| ประกอบด้วยโภชนากระยาหาร |
ทุกถิ่นฐานบริบูรณ์หนักหนา |
| อยู่เย็นเปนสุขทุกทิวา |
เช้าค่ำอัตราทั้งราตรี |
| ประหนึ่งว่าจะไม่มีค่ำคืน |
รวยรื่นเปนสุขเกษมศรี |
| ไม่เห็นเช่นว่าจะเปนถึงเพียงนี้ |
มาเยินยับอัปรีย์ศรีศักดิ์คลาย |
| ทั้งถนนหนทางอารามราช |
มาวินาศสิ้นสุดสูญหาย |
| สารพัดย่อยยับกลับกลาย |
อันตรายไปจนพื้นปัฐพี |
| เมื่อพระกาลจะมาผลาญดังทำนาย |
แสนเสียดายภูมิพื้นกรุงศรี |
| บริเวณอื้ออลด้วยชลธี |
ประดุจเกาะอสุรีลงกา |
| เปนคันขอบชอบกลถึงเพียงนี้ |
มาเสียสูญไพรีอนาถา |
| ผู้ใดใครเห็นจะไม่นำพา |
อยุธยาอาภัพลับไป |
| เห็นจะสิ้นอายุพระนคร |
ให้อาวรณ์ผู้รักษาหามีไม่ |
| เปนป่าหญ้ารกดังพงไพร |
แต่จะสาบสูญไปทุกทิวา |
| คิดมาก็เปนน่าอนิจจัง |
ด้วยกรุงเปนที่ตั้งพระสาสนา |
| ทั้งอารามเจดีย์ที่บูชา |
ปฏิมาฉลององค์พระทรงญาณ |
| ก็ทลายยับยุ่ยเปนผุยผง |
เหมือนพระองค์เสด็จดับสังขาร |
| ยังไม่สิ้นสาสนามาอรธาน |
ทั้งเจดีย์วิหารก็สูญไป |
| เสียดายพระนิเวศน์บุรีวัง |
พระที่นั่งทั้งสามงามไสว |
| ตั้งเรียบรเบียบชั้นเปนหลั่นไป |
อำไพวิจิตรรจนา |
| มุขโถงมุขเด็จมุขกระสัน |
เปนเชิงชั้นลวดลายล้วนเลขา |
| เพดานในไว้ดวงดารา |
ผนังฝาดาดแก้วดังวิมาน |
| ที่ตั้งบัลลังก์แก้วทุกองค์ |
ทวารลงอัฒจันท์น่าฉาน |
| ปราบพื้นรื่นราบดังพระลาน |
มีโรงคชาธารตระการตา |
| ทิมดาบคดลดพื้นกำแพงแก้ว |
เปนถ่องแถวยืดยาวกันหนักหนา |
| เปนที่แขกเฝ้าเข้าวันทา |
ดั่งเทวานฤมิตประดิษฐไว้ |
| สืบทรงวงศ์กษัตริย์มาช้านาน |
แต่บุราณแล้วไม่นับพระองค์ได้ |
| พระที่นั่งซึ่งตั้งอยู่ข้างใน |
มีสระชลาไลยชลธี |
| ชื่อที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ |
ที่ประพาสมัจฉาในสระศรี |
| ทางเสด็จเสร็จสิ้นสารพันมี |
เปนที่กษัตริย์สืบมา |
| ก็สูญสิ้นศรีมลายหายหมด |
จะปรากฎสักสิ่งไม่มีว่า |
| อันถนนหนทางมรรคา |
คิดมาก็เสียดายทุกสิ่งอัน |
| ร้านเรียบเปนระเบียบด้วยรุกขา |
ขายของนานาทุกสิ่งสรรพ์ |
| ทั้งพิธีปีเดือนคืนวัน |
สารพันจะมีอยู่อัตรา |
| รดูใดก็ได้เล่นเกษมสุข |
แสนสนุกทั่วเมืองหรรษา |
| ตั้งแต่นี้แลหนาอกอา |
อยุธยาจะสาบสูญไป |
| จะหาไหนได้เหมือนกรุงแล้ว |
ดังดวงแก้วอันสิ้นแสงใส |
| นับวันแต่จะยับนับไป |
ที่ไหนจะคืนคงมา |
| ไป่ปรากฎเหตุเสียเหมือนดังนี้ |
มีแต่บรมสุขา |
| ครั้งนี้มีแต่พื้นพสุธา |
อนิจจาสังเวชทนาใจ |
| ทั้งนี้เปนต้นด้วยผลเหตุ |
