฯ
๏ เมาสุราอาละวาตนั้น ขันใย
เมาใช่เมาเผลอไผล พล่ามเพ้อ
คนเมาหมิ่นเราใจ ง่ายเสือก เสริมแฮ
เป็นแต่ช่วยแก้เก้อ กะทุ้งปรุงหลอน ฯ
๏ ได้สินได้ยศได้ สรรเสริญ สุขฤๅ
มากมนุษย์ดุดแดเหีน เห่อปลื้ม
ถวิลเถิดจักเดิดเดิร โดนวิโยค ยามรา
เหมือนเมื่อฝันเมื่อยื้ม แยบซ้อนละคอนฉลอง ฯ
๏ ความชั่วตัวผู้กอบ กรรมหาย หมดแม่
ความชอบผู้กอบหลาย ลั่งหน้า
พยานมนุษย์ทุกชุดหมาย ประมูลชอบ เฉลิมแฮ
เขลาเท่านั้นปั่นหล้า กระลับไร้ชัยะผล ฯ
๏ บัตร์สนเท่ห์เล่ห์ร้าย มีคน เขียนฤๅ
ใครลอบยิงสักตน ห่อนแจ้ง
คนถูกลอตรีรน รับทุก คราวแล
ถึงน่าแล้งฤๅแล้ง อมาตย์เอื้อมอาสา ฯ
๏ เจ็ดทางคว้างชีพให้ เหพลำ
หนึ่งอยากดีโดยปรำ ท่านดิ้น
สองยุดสิ่งสุดสำ เร็จสุด สมานแฮ
สามว่าสุดวิสัยสิ้น ค่าสิ้นวิสัยสนอง ฯ
๏ สี่พร่องการอ่อนคร้าน การฟัง
ห้าข่มท่านทำดัง เชื่อเพ้อ
หกห่อนละเล็กหวัง ใหญ่สิทธิ์ สมแฮ
เจ็ดตัดประหยัดเฟ้อ ทรัพย์ฟุ้งเฝือโปรย ฯ
๏ กตัญญูชูโลกเกื้อ อนุกูล กันนา
ผู้ใหญ่ใฝ่การุญ เหล่าน้อย
ผู้น้อยก็คอยหนุน สนองพระ คุณท่าน
ไหนชอบปลอบใจคล้อย นั่นเคล้าเนาเกษม ฯ
๏ เขาโกรธเราโกรธด้วย เราโฉด ฉันนา
เขาโกรธเราไม่โกรธ กลับฮ้อ
เกีดคุณเกีดโทษโหด เหตุตอบ กันแฮ
รักชอบตอบแต่ข้อ ชอบแล้วเฉลิมคุณ ฯ
๏ ยามรักน้ำต้มผัก ว่าหวาน
ยามเกลียดถึงน้ำตาล ว่าเปรี้ยว
ใจคนที่กลขวาน ผ่าซาก น้อยนอ
เกลื่อนโลกแต่โยกเอี้ยว แอ่นโล้ตามลม ฯ
๏ คนโดยมากอยากตรึ้ง ชีวิต
เสียเปล่าเพราะเขลาคิด เลีดฟ้า
ยอมหมกสกปรกพิษ ผยองสุข กายฤๅ
ซ้ำถูกเสรีมเหิ่มบ้า รห่ำเส้นแสวงยอ ฯ
๏ คนเอกเฉกพระเจ้า จุฬามนุษย์
สุขก็สุขบริสุทธ์ สุดเรื้อ
พระคุณอุ่นถึงชุด เราชื่น เฉลียวแฮ
เดชมโนชพระโปรดเกื้อ โลกต้อนสอนธรรม ฯ
๏ เด็กซนรนสนุกด้วย แดเผลอ
หนุ่มเพราะลำพองเผยอ อยากปลื้ม
ผู้ใหญ่ย่ำใจธเยอ พยดเคลือบ เขลาแฮ
ผู้เฒ่าเอาอย่างยิ้ม นั่นบ้าสาระยำ ฯ
๏ โฉมเจ้าเมื่อเฒ่าจ้อง กะจกมอง เห็นเฮ
ใจดอกกรุ่มหนุ่มคนอง นึกเฟ้อ
เห็นบุตร์นัดดาสยอง จิตสกิด กมลเพื่อน
เข้าหมู่ครูคร่ำเคร้อ ยากรู้สูหงำ ฯ
๏ ท่านนุ่งเยี่ยรบับไว้ เดชา เฉีบพ่อ
แค่นตาดวิลันดา นุ่งบ้าง
เสมือนด้านประจานฐา นะต่ำ ตโกนแฮ
ยักม่วงสีมีข้าง แขยะเย้าเราเก๋ ฯ
๏ บุหรี่ใบจากร้อง ผมสยา มวยพ่า
บุหรี่กระดาษฝา หรั่งเส้อ
ยาแดงดูดกล้องอา เจ๊กแฮ่
มรกู่ครูแขกเฮ้อ ฝิ่นนั้นมันผี ฯ
๏ ถึงเจ้าเขลากว่าข้า สาระพรรณ
เจ้าก็มีดีอัน อย่างน้อย
เหลือข้าจะท้าขัน เอาชนะ เจ้าเอย
เดชมนุษย์หลุดลอยด้อย ลิบนั้นฝันหลอน ฯ
๏ ชาวนาพาณิชย์เพี้ยน กันไฉน สูเอย
ผองอมาตย์ราษฎรไกล กระนั้น
เหนื่อยกายกะเหนื่อยใจ จองรวม ผลแฮ
เพื่อทนุกสุขศันต์กั้น ทุกข์ร้อนนอนเกษม ฯ
๏ โมคคลาสาวกเข้า นิพพาน
เรือรถไฟจักระยาน เกีดล้า
โทรเลขเครื่องยนตร์หาญ หาวเหาะ เห็นฤๅ
ชั้นรูปไถ่ไฟฟ้า แต่รู้เกีนเรา ฯ
๏ พระอโศกเห็นโลกน้อย กว่าเรา กนั้นฤๅ
เราจะน้อยกว่าเขลา กว่าซ้ำ
หากอีกศัตกะเนา อเนกมหัส จรรย์นา
ต่างจะเกีดจะก้ำ เกิดแล้วหลายปการ ฯ
๏ เชีญตื่นยื่นปากโอ้ อวดลำ พองเทีญ
เรือเหาะหรือเรือดำ ดึ่งน้ำ
ตัดผ่าฉีดยาบำ บัดโรค ฉมังฤๅ
เป็นใม่หลุดสุดปล้ำ ชีพพ้นวนกษัย ฯ
๏ สติดำริห์คล้าย ขลุมบัง เหียนนอ
เปรื่องปร่าปัญญาดัง เดชแสร้
พิชาชาญเฉกอานพนัง โกลนกระชับ องค์เอย
สินธพครบเครื่องแม้ ขับเขี้ยวเปรียวสม ฯ
๏ แว่นตาน่าใส่ด้วย ดูเห็น ถนัดพ่อ
หมวกนั้นก้นร้อนเย็น ร่วมเกล้า
หนามไหน่ใส่เกือกเป็น เกราะบาท บังนา
แหวนใส่ทำให้เฝ้า กรีดนิ้วกมังหนอ ฯ
๏ แขนขาบ่านิ้วอีก องค์ศอ เศียรแม่
น่าประดับเครื่องประดับพอ อยู่แล้ว
ไฉนสันเจาะกรรณหนอ น่าปลาด เจ้าเอย
งามพักตร์ผิศักดิ์แส้ว สิสิ้นสวยขวย ฯ
๏ สิ่งใดในโลกล้วน เกิดมา แล้วแม่
เจริญเสื่อมเหลื่อมคราดา ดับสิ้น
แม้มนุษย์สืบอนุสสา วรีย์ใฝ่ ฝืนเอย
เชื่อเถีดใช่เชีดชิ้น อยู่แม้นหมายเผยอ ฯ
๏ ชาติไหนไพโรจแล้ว ถลาลง
ผลคลั่งโอหังทนง เดชแต้
หลอกตนตราบผลหลง เถลีงเขตร์ ขมวนแฮ
ได้สติสิเหลือแก้ กะนี้มีเสมอ ฯ
๏ ทุกข์สุขรุกชีพนี้ ทวีไฉน หนักฤๅ
พอเปรียบถ้วยตไลใบ เปี่ยมน้ำ
นึกจุหมื่นครุไหล บ่าหมด ดอกเพื่อน
แท้ทุกข์หรือสุขก้ำ กะหม่อมล้นลืมเสวย ฯ
๏ วิตกเปนดอกเบี้ย รายทาง
เผื่อทุกข์รุกรันพลาง ล่วงน่า
หรือเสียแป๊ะเจี๊ยวาง ประจำทุกข์
เกลียดทุกข์รนทุกข์คว้า ก่อนเง้เขวไหม ฯ
๏ โทโษร้ายมักร้าย หลายขบวน
คบมิตร์กอบกิจกวน เกีดร้าว
คอยพาลโกรธปานชนวน ไฟพึบ ไฟนา
เลียนน่าดำกำง้าว ออกงิ้วงามไฉน ฯ
๏ สิ่งใดใช่สิ่งสิ้น วิสัย
แด่มนุษย์อาชาไนย์ แกว่นแกล้ว
จักคัดกอบกิจใด โดยมั่น หมายแฮ
ลึกลับกลับพลั่งแพร้ว สพรึบป้อนปานถวิล ฯ
๏ ใช่ไสใครชั่วช้า สามาน มั่งเลย
เพราะค่าทราบอาการ ชั่วช้า
ของตนใช่ตนประจาน ตนต่อ ตนแล
คมกว่าชั่วตัวบ้า รห่ำน้อยฤๅแหนง ฯ
