ศุภมัสดุ
สัททัลวิกีฬิต ฉันท์.
๑๙๏ ข้าขอเทอดทศนักข์ประณามคุณพระศรี | |
สรรเพ็ชญ์พระผู้มี | พระภาค |
๏ อีกธรรมาภิสมัยพระไตรปิฎกวากย์ | |
ทรงคุณคนึงมาก | ประมาณ |
๏ นบสงฆ์สาวกะพุทธ์พิสุทธิ์อริยญาณ | |
นาบุญญบุญบาน | บโรย |
๏ อีกองค์อาทิกวีพิรียุตมโดย | |
ดำรงดำหรับโปรย | ประพันธ์ |
๏ ผู้เริ่มรังพจมาลย์ตระการกมลกรรณ์ | |
ก้มกราบพระคุณขันธ์ | คเณศ |
๏ สรวมชีพอัญชลินารถพระบาทนฤเบศร์ | |
มงกุฎกษัตริย์เกษตร์ | สยาม |
๏ ที่หกรัชชสมัยก็ไกรกิติพระนาม | |
ทรงคุณคามภี | รภาพ |
๏ เพียงนารายน์อวตารรำบาญอริบำราบ | |
เถลิงรัชทวีลาภ | วิไลย |
๏ เปรื่องปรีชาวิทยุตตมาภรณไท | |
ธารสัตย์กระพัดใน | กมล |
๏ บำรุงรัฐศุขวัฒนานิกรชน | |
ทั่วรัฐมณฑล | บำเทอง |
๏ สรวมเดชไตรรตนาวรากรถะเกิง | |
เกินโกฎิ์ประกายเพลิง | พิโรจน์ |
๏ รังรักษ์ไทอธิราชพระบาทนฤโทษ | |
เสพสิ่งประเสริฐโสต | ถิผล |
๏ จุ่งเจริญด้วยศุขนันท์พระพรรณก็ถกล | |
ทีฆายุเพิ่มพล | พิบูลย์ |
๏ ข้าบาทรังรจนานิทานอิลทูล | |
แทบบาทบดินทร์สูร | สราญ ฯ |
๏ ฉบงง ๚
๑๖๏ แถลงปางรามจันทราวตาร | เสร็จมล้างเหล่าพาล |
พินาศด้วยพระบารมี | |
๏ มลายเข็ญเย็นทั่วธาตรี | ถวัลย์รัชรมย์ศรี |
อยุทธเยศเกษกรุง | |
๏ สมภารพระเอื้ออำรุง | สมโภชผดุง |
พระเดชกระเดื่องแดนไตร | |
๏ ปางราชปรารภกิจใน | พลีกรรม์อันไกร |
คือราชสูโยดม | |
๏ โดยเบื้องบรมราชนิยม | ขัติยสมาคม |
ร้อยเอ็จมาเอื้อเอาภาร | |
๏ แผ่พระกฤษฎาภินิหาร | ใดราชฤๅปาน |
ฤๅปูนพระเดชนฤบดี | |
๏ พระน้องสองเฝ้าบทศรี | หริรักษ์จักรี |
พระตรัสพระตรึกปฤกษา | |
๏ พระภรตผู้พระอนุชา | เชิงไฉนเชษฐา |
ทนุพิธีพลีกรรม | |
๏ พระพร้องสนองถ้อยแถลงทำ | นูลทัดทานคำ |
มิควรประกอบมหการ | |
๏ พระองค์ผู้ทรงอวตาร | ตราบจบจักรพาฬ |
โผอนมกุฎเกรงรณ | |
๏ ฤๅควรกวนราชกังวล | มละด้าวมาดล |
ดำแหน่งทุเรศรัฐยา | |
๏ บัดพระลักษมณ์ราชอนุชา | นบเบื้องบาทา |
บัณฑูรแถลงพจมาน | |
๏ ผิวไท้ใคร่กอบพลีการ | อัศวเมธมหุฬาร |
ก็เลิศพิธีพลีกรรม | |
๏ เผยเผชิญพิชิตเชษฐ์ชักนำ | น้อมเกล้ากล่าวคำ |
คดีดำนานในบูรพ์ | |
๏ อินทรรอนพฤตาสูร | เอิบอิศร์อันพูล |
บำเพ็ญตะบะบารมี | |
๏ พระผลาญมารมอดชีวี | วชิรปาณี |
คนึงในโทษอันทำ | |
๏ อวยอัศวเมธพลีกรรม | เกลื่อนบาปบ่มบำ |
รุงบุญระบอบบำบวง | |
๏ เปนที่นิยมแก่ปวง | เทพทั่วแมนสรวง |
สรรเสริญประเสริฐสาธร | |
๏ แถลงเรื่องสมราชอนุสร | พระศรีสังขกร |
ก็โปรดก็เปรมปรารมภ์ | |
๏ เยื้อนอรรถตรัสชอบเชยชม | โดยราชนิยม |
ยุบลคดีมีมา | |
๏ จึงแถลงอิลราชอิลา | อวยองค์อนุชา |
ฉบับอันพร้องพิสดาร ๚ |
๏ วสันตติลก ฉันท์ ๚
๑๔๏ ยังมีบรมนฤปนารถ | อิลราชสมัญขาน |
ทรงพลหิรัฏฐะสุรฐาน | สุประเทศสถาพร |
๏ โอรสพระกรรทมประชา | ปติพรหมบุตร์ขจร |
เจิดคุณธรรมิกบวร | ทศพิธเพียบเพ็ญ |
๏ เมตตาประชากรสโม | สรศุขสลายเข็ญ |
ทั่วรัฐมณฑลก็เย็น | ศิรราษฎร์สเริงรมย์ |
๏ รักษ์ราษฎร์ก็เล่หปิยบุตร์ | นรสุดประสาทสม |
ซร้องศัพทเกริกกิติอุดม | วรเดชกระเดื่องแดน |
๏ ปราบได้ณไกวลประเทศ | ทศทิศก็เกรงแกลน |
กลอกเกล้าและหนาวภยมิแคลน | วรฤทธิเรืองรณ |
๏ เรืองรองพระมณฑิรพิจิตร | กลพิศพิมานบน |
ก่องแก้วและกาญจนระคน | รุจิเรกอลงกรณ์ |
๏ ช่อฟ้าก็เฟื้อยกลจะฟัด | ดลฟากทิฆัมพร |
บราลีพิไลยพิศบวร | นพศูลสล้างลอย |
๏ เชิงบัทม์พระบัญชรเขบ็จ | มุขเด็จก็พราวพลอย |
เพดานก็ดารกพะพรอย | พิศเพียงนภาพลาม |
๏ สิงหาศน์จรูญจตุรมุข | บมิแผกพิมานงาม |
พื้นภาพอำพนพิพิธตาม | ตละเนื่องพะนังนอง |
๏ ภาพครุฑก็ยุดอุรคแผ่ | กรเพียงจะผาดผยอง |
เทพนมขนัดกษณมอง | มรุเทพทิพาลัย |