จะอาเภทกษัตริย์ผู้เปนใหญ่ |
| มิได้พิจารณาข้าไทย |
เคยใช้ก็เลี้ยงด้วยเมตตา |
| ไม่รู้รอบประกอบในราชกิจ |
ประพฤติการแต่ที่ผิดด้วยอิจฉา |
| สุภาษิตท่านกล่าวเปนราวมา |
จะตั้งแต่งเสนาธิบดี |
| ไม่ควรจะให้อัครฐาน |
จะเสียการแผ่นดินกรุงศรี |
| เพราะไม่ฟังตำนานโบราณมี |
จึงเสียทีเสียวงศ์กษัตรา |
| เสียยศเสียศักดินัคเรศ |
เสียทั้งพระนิเวศน์วงศา |
| เสียทั้งตระกูลนานา |
เสียทั้งไพร่ฟ้าประชากร |
| สารพัดจะเสียสิ้นสุด |
ทั้งการยุทธก็ไม่เตรียมฝึกสอน |
| จึงไม่รู้กู้แก้พระนคร |
เหมือนหนอนเบียนให้ประจำกรรม |
| อันจะเปนเสนาบดี |
ควรที่จะพิทักษ์อุปถัมภ์ |
| ประกอบการหว่านปรายไว้หลายชั้น |
ป้องกันปัจจาอย่าให้มี |
| นี่ทำหาเปนเช่นนั้นไม่ |
เหมือนไพร่ชาติชั่วช้ากระทาสี |
| เหตุไภยใกล้กลายร้ายดี |
ไม่มีที่จะรู้สักประการ |
| ศึกมาแล้วก็ล่าไปทันที |
มิได้มีเหตุเสียจึงแตกฉาน |
| ตีกวาดผู้คนไม่ทนทาน |
เผาบ้านเมืองยับจนกลับไป |
| ถึงเพียงนี้ละไม่มีที่จะกริ่งเลย |
ไม่เคยรู้ล่วงลัดจะคิดได้ |
| ศึกมาชิงล่าเลิกกลับไป |
มิได้เห็นจะฝืนคืนมา |
| จะคิดโบราณอย่างนี้ก็หาไม่ |
ชาติไพร่หลงฟุ้งแต่ยศถา |
| ครั้นทัพเขายกกลับมา |
จะองอาจอาสาก็ไม่มี |
| แต่เลี้ยวลดปดเจ้าทุกเช้าค่ำ |
จนเมืองคร่ำเปนผุยยับยี่ |
| ฉิบหายตายล้มไม่สมประดี |
เมืองยับอัปรีย์จนทุกวัน ฯ |
| ๏ เหตุเสียกรุงศรีอยุธยา |
เหมือนคำที่ว่าไม่เษกสรรค์ |
| ชล่าใจเคยได้แต่ครั้งนั้น |
จึงประชิตติดพันแต่นั้นมา |
| แตกยับกลับไปก็หลายหน |
คิดกลจะลวงให้หลงหา |
| แต่งคนให้ถือหนังสือมา |
เจรจาความเมืองเปนไมตรี |
| ทำไว้แต่พอให้รอรั้ง |
ขยับยกเข้ามาตั้งตนาวศรี |
| จะเดิรมั่นกันติดทางตี |
ทำนองทีจะคิดให้ชิดไว้ |
| เห็นจะผ่อนโยธาอาหาร |
มันคิดการมิให้ใครสงไสย |
| จะนิ่งอยู่ดูเบาเอาใจ |
เห็นเหตุไภยจะเกิดการมา |
| จะเร่งรัดตัดคิดมันเสียก่อน |
บั่นรอนอย่าให้ทันแน่นหนา |
| จำจะคิดให้ผิดแต่ก่อนมา |
เปนทัพหน้านาวายกไป |
| ตามทางทเลไปสงขลา |
จะขุดพสุธาเปนคลองใหญ่ |
| ให้เรือรบออกประจบเอาเมืองไทร |
ปากใต้ฝ่ายทเลให้พร้อมกัน |
| จึงจะยกไปตีเอามฤท |
จะปิดปากน้ำเสียให้มั่น |
| ทัพเรือมันจะพลอยเข้าช่วยกัน |
จะตีบั่นเกยทัพให้ยับไป |
| รบไหนจะให้ยับลงที่นั่น |
แต่กึ่งวันไม่ให้ทนทานได้ |
| จะทำการครั้งนี้ให้มีไชย |
จะไว้เกียรติให้สืบทั้งแผ่นดิน |
| มันทำเมืองเราก่อนเท่าใด |
จะทดแทนมันให้หมดสิ้น |
| มันจิตต์อหังการ์ทามิฬ |