๏ ความกล้ามีค่าด้วย เดชผสม
ความฉลาดสามาร์ถคม ควบกู้
ม้าเปล่าจักเข้ารดม ยุธชนะ ไฉนฤๅ
ศึกวิชิตเพราะฤทธิ์ผู้ พึ่งม้าถาโถม ฯ
๏ พ่อเปนไป่เว้นขุ่น รำคาญ เลยพ่อ
หากพ่อส่อสันดาน ด่ำดื้อ
ใม่เห็นแก่ใครสถาน ไหนหมด
เห็นแต่แก่ตัวตื้อ โลภต้อนหลอนตน ฯ
๏ บางคราถ้าโชคร้าย ขายเรา แพงพ่อ
โดนหนึ่งถึงสองเขลา อีกซ้ำ
ความผิดอย่าคิดเหมา โทษท่าน ไหนเลย
โทษเร่งโทษตัวจ้ำ เจ็บแล้วลืมถนอม ฯ
๏ หญิงชังชายขอดข้อน ครหา
ใยอยากเป็นชายปรา กฎก้อง
ชายมักรักหญิงยา ใจจอด ใจเอย
ใยใม่อยากจักต้อง กลับทเล้นเป็นหญิง ฯ
๏ หนุ่มอยากเป็นเด็กนั้น นานเจอ
เด็กอยากเปนหนุ่มพเรอ ร่านกล้อ
คนแก่อยากแก่เหอ หายาก จริงโวย
แก่อยากเปนหนุ่มฟ้อ ท่านี้มีถม ฯ
๏ ยามเยาว์เราพึ่งผู้ บุรพกา รีเอย
ยามสมาร์ถพึ่งอาตมา มอบเกื้อ
ยามแก่พึ่งลูกยา พยุงตอบ
ยามีดับพึ่งพระเอื้อ เอ่ยอ้างทางสวรรค์ ฯ
๏ บวชเพื่อพ้นทุกข์ทิ้ง อัตรสัญ ญาพ่อ
พอจะนึกจะฝัน บวชบ้าง
บวชเพื่อลาภสการอัน อัล์ปยส นี้นอ
เหลือนึกน่าศึกจ้าง ฑิตไว้เทโถ ฯ
๏ ยามงารก็ง่วนเอื้อ เอางาร
ยามเล่นเล่นสนุกสนาน อย่างแกล้ว
ยามกินกระยาหาร เอร็จอร่อย
ยามรงับหลับสนิธแล้ว ลาภล้นคนสวรรค์ ฯ
๏ ช่ำชองฉลองได้แต่ คนฉลาด
คนงั่งคลั่งทูนถาด ทั่งม้วย
ถึงคนใช่คนอาจ เอกทุก คนเลย
น้ำเหื่อกะน้ำห้วย ดื่มเพี้ยนผลอโข ฯ
๏ เราปราบอยาบด้วยนุ่ม นวลสนอง
ตระนักลักษณะทำนอง โลกแล้ว
เป็นสง่าพิทยาครอง ชีวิต เฉวียนแฮ
กลยอดแก้วยิ่งแก้ว เกือบแก้วโกสินทร์ ฯ
๏ ชาวสวนมวลมะม่วงลิ้น จี่เงาะ
มักปลูกต้นกะเตาะกะเตาะ ก่อนเตื้อง
ช่องใหญ่ท่านใคร่เสาะ เสรีมเกียรติ์ ถเกีงฤๅ
ฉวยช่องน้อยค่อยเยื้อง ใหญ่ขึ้นคมหนอ ฯ
๏ อย่าเพ่อเผลอพล่ามปลื้ม สำเร็จ
เพียงแต่เงาเดาเด็ด ดอกฟ้า
หลายคั่นหนะกัลเม็ด มอมโลก เราเอย
อยากจะคว้าน่าคว้า เมื่อคว้าถาถึง ฯ
๏ รักลูกปลูกเลี้ยงปล่อย จุนเจิน บ้างเทีญ
เด็กอย่าตามใจเงิน ง่านเฟ้อ
เยาว์ประหยัดหัดสยองเลิน เล่อเมื่อ โตนา
เคยฝึกใช่นึกเพ้อ พูดทิ้งจริงหนา ฯ
๏ ช่างเขียนเวียนวาดคล้าย ของจริง
กวีเอกเศกพากย์พิง พ่างแท้
ละคอนที่เล่นดีลิง โลดเล่ห์ เป็นฤๅ
ไป่เทียบนักธรรมแก้ ทุกข์เที้มเฉลีมขวัญ ฯ
๏ คนมากหากต่างเพ้อ พาไป
ใครขัดตัดสินใจ ว่าบ้า
ถึงจริงจักจริงไฉน จริงเถีด จริงเฮย
ท่านใม่ฟังยังกล้า ต่อล้อบอไหม ฯ
๏ รำพรรณสามพักแล้ว ลลานใจ เพื่อนฤๅ
กนั้นมักชักเชื่อไว สักน้อย
ถึงผิดศุภนิตีนัย ถึงน่า แหนงฤๅ
เผลอตื่นยืนยังคล้อย จึ่งเคลิ้มเสรีมเสมอ ฯ
๏ ยศบรรดาศักดิ์ปั้น คนเป็น คนพ่อ
ใช่ชุบลิงชุบเล็น พูดได้
รังนกกระจาบเห็น กระจาบ ทำแฮ
จอมปลวกก็ปลวกใช้ ปลวกสร้างสมกัน ฯ
๏ ฝนแล้งริแต่งให้ แมวขอ ฝนฮา
ฝนใม่ตกยกคอ แค่นค้าง
ฝนตกละยกยอ วิลาเลีด หลงแฮ
คนฉลาดเผลอพลาดบ้าง แบบนี้มีหนอ ฯ
๏ คนเจ็บบนเจ้าพ่อ รักษา
หายเพราะเดชเทวะดา ละรู้
ใม่หายก็ตายหา ทราบใม่ ฉนี้แล
เทพฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์ผู้ พึ่งม้วยไฉนมี ฯ
๏ เราพเอีนเขาสิพลั้ง รังเขลา
เราคาดส่วนเขาเดา สุ่มเพ้อ
เราเพลีนแต่เขาเมา โมหะ
นี่นี่ตัวอีเต้อ ตอกเร้าเราเหลีง ฯ
๏ ทุกคนก่นแต่ตั้ง หวังดี ดอกเพื่อน
โง่นิดผิดหน่อยมี ทุกผู้
ยึดหลักรักศักดิ์ศรี แสวงศึก ษาฤๅ
บุ่มบ่ำขาดความรู้ เท่านั้นผันผล ฯ
๏ พยาบาทปราชญ์ติแล้ว ไฉนปราชญ์
ผู้ใม่ประมาทฉลาด รอบรู้
ยังฝ่าแค่นอาฆาฏ ขันน่า ขวยเฮ
ช้าพ่อ, เหมือนหมอม้า ช่วยม้าขาแพลง ฯ
๏ สวยสอาดรุกชชาติครึ้ม วัดรฆัง เจ้าเอย
รฆังนั่นดีตีดัง ทุกมื้อ
เสี่ยงมนุษย์พี่สุดสัง เกตแน่ ไฉนรา
ดังก็แสนดังอื้อ อับแล้วตโกนหาย ฯ
๏ ถึงยามน้ำพลั่งขึ้น สอสอ
แลบ่เห็นหลักตอ โผล่น้ำ
ยามขอดมาทดอดรอ ราตรวจ
ถึงบ่อเห็นตอข้ำ เนตร์ค้อนเหม็นโคลน ฯ
๏ เลวหลายพ่อหม้ายเมื่อ มีเมีย ใหม่แม่
พาซื่อออกชื่อเดีย เก่าจ้อ
ใดแสลงจักแสลงเสีย เสน่ห์เล่ห์ นี้ฤๅ
เหมือนสนับเมียคับหม้อ ใหม่เขี้ยวเฉลียวหรือ ฯ
๏ ปั๋งชวลยวนให้น่า นับถือ ศักดิ์พ่อ
องค์อาจเฉียบขาดระบือ เบีกแกล้ว
การค้าศาสนาหรือ การราชย์ ก็ดี
รับรับสับปลับแล้ว โลกเย้ยหยามจ๋าม ฯ
๏ พี่พ่างตอม่อค้ำ เรือนเขือ ดอกเพื่อน
ตอใช่ตอตำเรือ ล่องโล้
อย่าถีบอย่าถอนเผือ ลอยลล่อง เสียเลย
เผื่อขัดตัดพื้นโย้ แยบใช้เชีงหุง ฯ
๏ จู้จี้ขี้ผชดขี้ ตักเตือน สอนฤๅ
เพรื่อนักศิษย์ชักเอือน เอ็ดอ้าง
เกีดเบื่อเพราะเอื้อเสมือน สมอกับ เกลือเอย
ปัดป่าวกำเดาล้าง โรคเกื้อเกษมสกนธ์ ฯ
๏ พ่อม้วยลูกช่วยเกื้อ กรณีย์
ฉลองพระคุณจักรี ต่างได้
ถึงตายใช่ตายหนี ตายน่า นิยมแฮ
สมศักดิ์รักเจ้าไว้ ชื่อฉนี้ศรีบิดร ฯ
๏ เกีดกายตายเปล่าโอ้ อันใด เล่าพี่
พอจะเป็นกำไร ชีพบ้าง
ไว้เยื่อเผื่อใครใคร คล้อยเยี่ยง เรานา
พล่านสุขเพลาทุกข์อ้าง อ่อทิ้งถือตน ฯ
๏ แข่งถูกปลูกประโยชน์ให้ เห็นสูง สมรา
