คำนำ

หม่อมเจ้าหญิงพรรณเพ็ญแข เพ็ญพัฒน์ วานให้เลือกหนังสือเรื่องหนึ่งสำหรับพิมพ์ทูลเกล้า ฯ ถวายในงานพระราชกุศลที่พระศพพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าจุธารัตนราชกุมารี คำรบ ๑๐๐ วัน ตั้งแต่วันสิ้นพระชนม์ อยากได้หนังสือที่เนื่องมาแต่เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง ข้าพเจ้าเคยเห็นหนังสือเช่นนั้นอยู่ จึงเรียกต้นฉบับในหอพระสมุดวชิรญาณมาดู เห็นว่าควรจะพิมพ์ได้ คือหนังสือนี้

ผู้อ่านย่อมทราบอยู่แล้วว่าอาบูหซันเป็นตัวเอกในเรื่อง ๆ หนึ่งในชุมนุมนิทานอาหรับซึ่งเรียกตามภาษาอังกฤษอันแปลจากภาษาอาหรับ ว่า “การให้ความเพลินใน ๑๐๐๐ คืนและ ๑ คืน” พระเจ้าบรมวงศเธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ทรงนำเอาเรื่องในตอนต้น ๆ แห่งชุมนุมนิทานนั้นมาลงเป็นกลอนไทย ทรงให้ชื่อว่า อาหรับราตรี เป็นชื่อกทัดรัด เรียกง่าย จึงใช้ชื่อนั้นกันแพร่หลายอยู่ในบัดนี้

ก่อนที่พระเจ้าบรมวงศเธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ทรงแต่งกลอนอาหรับราตรีนั้นช้านาน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงใช้เรื่องในชุมนุมนิทานนั้นเรื่องหนึ่ง ทรงพระราชนิพนธ์เป็นลิลิต พระราชทานชื่อว่า นิทราชาคริศ คือ เรื่องอาบูหซันนี้เอง ได้โปรดเกล้า ฯ ให้พิมพ์เป็นของพระราชทานแจกปีใหม่ เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรงเป็นเจ้าของลครโรงใหญ่ คนดูชอบดูลครเรื่องแปลก ๆ ก็จัดให้ได้ดู มีผู้แต่งกลอนประจำอยู่ในบ้าน ได้เรื่องจากลิลิตพระราชนิพนธ์ก็ให้แต่งเป็นบทลครขึ้น บทลครเรื่องอาบูหซันนี้เป็นเรื่องหนึ่งที่แต่งขึ้นเล่นลครในเวลานั้น

เมื่อเจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรงถึงอสัญกรรมแล้ว พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าจุธารัตนราชกุมารีทรงรวบรวมหนังสือสมุดไทยของเจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรงประทานมายังหอพระสมุดวชิรญาณ บทลครเรื่องนี้ เลือกได้ในพวกหนังสือที่ประทานมาครั้งนั้นเป็นหนังสือ ๒ เล่มสมุดไทย หมายเล่ม ๑ เล่ม ๒ เห็นเป็นหนังสือซึ่งควรพิมพ์ในงานพระศพได้เล่มหนึ่ง

วันที่ ๒ กันยายน พ.ศ. ๒๔๗๓