อธิบาย

เพลงยาวสังวาส พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จ ฯ​ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมีอยู่หลายบท พิมพ์แล้วบ้าง ยังไม่ได้พิมพ์บ้าง ได้รวบรวมพิมพ์แต่ในพวกเพลงยาวกลบทและกลอักษร ซึ่งทรงพระราชนิพนธ์สำหรับจารึกที่วัดพระเชตุพน แต่เพลงยาวสุภาพยังมิได้เคยรวบรวมพิมพ์ จึงรวบรวมบรรดาที่มีฉบับอยู่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้ เพลงยาวตั้งแต่บทที่ ๑ จนบทที่ ๖ ทรงพระราชนิพนธ์แต่ยังเปนกรมอยู่ในรัชกาลที่ ๒ เพลงยาวปลงสังขาร บทที่ ๗ ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อเสวยราชย์แล้ว กรมหลวงวรเสรฐสุดาทรงจำไว้ได้ ได้เขียนถวายพระบาทสมเด็จ ฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับโคลงพระนิพนธ์ของท่านเองด้วยบท ๑ เพลงยาวบทที่ ๘ มิใช่พระราชนิพนธ์ แต่มักเข้าใจความส่วน ๑ ของเพลงยาวบทนี้ว่าเปนพระราชนิพนธ์ พึงมาพบว่าเปนสำนวนผู้อื่น จึงเอาพิมพ์ไว้ให้ปรากฎทั้งหมด

ด.ร.