แข่งน่าแข่งขาพยูง หย่งสู้
อย่าแข่งเยี่ยงแย้งจูง กันด่ำ ลงเลย
ตัวซุดแข่งฉุดผู้ เผ่นแล้วเหลือชม ฯ
๏ สุดาขวัญกรรณแนบเกล้า เสาวลักษณ์ เฉลีมแม่
ผมเกลี่ยไป่เสียพักตร์ เพื่อมยิ้ม
ใครวิวาห์วาศนาจัก เจรีญสุข สมรเอย
ว่าง่ายเป็นสหายปิ้ม เงาะคว้านหวานใจ ฯ
๏ หาเมียแม่หม้ายเถีด ฑิตขา
เหมือนสรวยโภคสร่วยผา สุกซื้อ
เป็นเมียและเป็นมา ตุระพึ่ง ผดุงพ่อ
ยากฝึกทึนทึกดื้อ ยิ่งร้ายสร่ายสาม ฯ
หัวเท่อเครี่มเคร้อถก วิทยา ศาสตร์พ่อ
ถึงพยักหลักราคา มืดตื้อ
เสมือนถกวิทยาอา ถรรวะเวท สวรรค์ฤๅ
หัวนอกนึกหลอกพรื้อ พล่ามเกื้อเหลอผล ฯ
๏ ตักน้ำแม่น้ำใส่ ในคลอง ตันฤๅ
น้ำใม่ล้นคลองนอง ท่วมบ้าน
บุหรี่นิดติดไฟลอง ปากแมก มุ้งเทีญ
ผลาญทรัพย์อาจนับล้าน หลากล้ำขำหนอ ฯ
๏ ควายฟังสังคีตปลื้ม ดนตรี เป็นฤๅ
แต่เมื่อตีกลองตี เล่าโก๊
ควายตื่นลุกยืนตลี ตลานโลด ตโพงพ่อ
เสี่ยงเช่นกันผันโย้ เหมาะแล้วแพรวผล ฯ
๏ ยากมีพี่ลม้ายพระ จุลจอม เกล้ารา
แต่พระรุ่นมุ่นถนอม พระน้อง
น้อยน้อยมิปล่อยตรอม กมลทุเรศ น้อยเลย
สมบาทบิตุราชจ้อง ฝากเลี้ยงเหลื่อลืม ฯ
๏ อดทนปนรักปั้น เป็นองค์
เลี้ยงลูกถูกทางจง อย่าท้อ
อดทนผ่อนปรนประสงค์ สมเด็ก สดวกแม่
รักบ่มเด็กนิยมข้อ คติต้อนสอนสนอง ฯ
๏ ใจแกว่นแล่นรู้ช่ำ ชองประลอง รอบแฮ
เป็นสิ่งน่าประวิงสยอง เยี่ยงร้าน
โปเกประเดของ เขยอะเปอะ ปอนแฮ
ก่งค่าแพงน่าค้าน แต่เค้นขายดี ฯ
๏ นารีศรีสวาทนั้น สวรรค์ตา ชายพี่
ชายนั่นสวรรค์ใจนา เรศน้อง
เถลีงธรรม์นะสวรรค์ชิวา เธียรชาต
เงินนั่นสวรรค์โลกต้อง จิตไร้ใครขนาง ฯ
๏ เปรียวจี๊ดดีดมนุษย์ให้ เสียตัว
เปรี้ยวเช่นเปรี้ยวนมงัว บูดเปรี้ยว
หวานแปล้มชื่นแฉล้มกลัว ใครเกลียด เล่าเจ้า
ชื่นเฉกทองเอกเคี้ยว อร่อยลิ้นกินไหน ฯ
๏ ทำใดไป่ลุได้ ดังกระแสร แสวงรา
รทมทุกข์รุกรย่อแด เดือดช้ำ
เพราะใครไพล่รังแก ก่อโทษ กลายเพื่อน
เชีญชโงกมองกะโหลกน้ำ เถีดเขม้นเห็นมัน ฯ
๏ การสดับมักขับให้ ผลงาม
กว่าพูดตูดปากพลาม โพล่งถอย
แต่นิ่งใช้สิ่งหาม หาลุ หลายเลย
ทำดอกนำผลพร้อย นรกทั้งวังสวรรค์ ฯ
๏ ชีวิตคนก่นแสร้ว เสี่ยงเคราะห์
ใครใช่อาจกราดเหมาะ เมื่อเลี้ยง
มัจจุราชดอกอาจเดาะ เล่นเมื่อ ใดรา
มีแพทย์มียาเพี้ยง พะมื้อหือไฉน ฯ
๏ ทุกข์สท้านเพราะง่านได้ ยินดี
ทุกข์ฝ่อเพราะพอที เท่านั้น
ช่างมันนั่นวิถี วายทุกข์
นี่และพุทธศาสน์ชั้น เอกต้อนสอนเรา ฯ
๏ แสวงทรัพย์พร้อมกับให้ คนนิยม
ยากจะสำเรจสม เสือกเอื้อม
ฤศยาหม่าอารมณ์ มนุษย์โลก รเบ็งแฮ
ฝนแดดร่วมแผดชเงื้อม มากมื้อฤๅเห็น ฯ
๏ ตาใม่เห็นจิตเว้น หฤหรรษ์
ใม่จอจิตพิษฝัน ฝ่อฟุ้ง
ชีหวาหากร่าถลัน โลดก่อน นึกนา
เฉลียวเลือกเชือกสติทุ้ง ถ่วงลิ้นเหลีงหาย ฯ
๏ หัวหน้าหรือเจ้าก็ กลกัน
ขอแต่ปกครองฉัน พี่เลี้ยง
เอาใจไพร่ฟ้าขยัน พยุงปโยชน์ ผยองแฮ
เหีมคลั่งโอหังเขวี้ยง หลักนี้ดีไฉน ฯ
๏ ทิพเนตร์เทียบส่องกล้อง ไกลกลับ เห็นแฮ
ทิพโสตโทรศัพท์สดับ ดุจใกล้
ทิพญาณหยั่งผลจับ เหตุสอบ สมรา
เรือเหาะดังเหาะได้ เดชเฮี้ยวเฉลียวลอง ฯ
๏ อำนาจใช่อาจให้ เขลากลัว เดียวเลย
อำนาจให้ฉลาดหัว เยาะด้วย
อำนาจอาจพิฆาฏตัว เท่าอาจ คุ้มแฮ
อำนาจอาจประกันม้วย ชั่วมื้อฤๅเสมอ ฯ
๏ เมฆสวยสวยด้วยนึก เห็นสวย ดอกเจ้า
ลำเสนาะเพราะนึกงวย เงื่อนร้อง
สาวสวาทนึกพิลาศรรวย ใจเพราะ ถวิลรา
เสพภักษ์ดอกหนักท้อง นึกน้อยนำไฉน ฯ
๏ ทัศนาน่าสุขสิ้น แสลงพิษ โลกรา
แช่มโชติ์เนาโกฐสถิต แว่นฟ้า
บรรพชาพร่าชีวิต แสวงวิโมกษ์ แม่เอย
สุทธโสตถิ์เฉกโกฐหล้า ชีพยั้งหวังไหม ฯ
๏ ใครเคร่งใม่เพ่งด้วย โลกะธรรม บ้างเลย
เอาแต่ครึครึมครำ เคริ่มเคร้อ
ชมฉลาดเช่นคาดสำ นึกฉลาด ฉนั้นฤๅ
หรือติอุตริเพ้อ ฉลาดล้นลงกา ฯ
๏ สมัยเปลี่ยนเรียนปวัติเบื้อง ดึกดำ บรรพ์พ่อ
เสมออ่านนิทานถลำ เลิดน้อย
พิชาใดหากใม่นำ คุณน่า เรียนฤๅ
เรียนน่าเรียนเรื่องร้อย ศกนี้ดีสม ฯ
๏ เรียนใดใช้ปโยชน์เกื้อ กรณีย์ ได้นา
ผดุงมนุษย์เหมาะชุดมี สุขเลี้ยง
เรียนเถิดเกีดสวัสดิ์ทวี วุฒิชาต เฉลิมเอย
เรียนอย่าโลภเรียนเขวี้ยง ชีพเอื้องเปลืองสมอง ฯ
๏ ฟังคำร่ำเชื่อถ้อย ทุกอัน ใยพี่
ควรเชื่อเมื่อพยานยัน หยั่งรู้
กลิ่นรสโผฏฐัพธรรม์ แถมรูป ก็ดี
ต่อประจักษ์สักขีผู้ ฉลาดน้อมยอมถือ ฯ
๏ ญาติมิตร์พิทเยศทั้ง ศฤงคาร คุณฤๅ
ตายผับสรรพญาณฝาน ขาดขว้าง
ถึงเกีดใหม่ในสถาน อิธโลก จริงรา
เป็นอื่นแค่นตื่นอ้าง อาตม์ข้าควรหรือ ฯ
๏ ทำดีทำชั่วแต้ม สีสกล โลกรา
เป็นเยี่ยงเหวี่ยงผลคน ไถ่ใช้
ทำชั่วพืชชั่วตน ต่อชั่ว ฉลวยแฮ
ปราชญ์จึ่งทำดีให้ โลกล้อกรอเกษม ฯ
๏ ถึงรู้มากหากทิ้ง ทางประพฤติ์ ตามพ่อ
รู้เยี่ยงคลังสเบียงอึด แอ่งยุ้ง
รู้น้อยแต่พลอยยึด เยี่ยงชอบ ตามรา
ดีเยี่ยงเพลีงพเนียงรุ้ง ดิลกสร้านกาฬสมัย ฯ
๏ เมาเหล้าเมาแม้นโลก ะธรรมไฉน สูเอย