๏ เบื้องบรรจถรณทิพอาส- | นก็เอี่ยมอุไรไพ- |
จิตรลายจำหลักฉลุพิไล- | ยพิลาสลดามาลย์ |
๏ ชั้นฉัตรสกาวทุกุลพัสตร์ | รุจิรัตน์อลังการ |
เขนยขนนระคนบุษปปาน | รสทิพประเทืองใจ |
๏ เนืองแน่นอนงค์นิกรนาฎ | ทนุบาทบำเรอไท |
เฉิดโฉมประโลมกมลใคร | ยลพิศก็พิศวง |
๏ แน่งนางประหนึ่งวรสุราง | คสอางสอาดองค์ |
ร่ายเรียงบำเรออมรทรง | สุรภพพิมานเมือง |
๏ ราชูประโภคปริโภ | คพิพัฒนะนองเนือง |
สมบัติสมบุรณเรือง | วรราชภิรมย์ชม |
๏ ปราการก็ปรากฏสุเม- | รุสิเนรุเปรียบสม |
นางจรัลและโดรณสดม | ภอธึกทงันเงย |
๏ ป้อมค่ายระรายธุชประฎาก | สุประดิษฐ์ดำกลเกอย |
ใบบานทวารวิมลเผย | ผิวะหับสนิทเนียน |
๏ หอยุทธ์ก็เย้ยริปุประยุทธ์ | อริยลณพาเหียร |
เหือดเหี้ยมกำแหงหิริระเมียร | มละฮึกอหังการ |
๏ มากมวญอมาตย์นิกรเส | วกราชกำลังหาญ |
พฤนทาพลากรแสะสาร | สุรฤทธิเริงรณ |
๏ ผาสุกสนุกนครขัน | ธสิมาสุมณฑล |
บำเทองระเริงหทยชน | ทิชชาติประชุมชี |
๏ แซ่ศัพท์ผสานดุริยสัง | คิตพาทยเภรี |
สรบสิ่งประดาประดุจศรี | สุรโลกชลอลง |
๏ ปางดลวสันตอุตุแสน | จะเกษมณแดนดง |
ดาษรุกข์ระดื่นดฤณบง | ระบุบัตร์ขจีงาม |
๏ แถวธารละหานศิขรหลาก | ชลหลั่งละลุ่มหลาม |
มั่วมวญละมั่งมฤคตาม | วนสณฑ์สเริงไพร |
๏ ราชาพระปรารภประพาศ | พิศเพื่อภิรมย์ใน |
แห่งห้องพระหาวนพิไลย | มิคล่าประลองกร |
๏ โองการประกาศนิกรเส | วกโดยเสด็จดอน |
มวญหมู่อมาตยสลอน | พลถ้วนทหารหาญ |
๏ ตรวจเตรียมพลากรพหล | ตละตนก็เชี่ยวชาญ |
ม้ารถและคชวรยาน | ระแทะเทียบสะเทื้อนดิน |
๏ พลคชก็คือสุรคเชน | ทรไอยราอินทร์ |
ชำนนชำนาญชำนะอริน | ทรล้วนชะโลมมัน |
๏ พลม้าพลาหกผยอง | ดุจล่องจะลอยสวรรค์ |
พลรถก็ล้วนรถสุพรรณ | ระแทะธุชปลิวปลาย |
๏ พลราบก็รุ่นทหรว่อง | วยคล่องตะกอกาย |
ล้วนโล่หโตมรก็ทาย | ธนุแล่งกำแหงรณ |
๏ สรรพ์สาตรอาวุธทิพา | วุธเทอดประเทืองมนต์ |
สำหรับพเนจรผจญ | ก็สพราศสะพรึบเพรียง |
๏ เริงร้องคนองนิกรพล | ผิวะเพิกไผทเอียง |
เอิกอึงอุโฆษสุรก็เพียง | ปถพีถล่มลาญ |
๏ ครั้นถึงสมัยมหุดิฤกษ์ | อดิเรกอุดมวาร |
จอมราชย์ก็ยาตร์วนสถาน | ทุรรัฐยาดล |
๏ แดนไพรพิศาลศิขรเขิน | ทุมเนินพนาสนฑ์ |
ปักษาคณามฤคยล | ก็ยะยั่วยะยวนชม ฯ |
๏ อินทรวิเชียร ฉันท์ ๚
๑๑๏ ภาคพื้นพนารัญ | จรแสนสราญรมย์ |
เนินราบสลับสม | พิศเพลินเจริญใจ |
๏ โขดเขินศิขรเขา | ณลำเนาพนาไลย |
สูงลิ่วละลานไน | ยนพ้นประมาณหมาย |
๏ ยอดมัวสลัวเมฆ | รุจิเรกเรียงราย |
เลื่อม ๆ ศิลาลาย | ก็สลับระยับสี |
๏ ขาบแสงประภัศร | นิลก้อนตระการดี |
ขาวแม้นมณีมี | รตรุ้งรำไพพรรณ |
๏ ทอแสงผสานสาย | สุริย์ฉายก็ฉายฉัน |
เหลืองเรื่ออุไรวรร | ณวิจิตรจำรูญ |
๏ แง่งเงื้อมฉง่อนงาม | ก็วะวามวิไลยปูน |
ปนรัตนไพฑูร | ยพิพิธประภากร |
๏ ปานก้อนพระไกรลาศ | วรนารถมเหศร |
สร้องเสพสถาพร | ศิริสุนทรารมณ์ |
๏ อวยพรพิพัฒน์พ้น | ภยเวทวราคม |
นอกนี้ฤเปรียบสม | ศิขรินทงามงอน |
๏ วุ้งเวิ้งชะวากผา | ฆณแผ่นศิลาสลอน |
ช่องชานชโลทร | ชลเผ่นกระเซ็นสาย |
๏ ปรอย ๆ ประเล่ห์เห | มอุทกพะพร่างพราย |
ทราบซ่านสราญกาย | กระอุร้อนก็ผ่อนซา |
๏ ท่อธารละหานห้วย | ก็ระรวยระรินวา |
รีหลั่งถะถั่งมา | บมิขาดผะผาดผัง |
๏ ไม้ไหล้สล้างชม | ขณะลมกระพือวัง |
เวงเสียงก็เสียดดัง | ดุจซอผสานสาย |
๏ แสนสาธรารมณ์ | จรชมก็ชวนสบาย |
ใจหงอยก็ค่อยหาย | หฤหรรษเหิมหาญ |
๏ เซิงสนสล้างพฤก | ษพิลึกลดามาลย์ |
บงบุษบาบาน | ระบุดอกระดาษไพร |
๏ ฉุนฉมระงมฆาน | สุวมาลย์จรูงใจ |
ส่งก้านตระการใบ | พิศล้วนพิไลยพรรณ |
๏ ริ้ว ๆ พระพายพา | สุรภีละเวงวัน |
ผึ้งภุมรีสัญ | จรสูบสุเกสร |
