สถานที่กล่าวถึงในนิราศพระแท่นดงรัง ของสามเณรกลั่น

๑. คลองมหานาค เป็นคลองเชื่อมจากคลองผดุงกรุงเกษม แยกที่ตำบลมหานาค มาเชื่อมกับคลองโอ่งอ่าง ที่สพานมหาดไทยอุทิศตรงข้ามป้อมมหากาฬ เชิงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ
๒. เชิงเลน คลองคูพระนคร ตอนหน้าวัดเชิงเลน (วัดบพิตรพิมุข)
๓. วัดเลียบ หรือวัดราชบูรณะ เชิงสะพานปฐมบรมราชานุสรณ์ ฝั่งพระนคร
๔. คลองบางหลวง เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า คลองบางกอกใหญ่ เป็นคลองแยกจากแม่น้ำเจ้าพระยา ฝั่งขวา ตรงป้อมวิชัยประสิทธิ์
๕. วัดหงส์ อยู่ริมคลองบางกอกใหญ่ จังหวัดธนบุรี
๖. บางยี่เรือ ตำบลและที่ตั้งอำเภอบางยี่เรือ จังหวัดธนบุรี
๗. คลองด่าน คลองแยกจากคลองบางกอกใหญ่ ข้างวัดปากน้ำ อำเภอภาษีเจริญ ปลายคลองจรดคลองบางบอน และคลองสนามชัย
๘. วัดหมู หรือวัดอัปสรสวรรค์ อยู่ริมคลองด่านฝั่งขวา
๙. วัดจอมทอง คือ วัดราชโอรส อยู่ริมคลองด่านฝั่งขวา
๑๐. วัดไทร ตั้งอยู่ริมคลองสนามชัย ฝั่งขวา อำเภอบางขุนเทียน จังหวัดธนบุรี
๑๑. บางบอน คลองแยกในอำเภอบางขุนเทียน ต่อจากปลายคลองด่าน ที่ข้างสถานีวัดสิงห์
๑๒. ศีรษะกระบือ หรือหัวกระบือ มีคลองแยกในอำเภอบางขุนเทียน ต่อจากคลองสนามชัย
๑๓. แสมดำ มีคลองแสมดำใต้-แสมดำเหนือ ตำบลขึ้นอำเภอบางขุนเทียน จังหวัดธนบุรี
๑๔. โคกขาม เป็นคลองคดเคี้ยวเรือเดินลำบาก เคยมีเรื่องเกี่ยวกับพันท้ายนรสิงห์ และมีตำบลขึ้นอำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร
๑๕. บ้านขอม ตำบลขึ้นอำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร
๑๖. มหาชัย คลองมหาชัย ขุดเมื่อ พ.ศ. ๒๒๔๘ ในรัชกาลพระเจ้าเสือ มาสำเร็จใน พ.ศ. ๒๒๖๔ รัชกาลพระเจ้าท้ายสระ เป็นตำบลขึ้นอำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร
๑๗. ท่าจีน ชื่อแม่น้ำและชื่อเมือง ที่เรียกกันเป็นสามัญของจังหวัดสมุทรสาคร
๑๘. บ้านบ่อ ตำบลขึ้นอำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร
๑๙. นาขวาง ตำบลขึ้นอำเภอมหาชัย จังหวัดสมุทรสาคร
๒๐. กาหลง ตำบลขึ้นอำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร
๒๑. คลองสามสิบสองคด คลองในอำเภอบางคณฑี จังหวัดสมุทรสงคราม ตอนออกร่วมแม่น้ำแม่กลอง เรียกว่าคลองสุนัขหอน
๒๒. สุนัขหอน ชื่อตำบลในจังหวัดสมุทรสงคราม ชื่อคลองขุดในรัชกาลที่ ๒ ขุดคลองดำเนินสดวกระหว่าง ๓๒ คุ้งคด ร่วมสุนัขหอน เชื่อมแม่น้ำแม่กลองกับแม่น้ำท่าจีน คลองนี้ยาวประมาณ ๔๒ กม. ตอนใกล้สมุทรสาคร เรียกว่าคลองท่าจีน ตอนใกล้สมุทรสงครามเรียกคลองแม่กลอง
๒๓. บางนางแม่ยาย หมู่บ้าน ตำบลสุนัขหอน อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๔. บางพ่อตา หมู่บ้าน ตำบลสุนัขหอน อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๕. บางนางสะใภ้ หมู่บ้าน ตำบลสุนัขหอน อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๖. แม่กลอง หรือลำคลองแม่กลอง มีบ้านปากคลองแม่กลองอยู่เหนือตัววัดบ้านแหลม (วัดเพชรสมุทร) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๗. คลองบางนางลี่ ชาวบ้านเรียกคลองบางลี อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๘. อัมพวา หมู่บ้าน ปัจจุบันเป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม
๒๙. บางกุ้ง หมู่บ้าน ตำบลบางกุ้งอำเภอบางคณฑี จังหวัดสมุทรสงคราม
๓๐. งัวสี่หมื่น หมู่บ้าน ตำบลสี่หมื่น (เดิมเรียกบ้านกาลสี่หมื่น) อำเภอบางคณฑี จังหวัดสมุทรสงคราม
๓๑. บางป่า หมู่บ้าน ตำบลบางป่า อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (ในนิราศพรรณนาไว้ก่อนถึงงัวสี่หมื่น)
๓๒. เมืองราชพรี เมืองเก่าอยู่เหนือน้ำปากคลองศาลเจ้า เวลานี้เป็นตำบลบ้านไร่ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี บริเวณเมืองเก่าเป็นที่เลี้ยงสัตว์ของเรือนจำจังหวัดราชบุรี
๓๓. บางสองร้อย เป็นชื่อคลองแยกจากแม่น้ำแม่กลองไปทางทิศตะวันออก ตำบลท่าราบ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
๓๔. บ้านกล้วย หมู่บ้าน ตำบลท่าราบ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี มีสถานีรถไฟบ้านกล้วย