เมามิพักตระนักใด ดึ่งเฟ้อ
ธรรมะจักร์ดอกจักกษัย เมาตื่น ตนรา
อัปปมาทเครื่องกราดเพ้อ กราดพล้ำนำสวรรค์ ฯ
๏ สนุกเล่นเช่นดื่มเหล้า เมาชิน ชั่วรา
สนุกกิจนั่นชนิดกิน กับเข้า
สนุกธรรมเฉกร่ำริน วโรสถ เสวยฤๅ
สนุกส่วนควรสนุกเจ้า สนุกแล้วเฉลีมคุณ ฯ
๏ จริยัตม์ยวนประหยัดแม้ ยวนโกรธ กรวมฤๅ
เสมอล่องช่องลหาลโขด ค่อยค้ำ
หลีกแก่งรอดแรงโดด ดึงฉุด ฉิวแฮ
ผิดกับผวนทวนน้ำ แนะเบื้องเปลืองสิน ฯ
๏ ถึงรู้ถึงประพฤติ์ข้าง ทางดี ก็ดี
แต่มิช่วยอวยวิถี ถั่งหล้า
เสมือนเแร่แผ่ปัถพี เผยปโยชน์ สมฤๅ
รู้ชอบทำชอบกล้า นุศาสน์ด้วยพวยผล ฯ
๏ เสนาะเสียงลูกน้อยเล่น สเรีลสรวล สราญพี่
หอมสุคนธ์กมลชวน ชื่นห้อง
เสวยโภชน์ถูกโอฐกวน เกษมชีพ พี่อา
ลล้วนบาสเพชะฆาฏคล้อง พี่เข้าขุมรทม ฯ
๏ ความรักมักคล้ายลูก กะสุนรุน เองฤๅ
หลงเล่ห์ดินดำดุน ดอกโป้ง
อัคนิศเฉกจิตฉุน ฉฬายัตน์ ยิงเฮย
กายต่างบอกปืนโต้ง อนัตน้ำแหนงแผลง ฯ
๏ เสน่หาปราณะพืชเพี้ยน พิธภัณฑ์ ผองรา
โยนฝ่าฟากฟ้าผัน พุ่งน้อย
โยนเหวปล่องเปลวผลัน ตกผลุ แผลงแฮ
เสมือนเดชรักชเนตริ์ด้อย ดนุชโน้มโถมทวี ฯ
๏ ยามแก่อย่าแสร่ใช้ อวัยวะ นักพ่อ
หมั่นบ่ายชายทเลจะ ยืดยั้ง
อาหารอย่ารานจะกละ กลับโทษ ถนองเนอ
นอนค่ำตื่นตรู่ตั้ง จิตฉนี้ศรีชรา ฯ
๏ นับถือคนซื่อคร้าม คนโกง
สังเวชคนอ่อนชโลง เรียบน้อม
รักคนเก่งชังโขลง คนหยิ่ง
ดูถูกคนถ่อมท้อม แทบถ้วนผวนไฉน ฯ
๏ ใจคนสิ่งค้นยาก ลับลึก เหลือแล
คลำจริตกิจการนึก แน่น้อย
ยิ่งฉลาดยิ่งอาจผนึก แหนงเนตร์
ถึงกริบไหวพริบชม้อย เมื่อม้วยพวยเผย ฯ
๏ โทนโท่คนโง่เอื้อน ปฤษณา
คนฉลาดบ่อาจสา มาร์ถแก้
หลายอย่างต่างปัญญา ต่างถนัด
คนต่างคนก่นแพ้ ทุกกะพี้มี่ไฉน ฯ
๏ ทางเดียวเจียวแม่แก้ว กษัตรี เจ้าเอย
จักปราบสามีมี ศักดิ์แพ้
แต่กวนตราบป่วนชี วาวิราศ สเรีงแม่
จึ่งปั่นห้นหัวแม้ เจตน์เจ้าเอาไฉน ฯ
๏ รัฐบาลท่านถูกถ้วน ทำใด
แม้แต่สอนสงฆ์ใน กิจฟ้า
สอนพราหมณ์พฤติตามไส ยะศาสตร์สรรพ สมแฮ
สอนเทพไทย์ให้กล้า กล่อมเลี้ยงเวียงเกษม ฯ
๏ กาพย์เสนาะเพราะโสตผู้ พึงพินิจ
อิกโสตเป็นยาพิษ ผ่าวร้าย
ต่างคนก็ต่างจิต ต่างเจต ะนานา
วิสัยโลกิย์ย่อมโยกย้าย เยี่ยงน้ำธรรมไฉน ฯ
๏ เศรษฐีพีโภคแล้ว เหลือกิน
ยังลโมบโฉบชิงสิน เพื่อนไร้
เฉโฉดรับโทษฉิน เถีดน่า ฉินนอ
คนใม่ช่วยคนไผล้ โผล่ปล้นคนหรือ ฯ
๏ ผลยอสามถาดให้ ผลดี จริงฤๅ
ยิ่งกว่าสามคัมภีร์ เพื่อนสร้าง
ขาหมูถาดเดียวมี ผลมาก จริงฤๅ
ยิ่งกว่าธารณะข้าง กรอกร้อยองค์สงฆ์ ฯ
๏ กวีการท่านเปรียบช้าง เผือกอุดม ลักษณ์ฤๅ
สุดฝึกสอนสุดผสม สุดปั้น
เป็นเองนึกเองนิยม เองเอก เองรา
ยิ่งช้ำยิ่งเหมือนชั้น ฟอกช้างชูฉวี ฯ
๏ เราเผยกธเยอหยิ่งเอื้อม เอาอัน ใดฤๅ
ถูกท่านกีดกันหัน พักตร์แห้ง
เราพอมิถ่อถลัน โลภกว่า พอเลย
เฉยมิใยใครแกล้ง กระลับยิ้มหยันขัน ฯ
๏ ชัยเชฐชัยทัตนั้น นามผิด กันพ่อ
ต่างเรื่องต่างเมืองนิมิตร์ มากฟุ้ง
เป็นประเด็นเล่นละคอนคิด ถึงชีพ คนเทีญ
คล้ายท่อนบทละคอนคลุ้ง คลั่งโอ้เอ๋ยคน ฯ
๏ ยามเยาว์เขลาเคลี้มเพราะ จำเชลา
ยามหนุ่มคลุ้มคลั่งเหมา เพราะเฟ้อ
ยามใหญ่ไพล่หมกเมา เพราะโฉด เฉเฮ
ยามแก่ยังแร่เพ้อ เพราะบ้าก๋าหลุม ฯ
๏ ศุภาษิตชายประดิฐแปร้น ปรำหญิง
หญิงสิกลับรับจริง เช่นแกล้ง
กนั้นหญิงก็หญิงลิง โลดเล่ห์ ชายฤๅ
หาญนักมักแอ้งแม้ง สุดแม้นแผนชาย ฯ
๏ นมนี่มีเพื่อป้อน โปฎก
ชายช่วยบ่มนมซก แสร่เขวี้ยง
ถันชายที่หายอก ฟุบแฟบ นั้นนา
เพราะหยิ่งข่มหญิงเลี้ยง ลูกตรึ้งจึงโต ฯ
๏ พิษขโมยกับฝิ่นเหี้ยม สาหัส
ลองสูบลองลักรัด รีตปิ้ง
เคยหนติดตนสลัด เหลือยาก ละเจ้า
น่าเกลียดกลัวกว่าจิ้ง จกอ้ายจงอาง ฯ
๏ จริงหรือขะอุระผู้ พิพากษา
มีขณะหนักเบาผวา หวาดพลั้ง
เสมือนนักโทษอาญา สยองพิภาษ
แปลกแต่อาภรณ์ตั้ง ท่าย้อนหลอนใจ ฯ
๏ ความนิยมสมศักดิ์เพี้ยง จุมภฏ ผการา
โลกใช่ช่างวางพยด ยักปั้น
ทรงเพี้ยนผิดเกษียรสลด สวยสง่า งามฤๅ
วาดถูกท่าน่ากั้น ฉัตร์ไว้เฉลีมเวียง ฯ
๏ ทรงธรรมสำหรับถ้วน ทวยชน ใช้พ่อ
ใช่เฉภาะพระจอมคน เท่านั้น
มัจจุราชมิอาจผจญ มนุษย์เช่น นั้นเลย
เกีดชาตเจียมอาตม์อั้น ใม่เอื้อมเอาหรือ ฯ
๏ ตัวชรามาตุเรศคุ้ม ครองขวัญ
ชีพฉอุ่มนึกหนุ่มครัน คร่ำน้อย
ลาภอื่นชื่นชีวัน ลูกเล่ห์ นี้ฤๅ
อัฏฐิบิตุเรศชม้อย เมื่อเศร้าเพลาศัลย์ ฯ
๏ ข้างหนึ่งเป็นหนึ่งม้วย ต่างหวัง
สการศพเคารพฝัง ศพนั้น
ปัถพีที่ฝังบัง เกีดปโยชน์ ใดฤๅ
หนึ่งนิ่งหนึ่งหยิ่งกั้น กิจใช้ประไพผล ฯ
๏ บางวิบากแสนยากทั้ง แสนเข็ญ
จักบวชนักสวดเป็น พระได้
หัดธำมะรงเอ็น ดูมนุษย์ เป็นฤๅ
หรือชุบโศภินีให้ กลับขึ้นเป็นคน ฯ
๏ แฟชั่นนั่นแบบบ้า เหลือทน
เร่อร่าน่าเกลียดคน แค่นใช้
ใม่นึกตรึกเองตน เองตื่น เองนา
จึ่งยักร่ำไปให้ เพรีดพริ้งจริงหรือ ฯ