๏ ร้องร่อนวะว่อนเชย | รสเรณุกำจร |
เกลือกบุษบากร | ระกะกลีบกระหึ่มเสียง |
๏ พรรณพฤกษทรงผล | ตละต้นจะอ่อนเอียง |
พวงย้อยระย้าเพียง | จะเผด็จสดวกดาย |
๏ สุกเหลืองอร่ามลิ้ม | รสเลิศอร่อยหลาย |
หลาก ๆ และมากมาย | บมิรู้จะรำพรรณ |
๏ ไม้ใบตระการบัตร์ | ดุจจัดประจงสรร |
สอดสีสลับกัน | ระดะรุกขรายเรียง |
๏ ชมทวยทิชาชาติ | ก็ลิลาศประอรเอียง |
แมกไม้จำเรียงเสียง | เสนาะโสตร์สนั่นไพร |
๏ แซ่ซ้องผสานสุน | ทรศัพทจับใจ |
เพียงพาทยพิณไพ | เราะประโลมฤดีดี |
๏ หลายเผ่าพนาเกียรณ์ | พิศเพี้ยนผสานสี |
เคลียคู่ประจำมี | มนรู้ภิรมย์ลาญ |
๏ แม่นกก็ปกโป | ฎกป้อนผลาหาร |
ปีกป้องประคองปาน | จะประเล้าประโลมเปน |
๏ ลิงค่างชนีมี | จลนีและนางเห็น |
สายัณหย่ำเย็น | ก็ยะยั้วยะเยี้ยยล |
๏ ยองย่องผยองเผ่น | อิลเห็นกระหายมน |
ไล่หมู่มฤคจน | จะกระทั่งรโหฐาน |
๏ ล่วงถิ่นกำเนิดองค์ | วรขันท์กุมารชาญ |
หลงเชิงละเลิงพาละ | มฤคเขม้นหมาย ฯ |
โตฎก ฉันท์ ๚
๑๒๏ ขณะนั้นอิศเรศ | พระประเวศวนผาย |
รหุฐานสบาย | อิริยาบถบรร |
๏ พตเสตะณมูล | ธก็พูลหฤหรรษ์ |
ศุขุดมดรุวัน | วรเทพทวิองค์ |
๏ กะพระอรรคอุมา | สุรชายอนงค์ |
ศิวะเย้ายุพยง | อรยั่วพระศุลี |
๏ ศิวแปลงวรรูป | วิยหญิงยุวดี |
พระอุมาพระก็มี | สุมนัศนิยม |
๏ ดรุสัตว์บริเวณ | พะพระเวทอุดม |
สละเพศพิศสม | ศิวเพศพระจำแลง |
๏ อิลราชจรล่า | มฤคาบมิแคลง |
ลุสถานศิวแปลง | ดนุแปลกนยนา |
๏ บมิเปนอิลราช | วิปลาศอิลา |
คณราชบริพา | รประดาจรดล |
๏ มละเพศบุรุษ | ดำริห์สุดจะพิกล |
ยลแล้วก็ฉงน | เอะประหลาดละซิเรา |
๏ อิลเหลือจะตระหนก | มนหนักบมิเบา |
กระอุแดดุจเอา | สุรอรรคนิลน ๚ |
๏ อีทิสังฉันท์ ๚
๒๐๏ เล็งไศลลำเนาพนัศดำบล | |
วิถีก็ทั่วธิราชธยล | ถนัดพลัน |
๏ องค์อิศวรอุมาภิรมย์อรัญ | |
ชะไมมเหศวร์ก็เหิมก็หรรษ์ | ระโหฐาน |
๏ เราชล่าละลาบละล้วงก็ปาน | |
ฉะนี้แหละจึงประจักษ์วิการ | วิกลเปน |
๏ องค์อิลาก็คลาประนตพระเพ็ญ | |
สวัสดิ์ประสบพระเนตร์พระเห็น | ก็กริ้วกราด |
๏ เหม่อิลาชล่าไฉนประพาศ | |
บกลัวบเกรงกระทำอุอาจ | อหังการ์ |
๏ เราแหละสาปแหละสันฉะนี้แหละสา | |
กะใจละเจ้าแน่ะนางอิลา | จะทำไฉน ๚ |
๏ กมลฉันท์ ๚
๑๒๏ อิลโอนศิโรเภท | พจขอขมาภัย |
ศิวทรงพิโรธใน | ธกระทำกระลำภร |
๏ บมิทรงประสาทโทษ | อิลโอดสำออยวอน |
วรองค์อุมาอร | อนุกูลกำลูนครัน |
๏ เฉภาะองค์อิลาอวย | พรอัฑฒะเอาทัณฑ์ |
อิลอ่อนศิโรวัน | ทนน้อมคำนึงพร |
๏ พจพร้องสนองบาท | สุรนาฎอุมาอร |
เพราะอำนาจมเหศร | กรุณาและปรานี |
๏ เฉภาะเดือนจะดาลเพศ | ยุพเรศกษัตรีย์ |
ศุภลักษณ์วรินทรี | ยพิลาศลออองค์ |
๏ คณนางณแดนไตร | จะพิไลยลำเพาพงษ์ |
บมิเลออิลาทรง | ศิริโฉมประโลมลาญ |
๏ ผิวะถ้วนกำหนดหมาย | วรกายก็แปลงปาน |
ปฏิรูปบุราณกาล | ประลุเดือนก็เคลื่อนคลาย |
๏ ศุภลักษณ์สลับมาศ | บมิอาจจะคงกาย |
อรซ้ำกระหน่ำผาย | พจนาดถเลอสรวง |
๏ ขณะเปนกษัตรีย์ | กิจที่กระทำปวง |
บุรกาลก็ดาลดวง | หฤทัยะลืมเลือน |
๏ ขณะคืนพระองค์จริง | กิจหญิงบแม่นเหมือน |
มนโมหฟั่นเฟือน | ดุจใช่หทัยเดียว |
๏ สุรพจน์เผด็จพร | อิลค่อนกระศัลย์เสียว |
ศิระโอนอุมาเหลียว | มุขลับอำลาคลา |
๏ คณสาวสคราญผู้ | บริพารก็ห้อมมา |
พิศราวกะดารา | กรล้อมบุหลันฉาย |
๏ จรเวิ้งวนาวาศ | ก็ระดาษดำเนินราย |
ยุระเยื้องชำเลืองชาย | นยน์ชมผกามาลย์ |
๏ อรอันสนัดขับ | สุรศัพท์ประเลงลาญ |
วรแซ่ผสานขาน | รุกขเทพบำเทองถวิล |
๏ บทจรกระเจิงเจื่อน | ทุรเถื่อนผลากิณ |
กรเก็บจะเพลินผิน | วรภักตร์ประสบสหาย |
๏ ผลเผื่อเกษมเสพย์ | รสด้วยบเดียวดาย |
