อธิบาย

โคลงเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้ หลวงศรีมโหสถแต่ง หลวงศรีมโหสถคนนิ้เปนกวีซึ่งมีชื่อเสียงในสมัยเมื่อกรุงศรีอยุธยาเปนุราชธานีคน ๑ บทกลอนที่หลวงศรีมโหสถแต่งไว้ ที่ปรากฎมี ๓ เรื่อง คือกาพย์ห่อโคลงเรื่อง ๑ โคลงอักษรสามเรื่อง ๑ กับโคลงเฉลิมพระเกียรตินี้เรื่อง ๑ ได้พิมพ์แล้วในหนังสือวชิรญาณทั้ง ๓ เรื่อง

แต่หนังสือเฉลิมพระเกียรติ์เรื่องนี้ที่ปรากฎฉบับพิมพ์ไว้ในหนังสือวชิรญาณแต่ก่อนบกพร่อง ขาดโคลงอยู่อิกหลายบท หอพระสมุด ฯ พึ่งหาฉบับบริบูรณ์ได้ จึงพิมพ์ให้ปรากฎในสมุดเล่มนี้เปนครั้งแรก

โคลงหลวงศรีมโหสถเรื่องนี้ เปนหนังสือสำคัญในทางพงศาวดารคด้วยอิกประการหนึ่ง ด้วยแต่งในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ ฯ แลกล่าวถึงเหตการณ์ซึ่งมิได้ปรากฏในหนังสือพระราชพงศาวดารมือยู่หลายข้อ ควรผู้ศึกษาโบราณคดีจะใช้ตรวจสอบเรื่องพงศาวดารตอนรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ได้อิกอย่างหนึ่ง