๏ ฟ้าฟ้าว่าใช้ลูก เมียหลวง แม่นฤๅ
เจ้าก็เจ้าฟ้าสรวง ศักดิ์อ้าง
ไพร่ก็ไพร่ฟ้าปวง ไพร่อาจ ใช้รา
สำเหนียกเรียกกันบ้าง เมื่อกนั้นขวัญเอ๋ย ฯ
๏ งารเขม้นกับเล่นนั้น เหนื่อยเชือน ไฉนฤๅ
เล่นฟุตบอลเหนื่อยเหมือน ตักน้ำ
ถูกอุราว่าเล่นเอือน อุราว่า งารพ่อ
แสนสนุกหรือแสนช้ำ สุดแท้แดถือ ฯ
๏ งารทำช้ำจิตเจ้า ฝืนทำ ใยเพื่อน
เพราะโลภสินสินปรำ โลกแปล้
เลีกสินละเรี่มสำ ราญโลก กมังรา
มยุเรศรำแพนแม้ ลโมบเคลี้งเรีงไฉน ฯ
๏ คนโสดยกโทษผู้ วิวาห์
คนแต่งงารพาลหา โสดร้าย
น่าขำนักธรรมดา แดมนุษย์ นิเอย
ดีใส่ตัวชั่วบ้าย ท่านด้วยเห็นดี ฯ
๏ กตัญญชูโลกเกื้อ นิกายเกษม
มูละสามะคีเปรม ปร่งแค้น
มีค่ายิ่งกว่าเหม ะรัตน์แลก สมฤๅ
ริอกตัญญูแม้น ริล้างโลกีย์ ฯ
๏ น้ำหนักรักชีพเจ้า กับหมอ รักฮือ
ผิดมากหากเพื่อนพอ ชั่งได้
ตัดผ่าน่ารีรอ ก่อนตัด สินเทีญ
ฟังมิตร์ญาติฉ์ลาดให้ ตระนักซึ้งจึงยอม ฯ
๏ ลูกตายฝ่ายชนกทั้ง ชนนี
เห็นมิถึงที่มี ช่องช้วย
ลูกพอแม่พ่อที ป่วยหนัก
เห็นนี่ถึงที่ม้วย จึ่งเพี้ยนเกษียรศัลย์ ฯ
๏ ความคิดผิดทุกชั้น ชันมษา
ทั้งจิตพิทยากา ยาตม์เพี้ยน
ไหนสมัยและไหนสมา คมแผก คมพ่อ
ผู้เฒ่าเหย่าป้วนเปี้ยน ไป่แม้นแผนดรุณ ฯ
๏ ตาขวางมางสะเต้น หูตึง
เสียงสบัดกัดกรามขมึง ขบเขี้ยว
สติลอยล่อยลิ้นถลึง เถลือกโลด นั้นฤๅ
อสุระโทษะเกรี้ยว กราดเข้าสิงคน ฯ
๏ นลาดเหลอตาเหม่อคิ้ว ขมวดปาก เบะพ่อ
ตัวทื่อตีนมือผาก พ่างเหน้า
ขมองทุยมุ่ยมเมอหลาก ลล้วนเลอะ เหลวแฮ
ลักขณะโมหะเข้า ขี่เค้นคอสิง ฯ
๏ กรุ้มกริ่มยิ้มปุ่ยครึ้ม ออมครอม
ตาหรี่กระดี้รี่สบอม บ่มเฟ้อ
กายรริกจิตคยิกยอม เปลืองแสร่ สเรีงพ่อ ฯ
ปิสาจซากกามะราคเคร้อ คร่อมขึ้นคอสิง ฯ
๏ เงินหรือมือยื่นคว้า ตามัน
แตง่วแตง่วแหย่วยักยัน ยุ่งกว้าน
หมดอายหมดหมายอัน อื่นจาก เอาเลย
ผีจกละโลภะคว้าน กะโหลกดิ้งสิงแทน ฯ
๏ อำนาจประสาทด้วย เดชตรี
เพียน,พิทยา,สามะคี ควบขวั้น
วินาสประสาทกะลี ลามลวก ประลัยแฮ
อไรเล่า เหลวเท่านั้น น่ายเหน้าเราสลาย ฯ
๏ หญิงไหนไม่เอ่ยข้อ ครหา ใครเลย
ใม่ชอบยินนินทา เกลียดใกล้
ฝรั่งเรียกแม่ตุ๊กกะตา ตัวดิกะก
หูหนวกและปากใบ้ กระนั้นขันหนอ ฯ
๏ อังกฤษเชื่อนิมิตร์มื้อ สุบิน บ้างรา
สวาทคลั่งฝันรฆังยิน กริ่งน้อย
หรือนิมิตร์พณิชย์ถวิล ว่ากระดิ่ง ดังฤๅ
จักประสิทธิ์สมจิตชม้อย แม่นน้องลองหนอ ฯ
๏ สาเหตุนั่นเหตุให้ ชายประวิง วินิจพ่อ
ไหนผิดไหนถูกพิง ถูกถ้วน
สำนึกนั่นตรึกหญิง ว่าแม่ ถูกแม่
ถึงผิดหรือถูกล้วน ถูกสิ้นถวิลไหน ฯ
๏ มากคนเมื่อค่นแค้น คเยอทุกข์
แถลงเล่าค่อยเพลาจุก อกได้
มากคนเมื่อซนสนุก เสนอท่าน
เพี่มสนุกปลุกใจให้ ตื่นเต้นเห็นหรู ฯ
๏ ผิดใหญ่ที่สุดนั้น อันใด นะพี่
คือตระนักบ่ผิดไหน สักน้อย
หากรแวงผิดแคลงใจ จักผิด กมังพ่อ
ถึงผิดบ่ผิดร้อย เท่าเพี้ยนเผอเรอ ฯ
๏ ลูกศรว่อนฟ้าฝาก รอยมี มั่งฤๅ
แต่คิดถ่อยรอยกะลี ล่ามเลื้อย
ใม่ผิดอสรพิษม์ฝี ทรวงฝาก ฉมาแม่
รอยชั่วน่ากลัวเยื้อย ยิ่งร้อยรอยงู ฯ
๏ จดหมายลายหัตถ์แม้ มิตรง
ประทัดมนัสลัดขึ้นลง หลากได้
พื้นเสียจิตลเหี่ยคง เขียนปัด ลงแม่
จิตทมื่นพื้นดีไผล้ ปัดขึ้นขำหนอ ฯ
๏ พระร่วงหวงมิให้ ฉายพระ รูปเลย
ศรีปราชญ์พิมพ์ดีดละ ใม่ใช้
บรมโกฐใม่โปรดสะ เด็จอาสน์ บินเลย
ขุนตากใม่อยากใกล้ แหล่งตั้งหนังฉาย ฯ
๏ ฝันร้ายฝ่ายฝรั่งนั้น นาฬิกา ตีพ่อ
ลางบ่งบอกวงศา จักม้วย
ไทฝันว่าทันตา ตัวหัก ละพี่
บอกข่าวตายร้ายด้วย เชื่อฉนั้นขวัญเอ๋ย ฯ
๏ แต่งงารด้วยรักด้วย รวยเงิน นั่นโฮย
คุยเปล่าอย่าเขลาเลิน เล่อเคลี้ม
หลงนักเถีดจักเติน เต่อเตี๋ง ตัวนา
ปโยชน์ดอกหลอกตัวเที้ม ท่านั้นฝันเห็น ฯ
๏ สูทชาตเชื่อชิวาตม์ม้วย ใจเมือ
เป็นพฤกษาสีห์เสือ สืบหล้า
อาระยันก็ฝันเฝือ ตายเกีด เวียนแฮ
จาระวากย์พวกปากกล้า กล่าวโต้ตายสูญ ฯ
๏ จูงม้าสู่ท่าน้ำ พอรัน
แต่สุดบังคับมัน ดื่มน้ำ
เหมือนเสมียนคัดเขียนขยัน พอสั่ง เขียนแฮ
บังคับให้ฉลาดย้ำ หมื่นครั้งฟังหรือ ฯ
๏ โลกใหญ่ใช่อื่นแล้ว โรงเรียน เรารา
ผองมนุษย์ผุดวนเวียน รอบนั้น
คือครูทุกผู้เพียน สังเกต เถีดพ่อ
ไถ่แต่ดีจรีย์ชั้น โฉดทิ้งจริงไหม ฯ
๏ ดูเหมือนโลกมนุษย์นี้ มีมนุษย์
สามเพสเพสหนึ่งบุรุษ นะเจ้า
เพสหนึ่งสัตรีอุต ดมเพส นั้นนอ
คือพระทุกชาติ์เค้า คลับคล้ายชายหญิง ฯ
๏ วันศุกร์ใบไม้เด็ด เจ็ดใบ
ขรัวฝรั่งสั่งตั้งใจ เด็ดด้วย
ขอดผ้าเช็ดหน้าไป ซุกแมก หมอนนา
นอนสนิธดลจิตช้วย โชคฉนั้นฝันดี ฯ
๏ ลูกเดรฉานนั้นรัก มารดร
จวบอย่านมสมพร สัตว์ดิ้ง
ลูกคนก่นอนุสร คุณแม่ ยืนแม่
จวบดับใคร่กลับทิ้ง แม่ได้ใจหมา ฯ
๏ หิวแหบแสบท้องธาตุ แถลงเรา
ใคร่ลลายภักษ์เผา ย่อยใช้
ทรหดอดกินเอา งารง่วน ละพ่อ
ไฟธาตุกัดเมือกไส้ กร่อนน้อยถอยชนม์ ฯ
๏ มนุษย์นี้ขี้ติดถ้วน ถึงลือ
ชั้นแต่อ่านหนังสือ ติดได้