จรดลลุแดนสาย | สระสลิลก็ยินดี ๚ |
๏ ภุชงคปยาตร ๚
๑๒๏ สะอาดเอี่ยมประเปี่ยมน้ำ | สลอนส่ำสโรชมี |
พบูบานผสานสี | สล้างกลีบกุสุมสรรพ์ |
๏ สำแดงดวงดำรูเด่น | ประดับเบ็ญจะพิธพรรณ |
พิโดรฉมระงมคัน | ธรสรื่นบำเรอฆาน |
๏ ภมรมั่วประทุมมาศ | มิรู้ขาดสถานธาร |
ชลอเอาลอองมาล | ยเมื้อมุ่งอำรุงรวง |
๏ สลาบโรยก็หล่นลอย | กระแสสร้อยสลายพวง |
สพราศพันธุปลาปวง | ประเนืองน่านเฉนียรนอง |
๏ ฉวัดว่ายเฉวียนวล | กระโดดพ่นลอองฟอง |
ระเมียรมัจฉะคลอครอง | บคลาศคู่คระไลลอย |
๏ ชะโดดุกกระดี่โดด | สลาดโลดยะหยอย ๆ |
กระเพื่อมน้ำพะพร่ำพรอย | กระฉอกฉานกระฉ่อนชล |
๏ กระสร้อยซ่าสวายซิว | ระรี่ริ้วละวาดวล |
ประมวญมัจฉแปมปน | ประหลาดเหลือจะรำพรรณ |
๏ สถานพุธดาบส | บำเพ็ญพรตะพรหมจรรย์ |
ตะปาการประกอบกรรม์ | อุกฤษฐ์บ่มบำรุงบุญ |
๏ อิลาแลกระแสใส | สำราญในมะโนสุน |
ทราอรจะผ่อนอุณห์ | อุทกอาบพระอินทรีย์ |
๏ พระนางพาคณานงค์ | เกษมสรงสุวารี |
ละเลิงเล่นกระแสศรี | สนานน้ำสนุกใจ |
๏ กระโจมจ้วงกระจ๋อมแจ๋ม | แฉล้มแช่มชลาไหล |
ฤษีสร้านสำนานไน | ยทอดทัศนานาง |
๏ อิลาเลอพิลาศลักษณ์ | พิมลภักตรโสภางค์ |
จำเริญจิตร์บจืดจาง | ประจักษ์เนตร์ประเจิดนวล |
๏ เสน่ห์หนักสลักจิตร์ | กำเริบฤทธิเรรวน |
พระพรหมจรรยรัญจวน | จำนงแนบถนอมโฉม |
๏ ตระบัดจรประจากห้วง | ละหานล่วงประลองโลม |
สมรแม่เสมือนโสม | สำรวยร่างสำอางองค์ |
๏ อำเภอพาลพธูพรรค์ | กระเจิงวันวิเวกดง |
ประดาษพาลพยัคฆ์ยง | ขยาดยิ่งสยองใจ |
๏ จะเชิญนางณอาศรม | ศุขารมย์นิทราไศรย์ |
ระโหฐานสราญใน | วนาวาศสอาดครัน |
๏ อิลาเหล่าอนงค์ข้า | สดับว้าประหวั่นขวัญ |
ประนอมตามพระนักธรรม์ | ธสู่ถิ่นพนาศรม ๚ |
๏ มาลินี ฉันท์ ๚
๑๕๏ พระพุธกมลชื่นชม | เผยกถารม |
ภะถามไป | |
๏ อนุชสถิตแดนใด | นามสกุลไฉน |
เสนอเรียม | |
๏ สมรอิลก็อายเหนียม | นิ่งเสงี่ยมเจียม |
บเจรจา | |
๏ บมิจะวิทุนวงษา | เมืองประจากมา |
มิแจ้งจน | |
๏ พระพุธธก็ฉงนสน | เท่หถามพล |
บพร่ำขาน | |
๏ อิสิอนุสรเล็งญาณ | จึงประจักษ์การ |
ณเปนไป ๚ |
๏ อินทวงษ์ ฉันท์ ๚
๑๒๏ พลางพุธประภาษพจน์ | มธุรสชลอฤทัย |
ปลอบเปลื้องประเทืองใจ | บริพาริลาอนงค์ |
๏ สู ข้าประสาทสู | จรสู่พนาระหง |
เกษมแสนณแดนดง | ดุจในพระนันทพัน |
๏ จงกินรีเปน | พิศเช่นสุรางค์สวรรค์ |
เหมห้องคุหาสน์บรร | พตสรึงสราญภิรมย์ |
๏ พักเผือนผลาสา | ทรข้าอำนวยอุดม |
จักพากินรสม | ศุขร่วมฤดีประคอง |
๏ นางได้สดับอรรถ | สุมนัศนิยมสนอง |
ครั้นนาฎอนงค์ผอง | พนสณฑ์สำนักสำนึง |
๏ ลับพ้นลำภังดา | บสพลางรำพรรณรำพึง |
ร่วมอาศน์อิลารึง | รสรักประจักษ์วิจล |
๏ พรหมจรรย์กระเจิงล่ม | ประลุพรหมพิภพบน |
พ่ายภักตร์สุภณทน | บมิไหวคระไลกระจาย |
๏ กรรมร้อนบห่อนกรุ่น | เพราะพิรุณประโปรยประปราย |
กองเพลิงถะเกิงกราย | ติณแห้งบแหนงบหนี |
๏ ผาณิตผิชิดมด | ฤจะอดบอาจจะมี |
แม่เหล็กฤเหล็กดี | อยะยั่วก็พัวก็พัน |
๏ พื้นภพอำเภอภพ | ก็ประสบเสมอสวรรค์ |
อยู่ชั่วนิรันต์กัลป์ | อวสานประมาณประเมิน |
๏ องค์อรอิลาสา | ทรแสนจะเพลิดจะเพลิน |
ชมพุธชวนเชิญ | อภิบาลบำรุงบำเรอ |
๏ คืนวันก็พลันเคลื่อน | ประลุเดือนประหลาดละเออ |
หลากลักษณ์อิลาเลอ | อิลราชฤทธิรงค์ ๚ |
๏ สัทรา ฉันท์ ๚
๒๑๏ เออนี่เราล่ามฤคดง | จรวนดรุพง |
เผลอพระองค์หลง | ฉะนี้ไฉน |
๏ สู่อาศรมโอ้ประหลาดใจ | นิกรพลคระไล |
ทิ้งดนูไป | บรู้ตน |
๏ เห็นแต่ท่านผู้แสวงผล | วรพุธมุนิขวน |
โปรดยุบลแจ้ง | ประจักษ์ความ |
๏ ดาบสปางได้สดับถาม | ผิวะจะพจนตาม |
จริงณยามนี้ | มิบังควร |
๏ คงโศกเหลือแสนพิลาปครวญ | ทุมนสอุระหวน |
เราจะอำยวล | ยุบลลวง |