จะล้างให้สุดสิ้นอย่าสงกา |
| การเสร็จสำเร็จลงเมื่อใด |
ซึ่งคิดไว้ขอให้สมปราถนา |
| แม้นมิได้ก็ไม่กลับคืนมา |
จะเห็นเมืองพม่าในครั้งนี้ |
| เกรงกริ่งอยู่แต่ข้างทัพบก |
จะไม่ยกหักได้ให้ถึงที่ |
| เกลือกมันกั้นตัดทางตี |
จะตัดที่เสบียงอาหารไว้ |
| ไม่สมคเนให้เรรวน |
ทำป่วนไม่หักเอามันได้ |
| เท่านี้ดอกที่วิตกใจ |
จะทำให้เสียการเหมือนทวาย |
| เมื่อชนะแล้วกลับแพ้ให้แชไป |
จึงเสียไชยเสียเชิงไม่สมหมาย |
| พากันหนีแต่ไม่มีอันตราย |
ถ้าเสียหายอย่างอื่นไม่เปนไร |
| อันกรุงรัตนอังวะครั้งนี้ฤๅ |
จักพ้นเนื้อมืออย่าสงไสย |
| พม่าจะมาเปนข้าไทย |
จะได้ใช้สร้างกรุงอยุธยา |
| แมสมดังจิตต์ไม่ผิดหมาย |
จะเสี่ยงทายตามบุพเพวาสนา |
| จะได้ชูกู้ยกนัครา |
สมดังปราถนาทุกสิ่งอัน |
| ถ้าเสร็จการอังวะลงตราบใด |
จะพาใจเปนสุขเกษมสันต์ |
| อ้ายชาติพม่ามันอาธรรม์ |
เที่ยวล้างขอบขันฑ์ทุกภารา |
| แต่ก่อนก็มิให้มีความสุข |
รบรุกฆ่าฟันเสียหนักหนา |
| แต่บ้านร้างเมืองเซทั้งวัดวา |
ยับเยินเปนป่าทุกตำบล |
| มันไม่คิดบาปกรรมอ้ายลำบาก |
แต่พลัดพรากจากกันทุกแห่งหน |
| มันเหล่าอาสัตย์ทรชน |
ครั้งนี้จะป่นเปนธุลี |
| เพราะเหตุบาปกรรมมาซ้ำเติม |
จะพูลเพิ่มให้รยำยับยี่ |
| ด้วยทำนายว่าไว้แต่ก่อนมี |
เหมือนครั้งมอญไปตีเอานัครา |
| คือหงส์มาหลงกินน้ำหนอง |
เหตุต้องเมืองมอญหงสา |
| ตัวนายอองไจยคือพรานป่า |
คิดฆ่าหงส์ตายจึงได้ดี |
| คือพม่ามาตีเอามอญได้ |
ก็สมในทำนายเปนถ้วนถี่ |
| ยังแต่พยัคฆ์เรืองฤทธี |
จะกินพรานที่ยิงหงส์ตาย |
| บัดนี้ก็ถึงแก่กำหนด |
จะปรากฎโดยเหตุเปนกฎหมาย |
| ทัพเราเข้าต้องคำทำนาย |
คือเสือร้ายอันแรงฤทธา |
| จะไปกินพรานป่าที่ฆ่าหงส์ |
ให้ปลดปลงม้วยชีพสังขาร์ |
| แล้วมีคำทำนายบุราณมา |
ว่าพม่าจะสิ้นซึ่งรูปกาย |
| ถ้าผู้ใดใครเห็นให้เขียนไว้ |
จึงจะได้ประจักษ์สืบสาย |
| เหตุเปนเห็นต้องเหมือนคำทาย |
อังวะจะฉิบหายในครั้งนี้ |
| ถ้าพร้อมใจพร้อมจิตต์ช่วยคิดการ |
จะสำราญทั่วโลกเกษมศรี |
| นี่จนใจสิ่งไรก็ไม่มี |
เห็นทีจะตะพายไปตามจน |
| จะไปได้ฤๅมิได้ยังไม่รู้ |
จะเสือกสู้ไปตามขัดสน |
| ถ้าสุดคิดผิดหมายที่ผ่อนปรน |
ก็จะบลบวงสรวงแก่เทวา |
| เดชะเทเวศร์ช่วยอวยไชย |
ที่คิดไว้ขอให้สมปราถนา |
| ตั้งแต่สวรรค์ชั้นกามา |
ตลอดจนมหาอัครพรหม |
| ขอจงมาช่วยอวยพรไชย |
ที่มาดไว้ให้ได้ดังประสงค์ |
| จงดลใจไทยกรุงให้นิยม |
ช่วยรดมกันให้สิ้นศึกเอย ฯ |