ติดชอบตอบคุณรบือ คุณคืบ คุณเอย
ติดชั่วตัวกลับไร้ สุขเร้าเผาตน ฯ
๏ ผงเข้าตาถ้าใม่ ไตร่ตรอง
หากถูกตาตัวมอง มิดเม้น
ใม่วานท่านช่วยลอง เขี่ยออก ละพ่อ
ตัวใม่เห็นมันเร้น อยู่ตั้งตาปี ฯ
๏ อำนาจมักพิฆาฏข้อ ควรอาย
อำนาจมักทำลาย ลาภได้
อำนาจมักตังวาย วุฒิสุข สนองเอย
อำนาจมักพลาดใช้ เช่นใช้ไฟรวัง หนะเฮอ ฯ
๏ มีฤทธิ์มีโลภไร้ หิริ ละแม่
เป็นโทษกว่าคุณบิ มากร้าย
ยิ่งสมาร์ถยิ่งอาจผลิ ผลชั่ว ฉลวยแฮ
เสมือนกรดกำมะถันป้าย ปากน้องลองหรือ ฯ
๏ สัตว์ใหญ่ไล่สัตว์น้อย เป็นขนม
ธรรมชาตมันอาจผงม อาตม์อ้วน
คนเขลามักเขลานิยม เยี่ยงสัตว์ สมฤๅ
เธียรมนุษย์ดอกหลุดป้วน สัตว์รื้อถือธรรม์ ฯ
๏ ปลาใข่ใยนับร้อย ฟองประดัง
เพราะมักอันตรายยัง อ่อนเอี้ย
ส่วนมนุษย์เกีดบุตร์บัง เอีนรอด มากแม่
ขืนมากกล่นคนเยี้ย จึ่งย้ายกลายโทน ฯ
๏ โฉมดนัยใครลม้ายนั่น มารดา กมังแม่
ผูกจิตติดตาครา เมื่อท้อง
กรรมะพันธุ์แต่งปัญญา ย้อมนิส สัยฤๅ
มฤดกจากชนกต้อง ติดเชื้อเชีงผสม ฯ
๏ ความประพฤติ์ยึดเยี่ยงด้วย ศึกษา
โน้มอุปนิสัยทา รกนั้น
สกุลดีที่ปรีชา เฉลียวเลีด
เรียนสดวกกว่าพวกชั้น ไพร่เชื้อเชาวน์สถุล ฯ
๏ มีบุญบุญแต่งให้ มีบุญ
บุญใช่ทรัพย์สนับสนุน แน่แล้ว
มีบุญเพราะมีคุณ คแนนชอบ เฉลีมแฮ
บุญเบีกผลกลแก้ว ก่องฟ้ามาเหมือน ฯ
๏ ฟันดำทำให้ผิด เดรฉาน
ฟันใม่เรียบแลปาน เรียบได้
สงวนเหงือกเกลือกปูนสมาน รำมะนาด แหนงฤๅ
ขับพักตร์ขำทำให้ แปลกนี้ดีหรือ ฯ
๏ เพื่อตัวเจ้าเท่านั้น ขวัญเอ๋ย
กินอยู่สู่งารเฉย เพื่อนสิ้น
ถึงเป็นเช่นตายเลย ลืมโลก เสียรา
เสียชื่อเลียนกะสือปลิ้น แต่คว้านฐานเหม็น ฯ
๏ รักขาผาสุกด้วย เอางาน เถิดพ่อ
มนุษยชาตพินาศขนาน เพราะเรื้อ
อยู่เปล่าเฉีดเฉลาปาน สนอบน่า สรวมแฮ
ใครใคร่ขืนใส่เสื้อ นั่นเข้าเฉาโฉม ฯ
๏ ศุภาษิตศักดิ์สิทธิ์นั้น คือรเบียบ
เลี้ยงชีพหรือเรียนเฉียบ ขาดสิ้น
กอบกิจทุกชนิดเปรียบ หลักทิพย์ ถนอมเทีญ
เห็นเยี่ยงใครเลี่ยงปลิ้น รเบียบแล้วเลวหนอ ฯ
๏ ยามหนุ่มสุ่มเชื่อข้อ คเยอจิต
ครูทัดไหนไป่คิด เชื่อห้าม
สำนึกสิลึกติด ตัวสลัด ไฉนรา
กลอกแต่หน้าวาก้าม กะแหม่วท้อรอตาย ฯ
๏ ศึกษาพาเพื่อนเพ้อ บันเบา
หลงผิดเป็นศิษย์อิเหนา มากชู้
ขุนแผนแกว่นแกล้วเอา อย่างสนับ สนุนนา
กว่าจะรู้สิรู้ เมื่อยั้วหัวหมุน ฯ
๏ โบราณใครค้านพระ บาลี บ้างฤๅ
กลัวจะลงอะเวจี ปากเม้ม
สมัยใหม่สิใครมี ความคิด ไฉนรา
ไกลนรกถกกันเข้ม งวดฉนี้ดีไหน ฯ
๏ ชาวนาฝนฉ่าชื้น ใจชม
ช่างอิฐอิดใจขรม ด่าฟ้า
แต่ฤดูบ่รู้อม อคติ ไฉนเลย
ยังถูกชมถูกสร้า ติฉนี้หนีไฉน ฯ
๏ การตบตาน่าคร้าม ใครทนง ไหวฤๅ
ลวงปราชญ์ตัวฉลาดหลง นับล้าน
ชาติ์ใหญ่ซิวิไลศ์ปลง ใม่รบ กันเลย
หลัดหลัดเห็นชัดค้าน คตินี้หนีธรรม ฯ
๏ มนุษย์ชาติ์ถือชาติ์นี้ ดีไหม
ดีก็ดีทวีภัย ก็กว้าง
แท้ชาติ์มนุษย์ชาติ์ไหน ก็มนุษย์ เสมือนนา
แตกก๊กจึ่งยกล้าง เพื่อนบ้านผลาญกัน ฯ
๏ ไทเปลืองทรัพย์นับล้าน ลำบาก หาแฮ
ค่าติดพลูหมากอยาก แหยะเคี้ยว
ยิ่งหญิงยิ่งเปรี้ยวปาก กันหนัก มือฮือ
บุญนักจับยักเลี้ยว เลีกรั้นดันสมัย ฯ
๏ โลกมนุษย์อุตริบ้า บ่มจริต เลวพ่อ
ริติดโคเคนติด ฝิ่นเหล้า
เยี่ยงชั่วน่ากลัวผิด กลับชอบ เก๋ฤๅ
โซมรูปโซมนามเหน้า ชีพเปลี้ยเสียสิน ฯ
๏ ทำใดใจร้อนลอบ แลผล บ่อยพ่อ
เสมือนวิ่งเหลียวหลังดล หลักช้า
ทำใดจอดใจทน มานะ ตบึงแฮ
เสมือนวิ่งดิ่งหลักคว้า ธวัชได้ชัยสนาม ฯ
๏ ชีพรงับดับมื้อเพราะ ความเย็น แรงรา
ถูกอุ่นผลุนกลับเป็น ใหม่ได้
ลองปลาสพท่าเห็น สำเร็จ แล้วพ่อ
ทำมนุษย์ดุจปลาให้ สลบช้าเฉลีมผล ไฉนฤๅ ฯ
๏ โรงเรียนเรียนร่วมคุ้น สมาคม คนเพื่อน
ควรถ่อมควรทอยสม รูปรู้
อดสูพึ่งครูผงม งานไฝ่ ฟ้องแฮ
ตัวไป่เลี้ยงเลี้ยงผู้ อื่นได้ ไฉนเป็น ฯ
๏ รูปคนกลป้ายแนะ นามคน
โง่ฉลาดผาดพักตร์ยล เยี่ยงกล้อง
ทรามสวยหน่วยฉ้อฉล หรือซื่อ สนองแฮ
น้อยนักจักแผกจ้อง มักแจ้งใจไฉน ฯ
๏ โฉมหน้าขวาซ้ายส่อ สวยผิด กันเจ้า
สาวฉลาดหล่อนฉลาดคิด แต่งแต้ม
ตรงไหนจุดไฝติด นั่นยั่ว ตาพี่
ปากเนตร์หรือหณุแก้ม กะให้ไฝมี ฯ
๏ เมียง้อผัวง่ายเพี้ยง ผัวไฉน เจ้าเอย
อิสระอยู่กะใจ เพสผู้
แต่จิตอมหิตใน ทรวงบุรุษ
ใม่ฉกาจอุกอาจสู้ อุระน้อยนางหาญ ฯ
๏ ทำดีทำชั่วม้วย เหมือนกัน ก็ดี
แต่พินิจผลผิดฉัน ป่าฟ้า
ทำดีช่วยทวีศันต์ ทวีสุข สนองเอย
ทำชั่วกลั้วโทษร้า โลกร้ายขายเขษม ฯ
๏ ปาณาฆ่ารูปโป้ ปดปหาร นามพ่อ
ลักรูปอทินนาทาน ท่านอ้าง
กาเมสุมิฉาจารย์ นั่นลัก นามแม่
สุรามุ่นหนุนใจข้าง ชั่วกล้าถาทำ ฯ
๏ อย่าสูคนขู่ฟ้อ เฟือนแสยง ใยเพื่อน
คนนิ่งน่ายิ่งแคลง ร่ำร้าย
เสมือนหมาเห่าร่าแรง ฤๅกัด ใครเลย
เสียงฮื่อดอกมือม้าย มักฮ้วนควรสยอง ฯ
๏ หมอดูครูฉลาดตั้ง ตำรา ฉลาดแม่
ตามจะทายย้ายหา เหตุอ้าง
ดีร้ายบ่ายชะตาพยา กรณ์ร่วม ลักษณ์พ่อ