๏ ดูราราชผองอมาตย์ปวง | พหลพลทะบวง |
ทวยทหารหลวง | ประไลยลาญ |
๏ โดยพ้องเหตุเหี้ยมมหันต์หาญ | ฆณศิลปะทะราน |
จึ่งพินาศปราณ | บเหลือหลง |
๏ ตัวท่านพ้นภัยไฉนคง | ชิพิตจิระธำรง |
แฝงพระองค์วง | วนาศรม |
๏ ฟั่นเฟือนเลือนลืมเพราะอารมณ์ | วิปริตกระอุกรม |
เดือดบได้สม | ประฤๅดี |
๏ อย่าทรงเศร้าโศกพิโยคมี | ทุมนสบมิดี |
ส่ำสุเมธี | ติเตียนนัก |
๏ อันเกิดมาเปนสภาพลัก | ษณะมนุชะก็จัก |
ตายแหละแน่นัก | นะราชา ๚ |
๏ อุปชาติฉันท์ ๚
๑๑๏ พระอิลราชฟัง | พจพุธสำแดงมา |
สุดดับระงับอา | ลยโศกพิโยคครวญ |
๏ เสียดายทหารหาญ | รณชาญอมาตย์มวญ |
และเสวกาควร | ฤจะมามลายชนม์ |
๏ ดำรงณสัตย์มั่น | และกตัญญุตามน |
ใกล้ชิดสนิทตน | ตะละผู้ก็พึงใจ |
๏ ตั้งแต่จะแลลับ | ฤจะกลับประสบไฉน |
นครก็จรไกล | สละราษฎร์นิราศมา |
๏ จะทุกข์ฤศุขดัง | ดนุยังผดุงผดา |
จอมนาฎสนมผา | สุกใจไฉนมี |
๏ ทุกเหล่าจะเร่าร้อน | อุระข้อนและโสกี |
มิรู้จะร้ายดี | จรล่านิรารมย์ |
๏ มิวายสบายบาน | ศุขสานต์เสน่ห์สนม |
พรั่งพร้อมประนมคม | คณะนาฎบำเรอเสนอ |
๏ แรมเวียงนิเวศน์เนา | พนเขาขนัดเฌอ |
เคราะห์กรรมกระทำเออ | ก็เอน็จอนาถใจ |
๏ พระทูลพระพุธดา | บสข้าจะลาไคล |
เวนราชโภคัย | สุรย์แสนศฤงคาร |
๏ แด่องค์พระโอรส | และจะบทจรพนานต์ |
สำรวมภิรมย์ฌาน | ตะปะยุตตโยคี |
๏ พระพุธประภาษชวน | ธจะด่วนคระไลหนี |
เชิญองค์พระจงมี | มิตรภาพผดุงกัน |
๏ อาศรมธอาไศรย | กิจใดจะทรงสรรพ์ |
ก็จงประกอบกัน | ตะปะการสราญเทอญ |
๏ พระอยู่ก็คู่เปลี่ยว | ขณะเหี่ยวก็หากเพลิน |
อกเอ๋ยบเคยเดิน | พระจะดั้นอรัญไฉน |
๏ ฟังพจน์พระพุธชวน | ธก็หวนมนาไลย |
พำนักบำเพ็ญใน | วรพรตภาวนา |
๏ พระพรหมจรรย์อัน | ฐิรชั้นพระพรหมา |
สบช่องก็ปองปรา | รภโชคชไมมน |
๏ ชื่นชมพระพรหมจรรย์ | อภินันท์นิราจล |
เจอะคราวมิชอบกล | ก็ประลาศมิอาจรอ |
๏ เพราะล่วงลำดับเดือน | ดนุเลือนอิลาลออ |
นงค์เยาว์พเน้าพนอ | อนุพนธ์พระสิทธา |
๏ กลายกลับสลับกัน | ก็นิรันต์ระหว่างมา |
ประดุจพระวาจา | พระอุมาประสาทสรรพ์ ๚ |
๏ วสันตดิลก ฉันท์ ๚
๑๔๏ ปางราชนิราศวรนิเวศน์ | ทิววาระนานครัน |
ชาวกรุงละลุงจิตรรำพรรณ | พจน์ถึงคะนึงครวญ |
๏ จอมนาฎสนมนิทรละล้า | ก็พะว้าพะวังหวน |
หวังเห็นพระเพ็ญพิภพรวน | อุระร้าวผะผ่าวใจ |
๏ โอ้จอมจุฑาธุชธำรง | ศิริรัฐฉัตร์ไชย |
เชือนช้าพระล่าวนไฉน | บนิวัตินิเวศน์สถาน |
๏ พื้นพงพระหาวนพระจร | ทุรค่อนจะกันดาร |
เคยทรงเสวยศุขสราญ | ณพระราชวังหลวง |
๏ บรรธมพระแท่นบวรอาศ | นพิลาศพิไลพวง |
มาลาบำรุงกมลปวง | บริจาประจำองค์ |
๏ แรมเถื่อนบเหมือนพระทิพรัตะ | นปัจจฐรณ์ทรง |
ปราศเปรมเกษมผิวะจะบง | คณข้าประดาชาย |
๏ ยามสรงพระสรงกษิรธา | รสหัสะโปรยปราย |
ไพรพฤกษ์จะพรมพระวรกาย | หิมุทกธารา |
๏ เคยทรงสดับดุริยสัง | คิตศัพทหรรษา |
เถื่อนถิ่นจะยินวิหคกา | สุรก้องกระเวนไพร |
๏ เคยเสพยสูปและพยัญ | ชนอันอร่อยใน |
วังรัตน์พระพลัดจรคระไล | จะระอาผลาหาร |
๏ เสนาคณามุขอมาตย์ | ก็ประหลาดฤดีดาล |
ใดราชประพาศพนสถาน | ทุรหลงละเลิงชม |
๏ การเมืองก็เคืองธุระประดัง | ผิจะสั่งบเสร็จสม |
ทวยขุนก็ขุ่นมนระงม | บมิรู้จะทำไฉน |
๏ ส่ำราษฎร์ก็อาวรณภู | ธรผู้ประจากไป |
ท้าวอยู่ก็ดูศิริวิไลย | มละท้าวก็เปล่าทรวง |
๏ ต่างหวังและตั้งกมลคอย | ก็ละห้อยคระโหยหลวง |
สร้อยเศร้าและเหงาหทยปวง | นรปราศธิราชครอง |
๏ คือป่าผิไร้คณะพยัคฆ์ | จะพำนักอะไรตรอง |
นาวาจะคลาชลณคลอง | ขณะแล้งจะลอยไฉน |
๏ ปราสาทพิลาศรตนปลอด | พิศยอดสิหายไป |
ไพชนต์บยลธุชพิไชย | ฤจะเงื้อมสง่างาม ๚ |
๏ อุเปนทวิเชียร ฉันท์ ๚