๓๕. บางกระ หมู่บ้าน ตำบลเจ็ดเสมียน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี
๓๖. เจ็ดเสมียน หมู่บ้าน ตำบลเจ็ดเสมียน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี มีสถานีรถไฟเจ็ดเสมียน
๓๗. บางขาม ชาวบ้านเรียกท่ามะขาม หมู่บ้านตำบลบางโตนด อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี
๓๘. บางโตนด ปัจจุบันมีหมู่บ้านบางโตนด ตำบลบางโตนด อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี
๓๙. บางแขยง หมู่บ้าน ใต้คลองชลประทานบ้านใหม่ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี
๔๐. โพธาราม เดิมเรียกบ้านโพตาดำ ตั้งวัดขึ้นเรียกโพธาราม เป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอโพธาราม และมีสถานีรถไฟชื่อนี้ด้วย
๔๑. บางเลา เป็นหมู่บ้าน ถ้าเหนือน้ำโพธารามเรียกบ้านบางเลา ตำบลสร้อยฟ้า อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ถ้าใต้น้ำโพธาราม เรียกท่าเสา อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
๔๒. ครชุม ปัจจุบันเรียกนครชุม หมู่บ้านนครชุมในตำบลคลองตาคด อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
๔๓. งิ้วราย ปัจจุบันเรียก คลองงิ้ว มีประตูน้ำชลประทาน ตำบลนครชุม อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
๔๔. ศาลเจ้าเบิกไพร ศาลเจ้านี้อยู่ในตำบลเบิกไพร อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
๔๕. ปากแรด หมู่บ้าน ตำบลปากแรด อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
๔๖. บางพัง หมู่บ้าน ตำบลท่าผา อำเภอบ้านโป่ง แบ่งเขตตำบลคนละฝั่งแม่น้ำแม่กลองฝั่งตะวันตกเป็นตำบลเบิกไพร ฝั่งตะวันออกเป็นตำบลท่าผา
๔๗. วังวาน ปัจจุบัน มีบ้านรังวานและวัดรังวาน หรือวัดศรีสำราญราษฎร์ ตำบลลาดบัวขาว อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี
๔๘. ลูแก หมู่บ้าน ปัจจุบันเรียกลูกแก มีตลาดตำบลดอนขมิ้น อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี
๔๙. พงตึก ตำบลพงตึก ตั้งอยู่ฝั่งขวาแม่น้ำแม่กลอง อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี
๕๐. ท่าหว้า ปัจจุบันมีตลาดท่าหว้า ตั้งอยู่ฝั่งซ้ายแม่น้ำแม่กลอง ตรงข้ามวัดดงสัก อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี
๕๑. วังทอง หมู่บ้านที่ ๗ ตำบลหวายเหนียว อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี
๕๒. เกาะน้ำเชี่ยว เป็นเกาะอยู่กลางแม่น้ำแม่กลอง ระหว่างฝั่งบ้านเกาะน้ำเชี่ยว ตำบลท่ามะกา อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี
๕๓. หวายเหนียว ตำบล อยู่ฝั่งตรงข้ามกับที่ว่าการอำเภอท่ามะกา
๕๔. ถ้ำมะกา เดิมมีถ้ำอยู่ริมแม่น้ำแม่กลอง ข้างวัดท่ามะกา และมีต้นมะกาอยู่ริมปากถ้ำ (ท่ามะกา) ปัจจุบันเป็นตำบลและที่ตั้งอำเภอท่ามะกา
๕๕. บ้านกอจิก บางทีเรียกบ้านเกาะจิก ตั้งอยู่ทิศตะวันออก ตลาดท่าเรือ ตำบลท่าเรือ จังหวัดกาญจนบุรี
๕๖. ท่าเรือ ตลาดท่าเรือ ตำบลขึ้นอำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี มีทางแยกขวาจากถนนสายบ้านโป่ง – กาญจนบุรี ตรงหลักกิโลเมตรที่ ๑๐๑ ไปพระแท่นดงรัง ระยะทาง ๙.๗๒๕ กม.
๕๗. บ้านตะเข้ เดิมเป็นหมู่บ้าน ปัจจุบันนี้ร้างและมีสระน้ำใหญ่อยู่สระหนึ่งเรียกสระทุ่งเข้ อยู่หมู่ที่ ๗ ตำบลพระแท่น อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี อยู่ทางทิศตะวันตกของพระแท่นดงรัง ห่างประมาณ ๑ กิโลเมตรเศษ
๕๘. พระแท่น คือพระแท่นดงรัง ในตำบลพระแท่น อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี (มีทางรถยนต์แยกขวาจากถนนบ้านโป่ง-กาญจนบุรี ตรงหลักกิโลเมตรที่ ๑๐๑ ตำบลท่าเรือไปถึงพระแท่นดงรัง ระยะทาง ๙.๗๒๕ กม. แต่ทางไม่สู้ดี) ในบริเวณพระแท่นมีเขาถวายพระเพลิง มีเทือกเขา และในเทือกเขานั้นมีหินแท่งทึบ หน้าลาดรูปคล้ายเตียงนอน สมมติกันว่าพระพุทธเจ้าบรรทมปรินิพพานที่บนพระแท่นนี้ ภายหลังได้ก่อวิหารครอบพระแท่นนี้ไว้ ณ บริเวณนี้มีต้นไม้รังขึ้นประปราย ปัจจุบันมีวัดพระแท่นและมีพระภิกษุสงฆ์อยู่จำพรรษา.

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