คเยอจิตคนชนิดขี้ เกียจเคลี้มเหีมหวัง ฯ
๏ ทำบุญบุญเบีกให้ หทัยสบาย
ฝึกจริตคิดขวนขวาย ชอบเกื้อ
เยี่ยงถูกปลูกสวัสดิวาย แสวงโหด วิหิงส์แฮ
ทวีมนุษย์ช่วยมนุษย์เนื้อ หน่อหล้าสถาวร ฯ
๏ นักการเมืองเปรื่องใช้ เชีงประลอง
อุบายปลี่พาลีสอง พักตร์เช้ง
เพื่อปลดทรหดปอง ปจวบมุ่ง สมานแฮ
มือนิ่งแต่ยิงเป้ง ปากล้างพรางสมร ฯ
๏ ทุกปชาอย่าคร้านอย่า แขยงฤๅดี เลยพ่อ
ปโยชน์กล่นทุกคนมี มากน้อย
มหาราชหรึทาสกุลี เฉลีมโลก ล้วนแล
สุดแต่โด่งแด้ด้อย ด่วนช้าคราฉลอง ฯ
๏ ทองสิบหกบาทก้า ไหล่ลวด
โอบพิภพรอบตลบอวด เล่นได้
ร้ายดีอย่าตีรวด ว่าเล็ก เลวฤๅ
เพลีงนิดอาจติดไหม้ หมดบ้านผลาญเมือง ฯ
๏ รักสุขเชีญสุขสร้าง สมสุข เถีดท่าน
อย่ารักรนประดลทุกข์ ท่านด้วย
รักสุขแผ่สุขทนุก ท่านยิ่ง ดีนา
ถึงเมื่อม้วยใม่ม้วย เปล่าสร้าอาลัย ฯ
๏ กะดูกเล็กที่สุดนั้น โสตทวาร
ใหญ่ที่สุดเชีงกราน กรอบก้น
ทุกแง่งแต่งสังขาร ประคองรูป เราเอย
ชีพชัดรัฐบาลต้น คติคุ้มคนเขษม ฯ
๏ ฉลาดคิดอย่าคิดข้อ ทรยศ ใครเลย
ฉลาดพูดอย่าพูดปด สับปลี้
ฉลาดทำอย่าทำบท ก่อบาป เบียฬแฮ
ฉลาดชอบอย่าฉลาดชี้ ช่องร้ายขายเมือง ฯ
๏ เกีดมาหาสุขเกื้อ เกษมตน
หาสุขเพื่อทนุกคน อื่นด้วย
ทำดีเยี่ยงดีผล ดีเกีด ดีแฮ
ประเสริฐสุดสมมนุษย์ม้วย น่าเมื้อวิมานสวรรค์ ฯ
๏ เป็นเจ้าน่าที่เจ้า เจรีญธรรม
ทรงศักดิ์รักอุปถัมภ์ ไพรฟ้า
เมื่อศึกออกศึกบำ รุงเมื่อ ศันต์แฮ
เจ้าแต่ชาตอุบาทว์บ้า บ่มร้ายกลายสถุล ฯ
๏ มีตาตาเร่งจ้อง มองรวัง
มีโสตโสตเร่งฟัง รอบด้าน
มีจิตจิตเร่งสัง เกตตฤก เฉลียวเทีญ
ผิดชอบสอบสวนต้าน ผิดพ้นดลเกษม ฯ
๏ พระลอรักเพื่อนให้ แพงทอง เท่าเนอ
สองอนงค์หลงปอง ร่วมเป้า
นักคิดกลั่นลิลิตลอง ฉลาดโลก กมังแม่
วิสัยมนุษย์สุดรักเจ้า พี่น้องสองเสมือน ฯ
๏ พูดจาไว้ท่าเอื้อน สอางค์กาย ก็ดี
ใม่เหมาะวัยใฝ่กระหาย หนุ่มฟ้อ
แทนน่ารักน่าอาย น่าอวก กมังพ่อ
หนุ่มแก่แม้วางข้อ เหมาะหน้าพาเก๋ ฯ
๏ ดันดีมีช่องเค้น คนชม บ้างรา
ดันชั่วยั่วด่าสม ด่าแล้ว
ดันตบึงไป่คนึงนิยม นั่นตลก แท้แล
ดันน่าดันที่แคล้ว คลั่งพ้นคนฉิน ฯ
๏ ลูกเยาว์เรานึกคล้าย ดวงจันทร์ ถูกแม่
ลูกหนุ่มนึกดวงตวัน หวิดพลั้ง
ลูกเอกเฉกดาวสวรรค์ เป็นยอด หวังนา
ลูกอเนกเหมือนเมฆตั้ง พยัพฟ้าคราฝน ฯ
๏ ปางเราเนาณบ้าน นานไฉน
นึกจะออกเมื่อไร ออกได้
เป็นจิตอิสระใคร ถูกข่ม ขังแฮ
น้อยมินิตร้อนจิตไร้ โสตถิ์ด้วยแดถวิล ฯ
๏ กลัวนักกลัวมักผล้า ผลาญตน
กล้านักกล้ามักรน ร่ำร้าย
จักกลัวจักกล้ากล ใดเหมาะ สมานแฮ
เชีดชื่อลือศักดิ์คล้าย ยอดฟ้าจุฬาสยาม ฯ
๏ มีทรัพย์สำหรับใช้ ชูกมล
มีฤทธิ์สำหรับคน พึ่งเกื้อ
มีศักดิ์รักสัตย์ผล สำหรับ โลกแล
มีลูกสำหรับเชื้อ เชีดนี้ดีไหน ฯ
๏ ควรรอควรรีบแล้ว แต่เหมาะ
ควรเงียบควรดังเฉภาะ เรื่องใช้
ควรโถมหรีถอยเหยาะ สมเยี่ยง ละเพื่อน
ควรลุมักลุได้ ดั่งข้อควรถวิล ฯ
๏ โลกนี้มีแต่ข้อ พิศวง
ที่ทุกข์เขาเรางง เงื่อนเร้น
แปลได้มากนัยลง ว่าเพราะ เลวแล
ทีทุกข์เราเราเค้น เพราะไร้ใครปถัมภ์ ฯ
๏ ทรัพย์ส่วนตัวยั่วให้ ถลายธรรม์
หัวโปร่งเบื่อตโพงฝัน ใฝ่ได้
หัวหมักสิยักยัน อยากรวบ ตลุยแฮ
หัวห่ามใจตกลามใช้ ปากร้องของกลาง ฯ
๏ บาดแผลแม้สอาดแล้ว ผสานสนิธ
คำบาดใจไฉนติด ต่อเก้อ
ลมคมกว่าคมกฤช ตรองเถีด เห็นแฮ
เห็นบ่เบ้อกลับเบ้อ กว่าเบ้อรบมขวาน ฯ
๏ วันนี้อยู่ณเงื้อม มือเรา เราเอย
วันพรุ่งนี้ณเพลา พระเจ้า
วานนี้อยู่ที่เงา คิชฌกูฏ กมังแม่
สามภาคอยากไหนเข้า เหมาะแล้วเลอประสงค์ ฯ
๏ ถึงสุดใช่สุดท้าย ใยสทก เพื่อนเอย
มานะอาจจะผงก เกศขึ้น
สำคัญนั่นคอยฉก ชโยกาศ ฉมังเทีญ
อยากเด่นละเว้นอึ้น อืดชม้อยคอยสมัย ฯ
๏ การประคองอย่างเอกนั้น คือผลัก
การแข่งอย่างเอกมัก เมื่อยั้ง
การรวยอย่างเอกรัก พอเพื่อม คุณพี่
การเก่งอย่างเอกตั้ง ตโนตม์สร้านสามคี ฯ
๏ ค้าวิวาทนะฉลาดน้อย แหนงภัย
ค้าประจบคบใครไกล เกลียดค้าน
ค้าพนันนั่นจรรไร โลภฉิบ หายแฮ
ค้าอย่าค้าหน้าด้าน ดึ่งค้าหาคุณ ฯ
๏ แม้กูเกีดใหม่ได้ ดังนิทาน
เป็นเลือกแควกันดาร แด่วนี้
เสียวแสบแหนบสนุกปาน พลุพลุ่ง หาวแฮ
ผิดผิดถูกถูกกระดี้ กระเดือกได้เสียรคน ฯ
๏ มีเมียมีลูกล้อม หลานเหลน หลายรา
สุขเมื่อนี้มีเวร เมื่อโน้น
หากตนอยู่ทนเดน มรณาตม์ นานเนอ
คงวิโยคโศกศัลย์โล้น ลูกม้วยเมียหาย ฯ
๏ เลี้ยงลูกถูกเขบ็จให้ ศึกษา สูงเทีญ
จักเจีดวีระวงศ์ปรา กฎแกล้ว
ผลฤทธิ์พิทยาพา พืชเพี่ม ผดุงแฮ
ลูกรักรักเรียนแล้ว ฝึกเลี้ยงหลานเฉลียว ฯ
๏ คนชนะแข่งม้าใช่ คนปราบ
เร็วรวดนวดจนหลาบ รับแพ้
แต่เป็นเช่นคนฉาบ ฉวยออก นำแฮ
เมื่อเลีกชิงวิ่งแต้ ตื่นโช้โวไฉน ฯ
๏ ปางเราแก่แม้เครื่อง ในพิการ ละพ่อ
หนหนึ่งถึงบริหาร รอดม้วย
อย่าคลั่งว่าสังขาร คืนทอด ทนเลย
โรคอื่นตื่นตามด้วย ร่างเรื้อเหลือเยียว ฯ