๑๑๏ อิลาสำเริงสู่ | พุธคู่บคืนคาม |
ก็ทรงพระครรภ์ตาม | ปฏิพัทธ์กำหนัดเชิง |
๏ ณคราวพระเปนหญิง | ธก็ยิ่งละเลิงเหลิง |
ตะปาถะเกิงเริง | ขณะเปนบุรุษรม |
๏ ฉะนี้แหละกำหนด | ทศมาศสมาคม |
ประสูติพระชายชม | ปุรุรพสมัญญา |
๏ ถนอมพระหน่อนารถ | พิสวาสดิแสนสา |
บำรุงบำเรอผา | สุกแผ้วภิรมย์ใจ |
๏ ประจวบอิลาลัก | ษณเลือนกระลับไป |
พระพุธรำพึงใน | หิตข้อประโยชน์คุณ |
๏ จำกูประกอบเกื้อ | อิลเอื้อและอุดหนุน |
ละบาประบายบุญ | บุรรูปดำรงคง |
๏ พระเชิญประชุมผู้ | พระมหาฤษีทรง |
พระคุณระบือยง | ยุดเติบตะปากร |
๏ พระพุธปฤกษา | กะคณามุนีวร |
บำบัดทุโทษกรณ์ | จะประกอบประการไฉน |
๏ อิลามล้างบาป | ศิวสาปจะเสื่อมไป |
ธำรงพระรูปไท | อิลราชบรางเลือน ๚ |
๏ สาลินี ฉันท์ ๚
๑๑๏ คาบนั้นกรรทมผู้ | พระบิดาก็มาเยือน |
ยังถิ่นพำนักเผือน | สพรั่งพร้อมพระนักธรรม์ |
๏ อาสูรโอรสแสน | นิราศแคว้นอนาถครัน |
พ้องโทษที่สาปสัน | ก็เสื่อมสิ้นสง่างาม |
๏ นี่หากมาพบพุธ | ประเสริฐสุดพยายาม |
จักเคลื่อนจักคลายความ | อุลามกมลายหาย |
๏ เราเห็นมีทางแก้ | ก็ควรแต่จะตังวาย |
สมเด็จผู้ฤๅสาย | อิศวรซร้องสการกรรม์ |
๏ มิ่งม้าบูชาอง | คคงทรงทุเลาทัณฑ์ |
ดาบสเห็นพร้อมกัน | ประกอบกิจพิธีการ ๚ |
๏ อุปัฏฐิตาฉันท์ ๚
๑๑๏ จึงองค์อิลราช | ธประสาทพระราชสาส์น |
สู่ราชบุระฐาน | ธุระเกื้อพิธีกรรม์ |
๏ แถลงเรื่องจรล่า | มฤคาณไพรสัณฑ์ |
สบสาปศิวทัณฑ์ | ทรเพศพิลึกเหลือ |
๏ บัดนี้จะกระทำ | พลิกรรมจุนเจือ |
ไถ่โทษธุระเขือ | คณมาตยมนตรี |
๏ อย่านอนหฤทัย | ขณะได้สดับคดี |
จัดฐานพิธี | อนุกรมระดมงาน |
๏ แวดวงวรมา | ฬกราชประดิษฐาน |
แทบฝั่งชลธาร | ทนุโดยพระคัมภีร์ |
๏ ปลายแคว้นบุระขัณ | ฑสิมาประมาณมี |
ที่พักพระมุนี | ระยะย่านและร้านรวง |
๏ เหมรัชฏภักษ์ | วรทักษิณาปวง |
เพื่อเราจะบำบวง | บรเมศวร์มลายเข็ญ ๚ |
๏ สุรางคนางค์ ๚
๒๘๏ คณาอมาตย์ | |
ตระหนักณสาสน์ | ก็คลายลำเค็ญ |
ระบือระบาย | ขยายประเด็น |
พระยากพระเย็น | พิโยคบุรี |
๏ พะสาปพะสัน | |
พะโทษพะทัณ | ฑกรรม์กระลี |
พระเกรงพระยำ | จะทำพิธี |
พระภูบดี | จะคืนนคร |
๏ อมาตย์ประชา | |
ธชีพระบา | ก็เบานิวรณ์ |
กะกันสฤษดิ์ | กิโจประกรณ์ |
มินิ่งมินอน | มิเกี่ยงมิกัน |
๏ ประดุจพระราช | |
ประสงค์ประสาท | ละสิ่งละอัน |
สถลสถาน | สพานและสรร |
พมารคภิมัณฑ์ | พิมลมะเลือง |
๏ ลุมาดกมล | |
ละผู้ละตน | หทัยประเทือง |
อมัจจ์บดี | กุลีและเนือง |
ประชาณเมือง | ก็เปรมก็ปรีดิ์ ๚ |
๏ ฉบงง ๚
๑๖๏ เล็งลานโรงราชพิธี | พ่างพื้นเภรี |
พาลุกโรยรัฐยา | |
๏ รื่นรมย์เรียบราบมรรคา | หลายสายสายตา |
ตลึงเตลิดลาญแล | |
๏ มาฬกตระหง่านเงื้อมไถงแถง | ติดตาดดาดแพร |
ก็พรายก็พรันบรรยง | |
๏ ยลโถงโปร่งช่องชวนบง | โบกฟ้าเฟือนหลง |
และล่อให้โลกเล็งลาญ | |
๏ ล่อง ๆ มาลุตแล่นพาน | พ่างแข่งคัคณานต์ |
ก็คือจะคู่ควรคง | |
๏ ยาบย้อยระย้ามาศบรรจง | ราชวัตร์ฉัตร์ธง |
ประเทืองประทิวปลิวปลาย | |
๏ มะลังมะเลืองเครื่องตั้งตังวาย | แวงข้างวางบาย |
ศรีรัตน์หิรัญหลั่นทอง | |
๏ บัตรพลีพานผกาพวงกรอง | แกมลาชลำยอง |
ละอันก็เอี่ยมอำไพ | |
๏ ฐานอัศว์แท่นอาศน์อิลไท | เถือกทองก่องไกร |
ประกอบด้วยแก้วดำกล | |
๏ พร้อมสรรพไสยศาสตร์มงคล | พิธีมณฑล |
ประเทืองประทีปชัชวาลย์ | |
๏ ถิ่นที่ทวยทวิชาจารย์ | นักธรรมช่ำฌาน |
ก็เฉิดก็ฉายรายเรียง | |
๏ ริมทางโรงทานคั่นเคียง | อคร้าวกล่าวเพียง |
คือกัลปพฤกษ์นึกสม | |
๏ เงินทองของเสวยเนยนม | ทักษิณาปรารมภ์ |
ก็ลุดังเจตน์จงปอง | |
๏ โรงการมหรศพครบผอง | นักรำช่ำชอง |
นักร้องก็ขับจับใจ | |
๏ ปันเวรเกณฑ์กันทั่วไป | น่าที่ใครไฉน |
ก็สั่งก็ซ้อมพร้อมมูล | |
๏ เสร็จกาลขานข่าวท้าวทูล | นักพรตพร้อมมูล |
และปัตนีนำมา | |
๏ ผายผันถั่นเข้าสู่มา | ฬกราชวรา |
ธิราชธเริ่มพลีกรรม์ | |
๏ เบิกอัศวพ่าห์กาฬพรรณ | มิ่งมงคลขวัญ |
อนัคฆคู่ควรนคร | |
๏ งามลักษณ์ล้ำพญาไกรสร | สามารถอาจรอน |
อเรนทรราชฦๅไชย | |
๏ ฝีเท้าเคล่าคล่องว่องไว | วิยพ่าห์อำไพ |
พระพายผยองฟ่องโพยม | |
๏ ผูกเครื่องเรืองรัตน์เลื่อมโลม | เลอศรีเล็งโสมะ |
นัศล้ำลำยอง | |
๏ ภู่พราวดาวมาศลาดขนอง | โกลนพนังมะลังลอง |
แลอานก็เอี่ยมอำพน | |
๏ พานหลังพานหน้าน่ายล | สายถือถกล |
ประกอบกนกแนมมณี | |
๏ นายม้าอ่าโอ่อินทรีย์ | พาพญาพาชี |
อัญเชิญประเทียบแท่นทอง | |
๏ ชาวประโฅมโหมฆาฏฆ้องกลอง | กรับนำทำนอง |
แตรสังข์บัณเฑาะว์ดุริยางค์ | |
๏ นักพรตพร่ำพระมนต์พลาง | ดำหรับแต่ปาง |
ปุราณะเทอดธรรมเนียม | |
๏ พระวงษ์ทรงนำอัศว์เตรียม | ตรวจทัพเทียบเทียม |
จะเทาประเทศถิ่นไกล | |
๏ กลาดลานขานโห่เอาไชย | พ่างพื้นแผ่นไผท |
จะผกจะเพิกภินท์พัง | |
๏ พื้นหาญเหิ่มแกล้วกำลัง | คอยเฝ้าใฝ่ฟัง |
ธปลดธปล่อยพาชี | |
๏ ส่ำสรรพ์กลั่นกล้าราวี | สมัคล้างไพรี |
ประกวดแก่กันลั่นเมือง ๚ |
๏ อินทรวิเชียรฉันท์ ๚
๑๑๏ องค์อิลราชา | ทศนาดุรงค์เรือง |
คร่าวในหทัยเคือง | มนครุ่นและขุ่นตรอม |
๏ แท้ธรรมดาขัต | ติยรัฐดิลกจอม |
อาณาถนอมออม | วรอาศน์ฉกาจรณ |
๏ เกรียงไกรกเรนทร์รัตน์ | วรอัศวมงคล |
โยธินทร์พฤนท์พล | พรสัตย์กระพัดใจ |
๏ ท้าวแลดุรงค์ราช | วรอาศน์ก็อาไลย |
คราวกรรมจะทำไฉน | สละเพื่อพิธีพลี |
๏ ปางดลดิถีงาม | ศุภยามอุดมดี |
ปล่อยราชพาชี | อุปการพลีกรรม |
๏ กองทัพกำกับยาตร์ | ปรราชบเกรงยำ |
ถับถิ่นประเทศทำ | บมิรู้ก็จู่ตี |
๏ แตกพ่ายกระจายยับ | พลทัพธย่ำยี |
ด้าวใดผิไมตรี | ธุระต้อนก็ผ่อนผัน |
๏ รับทัพและรับอัศว์ | ปฏิบัติบำรุงครัน |
แต่งทัพธส่งสัญ | จรสุดสิมาเมือง |
๏ ดลแดนสดวกสม | อนุกรมนครเนือง |
ทุกด้าวบเปล่าเปลือง | ประดิพันธไมตรี |
๏ แดนใดบไกลเกิน | ก็ผเชิญขบวนกรี |
ธาทัพธิราชมี | มนช่วยอำนวยการ |
๏ ใดราชผิยาตร์ยาก | จะลำบากเพราะกันดาร |
ไป่จำประจากสถาน | ธก็รับดุรงค์พล |
๏ บรรดาพระราชา | จรมาณมณฑล |
เทียบทัพก็สับสน | จตุรงคเสนา |
๏ พร้อมสรรพพยู่ห์ยาตร์ | พลยุทธโยธา |
เมือมุ่งณเสมา | พลหินทธานี ๚ |
๏ ฉบงง ๚
๑๖๏ เดินทัพสะเทือนท้องธรณี | ทุ่มฆ้องกลองตี |
ก็เซ็งก็แซ่แตรสังข์ | |
๏ เพียงผลาญแผ่นพื้นภพพัง | นฤโฆษอันดัง |
ในแดนในด้าวดงดอน | |
๏ คล่ำ ๆ พลคชางางอน | เหมหัษฎาภรณ์ |
ก็แพรวก็พรายข่ายกรอง | |
๏ สองหูภู่ขาวดาวทอง | รัตคนคาดซอง |
หางสมสอดพลุกสุกพรรณ | |
๏ ขุนคชคุมขอขี่กรรฐ์ | ควาญท้ายนายอัน |
ประจำณบาทยาตรา | |
๏ พลพร้อมล้อมเชิงคชา | พิศดูตรูตา |
อันตกอันแต่งตัวดี | |
๏ กำแหงแห่งหัดถคระวี | อาวุธอันมี |
มหิทธิเดชเวทขลัง | |
๏ คล่ำ ๆ ส่ำแสะกำลัง | เหยาะยาตร์ผาดผัง |
ลำพองสง่าร่ารน | |
๏ เหลืองแดงหมอกขำดำปน | ลางกระเลียวเขียวขน |
ทั้งผ่านและขาวพราวพราย | |
๏ พิศตาบทาบหน้าพรรณราย | สายง่องถ่องสาย |
อันถืออันถ่วงหน้าหลัง | |
๏ อานทองกล่องโกลนเนื่องพนัง | ภู่ขาวดาวฝัง |
แฝงขลุมประเจิดจินดา | |
๏ สารถีขี่ขับอาชา | อาตม์โอ่โสภา |
พรรฦกสลอนฟ้อนทวน | |
๏ ทายธนูหอกง้าวงามขบวน | พาชีเชิงชวน |
ก็เชี่ยวในเชิงอาชา | |
๏ คล่ำ ๆ ส่ำบทพลา | กำยำกำยา |
บย่อประยุทธ์อยู่คง | |
๏ อเคื้อเสื้อผ้าอ่าทรง | อาวุธธำรง |
ทำลายริปูปลดเปลือง | |
๏ หลายเหล่าเข้ากันบรรเทือง | ทิวแถวแนวเนือง |
นิกรอันแกล้วกลางณรงค์ | |
๏ คล่ำ ๆ ส่ำรถอลง | กตแก้วกำกง |