๏ หมากบุหรี่นี้ใช่ ควรคน ริเลย
แต่มนุษย์อุตริซน สูบเคี้ยว
เหล้าชินติดฝิ่นรน หาเรื่อง ร้ายแฮ
ยังฉีดมอฟีนเฮี้ยว เห่อคุ้นโคเคน ฯ
๏ ช่วยงารท่านเพื่อเกื้อ เกียรติยศ ท่านแล
แผ่เมตตาปรากฎ พวกพ้อง
ด่วนกลับก่อนกำหนด เสร็จพิท ธีนา
เสมือนโอ่โอหังฟ้อง หยิ่งม้านกมลสหาย ฯ
๏ ช่วยวิวาห์อย่าเง้า หงิมครวญ
ช่วยศพอย่าเรีงสรวล ซิกซี้
ชวยบวชอย่าอวดขบวน เบื่อศาส นาเลย
ช่วยกิจอย่าคิดลี้ ร่ำเอื้อเหลือดี
๏ รับคำทำใม่แม้น คำรับ ละเจ้า
ซ้ำแสร่แก้สับปลับ ไป่ยั้ง
เพ้อพยดใช่ปดกลับ ปดยิ่ง ปดนา
ทั้งปดทั้งโกงทั้ง หยิ่งทั้งรังเหลว ฯ
๏ สิ้นชนกปกเกศสิ้น มารดร
เคยสมัคตักเตือนสอน สิ่งข้อง
เก็งกิจหากผิดถอน ตัวยาก หนะเพือน
ลองก่อนผิอ่อนต้อง พึ่งผู้ครูสหาย ฯ
๏ ท่านนั่งเรือเหาะเหี้ยม หาวผยอง
ขึ้นหมากกาบหมากรอง แล่นบ้าง
เสมือนคนโง่ฉงนปอง ปานท่าน เฉลียวรา
เห่อปกครองตัวล้าง ชาติล้างตัวฉลาย ฯ
๏ อไรสุกก่อนห่ามนั้น หาดี ใม่เลย
ชั้นพลับแช่ปูนมี รสน้อย
ทุกคนทุกของศรี สิทธิเพราะ สมนา
ชิงเห่อหยิ่งเผยอป้อย โป่งขึ้นควรหรือ ฯ
๏ ทำแพแปรแบบน้อย ปีเนา น้ำนา
เพราะทุกทุกตาเรา ร่วมจ้อง
แพธรรมะดาเขา เปลี่ยนใหม่ เสมอแม่
เรามิรู้มิต้อง ตื่นแม้นแผนแผลง ฯ
๏ เสน่ห์มนุษย์ชอบฉุดกั้น กีดขวาง
ยิ่งขัดยิ่งตวัดวาง ไป่ได้
เสมือนอุทกตกธารทาง แก่งสกัด ฉกรรจ์นา
เมีนปล่อยหน่อยเสน่ห์ไร้ ฤทธิ์เรื้อโลมโฉม ฯ
๏ ถึงสูรู้เกิดแล้ว สูตาย
เผลอคึกนึกเหมือนหมาย ใม่ม้วย
ป่วยหนักนึกจักหาย แทบทุก คนเพื่อน
ป่วยหน่อยสำออยด้วย เชื่อฟื้นคืนเขษม ฯ
๏ บุญล้นคนไม่รู้ วันตาย
จึ่งไม่เปลืองวันสบาย บอบช้ำ
นักโทษท่านอุโฆษขยาย วันฆ่า มันฮือ
ร้ายกว่าตายหลายซ้ำ สทกคุ้งคอเฉือน ฯ
๏ ตึกรามงามเพราะเจ้า ลวงใจ เจ้ารา
เป็นแต่เปลือกซิวิไลศ์ ล่อเคลี้ม
ภักษาพัตราใด ผดุงชีพ ก็ดี
แท้มนุษย์ชุดเราเยี้ม สุขด้วยฉลวยธรรม ฯ
๏ ใช่องค์ใช่อาตม์เคลี้ม เครื่องปรุง นิอา
ตามรหัสปัจจัยผดุง ดุดเต้า
ฤทธิ์ร่านฤทธิ์ธยานนุง แหนงสัตย์ เสียรา
แม้สละสะสมรเหน้า เหน่งแล้วเลอศันต์ ฯ
๏ สุวรรณปางพ่างดื่มเหล้า เมาซาน เสน่ห์เอย
สิ้นพิษฤทธิ์เสน่ห์ปาน พี่น้อง
ผีเสื้อเมื่อแก้วธยาน หาวเหาะ เห็นฤๅ
คู่เสน่ห์ที่เสน่ห์ต้อง ต่อคุ้นควงเขษม ฯ
๏ บุรพกรรมชำเยี่ยงป้อน ปัจฉิม ชนพ่อ
เลียนยึดประพฤดิชิม เชื่อมชี้
ยังพันธุกรรมพิมพ์ พันธ์พ่อ แม่ฤๅ
กรรมที่ทำชาตินี้ อีกด้วยพวยผล ฯ
๏ ฆ่าคนคนเกีดครั้ง หลังฝึก เรารา
คนย่อมฆ่าคนนึก แน่วไว้
อาเภทจวบเหตุฮึก หวลฆ่า เขยงพ่อ
นี่และบุรพกรรมใช้ ชาตท้นผลผยอง ฯ
๏ มือข้างเดียวตบฟ้า เชิญฟัง
เมื่อยบ่ามันหาดัง ใม่น้อง
อีกมือนั่นคือผนัง แหน่งวิวาท เวรเอย
รักสงบอย่าตบต้อง ใม่ต้องหมองใจ
๏ ลมว่าวใช่ว่าวขึ้น คนองพโยม หนาวนา
ลมตะเภาว่าวโถม เถือกฟ้า
โกสินทร์ถิ่นทเลโลม แหล่งน่าน เหนือฤๅ
เดาชื่อหรือนึกหน้า มักพลั้งรวังหนอ ฯ
๏ เห็นผิดเป็นชอบนั้น ขันพิกล
นีกว่าสุดวิสัยคน แค่นข้อน
ที่ไหนเล่าใจตน เองหลอก ตัวนา
สิ่งน่าเกลียดน่ากล้อน กระลับปล้ำทำถม ฯ
๏ ผูกฉลาดด้วยสมาร์ถไว้ วิชา ชเลงพ่อ
ผูกหยิ่งด้วยมายา แหย่รั้ง
ผูกโง่โอ่อิทธิอา คมเคร่ง ขลังฤๅ
ผูกสัตว์อยู่หมัดทั้ง หมดต้องของกิน
๏ สัตว์สรรพ์พรรณนมิ่งไม้ จนมนุษย์
ลล้วนแต่แผ่พันธ์ผุด เผ่ากว้าง
เพื่อปโยชน์โปรดโลกอุต ดมเด่น ใดฤๅ
เห็นเกีดแก่แลคว้าง หน่อยแล้วมลายหาย ฯ
๏ สเรีงรสยศลาภชั้น สรรเสริญ ก็ดี
เดี๋ยวเดีดหาเดี๋ยวเหีน ห่างเลี้ยว
ใยยื่นตื่นเพลีนเกีน ธรรมะชาต เฉลียวแฮ
ยึดหลักอนิจจลักษณ์เอี้ยว อนัตไว้ใสเกษม ฯ
๏ ยะโฮวาน่าสนุกสร้าง มนุษย์ขนาน
เสมอเรียกคนขอทาน ล่อยล้อม
แจกสตางค์กะน้ำตาล ตามโปรด
แล้วไล่ไปท้อมท้อม กะทั่งซุ้มตุ๋มหาย ฯ
๏ สัตว์นรกหมกมุ่นล้าง ผลาญกัน
ผูกเสน่ห์เทวัญสวรรค์ ว่อนเกื้อ
กรุณานั่นปชาขวัญ โลกมนุษย์
ช่างพ่อนั่นหน่อเนื้อ พระเจ้าจอมนิพาน ฯ
๏ ใยนั่งแกร่วแล้วแต่ ใดถึง มือเพื่อน
ใดใคร่ตามไปดึง เถีดเจ้า
เป็นปโยคช่วยโลกสึง ศุภะพัฒ นานา
ใช่แต่ตัวพัวเผ้า เพื่อนหล้าพาเกษม ฯ
๏ สาระพรรณท่านได้เพราะ กระทำ นั้นแล
เดชอยากได้มันนำ ท่านดิ้น
อยากเถีดเกีดคุณสำ เร็จแพร่ ภพพ่อ
หมดอยากลาภหลากชิ้น เอกอึ้งถึงไฉน ฯ
๏ อาการปรกตินี้ ศรีมูล
วินิจฉัยแลคูณ กิจเกื้อ
ปรกติซึ่งเป็นสูญ สำเร็จ
แด่มนุษย์ทุกชุดเชื้อ น่าเชื้อเชิญถนอม ฯ
๏ คนฉลาดรักอาตม์เลี้ยง เพียงพอ
เพียงหุบปากตนพนอ นิ่งได้
หายใจมักคล่องคลอ ชีพปรก ติเพื่อน
ยังมักรวยมักไร้ เรื่องร้อนวอนแสลง ฯ
๏ อ่านอุทานนราธิปถ้อย ยวนถวิล แล้วรา
ชอบก็ชมชังฉิน ว่าฟุ้ง
ยั่วสเรีงประเทีงกวิน วัจนาท สนองเพื่อน
โดยยั่งหวังดีคุ้ง ชีพข้าลาสลาย ฯ

----------------------------

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