ประกอบกนกแนมงอน | |
๏ ริ้ว ๆ ทิวธงสลอน | ลิ่ว ๆ เล็งงอน |
ก็เงื้องสง่าโง้งงาม | |
๏ ครึกครื้นดื่นไพรไต่ตาม | พ้นพนาราม |
บรรลุณแหล่งพลหินท์ | |
๏ ทวยเท้าเฝ้าบาทธิบดิน | ทรเอกองค์อิล |
อำรุงพิธีพลีกรรม์ ๚ |
๏ สุรางคณางค์ ๚
๒๘๏ ณคราวประกอบ | |
พิธีก็ชอบ | มโนอนันต์ |
นิกรนรา | ทิชาจรัล |
ณฐานะอัน | กระทำพิธี |
๏ ก็สับก็สน | |
ปะป่วนปะปน | สถลวิถี |
นำหลานและบุตร์ | บุรุษสตรี |
กะจอกะจี | สนั่นสำเนียง |
๏ สนุกสนาน | |
พินิจสคราญ | ระบำจำเรียง |
สนิทสำนาน | ผสานสำเนียง |
ก็พริ้งเพราะเพียง | จะเผลอจะเพลิน |
๏ ละผู้ละคน | |
ประไพพิมล | คระคล่ำดำเนิร |
ก็แซงก็แซก | ผิแขกเผชิญ |
มิก้ำมิเกิน | มิก่อมิกวน |
๏ ธชีทิชา | |
ลุทักษิณา | อเนกคำณวน |
และอิ่มและหนำ | พระทำก็ควร |
ประมาณประมวญ | ก็มากอนันต์ ๚ |
๏ ฉบงง ๚
๑๖๏ ปางถ้วนปฏิทินถึงวัน | บรรจวบขวบอัน |
อัศวพ่าห์มาเมือง | |
๏ คืนสู่มาฬกมะลังมะเลือง | นักสิทธิ์วิทเรือง |
ก็รับก็รองปองใจ | |
๏ จำเริญวรเวทตรัสไตร | ตรีวารล่วงไป |
ก็ปลงชีวาพาชี | |
๏ แล่เนื้อนำเครื่องในพลี | ย่างเหนืออรรคนี |
สังเวยศิวาสาทร | |
๏ โหมเพลิงเริงโรจน์อัมพร | พากลิ่นกำจร |
จรูงสวรรค์กรรหาย | |
๏ ฉิว ๆ ชื่นหวลอวลอาย | รสกล้ากำจาย |
ก็เจื่อนกระเจิงจักรพาฬ | |
๏ ท้าวทรงมุรธาภิเษกสนาน | พราหมณ์พฤฒาจารย์ |
ก็เจิมด้วยจุรณจวงจันทน์ | |
๏ ถวายโสมทรงเสพเสริมขวัญ | มิ่งมงคลอัน |
พิพัฒน์พิพิธสิทธิไชย ๚ |
๏ มาณวก ฉันท์ ๚
๘๏ ปางศิวเจ้า | เนาณพิมาน |
บรรพตสานต์ | โสภณะไกร |
๏ ลาศระโห | โอ่หฤทัย |
ทราบมนใน | กิจจพิธี |
๏ ทวยธกระทำ | กรรมพิเศษ |
อัศวเมธ | ปูชยพลี |
๏ เคลื่อนวรองค์ | ลงปถพี |
สู่พระพิธี | สาทรกรรม |
๏ พอพระหทัย | ในวรกิจ |
อามิสคิด | อันธกระทำ |
๏ ท้าวธประนอม | ออมกุธอำ |
นวพรคำ | ควรจะประสงค์ |
๏ เอออิลราช | ปราศทุรการณ์ |
เราก็ประทาน | โทษกะองค์ |
๏ แต่ขณะนี้ | มีศิริทรง |
รูปและคง | เดิมบมิกลาย |
๏ กล่าวพรสิทธิ์ | อิศวรางค์ |
เหินณนภางค์ | โฉมพระก็หาย |
๏ เหิมหฤหรรษ์ | พลันมุนิผาย |
องค์อิลวาย | ทุกขระทม |
๏ ลาพุธเข้า | เนาพระนคร |
คืนดุจก่อน | กาลนิยม |
๏ ราษฎร์ก็เกษม | เปรมศุขรมย์ |
เริงมนชม | โพธิสุภาร |
๏ ท้าวธรำพึง | ถึงวรองค์ |
โอรสทรง | นามขนาน |
๏ คือสสพินทุ์ | ปิ่นพระกุมาร |
ควรจะประทาน | รัฐธำรง |
๏ รังอภิเษก | เอกปิยบุตร์ |
พงษพิสุทธิ์ | สืบสุรวงษ์ |
๏ รัชชถวัลย์ | ทันพระประสงค์ |
มอบธธำรง | รั้งพลหินทร์ ๚ |
๏ สัททัลวิกีฬิต ฉันท์ ๚
๑๙๏ ครั้นเสร็จการอภิเษกองคสสพินทุ์ | |
จอมราชบิดาจิน | ตนา |
๏ ถึงหน่อพุธปุรุรพพิพัฒน์ชนมนา | |
ควรแก่จะราชา | ภิเษก |
๏ จึ่งรังสฤษดิ์ปฏิฐานนคระรุจิเรก | |
อวยแก่พระองค์เอก | อุรส |
๏ สองราชสองพระนครขจรพระกิติยศ | |
เดชาก็ปรากฎ | กระจาย |
๏ ร่มรัฐราษฎร์อภิรมย์อุดมศุขสบาย | |
ผองภัยมิใกล้กลาย | ประชา ๚ |
๏ ฉบงง ๚
๑๖๏ ประพันธ์ฉันทพากย์พรรณนา | อิลราชอิลา |
ก็ลุดังจิตร์จงเพียร | |
๏ โดยฉบับบ่อเกิดรามเกียรติ์ | พระราชนิพนธ์เธียร |
ธิราชธเริ่มรังสรรค์ | |
๏ หลวงสารประเสริฐ (ผัน | สาลักษณ) ทรงธรรม์ |
ประสาทสกูลบิดร | |
๏ ข้าบาทบพิตร์มหิศร | สัตยาสาทร |
ภักดีต่อใต้บทมาลย์ | |
๏ ใช่ปราชญ์อาจปรุงปรับสาร | เฉลิมเกียรติ์ภูบาล |
ธิเบศร์กษัตริย์ฉัตร์ไชย | |
๏ พระมงกุฎเกล้าเกษไทย | ที่หกรัชสมัย |
มหิทธิเดโชพล | |
๏ พระคุณพระคือสาชล | ชื่นแช่มชมผล |
พระชุบพระย้อมย่อมเย็น | |
๏ พระการุญภาพบำเพ็ญ | แผ่หล้าเล็งเห็น |
ประจักษ์แก่จิตรนิจกาล | |
๏ เดชะสุจริตไตรทวาร | จุ่งพลันบันดาล |
ได้เสพแต่สรรพ์สวัสดี ๚ |